بهمن خسروی پور

بهمن خسروی پور

مدرک تحصیلی: استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۴ مورد.
۱.

بررسی اثر فقر روستایی بر تخریب جنگلهای زاگرس

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 116 - 139

کلید واژه ها: فقر تخریب جنگل محیط زیست تنوع گونه ای روستاییان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 871 تعداد دانلود : 469
جنگل ها به عنوان یکی از منابع پایه تجدیدشونده، نقش مهمی در ایجاد بستر مناسب برای توسعه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی ایفا می کنند. نقش جنگل در حفظ آب، خاک و تعادل بوم نظام های مختلف بسیار بارز و از بعد اقتصادی نیز مؤثر است.کشور ایران به دلیل قرار گرفتن بر کمربند خش ک جه ان در زمینه ی پوشش جنگلی فقیر بوده و از نظ ر رتب ه ج زء آخرین کشورهای جنگلدار است. جنگلهای زاگرس به عنوان وسیعترین ناحیه رویشی ایران و با 5 میلیون هکتار مساحت، حدود 40 درصد کل جنگلهای ایران را به خود داده است این جنگل ها نقش بسیار مهمی را در تأمین آب، حفظ خاک، تعدیل آب و هوا و تعادل اقتصادی و اجتماعی در کل کشور دارند شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر این ناحیه رویشی سبب گردیده تا ساکنان محدوده های جنگلی برای تأمین نیازهای معیشت خود به شدت به منابع جنگلی این عرصه ها وابسته شوند. در بسیاری مواقع بیان م ی شود که مردم فقیر در مناطق جنگلی به تخریب جنگل ها می پردازند زیرا برای امرار معاش وسیله دیگری به جز مح یط زیس ت ندارند. بنابراین حفاظت از آنها بسیار مهم است. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی بررسی اثر فقر روستایی بر تخریب جنگلهای زاگرس بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و به صورت مطالعه اسنادی- کتابخانه ای و منابع علمی است. یافته های این تحقیق نشان داد پایین بودن سطح اقتصادی روستا و درآمد کمِ خانوارهای روستایی یکی از دلایل تخریب جنگل های زاگرس است. بنابراین در این تحقیق در جهت کاهش میزان جنگل های زاکرس ضروری است تا جهت کاهش تخریب جنگل های زاگرس سیاست های فقرزدایی اجرا شود.
۲.

بررسی و تحلیل فرصت های کارآفرینانه در روستاها

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 23 - 40

کلید واژه ها: کارآفرینی فرصت های کارآفرینی روستا توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 64 تعداد دانلود : 840
جنگ واقعى کشورها در دهه های آینده نه بر سر انرژى خواهد بود و نه بر سر بازارها، بلکه جنگ واقعى براى سرمایه های انسانى است. از این رو، کشورها بیش از پیش به افرادى نیاز دارند که استعدادها و قابلیت هاى وجودی شان به گونه اى پرورش یافته باشد که از دانش، تخصص، مهارت و تفکر خلاق به خوبى برخوردار باشند. کارآفرینان درمسیر خود با دو فرآیند مهم یعنی کشف و بهره برداری از فرصت های کارآفرینانه درگیر هستند. در این راستا یکی از عوامل موثر در توسعه روستایی که توسعه ملی و شکوفایی اقتصادی را بدنبال دارد، کارافرینی است. در واقع کارآفرینی و تشخیص فرصت به یکدیگر گره خورده-اند و یکی از بخش های مهم در فرایند کارآفرینی، تشخیص فرصت است. ناتوانی افراد در تشخیص این فرصت ها، یکی از دلایل کاهش اشتغال در بخش کشاورزی بوده است این مهم در روستاها نیز که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل داده ا ند می تواند نقش بسزایی داشته باشد چرا که سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال و کارآفرینی در بخش های زراعی و غیر زراعی در روستاها، علاوه بر بهبود معیشت روستاییان و مقرون به صرفه بودن زندگی روستایی می تواند با ایجاد انگیزه برای عدم مهاجرت آنان به شهرها، موجب توسعه بخش کشاورزی، کاهش فشار اقتصادی ناشی از بیکاری فصلی در روستاها، آبادانی روستاها و شکوفایی اقتصادی کشور شود به عبارتی اولین گام در توسعه روستایی می تواند ایجاد کارآفرینی، تشخیص فرصت های کارآفرینانه در مناطق روستایی باشد. در نتیجه این مقاله که به صورت مروری تهیه شده تلاش دارد با تحلیل فرصت های کارآفرینی در روستا ها و چالش های موجود راهکارهایی ارائه نماید.
۳.

نقش شفافیت وظایف دولت و تعاونی های تولید بر موفقیت رهیافت مدیریت مشارکتی آب کشاورزی (مطالعه موردی: محدوده پنج حوضه آبریز استان خوزستان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 492 - 506

کلید واژه ها: تعاونی تولید انتقال مدیریت آبیاری عوامل موفقیت شرکت های بهره برداری شبکه های آبیاری و زهکشی خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 481 تعداد دانلود : 205
هدف این تحقیق بررسی نقش شفافیت وظایف دولت و تعاونی بر موفقیت تعاونی های تولید در محدوده پنج حوزه آبریز استان خوزستان می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی می باشد که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای تعاونی های تولید فعال در محدوده شبکه های آبیاری و زهکشی بوده که با استفاده از جدول مورگان و پس از تعیین حجم نمونه (361) از بهره برداران عضو در تعاونی های تولید، به روش طبقه بندی-تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن بوسیله پانلی از متخصصین تأیید و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد. طبق یافته ها، بررسی رابطه همبستگی بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل شفافیت وظایف دولت و تعاونی ها، با متغیر وابسته موفقیت تعاونی تولید رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین مسئولیتهای تعاونی های تولید از دیدگاه بهره برداران در چهار دسته بهره برداری و حفاظت از شبکه آبیاری و زهکشی، مسئولیت تعاونی تولید و مسئولیت جهاد کشاورزی نیاز به شفاف سازی داشته و حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری مهمترین مسئولیت از دیدگاه بهره برداران است. لذا پیشنهاد می شود ابتدا مسئولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تعاونی های تولید واگذار شود و سپس، با ظرفیت سازی و توانمندسازی بهره برداران سایر مسئولیت ها را واگذار نمود.
۴.

عوامل مؤثر بر انگیزه مهاجرت جوانان روستایی بخش کشاورزی به شهر مورد: دانشجویان رشته های کشاورزی دانشگاه زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) ۱۴۶-۱۳۱

کلید واژه ها: جوانان روستایی مهاجرت کشاورزی آموزش عالی. اقتصاد روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 192 تعداد دانلود : 895
مهاجرت جوانان روستایی تحصیل کرده به شهر در کنار افزایش میانگین سنی نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی مشکلاتی هستند که آینده نیروی انسانی شاغل به کشاورزی در روستاها را با چالش مواجه می کنند. مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل اثرگذار بر انگیزه مهاجرتی جوانان روستایی دارای تحصیلات دانشگاهی کشاورزی بود. تحقیق کاربردی حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی انجام گردید و جمع آوری اطلاعات در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اعضای هیئت علمی مرتبط تأیید شد. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق از پیش آزمون و محاسبه ضریب کرونباخ آلفا (72/0 تا 86/0) استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را جامعه دانشجویان روستایی شاغل به تحصیل در رشته های کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 96-97 تشکیل دادند (210= N) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 132 نفر ب از آنها با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که هفت متغیر تعداد اعضای خانواده ساکن در شهر، میزان تمایل به زندگی در روستا، میزان رضایت از زندگی، میزان مشارکت در کشاورزی، میزان زمین آبی تحت مالکیت خانواده، امکانات رفاهی و اقتصادی شهر و دشواری ایجاد اشتغال در روستا از مهم ترین دلایل در تمایل به مهاجرت دانشجویان شاغل به تحصیل در رشته های کشاورزی بودند که 3/59 تا 1/72 درصد از تغییرات متغیر تمایل به مهاجرت را تبیین کردند. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی راهکارهای تقویت اقتصاد روستایی از طریق افزایش تمایل جوانان روستایی برای زندگی و اشتغال در روستا پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی در دو عامل تسهیل بازار فروش محصولات و اشتغال در روستا و توسعه سرمایه گذاری دولتی و خصوصی در روستا و کشاورزی خلاصه شدند.
۵.

سنجش نگرش کارشناسان زن نسبت به نظام یادگیری سیار در آموزش کشاورزی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹ 16 - 33

کلید واژه ها: نگرش آموزش سیار کارشناسان زن سازمان جهاد کشاورزی خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 498 تعداد دانلود : 86
هدف از این تحقیق بررسی نگرش کارشناسان زن سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نسبت به نظام آموزش یادگیری سیار بود. این تحقیق از نظر ماهیت، از نوع پژوهش های پیمایشی و از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق را کارشناسان زن سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان تشکیل دادند. نمونه گیری به صورت طبقه بندی تصادفی ساده متناسب با پاسخگویان در سطح کل استان خوزستان انجام و تعداد 74 نفر انتخاب گردیدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 پردازش و تحلیل گردید. نتایج نشان داد، نگرش کارشناسان زن نسبت به نظام آموزش سیار با میزان 6/37 درصد نسبتاً مثبت می-باشد. بر اساس تحلیل نگرش کارشناسان زن مهم ترین اولویت ها نسبت به نظام آموزش سیار به ترتیب مربوط به استفاده از یادگیری سیار در صورت دسترسی عملی به آن، افزایش کیفیت کار، افزایش دسترسی به محتوا و مطالب مورد نیاز، مفید بودن برای پیشرفت در شغل و تمایل به کاربرد ابزار سیار در بسیاری از مسیرهای زندگی و کمترین رتبه مربوط به اتلاف وقت به واسطه ی یادگیری سیار بود. یافته ها همچنین نشان داد، برخی از عوامل مهم مربوط به مشکلات نظام آموزش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان زن عبارتند از کاربرد روش های تدریس نامناسب و اغلب به صورت سخنرانی، عدم توجه به آموزش مشکلات منطقه ای، پایین بودن سطح تسهیلات و تجهیزات مراکز آموزشی، هزینه های بالای تحصیل و عدم بکارگیری انواع فناوری های نوین آموزشی. همچنین نتایج نشان داد، کم اهمیت ترین مشکل نظام آموزش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان زن عبارت است از عدم سازگاری و تناسب محتوای آموزشی با نیازهای فراگیر.
۶.

تبیین عوامل مؤثر بر افزایش تمایل زنان روستایی نسبت به حفاظت از محیط زیست (مطالعه موردی: روستای حسن آباد خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 175 - 192

کلید واژه ها: تمایل زنان روستایی حفاظت از محیط زیست روستای حسن آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 187 تعداد دانلود : 934
مسائل و مشکلات محیط زیست یکی از مهم ترین نگرانی و دل مشغولی های انسان هزاره سوم است. افزایش تمایل افراد در سطوح مختلف اجتماعی با اصول حفاظت از محیط زیست و ایجاد رغبت و انگیزه های داوطلبانه برای حفاظت از آن بسیار مهم است. زنان سهم قابل توجهی در حفاظت از محیط زیست و مدیریت منابع طبیعی دارند. هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تمایل زنان روستایی نسبت به حفاظت از محیط زیست است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش زنان روستای حسن آباد در شهرستان خرم آباد (180=N) است که بر اساس جدول گرجسی و مورگان حجم نمونه 118 نفر برآورد شد که با هدف افزایش دقت حجم نمونه تا 123 نفر ارتقا یافت. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی صوری و محتوایی آن توسط اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان تأیید گردید و برای بررسی و تأیید پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل مدل معادلات ساختاری نشان دادند، متغیرهای مسئولیت پذیری زیست محیطی، آگاهی های زیست محیطی و پاداش متغیرهای مؤثر بر تمایل زنان به صورت مثبت و مستقیم می باشند و این متغیرها درنهایت توانستند 80 درصد از تغییرات متغیر تمایل زنان روستایی به حفاظت از محیط زیست را پیش بینی کنند.
۷.

نقش و ضرورت کارآفرینی در توسعه روستایی و کشاورزی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹ 205 - 220

کلید واژه ها: کارآفرینی آموزش کارآفرینی توسعه کشاورزی توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 409 تعداد دانلود : 43
امروزه کارآفرینی از جمله موثرترین راه های تقویت خلاقیت و نوآوری در میان افراد است. پژوهش ها نشان می دهند کارآفرینی ارتباط مستقیمی با پیشرفت و توسعه یک کشور دارد. در این راستا یکی از نیازهای جدی جامعه روستایی ایران که با مشکلات عدیده ای از جمله فقر، بیکاری، مهاجرت، ناامنی غذایی و... مواجه است، توسعه و آموزش کارآفرینی است و با توجه به ارتباط آموزش های کارآفرینی و توسعه روستایی لازم است این امر به طور جدی در برنامه های آموزشی کشور در جامعه به طور عام و در روستاها به طور خاص ظاهر شود. این مقاله به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و جستجو در سایت های اینترنتی، با هدف بررسی نقش کارآفرینی در برنامه های توسعه روستایی گردآوری شده و تلاش دارد با ارائه اهمیت کار آفرینی در کشاورزی، راهکارهای موثر در ترویج این فرایند را به منظور دستیابی به اهداف توسعه کشاورزی و روستایی مطرح نماید.
۸.

تحلیل عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه تعاونی های تولید روستایی شرق کرمانشاه (سنقر، صحنه و کنگاور)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 188 - 206

کلید واژه ها: تعاونی کارایی عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه تعاونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 45 تعداد دانلود : 656
بخش تعاونی در کنار سایر بخش های دولتی و خصوصی که برای رسیدن به کارایی با شکست های متعدد مواجه هستند به عنوان زیرمجموعه ی بخش سوم(اقتصاد اجتماعی) به شمار می رود. تعاونی ها با دارا بودن اصولی مانند عضویت آزاد و اختیاری، کنترل دموکراتیک، سود محدود سرمایه، مازاد درآمد و آموزش و همکاری در میان اعضای تعاونی، می توانند بستر مناسبی برای فعالیت و موفقیت افراد با سرمایه کم اما با توانایی زیاد باشند. به طور کلی، می توان گفت تعاونی ها سیاست مناسبی جهت حمایت از سرمایه های غیرمتمرکز موجود در جامعه و نیز در جهت ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری است. بنابراین این تحقیق به دنبال شناسایی عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه تعاونی های تولید روستایی می باشد. این مطالعه به روش توصیفی- پیمایشی با روش نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم طبقه در بین 226 نفر از اعضای تعاونی های تولید شهرستان های سنقر، صحنه و کنگاور انجام شد. روایی پرسشنامه با بهره گیری از نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید میزان آلفا برای هر یک از متغیرهای تحقیق قابل قبول بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج حاصل از مقایسه میانگین بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به عوامل بازدارنده و پیش برنده و متغیرهایی نظیر جنسیت و سن تفاوت آماری معناداری وجود ندارد. در حالی که بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به عوامل بازدارنده و پیش برنده و متغیر سطح تحصیلات تفاوت آماری معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از همبستگی نشان داد بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به عوامل بازدارنده و پیش برنده و متغیرهای سابقه عضویت و تعداد دوره آموزشی رابطه آماری معناداری وجود دارد.
۹.

چیستی و چرایی کارآفرینی سبز و ارتباط آن با نوآوری سبز

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 145 - 160

کلید واژه ها: کارآفرینی سبز نوآوری سبز محیط زیست انرژی های تجدید پذیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 691
دنیای مدرن امروز، موجب افزایش آلودگی ها و مشکلات زیست محیطی و درنتیجه افزایش نگرانی دولت ها و سازمان ها در رابطه با محیط زیست شده است. به گونه ای که مس ئله آلودگی محیط زیست یکی از مهم ترین و حادترین مشکل تمدن انسانی است. این در حالی است که مشاغل مسئول بسیاری از چالش های زیست محیطی (آلودگی و مصرف زیاد مواد، آب و انرژی) هستند. در پاسخ به این چالش ها بود که کارآفرینان در پی ارائه نوآوری هایی برآمدند که محصولات و خدمات پایدارتری را تولید کند و زمینه نوآوری هایی جهت حفاظت محیط زیست و کارآفرینی پایدار شکل گرفت. لاجرم امروزه نوآوری سبز و در کنار آن کارآفرینی سبز باهدف تولید محصولات دوستدار محیط زیست در طی فرآیندهای تولیدی موردتوجه جدی قرارگرفته است. کارآفرینی سبز، نوعی نوآوری فناوری است که تأثیر منفی فعالیت های انسان بر محیط زیست را کاهش می دهد. نوآوری به عنوان عنصر محوری کارآفرینی، می تواند در پاسخ به مشکلات و چالش های زیست محیطی مثلاً با ایجاد یک فناوری جدید کاهش آلودگی یا تولید محصولی دوستدار محیط زیست صورت گیرد. درواقع نوآوری سبز به عنوان یک دیدگاه، ایده، محصول، خدمت یا فرآیندی جدید در نظر گرفته می شود که به دنبال کاهش آثار منفی زیست محیطی است. با این اوصاف هدف پژوهش حاضر، مروری بر پدیده کارآفرینی سبز و ارتباط آن با نوآوری سبز می باشد. بدین منظور در این پژوهش به بررسی مواردی چون تاریخچه کارآفرینی و نوآوری سبز، مفهوم کارآفرینی سبز، کارآفرین سبز و ویژگی های آن، نقاط قوت، ضعف و فرصت ها و تهدیدهای توسعه کارآفرینی سبز، هدف نوآوری سبز و مفهوم آن، ارتباط بین کارآفرینی سبز و نوآور سبز پرداخته شده و در پایان ضمن جمع بندی، پیشنهادهای کاربردی لازم نیز ارائه شده است.
۱۰.

مطالعات اجتماعی ایجاد و استقرار مدیریت مشارکتی آب در شبکه های آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی : شبکه اصلی آبیاری و زهکشی میان آب شوشتر واحد عمرانی داریون 6)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 285 - 303

کلید واژه ها: مدیریت مشارکتی نظام بهره برداری شرکت بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی کارون داریون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 964 تعداد دانلود : 710
به منظور امکان بهره برداری بهینه از منابع آب، طرح شبکه های آبیاری و زهکشی دشت میاناب تعریف و در دست اجرا و بهره برداری می باشد. بر این اساس، آب تخصیص داده شده به این طرح می بایست با حداکثر راندمان در سطح دشت توزیع گردد . خدمات بهره برداری، نگهداری و مدیریت شبکه های مدرن آبیاری و زهکشی عموماً در اراضی آبخور زیر سدها و محدوده های مربوط به چاه های متمرکز تا سال 1372 به وسیله ی سازمان آب و برق خوزستان به عنوان دستگاه اجرایی به انجام می رسید. از آن سال به بعد، وزارت نیرو به استناد ماده ی 88 قانون بخشی از مقررات مالی دولت و آئین نامه ی اجرایی آن ) در اجرای وظایف اجتماعی دولت و به منظور منطقی نمودن حجم و اندازه دولت وکاهش تدریجی اعتبارات هزینه ای و بهبود ارائه خدمات به مردم و جلب مشارکت بخش غیر دولتی و توسعه اشتغال و صرفه بودجه و درآمدهای عمومی ) تدریجاً با تأسیس شرکت های بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی در محدوده ی فعالیت این سازمان ها، مسئولیت و مدیریت بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و زهکشی به این شرکت ها، واگذار گردید تا این شرکت ها بستر را برای ورود تشکل های قانونی بهره برداران در مدیریت آب مهیا کنند هدف از این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از اسناد مکتوب ، مشاوره و پیمایشی تهیه شده است بررسی ایجاد تشکل های بهره برداری از منابع آب به عنوان رهیافت مدیریت مشارکتی در آب و تاکید بر مشارکت کلیه گروه های ذینفع عمدتا" کشاورزان است . در پایان نیز راهکارها و پیشنهادهای مربوطه ارائه شده است .
۱۱.

انتخاب مناسب ترین نظام بهره برداری در مدیریت آبیاری در شبکه آبیاری و زهکشی جفیر استان خوزستان با استفاده از تحلیل (NII)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 196 - 212

کلید واژه ها: مشارکت نظام بهره برداری تشکل آب بران سهامی زراعی جفیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 375
ساماندهی نظام های بهره برداری از منابع تولید، آب و خاک یکی از مباحث بنیادی و از چالش های اساسی در کشاورزی ایران می باشد. بنابراین ضرورت دارد با اتخاذ راهکارهایی مناسب در جهت رفع مشکلات موجود اقدام نمود. طرح جفیر با وسعتی بالغ بر 36520 هکتار در 35 کیلومتری جنوب غربی شهرستان اهواز واقع شده است. این طرح به 7 واحد عمرانی تفکیک شده است که 5500 هکتار از آن قابل بهره برداری می باشد. پژوهش حاضر با هدف انتخاب مناسب ترین نظام بهره برداری منابع آب در بخش کشاورزی شبکه آبیاری و زهکشی جفیر با استفاده از تحلیل (NII) انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و از نظر هدف در زمره (AHP) سلسله مراتبی پژوهش های کاربردی می باشد و انتخاب حجم نمونه بوسیله نمونه گیری هدفمند صورت گرفته است. طی بررسی های صورت گرفته سه نوع نظام شامل شرکت های تعاونی تولید، شرکت های سهامی زراعی و شرکت های کشت و صنعت به عنوان گزینه های این پژوهش انتخاب شدند. باتوجه به تکنیک تحلیل داده ها و انتخاب مناسب-ترین گزینه برای نظام بهره برداری منابع آب و خاک، سه معیار اصلی تعیین و برای هر معیار نیز چهار زیرمعیار انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه بود که توسط 22 نفر از متخصصان (کارکنان سازمان آب و برق خوزستان، شرکت بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی کرخه و شاوور، تعاون روستایی ایران، تعاون روستایی استان خوزستان و اتحادیه تعاونی های تولید ایثارگران جفیر) که در زمینه موضوع دارای دانش و تجربه بودند، تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار Expert choice انجام گرفت. مطابق نتایج حاصله شرکت سهامی زراعی بالاترین اولویت بود.
۱۲.

عوامل موثر بر رضایت شغلی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 177 - 187

کلید واژه ها: رضایت شغلی سازمان جهاد کشاورزی بهره وری کارآیی اثربخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 963 تعداد دانلود : 798
با عنایت به اینکه اثربخشی هر سازمان و تحقّق اهداف آن به عملکرد کارکنان و رضایت شغلی آن ها مربوط می شود، لذا این مقاله که به روش تحلیلی- مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی تدوین شده تلاش دارد عوامل موثر بر رضایت شغلی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان را مورد تحلیل قرار داده و راهکارهای لازم را ارائه نماید. رضایت شغلی در بسیاری از عوامل بهره وری سازمانی نقش تعیین کننده دارا بوده و بهبود عملکرد در رفتار مدنی سازمانی، تعهد سازمانی، دلبستگی شغلی و سلامت روانی کارکنان و کاهش رفتارهایی همچون غیبت از شغل، ترک خدمت و بسیاری از رفتارهای دیگر، ازجمله پیامدهای ایجاد احساس رضایت شغلی در کارکنان سازمان هاست. این پیامدهای ارزشمند باید انگیزه ای قوی برای توجه جدی مدیران سازمان ها به موضوع رضایت شغلی کارکنان و انجام اقدام هایی در راستای ایجاد آن باشد. اولین اقدام در این مورد، مستلزم شناسایی ابعاد و وجوه رضایت شغلی و ماهیت آن هاست که باید از طریق تحقیقات و بررسی ها حاصل شود. این شناخت زمینه را برای کشف علل رضایت شغلی فراهم می سازد. با کشف علل تأثیرگذار در رضایت شغلی و اعمال مداخله هایی برای بهبود این علل در ابعاد گوناگون رضایت شغلی افزایش حاصل می شود که به سطوح بالاتری از پیامدهای مثبت و سطوح پایین تری از پیامدهای منفی خواهد انجامید. بدین منظور هدف تحقیق حاضر در راستای دستیابی به این مهم می باشد.
۱۳.

ارزیابی عوامل مؤثر بر عملکرد تعاونی های تولید در حوزه آبریز استان خوزستان با تأکید بر مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعاون و کشاورزی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 1 - 32

کلید واژه ها: عملکرد تشکل های بهره برداران آب تکنیک AHP نرم افزار Expert Choice

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 555 تعداد دانلود : 569
تعاونیها از انواع سیستم های مدیریت مشارکتی، محسوب می گردند که با فراهم آوردن سازوکارهایی موجب نقش آفرینی کشاورزان در تصمیم گیری ها و مدیریت کشاورزی، می شوند. در این راستا، تشکل های بهره برداران آب، باهدف کاهش نقش دولت و افزایش نقش مصرف کنندگان آب و سایر نهاد های محلی در مدیریت شبکه های آبیاری تشکیل شده و نقش کلیدی را در مصرف بهینه آب بر عهده دارند. این تحقیق باهدف کلی ارزیابی عوامل مؤثر بر عملکرد تعاونی های تولید در حوزه آبریز استان خوزستان، انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را تمامی اعضای تعاونی های تولید در محدوده شبکه های آبیاری و زهکشی استان خوزستان تشکیل دادند(5831=N) که 361 نفر از آنان با استفاده از جدول نمونه گیری بارتلت و همکاران(2001) و به روش تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب، انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی حاکی از آن است که عوامل مؤثر بر عملکرد تعاونی های تولید در حوزه آبریز استان خوزستان شامل عوامل اقتصادی و مالی، اجتماعی- فرهنگی، حقوقی- سیاسی، مدیریتی و فنی می باشند. نتایج حاصل از تحلیل چند معیاره با استفاده از تکنیک AHPو نرم افزار Expert Choice نیز نشان داد که معیار مدیریتی در راستای موفقیت تعاونی های تولید استان خوزستان نسبت به سایر معیارها بالاترین اولویت را به خود اختصاص داده است و معیارهای فنی، اقتصادی و مالی، اجتماعی- فرهنگی و معیار حقوقی- سیاسی به ترتیب در اولویت های بعد قرار می گیرند. با توجه به سابقه طولانی تشکیل این نظام های بهره برداری جمعی از منابع آب در خوزستان، شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد آن ها می تواند ضمن ارائه ی سازوکارهای مدیریتی به متولیان امر در ارتقای موفقیت تعاونی های مزبور مؤثر واقع گردد.
۱۴.

تحلیل عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 75 - 94

کلید واژه ها: خودکارآمدی پژوهشی آموزش عالی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 331 تعداد دانلود : 346
امروزه پرورش انسان های مبتکر، خلاق و خودکارآمد در پژوهش به یکی از دغدغه های اصلی کشورها تبدیل شده است و یکی از آرمان های جوامع امروزی، پرورش افراد پژوهشگر است که باعث رشد و اعتلای خود و جامعه شوند. یکی از راه های رسیدن به این هدف توجه به آموزش و به صورت خاص آموزش عالی و موضوع آموزش مبتنی بر پژوهش است. خودکارآمدی پژوهشی میزان آمادگی دانشجویان در رابطه با فعالیت های پژوهشی را مورد سنجش قرار می دهد چنانچه دانشجویان از فرآیندهای خودکارآمدی پژوهشی استفاده نمایند می توانند به طور مؤثر مطالعه و پژوهش کنند، بر چگونگی مطالعه ی درسی و پژوهشی خود نظارت نمایند و عملکرد تحصیلی و پژوهشی بهتری داشته باشند. بنابراین بررسی خودکارآمدی پژوهشی، تحلیل و واکاوی عوامل مؤثر بر آن، به دلیل تأثیر بر انجام موفقیت آمیز پژوهش و دنبال کردن آن در دانشجویان تحصیلات تکمیلی، اهمیت می یابد و می تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل و مشکلات انگیزشی دانشجویان در انجام پژوهش و همچنین کمک بزرگی برای اعضای هیأت علمی جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف دانشجویان شان در انجام پژوهش باشد. یافته های تحقیق نشان داد تجربه پژوهشی، انگیزش تحصیلی، ارتباط استاد- دانشجو، جو و محیط پژوهش، تشویق کلامی و برانگیختگی فیزیولوژیکی از عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی می باشد.
۱۵.

چالش های تجاری سازی یافته های تحقیقات کشاورزی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 44 - 57

کلید واژه ها: تحقیقات کشاورزی تجاری سازی دانش و فناوری شرکت دانش بنیان مراکز رشد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 191 تعداد دانلود : 797
تجاری سازی تحقیقات و دانش تولیدی می تواند علاوه بر فراهم آوردن سرمایه گذاری در فنوری های بهتر و پیشرفته تر برای پژوهشگران و موسسات عرضه کننده ی دانش، به توسعه یافتگی کشور نیز کمک شایانی نماید. تجاری سازی تحقیقات، فرآیندی برای تبدیل یافته های جدید تحقیقاتی و توسعه ایده های جدید، تولید، بازاریابی وفروش محصول نهایی است. بخش کشاورزی یکی از بااهمیت ترین بخش های اقتصادی بویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته است که سرمایه گذاری در آن با بازده بالایی همراه است. تحقیقات کشاورزی وظیفه محوری توسعه دانش و فناوری برای توسعه پایدار کشاورزی را عهده دار است و تجاری سازی یافته های تحقیقات کشاورزی در راستای توسعه اقتصادی مبتنی بر دانش و کارآفرینی ضروری و مورد تاکید است. علیرغم اهمیت و ارزش بالای تجاری سازی دستاوردهای پژوهش های علمی کشاورزی ، آنچنان که باید به این مقوله توجه نشده و همواره مسایل و مشکلات زیادی وجود دارد که مانع از تحقق اهداف تجاری سازی در این بخش می شود. این مطالعه به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای تلاش دارد مفاهیم و اهمیت تجاری سازی تحقیقات را بررسی و با شناسایی چالشهای موجود و ذکر عوامل تاثیرگذار، راهکارهای لازم را در راستای موانع زدایی و حمایت از تجاری سازی به منظور جهش و افزایش تولید در بخش کشاورزی ارائه نماید.
۱۶.

بررسی علم فنگ شویی و کاربرد آن در ایجاد فضایی آرامش بخش در خانه

نویسنده:
منبع: معماری سبز سال هفتم تیر ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 23-30

کلید واژه ها: فنگ شویی انرژی چی انرژی شاچی فضای خانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 297
استفاده از فنگ شویی برای وارد نمودن انرژی به زندگی است. فنگ شویی یک فلسفه ی باستانی در چین بوده که برای پیدا کردن چیدمان صحیح در ساختمان ها بکار می رود تا بهترین اثر را بر انرژی مثبت "چی" داشته باشد. خانه مسکونی به عنوان "کانون زندگی انسان ها" باید شرایطی داشته باشد که بتواند به عنوان محل آرامش انسان عمل نماید. نقش فضای داخلی خانه در القای حس آرامش ساکنین انکارناپذیر است و همچنین جریان مناسب و درست «چی» در خانه بسیار مهم و حیاتی است. اگر «چی» نتواند در خانه جریان داشته باشد، راکد می ماند و به انرژی مخرب یا «شاچی» تبدیل می شود. براساس مفاهیم فنگ شویی در کنار این مطلب، عناصر ۵ گانه چینی نقش بسیار مهمی در فنگ شویی ایفا می کنند. این عناصر عبارت اند از: آب. چوب. خاک. آتش و فلز که به روش های خاصی باهم رابطه دارند که این روش ها را معمولاً چرخه های سازنده و مخرب می نامند. به طورکلی مهم ترین چیزهایی که باید رعایت کرد، پرهیز از بی نظمی و هرگونه انباشتگی، استفاده از رنگ های مناسب، خطوط منحنی، در نظر گرفتن جهت های مناسب است. مقاله حاضر به شیوه ی مروری به بررسی مفاهیم و کاربرد صحیح عناصر فنگ شویی پرداخته است.
۱۷.

عوامل بازدارنده و پیش برنده مدیریت مشارکتی منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی (مطالعه موردی : دشت مرغاب، استان خوزستان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 419 - 423

کلید واژه ها: مشارکت منابع آب زیرزمینی تشکل آب بران آبیاری بهره برداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 631
با افزایش جمعیت، افزایش سطح زیرکشت و تولید کشاورزی و به تبع آن مصرف رو به افزایش منابع آب سطحی و زیرزمینی، دسترسی به منابع آب در بسیاری از نقاط دنیا و از جمله کشور ایران با مشکلات فراوانی همراه شده است و در برخی مناطق این موضوع به یک بحران تبدیل شده است. به همین جهت از دهه های گذشته دنیا به سمت حل این مشکلات در حال حرکت است. یکی از اقدامات انجام شده در بسیاری از کشورها، تغییر شیوه حکمرانی و مدیریت منابع آب است. امروزه دنیا از شیوه مدیریت متمرکز دولتی از بالا به پایین به سمت شیوه مدیریتی محلی و مشارکت ذی نفعان حرکت کرده است. محدوده مطالعاتی مرغاب یکی از 42 محدوده مطالعاتی حوزه کارون بزرگ می-باشد که با وسعت 51/818 کیلومتر مربع در قسمت جنوبی این حوزه واقع شده است. لزوم ایجاد تشکل های آب بران در دشت مرغاب به منظور جلوگیری از برداشت بی رویه آب زیرزمینی، کشت محصولات پرآب، حفر چاه های غیرمجاز و در نهایت مدیریت مناسب آب زیرزمینی امری ضروری می باشد. هدف از این تحقیق شناخت جامعه بهره بردار و بسترسازی فرهنگی و ظرفیت سازی اجتماعی جهت انتقال وظایف تصدی گری به تشکل های آب بران در جهت حفظ آبخوان های آب زیرزمینی محدوده مرغاب می باشد. در همین راستا با شناخت موانع و عوامل تقویت کننده توانمندسازی تشکل ها می توان برنامه ریزی های مناسب و استراتژی های لازم آمادگی برای مقابله با این موانع را تعیین نمود. پس از توانمندسازی کامل تشکل های آب بران، می توان وظایف غیر حاکمیتی از حفاظت و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی را در چارچوب یک توافق نامه مشخص به تشکل های آب بران واگذار و با حمایت و پشتیبانی از تشکل ها تا بلوغ کاری از طریق ارتباط نزدیک با بهره برداران و آموزش و مهارت مدیریت به آن ها، زمینه پایداری و موفقیت تشکل ها را فراهم نمود.
۱۸.

شناسایی انگاره های ذهنی بهره برداران استان خراسان جنوبی در زمینه مدیریت پایدار منابع چاه آب کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 780 - 795

کلید واژه ها: انگاره های ذهنی بهره بردار چاه آب خراسان جنوبی روش شناسی کیو مدیریت پایدار آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 160 تعداد دانلود : 800
افزایش کمبود آب کشاورزی نه تنها گسترش سطح آبیاری را محدود می کند بلکه مستقیماً تولیدات کشاورزی را کاهش می دهد و امنیت غذایی و درآمد روستاییان را تهدید می کند. تحقیق حاضر با هدف شناسایی و تحلیل انگاره های ذهنی بهره برداران خراسان جنوبی در زمینه مدیریت آب کشاورزی با استفاده از روش شناسی کیو انجام شده است. این پژوهش، ازنظر هدف کاربردی بوده و از نوع تحقیقات اکتشافی است و ازلحاظ روش گردآوری داده ها، کمی - کیفی است. در پژوهش حاضر تعداد 21 بهره بردار با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. بر اساس یافته های به دست آمده ذهنیت بهره برداران چاه آب در چهار گروه ذهنیت برابر نگر، تقدیر نگر، دانش نگر و مصرف نگر دسته بندی شدند که به ترتیب 7/22 درصد، 10/165 درصد، 35/14 درصد، و 13 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که توجه به مباحث مدیریت تعارض و فنون مذاکره و رسیدن به توافق جمعی در استفاده پایدار از آب کشاورزی مهم ترین عامل در راستای نیل به یک ذهنیت مشترک نسبت به مدیریت پایدار آب کشاورزی در بین بهره برداران چاه آب است. لذا پیشنهاد می شود دست اندرکاران مربوطه با در نظر داشتن این مهم زمینه برنامه ریزی و اجرایی شدن آن را فراهم آورند.
۱۹.

بررسی نظام های نوین بهره برداری از آب در شبکه های آبیاری و زهکشی استان خوزستان

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه سال پنجم بهمن ۱۳۹۹ شماره ۸ (پیاپی ۲۸)

کلید واژه ها: تعاونی آب بران توزیع آب شرکت سهامی زراعی تعاونی تولید کشت و صنعت و نظام نوین آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 683 تعداد دانلود : 366
در چند دهه اخیر پس از انقلاب اسلامی، مدیریت آب توسط دولت به گونه ای بوده است که در بیشتر مواقع بر توسعه منابع آبی تأکید شده، ولی به ایجاد و توسعه شبکه های آبیاری توجه چندانی نشده است. علاوه بر این، در زمینه ای تحت پوشش شبکه های آبیاری، به موضوع مدیریت، بهره برداری، نگهداری شبکه ها و امکان مشارکت کشاورزان عنایت لازم صورت نگرفته است. درنتیجه عملکرد شبکه های آبیاری ازنظر کارایی و بهره وری بسیار کمتر از میزان پیش بینی شده در برنامه ریزی ها و مطالعات توجیهی طرح ها بوده است. در سال 1370 در پی توافقی بین وزارتخانه های نیرو، کشاورزی و سازمان برنامه وبودجه، به منظور جلب مشارکت مصرف کنندگان آب، شرکت های بهره برداری از شبکه های آبیاری تشکیل شدند. اگرچه تشکیل شرکت های بهره برداری در ابتدا مبتنی بر انتقال سهام و در نهایت مالکیت شبکه ها به مردم بود، ولیکن نه تنها گام مؤثری در جهت تهیه و تصویب مقررات و قوانین ضروری برداشته نشد، بلکه عملاً با تقسیم سهام شرکت ها بین چند شرکت بهره برداری و تعاونی های کارکنان دولت و یا سایر شرکت های وابسته به سازمان آب منطقه ای، این شبکه ها تحت مالکیت و مدیریت دولتی و به طور مستقیم متکی به سازمان های آب منطقه ای باقی ماند. این مطالعه که به صورت مروری تدوین شده است تلاش دارد با بررسی نظام های بهره برداری نوین، توصیه های کاربردی در اصلاح و ایجاد تحول در نظام های بهره برداری فعال در ایران ارائه نماید.
۲۰.

تنوع زیستی رویکردی مناسب جهت امنیت و سلامت غذایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۸ 285 - 295

کلید واژه ها: تنوع زیستی امنیت سلامت غذایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 106 تعداد دانلود : 804
امنیت غذایی وضعیتی است که همه مردم در تمام ایام به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند. امروزه بخش کشاورزی به منظور پاسخگویی به نیاز روزافزون غذا برای جمعی ت رو ب ه رش د کره زمین و فراهم کردن مواد غذایی کافی و مناسب، به میزان زیادی وابس ته ب ه مص رف م واد شیمیایی می باشد. اما همواره این افزایش تولید با مشکلات زیست محیطی متع ددی مانن د آلودگی منابع آب و خاک، بروز آفات و بیماری های جدید گیاهی، سوء تغذی ه و بیم اری در اث ر کاهش کیفیت مواد غذایی روبرو شده است. مفهوم تنوع زیستی نیز در این راستا به عنوان یک هدف مطلوب مطرح می گردد و دلالت بر حفظ تنوع گیاهی و دامی موجود و یا بهبود آن دارد. تنوع زیستی علاوه بر تولید موادغذایی اثرات مثبتی نظیر گردش مواد غذایی، کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز را در بر دارد. تنوع زیستی کشاورزی همچنین در کنترل فرسایش زمین و افزایش کارایی استفاده از نهاده ها نقش دارد. تنوع گونه ای بالا از طریق تفاوت در چرخه مواد غذایی باعث افزایش حاصلخیزی خاک شده که در نهایت می تواند منجر به عملکرد بیشتر گیاهان زراعی نیز بگردد. در این راستا این مقاله که به روش مروری و با مطالعه کتب و منابع تهیه شده در نظر دارد به بررسی مفاهیم تنوع زیستی، نقش و ضرورت آن در امنیت و سلامت غذایی بپردازد و راهکارهای لازم را ارائه نماید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان