فضای گردشگری

اقتصاد گردشگری بهترین محرک برای کشورهایی است که به دلیل تک محصولی بودن یا محدود کردن منابع درآمدی دارای اقتصادی ناکارآمد هستند. توسعه گردشگری یکی از رویکردهای ایجاد تحول اقتصادی – اجتماعی در مناطق جهان می باشد که همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه ریزان قرار دارد. مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران دارای مجموعه وسیعی از فرصت های گردشگری هستند. منطقه آزاد ارس در استان آذربایجان شرقی به علت دارا بودن آب و هوای معتدل و جاذبه های گردشگری متنوع، همه ساله جاذب تعداد کثیری از گردشگران و مسافران می باشد .پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توسعه گردشگری منطقه آزاد ارس و مناطق پیرامونی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش 75 نفر از ساکنین مناطق پیرامونی و مسئولین و کارشناسان شهری بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده (زیرساخت راه و ارتباطات، دسترسی به آب، دسترسی به اقامتگاه ها و مهمان خانه ها، زیرساخت گاز، دسترسی به امکانات ورزشی، دسترسی به خدمات غذا و تغذیه، دسترسی به امکانات مناسب ارتباطی، برپایی نمایشگاه ها، دسترسی به امکانات مناسب برای اوقات فراغت، حمل و نقل مناسب زمینی و حمل و نقل درون شهری، اطلاع رسانی و تبلیغات مناسب) به ترتیب دارای بالاترین رتبه می باشند.  

 مکان هایی چون اقامتگاه های بوم گردی و سنتی در بافت تاریخی شهرهای ایران، ازجمله ظرفیت های تازه گردشگری برای انتقال میراث فرهنگ غذا هستند. این مکان ها در انتقال تجربه فرهنگی بومی نقش مهمی ایفا می کنند و ارائه خدمات گردشگری در آنها برای دست یابی به این هدف، به شرایط و ضوابط ویژه ای نیاز دارد. خدمات ارائه غذا ازجمله مهمترین این خدمات است که از سوی نهاد های ذیربط برای آن ضوابط و ویژگی های معینی طراحی نشده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اقامتگاه های بوم گردی بر روی گردشگری غذا در شهر ماسوله می باشد. از این رو، در این پژوهش از مجموعه ای از روشهای گردآوری اطلاعات که هدف آن ها توصیف و تحلیل بوده، بهره برده شده است. پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر پژوهش های پیشین در دو بخش طراحی شد. بخش اول سؤالات جمعیت شناختی پاسخگویان از قبیل: سن و جنس و تحصیلات و... را در بر می گرفت. بخش دوم و اصلی پرسشنامه به سؤالاتی مبتنی بر شاخصهای اصلی (در طیف پنج گزینه ای لیکرت) اختصاص یافت. با استفاده از تکنیک دیمیتل به بررسی مدل مفهومی تحقیق پرداخته شده است. آزمون همبستگی شاخص ها با یکدیگر نشان می دهد بین کمیت اقامت گاه ها بوم گردی و کیفیت اقامت گاه های بوم گردی رابطه منفی وجود دارد. بین کمیت اقامت گاه ها بوم گردی و توسعه گردشگری غذا رابطه مثبت 004/0 با ضریب 005/0 برقرار است. بین کیفیت اقامت گاه های بوم گردی و توسعه گردشگری نیز رابطه مثبت 145/0 با ضریب 000/0 وجود دارد.

این پژوهش بر حسب هدف کاربردی، براساس شیوه های گردآوری داده ها ، توصیفی از نوع پیمایشی، و بر مبنای ماهیت داده ها پژوهشی آمیخته (کیفی- کمی) بود. از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان حوزه مدیریت بازاریابی ورزشی، گردشگری ورزشی و مدیریت بازاریابی گردشگری گویه های مؤثر در آمیخته بازاریابی پایدار در صنعت گردشگری ورزشی ایران استخراج شدند؛ با توجه به گویه های شناسایی شده، مؤلفه های اصلی دسته بندی شدند و با نظر سنجی از گروه دلفی گویه های تبیین کننده هر کدام از مؤلفه های اصلی شناسایی شدند؛ سپس پرسشنامه تحقیق ساخته شد. در بخش کیفی از تکنیک های کد گذاری، تلخیص، فیلترگذاری و دلفی در جهت استخراج داده های خام و در بخش کمی از تحلیل عاملی تأییدی برای آزمون میزان انطباق و همنوایی بین سازه نظری و سازه تجربی با استفاده از نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شد. در مجموع 104 گویه در آمیخته بازاریابی پایدار در صنعت گردشگری ورزشی ایران نقش دارد که در 10 آمیخته(محصول، قیمت، ترویج و ترفیع، توزیع و مکان، جایگاه یابی و شواهد فیزیکی، منابع انسانی و افراد، برنامه ریزی و مدیریت، اصول، وعده، شراکت) دسته بندی می شوند.

این پژوهش با رویکرد آمیخته، در صدد ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش پیشایندهای مشارکت مشتری مبتنی بر دیدگاه دو طرفه ارزش می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش فراترکیب، با بررسی مطالعات انجام شده پیرامون موضوع طی سال های 2000 تا 2020، پیشایندهای مشارکت مشتری استخراج شده است و بر این اساس پرسشنامه ای تهیه و بعد از تأیید روایی و پایایی آن، در بین مشتریان هتل های 5 ستاره در مشهد و تبریز توزیع و جمع آوری شده است. در ادامه به منظور اعتبارسنجی شاخص ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار PLSاستفاده گردید. یافته های تحقیق حاکی از شناسایی دو مؤلفه (منابع مشتری و منابع شرکت) و 45 شاخص به عنوان عناصر تشکیل دهنده ابزار سنجش پیشایندهای مشارکت مشتری در صنعت هتلداری بود. با استفاده از ابزار طراحی شده در این تحقیق، هتلداران می توانند به بررسی وضعیت پیشایندهای مشارکت مشتری بپردازند.  

روش شناسی پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف کاربردی است. درگردآوری اطلاعات از روش اسنادی(کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری 400نفر از گردشگرانی هستند که از جاذبه های ژئو توریسمی در استان گلستان به ویژه گل فشان های نفتلیچه، قارنیاریق تپه، اینچه برون شهرستان گمیشان در استان گلستان در سال 1401 بازدید کرده بودند. حجم نمونه این پژوهش که براساس محاسبه فرمول کوکران 197 نفرمحاسبه شده است. روش نمونه گیری در این تحقیق نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای بوده است. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های استنباطی مرتبط با اهداف پژوهش آزمون T دو جمله ای، تحلیل رگرسیونی چند متغیره استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که تأثیر ژئوتوریسم بر شاخص های گردشگری پایدار در ابعاد مختلف (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تکنولوژیکی و اکولوژیکی(و همچنین جذب گردشگر در نواحی روستایی دراستان گلستان می تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.  

گردشگری خلاق شکل گسترده ای از گردشگری فرهنگی بوده و به توسعه و بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مقاصد گردشگری کمک می کند. هدف پژوهش حاضر تبیین وضعیت گردشگری خلاق و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی شهر پاوه می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، فریدمن، همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد، سطح معناداری در هر پنج شاخص از سطح خطای ۵ درصد کوچکتر است و میانگین هر پنج شاخص گردشگری خلاق در شهر پاوه بالاتر از عدد 3 می باشد. نتایج آزمون فریدمن در رتبه بندی   شاخص ها نشان داد بین شاخص های گردشگری خلاق تفاوت معناداری وجود دارد و رتبه و در نتیجه اهمیت شاخص ها با یکدیگر متفاوت می باشد. با توجه به نتایج ضرایب همبستگی پیرسون بین گردشگری خلاق و شاخص های توسعه اقتصادی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. بررسی تأثیر گردشگری خلاق بر توسعه اقتصادی شهر پاوه با استفاده از ضریب رگرسیون نشان می دهد، همبستگی بالایی (622/0=R) بین میزان گردشگری خلاق و توسعه اقتصادی وجود دارد. با توجه به مقدار 862/9 t= و سطح معنی داری000/0 ،      می توان گفت که گردشگری خلاق با ضریب بتای 622/0 بر توسعه اقتصادی شهر پاوه تأثیر گذار است.

مقاله ی حاضر با هدف بررسی تأثیرات توریسم بر سرمایه ی اجتماعی انجام شده است.امروزه گردشگری فراگیر شده وبه یک علم تبدیل شده است و همین فراگیر شدن آن باعث به وجود آمدن اثرات ومشکلات عمیقی می شود. از طرفی هم سرمایه ی اجتماعی لازمه ی توسعه برای هرکشوری است. وهر کشور و جامعه ای برای این که بتواند راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی را بپیماید نیاز به برنامه ریزی در زمینه ی سرمایه ی اجتماعی نیز دارد. سرمایه ی اجتماعی نیز متأثر از عواملی است که یکی از این عوامل گردشگری است. در این پژوهش از روش مصاحبه از نوع نیمه رهنمودی استفاده شده است. جامعه ی آماری ما مردم شهرکاشان و حجم نمونه ی ما افراد 15تا60 سال ساکن یا شاغل در مناطق فین ونیاسر هستند. نتایج به دست آمده مبین آن است که سرمایه ی اجتماعی وگردشگری دارای رابطه ی معناداری هستند وسرمایه ی اجتماعی در برخی از مؤلفه ها از گردشگری متأثر بوده است. مقاله ی حاضر با هدف بررسی تأثیرات توریسم بر سرمایه ی اجتماعی انجام شده است.

با توجه به این که بخش زیادی از کشور ایران را کویر تشکیل می دهد و کویرگردی می تواند بستر مهمی برای توسعه کسب و کارهای محلی و فعالیت های اقتصادی باشد. پژوهشگر بر آن شد که به بررسی عوامل فردی و اجتماعی موثر بر پذیرش گردشگری ورزش های کویری در بین دانشجویان دانشگاه مازندران بپردازد. عوامل فردی شامل تناسب اندام و کسب لذت و آرامش و عوامل اجتماعی شامل خانواده، همسالان و رسانه های جمعی بودند. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه مازندران بودند که 375 نفر به شیوه ی تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه عالم طلب (1394) بود که روایی آن با نظر خواهی از متخصصین گردشگری ورزشی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 88/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 و مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS نسخه 4 انجام شد. نتایج نشان داد که مدل با مقدار ضریب تعیین 114/0 به عنوان مدلی ضعیف برازش گردید و نتایج تحلیل مسیر نشان داد که عوامل فردی و اجتماعی بر پذیرش گردشگری ورزش های کویری در بین دانشجویان دانشگاه مازندران تاثیری ندارند. پیشنهاد می شود تبلیغات رسانه ای مناسب به منظور شناساندن ورزش های کویری انجام شود. همچنین با افزایش ایمنی و امنیت لازم در محیط های ورزش کویری، برگزاری تورهایی با امکانات رفاهی مناسب و مقرون به صرفه، نسبت به افزایش جذب گردشگران ورزش های کویری اقدام شود.