درخت حوزه‌های تخصصی

هدف گردشگری در وهله نخست بهبود روابط فرهنگی و درک تفاوتهای فرهنگی است . گردشگری مذهبی به عنوان یکی از قدیمیترین اشکال روابط فرهنگی بین اقوام و ملل ، از جمله پر رونق ترین گردشگری ها در زمان حاضر است . قدمت این نوع گردشگری با قدمت تاریخ دینی برابری میکند بطوری که عمده ترین نیت گردشگری در شکل سنتی یک عمل دینی _ فرهنگی بوده است .  نگاهی به گذشته در زمینه سفرها و گردش های مذهبی موید این مطب است . امروزه گردشگری مذهبی به سبب ویژگی های خاص خود ، جایگاه مهمی در میان انواع گردشگری یافته و تحقیقات گسترده ای در سالهای گذشته در این زمینه انجام شده است ؛ اما محققان هنوز بر سر بکار بردن دو واژه زیارت یا گردشگری مذهبی به توافق نرسیده اند . از این رو ما در این مقاله هر دو مفهوم را بکار می بریم . ایران نیز به دلیل موقعیت های مذهبی فراوان ، مقصدی مناسب بجهت گردشگران مذهبی است ، با وجود آنکه این استعداد بالقوه وجود دارد ، اما تا کنون در این زمینه فعالیتهای پژوهشی مناسبی انجام نشده است ؛ در حالی که برنامه ریزی صحیح نیازمند پژوهشهای کافی و تولید ادبیات تحقیق است . در مقابل ، بسیاری تلاش کرده اند تا با انجام چنین مطالعاتی در رابطه با بسیاری از فرق مذهبی ناشناخته ،زمینه را برای گسترش گردشگری خود توسعه دهند.  در طول مطالعه انجام شده چند هدف دنبال شد :  نخست روشن کردن مفاهیم حوزه زیارت و گردشگری مذهبی .  سپس بررسی آمار موجود ایران در این زمینه و در ادامه مطالعه ای روی مسافرین  مسجد جمکران انجام شد . انتخاب این مقصد از آن روی صورت گرفت که مسافرین آن در ادامه سفر به شهر قم می توانند به دیدن آثار مذهبی و غیر مذهبی بروند . بدلیل وجود این حق انتخاب می توان فاصله شناختی میان گردشگری و زیارت را بدرستی مشاهده کرد و سطح توقع و رضایت آنها را سنجید .  با استفاده از نمونه گیری غیر احتمالی قضاوتی تعداد 80 پرسش نامه با مصاحبه تکمیل شد .  سپس با جمه بندی نظریه ها و تحقیقات انجام شده ، با استفاده از مدل SWOT  فرصتها و تهدیدهای پیش روی گردشگری زیارتی در ایران مورد تحلیل قرار گرفت

روابط ترکیه و آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ دستخوش تغییرهایی شده که زمینه را برای ایجاد بحران هایی در روابط دو کشور فراهم نموده است. این مقاله در چارچوب نظریه نوواقع گرایی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی بحران ها و چالش های موجود در روابط دو کشور در دوره ترامپ و تأثیر این موانع بر روابط آنکارا- واشنگتن پرداخته است. یافته ها نشان می دهد چالش های روابط دو کشور در دوره مورد مطالعه را می توان در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی صورت بندی و تبیین کرد. موضوعاتی از قبیل بانک خلق، پرونده قتل خاشقچی، محاکمه برانسون، خرید موشک اس- 400 توسط ترکیه، نقش آمریکا در کودتای 15 جولای 2016، گسترش احساسات ضدآمریکایی در ترکیه و ویژگی های روانی و شخصیتی ترامپ و اردوغان در سطح داخلی، بحران سوریه و موضوع معامله قرن در سطح منطقه ای، و همگرایی ترکیه با ایران و روسیه، و مبارزه با داعش در سطح بین المللی از جمله مهمترین اختلافات دو کشور محسوب می شوند. البته در مجموع با توجه به ماهیت روابط ترکیه و آمریکا و منافع مشترک آنها، به نظر می رسد این قبیل اختلافات نمی تواند حتی در کوتاه مدت موجب قطع روابط این دو موجودیت سیاسی گردد.

در روزگار ما با وجود جنگ های عقیدتی، مهاجرت و جهانی شدن، گفت وگو پدیده ای اجتناب ناپذیر است. در مقام مقایسه، در جهان غرب، مسیحیان شخصیت اصلی گفت وگوی بین دینی هستند و روحانیون مسیحی تکنیک ها و روش های آن را فرا می گیرند؛ درحالی که مسلمانان که مهم ترین هدف گفت وگوی مسیحیان هستند، کمتر به آموزش روش ها و فنون گفت وگوی بین ادیان در آموزشگاه های خود می پردازند. مسئله اصلی این مقاله آن است که دانشگاه چه نسبتی با موضوع گفت وگوی ادیان دارد؟ آیا انتظار نقش آفرینی دانشگاه در این زمینه با رسالت دانشگاه مغایر است یا بالعکس؟ دانشگاه با چه سازوکاری می تواند به این موضوع بپردازد تا نتایج در خوری به دست آورد؟ زیربنای این آموزش باید دانش تحول گرا، اخلاق محور و ارزش بنیان باشد. این دانش در وهله نخست موجب شناخت ارزش ها و اهداف ادیان و در گام بعدی، موجب احترام به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی سنت های دینی مختلف می شود. برنامه ریزی راهبردی برای آموزش گفت وگوی ادیان، رسالت دانشگاهی است که در پی حقیقت، صلح و رفاه اجتماعی از طریق آموزش و پژوهش است. این مقاله متکفّل تبیین ضرورت آموزش گفت وگوی ادیان در دانشگاه به شیوه تحلیلی و توصیفی است.

گونه شناسی متناسب با تحول رسانه ها همواره مورد توجه بوده است. ظهور اینترنت و به طور خاص تر شکل گیری رسانه های اجتماعی، زمینه توجه به گونه های جدیدی را فراهم کرده است. با توجه به اینکه یکی از قابلیت های رسانه های اجتماعی ایجاد محملی برای انتشار اخبار و اطلاعات مختلف اعم از درست و نادرست است، در این مقاله تلاش شد گامی برای دسته بندی آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی از جنبه گونه شناسی برداشته شود. سؤال های مقاله این است که آیا مجموعه ای از آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی می تواند گونه خاصی را به وجود آورد؟ اگر چنین گونه ای شکل گرفت چه مشخصه هایی دارد؟ آیا می توان برای این گونه " زیرگونه" نیز شناسایی کرد؟ برای پاسخ به این سؤال ها، محتواهای نادرست (متنی ویدئویی) منتشرشده در رسانه های اجتماعی بین سال های 95 تا 98 که تارنمای صحت سنجی ویکی هواکس نادرستی آن ها را تأیید کرده بود (داده های تحقیق)، با روش نقد رتوریک تحلیل شدند. نتایج این تحلیل، گونه جدیدی را تحت عنوان " ناواقعیت" با مشخصه های سبکی و ذاتی پیشنهاد می دهد. مشخصه های سبکی این گونه، بر اساس نمونه تحقیق، کوتاه بودن، روایت میانه رخداد، دارای متن و ویدئوی جداگانه با رابطه متقابل و مشخصه های ذاتی این گونه، فقدان صحت در عین درست نمایی، فقدان راه صحت سنجی در مواجهه اول، برانگیزاننده احساس و آسیب رسانی در معنای موسع هستند. همچنین چهار زیرگونه ناواقعیت، ناواقعیت خبری، ناواقعیت سرگرم کننده، ناواقعیت هنری و ناواقعیت ماورایی شناسایی شده اند.

در این پژوهش، ضمن شناسایی نوگرایی در بین افراد مورد مطالعه، به رابطه آن با میزان مصرف رسانه های مختلف، اعم از جمعی و اجتماعی، پرداخته شده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه سوره تهران است، که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای توزیع به نسبت، 361 تن از آنان به عنوان جامعه نمونه در نظر گرفته شد. گردآوری داده های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام و داده های  مذکور پس از استخراج و کنترل، به وسیله نرم افزار آماری spss   تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است، که نوگرایی 9/0 درصد پاسخگویان در سطح بسیار زیاد، 5/25درصد در سطح زیاد، 1/72 درصد در سطح متوسط و 5/1 درصد در سطح کم قرار دارد. همچنین این یافته ها گویای آن است که بین نوگرایی و استفاده از شبکه های تلویزیون داخلی، شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای پیام رسان، همبستگی وجود ندارد و نیز استفاده از رادیوی داخلی، شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، شبکه های رادیویی خارجی و مطالعه مطبوعات با نوگرایی رابطه  همبستگی معکوس ملاحظه می شود؛ فقط بین نوگرایی و استفاده از اینترنت همبستگی از نوع مستقیم وجود دارد. کلیدواژه: ارتباطات، رسانه، مصرف رسانه ای، نوسازی، نوگرایی.

به موازات توسعه جوامع و پیشرفت علمی و فرهنگی آن بعضی از مظاهر غیر مادی از جمله حقوق افراد نسبت به مطالبات آنها و جنبه های مختلف بهره برداری از اموال غیرمادی نیز به عنوان نوعی مال شناخته شدند که از آن جمله می توان به حقوق مالکیت معنوی اشاره نمود. از طرفی با پیدایش و گسترش محیط و فضای مجازی، توازن دیرین و همزیستی کپی رایت و منافع عمومی دستخوش آشفتگی شد.همچنین در حال حاضر به خاطر نپیوستن به کنوانسیون برن، ارتباط کشور با سطح بین المللی گسسته است. لذا توجه به حقوق مولف برای ایجاد ارتباط و مبادلات فرهنگی، اقتصادی و ... کشور در عرصه جهانی، ضروری است. در این پژوهش از روش دلفی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان، مولفان، مدرسان و فعالان در عرصه، حقوق، ارتباطات و فناوری اطلاعات است که در حوزه مالکیت معنوی نیز تجربه و تخصص لازم را دارا باشند. نمونه مورد مطالعه به صورت نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شد. بر اساس نتایج این پژوهش، عوامل موثر بر حقوق مالکیت معنوی در حوزه کتب و نشریات در فضای مجازی در چند محور شناسایی شد در واقع محقق پس از اجرای روش دلفی و اجماع نظر خبرگان، چهار حوزه موثر بر حقوق مالکیت معنوی شناسایی شد که عبارتند از: حوزه رسانه ای، حقوقی، فلسفی و فنی که لزوم سیاست گذاری مطلوب مسائل حقوق مالکیت معنوی، در این چهار حوزه احساس می شود.

متحرکسازی کاراکتر بشکل رایانه ای یکی از گونه های متحرکسازی است که امروزه اصلی ترین نقش را در فیلمهای متحرکسازی،زنده و بازی رایانه ای ایفا می کند. این گونه هنری حلقه واصل بین مخاطب و اثر، همچنین کلید همذات پنداری کاربر با کاراکتر های موجود است.از آنجائیکه بسیاری از شرکتهای تولید کننده داخلی در زمینه محصولات رسانه ای فوق دارای بخش تحقیقات  و توسعه نمی باشند لازم است  متناسب با فرهنگ ملی وبومی شناخت جامع از مقوله متحرکسازی کاراکتر رایانه ای صورت پذیرد. لذا در راستای آن ، نقش کاراکتر وتاریخچه اش  در متحرکسازی،ساختار روانشناسانه آن در تعامل با مخاطب ،سیستم حرکتی وهمچنین نقش رایانه  در اعتلای آن بررسی گردید. تلاش بر اینست با پژوهش در یافته های موجود، شناخت کلی و اصولی برای هنرمندان،متحرکسازان و تولیدکنندگان حاصل شود تا گامی باشد در جهت پژوهشها ی آتی، که این مقاله تلاش دارد با ارائه مطالبی در رابطه با موضوع فوق به یک تحلیل کلی برسد.  

هدف این مقاله دستیابی به فهمی عمیق از تجربه روایت شده زنان، از ساختار توزیع قدرت در خانواده است. روش تحقیق کیفی است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته و تکنیک تحلیل داده ها، تحلیل داستان زندگی است. طرح نمونه گیری در این مقاله هدفمند است و شیوه ی نمونه گیری، اشباع نظری است. پرسش شوندگان شامل 25 نفر از زنان شاغل و 25 نفر از زنان غیرشاغل است. چهارچوب نظری تحقیق بر گرفته از نظریه منابع بلاد و ولف است که بر اساس پیش فرض های آن، تقسیم قدرت در خانواده و پایگاه قدرت هر یک از همسران، متأثر از منابع در دسترس هر یک از آن ها و انتظارات هنجاری ارزشی از زن و شوهر است؛ به بیان دیگر، هر چه منابعی که شخص در اختیار دارد بیشتر باشد، از قدرت بیش تری نیز برخوردار است. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود سه الگوی تصمیم گیری: زن مسلط، مرد مسلط و الگوی توافقی در خانواده زنان شاغل و غیرشاغل است. نتایج تحقیق نشان می دهد، زنان شاغل علی رغم آن که از منابع، دارایی و ثروت برخوردار بوده اند اما این دارایی ها در برتری تصمیم گیری آن ها اثرگذار نبوده است. لذا زنان هر دو گروه عمدتاً در تصمیم گیری های خرد و کم هزینه، برتری تصمیم گیری داشته اند و کمتر در تصمیم گیری های کلان و پرهزینه اثرگذار بوده اند. همچنین زنان هر دو گروه در مقابل اقتدارگرایی مردان، به خاطر «حفظ زندگی شان» منعطف بوده اند و از تصمیمات خود کوتاه آمده اند.

این مقاله برآن است که نشان دهد که امام خمینی رحمت الله علیه با بهره مندی وافر معارف اسلامی و تعمق و تأملی پویا و مجتهدانه در میراث گرانقدر نبوی صلی الله علیه و آله و تعلیم ائمه معصومین علیهم السلام ، چگونه توانست به درکی درست و روشن از نظام حقوق زنان در اسلام دست یابد که موجب احیای حقوق زنان ایرانی در جریان شکل گیری انقلاب اسلامی سال 1357ه.ش. ایران شود. چهار چوب نظری مقاله مبتنی بر مبنای نظری دیدگاه های امام رحمت الله علیه است که در رد شکل گیری گفتمان های مختلف در مورد زنان با توجه به مقتضیات زمان و مکان سخن گفته و حکم صادر کرده است. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و تبیین تاریخی، در یک چهار چوب تاریخی ابتدا به موقعیت زنان در روندهای تاریخی، ائم از دیدگاه غربی فمینیسم و جایگاه زنان از دیدگاه اسلام که مبنای نظری امام رحمت الله علیه در مورد زنان در پرتو آن شکل یافته و هم چنین بررسی اندیشه های امام خمینی رحمت الله علیه که در قالب دوره های گفتمانی مختلفی در مورد زنان که طی چهار دوره ی مختلف زمانی شکل گرفته، پرداخته و در خاتمه هم، علل برتری دیدگاه حضرت امام رحمت الله علیه مورد بررسی و بازنگری قرار گرفته است.

این پژوهش درصدد بررسی سینمای دفاع مقدس در طول چهار دهه بعد از انقلاب اسلامی(1360-1400) است. . چارچوب نظری این پژوهش بر دو نظریه" مکمل – بازتاب" و "شکل دهی" ، استوار است.که طبق آن هنر، بازتابی از شرایط اجتماعی است و در عین حال برای شکل دهی به افکار عمومی جامعه ، از آن بهره برده میشود. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی برای درک عمیق تر ساختار و کار کرد آثار سینمایی دفاع مقدس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که به لحاظ آسیب شناختی، سینمای دفاع مقدس در طول چهل سال بعد از انقلاب اسلامی دچار بی مهری از سوی دولت ها، مسولین و نهاد های ذیربط واقع شده است. همچنین یافته ها نشان میدهد که اغلب فیلم های این ژانر ، به رغم دسته بندی های متفاوت ، چه در دسته منتقد جنگ و چه در گروه جنگی ، به دلیل حساسیت های ویژه این ژانر ، سعی در تبلیغ دفاع مقدس دارند. اگر چه در طی چهار دهه گذشته فراز و نشیب هایی در کمییت و کیفیت فیلم ها بوجود آمده است ، اما بازتاب وقایع دفاع مقدس کمتر مورد بررسی قرار گرفته و بیشتر فیلم ها سعی در شکل دهی به افکار عمومی داشته اند که البته در دراز مدت موفق نبوده اند. همچنین این پژوهش نشان میدهد ، در دولت ها و معاونت های سینمایی بعد از انقلاب که به مقوله سینما ی دفاع مقدس توجه کرده اند ، پیشرفت هایی را شاهد بوده است.

انقلاب اسلامی به جهت نوع ایدئولوژی سازنده آن و نیز ساختار سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه مورد توجّه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران بوده است. این مقاله به یکی از مهم ترین مسائل روز مرتبط با ایدئولوژی انقلاب اسلامی (اسلام شیعی) یعنی بازنمایی رسانه ای آن می پردازد. به همین منظور یکی از تأثیرگذارترین رسانه های چاپی آمریکا، تحلیل گفتمان انتقادی با رویکرد فرکلاف بوده است. بازنمایی ایدئولوژی انقلاب اسلامی براساس گفتمان های غرب و دیگران، شرق شناسی، اسلام رسانه ای، و سنت و تجدّد مورد بررسی قرار گرفته وسپس براساس اصول استخراج شده از اسلام شیعی تجزیه و تحلیل شده است. نتیجه این که کلیشه سازی، دوانگاری متضاد و انگ زنی برآمده از گفتمان غرب و دیگران، شرق شناسی، و اسلام رسانه ای به بازنمایی مغایر با اصول اسلام شیعی نظیر اصل ولایت فقیه، نفی استکبار و وابستگی به آن، روزنامه واشنگتن پست را انتخاب کرده و در دو مقطع حساس تاریخی یعنی سال 1980 و 2010 میلادی بررسی شده است. روش کار در این تحقیق ظلم ستیزی، پیکار و جهاد علیه دشمنان خدا، عقل و تجربه سیاسی می باشند. از دیگر تکنیک های استفاده شده، بهره گیری از روش ساده سازی در ذیل گفتمان اسلام رسانه ای است که طی آن تصویری ساده و غلط از ساختار حکومت به نمایش گذاشته می شود؛ این رویکرد مخالف اصل عقل و تجربه سیاسی ایدئولوژی انقلاب اسلامی است. از دیگر نتایج تحقیق حاضر می توان به حضور دائم «من» نویسنده در مقالات و آمریت اشاره کرد که باعث خلق گفتمان های مغایر و ناقص از ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران شده است.

هدف از انجام این پژوهش بررسی ظرفیت های آموزشی پیام رسان ” تلگرام “ بود. روش تحقیق توصیفی/ پیمایشی است و از حیث هدف، تحقیق کاربردی محسوب می شود. جامعة آماری این پژوهش را اعضاء کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران تشکیل می دهند و نمونة آماری نیز از اعضاء کتابخانة ملی انتخاب شده اند. از میان 1500 نفر ظرفیت کتابخانة ملی، بر طبق فرمول کوکران (Cochran Formula)  با خطای 5 درصد، 305 نمونه حاصل شد و طی 5 روز در 5 تالار اصلی کتابخانه ملی، (تالارهای ابن ندیم (مرجع و کتاب شناسی)، رازی (علوم و فنون)، ابن سینا (علوم انسانی)، فارابی(علوم اجتماعی و هنر) و کتابخانه عمومی)، 226 پرسشنامه قابل بررسی بازگشت و کاربران به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که میان مقطع تحصیلی و رشتة تحصیلی با متغیر اعتقاد به ظرفیت های آموزشی تلگرام رابطة معناداری وجود ندارد، ولی میان جنسیت و استفادة آموزشی از تلگرام رابطه وجود دارد و دیدگاه جنس مؤنث در زمینة مصرف آموزشی از تلگرام مساعدتر است. همچنین نتایج نشان داد که شبکة مجازی تلگرام، فرصت مناسبی را برای پیگیری ” آموزش “ در ایران فراهم کرده است و با توجه به میانگین به دست آمده در محاسبات (76/3) آزمودنی های مایل به استفاده از این شبکه در فعالیت های علمی خود هستند و می توان آیندة مطلوبی را برای استفادة آموزشی از این رسانه متصور بود که باید در این زمینه آموزش های لازم را ارائه کرد.

مدیریت رسانه چیست، چه ویژگی‌ها و راهبردهایی دارد و انواع مدیران رسانه‌ای کدام‌اند؟ فصل نامه پژوهش‌ و سنجش، نشریه تخصصی سازمان صداوسیما درزمینه یافته‌های پژوهش‌های حوزه وسایل ارتباطات جمعی،‌این شماره را به «مدیریت رسانه» اختصاص داده است. دراین ویژه نامه، کارشناسان می‌کوشند، با تاکید بر تلویزیون، رادیو و مطبوعات، تصویری از مدیریت در رسانه ارائه کنند. ابتدا، با طرح پنج پرسش، از کارشناسان خواسته‌ شده مدیریت رسانه برای صداوسیما را تعریف کنند و ویژگی‌های آن را و تفاوت‌ها و شباهت‌هایش را باسایر مدیریت‌ها، ازجمله مدیریت مطبوعات و سایر رسانه‌ها، برشمارند و بگویند چگونه می‌توان، با حفظ مخاطبان داخلی، پوشش ارتباطی را گسترش داد. به علاوه، از این کارشناسان خواسته‌شده به این پرسش نیز پاسخ دهند که مدیریت رادیو و تلویزیون در ایران با چه محدودیت هایی روبه‌روست. این شکل از پرسش و پاسخ که میزگردی محدود را شکل می‌دهد، درواقع، در سایر مطالب نیز دنبال می‌شود و کارشناسان و پژوهشگران ارتباطات و مدیریت رسانه می‌کوشند به ابعاد گوناگون مدیریت رسانه نگاه کنند. درمقاله‌های راهبردی، صاحب‌نظران، با مرور سیر تحول توسعه علم و پژوهش درجهان، انگیزه‌های توسعه علمی را در ایران مورد توجه قرار می‌دهند و به تدویل راهبردها در برنامه‌ریزی رسانه‌ اشاره می‌کنند. مثلا«مدیریت معنی در گفتمان‌های رسانه‌ای» به یکی از پنهان‌ترین جوانب مدیریت رسانه، یعنی نقش زبان رسانه‌ای در ایجاد مفاهیم و شکل دهی به آن‌ها، اشاره دارد. همچنین، یکی از پژوهشگران، بابررسی انواع رسانه، مالکیت و مدیریت رسانه درجهان غرب، مدیریت رسانه‌های دولتی، مدیریت رسانه‌های عمومی یا مدیریت در رسانه‌های خصوصی یا تجارتی را مورد توجه قرار داده است. این کارشناس ویژگی‌ها و تفاوت‌های مدیریت سازمان‌های رسانه‌ای (رادیو تلویزیونی) را نیز با سایر سازمان‌ها بررسی کرده است. دراین بررسی‌ها، وجود رقابت فشرده در حوزه رسانه‌ها را باید محور اصلی تفاوت سازمان‌های رسانه‌ای با سایر سازمان‌ها دانست. این تمایز سبب می‌شود که تفاوت‌هایی چون حجم و کیفیت مخاطبان و سلیقه‌های فردی و جمعی آنان و نیز کارکنان و دشواری سنجش و اندازه‌گیری کیفیت فرآورده‌های رسانه‌ای به وجود آیند و، درنهایت، به بهره‌گیری و توجه به فناوری‌ها توجه شود. جنبه‌های کاربردی مدیریت رسانه با بررسی نقش کارشناسان و مشاوران در مدیریت رسانه و راه کارهایی که درعمل به موفقیت اقدامات مدیریتی کمک می‌کند ادامه یافته و با تاکید براصول و کاربردها در مدیریت رادیو و تلویزیون و مدیریت موسیقی درصداوسیما به سرانجام رسیده است. دربخش چشم‌اندازها، بحثی درباره مدیریت رسانه و پخش از طریق وب مطرح می‌شود که با مدیریت راهبردی بی‌بی‌سی و با تعیین و اعلام هدف‌ها در هزاره جدید، و همایش سیاره شبکه‌ای به پایان می‌رسد. این بحث‌ها، در واقع، نگاهی به مدیریت رسانه، باتوجه به تحولات فناوری‌های ارتباطی درآینده، محسوب می‌شوند. بدون تردید، تصویر این ویژه‌نامه از مدیریت رسانه کمبودهایی دارد که تاحدودی به نو و خالی بودن زمینه بحث در سطح دانشکده‌های ارتباطات و مراکز پژوهشی و علمی کشور برمی‌گردد. از این رو جای بسیاری از مطالب در زمینه‌های گوناگون مدیریت رسانه، خالی به نظر می‌رسد، که می‌توان برای مطرح‌کردن آن‌ها ویژه‌نامه‌های دیگری را تدوین کرد. بااین حال، همزمانی انتشار این ویژه نامه با برگزاری نخستین آزمون دوره دکتری «مدیریت رسانه» در دانشگاه‌تهران را می‌توان نشانی از اعلام نیاز مشترک در جامعه به شمار آورد که این احساس، امید فصل‌نامه را به سودمندی آن افزایش می‌دهد.

شماره ویژه زمستان فصلنامه پژوهش وسنجش را درحالی آماده نشر می کنیم که تحولات سیاسی، نظامی منطقه خلیج فارس و کشور عراق تقریبا تمامی وجوه زندگی بین المللی را تحت تاثیر قرار داده و طیف عظیمی از واکنش ها را در محافل گوناگون داخلی و خارجی بر انگیخته است . از واکنش های سیاسی وغیر سیاسی دولت ها تا عکس العمل سازمان های بین المللی عام هنچون سازمان ملل متحد ونبز سازمان های بشر دوسنانه و از تحلیل های نظامی استراتژیست ها و نظامیان کشورهای مختلف تا نظریه پردازی ها و تحلیل های سیاسی اقتصادی و فرهنگی در خصوص علل و پیامدهای این رویداد بسیار مهم و از جهاتی ( در قرن اخیر ) بی سابقه همه و همه نشان از اهمیت بی چون و چرای اوضاع عراق در پیش بینی فرایندهای آتی حیات بین المللی دارد. نکته بسیار مهم و پدیده منحصر به فردی که در این جنگ دیده شده و همچنان نیز ادامه دارد ، همپایی جنگ رسانه ها با نبرد نظامی از سویی و شکست کامل انحصار خبری رسانه های غربی در انعکاس اخبار جنگ عراق در نتیجه ظهور رسانه های ماهواره ای غیر غربی در این عرصه بسیار مهم است .این پدیده تا آنجا تعیین کننده بود که سر انجام نیروهای مهاجم غربی ( جریان آزاد اطلاعات و حق همه انسان ها نسبت به دسترسی به اخبار و اطلاعات) را برنتافتند و در حمله ای موشکی به مقر برخی خبر گزاری های فعال و موثر در عراق تنی چند از خبرنگاران را به قتل رساندند. در همین چهارچوب ،تلاش گسترده نیروهای مهاجم در روزهای آغازین جنگ برای حمله به رادیو و تلویزیون عراق و قطع امواج رادیویی ارسالی از این منبع نیز قابل توجه و در خور تامل است ، به ویژه از آن رو که بنا بر نظر بسیاری از کارشناسان دستگاه جنگ روانی عراق در روزهای نخست جنگ موفق عمل کرد و توانست دستگاه های رسانه ای رقیب را در موضع انفعال قرار دهد . تهاجم نیروهای امریکایی و انگلیسی به عراق از حیث نحوه پوشش خبری وقایع ورویدادهای جنگ در رسانه ملی ما نیز نقطه عطفی در فرایند اطلاع رسانی کشور محسوب می شود . فارغ از نظر های مطرح شده در خصوص کیفیت پوشش خبری و نحوه اطلاع رسانی این رویداد مهم ، تلاش گسترده دست اندرکاران امور خبری صدا وسیما در شبکه های مختلف گستره وعمق پوشش خبری ، استفاده وسیع از خبرنگاران در جبهه های مختلف وتکنیک های خبری متفاوتی که دراین قضیه مورد استفاده قرار گرفت ، در تاریخ رادیو و تلویزیون بی سابقه بود. بدیهی است کلیت نقش رسانه ها در این جنگ و رویدادهای قبل و پس از آن ونیز تحلیل محتوای برنامه های خبری شبکه های گوناگون به ویژه شبکه های داخلی مستلزم انجام پژوهش های دقیق و مطابق استانداردهای علمی و از واجبات و اولویت های دست اندر کاران امورپژوهشی است تا از رهگذر بهره مندی کامل از دستاوردهای حرفه ای و فنی رسانه ای در آینده میسر و کاستی ها و مشکلات محتمل بر طرف شود .پژوهش و سنجش ضمن آرزوی رهایی ملت مظلوم عراق از بندهای استبداد دیرینه و استعمار نوظهور و با امید به سربلندی و پیروزی امت اسلامی قصد دارد در آینده ای نزدیک شماره ای از فصلنامه را به تجزیه و تحلیل وبررسی علمی وموشکافانه نقش رسانه ها در جنگ با تاکید بر جنگ سوم خلیج فارس اختصاص دهد. مایه خرسندی است که پژوهش وسنجش از طریق ارتباط گسترده و دائمی بامخاطبان اشنای خود توانسته است به طور مستمر و مداوم در جریان ارزیابی آنان از شماره های گوناگون این فصلنامه قرار گیرد و انتقاد ها و پیشنهادهای موثری را دریافت کند . از میان مجموعه پیشنهادهایی که در یک سال گذشته نیز از اینطریق دریافت کردیم برخی که قابلیت اجرایی بیشتری داشتند در شورای علمی نشریه مطرح شدند و در خصوص آنها تصمیم گیری به عمل آمد. یکی از این پیشنهادهاکه با استقبال اعضای شورای علمی فصلنامه مواجه شد ، انتشار شماره زمستان هر سال به صورت مجموعه مقالات یا به عبارت دیگر ، جنگ مقالات رسانه ای بود که نظر به امتیاز فراوانی که داشت به تصویب شورای علمی فصلنامه رسید. از این رو بر آن شدیم تا آخرین شماره هر سال را به این صورت تنظیم کنیم .این تصمیم از همین شماره یعنی شماره زمستان سال 81 به مرحله اجرا در آمده است و پژوهش و سنجش امیدوار است این شیوه کار مورد قبول و استفاده مخاطبان فصلنامه قرار گیرد . در اینجا ضمن تشکر از صاحبنظرانی که با ارائه دیدگاه های ارزشمند خود ما را در مسیری که در پیش داریم راهنمایی می کنند ، از این عزیزان می خواهیم با حفظ این ارتباط موثر و کارساز رهنمودهای خود را از فصلنامه پژوهش و سنجش دریغ نکنند.

هدف پژوهش حاضر واکاوی مؤلفه های مربوط به ایثار اجتماعی مبتنی بر آموزه های قرآنی و معارف اسلامی و تعیین جایگاه آن ها در اسناد تحولی آموزش و پرورش ایران بوده است. روش تحقیق در محدوده روش های توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری در بخش کیفی متون و مطالعات تجربی صورت گرفته در حوزه ایثار و در بخش کمی اسناد تحولی(مبانی نظری تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران) جمعا 507 صفحه بدون مقدمه، صورت جلسات و منابع بودند که تمامی آن ها به عنوان نمونه آماری به روش سرشماری(کامل شماری) انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت سنجش میزان پرداخت و تحلیل سؤالات بخش کمی از آمار توصیفی استفاده شد. جهت استخراج مؤلفه های مربوط به ایثار اجتماعی به منابع و متون اسلامی به ویژه قرآن کریم و نهج البلاغه مراجعه گردید و مؤلفه های ایثار اجتماعی شناسایی و در قالب چک لیستی مورد بررسی قرار گرفت. روایی سیاهه وارسی یا همان چک لیست توسط جمعی از خبرگان و پایایی آن با استفاده از روش اسکات(5/89) که به روش توافق بین صاحب نظران مشهور است، بدست آمد. یافته های پژوهش در بخش کیفی نشان از شناسایی 10 مؤلفه کلیدی مربوط به ایثار اجتماعی در متون و منابع اسلامی بود که عبارتند از: شهادت طلبی، مقدم داشتن دیگران بر خود برای رضای خود، گسترش روحیه گذشت و فداکاری در جامعه، دوستی و محبت در جامعه، بذل مال با هدف فقرزدایی در جامعه، ایجاد روحیه اتحاد و همبستگی در جامعه، ترجیح منافع ملی بر منافع فردی و گروهی، عزت طلبی، خدمت گزاری به خلق و گسترش عدالت طلبی در جامعه و در بخش کمی پس از بررسی داده ها مشخص گردید که در اسناد تحولی جمعا 901 مورد به مؤلفه های ده گانه ایثار اجتماعی اشاره شده است که در این بین گسترش عدالت طلبی در جامعه با 228 مورد و مقدم داشتن دیگران بر خود با 16 مورد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان انعکاس را به خود اختصاص داده اند.