درخت حوزه‌های تخصصی

یکپارچگی و ادغام رسانه های سنتی و تحولات و تغییرات فناوری ها و رسانه های نوین باعث همگرایی رسانه ای شده است. قطعا همگرایی یکی از مهم ترین و در عین حال، بحث برانگیزترین مفاهیمی بوده است که در دو دهه گذشته، در حوزه صنعت رسانه مطرح شده است؛ به طوری که برخی از نظریه پردازان در آستانه قرن بیست و یکم، از همگرایی با عنوان انقلاب دوم صنعتی یاد می کنند. بنابراین این پدیده، فرآیندی مداوم و در حال پیشرفت است که تمامی حوزه های مرتبط با رسانه، از جمله فناوری، صنایع، محتوا و مخاطب را شامل می شود. بدین ترتیب در این پژوهش مساله این است که روش-های همگرایی میان صدا و سیما و فضای در حوزه تولید محتوا چیست؟ پژوهش حاضر به صورت کیفی انجام شده است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با 12 کارشناس، گردآوری و پس از استخراج و کدگذاری، مقوله بندی شده است. در نهایت، در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش،راهکارهایی ارائه شد، که عبارتند از: 1- آموزش سواد رسانه ای مخاطب 2- تغییر کارکردهای رسانه 3- حذف پارازیت ها 4- استفاده متفاوت از هر دو فضای رسانه ای 5- تعامل با مخاطب 6- تغییر استراتژی ها 7- تغییر سیاست ها از طریق طراحی آرایش رسانه ای، ایجاد سیاست رسانه ای، ایجاد گفتمان مشترک و برخورداری از نیروی متخصص 8- بهره مندی از آرشیو غنی، اعتماد اجتماعی و مزیت تشکیلاتی صدا و سیما 9- قابلیت تبدیل شدن و فرآوری محتوا 10- بهره مندی از مزیت نعمت تصویر در صدا و سیما 11- استفاده از محتوای مردم ساخت 12- استفاده از سرعت انتشار بالا در فضای مجازی 13- استفاده از موج سازی.

به دلایل ساختاری، در اکثر دوران تاریخی، کشور ایران با دولت های مقتدر، متمرکز و خودکامه و به عبارت دیگر دولت حداکثر، رو به رو بوده است و این دولت ها نیز با پیگیری برنامه هایی، نه تنها افزایش ضریب امنیتی را باعث نشده اند بلکه کشور را نیز از دستیابی به توسعه درون زا بازداشته اند. از آنجا که بدون مشارکت در زندگی جمعی، تحقق اهداف بلندی چون توسعه و امنیت اساسا ممکن نیست، بنابراین کارکرد اصلی نهادهای پرمخاطبی چون رسانه های جمعی، کمک به شکل گیری علایق جمعی، احساس برخورداری از قدرت و توانایی اصلاح و تغییر مناسبات اجتماعی و عادلانه کردن و تفاهمی کردن این مناسبات با هدف افزایش سطح قاعده امنیتی است. دراین بین مطبوعات با ایفای کارکرد آموزشی خاص خود قادر به تبیین این مهم برای دولت ها هستند که می توان بعضی از اختیارات و مسئولیت های شهروندان را بر عهده گروه های خودگردان منتخب آنها گذاشت، بدون آنکه اقتدار اساسی دولت دچار آسیب شود. برای دولت ها باید روشن شود که افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان در قالب گروه های حرفه ای و انجمن های داوطلبانه ضرورتا در تقابل با سیاست دولت ها نیست. این گروه ها نه تنها در تقابل یا مخالفت با آن گروه اجتماعی که قدرت حاکم به آن سپرده شده و به طور اخص دولت خوانده می شود نیستند، بلکه دولت فقط وقتی می تواند وجود داشته باشد که این گروه ها وجود داشته باشند، بدون گروه های ثانوی اقتدار سیاسی هم وجود ندارد. دراین راستا مطبوعات محلی چونان یکی از پشتوانه ها و ابزارهای توسعه فرهنگی، قادر به ایفای نقش بسزائی هستند. این نشریات با پرکردن خلأهای اطلاعاتی مطبوعات مرکزی را در امر اطلاع رسانی، با توجه به گستردگی جغرافیایی کشور از نظر طرح اطلاعات محلی و پرداختن به فرهنگ و تاریخ نواحی مختلف، چهره ها و شخصیت های برجسته و یا برطرف کردن نواقص و کاستی های موجود، می توانند به رشد و تعالی فرهنگی مطبوعات کشور کمک کنند. ازسوی دیگر، مطبوعات محلی می توانند با بازتاب توانمندی های منطقه درکنار نارسائی های موجود، اعتماد مردم محلی را تقویت نموده و از این رهگذر حس همبستگی را در بین مردم آن منطقه جهت حل مشکلات برانگیزندو با تقویت انسجام اجتماعی در میان آنها باعث شکل گیری زیربنای محکمی جهت توسعه همه جانبه منطقه شوند. این مطبوعات علاوه بر ترویج مسائل فرهنگی باعث سودآوری های اقتصادی در منطقه نیز شده و موجبات اشتغال عده ای از افراد مستعد را فراهم آورده و همچنین می توانند با تحت پوشش قرار دادن بخش های مختلف یک استان و جمع آوری و ارسال اخبار و اطلاعات متفاوت، موجب مطرح شدن مسائل این مناطق در سطح کشور شده و با اقدام به هنگام مسئولان کشوری، از امنیتی شدن مسائل سیاسی و اجتماعی جلوگیری کنند.

اینستاگرام یک شبکه اجتماعی عکس محور است که در سال های اخیر در بین ایرانیان محبوبیت فراوانی را به دست آورده. هنجارهای عمل و تعامل در این شبکه اجتماعی ویژگی های خاص خود را دارد که با تعامل حضوری متفاوت است. کیفیت این تفاوت برای جامعه شناسان مبهم و ناشناخته می باشد. بخش اصلی این تفاوت به علت ماهیت برخط بودن این شبکه اجتماعی و ساختار خاص آن است. منظور از ساختار در فضای اینستاگرام، همان بخش های طراحی شده توسط طراحان است که امکاناتی را برای کنش ایجاد می نماید و محدودیت هایی برای آن ایجاد می کند. برای کشف این تفاوت ها در این نوشتار هنجارهای عمل و تعامل با تناسب ساختار اینستاگرام توصیف شده است. برای این توصیف از روش مردم نگاری اینترنتی استفاده شده است. برای اطمینان از صحت هنجارهای کشف شده توسط محقق، یک پرسشنامه اینترنتی تنظیم شده که توسط 110 نفر پر و تایید شده است. در پایان نیز به کمک نظریه فردگرایی روش شناختی ریموند بودون، ساختار، هنجارها، چگونگی عمل و تعامل اجتماعی در این شبکه اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف "شناخت رابطه تماشای برنامه های ترویج کتابخوانی در تلویزیون با فرهنگ مطالعه در دانشجویان" که هدف اصلی تحقیق است اجرا شده است و در این راستا تماشای برنامه های ترویج کتابخوانی به عنوان متغیر مستقل و فرهنگ مطالعه به عنوان متغیر وابسته مورد سنجش قرار گرفته اند. روش تحقیق در مطالعه حاضر پیمایشی و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای  و میدانی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است؛ روایی پرسشنامه را متخصصان تأیید کردند و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ سنجیده شد . جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان علوم ارتباطات دانشگاه های علامه طباطبایی، تهران، سوره و آزاد واحد علوم تحقیقات ورودی سال های 95 و 96 تشکیل می دهند. جامعه آماری تحقیق 1050 نفر وحجم نمونه مورد مطالعه برابر با 281 نفر است و پاسخگویان به صورت تصادفی مطبق متناسب با حجم انتخاب شده اند؛ سپس نتایج استخراج و با استفاده ازSPSS  تحلیل گردید. سپس یافته ها توصیف و توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیرهای زمینه ای و مؤلفه های فرهنگ مطالعه که شامل "خرید کتاب"، "مطالعه روزانه"، "کتاب های امانت گرفته شده از کتابخانه"، "کتاب های نگهداری شده در خانه" و "مطالعه نوع خاصی از کتاب" است تشریح شده است. فرض وجود رابطه بین متغیر مستقل با مؤلفه های فرهنگ مطالعه مورد آزمون آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تماشای برنامه های ترویج کتابخوانی در تلویزیون با فرهنگ مطالعه دانشجویان رابطه دارد که برای رسیدن به این نتیجه به بررسی نتیجه مؤلفه های فرهنگ مطالعه استناد شده است.

هدف این مقاله واکاوی ورود فناوری های اطلاعاتی تأثیرگذار بر اطلاع یابی در حوزه های علمیه است. نوع پژوهش کاربردی و روش اجرای آن پیمایشی بوده و از رویکرد تحلیلی استفاده شده است. شیوه گردآوری داده ها پرسشنامه است و روایی صوری ابزار توسط متخصصان تأیید گردید؛ همچنین از ضریب آلفای کرنباخ برای تأیید پایایی استفاده شد. در این پ ژوهش از روش نمونه گیری چندمرحله ای استفاده شده است و در مجموع 313 نفر در استان های فارس و بوشهر جامعه پژوهش را تشکیل دادند. روش های آماری توصیفی و استنباطی به منظور تجزیه تحلیل داده ها به کاررفته و از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است. در این بخش ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون های فریدمن و کورسکال والیس به کار رفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از کتابخانه با میانگین (66/3)، انتخاب کتاب های چاپی با میانگین (48/4)، شرکت در کلاس های درس یا کارگاه های آموزشی با میانگین (18/2)، انجام پژوهش با میانگین (05/2)، به ترتیب جهت دسترسی، انتخاب، رویارویی با موقعیت بحران و کسب مهارت های پژوهشی، توسط جامعه پژوهش در اولویت نخست قرار دارند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میان رفتار اطلاع یابی جامعه پژوهش، با موقعیت مواجه با بحران رابطه منفی معنی دار و با مهارت های پژوهشی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد.

مقاله حاضر بر نقش رسانه در هدایت ، فرو نشاندن و به طور کلی بر مدیریت بحران تأکید می کند. زیرا یکی از موثر ترین ابزار برای رسیدن به این اهداف، رسانه ها هستند. امروزه قدرت مهار و تدبیر هر بحرانی رابطه ای تنگاتنگ با میزان شناخت تهدیدات و فرصت های ناشی از آن و احصای دقیق برآیند حاصله از این دو دارد. در شرایط بحران که از یکسو اطلاعات مخدوش می شود و از جانب دیگر فناوری های معمول قدرت (و به تبع شیوه های تصمیم سازی و مدیریت در شرایط عادی) ناکارا می شوند، هر گونه تدبیری مستلزم بهره وری مناسب از دانش های راهبردی متفاوت و فناوری های قدرت ویژه است. رسانه ها پدیده هایی خنثی و صرفا کاتالیزور نیستند بلکه از میان ابزار و فنون جدید فن آوری، بیشترین تاثیر را بر انسان دارند و پدید آورنده عصر نو هستند و یکی از وظایف یک مدیر موفق رسانه اینست که بتواند مسئولیت تعیین و تحقق اهداف، برنامه ریزی، سازمان دهی، به کار گماردن نیروی انسانی، رهبری و نظارت را در دوران بحران برعهده گیرد. باید برای پیشگیری از بحران و یا به حداقل رساندن اثرات آن به هنگام وقوع بدترین وضعیتها را برنامه ریزی و سپس روشهایی را برای اداره و حل آن جست و جو کند. این مقاله ضمن ارائه تعریف مفاهیمی چون بحران و مدیریت بحران بحث را به سمت وظایف مدیران و نحوه مقابله آنها با بحران، سبکهای خبری مناسب مورد استفاده در این دوران، ملاحظات کانون های خبری و بازار شایعات و مدلهای بحران سوق می دهد.

ارتباطات سلامت نقش مهم و تاثیر گذاری در اطلاع رسانی و آگاه سازی ، تشویق افراد به خود مراقبتی و تغییر سبک زندگی در جهت پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سطح سواد سلامت جامعه ایفا می کند. رسانه ها تاثیر جدی بر شکل دهی به واقعیت اجتماعی دارند و از طریق چارچوب بندی مباحث سلامت، نقشی حیاتی در شکل گیری افکار عمومی ایفا می کنند. مقاله حاضر با بررسی برنامه ضربان – به عنوان برنامه گفتگومحور شاخص شبکه سلامت- به دنبال پاسخ به این سوال است که سلامت در برنامه های تلویزیونی چگونه چارچوب بندی شده است؟ در این مطالعه، چارچوب ها با روش تحلیل محتوای کمی استخراج شد. انتخاب برنامه ها بر اساس نمونه گیری مطبق دو هفته آماری، در شش ماهه اول سال 1397 صورت گرفت. در این مطالعه، واحد تحلیل سکانس است و تمام سکانس ها در برنامه های منتخب، تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد برنامه ضربان، سلامت را در دو قالب درمان و پیشگیری چارچوب بندی کرده است. چارچوب درمان با طور قابل ملاحظه ای برجسته تر و پررنگ تر از چارچوب پیشگیری است. بررسی زیر چارچوب های بخش درمان حاکی از آن است که اطلاعات عمومی در مورد بیماری از اولویت بالاتری نسبت به سایر زیرچارچوب ها نظیر مفاهیم علمی، اشاره به علت بیماری، تشریح فرایند بیماری و امثال آن برخوردار است. همچنین، در چارچوب پیشگیری، توصیه های رفتاری برای پیشگیری از بیماری در مقایسه با توصیه های غذایی، روان شناختی، ورزشی و توصیه مربوط به دخانیات یا الکل، اولویت بالاتری دارد. یافته های تحقیق با توجه به ابعاد و سطوح سواد سلامت و نیز خط مشی رسانه ای صداوسیما مورد بحث و تبیین قرار گرفتند.

سینمای پرفروش با نمایش تفسیر های بخشی از جامعه و تصرف گیشه ها در واقع علاقه ی مردم را نسبت به تفسیر نمایش داده شده، نشان می دهد. در این مطالعه فیلم های پرفروش ژانر اجتماعی دهه های 40، 60 و 80 انتخاب گردیده است تا تحولات سینمای پرفروش ایران بررسی شود. فیلم ها با توجه به رویکرد ساختارگرایی و روش نشانه شناسی تحلیل سازه ی کیت سلبی و ران کاودری و تقابل های دوگانه بررسی و تحلیل شده اند. بر مبنای تحلیل فیلم ها نشان داده شد که سینمای پرفروش ایران در سیر زمان با تحولاتی رو به رو بوده است. در برخی از آثار دو گانه های مشترکی یافت شد. با وجود دارا بودن دو گانه ی مشترک سنت گرایی و مدرنیسم بر مبنای گفتمان حاکم بر فیلم ها، دوگانه ها بار معنایی متفاوتی دارند. سنت گرایی در دهه ی 40 گفتمان مرکزی می باشد. در دهه ی 60 تداخل سنت گرایی و مدرنیسم و سروسامان یافتن بر مبنای نظم مدرن نشان داده می شود. در دهه ی 80 مدرنیسم گفتمان برتر می باشد. همچنین نشان داده شد که نوع دوستی و جمع گرایی ویژگی های مثبتی هستند که در تمام دوره ها رویه ی برتر و مورد استقبال می باشند. در تمام فیلم های مورد بررسی منطقی که در سطح رویین نقد می شود در سطح زیرین و محوری روایت نیز به صورت تک گویانه و اقتدارطلبانه ای نقد می شود و دیگری در بی دفاع ترین شکل به حاشیه رانده می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین پخش برنامه های مرتبط با کارآفرینی، ترویج فرهنگ کارآفرینی و بررسی وضعیت کنونی این ارتباط در شبکه استانی زاگرس کرمانشاه با روش توصیفی، از نوع همبستگی و به صورت کمی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه تشکیل داده اند، که تعداد آنها ۴۶۰ نفر است. از این تعداد، ۲۱۰ نفر به عنوان نمونه آماری، بر اساس جدول مورگان و از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود و به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، از آمار توصیفی و استنباطی، برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی، تحلیل مسیر و آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج این پژوهش، رابطه بین پخش برنامه های مرتبط با کارآفرینی در شبکه های استانی و ترویج فرهنگ کارآفرینی را مثبت نشان داد، اما در وضعیت کنونی، پخش برنامه های مرتبط با کارآفرینی در شبکه استانی زاگرس در حالت پیش برنده و تاثیرگذاری قرار ندارد.

در عصر شکل گیری جامعه شبکه ای، ماهیت ارتباطات دستخوش تحول شده است و این تغییرات به ویژه با گسترش رسانه های اجتماعی، بر خانواده نیز تاثیرات مثبت و منفی گذاشته است. در حالی که باید برای استفاده حداکثری از فرصت های رسانه های اجتماعی بهره گرفت، نباید از آسیب های احتمالی آن برای خانواده نیز غافل شد. بنابراین، شناسایی راهبردهای مواجهه با آسیب های ناشی از مصرف رسانه های اجتماعی، هدف این مقاله تعریف شده است. برای نیل به این هدف دو گام برداشته شد. در گام نخست، با 25 تن از اعضای خانواده های منتخب، مصاحبه شد. نتیجه، شناسایی 116 کد منحصر به فرد بود که در 13 مقوله و 6 محور اصلیِ «شکاف افکنی»، «سلب آرامش روحی»، «قیاس نابجا»، «دسترسی به اطلاعات نامتناسب»، «اتلاف وقت اعضای خانواده» و «افزایش امکان ارتباط با جنس مخالف» جای گرفت. در گام دوم به منظور دستیابی به اجماع نخبگانی در خصوص راهبردها، با استخراج پرسش هایی از مرحله قبل، به کمک نمونه گیری هدف مند با 14 نفر از نخبگان 4 گروه «اساتید ارتباطات»، «مدیران رسانه»، «کارشناسان خانواده» و «فعالان شبکه های اجتماعی» در قالب پنل دلفی در دو مرحله مصاحبه انجام شد. دستیابی به 41 راهبرد رسانه ای، نتیجه این فرآیند بود. این راهبردها در 7 محور «استقلال یا جایگزین سازی»، «ایمن سازی»، «توانمندسازی مخاطب»، «مرجعیت بخشی به خانواده»، «اقناع مخاطب»، «روشنگری» و «نفی مصرف گرایی» قرار گرفت.

هدف از پژوهش حاضر بررسی دگرگونی معنایی دال استبداد از دوره صفویه تا برآمدن گفتمانِ استبداد ایرانی در دوران قاجار است. بدین ترتیب با روش دیرینه شناسی تلاش خواهیم کرد این دگرگونی را در نسبت با بسترهای مادی کردوکارِ گفتمانی بررسی نماییم. با بررسی معنای استبداد در برخی از متونی پیشا مدرن ایران نشان خواهیم داد که «استبداد» در ایران پیشا مدرن نه به مثابه یک وضعیتی سیاسی-فرهنگی که مثابه یک خصیصه اخلاقی تئوریزه شده است. چرخش مفهومی استبداد به نامی برای تمامی آشفتگی های موجود در ایران و برآمدن گفتمان پرقدرت «استبداد ایرانی» محصول بروز رخداد هایی تاریخی است که در بروز جنگ، وبا و قحطی به اوج رسیده و از یک سو نظمی جدید را طلب می کند و از دیگر سو موانع شکل گیری نظم جدید را به مثابه «استبدادی» تئوریزه می کند. در این بستر است که معنای یک دال در نسبت با یک دگرگونی تاریخی تغییر یافته و بدل به دالی مرکزی در گفتمانی می شود که از سده گذشته تا کنون بر مطالعات تاریخی ایران سایه انداخته است و بدل به بتواره ای مفهومی گشته است که میباید تاریخ خود را به یاد آورد.

اگر چه کلانشهر برای مدیران و برنامه ریزان مرزهای مشخص اداری دارد، اما آن چنانکه حوزه نفوذ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کلانشهر فراتر از مرزهای اعتباری آن است، تاثیرات متقابل پیرامون و به عبارتی نزدیکترین حوزه یعنی حریم آن نیز همواره وجود داشته است. بنابراین از زمان شکل گیری کلانشهرها، موضوع حاشیه ها و به عبارتی حریم شهرها به واسطه مهاجرت از روستاها یا شهرهای کوچکتر معضل سیاست گذاران، برنامه ریزان، دولت ها، مدیران شهری و شهروندان کلانشهرها بوده است. شکل گیری مسکن های غیررسمی، تراکم جمعیت فاقد امکانات مختلف آموزشی، بهداشتی و رفاهی در پیرامون متروپل ها از سوی جامعه شناسان همواره به عنوان مرکز تجمع انواع آسیب های اجتماعی و برای جغرافی دانان تحت عنوان عدم توازن فضایی موضوع نظریه پردازی و مبنای برنامه ریزی قرار داشته است. تهران نیز به عنوان کلانشهر اصلی کشور از دهه 40 با مسئله حاشیه نشینان و رشد مساکن غیررسمی در پیرامون و تبدیل روستاهای اطراف به شهر یا رشد جمعیت شهرهای حاشیه خود روبه رو شده که این مسئله با سرعت سرسام آور تا به امروز ادامه داشته است. فشردگی آسیب های متنوع اجتماعی نظیر روسپیگری،کودکان کار و خیابان، توزیع مواد مخدر، رشد اعتیاد، فقر و عدم دسترسی به مسکن مناسب در حاشیه های تهران، این کلانشهر را با احتمال بروز بحران های اجتماعی روبه رو می سازد. حجم، عمق و گستره مشکلات در حاشیه تهران و بی توجهی به حل مشکلات انباشته در حریم این کلانشهر به تدریج به معضلی لاینحل تبدیل شده است. لذا نادیده گرفتن احساس عدم امنیت ساکنان پایتخت، تغییرات نگرشی و ارزشی ساکنان مناطق و شکل گیری موزائیک فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در شهر برخلاف نظام منطقه بندی و فشردگی و نیز وسعت نابرابری های فضایی در حاشیه هر روز ناممکن تر می شود. در چنین شرایطی فقدان احساس مسئولیت یا خارج ساختن موضوع حریم از حیطه قانونی بی تردید راه حل مسئله این کلانشهر نخواهد بود. بدون رویکرد انتقادی نسبت به مسائل مبتلابه و اتخاذ جهت گیرهای عدالت خواهانه در برابر گروه های ساکن در حریم تهران و نیز بدون به رسمیت شناختن حقوق شهروندان متقابل ساکن متن و حاشیه این کلانشهر، دستیابی به عدالت فضایی میسر نخواهد بود. این مهم نیازمند تصمیم گیری های بزرگ و البته دشوار است. پذیرش مدیریت یکپارچه شهری و واگذاری تمامی اختیارات و امکانات دولت به این مدیریت و نیز جلب مشارکت مردم و نهادهای مدنی راه حلی است که سال هاست بدان تاکید می شود. با این همه یادآوری این اصول ضروری است که: روابط اجتماعی کلانشهر و حوزه نفوذ آن، کل یکپارچه و به هم پیوسته ای است که بدون عدالت اجتماعی و نگرش مردم مدار در مواجهه با شکاف های طبقاتی و بی عدالتی های فضایی، به رویارویی در عرصه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منتهی خواهد شد.

انقلاب اسلامی تا کنون مراحل حساسی را پشت سرگذاشته است و در طی فرایندی تکاملی خود به برخی از اهداف مهم خودش نیز دست یافته است؛ امّا تا رسیدن به هدف نهایی که همان پایه ریزی تمدن نوین اسلامی و تشکیل امت و دنیای اسلام است، هنوز فاصله ی دارد و برای رسیدن به آن پیش شرط ها و الزامات فراوانی بایستی برآورده گردند. از جمله پیش نیازهای اساسی تحقق اهداف نهایی انقلاب اسلامی، تربیت نخبگانی است که بتوانند در نقش «امام» و «راهبر»، امت را در جهت بسترسازی تشکیل تمدن اسلامی هدایت نمایند. جامعه المصطفیصلی الله-علیه و آله العالمیه مهم ترین نهاد علمی و حوزویِ کشور در سطح جهانی است که تربیت نخبگان طراز انقلاب اسلامی، رسالت و هدفِ بنیادی آن را شکل می دهد. در این نوشتار پس از تبیین نقش نخبگان در تحولات اجتماعی، ویژگی های اساسی نخبگان طراز انقلاب که ضروری است «جامعه المصطفیصلی الله علیه و آله» رشد و پرورش آن ها را در راهبردها و سیاست های تربیتی خود مورد اهتمام قرار دهد، تبیین گردیده اند و پس از آن برخی چالش های جدی جامعه در تربیت نخبگان مورد تحلیل قرار گرفته اند. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است.

با ظهور رسانه های جدید، نحوه مدیریت بر اخبار نیز دچار دگرگونی شده است. اینک عوامل جدیدی بر چگونگی شکل گیری یک خبر، تا جریان یافتن آن و تبدیل به گفتمان سیاسی و اجتماعی دخالت دارند. در این مقاله تلاش می شود با بررسی یک سوژه که در فضای ایران به جریان غالب خبری تبدیل شد، عوامل مؤثر  بر مدیریت این سوژه کشف و معرفی شوند. آنچه در این بررسی مورد توجه قرار گرفته، عللی است که موجب شده، تا یک سوژه  خبری که از طرف سایتی کوچک (زمان انتشار نخستین خبر، مرداد 87) منتشر شده، به جریان خبری مسلط در جامعه ایران تبدیل شود. نویسندگان تلاش کرده اند تا با تمرکز بر ویژگی های متنی و غیر متنی این سایت، به تمایز آن با سایر رسانه ها در موضوع یاد شده دست یابند. نکته حائز اهمیت در این مقاله، تمرکز  بر عوامل اصلی است که باعث موفقیت یک رسانه در پردازش یک سوژه خبری و نفوذ آن در بین مخاطبان شده است.

با ورود به عصر اطلاعات و جامعه شبکه ای و ظهور رسانه های اجتماعی مبتنی بر وب و توفیق این شبکه ها در جذب کاربر، این شبکه ها توانسته اند در جریان سازی های مختلف و ارائه سبک زندگی های گوناگون نقش اساسی داشته باشند. تجربه این دو فضایی شدن و شکل گیری خرده فرهنگ متناسب با این فضا، انتخاب های افراد را دستخوش تغییر می کند. از طرفی با توجه به اینکه شبکه اجتماعی اینستاگرام، از محبوب ترین شبکه های اجتماعی در جهان و ایران است، لذا هدف این پژوهش شناسایی مولفه های فرهنگ حاکم بر شبکه اجتماعی اینستاگرام است. این تحقیق استراتژی توصیفی و پیمایشی دارد و از آنجا که این تحقیق از نظر نوع، یک پژوهش کیفی است، محقق به کمک مصاحبه با خبرگان به شناسایی مقوله ها و گویه های فرهنگ در شبکه اجتماعی پرداخت. در این پژوهش محقق از روش تحلیل ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه استفاده می کند. با توجه به داده های حاصل از مصاحبه، نگارنده به شش مولفه فرهنگی در شبکه اجتماعی اینستاگرام دست یافت که عبارتند از؛ فقدان سواد رسانه ای، عدم پایبندی به اخلاق، افراط گرایی، سطحی نگری، مشارکتی و ابراز وجود.

اچ آی وی/ایدز به عنوان مساله ای چندوجهی دارای پیامدهای زیستی، اجتماعی و روانی است که زندگی فردی و اجتماعی مبتلایان را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری با قرار گرفتن در کانون روابط اجتماعی فرد، تعاملات او را دست خوش تغییرات اساسی می کند. یکی از جنبه های کمتر دیده شده این بیماری که در تحقیقات مرتبط نیز مورد غفلت قرار گرفته است،افشاء می-باشد. تحقیق حاضر به بررسی این موضوع در بین زنان مبتلا در شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده به صورت کیفی تحلیل مضمونی و ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساخت یافته بوده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و جامعه پژوهشی 18 نفر بوده که تا زمان اشباع نظری با رضایت آگاهانه و اصول اخلاقی رازداری انتخاب شده و به سوالات پاسخ داده اند. زمان گردآوری اطلاعات بهار و تابستان 1398 بوده است. براساس یافته ها در ذیل تجربه ی مفهوم افشاء، چهار مضمون اصلی و هشت مضمون فرعی به دست آمده است. مضامین اصلی شامل«مرزبندی افشاء»، «ترس از افشاء»، «مدیریت افشاء» و «ناسازه افشاء» می باشد و مضامین فرعی دربردارنده«دوگانه بیمار- بیماری»، «مرز احساس امنیت و احساس عدم امنیت»، «ترس از انگ غیراخلاقی بودن»، «ترس از طرد»، «دوراهی افشاء»، «کنترل افشاء»، «همدلی و حمایت» و «طرد» بوده است.

رسانه های جمعی با اطلاعات و تحلیل های متفاوتی که در اختیار مخاطبان قرار می دهند به تدریج بخشی از نظام ارزشی افراد را شکل می دهد. این نظام ارزشی نیز به نوبه خود نگرش های مثبت و منفی افراد نسبت به امور مختلف را تحت تاثیر خود قرار می دهد. شناخت جهت و میزان این تاثیر گذاری از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا این نگرش ها، پایه و اساس اعتماد را شکل می دهند. از این رو، تلاش گردید تا در پژوهش حاضر، تاثیر رسانه های جمعی بر اعتماد اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. حجم نمونه ۴۰۲ نفر از افراد بالای 20 سال ساکن در شهر بابل است و شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای می باشد. روش غالب نیز پیمایشی بوده و برای شناخت میزان روایی ابزار از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده شده است. چارچوب نظری پژوهش نیز بر پایه دیدگاه پوتنام، گیدنز و کلمن قرار دارد. نتایج حقیق نشان می دهد که میانگین اعتماد اجتماعی پاسخ گویان( ۷۸/۲ از ۵ ) از حد متوسط پایین تر است. سطح معناداری آزمونt در رگرسیون خطی ساده نیز حاکی از آن است که تاثیر استفاده از رسانه های جمعی بر اعتماد اجتماعی معنادار می باشد و این یافته تایید کننده نظریات مطرح شده می باشد.  همچنین؛ نتایج رگرسیونی خطی چند متغیره (گام به گام) نشان می دهد که چهار متغیر استفاده از تلویزیون ماهواره ای، استفاده از مطبوعات داخلی، استفاده از رادیو ایران و استفاده از اینترنت در مدل نهایی باقی مانده و ۵/۲۰ درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح می دهد. بیشترین میزان تاثیر گذاری نیز به متغیر استفاده از تلویزیون ماهواره ای اختصاص دارد که بتای آن ۴۰۸/۰- می باشد.

حوزه ارتباطات سلامت، یکی از حوزه های در حال رشد است که مفاهیم سلامت را به ارتباطات پیوند می دهد. یکی از بخش های مهم این حوزه، رابطه پزشک و بیمار است. موضوع اصلی این مقاله، بررسی رابطه پزشک و بیمار در بستر ارتباطات فرهنگی است. با توجه به الگوهای ارتباطی مختلف که در رابطه پزشک و بیمار حاکم اند، پیش بینی می شود الگوی ارتباطی حاکم در نظام درمانی، الگوی پدرسالارانه یا والدینی باشد. در این تحقیق که به روش مصاحبه کیفی انجام شده و داده ها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا تحلیل شده اند، برای رسیدن به هدف تحقیق، با 15 بیمار که دارای قومیت ها و گویش های متفاوت بودند و همچنین 10 پزشک و اینترن و رزیدنت که در سال 1398 تجربه کار را در بیمارستان های دولتی شهر تهران داشتند، مصاحبه انجام شد و نتایج آن در سه مرحله کدگذاری و تحلیل شدند. در هر دو گروه، 3 دسته کد فراگیر شامل اختلالات ارتباطی اطلاعاتی، اقتدار پزشک و اختلال در ارتباطات میان فرهنگی به دست آمد. با توجه به تحلیل و بررسی یافته های تحقیق، این نتیجه حاصل شد که اختلال ارتباطی در رابطه پزشک و بیمار به طورعام وجود دارد و مسئله تفاوت فرهنگی، تنها یکی از عوامل تشدیدکننده اختلال ارتباطی میان پزشک و بیمار و در حاشیه این ارتباط است. همچنین این نتیجه حاصل شد که نظام درمانی درحال حاضر درزمینه مهارت های ارتباطی، ضعف های زیادی دارد و الگوی ارتباطی پدرسالارانه بر آن حاکم است و خلأ آموزش دانشگاهیِ مهارت های ارتباطی به جامعه پزشکی و همچنین جامعه بیماران، مهم ترین عامل این ضعف است. با توجه به تحلیل مصاحبه های پزشکان، می توانیم پیش بینی کنیم با ورود نسل جدید و جوان به جامعه پزشکی، الگوی ارتباطی پدرسالارانه، به الگوهای مشارکتی و هدایتی تغییر شکل دهند و شاهد خلأهای ارتباطی کمتری در محیط درمان باشیم.