درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۹۸۱ تا ۲٬۰۰۰ مورد از کل ۱۶٬۶۸۰ مورد.
۱۹۸۱.

مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی سالمندان ساکن در منزل و ساکن در سرای سالمندی در شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امیدواری به زندگی حمایت اجتماعی سلامت اجتماعی کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۶۱
با تغییر  نقش سنتی خانواده، فرهنگ سپردن سالمندان به سراهای سالمندی روبه افزایش است. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز مقایسه کیفیت زندگی سالمندان ساکن منزل و ساکن سرای سالمندی است. روش پژوهش پیمایشی- مقایسه ای و جامعه آماری شامل 160 سالمند (۸۰ نفر ساکن منزل و ۸۰ نفر مقیم سرای سالمندان) شهر همدان است که با دو روش تمام شماری (سرای سالمندی) و نمونه گیری در دسترس (مقیم منزل) انتخاب شده اند. از پرسش نامه استاندارد  برای گردآوری اطلاعات و برای تحلیل از آزمون تی مستقل و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین کیفیت زندگی سالمندان ساکن در منزل با سالمندان ساکن در سرای سالمندان تفاوت معنی داری وجود دارد (73/2= t و001/0= sig). رگرسیون چند متغیره نشان داد سالمندان ساکن در سرای سالمندی در مقایسه با  سالمندان ساکن در منزل از کیفیت زندگی پایین تری برخوردار هستند و متغیرهای سلامت اجتماعی، حمایت اجتماعی و امیدواری به زندگی از پیش بینی کننده های قوی تغییرات کیفیت زندگی سالمندان هستند. تحلیل مسیر نشان داد حمایت اجتماعی در هر دو گروه بیشترین تاثیر غیر مستقیم  برکیفیت زندگی سالمندان را دارد. با توجه به این که زندگی در سرای سالمندی به عنوان سبک زندگی جدید گریز ناپذیر است و چون قفسی آهنین سالمندان را در بر می گیرد، باید خانواده ها و مسئولین  در جهت افزایش کیفیت زندگی سالمندان تلاش کنند..
۱۹۸۲.

هم گرایی یا واگرایی؟ چگونگی نسبتِ گروه ها و سازمان های مذهبی و جامعه مدنی در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه مدنی سازمان هاي مذهبی خاورمیانه اسلام دموکراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۱۸
چگونه باید رابطه بین گروه ها و سازمان های مذهبی و جامعه مدنی در جوامع مسلمان خاورمیانه را صورت بندی کرد؟ استدلال مقاله پیش رو این است که گروه ها و سازمان ها مدنی- در این جا گروه ها و سازمان های مذهبی- به طور تاریخی در بطن فضای عمومی جوامع مسلمان حضوری چشم گیر داشته اند. اگرچه ظهور دولت های مدرن در خاورمیانه ساختار و کارکرد چنین گروه ها و سازمان هایی را با تغییراتی مواجه کرده است، اما گروه ها و سازمان ها مذهبی، هم چنان، یکی از مهم ترین نقش ها را در جامعه مدنی کشورهای عربی خاورمیانه ایفا می کنند و باید آن ها را به عنوان یکی از اجزای تأثیرگذار جامعه مدنی در این جوامع، در هرگونه تحلیل جامعه شناختی، مورد توجه قرار داد. مقاله به منظور ارائه این استدلال، از روش مطالعه کتابخانه ای و اسنادی بهره خواهد گرفت. این مقاله، در گام نخست، نظریات رایج درباره عدم امکان تحقق جامعه مدنی در جوامع مسلمان- متأثر از گفتمان غربی (اروپایی) جامعه مدنی- را مطرح خواهد کرد و به بررسی آن ها خواهد پرداخت. سپس، این مقاله با نقد و واکاوی مفهومی این نظریات و ارجاع به نمونه های انضمامی در تاریخ کشورهای خاورمیانه، تلاش خواهد کرد نشان دهد که برای فهم ساختاری فضای عمومی در جوامع مسلمان و نظریه پردازی درباره آن، پیش و بیش از هر اقدام، باید مشخصات تاریخی، اجتماعی و سیاسی این جوامع را مورد مطالعه قرار داد.
۱۹۸۳.

سالمندی موفق بر اساس رویکردهای سرمایه اقتصادی و فرهنگی (مورد مطالعه: معلمان بازنشسته 60 سال بالاتر شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سالمندی سالمندی موفق سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی سلامت عمومی رضایتمندی از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۶۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سرمایه اقتصادی و فرهنگی با سالمندی موفق در میان معلمان بازنشسته 60 سال بالاتر آموزش و پرورش تبریز صورت گرفته است. در این خصوص از نظریات (شای، آرگایل، بوردیو، راو و کان و...)، برای بررسی موضوع استفاده شده است. روش تحقیق پیمایشی بوده و جامعه آماری معلمان بازنشسته 60 سال بالاتر آموزش و پرورش شهر تبریز به تعداد 3403 نفر می باشد. از این تعداد 380 به عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردید. پس از جمع آوری داده ها، جهت آزمون فرضیه ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزار Spss اقدام شده است. یافته های توصیفی نشان می دهد میانگین سالمندی موفق در بین بازنشستگان آموزش پرورش شهر تبریز در حد متوسط می-باشد. ضریب رگرسیونی نشان می دهد 38% کل تغییرات مربوط به متغیر سالمندی موفق ناشی از تغییرات سرمایه فرهنگی و اقتصادی می باشد. میزان ضرایب بتا نشان می دهد، متغیر سرمایه فرهنگی به میزان 7/47% و سرمایه اقتصادی به میزان 7/39% هر یک به صورت جداگانه بر سالمندی موفق تأثیر گذار بوده اند. میزان بالای سرمایه اقتصادی و فرهنگی در بین سالمندان باعث افزایش سلامت روحی و روانی و افزایش شادمانی و رضایت از زندگی در بین سالمندان بازنشسته گردد.
۱۹۸۴.

راهکارهای ارتقاء و بهینه سازی پژوهش های مددکاری اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پژوهش های مددکاری اجتماعی ارتقاء بهینه سازی ایران اثربخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۵۲
مطالعات در ایران نشان می دهد که با وجود رتبه مناسب کشور در تولید دانش، از این ظرفیت در راستای منافع ملی استفاده نمی شود. بدین لحاظ پژوهش حاضر با هدف تبیین و موشکافی وضعیت موجود اثربخشی پژوهش های مددکاری اجتماعی و راهکارهای ارتقاء این اثربخشی انجام گردید. این پژوهش به روش کیفی انجام شده و داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه فردی نیمه ساختاریافته با صاحب نظران گردآوری شد. در مجموع محتوای 10 مصاحبه فردی و یک مصاحبه گروهی مورد تحلیل مضمون قرار گرفت. روش نمونه گیری مصاحبه شوندگان، هدفمند بوده است. یافته های مطالعه حاضر، طبق نظرات صاحب نظران نشان می دهد با وجود برخی مصادیق ارزشمند، اثربخشی پژوهش ها با سطح قابل انتظار فاصله دارد که وجود برخی از عوامل مربوط به ارکان نظام آموزش عالی و برخی دیگر از عوامل مربوط به ساختارها و سازمان های خدمات اجتماعی سبب اثربخشی پایین پژوهش ها شده است. لذا شایسته است که سیاست گذاران و مدیران و و سایر مسئولان هر دو بخش جهت رفع یا کاهش مسائل اقدام نمایند. در این راستا توصیه های سیاستی مربوطه ارائه شده است.
۱۹۸۵.

آسیب شناسی پدیده کودکان کار شهر تهران با رویکرد فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودکان کار کودکان خیابان راهکار مقابله با خیابانی شدن دلفی فازی تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۴ تعداد دانلود : ۵۶۰
با آسیب شناسی پدیده کودکان کار و علل و پیامد های شکل گیری آن در شهر تهران با رویکرد فازی، راهکارهایی مطلوب برای مقابله با این پدیده ارائه شده است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده کاوی، مؤلفه های ناظر بر علل و پیامدهای پیدایش کودکان کار و راهکارهای متناظر با آن ها را استخراج کرد. با کاربست روش دلفی فازی پرسشنامه ها تجزیه و تحلیل شدند. با مدل سه شاخگی راهکارها در شاخه های محتوا، ساختار و زمینه دسته بندی شدند. برای تعیین ارتباط میان مؤلفه های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. در نهایت با ادغام نقشه های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد که شامل 45 مولفه و 57 راهکار است. طبق یافته ها، فقر عامل اصلی بروز و شیوع این پدیده است که عوامل ساختاری یا مسائل مرتبط با دولت و قانونگذاری با بیشترین اثرگذاری در حل مسائل کودکان خیابانی، می تواند منجر به کاهش فقر گردد. عوامل محتوایی در درجه دوم اهمیت قرار دارند. وجود راهکارهای متعدد در حوزه مسائل فرهنگی و دینی نیز از نکات قابل توجه می باشد.
۱۹۸۶.

نوع فعالیت شغلی و مشارکت انتخاباتی (مقایسه گروه های مختلف شغلی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران دوره های انتخاباتی شهرستان مشارکت انتخاباتی مشاغل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۹۳
رابطه مبهم و پیچیده نوع شغل از یک سو و مشارکت انتخاباتی از سوی دیگر، در ایران کمتر موردتوجه قرارگرفته است. این مقاله با استفاده از روش پژوهش تطبیقی درون کشوری و مقایسه گروه های مختلف شغلی، در سطح سیستمی در تلاش است تا رابطه بین این دو را در انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم و یازدهم و تا حدودی دوره دوازدهم بررسی کند. نتایج تحقیق نشان داد که دوره های انتخاباتی به عنوان یک متغیر مستقل تأثیر اساسی بر مشارکت انتخاباتی دارد و این امر مانع از تجمیع دوره های انتخاباتی در یک شاخص می شود. مشارکت انتخاباتی در بین مشاغل دولتی نسبت به مشاغل خصوصی در دو دوره ریاست جمهوری دهم و یازدهم پایین است که مغایر با یافته های محققان دیگر است. میزان مشارکت انتخاباتی مشاغل زیر کم است: 1. کارکنان خدماتی و فروشندگان، 2. تکنسین ها و دستیاران، 3. متخصصان و 4. کارگران ساده.
۱۹۸۷.

بررسی رابطه آموزش شهروندی و توسعه پایدار شهری ( مطالعه موردی: شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش شهروندی توسعه فرهنگی توسعه اجتماعی توسعه اقتصادی توسعه زیست محیطی توسعه پایدار شهری شهراردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۳۹
یکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات اجتماعی در نیم قرن اخیر، توسعه شهرنشینی و یکی از ضروری ترین عوامل همراه با توسعه شهرنشینی توجه به بحث توسعه پایدار شهری است. که این شکل از توسعه در عین برآورده کردن نیازهای فعلی، توان مداوم جوامع شهری نسل های آینده را نیز در ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تضمین می کند. از مولفه هایی که به توسعه پایدار شهری در تضمین این توانایی کمک می کند آموزش شهروندی است.بنابر این هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه آموزش شهروندی و توسعه پایدار شهری (اردبیل) است.چارچوب نظری و مدل نظری با استفاده از نظریه ی نظریه پردازانی از حوزه شهروندی همچون برایان. اس.ترنر، روسو، ماکیاولی، اسلر و استارکی و... ارائه شد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ چگونگی جمع آوری اطلاعات، در زمره پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، شهروندان شهر اردبیل و حجم نمونه براساس روش کوکران 384 نفر است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای و روش تحلیل شامل آزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد که مدل پیشنهادی روابط بین متغیرهای از برازش قابل قبولی برخوردار بود همچنین بین آموزش شهروندی و شاخص های توسعه پایدار شهری رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد.سطح معنی داری (p ) شاخص های فرهنگی و اجتماعی 01/0، اقتصادی و زیست محیطی 05/0 بود. جهت تاثیر بیشتر آموزش شهروندی بر توسعه پایدار شهری لازم است ابتدا بستر آموزش ( جامعیت و پویایی قانون، رفاه و تامین اجتماعی ) در جامعه فراهم شده سپس شرایط مداخله گر ( بی اعتمادی نهادی، عدم توسعه فرهنگی و ناکارآمدی آموزش رسمی) مرتفع گردد.
۱۹۸۸.

سنخ شناسی فضاهای ناامن شهری از نگاه زنان (مطالعه موردی: زنان 45-15 سال شهر جاسک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضای ناامن شهری زنان تحلیل تماتیک بندرجاسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۳۶۵
زنان نیمی از شهروندان هر جامعه و مشارکت اجتماعی آنان نقش بسزایی در توسعه جامعه دارد. در عین حال گاهی احساس ناامنی زنان در برخی فضاهای شهری، مانع از حضور اجتماعی آنان می گردد. بر همین اساس پژوهش کیفی حاضر با هدف بررسی فضاهای ناامن شهری از دیدگاه زنان صورت گرفته است که جامعه مورد مطالعه آن زنان 45-15 سال شهر جاسک بوده و تعداد 22 نفر نمونه به روش هدفمند انتخاب شده اند. ابزارهای گردآوری داده عبارت بودند از: مصاحبه عمیق، مشاهده مشارکتی و نقشه شهر که به منظور علامت گذاری فضاهای امن و ناامن شهری توسط افراد مورد مطالعه استفاده شده است. در نهایت داده ها به صورت متن پیاده سازی شده و به روش تحلیل تماتیک، تحلیل شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که فضاهای ناامن شهری از نظر زنان شامل دو مقوله اصلی می باشد: 1)فضای ناامن اجتماعی(فضای خلوت، فضای جُرم خیز، فضای بزهکارانه، فضای بیگانه اجتماعی، فضای مردانه، فضای غالباً موتورسوار و فضای ناامن برساخته اجتماعی) و 2)فضای ناامن کالبدی(فضای تودرتو، فضای تاریک، فضای کاربری مردانه، فضای تک کاربری، فضای حاشیه شهر، فضای غالباً مسکونی، فضای فاقد دسترسی به حمل ونقل عمومی، فضای بیگانه کالبدی، فضای فرسوده وفضای آلوده). بنابراین به منظور تشویق زنان برای حضور در فضاهای عمومی شهری نه تنها برقراری «امنیت» در این فضاها اهمیت دارد بلکه آنچه مهم تر است، ایجاد «احساس امنیت» در زنان می باشد چرا که صرفاً برقراری امنیت، موجب ایجاد احساس امنیت در زنان نمی گردد بلکه مستلزم توجه موازی به امنیت اجتماعی و امنیت کالبدی است.
۱۹۸۹.

تحلیل زمینه های جامعه شناختی تحول گفتمان های عدالت در دولت های خاتمی، احمدی نژاد و روحانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت گفتمان خاتمی احمدی نژاد روحانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۹ تعداد دانلود : ۴۳۶
یکی از اهداف اساسی انقلاب اسلامی ایران دستیابی به عدالت بوده است؛ اما دولت های جمهوری اسلامی ایران در خصوص مفهوم عدالت و تحقق عملی آن، گفتمان های مختلفی را شکل داده اند. به این معنی که هر دولتی که روی کار آمده، گفتمان خاصی از عدالت را پدید آورده که متفاوت از گفتمان عدالت در دولت های قبلی بوده است. به عبارتی با تغییر دولتها، گفتمان عدالت نیز دچار تغییر و تحول شده است. اما باید دانست که تحول گفتمان های عدالت در خلاء رخ نمی دهد؛ بلکه این تحولات، ریشه در زمینه های اجتماعی دارد. بنابراین در این مقاله، گفتمان عدالت در سه دولت آقایان خاتمی، احمدی نژاد و روحانی بررسی شده و این سوال مهم مطرح می شود که: کدام زمینه های اجتماعی موجب تحول گفتمان عدالت در دولت های مذکور شده است؟ در پاسخ به این سوال، فرضیه ای طرح می شود که حاوی دو متغیر اصلی «ساختار جامعه توده ای» و «ناکارآمدی نسبی دولتها در استقرار سیاست های عدالت» می باشد. دو متغیر اصلی با متغیرهای فرعی مورد سنجش قرار می گیرند. به این صورت که متغیر جامعه توده ای بر اساس دو متغیر فرعی «طرد و برجسته سازی» و «دسترسی» و متغیر ناکارآمدی دولتها نیز بر اساس سه متغیر فرعی «ناکارآمدی عدالت در حوزه های سه گانه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی-فرهنگی» مورد سنجش قرار می گیرند. برای بررسی فرضیه، ابتدا عناصر گفتمان عدالت در هر یک از دولت ها با استفاده از روش تحلیل گفتمان مورد تحلیل قرار می گیرند. سپس اطلاعات به دست آمده در مورد متغیرهای فرضیه با استفاده از روش جامعه شناسی تاریخی قیاسی به صورت موردی در خصوص هر یک از دولت های مذکور، تحلیل می شوند. نتایج حاصله، حاکی از اعتبار قابل قبول فرضیه فوق الذکر می باشد.
۱۹۹۰.

طراحی الگوی توسعه ایران با استفاده از روش دلفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی توسعه حکمرانی خوب روش دلفی رویکرد کیفی دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۰۳
هدف این پژوهش طراحی الگوی توسعه مناسب ایرانی در راستای دستیابی به الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت با استفاده از روش تحقیق دلفی و نظریه های کاملا بومی نظریه پردازان ایران بوده است. مطلعین پژوهش شامل تمام کسانی بود که در حوزه توسعه صاحبنظر بوده و در این زمینه دارای کتاب ، مقاله و یا اثر پژوهشی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اطلاعات محور تعداد 15 نفر از این افراد به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند . نتایج حاکی از آن بود که صاحبنظران مشارکت کننده در این تحقیق فقدان حاکمیت علم ، فقدان حاکمیت قانون و وجود دولت رانتیر سبب شده است تا توسعه واقعی در ایران به وجود نیاید. با توجه به نتایج حاصل از دلفی و لحاظ کردن شرایط و ویژگیهای خاص کشور : مشخص کردن کارگزار اصلی توسعه در کشور ، ایدئولوژی زدایی از ساحت برنامه ریزی و سیاستگذاری کشور ، ایجاد یک قوه قضائیه مستقل و کارآمد ، مشارکت گسترده مردم در امور مربوط به اداره جامعه و روی کار آمدن یک دولت توسعه گرا که استراتژی حکمرانی خوب را به کار گیرد ، مهم ترین اقدامات پیشنهادی تحقیق برای دستیابی ایران به توسعه می باشد، نتایج تحقیق نشان دادند از منظر متخصصین الگوی توسعه ایرانی از منظر قانونی مشکل خاصی ندارد و با قوانین فعلی دستیابی به توسعه مطلوب امکان پذیر می باشد.
۱۹۹۱.

ملاک های انتخاب زوج برای روابط کوتاه مدت و بلندمدت: نقش جنسیت و رابطه های قبلی با جنس مخالف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ازدواج ملاک های انتخاب زوج روابط کوتاه مدت دوستی دوستی با جنس مخالف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۴ تعداد دانلود : ۲۹۸
یکی از مهم ترین تصمیم های افراد در طول زندگی، تصمیم گیری درباره انتخاب همسر است؛ بنابراین برای پیشگیری از فرسودگی زناشویی، توجه جدی به ملاک های انتخاب همسر قبل از ازدواج، ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، بررسی ملاک های انتخاب همسر و ملاک های انتخاب دوست جنس مخالف و مقایسه ملاک های انتخاب شریک در افراد دارای تجربه دوستی و بدون تجربه دوستی با جنس مخالف بود. نمونه پژوهش شامل 486 نفر بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای از میان دانشجویان انتخاب شدند و پرسش نامه اولویت بخشی ملاک های همسرگزینی را تکمیل کردند. یافته ها نشان داد در هر دو جنس، 5 ملاک عشق و علاقه، عفت و پاکدامنی، مسئولیت پذیری، سلامت روانی و توانایی تصمیم گیری، بیشترین اهمیت و 5 ملاک درآمد، سن، تناسب موقعیت اجتماعی، تحصیلات و قومیت یکسان، کمترین اهمیت را داشتند. همچنین میانگین ملاک ها برای انتخاب شریک از منظر افراد دارای تجربه دوستی با جنس مخالف در هر دو جنس، بیشتر از افراد بدون تجربه دوستی است که نشان می دهد افراد دارای تجربه دوستی، دقیق تر و سخت گیرانه تر از افراد بدون تجربه دوستی در انتخاب شریک عمل می کنند.
۱۹۹۲.

بررسی روند تحولات سیاست گذاری و نهادی مربوط به کودکان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودک سیاست گذاری اجتماعی تحولات سیاست گذاری و نهادی سیاست های معطوف به کودکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۵
کودکان یکی از گروه های هدف نظام سیاست گذاری اجتماعی در ایران هستند که جایگاه رفاهی آن ها تا به امروز محل مناقشه بوده است. بررسی روند تاریخی سیاست های اجتماعی معطوف به کودکان در ایران می تواند نقشی در شناخت مشکلات مبتلابه این حوزه و به تبع آن کاهش آن ها داشته باشد. این پژوهش به بررسی تحولات قانون گذاری و نهادی مربوط به کودکان از زمان شکل گیری پارلمان در ایران می پردازد. روش انجام پژوهش از نوع اسنادی- تاریخی است. در این راستا، به بررسی قوانین و برنامه های اجتماع و رویکردهای کلی هر سه دوره ی تاریخی به کودکی پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که پهلوی اول مواجهه با کودکان را عموماً از زاویه ی دولت- ملت سازی و نقش آن ها در این زمینه مورد بررسی قرار داد و اگرچه اقداماتی برای حمایت از کودکان انجام شد اما دولت سعی داشت که عمدتاً نیازهای کودکان در قالب خیریه ها و امور وقفی پاسخ داده شوند. در دوران پهلوی دوم، تلاش ها در این زمینه به تدریج شکل سازمان یافته تر و رسمی تر، عموماً در قالب سایر نهادها مانند خانواده به خود گرفت. در دوران جمهوری اسلامی ایران، کودک و کودکی محل توجه بیشتر و جامع تری از قانون اساسی گرفته تا سایر قوانین قرار گرفته، با این حال، تنش های بین رویکردهای سنتی یا دینی و رویکردهای مدرن، تعیین کننده ی ماهیت اغلب سیاست-های معطوف به کودکی است که در بسیاری موارد منجر به محروم شدن کودکان از بسیاری حمایت ها شده است.
۱۹۹۳.

تحلیل موانع اجتماعی - فرهنگی اجرای عدالت ترمیمی در استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت ترمیمی بزه دیده امنیت اجتماعی جبران خسارت پیشگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۳۷۹
زمینه و هدف: اجرای مطلوب عدالت ترمیمی می تواند نقش مؤثری در پیشگیری از تکرار جرم و افزایش امنیت اجتماعی داشته باشد. کارایی تدابیر پیش بینی شده عدالت ترمیمی نیازمند زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر شناسایی موانع اجتماعی، فرهنگی اجرای عدالت ترمیمی در استان اصفهان است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته با طیف پنجگانه لیکرد جمع آوری شده است. اعتبار تحقیق از نوع سازه و صوری و روایی هریک از مفاهیم مورد بررسی از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. نمونه گیری با روش سهمیه ای متناسب با جامعه آماری ضابطان و مقامات قضایی دادسرا و دادگاه استان اصفهان و براساس فرمول کوکران، شامل 359 نفر می باشد. داده های پژوهش با استفاده از توزیع فراوانی، درصد نسبی و میانگین توصیف و پس از آزمون نرمالیته کولموگروف- اسمیرونف از طریق آزمون های ناپارامتریک (کراسکال والیس، همبستگی پیرسون) تحلیل شده است. یافته ها: براساس یافته های توصیفی، میانگین نگرش ضابطان، قضات دادسرا و قضات دادگاه به میزان اجرای عدالت ترمیمی در دامنه 1-5 به ترتیب 28/3 ، 94/2 و 75/2 می باشد. از طرفی میانگین موانع اجتماعی در بین آنها در دامنه 1-4، به ترتیب 10/3، 38/2 و 89/2 و میانگین موانع فرهنگی در بین آنها دردامنه 1-4، 63/2، 77/2 و 249/2 بوده است. به عبارتی با وجود نگرش متوسط نسبت به اجرای عدالت ترمیمی، موانع اجتماعی و فرهنگی اجرای آن در بین پاسخگویان تاحدی بیشتر از حد متوسط می باشد. همچنین براساس یافته های تحلیلی، قضات جوان تر دادسرا و ضابطان آگاه به آیین دادرسی کیفری، نگرش مثبت تری به اجرای عدالت ترمیمی دارند. نتیجه گیری: هرچه موانع اجتماعی و فرهنگی ضابطان بیشتر شود، نگرش آنان به اجرای عدالت ترمیمی منفی تر می شود. از نظر قضات دادگاه با افزایش موانع اجتماعی، اجرای عدالت ترمیمی کاهش می یابد و در نهایت کمبود آموزش های لازم به قضات دادسرا نگرش آنان به اجرای عدالت ترمیمی را منفی تر می کند.
۱۹۹۴.

نقش شبکه های اجتماعی در شکل گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی هراس اجتماعی تغییر سبک زندگی کروناویروس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۹ تعداد دانلود : ۵۹۲
زمینه و هدف: امروزه شیوع کروناویروس تبدیل به یک بحران بزرگ جهانی شده و کشورهای زیادی از جمله ایران را درگیر کرده است. از عواقب شیوع کروناویروس ایجاد هراس اجتماعی و تغییرات سریع در سبک زندگی مردم است؛ که توسط شبکه های اجتماعی ایجاد شده است. هدف این پژوهش بررسی نقش شبکه های اجتماعی در شکل گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا در شهر کرمانشاه است. روش شناسی: تحقیق حاضر از لحاظ رویکردی؛ کمی و از نظر نوع و ماهیت، توصیفی از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد برای هراس اجتماعی و پرسشنامه محقق ساخته برای تغییر سبک زندگی بود، جامعه آماری شهروندان بالای 20 سال شهر کرمانشاه می باشد. حجم نمونه 320 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای برآورد روایی از تکنیک تحلیل عاملی (روایی سازه ای) و برای پایایی ابزار از آلفای کرونباخ استفاده به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس برای آزمون فرضیه ها و رگرسیون چندگانه برای آزمون مدل تجربی استفاده گردید. پردازش داده ها، با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که شبکه های اجتماعی در شکل گیری هراس اجتماعی (222/0= r) دارای تأثیر معنادار ولی با تغییر سبک زندگی (031/0= r) ارتباط غیر معنادار دارد. همچنین شبکه های اجتماعی داخلی در شکل گیری هراس اجتماعی (175/0- = r) و تغییر سبک زندگی (115/0- = r) تأثیرات معنادار و معکوسی دارند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد که شبکه های اجتماعی وایبر، اینستاگرام و فیسبوک توانستند 176/0 از تغییرات متغیر تغییر سبک زندگی و پیام رسان سروش توانست 017/0 از تغییرات مربوط به تغییر سبک زندگی را تبیین نمایند. نتیجه گیری: به منظور شکل گیری رفتارهای منطقی و مطلوب به جای رفتارهای نمایشی مانند هراس اجتماعی در زمینه استفاده از شبکه های اجتماعی، کارگزاران اجتماعی اولویت خود را در سازمان دهی اطلاعات و دانش و آگاه کردن جامعه هدف از موارد سازنده و مضر این شبکه ها و نقش ها و فعالیت های مختلف اجتماعی در جامعه قرار دهند.
۱۹۹۵.

مصرف ایماژهای بدن در میان کاربران اینستاگرام در شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مصرف ایماژ بدن اینستاگرام نمایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۷۹
اینستاگرام یکی از شبکه های اجتماعی است که بستری قوی برای نمایشِ خود واقعی و ایده آل فراهم کرده است. محبوبیت اینستاگرام تا حدی به خاطر تصویر محور بودن آن است و این که به راحتی می توان تصاویر را به اشتراک گذاشت و متناسب با بازخوردی که از مخاطبان در قالب کامنت گذاری می گیریم، تغییرات لازم را در خود ایجاد می کنیم. این پژوهش با استناد به نظریه نمایشِ گافمن، الگوی بازنمایی فرهنگیِ گیدنز، و آرای نظریه پردازانی چون ترنر و شیلینگ سعی در تحلیل شیوه ها و گونه های مصرف ایماژ بدن در شبکه اجتماعی اینستاگرام دارد. همچنین از رویکرد کیفی و مشخصاً تحلیل روایت برای مصاحبه عمیق با 16 نفر از شهروندان سنندجی (11 نفر دختر و 5 نفر پسر) که بنا بر بررسی های به عمل آمده بیشترین فعالیت را در شبکه اینستاگرام داشته اند، استفاده شده است. نحوه انتخاب این افراد براساس روش نمونه گیری گلوله برفی است. بدین ترتیب که یکی از پژوهشگران نیز با توجه به حضور طولانی مدتی که در این شبکه اجتماعی داشته، به خوانش محتوا و تحلیل مطالب و تصاویر به اشتراک گذاشته شده اقدام نموده است. نتایج حاکی از آن است که تعداد 10 مقوله ی فرعی ذیل 5 مقوله ی اصلی الگوهای غالب مصرف ایماژ بدن در فضای اینستاگرام هستند: الگوهای تعاملی (بازاندیشی زندگی اجتماعی، مدیریت تاثیرگذاری)، نمادین (الگوسازی و الگوبرداری، تجسم و بازنمایی فرهنگ)، نمایشی (نمود و ارایه خود در زندگی اجتماعی و اغواگری)، سلیقه ای (ساخت بازاندیشانه خود و جذب فالوور) و فراغتی (پیج گردی و گذران وقت و بازاریابی).
۱۹۹۶.

بازنمایی هویت زن در ضرب المثل های «لکی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازنمایی زنان ضرب المثل لک هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۵۲۸
مقاله حاضر در پی بررسی چگونگی بازنمایی هویت زنانه در ضرب المثل های لکی بوده است. رهیافت نظری مقاله ، با تأکید بر ایده های برگر، استوارت هال، جنکینز، و کاستلز، برساخت گرایانه است؛ روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی و فنون گردآوری داده بررسی اسناد و مصاحبه بوده و داده ها براساس فن مقوله بندی تجزیه و تحلیل شده است. در سطح اول تحلیل می توان به بازنمایی زن در مقام یک هستی، با ویژگی های مثبت، مانند «قوام بخش، هویت بخش و بافضیلت» و و ویژگی های هویتی منفی «ابزار بودگی، بی خردی، اخلاق ستیزی و غیرمستقل» اشاره کرد. در سطح دوم، یافته ها نشان می دهند هویتی که زنان لک با آن بازنمایی شده اند، تا حدودی با تصویر یکدست گفتمان های مسلط و متعارف در مورد هویت زنان متفاوت است. زیرا مقولات بدست آمده برای بازنمایی زنان در ضرب المثل های لکی یکدست نیستند؛ این تصویر بازنمایی شده را می توان در سه دسته دِت (دختر)، دا (مادر)، دایا (پیرزن) دسته بندی کرد که از این سه گروه، هویت گروه سنی مادر نسبت به دو گروه دیگر مثبت تر و هویت پیرزن منفی تر از بقیه بازنمایی شده است. به رغم چندگانگی های روایت هویت زن در ادبیات شفاهی لکی، آنچه در کل، به عنوان روح کلی حاکم بر آن می توان درک کرد، تصویر و هویتی در مرتبه دوم است. بیان دیگر، اگر چه این تصویر، کاملاً سلبی نیست، اما در برآیند کلی، در جهان زبانی این ادبیات شفاهی، می توان دید که چگونه از جهات مختلف، هنوز هم برتری با مردان است و زنان، تنها در کنار مردان هویت می یابند. جهان ضرب المثل ها، جهانی عمدتاً مردانه است.
۱۹۹۷.

Effectiveness of Academic Buoyancy Training on Academic Engagement and Adjustment to School in Firth High School Students(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Academic Buoyancy Training academic engagement Adjustment to School students

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۲۶۷
Purpose: The purpose of present study was determining the effectiveness of academic buoyancy training on academic engagement and adjustment to school in firth high school students. Methodology: This study in terms of purpose was applied and in terms of methodology was semi-experimental with a pretest and posttest design with control group. The research population was firth high school girl students of District 9 of Tehran city in academic years of 2019-20. The research sample was 50 people who were selected by available sampling method and randomly replaced into two equal groups (each group 25 people). The experimental group underwent 12 sessions of 70-minute academic buoyancy training and the control group did not see training. Research tools were the questionnaires of academic engagement Fredricks and et al (2004) and adjustment to school Sinha & Singh (1993). Data were analyzed with chi-square, independent t and multivariate analysis of covariance methods in the SPSS version 21 software. Findings: The findings showed that the experimental and control groups had a significant difference in both variables of academic engagement and adjustment to school. In the other words, academic buoyancy training led to increased academic engagement and adjustment to school in firth high school students (P<0/05). Conclusion: Based on the results, it is recommended that school counselors and psychologists used the academic buoyancy training method to improve academic characteristics, especially to increase academic engagement and adjustment to school.
۱۹۹۸.

ما و افغان ها! بازنمایی مهاجران افغانستانی در نمایشنامه های معاصر ایرانی با رویکرد پسااستعماری (مورد پژوهی: گزیده ای از آثار محمد رحمانیان، حمید امجد و نغمه ثمینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجرت افغانستان ایران نمایشنامه شرق شناسی پسااستعماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۹۴
انسان ها از وطن خود، به وطنی دیگر می روند و در آن جا اقامت می کنند: این تعریفی ساده از یک موضوع پیچیده است. حضور این افراد در کشور دوم، نوعی از ادبیات را خلق می کند که اصطلاحاً «ادبیات مهاجرت»[1] نامیده می شود. این ادبیات را یا خود مهاجران، و یا نویسندگان کشور دوم خلق کرده و چون آیینه ، جنبه های مختلف زندگی مهاجران و نوع برخورد جامعه میزبان با آن ها را منعکس می کنند. یکی از راه هایی که می توان به خوبی نوع مواجهه جامعه مقیم با مهاجران و شیوه تحقیر مهاجران توسط آن را دریافت، مراجعه به آثار هنری و ادبی آن جامعه است. حضور مهاجران افغانستانی در ایران، موجب عکس العمل جامعه ایرانی نسبت به آن ها شده و این موضوع در آثار ادبی و هنری ایرانیان نمود پیدا کرده است. بررسی سه نمایشنامه: خروس (محمد رحمانیان)، بی شیر و شکر (حمید امجد) و بدون خداحافظی (نغمه ثمینی) نشان می دهد: اولاً، نویسندگان ایرانی نسبت به حضور افغان ها در کشور خود توجه نشان داده اند و بر اساس این حضور آثاری را خلق کرده اند، و ثانیاً، شکل و محتوای این آثار نشان دهنده نوع نگاه مبتنی بر نظریه پسااستعماری و نیز دید تحقیرآمیز بخشی از جامعه ایرانی نسبت به مهاجران افغانستانی است.
۱۹۹۹.

پیمایشی بر روابط دینداری و اخلاق کار (موردمطالعه: کارکنان مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی جهرم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دینداری اخلاق کار کارکنان سازمان مراکز درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۵۹
شیوع انجام رفتارهای نامناسب اخلاقی یکی از معضلاتی است که بیشتر از قبل در محیط های سازمانی بروز کرده و کیفیت ارائه خدمات و بهره وری سازمانی را تنزل بخشیده است. لذا امروزه نظام اداری و سازمانی بیشتر نیازمند کارکنانی است که نه تنها از جنبه های فنی و تخصصی بلکه از حیث فکری و اخلاقی نیز بهترین باشند. این موضوع به ویژه در مشاغل مرتبط با بخش خدمات درمان و بهداشت که مستقیماً با مردم و زندگی آن ها سروکار دارند، از برجستگی و ضرورت بالایی برخوردار است. این مطالعه، با هدف بررسی ارتباط میان متغیرهای دینداری و اخلاق کار با روش پیمایشی انجام پذیرفته است. اطلاعات با استمداد از پرسشنامه بومی شده اخلاق کار پتی و دینداری کلارک و استارک از 200 نفر از کارکنان بخش خدمات و درمان دانشگاه علوم پزشکی جهرم به صورت نمونه گیری تصادفی جمع آوری گردیده است. برآوردهای آماری نشان داد که از بین ابعاد دینداری، بعد تجربی دینداری بالاترین میانگین (15/4 از 5) و بعد مناسکی کمترین میانگین (04/3 از 5) را در بین پاسخگویان داشته و میانگین دینداری در حد متوسط به بالا (میانگین ها 62/3 از 5) گزارش شده است. در خصوص وضعیت اخلاق کار نیز یافته ها حد مطلوبی از آن را نشان داده اند. ضریب همبستگی میان دینداری و اخلاق کار 334/0 برآورد گردیده که این مقدار در سطح 05/0 معنادار بوده است. همچنین از بین 4 بعد دینداری، دو بعد تجربی و اعتقادی دینداری به ترتیب بیشتری همبستگی را با اخلاق کار داشته اند. در مجموع متغیرهای تحقیق حدود 40 درصد از تغییرات اخلاق کار ( 14R2"> ) را تبیین می سازند. بدین اساس می توان گفت که سازمان های ما نیازمند افرادی هستند که هم از بعد ارزشی و اخلاقی سالم و متعهد بوده و هم از حیث علمی و فنی متخصص باشند.
۲۰۰۰.

اعتیاد؛ بررسی تطبیقی یافته های مبتنی بر نظریه زمینه ای اعتیاد و نظریه های جامعه شناسی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: پویایی سیستمی اعتیاد پیامدهای ناخواسته کارکرد ساختاری بررسی تطبیقی نظریه زمینه ای چارمزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۴۳
مقدمه: برای کنترل اعتیاد به عنوان یک مسئله مهم اجتماعی کشور، تلاشهای مختلفی صورت گرفته است. سؤال اصلی آن است که چرا اکثر سیاستگذاریها و برنامه های اجرا شده به نتایج مناسبی نرسیده اند؟ یکی از مفروضات ما آن است که در شناخت پدیده اعتیاد و مبانی نظری سیاست گذاریها، با نارسایی روبه رو هستیم. لذا هدف این تحقیق، توسعه نظریه اعتیاد و تأکید بر جایگاه جامعه شناسی اعتیاد در برنامهریزیهای مرتبط با این مسئله بوده است. روش: روش این تحقیق کیفی بود و از نسخه چارمزی نظریه زمینه ای برای تولید نظریه ها و تفاسیر جدید استفاده کرده است. ایده های حاصل از تجربه زیسته، مقدمهای برای مرور نظریه های جامعه شناسی و کشف ایده ها و تفاسیر جدید قرار گرفت، سپس این تفاسیر و ایده ها به عنوان محورهای پژوهش از نگاه کنشگران، مراجع و اطلاع رسانان اصلی حوزه اعتیاد، بررسی شد و بخشی از آنها مورد تأیید قرار گرفتند. یافته ها: ساختاریابی و پویایی سیستمی اعتیاد، اهمیت عاملیت در ساختاریابی اعتیاد، کارکردهای ساختاری اعتیاد، نقش مواد در ایجاد سامانه مدیریت تنشها، نقش خرده فرهنگ معتادان و مناسک در ساختاریابی اعتیاد، اهمیت کارایی و سرعت تأثیر مواد و اهمیت پیامدهای ناخواسته کنش عقلانی در ساختاریابی اعتیاد، از یافته های این تحقیق هستند. بحث: نتایج تحقیق نشان داد که عموماً نظریه های موجود، قادر به درک هم زمان سازوکارهای گرایش افراد به مواد اعتیادآور و پویایی و کارکردهای سیستمی اعتیاد نبوده اند. این نظریه ها به کژکارکردی سایر سیستمها باور دارند، ولی به کارکردهای جایگزین و مثبت مواد اعتیادآور اهمیت جدی نمی دهند. در شرایط فعلی سیستم اعتیاد به جبران نارساییهای ناشی از کژکارکردی سایر سیستمها پرداخته و به صورت ساختاریافته برای برقراری تعادل پویا در نظام کلان اجتماعی ایفای کارکرد می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان