سیر استکمالی انسان در تفسیر عرفانی امام خمینی(ره) و علامه جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۶
165 - 186
حوزه های تخصصی:
این پژوهش از نوع کاربردی است که با هدف بررسی سیر استکمالی انسان در قرآن و عرفان انجام شده است. در این تحقیق، به روش مطالعه توصیفی تحلیلی بدین پرسش پاسخ داده می شود که چه مؤلفه هایی از دیدگاه امام خمینی(ره) و علامه جوادی آملی بر کمال انسان تأثیر می گذارد و موجب می شود تا از فرصت زندگی در این دنیا که بهترین، بلکه تنها زمان برای رشد و پرورش روح است، استفاده نماید. راهکارهای قرآن و عرفان درباره این مسئله چیست؟ پس از گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آن ها به روش تحلیل محتوا این نتایج به دست آمده است: نگاه حضرت امام خمینی(ره) و علامه جوادی آملی به گونه ای است که برخلاف برخی دیگر از اهل عرفان مانند ابن عربی در تقسیم بندی اولیه خود، انسان را به دو قسم «انسان کامل» و «انسان حیوان» تقسیم نمی کنند، بلکه انسان را برخلاف حیوانات، صاحب دو مقام می دانند که به سبب داشتن مقام عنداللّهی، برای دور شدن از خوی حیوانی باید «سیر استکمالی» داشته باشد، چنان که هدف از خلقت نیز چنین بوده است. از نگاه ایشان، انسان به دلایل متعددی (مانند مقام خلافت الهی و نیز قوس نزول و صعود)، نسبت به دیگر موجودات از کرامت برخوردار است. بنابراین، با سِیر استکمالی خود، قابلیت حرکت به سوی غایت غیرمتناهی الهی را دارد.