فک شدگی و حک شدگی مصرف: تبیین مصرف نمایشی و غیرنمایشی براساس رهیافت های فک شدگی و حک شدگی اقتصاد نهادگرا (نمونه بررسی شده: شهروندان شهر زنجان) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش با هدف بررسی فک شدگی و حک شدگی مصرف (نمایشی/غیرنمایشی)، به صورت آمیخته و متوالی تبیینی در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، ساکنین دارای تحصیلات عالی20 تا 65ساله شهر زنجان است. نمونه ها در دو مرحله با روش خوشه ای چندمرحله ای (502n=) و هدفمند و اشباع نظری (20n=) انتخاب شدند. ابزارها و روش های گردآوری داده ها، پرسش نامه بسته و باز و مصاحبه ساختار یافته و نیمه ساختار یافته است. روایی (محتوایی) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ) پرسش نامه بسته و قابلیت اعتماد پرسش نامه باز (با تکنیک مقایسه تحلیلی و ممیزی)، بررسی شد. داده های کمّی با نرم افزار آماری SPSSV20 و داده های کیفی بر اساس نظریه داده بنیاد (GT) تحلیل شدند. نتایج کمّی، نشان داد که وضعیت مصرف، وابسته به وضعیت اجتماعی- اقتصادی (و مُنفک از جامعه) نیست. نتایج کیفی، حک شدگی فرهنگی و اجتماعیِ مصرف در دو الگوی متقابل شامل «حک شدگی نمایشی» و «حک شدگی معکوس و منفعل غیرنمایشی» را نشان داد.