درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۰۴۱ تا ۱٬۰۶۰ مورد از کل ۱۶٬۶۸۰ مورد.
۱۰۴۱.

دین داری و خودکشی در استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 120 - 146

کلید واژه ها: دین داری ناهمنوایی اجتماعی خودکشی استان های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۲
با توجه به این که تحقیق درباره تأثیر دین داری بر خودکشی در ایران بیشتر در سطح پیمایش و با حجم نمونه اندک در بین گروه های خاص بوده و کمتر در سطح استانی انجام یافته است؛ این مقاله سعی دارد تا رابطه بین میزان دین داری و خودکشی را در سطح استانی مورد واکاوی قرار دهد. روش پژوهش در این تحقیق، روش تطبیقی درون کشوری است. نتایج تحقیق نشان داد که در سال 1379 تنها رابطه معنادار، رابطه بین انجام اعمال دینی فردی و میزان خودکشی است. تحقیق نشان داد که می توانیم ادعا کنیم که دین مستقیماً بر خودکشی تأثیر ندارد؛ بلکه تأثیر آن از طریق ایجاد ارزش های اخلاقی درباره نا همنوایی های اجتماعی و دینی بر خودکشی است. تحلیل سال های 1394، 1395 و 1396 نشان داد که مهم ترین عامل تأثیرگذار از بین مؤلفه های دین داری، دین داری فردی به خصوص میزان روزه گرفتن است که تأثیر کاهنده و معنادار بر خودکشی دارد.
۱۰۴۲.

تأثیر متغیرهای نهادی بر فرار مغزها در کشورهای در حال توسعه مطالعه موردی کشورهای منطقه منا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸۳ ۳۴۸-۳۰۷

کلید واژه ها: فرار مغزها متغیرهای نهادی کشورهای در حال توسعه مدل پانل دیتا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۴۳
مقدمه: علی رغم اهمیتی که نیروی انسانی متخصص در پیشرو بودن اقتصاد یک کشور دارد، آمار نشان دهنده خروج حجم وسیعی از اندیشمندان حوزه های مختلف علوم می باشد که به دلایلی اقامت در کشورهای توسعه یافته را بر ماندن در کشور خود ترجیح می دهند. در واقع، فرار مغزها معرف جریان سرمایه انسانی است که در آن انتقال مهارت ها صورت می گیرد. لذا در این پژوهش به بررسی تأثیر متغیرهای نهادی بر فرار مغزها در کشورهای در حال توسعه خواهیم پرداخت. روش: در این پژوهش داده های مهاجرت کشورهای منطقه منا به عنوان کشورهای مهاجرفرست و کشور آمریکا نیز به عنوان کشور مهاجرپذیر طی سال های 2018-2002 مورد استفاده قرار گرفته و آمار مهاجرت بر اساس ملیت از بانک اطلاعات بین المللی مهاجرت (OECD .Stat) جمع آوری گردیده است. نرم افزار مورد استفاده Eviews10 و روش اقتصادسنجی، روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) می باشد. یافته ها: لگاریتم وقفه اول فرار مغزها (554837/0)، اثر بخشی دولت (015586/0) و آزادی بیان (012297/0) اثری مثبت بر فرار مغزها از کشورهای در حال توسعه به ایالات متحده آمریکا داشته و حاکمیت قانون (027964/0 -)، رشد اقتصادی (001738/0 -)، کنترل فساد (007549/0 -) و کیفیت قانون (004503/0 -) اثری منفی بر فرار مغزها و مهاجرت نخبگان داشته است. در تخمین مدل برای بررسی معتبر بودن ماتریس ابزارها از آزمون سارگان استفاده شده است. همچنین آزمون خودهمبستگی آرلانو-باند حاکی از تایید پویایی مدل و عدم وجود خودهمبستگی مراتب بالاتر در جزء خطای مدل دارد. بحث: با توجه به تاثیر حاکمیت قانون، کنترل فساد، رشد اقتصادی و کیفیت قوانین بر کاهش مهاجرت نخبگان، اصلاحات نهادی لازم برای بهبود تضمین حقوق مالکیت، الزام به قراردادها، امنیت اجتماعی، تضمین رقابت، ارتقای شفافیت و تقویت کیفیت قوانین در حوزه فعالیت های اقتصادی پیشنهاد می شود. بنابراین، کشورها باید برنامه هایی جامع را جهت ایجاد محیطی پویا و فعال برای نیروی انسانی تهیه و زمینه را به منظور ایجاد خلاقیت و نوآوری برای نخبگان فراهم کنند تا از خروج آنها از کشورشان جلوگیری شود.
۱۰۴۳.

ساختار قدرت و رابطه آن با ناپایداری خانواده (مطالعه ملی در جامعه ایرانی)

نویسنده:
منبع: پژوهش مسائل اجتماعی ایران دوره اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 109 - 139

کلید واژه ها: ساختار قدرت ناپایداری خانواده نگرش به طلاق تعارض زناشویی آزادی عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۸۱
ساختار قدرت در خانواده موضوع مهمی است که پایداری خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد. در دهه های اخیر تغییرات مختلفی در سطوح مختلف ملی و نیز در درون خانواده ایرانی به وقوع پیوسته و تأثیراتی در پایداری خانواده برجای گذاشته است. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی ساختار قدرت و رابطه آن با ناپایداری در خانواده در ایران است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل ثانویه 3819 نفر از افراد متأهل داده های پیمایش ملی خانواده به بررسی رابطه بین دو متغیر پرداخته است. ساختار قدرت در سه شاخص ساخت قدرت، آزادی عمل و اعمال قدرت، شیوه اعمال قدرت با زیرشاخص های مربوط و ناپایداری خانواده در سه شاخص در سطوح کنش (تعارض زناشویی و خشونت) و نگرش (نگرش به طلاق) در زیر شاخص هایی مطالعه گردید. یافته ها نشان می دهد در حالی که ساختار کلی قدرت در خانواده ایرانی تا حد قابل توجهی متقارن بوده، برخی از شاخص های قدرت مانند میزان آزادی عمل و اعمال قدرت و شیوه های اعمال قدرت بر تعارضات زناشویی، خشونت و نگرش به طلاق تأثیرات قابل توجهی داشته و ناپایداری خانواده را افزایش می دهند. لازم است به منظور کاهش طلاق و افزایش پایداری خانواده، برنامه ریزی ها و خدمات مختلف اعم از مشاوره ای و غیره به خانواده های دارای تعارضات بیشتر زناشویی و خانواده هایی که خشونت بیشتری در آنها گزارش می شود، اختصاص داد. همچنین نگرش زنان و مردان نسبت به وضعیت ساختار قدرت و نگرش به پیامدهای طلاق متفاوت بوده و زنان با تسامح بیشتری به پیامدهای طلاق می اندیشند.
۱۰۴۴.

چگونگی شکل گیری روابط فرا زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 227 - 262

کلید واژه ها: روابط فرازناشویی فرایند شکل گیری شرایط ایجاد کننده پیامدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۴
روابط فرازناشویی یکی از آسیب های نهاد خانواده است که بشکل اساسی رابطه زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد. علی رغم آنکه نگرش اعضای جامعه به روابط فرازناشویی و پیامدهای آن منفی است و این عمل بعنوان پدیده ای غیرقابل توجیه در نظر گرفته می شود اما امکان رخ دادن آن طی فرایندی هم برای مردان و هم زنان وجود دارد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرایند شکل گیری روابط فرازناشویی زوجین انجام گرفته است. روش تحقیق مطالعه حاضر براساس رویکرد کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبه روایتی بوده است. نمونه آماری مطالعه 20 نفر از افراد مراجعه کننده به دادگاه و دفاتر وکالت شهر مشهد و حجم نمونه بر اساس قاعده اشباع اطلاعاتی تعیین گردید. در تحلیل مصاحبه ها 13 مقوله اصلی و 39 مولفه استخراج شد. روابط بین مقولات محوری نشان داد که روابط فرازناشویی طی یک فرایند چهار مرحله ای ایجاد می شود. این مراحل شامل شرایط زمینه ای، شرایط علی، استراتژی ها و شرایط مداخله گر است که موجب گرایش به روابط فرازناشویی و در نهایت برقراری روابط فرازناشویی شده است. در نهایت مقوله هسته ای این پژوهش "تضعیف کدهای شرافتی در جامعه امروز" استخراج شد.
۱۰۴۵.

بررسی نگرش زنان نسبت به مراقبت از سالمندان: مطالعه بین نسلی زنان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۹ 1 - 32

کلید واژه ها: مراقبت نگرش زنان سالمندی نسل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۸۳
در حال حاضر هرم سنی جمعیت ایران در حال انتقال از جوانی به سالخوردگی است. از این رو وضعیت سالمندان و نحوه مراقبت از آن ها مسأله ای حائز اهمیت است. هدف این تحقیق بررسی نگرش زنان 20-55 ساله شهر شیراز شامل دو گروه نسلی (20-34 ساله) و (35-55 ساله) نسبت به مراقبت از سالمندان است. برای این منظور یک نمونه 385 نفری مورد مصاحبه قرار گرفت. یافته ها نشان داد بین نگرش زنان دو نسل نسبت به مراقبت از سالمندان تفاوت معناداری وجود دارد به طوری که نسل جوان تر نگرش مثبت تری در زمینه مراقبت از سالمندان نشان می دهد. نتایج تحلیل چند متغیره نشان داد نگرش نسبت به سالمندی، داشتن روابط مثبت درون خانواده، خانه دار بودن، بعد خانوار و تعلق نسلی تاثیر معناداری بر نگرش نسبت به مراقبت از سالمندان دارند. مدل تحلیلی مطالعه 34/0 از تغییرات در متغیر وابسته را تبیین می کند. اگرچه این انتظار وجود دارد که تمایل به مراقبت از سالمندان در نسل های قبلی بیشتر باشد اما مواجهه آنها با واقعیات زندگی موجود، نگرش آنها را کاهش داده است. این موضوع ضرورت توجه به سیاستگزاری جهت بهبود کیفیت زندگی سالمندان به شکلی که مراقبت از آنها در خانواده تسهیل گردد را دوچندان می کند.
۱۰۴۶.

بازتاب و بن مایه های جامعه شناختی و اجتماعی شعر در ادب معاصر در مقایسه با سایر ادوار شعر فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳) 137 - 163

کلید واژه ها: بن مایه جامعه شناختی ادبیات معاصر ادوار ادبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۴
شعر معاصر به نوعی گره خوردگی روحیه حماسی با مضامین و مولفه های اجتماعی است که به مقتضای فضای جامعه و به جهت تقویت اعتلا و پیشرفت مردم جامعه به بیان مفاهیم و ارزشهایی چون دلاوری شجاعت، ریا، بی باکی، سیاست، روش کشورداری، آداب مردم داری، تهذیب اخلاق، دادگری وعدالت، فقر، آزادی ومیهن پرستی می پردازد. دراین میان، ادب وهنر برخلاف پندار بسیاری از زندگی اجتماعی می تراود و یکی از اصول ضروری حیات اجتماعی است و پا به پای تحولات جامعه تغییر می پذیرد؛ پس ادب و هنر صرفاً پدیده ای ساخته شده ادیب نیست؛ بلکه مسائل اجتماعی ازعوامل مهم پدید آوردن ادب است؛ چرا که ادیب روح زندگی مردم عصر خویش را می فهمد و شادی و غم آنها را می شناسد. هدف از این پژوهش پرداختن به تعهد اجتماعی هنرمند و ادیب به عنوان یکی از رکن های اصلی مورد بررسی در جامعه شناسی ادبیات است. شاعر و نویسنده متعهد نارضایتی ناشی از اختلافات و ناهمگونه جامعه را که دال بر تحولات و تغییرات آن جامعه است در اثر خود جلوه می دهد. در این مقاله پس از بررسی های لازم در تاریخ سیاسی و سپس اجتماعی دوره معاصر به بررسی مسایل اجتماعی و جامعه شناختی در آثار بزرگان ادب معاصر چون "ملک الشعرای بهار، نیما یوشیج، فرخی یزدی، پروین اعتصامی و شهریار" می پردازد. نتیجه این پژوهش، بازتاب آرمان و رسالت اجتماعی و چالش های موجود در جامعه به عنوان بزرگترین رهاورد شعر معاصر در بین ادوار شعر فارسی است.
۱۰۴۷.

تدوین الگوی رقابت پذیری بانکهای ایران با تاکید بر آموزش سرمایه های انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 38 - 50

کلید واژه ها: رقابت پذیری نظام بانکی آموزش سرمایه های انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۸۷
  هدف : این مقاله با هدف شناسایی شاخص های رقابت پذیری با تاکید بر آموزش سرمایه های انسانی در صنعت بانکداری کشور انجام گرفت. روش شناسی : این پژوهش مبتنی بر فلسفه تجربه گرایانه و به روش قیاسی-استقرایی انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی-توسعه ای و از منظر روش گردآوری داده ها، یک پژوهش های پیمایشی-مقطعی بود. جامعه آماری شامل اساتید بازاریابی و مدیران شبکه بانکی ایران بود. برای نمونه گیری از روش غیر احتمالی و هدفمند استفاده شد و در نهایت 12 نفر از خبرگان مذکور در این مطالعه شرکت کردند. برای گردآوری داده های پژوهش از روش فراترکیب و مطالعات کتابخانه ای استفاده شد. پس از شناسایی مقوله ها به روش فراترکیب، از پرسشنامه ای مبتنی بر روش دلفی استفاده گردید برای شناسایی مقوله های زیربنایی رقابت پذیری و با تاکید بر آموزش منابع انسانی در صنعت بانکداری از روش فراترکیب استفاده شد. همچنین با استفاده از روش دلفی فازی به اعتبارسنجی نتایج پرداخته شد. تجزیه و  تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای MaxQDA و MatLab انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد شاخص های اصلی رقابت پذیری مبتنی بر صنعت بانکداری عبارتند از: مدیریت دانش سازمانی، آموزش و توسعه سرمایه های انسانی، مدیریت تجربه مشتری، بازارگرایی، ارزش ویژه برند، ساختار بانک، مدیریت تغییرات، رضایت مندی و وفاداری مشتریان، آﻣﯿﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ، فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت مالی. این شاخص ها براساس 45 گویه قابل پایش و سنجش بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش شناسایی شاخص های رقابت پذیری با تاکید بر آموزش سرمایه های انسانی در صنعت بانکداری کشور، بستری جهت رقابت سالم ایجاد میکند و در نهایت باعث رشد و بهبود وضعیت اقتصادی کشور می شود.
۱۰۴۸.

بررسی رابطه بین آگاهی تاریخی و هویت ملی شهروندان (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 297-342

کلید واژه ها: هویت هویت ملی هویت اجتماعی آگاهی تاریخی شهر کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۲۷۱
ماهیت هویت مل ی در ه ر جامعه ای ب ه ابع اد س ازنده و وضعیت آن بستگی دارد و به تبع ماهیت ابعاد سازنده و وضعیت آن نتایج متف اوتی را نی ز در جوامع مختلف به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر به بررسی رابطه بین آگاهی تاریخی و هویت ملی شهروندان شهر کرمانشاه، در یک نمونه 384 نفری از افراد 18 سال به بالا پرداخته شده است. هدف اصلی تحقیق بررسی رابطه بین آگاهی تاریخی و هویت ملی شهروندان (مطالعه موردی شهر کرمانشاه) است. اعتبار پرسش نامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد که بیشتر متغیرها سطح آلفای بالای 75/0 را داشته اند که نشان دهنده قدرت بالای ابزار سنجش است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری اس.پی.اس.اس. و از تکنیک های آمار استنباطی همچون ضریب هم بستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین آگاهی تاریخی و کل هویت ملی (445/0=r)، هویت ملی در بُعد اجتماعی (104/0=r)، در بُعد سیاسی (583/0=r)، در بُعد جغرافیایی (432/0=r) و در بُعد فرهنگی (260/0=r) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به علاوه نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز بیانگر آن است که تأثیر آگاهی تاریخی در بُعد سیاسی (553/0Beta=)، بُعد جغرافیایی (141/0Beta=) و بُعد اجتماعی (110/0Beta=) است. این سه مؤلفه آگاهی تاریخی توانستند نزدیک به 40 درصد از فضای مفهومی متغیر وابسته هویت ملی را تبیین و پیش بینی کنند. براین اساس می توان گفت دخالت دادن شهروندان در تصمیمات سیاسی و فرهنگی کشور، گسترش عرضه اطلاعات برای آشنایی مردم با ابعاد تاریخی، اجتماعی و سیاسی زندگی می تواند حس مشترک هم بستگی و هویت ملی را در آن ها ارتقا دهد.
۱۰۴۹.

تحلیل شبکه مضامین روانی- اجتماعی رفاه ذهنی: یک مطالعه کیفی بر اساس شواهد آزمون شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 33 - 68

کلید واژه ها: عوامل روانی - اجتماعی رفاه ذهنی رفاه ذهنی کیفیت زندگی سرمایه روانشناختی مولفه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۹۵
رفاه ذهنی از جمله مسائل قابل بحث از جنبه های گوناگون است که می تواند نظریه پردازان رشته های مختلف را برای فهم بهتر این مفهوم به تحقیق و پژوهش مشتاق کند . رفاه را بیش از آنکه بتوان صرفا از دیدگاه های اقتصادی و کمی نگر به مرحله تحلیل آورد می تواند جنبه های روانشناختی و اجتماعی را نیز در بر بگیرد . تحقیق حاضر در مورد مضامین روانی _ اجتماعی رفاه ذهنی بر اساس شواهد تحقیقاتی آزمون شده می باشد . هدف از پژوهش استخراج مضامین روانی _ اجتماعی رفاه ذهنی در مقالات و پژوهش های علمی پیشین در بازه زمانی سال های 2000 تا 2021 است . پژوهش از نوع کاربردی و کیفی و در آن از روش تحلیل مضمون و تکنیک آتراید _ استرلینگ استفاده شده است. با استفاده از روش هدفمند و انتخاب متون و استفاده از معیار اشباع نظری 34 مقاله انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل مضامین و ترسیم شبکه از نرم افزار MAXqda 2018 استفاده شده است. نتایج نشان داد عوامل رضا مندی شغلی، سرمایه روانشناختی ، مولفه های اجتماعی، کیفیت زندگی ، تخریب گرها و بازدارنده ها و مدرنیته مضامین روانی_ اجتماعی رفاه ذهنی را تشکیل می دهند. نتیجه گیری: همسو با یافته های تحقیق می توان نتیجه گرفت رفاه ذهنی در محور های مختلف زندگی اثر گذار بوده و از زوایا ی گوناگون مرتبط با حیات بشر قابل ارزیابی است .
۱۰۵۰.

فوکو و لکان؛ دلالت هایی جامعه شناختی بر ادراک بیماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 3 - 22

کلید واژه ها: ادراک بیماری امر نمادین بینامتنیت فوکو لکان هرمنوتیک خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۵۹
پژوهش حاضر قسمی مطالعه پساساختارگرایانه بیماری و سازوکارهای ادراک آن بوده که در صدد است شکلی از یک جامعه شناسی پزشکیِ نظری و مفهومی را صورت بندی نماید. به این منظور از ظرفیت های نظری آراء فوکو و لکان برای توضیح ادراک بیماری و فرآیندهای شکل گیری آن بهره گرفته شد. نظریه فوکویی هرمنوتیک خود (سوژه) ، و مفهوم لکانیِ امر نمادین ، دلالت های متفاوتی بر ادراک بیماری و نحوه شکل گیری آن به دست می دهد؛ دلالت هایی که علیرغم تمایزها، بر گزاره های بنیادی مشابهی نیز استوارند. وفق هستی شناسیِ هر دو متفکر، بدن یک ساحتِ نوشتاری ست که توسط دال های فرهنگی، کدنویسی و رمزگذاری شده است؛ لذا ادراک بیماری، چیزی جز شناخت تحلیلیِ حاصل از بازخوانی نشانگان مرضی بر متن بدن نیست. خوانشی که بواسطه متقاطع کردن متن بدن با گفتمان پزشکی و دانش تخصصی به مثابه اَبر متن دربرگیرنده آن صورت می پذیرد. دستاورد نهایی این پژوهش، استنتاج و صورت بندی مکانیسم بینامتنیّت در ادراک بیماری در اندیشه هر دو متفکر است؛ مکانیسمی که به موجب آن متن بدن به واسطه مواجهه با گفتمان پزشکی به مثابه متن پیشینی و در برگیرنده آن، به تفسیر در می آید.
۱۰۵۱.

فک شدگی و حک شدگی مصرف: تبیین مصرف نمایشی و غیرنمایشی براساس رهیافت های فک شدگی و حک شدگی اقتصاد نهادگرا (نمونه بررسی شده: شهروندان شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 44 - 76

کلید واژه ها: حک شدگی حک شدگی معکوس فک شدگی مصرف نمایشی و غیرنمایشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۵
پژوهش با هدف بررسی فک شدگی و حک شدگی مصرف (نمایشی/غیرنمایشی)، به صورت آمیخته و متوالی تبیینی در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، ساکنین دارای تحصیلات عالی20 تا 65ساله شهر زنجان است. نمونه ها در دو مرحله با روش خوشه ای چندمرحله ای (502n=) و هدفمند و اشباع نظری (20n=) انتخاب شدند. ابزارها و روش های گردآوری داده ها، پرسش نامه بسته و باز و مصاحبه ساختار یافته و نیمه ساختار یافته است. روایی (محتوایی) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ) پرسش نامه بسته و قابلیت اعتماد پرسش نامه باز (با تکنیک مقایسه تحلیلی و ممیزی)، بررسی شد. داده های کمّی با نرم افزار آماری SPSSV20 و داده های کیفی بر اساس نظریه داده بنیاد (GT) تحلیل شدند. نتایج کمّی، نشان داد که وضعیت مصرف، وابسته به وضعیت اجتماعی- اقتصادی (و مُنفک از جامعه) نیست. نتایج کیفی، حک شدگی فرهنگی و اجتماعیِ مصرف در دو الگوی متقابل شامل «حک شدگی نمایشی» و «حک شدگی معکوس و منفعل غیرنمایشی» را نشان داد.
۱۰۵۲.

واکاوی دگرگونی های خانوادگی در فرایند گذارِ زندگی مشترک زنان و مردان با کمک نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۶ 145 - 166

کلید واژه ها: دگرگونی های خانوادگی زنان و مردان متأهل نظریه ی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۵
این جستار یک مطالعه توصیفی تحلیلی بود که با هدف واکاوی دگرگونی های خانوادگی زندگی مشترک زنان و مردان به روش کیفی، با راهبرد نظریه داده بنیاد مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری تمامی مردان و زنان متأهل شهر تهران بودند که پژوهشگر با توجه به هدف خود با استفاده از نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند و نمونه های در دسترس نمونه های خود را انتخاب کرد. در نهایت تعداد 19 نفر در این فرایند مشارکت داشتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه باز و مصاحبه حضوری بود، پرسش های مقدماتی زیر نظر استاد راهنمای رساله دکتری تهیه شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و اصلی انجام گرفت. در نتیجه فرایند کدگذاری، در نهایت پدیده اصلی با عنوان دگرگونی های خانوادگی با موضع گیری های ناهمسو مفهوم سازی شد که شامل مقوله های محوری برداشت های دوگانه از دگرگونی خانوادگی و سازگاری و پذیرش اجباری دگرگونی ها مقوله بندی شد. مشارکت کنندگان علل، زمینه ها و شرایط مداخله گر متفاوتی را در شکل گیری این دگرگونی های خانوادگی عنوان کرده اند که به پیامدهای متفاوتی انجامید. این پیامدها در مقوله اصلی تغییر الگوهای پذیرفته شده خانوادگی با مقولات محوری فردگرایی مدرن، دگرگونی کارکردمحور و تغییر نقش ها مقوله بندی شد. البته مشارکت کنندگان از استراتژی های متفاوتی برای مواجهه با این دگرگونی ها استفاده کردند که در فرایند کدگذاری در دو مقوله محوری درک موقعیت و ابعاد خانواده مفهوم سازی شد.
۱۰۵۳.

تحلیل و کشف چالش های پرورش فرزند کم شنوا از دیدگاه والدین با شنوایی عادی و نوجوانان کم شنوا: یک مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۶ 283 - 301

کلید واژه ها: نوجوانان کم شنوا فرزندپروری نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۲۲۶
نوجوانان کم شنوا یکی از گروه های مهم افراد با نیازهای ویژه محسوب می شوند که پژوهش درباره آن ها اندک و گاهی دارای نتایج متناقض است.  این پژوهش با هدف تحلیل و کشف چالش های پرورش فرزند کم شنوا از دیدگاه والدین با شنوایی عادی و نوجوانان کم شنوا بر مبنای نظریه داده بنیاد انجام شده است. نمونه پژوهش 10 نوجوان کم شنوای پسر و دختر و 15 والد با شنوایی عادی دارای فرزند نوجوان کم شنوا بودند که به روش نمونه گیری نظری و هدفمند از انجمن خانواده ی  ناشنوایان شهر تهران در سال 1399 انتخاب شدند. داده ها از طریق  مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق تا رسیدن به اشباع نظری جمع آوری و با کدگذاری نظری (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) تحلیل شد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، کدهای باز حول 103 مفهوم، کدهای محوری شامل 15 مفهوم و کدهای انتخابی در چهار مفهوم تحت عناوین عوامل مربوط به والدین، عوامل مربوط به نوجوان، عوامل مربوط به خانواده و عوامل مربوط به جامعه شناسایی و استخراج شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، توجه ویژه به چالش های پیش رو در پرورش فرزند کم شنوا اهمیت بسزایی دارد.
۱۰۵۴.

دموکراسی و آموزش: آزمون دیدگاه های رقیب مطالعۀ تطبیقی داده های بینکشوری در دورۀ زمانی 1970 تا 2018(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 71 - 90

کلید واژه ها: آموزش دموکراسی رژیم سیاسی اقتدارگرایی نابرابری نابرابری آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
پژوهشگران از مدت ها پیش به ارتباط بین نوع رژیم سیاسی و نظام آموزشی توجه کرده اند. در این زمینه دست کم چهار دیدگاه رقیب مطرح است: آموزش به عنوان پیش شرط دموکراسی، خدمات آموزشی در دولت های دموکراتیک، ارتباط بازتولیدی و ارتباط کاذب ناشی از زیربنای اقتصادی بین آموزش و دموکراسی. هدف مقالۀ حاضر آزمون هر یک از این دیدگاه ها با استفاده از داده های بین کشوری است. روش استفاده شده از نوع تحلیل ثانویۀ داده های گردآوری شده برای 208 کشور در بازۀ زمانی 1970 تا 2018 بود. به طور کلی نتایج نشان دادند بین نوع رژیم سیاسی و شاخص های آموزشی ارتباط وجود دارد و در این میان، تأثیر دموکراسی بر آموزش بیشتر است. ازطرف دیگر، نقش واسطه ای نابرابری طبقاتی به تنهایی تأیید نشد؛ ولی این متغیر در کنار متغیرهای دیگر نظیر نسبت دانش آموز به معلم و دانش آموزان محروم از تحصیل، تأثیر معنی داری بر ارتباط بین دموکراسی و آموزش داشت.
۱۰۵۵.

تاثیر خدمات انجمن حمایت زندانیان بر عملکرد خانواده های تحت پوشش استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 83 - 118

کلید واژه ها: عملکرد خانواده انجمن حمایت زندانیان خدمات مادی حرفه آموزی بهداشتی و درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۱۷۶
این مقاله تاثیر خدمات انجمن حمایت زندانیان بر عملکرد خانواده ی زندانیان استان تهران را مورد بررسی قرار داده و اهداف آن، سنجش تاثیر خدمات «مادی و معیشتی»، «فرهنگی و تربیتی»، «اشتغال و حرفه آموزی»، «بهداشتی و درمانی» و «آموزشی و مشاوره ای» بر عملکرد خانواده های زندانیان است. در چارچوب نظری، تئوری بحران خانواده ی زندانی «هیل»، الگوی نظری عملکرد خانواده «مک مستر»، مدل های حمایت اجتماعی شامل؛ ؛ تاثیر مستقیم، تاثیر غیرمستقیم یا ضربه گیر، مدل «ویس»، تخصیص وظیفه، سلسله مراتب جبرانی، فقدان، انباشت هویتی و «مدل هم چینی مناسب استرس و حمایت اجتماعی» مورد بررسی قرار گرفت.این تحقیق از نوع «پژوهش کمّی»، مبتنی بر «روش پیمایش» و «ابزار پرسشنامه» مبتنی می باشداست. ابزارها شامل پرسشنامه ی محقق ساخته «خدمات انجمن حمایت زندانیان» و پرسشنامه ی استاندارد سنجش عملکرد خانواده «اپشتاین» (FAD) است. جامعه ی آماری شامل همه ی خانواده های تحت پوشش خدمات انجمن حمایت زندانیان در استان تهران (3400 خانواده) است که تعداد 384 نفر مبتنی بر «نمونه گیری تصادفی طبقه ای» به عنوان نمونه ی آماری انتخاب گردید و پرسشنامه های تحقیق در زمستان 1399 تکمیل گردید.یافته ها نشان داد خدمات «مادی و معیشتی»، «فرهنگی و تربیتی»، «اشتغال و حرفه آموزی»، «بهداشتی و درمانی» و «آموزشی و مشاوره ای» بر عملکرد خانواده های زندانیان استان تهران تاثیرات مثبت دارد. مدل معادله ی ساختاری نیز نشان داد متغیّرهای «خدمات انجمن حمایت»، «پایگاه اقتصادی و اجتماعی» و «مشخصات خانواده » بر خُرده مقیاس های «حلّ مشکل»، «نقش ها»، «همراهی عاطفی»، «ارتباط»، «آمیزش عاطفی»، «کنترل رفتار» و «عملکرد کلی خانواده» تاثیرات مثبتی دارد. لذا ازاین رو، خانواده های زندانیان در مولفه های «مادی و معیشتی»، «فرهنگی و تربیتی»، «اشتغال و حرفه آموزی»، «بهداشتی و درمانی» و «آموزشی و مشاوره ای» نیازمند حمایت و مساعدت نهادهای حمایتی از جمله «انجمن حمایت زندانیان» هستند تا بخشی از چالش ها و تهدیدات ناشی از فقدان سرپرست خانواده ترمیم گردد.
۱۰۵۶.

ضرورت ها و الزام های دانشی در مسأله یابی پژوهش های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 1 - 27

کلید واژه ها: علوم اجتماعی پژوهش اجتماعی مسأله مسأله یابی الزام های دانشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۵
ماهیت علم با پژوهش عجین است و بنیان پژوهش بر مسأله استوار است. مسأله رکن اساسی علم است و در این قلمرو معرفتی، مسأله یابی مهم ترین فعالیت به شمار می رود. این گزاره ها، مفروضاتی هستند که مقاله حاضر بر پایه آن ها قوام یافته است. این مقاله از جنس مباحثات و ملاحظات نظری است و بنابراین فاقد کارپایه تجربی و مشاهدات برآمده از آن است. در این پژوهش تلاش شده است تا با اتکاء به آموزه های فلسفه علم، جایگاه مسأله در پژوهش های علوم اجتماعی و اقتضائات دانشیِ مسأله یابی مورد مطالعه قرار بگیرد. از این رو، چیستی مسأله و اهمیت آن در پژوهش های اجتماعی مورد توجه واقع شده است. این که مسأله ها نقطه آغاز و انجام جستجوی حقیقت علمی هستند و در عرصه شناختی، مسأله یابی بر حل مسأله اولویت دارد. از سوی دیگر به گستردگی و پیچیدگی مسائل اجتماعی و عرصه رخداد آن ها، تاریخی بودنشان و همچنین ناپایداری شناخت و دلایل آن اشاره شده است. در ادامه به شیوه مستدل، پاره ای از ملاحظات و ضرورت های دانشیِ انجام پژوهش اجتماعی برشمرده شده اند که برای حرکت در مسیر دانشِ زنده و پویا ضروری و الزامی هستند. در میان این ملاحظات، مفروضات معرفت شناختی، هستی شناختی و روش شناختی جایگاه ویژه ای دارند، چرا که منطق و موضع پژوهشگر را در قبال دستگاه استدلالی پژوهش تعیین می کنند.
۱۰۵۷.

Investigating and Explaining the Teacher Professional Development Model of a Qualitative Study(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۴, Number ۴ (۲۰۲۱) 215-229

کلید واژه ها: Professional Growth School Landscape Drawing School-Based Educational Supervision Professional Growth and Development

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۸۲
Purpose: The purpose of this study was to present a model of professional development of teachers with a qualitative approach. Methodology: In this study, in order to identify the teacher professional development model, a qualitative interview was determined. The statistical population of the study in the qualitative part was all experts and experts in educational management and planning with 10 people and in the quantitative part included all teachers and principals working in primary schools in Shiraz. The data collection tool was a researcher-made questionnaire. To collect the data in the second stage, a closed questionnaire with a Likert scale of five was used. Findings: The results showed that the results of semi-structured interviews during several stages of coding and also inspired by the research background, led to the identification of the initial code. In the second step, the identified concepts were categorized into the following categories. These fourteen categories are; 1. Management of learning and teaching 2. Creating a conducive learning environment 3. Assessment and curriculum 4. Outline vision 5. Continuous school improvement 6. Effective communication and collaboration 7. Relationship with society and stakeholders 8. Operations management 9. Resource management 10. Guidance and leadership of individuals and teams 11. Professional ethics 12. Islamic ethical principles and norms 13. Develop your career 14. Finally, the fourteen professional standards of school principals were divided into several key areas or categories: educational leadership, strategic leadership, ethical leadership, management and organizational leadership, communication management, and professional development. Conclusion: The results showed that the results of semi-structured interviews during several stages of coding and also inspired by the research background, led to the identification of the initial code.
۱۰۵۸.

تحلیل گفتمان انتقادی فساد در مطبوعات ایران دهه 90(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 43 - 70

کلید واژه ها: بینامتنیت شفافیت فساد گفتمان انتقادی مطبوعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
فساد به معنای تبدیل روابط اجتماعی به مبادله ای سودمندانه و درعین حال تبعیض آمیز است که طی آن اهداف عام جای خود را به اهداف خاص می دهد و مقام، منصب، رابطه گرایی، رانت خواری جایگزین قانون گرایی، امانت داری، شایسته سالاری، شرافت می شود. در این تحقیق به بررسی وضعیت فساد در مطبوعات ایران پرداخته ایم. در این تحقیق چهار روزنامه شرق، روزنامه اعتماد، روزنامه کیهان، روزنامه وطن امروز ازطریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. هرکدام از روزنامه های انتخاب شده داری گفتمان متفاوتی هستند به گونه ای که هرکدام از آن ها بادید متفاوت فساد را بازتاب می دهند و سعی شده است با انتخاب این روزنامه ها تاحدود زیادی جریان های سیاسی و گفتمان های مختلف پوشش داده شود. در مراجعه به هر روزنامه، به طور خاص به دهه 90 نظر شده و این بازه زمانی مورد بررسی قرار گرفته است؛ زیرا مطالب مربوط به فساد در این بازه زمانی و در این روزنامه ها برجسته تر از قبل بوده است.با استفاده از نمونه گیری هدفمند و هم چنین نمونه گیری معیار، متون، گزارش ها، مقالاتی انتخاب شده اند که دارای بیشترین اطلاعات و معیارهای محقق در موضوع موردمطالعه هستند و تلاش خواهد شد تا تنوع نمونه نیز به خوبی رعایت و حفظ شود. برای پاسخ گویی به پرسش های پژوهش، از روش های تحلیل متنی«فرکلاف» استفاده شده است. با استفاده از روش فرکلاف به نقش ساختارها در بازتاب فساد و ایدئولوژی های پنهان ازلحاظ زبان شناسی و متنی پرداخته شده است. براساس یافته ها، به طورکلی روزنامه ها به جای این که به بررسی ساختاری مسأله فساد و دادن راه کار برای حل مسأله بپردازند، درگیر افشاگری فساد و انتساب این فسادها به دوره مدیریت گفتمان مخالف هستند و یک نوع گفتمان سخن پراکنی در مطبوعات حاکم است.
۱۰۵۹.

تبیین جامعه شناختی موانع توسعه با تاکید بر توسعه اجتماعی- فرهنگی (مورد مطالعه: شهر بیله سوار)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴) 25 - 49

کلید واژه ها: توسعه توسعه نیافتگی موانع فرهنگی- اجتماعی شهر بیله سوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۸۳
توسعه مستلزم تغییر است و توسعه ای که به پیشبرد جامعه می اندیشد، بدون ایجاد تغییرات عمیق در ساختارهای اجتماعی- فرهنگی به وجود نخواهد آمد. مقاله حاضر به تبیین موانع توسعه شهر بیله سوار با تاکید بر توسعه اجتماعی- فرهنگی  و درک و تفسیر افراد درگیر و بومی این منطقه از توسعه می پردازد. روش تحقیق این پژوهش کیفی و از نظریه زمینه ای برای تحلیل و ارائه داده ها استفاده شده است.در این پژوهش اطلاعات مشاهده ای و اسنادی توسط محقق گردآوری و اطلاعات مصاحبه ای نیز با اساتید دانشگاه، مدیران و افراد صاحب منصب خبره در حوزه اجتماعی و فرهنگی شهرستان جمع آوری شده است. برای تعیین افراد مورد مصاحبه، از روش نمونه گیری کیفی- هدفمند و اشباع نظری استفاده شد. بر اساس یافته ها، شرایط علی ، بافت قومی و قبیله ای، عدم نخبه گرایی، وابستگی به دولت و ضعف سرمایه اجتماعی شناسایی شد. ضعف سرمایه فرهنگی، عدم کارایی و اثربخشی و فقدان روحیه فزونخواهی بعنوان شرایط مداخله گر انتزاع گردید. مشکلات اکولوژیک و پایین بودن میزان سرمایه گذاری هم در شرایط بستری یا زمینه ای طبقه بندی شده اند. توسعه نامتوازن بعنوان مقوله هسته این مطالعه انتزاع گردید و تعارض با وضع موجود و سازگاری با شرایط حاکم بعنوان مقوله تعامل یا راهبرد که تداوم توسعه نیافتگی ، کیفیت پایین زندگی ساکنان و مهاجرت پیامدهای چنین کنش ها و واکنش هایی است. نتایج تحلیل داده های پژوهش حاضر و مدل زمینه ای ارایه شده نشان می دهد که مردم شهر بیله سوار علل توسعه نیافتگی را به مثابه توسعه ای ناموزون و ناهماهنگ تفسیر می کنند که این عناصر ناموزون به طور کلی و در امتداد با یکدیگر باعث شده اند پدیده ای به نام توسعه نیافتگی در این شهر به وجود آید.
۱۰۶۰.

Designing and Validating a Model for Empowering Primary Teachers based on Lesson Study Approach Using Experts' Opinion(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۴, Number ۳ (۲۰۲۱) 113-126

کلید واژه ها: Empowerment Primary Teachers Study Lesson Approach

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
Purpose: The aim of the present study was to design and validate a model for empowering primary teachers based on the study lesson approach using experts' opinion. Methodology: This was an applied qualitative study based on the aim and the nature of the data, respectively. The study population in the qualitative part of the research included education experts and top teachers in education areas. The sample size in the qualitative part was selected using the theoretical saturation principle and purposive sampling method. Data collection was carried out using interview. The validity and reliability of the instruments were evaluated and confirmed. In the qualitative part, data analysis was performed using theoretical coding in MAXQDA software and grounded theory method. Findings: The results of factor analysis showed that out of 120 available indicators (items), 18 main components were identified. Accordingly, the components of knowledge, skills, attitudes as constituent factors and individual factors, organizational factors and group factors were identified as effective factors. Conclusion: The results also showed a significant difference between the scores of teachers who participated and not participate in the lesson study process in terms of the standards of educational design and planning, creating and maintaining a learning atmosphere, implementing and conducting teaching, measuring and communicating with learning outcomes, evaluation and reflection on learning and teaching, more cooperation from teachers, activities to strengthen content knowledge and educational technology. Therefore, it can be stated that lesson study approach can lead to the development of teachers' abilities.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان