درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۸۱ تا ۸۰۰ مورد از کل ۳۰٬۱۳۴ مورد.
۷۸۱.

نقش گردشگری مناطق آزاد بر توسعه شهرهای میانی و کوچک پیرامون (مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 1 - 18

کلید واژه ها: منطقه آزاد گردشگری توسعه گردشگری منطقه آزاد ارس شهرهای کوچک و میانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۲
اقتصاد گردشگری بهترین محرک برای کشورهایی است که به دلیل تک محصولی بودن یا محدود کردن منابع درآمدی دارای اقتصادی ناکارآمد هستند. توسعه گردشگری یکی از رویکردهای ایجاد تحول اقتصادی – اجتماعی در مناطق جهان می باشد که همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه ریزان قرار دارد. مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران دارای مجموعه وسیعی از فرصت های گردشگری هستند. منطقه آزاد ارس در استان آذربایجان شرقی به علت دارا بودن آب و هوای معتدل و جاذبه های گردشگری متنوع، همه ساله جاذب تعداد کثیری از گردشگران و مسافران می باشد .پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توسعه گردشگری منطقه آزاد ارس و مناطق پیرامونی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش 75 نفر از ساکنین مناطق پیرامونی و مسئولین و کارشناسان شهری بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده (زیرساخت راه و ارتباطات، دسترسی به آب، دسترسی به اقامتگاه ها و مهمان خانه ها، زیرساخت گاز، دسترسی به امکانات ورزشی، دسترسی به خدمات غذا و تغذیه، دسترسی به امکانات مناسب ارتباطی، برپایی نمایشگاه ها، دسترسی به امکانات مناسب برای اوقات فراغت، حمل و نقل مناسب زمینی و حمل و نقل درون شهری، اطلاع رسانی و تبلیغات مناسب) به ترتیب دارای بالاترین رتبه می باشند.  
۷۸۲.

بازاندیشی در مفهوم حق به شهر و ارتباط آن با شهرسازی عدالت محور (مورد پژوهی: تحلیل تطبیقی محلات هفت آسیاب و شیشه گرخانه شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۳) 15 - 27

کلید واژه ها: حق به شهر عدالت محور شیشه گرخانه هفت آسیاب ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۳
مقدمه: امروزه رویکرد "حق به شهر" مفهومی نوین در پاسخ به روند توسعه شهری نامتعادل می باشد که در نهایت به شهری برخوردار از عدالت، انسجام و پیوستگی اجتماعی، سالم، قابل زیست، پایدار و شهروندمدار می انجامد. این رویکرد راه حلی موثر در نجات و احیای حقوق شهروندی محسوب گردیده و با تأکید بر عامل حق به زندگی شهری، زمینه های تحقق پذیری و دستیابی به شهرسازی عدالت محور و لذت دموکراتیک از شهر را فراهم می نماید. در این میان شهرسازی عدالت محور به عنوان دانشی مهم و رهیافی پیشرو در شهرسازی به منظور واکنش به نابرابری های اجتماعی-فضایی تولید شده از سوی سرمایه داری، وارد عرصه توسعه شهری شده است. هدف پژوهش: تحقیق حاضر با هدفی کاربردی و روشی توصیفی-تحلیلی سعی دارد تا با اتخاذ پیش زمینه ای انسان مدارانه، به ارزیابی تطبیقی وضعیت شاخص های حق به شهر در سکونتگتهای شهری بپردازد. در واقع مسئله اصلی تحقیق سنجش سطح کیفی مولفه های حق به شهر  در محورهای مطالعاتی می باشد. تا از این طریق جایگاه برنامه ریزی شهری از نقطه نظر تحقق شهر عدالت محور  به عنوان رهیافتی مترقی در حوزه توسعه شهری مشخص گردد. روش شناسی پژوهش: ابزار مورد استفاده در گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات، بهره گیری از روش های سندگزینی و کتابخانه ای و استفاده از ابزار پرسشنامه و تکنیک های سوارا و ماباک می باشد. جامعه آماری و حجم نمونه تحقیق مشتمل بر کل جمعیت بافت تاریخی شهر ارومیه می باشد که از طریق روش کوکران، تعداد نمونه احتساب گردیده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: محلات هفت آسیاب و شیشه گرخانه شهر ارومیه موارد مطالعاتی پژوهش حاضر را تشکیل داده است. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که زیرشاخص های دسترسی به خدمات عمومی و دموکراسی به ترتیب بیشترین و کمترین سطح اهمیت را به خود اختصاص داده اند. نتایج: محله شیشه گرخانه شهر ارومیه در شاخص های حاکمیت شهری، شمول اجتماعی، تنوع و سرزندگی و دسترسی فضایی وضعیت مطلوب تری را نسبت به میزان تحقق پذیری زیرشاخص های حق به شهر و دستیابی به برنامه ریزی شهری عدالت محور به خود اختصاص داده است.
۷۸۳.

ارزیابی معیارهای شهر دوستدار کودک در شهرهای جدید، مورد مطالعه: شهر جدید گلبهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال دهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 123 - 149

کلید واژه ها: شهر جدید کودک شهر دوستدار کودک گلبهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۶۰
توجه به کودکان و نیازهای اجتماعی آنان در بافت شهرها و محله ها یکی از مهم ترین مسائل پیش روی جامعه امروز است در حالیکه اغلب فضاهای شهری فاقد کیفیت برای استفاده از کودکان و نوجوانان می باشند و شهرهایی که نیازهای کودکان را مد نظر قرار می دهند، کودکان به لحاظ ذهنی و روانی از زندگی در آن شهر احساس آرامش دارند. لذا در پی چنین ضرورتی پژوهش حاضر بر آن است تا به ارزیابی معیارهای شهر دوستدار کودک در شهر جدید گلبهار بپردازد. و نیازهای کودکان را به تصویر بکشد. پژوهش حاضر از نوع، کاربردی _ توسعه ای و از نظر روش توصیفی _ تحلیلی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کودکان 7 تا 15 سال بوده که حجم نمونه 312 نمونه تعیین گردیده است. نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای بوده به صورتی که از هر محله 4 بلوک جهت نمونه انتخاب شده است. ضریب پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ  با مقدار 8/0 تأیید شده است و جهت تجزیه و تحلیل شاخص ها از آزمون t تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون و تحلیل مشارکتی کودکان (نقاشی شهر مورد علاقه) استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شاخصهای شهر دوستدار کودک در شهر جدید گلبهار در سطح مطلوبی نمی باشد، احساس تعلق در کودکان شهر مورد مطالعه در سطح پایینی است، تمایل به مشارکت در کودکان در سطح مطلوبی می باشد.  نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که شاخص دسترسی بیش ترین تأثیر و بعد از آن شاخص های طراحی، اجتماعی و محیطی- کالبدی در اولویت های دوم و سوم تأثیر فزاینده ای را بر تحقق شهر دوستدار کودک خواهند داشت. همچنین کودکان در نقاشی شهر مورد علاق شان فضای سبز و امکانات بازی و سرگرمی را مد نظر داشتند.
۷۸۴.

بازآفرینی پایدار بافت های ناکارآمد پیراشهر تهران با رویکرد حکمروایی نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 31 - 46

کلید واژه ها: بازآفرینی پایدار بافت های ناکارآمد فضاهای پیراشهری حکمروایی نوین شهری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۴۳
بافت های ناکارآمد و قدیمی مناطق پیراشهری کشور در اغلب موارد باگذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی شده اند. مسائل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی از اعم مشکلات این بافت ها است، مسائل مطرح شده ازجمله دلایلی است که سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبرد ها و راهکار های مدیریتی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است، یکی از این رویکرد های نوین، رویکرد بازآفرینی در چارچوب حکمروایی شهری است. در این راستا، هدف این پژوهش بازآفرینی بافت های ناکارآمد پیراشهری با تأکید بر حکمروایی نوین شهری در عرصه های پیراشهری (صفادشت، شهریار،  ملارد، رباط کریم، اسلامشهر)، می باشد. تحقیق حاضر برحسب هدف، یک تحقیق کاربردی، برحسب نحوه گردآوری داده ها یک تحقیق تحلیلی و توصیفی می باشد و درنهایت حسب نحوه اجرا، از نوع پیمایشی، و از برحسب روش تحقیق از نوع کمی می باشد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS، مدل FAHP، و مدل GMIR استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت حکمروایی نوین شهری و بازآفرینی بافت های ناکارآمد در عرصه های مطرح شده نامطلوب ارزیابی شد، و بین این دو متغیر نیز ارتباط معنادار و مثبتی مشاهده شد. همچنین نتایج مدل FAHP نشان داد که در بین ابعاد بازآفرینی، بعد کالبدی بیشترین میزان تأثیرپذیری و بعد زیست محیطی نیز کمترین میزان تأثیرپذیری را از حکمروایی نوین شهری به خود اختصاص داده است. درنهایت نتایج مدل GMIR نیز به منظور رتبه بندی هر یک از عرصه های پیراشهری نشان داد، عرصه پیراشهری شهریار با مقدار 4812 بالاترین رتبه و صفادشت با مقدار 3976، پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند
۷۸۵.

بررسی اثر فقر روستایی بر تخریب جنگلهای زاگرس

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 116 - 139

کلید واژه ها: فقر تخریب جنگل محیط زیست تنوع گونه ای روستاییان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۵۲
جنگل ها به عنوان یکی از منابع پایه تجدیدشونده، نقش مهمی در ایجاد بستر مناسب برای توسعه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی ایفا می کنند. نقش جنگل در حفظ آب، خاک و تعادل بوم نظام های مختلف بسیار بارز و از بعد اقتصادی نیز مؤثر است.کشور ایران به دلیل قرار گرفتن بر کمربند خش ک جه ان در زمینه ی پوشش جنگلی فقیر بوده و از نظ ر رتب ه ج زء آخرین کشورهای جنگلدار است. جنگلهای زاگرس به عنوان وسیعترین ناحیه رویشی ایران و با 5 میلیون هکتار مساحت، حدود 40 درصد کل جنگلهای ایران را به خود داده است این جنگل ها نقش بسیار مهمی را در تأمین آب، حفظ خاک، تعدیل آب و هوا و تعادل اقتصادی و اجتماعی در کل کشور دارند شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر این ناحیه رویشی سبب گردیده تا ساکنان محدوده های جنگلی برای تأمین نیازهای معیشت خود به شدت به منابع جنگلی این عرصه ها وابسته شوند. در بسیاری مواقع بیان م ی شود که مردم فقیر در مناطق جنگلی به تخریب جنگل ها می پردازند زیرا برای امرار معاش وسیله دیگری به جز مح یط زیس ت ندارند. بنابراین حفاظت از آنها بسیار مهم است. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی بررسی اثر فقر روستایی بر تخریب جنگلهای زاگرس بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و به صورت مطالعه اسنادی- کتابخانه ای و منابع علمی است. یافته های این تحقیق نشان داد پایین بودن سطح اقتصادی روستا و درآمد کمِ خانوارهای روستایی یکی از دلایل تخریب جنگل های زاگرس است. بنابراین در این تحقیق در جهت کاهش میزان جنگل های زاکرس ضروری است تا جهت کاهش تخریب جنگل های زاگرس سیاست های فقرزدایی اجرا شود.
۷۸۶.

Critical Attitude to the Function of Capital in the Urban Space of a Geopolitical Aspect(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 22 - 40

کلید واژه ها: Urban Space Geopolitics Capital the Political Economy of Space

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۷۷
From the geopolitics point of view, the city is considered a geographic space that a variety range of actors competes with each other for achieving power and benefits, and in this proceeding, economy and capital are in the spotlight. It can be said function of capital in urban space is much-expanded that causing the formation of contesting, so capital is studied in urban geopolitics. For this reason, capital is the major issue of this study and authors have tried to show how capital affects the spaces of urban geography with a critical approach. Ontologically, this study is descriptive-analytical research and has used library methodology to achieve the goals. Results demonstrate which, from a critical geopolitics point of view urban space is an important focus for presenting the appearance of spatial political economy, which in its framework a collection of spatial proceedings and functions of capital, is recognizable and displayable.
۷۸۷.

سنجش وضعیت زیست پذیری در قلمرو مسکن (مطالعه موردی: محله های محروم شهر زابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸۴ 81 - 93

کلید واژه ها: مسکن زیست پذیری محله های کم برخوردار شهر زابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۵۷
مسکن ابتدایی ترین و حیاتی ترین نیاز هر موجود زنده ای در طبیعت، به معنا و مفهوم سرپناه است. مسکن در محله های کم برخوردار به دلیل خودرو بودن، نداشتن مجوز ساخت، استفاده از مصالح ناپایدار و ریزدانگی از کمیت و کیفیت مناسبی برخوردار نمی باشد. همین امر زیست پذیری مسکن را با چالش های اساسی روبرو می سازد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی زیست پذیری در قلمرو مسکن محله های کم برخوردار شهر زابل است. این پژوهش از نظر هدف «کاربردی» و به لحاظ ماهیت «توصیفی – تحلیلی» است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از میانگین شاخص ، ANOVA و همبستگی چند متغییره در نرم افزار spss، جهت نمایش محله های شهر زابل از لحاظ ابعاد زیست پذیری مسکن(اقتصادی، اجتماعی، کالبدی فضایی و زیست محیطی) از دورن یابی به روش IDW و همچنین تکنیک چند معیاره EDAS استفاده شده است. نتایج میانگین شاخص های پژوهش نشان می دهد مسکن محله های کم برخوردار شهر زابل از نظر ابعاد زیست پذیری براساس رتبه بندی اکونومیست، در شرایط غیرقابل قبول قرار گرفته است. به طوری که بعد کالبدی با امتیاز 47.91 نامناسب ترین و بعد اجتماعی با امتیاز 56.55 مناسب ترین می باشد. همچنین تحلیل رگرسیون در محله های مورد بررسی نشان می دهد که بین ویژگی های مسکن در ابعاد مختلف با زیست پذیری مسکن همبستگی بالایی وجود دارد به طوری که ضریب این همبستگی 673/0 است؛ در بین ابعاد نیز ضریب همبستگی ویژگی های کالبدی مسکن با زیست پذیری با 561/0 بیشترین ضریب و بعد اجتماعی با 189/0 کمترین ضریب همبستگی را دارد. نتایج حاصل از وضعیت ابعاد مختلف زیست پذیری مسکن در پهنه محله های کم-برخوردار شهر زابل براساس روش درون یابیIDW نشان می دهد که ناحیه 1 اکثر محله های مورد بررسی را در خود جای داده است و از نظر سرانه کاربری های مسکونی، فضای سبز و شبکه معابر نسبت به نواحی دیگر شهر زابل با کمبودهای شدید روبرو است. در بعد فیزیکی و کالبدی محله معصوم آباد و در بعد اقتصادی محله قاسم آباد پایین ترین امتیاز را دارا هستند.
۷۸۸.

نقش گردشگری ورزشی در معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 131 - 151

کلید واژه ها: گردشگری ورزشی معنویت رسیدن به تعالی درک متقابل رسیدن به معنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۵۴
زمینه و هدف: ﺑ ﺎ ﺗﻮﺟ ﻪ ﺑ ﻪ کنجکاوی گردشگران مدرن برای درک مفاهیم جدید و فواید مثبتی ﮐ ﻪ در ﺑﻄ ﻦ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ورزشی در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺎه ﺻﺮﻓﺎً ﻣ ﺎدی و جسمانی به بعد روحانی وﺟﻮد دارد و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاری ﺑﺴ ﯿﺎر ﺑ ﺎﻻیی که در ﮐﯿﻔﯿ ﺖزﻧ ﺪﮔﯽ ﮔﺮدﺷ ﮕﺮان دارد پژوهشگر بر آن شد تا به بررسی نقش گردشگری ورزشی در معنویت بپردازد.روش شناسی: ابزار پژوهش، پرسش نامه تعدیل یافته شفیعا و صباغ پور آذریان (1395) بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه گردشگران ورزشی فعال و غیرفعال بودند و تعداد نمونه آماری 365 نفر بود. پرسش نامه از روایی صوریی و محتوایی و پایایی(89/0) قابل قبول برخوردار بوده است. تجزیه و تحلیل آماری داده های این پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. از روش های آمار توصیفی در دسته بندی و خلاصه کردن داده ها، تدوین نمودار و جداول فراوانی استفاده شده است و برای تحلیل استنباطی داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار  AMOS  و  SPSS انجام گردید.یافته ها: گردشگری ورزشی در کلیه ابعاد معنویت شامل رسیدن به معنا(85/0)، رسیدن به تعالی(0/1) و درک متقابل(05/1) تأثیر معناداری دارد.نتیجه گیری و پیشنهادات: این پژوهش در نظر دارد از نگاه صرفاً اقتصادی به گردشگری کاسته شود و به سایر ابعاد نظیر معنویت که یک تجربه انسانی برای برقرار ارتباط که زاییده تعقل و تفکر است، بیشتر مورد توجه قرار گیرد.نوآوری و اصالت: مقاله حاصل کار پژوهشی در مقطع پسادکتری بوده که پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری ورزشی با توجه به ابعاد معنویت ارائه گردید.
۷۸۹.

بررسی اهداف و رویکردهای متقاضیان بهره برداری از تاسیسات گردشگری (مورد مطالعه: ابنیۀ تاریخی - فرهنگی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 173 - 213

کلید واژه ها: اهداف متقاضیان بهره برداری تاسیسات گردشگری ابنیه تاریخی و فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۲
زمینه و هدف: جاذبه های تاریخی و فرهنگی، شکلی از ثروت ملی هستند که بعد از اختصاص کاربری مناسب تبدیل به تیره ای از تأسیسات گردشگری شده و توسط افراد واجد صلاحیت قابل بهره برداری می باشد. این منابع باارزش مانند سایر منابع عظیم ایران نیازمند مدیریت هدفمند و برنامه ریزی شده هستند. اهداف سرمایه گذاران و بهره برداران گونه های مختلف زیرساخت های گردشگری، در فرآیند مدیریت آن ها کاملاً تعیین کننده بوده و در مورد آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی نیز، مستقیماً روی فرآیند احیا، مرمت، نگهداری و معرفی خرده فرهنگ های بومی اثرگذار است. لذا، در این پژوهش بر آن شدیم که به بررسی طیف کامل اهداف و رویکردهای قابل اتخاذ، بپردازیم.روش شناسی: از این رو، 15 نفر از خبرگان صنعت شناسایی شدند و داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای آنالیتیکس 2018، بر اساس منطق روش تحلیل مضمون، مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که اهداف متقاضیان بهره برداری (سرمایه گذاری) از تأسیسات گردشگری (ابنیه تاریخی و فرهنگی) در سه تم (مقوله) عمده شامل: اهداف اقتصادی، اهداف فرهنگی و اهداف پایداری، دسته بندی می شوند. هریک از این اهداف نیز، از طریق رویکردهای متنوعی که در خلال تحقیق به آن ها اشاره شده است، قابل دست یابی می باشند.نتیجه گیری و پیشنهادات: بنا بر یافته های حاصل از مصاحبه های صورت گرفته، اهداف پایداری مهم تر از سایر اهداف بوده و وزن بیشتری را در اظهارات کارشناسان به خود اختصاص داده است. این اهداف به سبب غنای شکل گیری می تواند جامع ترین حالت برای یک بهره بردار باشد و چه بسا که بتوان در دل موضوع پایداری، اهداف فرهنگی و اقتصادی را نیز یافت.نوآوری و اصالت: در این تحقیق، در شیوه نوینی که برای ارزیابی اهداف بهره بردار ارائه شد، چنانچه عملکرد بهره بردار با اهداف ترسیم شده، درصدی از همخوانی نسبی را داشته باشد، جهت تمدید قرارداد با بهره بردار موفق، به صلاح دید سازمان و صندوق احیا، به عنوان عامل مشوق، تسهیلاتی در نظر گرفته شود. ترسیم و جایگذاری اهداف در بازه زمانی قرارداد، توسط سازمان یا صندوق، می تواند به این صورت باشد که اهداف سهل الوصول تر (اقتصادی و فرهنگی) در ابتدا و اهداف پیچیده تر (اهداف پایداری) در انتهای بازه زمانی قرارداد در نظر گرفته شوند؛ چراکه اهداف پیچیده تر معمولاً ترکیبی از اهداف ابتدایی را در دل خود دارند.
۷۹۰.

جاده ابریشم فرصتی نوین برای رونق گردشگری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 78 - 109

کلید واژه ها: جاده ابریشم فرصت های کارآفرینی کارآفرینی گردشگری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۸
 ایران از کشورهایی است که جاده ابریشم را فرصتی استراتژیک برای منطقه خود (سطح خرد) و در پیرامون (سطح کلان) برای ایجاد توازن در روندهای اقتصاد سیاسی بین الملل تلقی می کند. توجه به اهمیت زنجیره ارزش علاوه برانگیزه ها و اهداف اقتصادی و تجاری، ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپولتیک، ژئواکونومیک وگردشگری نیز پیدا کرده است. طرح های مرتبط با سازمان جهانی گردشگری در دهه اخیر و طرح «ابتکار جاده ابریشم» چین(2013) با 900 پروژه در 65 درصد از سه قاره جهان جهان (شامل دو طرح «ساخت کمربند اقتصادی جاده ابریشم و جاده ابریشم دریایی قرن بیست ویکم») و طرح «جاده ابریشم » ایالت متحده آمریکا(2011) با 40 مگاپروژه کلان و از طرفی توجه و اهمیت طرح های ملی به رونق گردشگری در راستای حفاظت و معرفی میراث های واقع در مسیر جاده ابریشم اهمیت بالای این جاده را نشان می دهد. در این راستا؛ با مطالعه ادبیات تحقیق هیچ یک از پژوهش های داخلی به بررسی و شناسایی فرصت های کارآفرینی در جاده ابریشم نپرداخته اند و پژوهش حاضر توانسته است در راستای پر کردن این خلا پژوهشی گام مهمی برداد. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی فرصت های کارآفرینی گردشگری در بخش مهمی از این جاده جهانی در ایران و اولویت بندی آنها است. سوال اصلی این است که کدام فرصت های کارآفرینی از طریق رونق گردشگری جاده ابریشم در ایران فراهم خواهد شد؟ ابزار گردآوری داده در پژوهش فرم مصاحبه بوده و داده ها به روش گلوله برفی جمع آوری شده است. به منظور شناسایی فرصت های کارآفرینی روش کیفی (کد گذاری باز و محوری) به کار رفته است. به علاوه با بهره گیری از آزمون های آماری (فریدمن) به اولویت بندی فرصت های هر دسته پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که فرصت های کارآفرینی به 9 دسته بزرگ - فرصت های اقامتی؛ اوقات فراغت و گردشگری؛ عمومی؛ حمل ونقل؛ کسب و کار؛ فرهنگی؛ تندرستی و سلامتی؛ اداری و مالی - تقسیم بندی می گردد و اولویت فرصت های کارآفرینی شناخته شده متفاوتند.
۷۹۱.

ارزیابی فعالیت نسبی زمین ساختی و تحلیل جنبش شناختی شمال پلدختر، غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 241 - 259

کلید واژه ها: زاگرس چین خورده - رانده شاخص های زمین ریختی شمال پلدختر فعالیت نسبی زمین ساختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲
شاخص های زمین ریختی به دلیل هزینه کم و سهولت نسبی استفاده به طور گسترده در تحقیقات زمین ریخت شناسی زمین ساختی مورد استفاده قرار می گیرند. منطقه مورد مطالعه در استان لرستان واقع شده و بخشی از کمربند چین خورده- رانده زاگرس است. کمربند چین خورده- رانده زاگرس به عنوان یکی از فعال ترین مناطق زمین ساختی جهان، از تاقدیس هایی با روند شمال غرب-جنوب شرق تشکیل شده که به صورت عمودی و جانبی در حال رشد هستند. هدف اصلی این مقاله بررسی فعالیت های زمین ساختی در منطقه مورد مطالعه می باشد. با استفاده از 6 شاخص زمین ریخت شناسی (شاخص های گرادیان طول رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، نسبت شکل حوضه زهکشی (Bs)، انتگرال هیپسومتری (Hi)، نسبت پهنای کف بستر به ارتفاع دره (Vf)، و پیچ وخم رودخانه (S)( 19 حوضه زهکشی در منطقه مورد مطالعه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. به منظور بدست آوردن شاخص فعالیت نسبی زمین ساختی (Iat)، این پارامترها با استفاده از نرم افزار GIS ترکیب شدند. میانگین این 6 شاخص زمین ریختی محاسبه شده و برای ارزیابی توزیع فعالیت نسبی زمین ساختی در منطقه مورد مطالعه استفاده شد: رده 1 فعالیت زمین ساختی بسیار بالا (23.47%). رده 2 فعالیت بالا (52.22%)؛ رده 3 فعالیت متوسط (21.38%); و رده 4 فعالیت کم (2.93%). مقادیر Iat نشان دهنده فعالیت زمین ساختی بالا در نواحی شرقی و مرکزی منطقه مورد مطالعه است. نتایج تحلیلی بیانگر انطباق قابل قبولی بین نقشه پهنه بندی بدست آمده با شواهد ساختاری، زمین ریختی و داده های لرزه ای در منطقه مورد مطالعه می باشد.
۷۹۲.

واکاوی تأثیر پاندمی کووید 19 بر سیاست گذاری استفاده از حمل ونقل عمومی در تجارب جهانی شهرها با بهره گیری از رویکرد فراتحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هشتم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۶ 179 - 222

کلید واژه ها: فراتحلیل پاندمی کووید- 19 حمل ونقل عمومی سیاست گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۵۰
 همه گیری کرونا با کاهش شدید تقاضا، چالش بسیار بزرگی را برای سیستم حمل ونقل عمومی ایجاد کرد. بر همین اساس باید سیاست ها به گونه ایجاد شوند که خطرات احتمالی، سلامتی مسافران را تهدید نکند. درحالی که درک علمی و جمعی در ارتباط میان این دو حوزه در حال افزایش است اما نبود بررسی جامع از تحقیقات فعلی با تمرکز بر سیاست گذاری درست، امری حائز اهمیت تلقی می شود. پژوهش حاضر باهدف ترکیب کمی پژوهش های صورت گرفته در حوزه موردمطالعه انجام شده است تا بتوان با هم پوشانی منابع و تلفیق آن ها شدت اثر سیاست های تأثیرگذار را شناسایی نمود. به منظور بررسی هدف پژوهش از روش فراتحلیل استفاده شده است و مقالات علمی پژوهش فارسی و انگلیسی جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده اند. جستجو ها به صورت دستی صورت گرفته است و مبتنی بر کلیدواژه های (حمل ونقل عمومی، کووید 19) است. جامعه آماری نهایی 50 مقاله علمی-پژوهشی (فارسی و انگلیسی) می باشد. به منظور انجام فراتحلیل داده ها وارد نرم افزار استاتا شده اند تا نمودار جنگلی (نمودار انباشت) ترسیم شود و هم چنین از نرم افزار وس ویور برای ارتباط تحلیلی میان مقالات پژوهش استفاده شده است. نتایج نشان دهنده آن است که شکاف عمیق پژوهشی برای درک سیاست گذاری در منابع وجود دارد.
۷۹۳.

ارتباط سنجی شاخص های مؤثر در معماری شهر خلاق با توسعه پایدار شهری و منطقه ای (موردمطالعه: شهر کرمان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 33 - 46

کلید واژه ها: ارتباط سنجی توسعه پایدار شهری شهر خلاق کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۶۹
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﺷﻬﺮی، در سال های اخیر اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از شاخص ها و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی و ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺷﻬﺮی و خصوصاً در اﺑﻌﺎد ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺛﺮﮔﺬار اﺳﺖ، شهر خلاق با مؤلفه های آن اﺳﺖ. ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺧﻼق را می توان ﻣﺮاﮐﺰی ﻧﻮآور و ﺧﻼق دانست که می توانند ایده را به ثروت تبدیل کنند. هدف از تحقیق حاضر ارتباط سنجی بین شاخص های مؤثر در معماری شهر خلاق با توسعه پایدار شهری در شهر کرمان است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی از نوع تحقیقات همبستگی و روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری 28534 نفر از افراد بالای 18 سال شهر کرمان با جدول مورگان نمونه 384 نفری انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه که روایی صوری و محتوای آن توسط خبرگان تأیید شد و پایائی آن با آلفا کرونباخ 0/880 برآورد شد. روش تجزیه وتحلیل داده ها ماتریس همبستگی و رگرسیون که با نرم افزار spss ورژن 22 محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که بیشترین نقش در پیش بینی متغیر ملاک مؤلفه تکنولوژی داشته است و مؤلفه محیط سازمانی کمترین نقش را دارد. با جلب اعتماد شهروندان برای فعالیت و مشارکت همه جانبه در عرصه های مدیریت و برنامه ریزی شهری از طریق تمرکززدایی از برنامه ها و کارایی و اثربخشی آن ها همچنین با جذب و پرورش استعدادها و ایده های جدید و توجه به سرمایه های انسانی به عنوان یکی از شاخص های شهر خلاق می توان به توسعه پایداری شهری کمک نمود.
۷۹۴.

تبیین بازتاب تحولات سیاسی مقیاس ملی بر انتخابات مجلس شورای اسلامی (نمونه پژوهشی: حوزه انتخاباتی اراک، کمیجان، خنداب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) ۱۵۸-۱۳۷

کلید واژه ها: الگوی فضایی رای رفتار انتخاباتی احزاب و حوزه انتخابیه اراک کمیجان و خنداب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۸۶
خاستگاه آرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی گوناگونی بالایی دارد. در بسیاری از حوزه های انتخابیه کشور الگویی توزیع فضایی آرا تابع گرایش ها و علائق محلی رای دهندگان است. مشخصه ای که معمولا در حوزه های انتخابیه مراکز استانی کمتر رخ می دهد و بیشتر تابع فرایندهای سطح کلان و مقیاس ملی هستند. در این دست حوزه ها بین گرایش منتخب ریاست جمهوری و گرایش نمایندگان به مجلس راه یافته هماهنگی دیده می شود. حوزه انتخابیه اراک، کمیجان و خنداب از ان دست حوزه هایی که خاستگاه آرا نمایندگان هماهنگی بالایی با روندهای سطح ملی دارد. مقاله حاضر بر این فرضیه استوار است که این گرایش سیاسی رئیس جمهوری برگزیده و کلان روندهای ملی است که به گرایش سیاسی منتخبان مردم در مجلس شورای اسلامی جهت و معنا می دهد. درونداد های (داده ها و اطلاعات) مورد نیاز پژوهش به روش کتابخانه ای گرداوری شده و روش شناسی حاکم بر متن ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. نتیجه پژوهش نشان داد که احزاب و جریان های سیاسی متاثر از تعاملی که با کلان روندهای پایتخت و مقیاس ملی دارند به نتیجه انتخابات و گرایش سیاسی منتخبان حوزه های انتخابیه اراک، کمیجان و خنداب جهت و معنا می دهند.
۷۹۵.

تبیین ساختار مفهومی توانمندسازی بومی سکونتگاه های غیررسمی پیرامون شهر یاسوج با استفاده از نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال سوم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 105 - 118

کلید واژه ها: توانمندسازی سکونتگاه غیر رسمی گراندد تئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۹
مهم ترین اثر رشد و گسترش شهرنشینی مهاجرت عظیم به شهرها، پیدایش بحران حاشیه نشینی و ظهور سکونتگاه های غیررسمی است. فقر، بی سوادی، سطح پایین آگاهی، نرخ بیکاری، سکونت غیررسمی، اشتغال غیررسمی و ... از مشکلات بنیادین سکونتگاه های غیررسمی به شمار می روند. آسیب پذیر بودن زیستی این محیط ها در برابر بحران نیز از دیگر ویژگی های بارز این سکونتگاه ها می باشد.هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی توانمندسازی بومی سکونتگاه های غیررسمی می باشد که در زمره تحقیقات کیفی قرار دارد و با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شده است. جهت تحلیل داده های کیفی از روش فراترکیب و تحلیل محتوا به صورت توأم استفاده شده است. روش جمع آوری اطلاعات مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختارمند از افراد متخصص و صاحب نظر، اساتید دانشگاه در رشته شهرسازی (با بیش از 15 سال سابقه کار) و مدیران و تصمیم گیران در امور مسائل شهری می باشد. جهت تحلیل داده های کیفی و کدگذاری از نرم افزار Nvivo استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش 6 مؤلفه اصلی توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی عبارت اند از: حکمروایی، مشارکت و اعتماد، فرهنگ و اجتماع، هویت، ادراک محیط و سرزندگی. بر اساس سؤالات مطرح شده در فرایند مصاحبه، 937 ارجاع ارائه گردید. با بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله تلخیص داده ها، 19 زیر درون مایه استخراج گردید. بر اساس کشف روابط علی و معلولی بین مؤلفه ها، مدل اسپیرال به عنوان مدل مفهومی نهایی توانمندسازی بومی سکونتگاه های غیررسمی ارائه گردید که دارای 6 چرخه می باشد. درونی ترین چرخه با سه مؤلفه «برنامه ریزی نهادینه و تخصص گرا»، «تقویت نقش و وظیفه های محلی» و «تشکیل ستاد بین بخشی» مؤلفه حکمروایی می باشد. به ترتیب سایر چرخه ها مشارکت و اعتماد، فرهنگ و اجتماع، هویت، ادراک محیط و چرخه خارجی توانمندسازی بومی سکونتگاه های غیررسمی مؤلفه ایجاد سرزندگی در فرایند طراحی و برنامه ریزی سکونتگاه های غیررسمی می باشد.
۷۹۶.

بررسی تاثیر استراتژی های معماری چند عملکردی بر اعطای کاربری جدید در میراث معماری صنعتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال سوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 105 - 124

کلید واژه ها: معماری چندعملکردی میراث معماری صنعتی تطبیق پذیری اعطای کاربری جدید تکنیک دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۴۹
توسعه کالبدی فضایی شهر تهران در سده اخیر موجب گردیده تا بناهای صنعتی از محدوده هایی حاشیه ای به عرصه هایی محصور در بافت های فشرده شهری بدل گردند. این مسئله تعطیلی و رها شدن میراث معماری صنعتی را باوجود عمر مفید سازه و ارزش های معماری آن ها در پی داشته است. با واکنش نهادهای مختلف و در راستای ارتقای پایداری اقتصادی و اجتماعی، امکان اعطای کاربری جدید و احیا این ابنیه فراهم شده و مصادیقی از تجربه تطبیق پذیری در ایران شکل می گیرد که زمینه اصلی مطالعه در این تحقیق هستند. ازاین رو هدف از این پژوهش بررسی تجارب موفق معماری چند عملکردی و تطبیق پذیر جهانی و قیاس میان نمونه استراتژی های آن ها با تجارب مشابه در میراث صنعتی شهر تهران است. در این پژوهش مطالعات حوزه تطبیق پذیری بر روی نمونه های جهانی، به عنوان مبنای استخراج استراتژی های معماری چند عملکردی قرارگرفته است. استراتژی ها شامل سه لایه کالبدی سازه، تأسیسات و نما بوده که با روش دلفی بر روی میراث معماری صنعتی شهر تهران به عنوان جامعه آماری ارزیابی شده اند. تحلیل داده ها از طریق آزمون کوکران و آزمون فریدمن صورت گرفته و روش نمونه گیری برای هر دو جامعه آماری (میراث معماری صنعتی تهران) و (متخصصین مربوطه) نظریه ای می باشد. میراث معماری صنعتی شهر تهران شامل: کارخانه آرگو (موزه گالری آرگو)، پادگان ایرانشهر (خانه هنرمندان)، کارخانه جوراب بافی بریانک (موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت چنار) و زندان قصر (باغ موزه قصر) می باشند که با محاسبه میانگین رنک آزمون برای هر استراتژی در هر لایه، ابنیه منتخب رتبه دهی شده اند. با توجه به اجماع نظر متخصصین، وجود استراتژی های دو لایه سازه و نما در ابنیه موردبررسی، تائید و براساس نتایج آنالیز داده ها در لایه سازه، کارخانه آرگو بالاترین میزان از آزادی فضا را دارا بوده و در لایه نما خانه هنرمندان با بیشترین میانگین رنک آزمون بالاترین انطباق نما و سازه را داشته اند. اما در لایه تاسیسات، انطباق تأسیسات و سازه در نمونه های موردبررسی توسط متخصصین مشاهده و تایید نشده است. مطابق با نتایج این پژوهش، تمرکز سازه در کمترین نقاط و فضای آزاد بیشتر و همچنین انطباق نما با سازه دو مشخصه در بناهای صنعتی می باشند که می توانند تأثیر کارآمدی در فرایند تطبیق پذیری و اعطای کاربری جدید به میراث معماری صنعتی داشته باشند.
۷۹۷.

بازتولید شهرهای پساکرونا با رویکرد آینده پژوهی، مطالعه موردی: شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 21 - 37

کلید واژه ها: بازتولید پساکرونا کوید - 19 شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۵۹
شروع یک بیماری ویروسی ناشناخته به نام کووید 19 در شهر ووهان چین در ژانویه 2020 و گسترش آن در سراسر جهان در مدتی کمتر از چند ماه، همه کشورها را نگران کرده و موجب خسارات بی شمار جانی و مالی شده است. تکرار چنین رویدادی به شکلی دیگر در آینده ممکن است میزان آسیب را بالاتر و کنترل را مشکل تر سازد، بر این اساس شهرها نیازمند بازتولید جدید جهت بالا بردن تاب آوری در صورت موارد مشابه کوید-19 می باشند. بر این اساس تحقیق حاضر سعی دارد ضمن بررسی عوامل اثرگذاری در بازتولید شهر زنجان بعد از کوید-19، وضعیت های احتمالی شهر در آینده را نیز مورد تحلیل قرار دهد، برای این منظور 26 شاخص در 4 بعد که بر اساس مطالعات میدانی-کتابخانه ای استخراج شده اند، در محیط نرم افزار میک مک جهت بررسی جایگاه و عملکرد شاخص ها و شناسایی عوامل کلیدی، از سناریویزارد برای استخراج سناریوهای محتمل استفاده شده است. ازآنجاکه تحقیق مبتنی بر خبرگان بوده است، نمونه تحقیق 20 نفر به روش هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان داده است که الگوی شهر زنجان در برابر شیوع بیماری عفونی کوید -19 آسیب پذیر بوده است، اما درک عمیق جوانب سبب بازتولید شهر در وضعیت مطلوب خواهد شد، به طوری از 28 سناریو محتمل، سناریوهای مطلوب بیشترین فروانی و ضریب تحقق را به خود اختصاص داده اند.
۷۹۸.

سناریوهای توسعه شهری در پهنه جنوبی استان آذربایجان شرقی با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 37 - 54

کلید واژه ها: توسعه شهری مدیریت شهری میک مک اثرات متقاطع سناریو ویزارد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۴
یکی از چالش بی رویه در فرایند توسعه شهری کشورهای در حال توسعه در آینده برای دستیابی به توسعه مطلوب و پایدار رشد شتابان آن ها می باشد. امروزه دستیابی به چنین توسعه ای در آینده برای حل مشکلات زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و توجه به خلأهای موجود و تعیین چشم اندازهای آینده و ارائه سناریوهای مختلف امری مهم و ضروری است. هدف از این مقاله ارائه سناریوهای مختلف توسعه شهری در پهنه جنوبی استان آذربایجان شرقی است. روش تحقیق از لحاظ هدف توصیفی- تحلیلی و از لحاظ روش از نوع اکتشافی می باشد. در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل اطلاعات کمی و کیفی از نرم افزار میک مک، سناریو ویزارد و اثرات متقاطع استفاده گردد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در پهنه مورد مطالعه 5 عامل کلیدی بازیگران اصلی و مؤثر بر فرایند توسعه هستند که وضعیت آن ها در حال حاضر مناسب نمی باشد. اگرچه سناریوهای احتمالی امیدهای فراوانی به وقوع شرایط مطلوب در پهنه جنوبی استان را نشان می دهد منتها وقوع شرایط بحرانی دور از انتظار نیست. همچنین نتایج این تحقیق حاکی از 11 سناریوی باورکردنی با ترکیب های متفاوتی از وضعیت ها، احتمال وقوع در پهنه جنوبی استان را دارند که متأسفانه احتمال وقوع رویدادهای منفی بالاترین احتمال تحقق را دارند. با اینکه تعداد کمتری از این سناریوها مطلوب هستند و بخش عمده ای از سناریوهای 11 گانه حالت های نامطلوب را نشان می دهند ولی احتمال تحقق شرایط بحرانی در پهنه جنوبی استان به مراتب بالا تر از احتمال تحقق شرایط مطلوب است. بنابراین، در میان سناریوهای محتمل، سناریوی اول، مهم ترین و محتمل ترین سناریوی پیش روی توسعه پهنه جنوبی استان آذربایجان شرقی است
۷۹۹.

تأثیر دانش جامعه محلی بر ادراک تخریب تنوع زیستی منطقه حفاظت شده سرخ آباد استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۹) 21 - 40

کلید واژه ها: تنوع زیستی دانش جامعه روستایی ادراک محیط زیست منطقه حفاظت شده سرخ آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۵۶
دانش ذی نفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع زیستی ادراک شده در منطقه حفاظت شده سرخ آباد استان زنجان با استفاده از روش شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته به منطقه حفاظت شده بودند (5095N=) مشخص شد و از طریق روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد، دانش پاسخگویان در مورد خدمات اکوسیستمی در سطح زیاد و در زمینه چالش های تنوع زیستی در حد متوسط ارزیابی گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای دانش در خصوص خدمات تأمینی اکوسیستم، دانش در خصوص تأثیر محرک های انسانی مربوط به فعالیت های ناپایدار جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر شرایط زمینه ای (نگرش و معیشت) ضعیف جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک های انسانی ناپایدار سازمان های بیرونی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک های مربوط به شرایط مداخله گری غیراثربخش بر کاهش تنوع زیستی و دانش در خصوص تأثیر فشارها یا مخاطرات طبیعی وارده به تنوع زیستی، 52 درصد از واریانس ادراک جامعه محلی در مورد وضعیت تخریب تنوع زیستی را تبیین کردند.
۸۰۰.

ملاحظات و ضرورت طراحی برنامه های کاربردی علم شهروندی برای پایش متغیرهای هیدروکلیمائی (مطالعه موردی: معرفی و بررسی کارایی برنامه کاربردی "پایش یار")(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای تغییرات آب و هوایی سال چهارم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 85 - 102

کلید واژه ها: تلفن همراه جمع سپاری رابط کاربری سامانه پایش مردمی کمبود داده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۴۴
در دهه های اخیر، مردم در سراسر جهان تلفن های هوشمند و فناوری های آن را پذیرفته اند. برنامه های کاربردی در این دستگاه ها از جنبه های عملکرد و کاربری آسان شده اند. پروژه های علمی شهروندی که تلاش می کنند داده های ارزان و مقرون به صرفه را از افراد با پیشینه های مختلف جمع آوری کنند، نیازمند طراحی کاربرپسند و استفاده از فناوری با کاربری آسان است. در این پژوهش سعی شد تا با مرور جزییات مراحل طراحی یک برنامه علمی شهروندی در زمینه اقلیم و هیدرولوژی، به ملاحظات و ضرورت طراحی و انتشار یک برنامه کاربردی علمی شهروندی پرداخته شود. این برنامه که توسط نگارندگان طراحی شده است، با نام پایش یار معرفی می شود و با هدف پایش سه متغیر دما، بارش و تراز سطح آب رودخانه در روستاهای مرزی و دورافتاده استان گلستان طراحی شد. به منظور کسب تجربیات کافی، پس از قرار دادن ابزارهای سنجش ساده و ارزان قیمت در دسترس داوطلبان، به مدت پنج ماه (دی ماه 1400 تا اردیبهشت ماه 1401) از طرق مختلف از جمله پیامک، تماس تلفنی، فرم های کاغذی و شبکه های مجازی داده های مورد نیاز جمع آوری شد. پس از آن بازخوردها و نکات لازم ثبت گردید و مطابق با تجربیات کسب شده نسخه اولیه برنامه کاربردی پایش یار طراحی شد. بعلاوه در این پژوهش با مقایسه داده های جمع آوری شده از طریق این برنامه طی هشت ماه (خردادماه 1401 تا دی ماه 1401) و مقایسه آن با سایر روش های جمع آوری داده، نقاط ضعف و قوت آن برشمرده شد و کارایی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. در انتها ارزیابی کارایی، مزایا، معایب، محدودیت ها و چالش های پایش یار نشان داد که یک برنامه کاربردی قابل نصب و اجرا در گوشی های هوشمند با طراحی خوب، جریان اطلاعات از کاربران به پایگاه های اطلاعاتی و محققان مربوطه را تسهیل می کند و به نظر می رسد برای ترویج و گسترش سامانه های پایشی و نظارتی بلندمدت علوم شهروندی ضروری است. به هرحال مسیرهای ارسال داده های اقلیمی و هیدرولوژی به سامانه های علمی شهروندی، زمینه ای است که به پژوهش های بیشتری نیاز دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان