اصول روابط بین الملل

نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۹۴۸ مورد.

۶۱.

دکترین مسئولیت حمایت: بررسی تطبیقی رویکرد اعضای دائم شورای امنیت در قبال بحران های لیبی و سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا دولت خواه سید جواد امام جمعه زاده

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷

کلید واژه ها: شورای امنیت حقوق بشر لیبی سوریه مداخله بشردوستانه حقوق بشردوستانه بین المللی واقع گرایی تهاجمی دکترین مسئولیت حمایت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۱ تعداد دانلود : ۸۱۱

قرن حاضر به دلیل بروز نگرانی ها و چالش های جدید پیرامون بحران های بشری بین المللی و افزایش سطح انتظارات جهانی برای پاسخگویی مناسب، به موقع و هدفمند به آنها، شاهد تحولات شگرفی در مقایسه با قرن گذشته است. استفاده ابزاری قدرت های بزرگ از مفهوم حقوق بشر برای مداخله در امور داخلی سایر دولت ها جهت تأمین اهداف و منافع ملی و اختلاف نظر عمیق و جدی درخصوص نحوه، زمان و مشروعیت مداخله نظامی توسط جامعه جهانی موجب گردید تا مداخله بشردوستانه برای مقابله با بحران های بشری به یکی از پویاترین مباحث بین المللی تبدیل شود. در این زمینه، تصویب دکترین «مسئولیت حمایت» در اجلاس سران سازمان ملل متحد در سال 2005 و تبدیل آن به هنجار پذیرفته شده بین المللی، حکایت از گام مهم جامعه جهانی برای اتخاذ رویکردی واحد در قبال بحران های بشری بین المللی داشت. هرچند آزمون عملی این دکترین در بحران لیبی و تلاش برای تکرار این الگو در سوریه، بار دیگر انتقاداتی را متوجه قدرت های بزرگ، به ویژه اعضای دائم شورای امنیت به عنوان مرجع صلاحیت دار صدور مجوز برای اقدام در قالب دکترین «مسئولیت حمایت» کرد. در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن بررسی دکترین مسئولیت حمایت، رویکرد اعضای دائم شورای امنیت در قبال بحران های لیبی و سوریه به طور تطبیقی مورد ارزیابی قرار گیرد.

۶۲.

بررسی پدافند غیرعامل در کشور سوئیس

نویسنده: فرزانه ریحانی

منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: پدافند غیر عامل اهداف پدافند اصول و ضروریات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۸۸۶ تعداد دانلود : ۲۰۶۵۳

پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی پدافند غیر عامل در کشور سوئیس» میباشد که به روش توصیفی – تحلیلی به تبیین دفاع غیر عامل در کشور مذکور می پردازد. چرا که کشور سوئیس در طول تاریخ به دلیل وجود ویژگی های خاص همواره در معرض بحران های زیادی قرار گرفته است و به تبع آن خسارات مالی و جانی زیادی نیز از این راه به این کشور تحمیل شده است. به همین دلیل کشورهایی که طعم خرابی و خسارات را چشیده اند، جهت حفظ سرمایه های ملی و منابع حیاتی خود توجه خاص و ویژه ای به دفاع غیر عامل نموده و در راهبرد دفاع خود جایگاه والایی برای آن قائل شده اند. تجارب و شواهد ثبت شده از جنگ های گذشته تاریخ بشری و قرن حاضر نمونه های مستدل و انکار ناپذیری است که اهمیت حیاتی پدیده دفاع غیر عامل را آشکارا ثابت می کند. یافته ها حاکی از آن است که کشوری مانند سوئیس نماد و سمبل توجه به پدافند غیر عامل میباشد و علیرغم آنکه از مناقشات نظامی و سیاسی به دور است اما توجه ویژه ای به مقوله پدافند غیر عامل دارد. با توجه به موارد مذکور نوشتار حاضر به بررسی پیشینه ی تاریخی، تعاریف، اهداف، اصول و ضروریات و در نهایت بررسی پدافند غیر عامل در کشور سوئیس می پردازد.

۶۳.

همکاری های بین المللی اینترپل و امنیت بین المللی

نویسنده: سروش امیری

منبع: فصلنامه سیاست سال دوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۶

کلید واژه ها: امنیت بین الملل اینترپل جنایت های سازمان یافته فرامرزی کنوانسیون پالرمو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۹ تعداد دانلود : ۲۴۵۳

جنایتهای سازمان یافته بین المللی، تهدیدی برای امنیت جامعه جهانی و به خصوص بشریت به شمار میآید. این نوع جنایت ها و عوامل آن در خارج از محدوده مرز یک کشور این نوع جنایات را دارای خصیصه ی فراملی بروز نموده و این مساله به عنوان یکی از معضلات اصلی، دولت ها و سازمان های بینالمللی ذی ربط را در جهت حفظ و تأمین امنیت بین المللی به فعالیت واداشته است؛ در پاسخ به این مساله یکی از مهم ترین اقدامات در جهت مبارزه با این گونه جنایات، همکاری و تصویب «کنوانسیون بین المللی مبارزه با جنایات سازمان یافته فرامرزی» معروف به کنوانسیون پالرمو توسط سازمان ملل متحد در دسامبر سال 2000 میلادی می باشد که نمود تعامل بین المللی در این حوزه است. در این بین نقش اینترپل در راستای حفظ امنیت و مبارزه با شکل گیری و توسعه این نوع جنایت ها، اهمیت بسزایی دارد. این مقاله به صورت تحلیلی-توصیفی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ایی می باشد.

۶۴.

امکان سنجی شکل گیری سامانه منطقه ای در شورای همکاری خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم عباسی محسن شکری

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷

کلید واژه ها: منطقه گرایی منطقه شورای همکاری خلیج فارس سامانه منطقه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۱ تعداد دانلود : ۷۷۰

دگرگونی های ساختاری در روابط بین الملل پس از پایان جنگ سرد، جهان را وارد مرحله انتقالی با ویژگی های تازه کرده است. این تحول باعث شده تا همکاری های منطقه ای در نقاط گوناگون جهان اهمیت بیشتری پیدا کند؛ به گونه ای که موفقیت در سیاست های منطقه ای، نه تنها تابعی از تدبیر هر یک از کشورهای منطقه، بلکه مستلزم مشارکت کلیه کشورهای منطقه در فرایند منطقه گرایی است. منطقه گرایی نیز در بستر یک سامانه منطقه ای امکان پذیر می شود. با عنایت به اینکه شورای همکاری خلیج فارس به عنوان یکی از مهم ترین طرح های منطقه گرایی در میان سایر طرح ها در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا مطرح است، در این مقاله درصدد هستیم امکان شکل گیری سامانه منطقه ای شورای همکاری خلیج فارس را با ارائه یک الگوی تحلیلی در چارچوب سامانه سیاسی، سامانه اقتصادی، سامانه امنیتی و سامانه اجتماعی-فرهنگی موردسنجش قرار دهیم. فرض مهم این نوشتار آن است که شورای همکاری خلیج فارس با چالش ها و محدودیت های درون منطقه ای (متغیرهای درون سامانه ای) زیادی مواجه نیست که موفقیت آن را با تردید روبه رو سازد. یافته های پژوهش نیز با بررسی متغیرهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی- فرهنگی در چارچوب سامانه سیاسی، سامانه اقتصادی، سامانه امنیتی و سامانه اجتماعی- فرهنگی این فرض را تأیید می کند.

۶۵.

جنگ نرم علیه تشیع؛ بازنمایی شیعه در وبلاگهای فارسی زبان معاند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن بشیر سارا طالبی محمدرضا نجارزاده

منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره۱۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۹ تعداد دانلود : ۸۰۹

این نوشتار در صدد آن است تا با بررسی و تحلیل وبلاگهای گروه های تکفیری معاند شیعه، به بازنمایی شیعیان از منظر این گروه ها بپردازد. دراین راستا، تحلیل محتوای وبلاگها نشان می دهد؛ اختلافات ابراز شده در فضای مجازی از طریق وبلاگها دارای وجوه مشترکی همچون اتهام شرک به شیعه، تعمیم برخی رفتارهای ناصحیح شیعیان به مذهب تشیع و مخالفت با وحدت شیعه و سنی می باشد، که تحلیل گفتمان انتقادی این مطالب، حاکی از رسوخ تفکرات وهابی در این موضوعات دارد.

۶۶.

بررسی انگاره های اخلاقی اسلام در عرصه ی روابط بین الملل

نویسنده: سید مهدی طاهری

منبع: اندیشه سیاسی در اسلام تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلید واژه ها: اخلاق روابط بین الملل و اسلام

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۰۳

با توجه به گرایش ذاتی بشر به اجتماع، انسانها در زندگی اجتماعی با همنوعان خود، اجتماعاتی را در سطوح مختلف تشکیل میدهند که خصیصه منفعتطلبی باعث میشود تا در تمام سطوح دچار نزاع شده و به منظور اجتناب از پیامدهای زیانبار آن و در عین حال تأمین منافع خود، به تنظیم و تدوین ملاکهایی بپردازند. یکی از مهمترین سطوح تعامل انسانها، روابط بینالملل است که شامل روابط بین حکومتها، گروههای خارجی، سازمانها و حتی افراد کشورهای مختلف در این سطح بوده و این روابط تا زمانی میتواند از آسیبپذیری مصون بماند که بر اساس ملاکهای منطقی و معقول تنظیم شده باشد. از آنجایی که انسانها همواره در جستجوی سازندهترین مکتب در عرصههای مختلف از جمله روابط بینالملل هستند، لذا مکتبهای گوناگون همواره ادعای برتری نسبت به سایر مکاتب داشتند. در بین ادیان، مذاهب و مکاتب دنیا، اسلام به عنوان یک مکتب جامع تنظیم روابط انسانی در عرصه بینالملل، ملاکهای عادلانهای را با تکیه بر محور اخلاق و شرع در نظر گرفته است. عطف به دیدگاههای مذکور، نگارنده با گردآوری منابع به صورت کتابخانهای و بهرهمندی از روش توصیفی – تحلیلی، درصدد بررسی این سؤال است که اسلام چه رویکردی به اصول اخلاقی در روابط بینالملل دارد؟ نویسنده بر آن باور است که اسلام در ردیف نظریههای هنجاری یا ارزشی روابط بینالملل، به بایدها و نبایدهای پدیدههای بینالمللی پرداخته و روابط بینالمللی را آنگونه که باید باشد، با رویکرد اخلاقی توصیف و تجویز میکند.

۶۷.

بررسی اختلافات ارضی و مرزی عربستان و یمن

نویسنده: منصوره پیری سارمانلو پروانه نژاداحمد

منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: عربستان یمن اختلافات ارضی و مرزی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۲۳۵۴

پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی اختلافات ارضی و مرزی عربستان و یمن» میباشد که به تبیین ریشه های اختلاف میان دو کشور عربستان و یمن می پردازد. چرا که این دو کشور به دلایل مختلف سیاسی و استراتژیک، روابط پیچیده و قابل تأملی طی دهه های گذشته تجربه کرده اند. با وجود گستردگی اختلافات میان عربستان و یمن آنچه در این پژوهش دارای اهمیت میباشد و مورد بررسی قرار میگیرد ریشه های تاریخی ادعاهای ارضی و اختلافات مرزی دو کشور، طرح ملک فیصل برای تسلط کامل بر دو یمن، برخوردهای مرزی دو کشور، جنگ خلیج فارس و واکنش های عربستان، وحدت یمن و تحریکات عربستان و بالاخره مذاکرات اخیر دو کشور برای حل و فصل اختلافات میباشد. اما یافته ها حاکی از آن است که هر چند یمن از جایگاه استراتژیک در محیط پیرامونی عربستان برخوردار است اما ادامه مداخله در یمن در دراز مدت عربستان را با چالش هایی در داخل و خارج روبرو خواهد کرد.

۶۸.

نحوه و چگونگی پیدایش و شکل گیری گروه های تروریستی ( بررسی موردی دولت اسلامی عراق و شام)

نویسنده: سحر کریمی

منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: تروریست داعش گروه های تکفیری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۷۴۴ تعداد دانلود : ۲۳۹۳۴

پژوهش حاضر تحت عنوان« نحوه و چگونگی پیدایش و شکل گیری گروه های تروریستی داعش» می باشد که به بررسی چگونگی گروه تروریستی مذکور که در حال حاضر فعال ترین و تندرو ترین گروه تکفیری به شمار می رود، می پردازد. چرا که امروزه یکی از عمده ترین مسائلی که صلح و امنیت بین المللی را تهدید می کند، مسئله تروریسم است. تروریسم پدیده ای است که تفاوتی بین افراد نظامی و غیر نظامی قائل نمی شود بلکه اکثر اوقات با استفاده از کشتار غیر نظامیان می خواهد به اهداف سیاسی و ناعادلانه خود دست یابد. هدف مقاله حاضر بررسی چرایی و چگونگی شکل گیری گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام می باشد و سوال مقاله حاضر چرایی و چگونگی ظهور این گروهک تروریستی می باشد که به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این فرضیه می پردازد که گروهک تروریستی داعش محصول اندیشه های تکفیری است که در پی منازعات فرقه ای هدایت شده بازیگران منطقه ای شکل گرفته است. این پژوهش با بهره گیری از اسناد معتبر بر این نتیجه است که گروهک تروریستی داعش محصول منازعات فکری و اندیشه های گروه های تکفیری منطقه و بازی قدرت منطقه ای است که با هدایت بازیگران سیاسی تأثیر گذار در حال شکل گیری و بحران سازی در عراق و منطقه است.

۶۹.

امنیت بین الملل در هزاره سوم و چالش های منشور برای مواجهه با تهدیدهای نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد آهنی امینه فاطمه زهرا فتح اللهی

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷

کلید واژه ها: تروریسم بین المللی دفاع پیشدستانه قتل هدفمند بازتعریف منشور ملل متحد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۱ تعداد دانلود : ۶۵۰

در دهه نخست هزاره سوم، در نظام امنیت بین الملل بحران هایی به وقوع پیوست که موجد تغییراتی شگرف در مؤلفه های پیشین امنیتی در جهان شد، به نظر می رسد منشور که پس از تأسیس سازمان ملل متحد عهده دار مدیریت بحران های امنیتی جهان بود، در مواجهه با این بحران ها، ناکارامد و در حالتی از بهت و بلاتکلیفی به سر می برد. به دلیل خواست و تمایل قدرت برتر در نظام بین الملل، تروریسم از نوع بین المللی و دفاع در برابر آن، تحت عنوان دفاع پیشدستانه به عنوان مهم ترین این بحران ها برجسته شد. استمرار دفاع پیشدستانه با تعقیب سیاست قتل هدفمند اعضا و رهبران گروه های تروریستی با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی، همچنان منشور را نادیده می انگاشت که حوادث و اقدامات بعدی برخی کشورها باعث تسری این نادیده انگاری منشور به سایر کشورها نیز شد. بررسی این پژوهش نیز نشان از آن دارد که متن فعلی منشور توان مدیریت و قاعده مندکردن بسیاری از بحران های نوین امنیتی را دارا نیست. این چالش به میزانی عمیق است که برخی از جناح های افراطی در غرب را معتقد ساخته که منشور عملاً معاهده ای مرده و مربوط به دوران کهن است. جناح های افراطی غرب تمایل به آن دارند تا با حذف محذورات منبعث از منشور، نیازهای امنیتی خویش را با تکیه بر قدرت سخت حل وفصل کنند. در فقدان هرگونه واکنشی از سوی جامعه جهانی، این امر به رویه ای تبدیل خواهد شد که موجب بروز تهدیداتی جدی در نظام امنیت بین المللی خواهد گشت.

۷۰.

نارسایی حقوق بین الملل و حقوق بین الملل محیط زیست در حمایت از محیط زیست بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عسکر جلالیان

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷۵

کلید واژه ها: حقوق بین الملل محیط زیست توسعه پایدار مسئولیت بین المللی دولت حقوق بین المللی کیفری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل محیط زیست

تعداد بازدید : ۲۱۴۶ تعداد دانلود : ۳۵۸۵

در این مقاله تلاش شده خلأهای موجود در حقوق بین الملل و حقوق بین الملل محیط زیست در ابعاد ملی و و بین المللی احصاء و مورد اشاره قرار گیرد. همچنین استدلال شده که در حقوق بین الملل و در حقوق بین الملل محیط زیست، ظرفیت های خوبی برای حفاظت از محیط زیست بین الملل وجود دارد، اما این به تنهایی کفایت نمی کند. تأسیس دادگاه ویژه محیط زیست برای مقابله کیفری با تخلفاتی که صورت می پذیرد و نهادینه کردن مسئولیت بین المللی کیفری دولت از ضروریاتی است که در این مقاله مورد استناد و استدلال قرار گرفته است. در تمامی تدابیری که در راستای حمایت از محیط زیست بین المللی صورت می پذیرد، باید تلاش شود قوانین مرتبط با مقوله محیط زیست از حالت توصیه ای و سفارشی خارج شده و حالت الزام پیدا کند. تنها در این صورت است که مطلوبیت جهانی برای جامعه بشری تأمین می شود

۷۱.

مسئولیت بین المللی دولت های ارسال کننده تسلیحات به گروه های تروریستی در سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس تدینی سید مصطفی کازرونی

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷

کلید واژه ها: تروریسم سوریه مسئولیت بین المللی تسلیح

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۶۸ تعداد دانلود : ۱۱۱۱

با آغاز بحران سوریه در سال 2011 میلادی، دولت های مخالف نظام سوریه به اشکال مختلف کوشیدند تا نظام مردمی سوریه را تضعیف و در نهایت ساقط کنند. در این راستا اصلی ترین تلاش آنها ارسال تسلیحات، به ویژه تسلیحات شیمیایی به تروریست ها با تابعیت های مختلف علی الخصوص داعش بوده است که بالاخص از زمان وقوع حملات شیمیایی به وسیله تروریست ها در اوت 2013، تشدید شده است. این تلاش ها امروزه محکوم به شکست شده و دول تسلیح کننده تروریست ها در سوریه درصدد آن هستند تا با طرح ادعاهایی همچون مستقل بودن گروه های تروریستی در سوریه، از مسئولیت بین المللی شانه خالی کنند. در این مقاله، کوشیده شده است که علی رغم بدیهی بودن موضوع، از طریق اتخاذ یک روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به اصول و قواعد الزام آور حقوق بین الملل و قطعنامه های مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد به این پرسش ها پاسخ داده شود که چه دولت هایی در جنگ سوریه در ارسال تسلیحات به گروه های تروریستی، مسئول بین المللی تلقی خواهند شد؟ به چه نحوی مسئولیت بین المللی دول بیگانه در ارسال تسلیحات به تروریسم در سوریه به اثبات می رسد؟ نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که ارسال تسلیحات توسط ایالات متحده آمریکا و چندین کشور اروپایی و عربی مخالف نظام سوریه به گروه های تروریستی در سوریه به دلیل نقض تعهدات قواعد آمرهِ بین المللی همچون منع حمایت از تروریسم به انحای مختلف، اصل عدم مداخله، عدم تجاوز که نقض فاحش قواعد بین المللی در حقوق بین الملل محسوب می شود و نیز قابلیت انتساب جنایات بین المللی ارتکابی گروه های تروریستی همچون داعش، جبهه النصره، سکورالشام که همگی از گروه های تابعه القاعده هستند به دول فوق الذکر، مسئولیت بین المللی دول غربی و عربی به ویژه ایالات متحده آمریکا در ارسال تسلیحات به گروه های تروریستی در سوریه اثبات می شود.

۷۲.

گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش ها و فرصت ها

نویسنده: سید علی نجات

منبع: فصلنامه سیاست سال دوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۶

کلید واژه ها: تروریسم عراق جمهوری اسلامی ایران امنیت ملی سوریه داعش جبهه مقاومت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۸۴۱ تعداد دانلود : ۲۴۸۴

با برآمدن گروهک داعش در عراق و سوریه و اعلام تشکیل «دولت اسلامی» از سوی این گروه، فصل نوینی از تحرکات تروریستی در تاریخ روابط بین الملل گشوده شد که نماد آنرا می توان «گذار از الگوی سازمان القاعده به الگوی سازمان داعش دانست». گروه تروریستی داعش و قبل از آن گروه القاعده در عراق به سرکردگی ابومصعب الزرقاوی جمهوری اسلامی ایران را تهدید به عملیات انتحاری کرده بود. ابومحمد العدنانی سخنگوی گروهک تروریستی داعش نیز در تهدید علیه جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت که داعش می تواند و می خواهد ایران را به باتلاقی از خون تبدیل کند و ایران بدترین دشمن داعش محسوب می شود. از این رو نوشتار حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و الکترونیکی ضمن بررسی ملاحظات امنیتی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با گروهک داعش به فرصت ها و چالش های عمل کرد این گروه در عراق و سوریه برای جمهوری اسلامی ایران پرداخته می شود، در نهایت نیز به راهکاری مقابله با این گروهک تروریستی اشاره می شود.

۷۳.

تبیین جنگ عراق علیه ایران: تأملی بر نقش علّی مبارزه برای شناسایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امین روان بد عبدالعلی قوام

منبع: راهبرد سال بیست و چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷۵

کلید واژه ها: منزلت جنگ ایران- عراق نظریه روابط بین الملل مبارزه برای شناسایی شناسایی حداقلی شناسایی حداکثری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۱۹۱

گزاره خواست و تلاش عراق با رهبری صدام حسین برای کسب هژمونی منطقه ای و رهبری جهان عرب به عنوان یکی از علل تهاجم عراق به ایران در بیشتر تحقیقات صورت گرفته درباره علل جنگ ایران و عراق مطرح شده است. این گزاره به شکلی که در تحقیقات جنگ ایران و عراق بیان می شود، دچار ابهام است. به عبارت دیگر، رابطه صریح و منطقی بین خواست عراق برای تحقق رهبری در منطقه خلیج فارس و جهان عرب و جنگ برقرار نمی شود. چرا عراق راه های دیگری، به جز جنگ افروزی را برای تحقق برتری خود در منطقه و جهان عرب انتخاب نکرد؟ آیا تحقق رهبری صدام در جهان عرب از راه مسالمت آمیز امکان پذیر نبود؟ چارچوب تحلیلی مبارزه برای شناسایی به خوبی می تواند به چنین پرسش هایی پاسخ دهد و گزاره خواست عراق برای برتری در منطقه و جهان عرب را از ابهام کنونی خارج کند. مقاله حاضر تلاش کرده است با استفاده از چارچوب تحلیلی مبارزه برای شناسایی به شناخت بهتری از تهاجم عراق به ایران دست یابد. کشورها برای شناسایی شدن حق حیات در عرصه بین المللی (شناسایی حداقلی) و لایه های مختلف هویتی خود ازجمله منزلت (شناسایی حداکثری) تلاش و مبارزه می کنند. بنابراین در نوشتار حاضر توضیح داده می شود که چگونه مبارزه و تلاش عراق برای شناسایی شدن منزلت مورد نظر خود؛ یعنی منزلت قدرت برتر در منطقه خلیج فارس و جهان عرب، وضعیت خشونت باری به خود گرفت و شرایط منجر به جنگ را ایجاد کرد

۷۴.

رویکردهای امنیتی ایالات متحده در قبال جنبش های اجتماعی خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا قاسمی حسین تاج آبادی

منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۹۱

۷۵.

دیالکتیک جنگ و نظم جهانی

نویسنده: عباس منوچهری

منبع: فصلنامه سیاست سال اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳

کلید واژه ها: جنگ دیالکتیک نظام جهانی ساختار توزیع قدرت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۸۷ تعداد دانلود : ۱۱۲۷

علاوه بر مکاتب و دیدگاههایی که سعی در «علت یابی» جنگ داشته اند، دیدگاه هایی نیز هستند که به رابطه جنگ با ساختار توزیع قدرت در سطح جهانی پرداخته اند و معتقدند که جنگ ها خود نیز موجب تغییرات کلان ساختاری در نظام بین الملل و توزیع قدرت گشته اند. بحث اصلی این مقاله این است که تغییرات کلان، مشخصا تغییر در «نظم جهانی»، رابطه ای دیالکتیکی با جنگ داشته است. تاریخ اروپای غربی گواه این حقیقت است که ماهیت جنگ بین دولتها همواره به شکل و نوع روابط تضادی موجود میان آن دول وابسته بوده، که این روابط نیز به نوبه خود تحت تاثیر جنگ قرار گرفته اند. در این مقاله تلاش شده است، اهمیت تاریخی و ساختاری جنگ برای شکل گیری و از پاشیدن نظام های جهانی از قرن شانزده میلادی به این سو، نشان داده شود.

۷۶.

فرهنگ و گسترش تروریسم و افراطی گری در خاورمیانه و شمال آفریقا (با تأکید بر فعالیت های داعش)

نویسنده: ایوب حیدری

منبع: فصلنامه سیاست سال اول زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴

کلید واژه ها: فرهنگ تروریسم خاورمیانه شمال آفریقا افراطی گری بازتعریف هویت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۴۲ تعداد دانلود : ۲۲۵۵

تروریسم و گرایش به خشونت و افراطی گری از جمله پدیده هایی است که بیشترین تهدید را علیه صلح و امنیت بین المللی در سال های اخیر رقم زده است. تصویب قطعنامه شماره A/68/L.31 در تاریخ 10 دسامبر 2013 با عنوان «جهان علیه خشونت و افراطی گری» در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران که با رأی قاطع نمایندگان 190 کشور جهان و بدون مخالفت به تصویب رسید، نشان از آن دارد که جامعه جهانی تا چه میزان از ناحیه این پدیده احساس خطر می کند. از بین مناطق مختلف جهان، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بیشتر از سایر مناطق با پدیده تروریسم و افراطی گری دست و پنجه نرم می کند. ظهور طالبان، القاعده، القاعده مغرب اسلامی (آکیم) ، داعش، انصار الشریعه و بسیاری دیگر از گروه های تروریستی و افراطی در این منطقه خود شاهد این مدعا است. دلایل بروز تروریسم در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را می توان در زمینه های مختلف از جمله سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جستجو کرد که پرداختن به همه آنها پژوهش مفصلی را طلب می کند. در این نوشتار در پی آن هستیم که نشان دهیم چگونه عوامل فرهنگی، از جمله عقاید، باورها، سنت ها، ارزش ها و الگوهای رفتاری ریشه دار و دیرپا، باعث شده اند که گروه ها و جریانات مختلف در این منطقه از جهان به بازتعریف هویت خود در جهت گرایش به رفتارهای تروریستی و افراطی بپردازند.

۷۷.

تحلیل مسئله اتمی ایران و غرب در چارچوب نظریه بازی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی بصیری عطا محمدی

منبع: دانش سیاسی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: اعتمادسازی نظریه بازی ها برنامه هسته ای ایران ایالات متحده آمریکا اتحادیه اروپا گروه 1+5

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۳۴

فعالیت ها ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران، ایجاد بحران ها ی مختلفی را از سوی بازیگران مخالف یا معارض در عرصه ها ی داخلی و بین المللی در پی داشته است؛ افزایش حجم تحریم ها ی شورای امنیت ضد ایران و تهدیدهای مختلفی که ضد برنامه هسته ای ایران شده، شرایط بغرنجی را به وجود آورده است. غرب تلاش دارد ادامه برنامه ها ی هسته ای ایران و ادامه غنی سازی را در چارچوب دستیابی ایران به سلاح هسته ای ترسیم نماید تا از این طریق جامعه بین المللی را در جهت خواست خود تجهیز کند. از سوی دیگر، ایران بر سر حقوق مسلم هسته ای خود (ادامه غنی سازی) برای تأمین نیازهای روزافزون انرژی و دیگر موارد، پافشاری می کند و برنامه صلح آمیز خود را مطرح می سازد. جمهوری اسلامی ایران طی مذاکرات متعددی که با اروپا و بعداً کشورهای عضو 1+5 داشته است، به واسطه سیاسی بودن فضای مذاکرات دوجانبه، هنوز به توافق روشنی بر سر فعالیت ها ی هسته ای خود دست نیافته است. شاید یکی از عوامل این سوءتفاهم بین طرفین نبود دیپلماسی مشخص و روشن و اعتماد سازی در این زمینه باشد. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی اهداف کشورهای غربی در پیگیری مذاکرات هسته ای با ایران مشخص شود و بر این اساس، سعی می شود مناقشه موجود در چارچوب نظریه بازی ها تحلیل گردد و بر این مبنا، روش ها ی مذاکره و دیپلماسی اعتمادساز بین طرفین ارائه شود.

۷۸.

مداخله بشردوستانه در میانه نظم میان دولتی و نظم جهان وطن گرایانه

نویسنده: احمد جوانشیری

منبع: فصلنامه سیاست سال اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳

کلید واژه ها: حقوق بشر عراق لیبی سومالی مداخله بشردوستانه رواندا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۶ تعداد دانلود : ۶۷۱

وقوع جنگ های داخلی که با بحران های انسانی؛ یکی از مهم ترین چالش های امنیتی دوره جدید بین المللی است. تلفات و خسارات گسترده این جنگ ها و پیامدهای مهلک انسانی آن همراه با گسترش و توسعه جنبش بین المللی حقوق بشر با احیای آموزه مداخله بشردوستانه همراه شد. این شکل از مداخله در موارد متعددی به کار گرفته شده و در طی سال های اخیر و پس از خیزش های مردمی در جهان عرب در لیبی نیز مجدداً به کار گرفته شد. در این مقاله در پی پاسخ به این هستین که، چه نسبتی میان آموزه مداخله بشردوستانه و رویه عملی دولت ها در انجام آن وجود دارد؟ مداخلات دولت ها و سازمان های بین المللی تا چه میزان قابل انطباق با مدعیات مداخله بشردوستانه بوده است؟ یافته ها نشان می دهند که، برغم تغییر در شرایط و بستر معنایی نظام بین الملل و تأثیر آن بر افزایش امکان پذیری این شکل از مداخله، در عمل ملاحظات دیگری باعث شده تا فاصله ای میان آموزه نظری مداخله بشردوستانه و رویه عملی دولت ها در تحقق آن وجود داشته باشد. با بررسی چهار مداخله بشردوستانه در سومالی(1992)، رواندا (1994)، عراق (2003) و لیبی(2011) اهداف و انگیزه های مداخله گران، پیامدهای مداخله، تأثیر منافع ملی بر مداخله و فرایند تصمیم گیری در مورد مداخله فرضیه مقاله مورد بررسی و تأیید قرار می گیرد.

۷۹.

نفی تروریسم در اندیشه سیاسی اسلام و مواضع سازمان همکاری اسلامی در قبال آن

نویسنده: مجید بزرگمهری علیرضا خادمیان

منبع: اندیشه سیاسی در اسلام سال اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: تروریسم جهان اسلام سازمان ملل متحد سازمان همکاری اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۴۸

مبانی اعتقادی اسلام، در آیات و روایات، ترور و اعمال تروریستی را به صراحت یا تلویحاً محکوم کرده و در قرآن کریم نیز (آیة 32 سورة مائده) این بحث به صراحت بیان شده است. اسلام ضمن محکوم کردن تروریسم در تمامی اشکال و مظاهرش، میان جنبش های آزادی بخش ملی و ضد اشغال گری با تروریسم، تمایز قائل می شود. حمایت از مردم مظلوم فلسطین در برابر جنایات اسرائیل، مصداق بارز این مسئله است؛ در حالی که دنیای غرب، اعمال این حق مشروع را اقدامات تروریستی خوانده و تبلیغات منفی زیادی در این زمینه انجام می دهد. در چنین وضعیتی جایگاه سازمان همکاری اسلامی به عنوان یک نهاد فراگیر بین المللی اسلامی بسیار حساس است. با توجه به اینکه سازمان همکاری اسلامی به عنوان یک نهاد رسمی بین المللی می تواند تبیین کننده مواضع رسمی دولت های اسلامی به صورت مشترک باشد، مطالعة مواضع این سازمان در قبال بحث تروریسم، کمکی به ارائة تصویری کلی از نگرش جهان اسلام در قبال این پدیده است. سؤال محوری ما در این مقاله مواضع سازمان همکاری اسلامی در قبال پدیده تروریسم است و سؤال فرعی نیز توجه به ادبیات فقهی اسلامی می باشد. در این مقاله، شاخص های اصلی مبارزه با تروریسم که در اسناد سازمان همکاری اسلامی مندرج است، به ویژه کنوانسیون مبارزه با تروریسم، مورد بحث قرار گرفته است.

۸۰.

بازی های رایانه ای؛ رسانه ای خاموش در جنگ نرم مصادیق، راه کارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا انواری

منبع: معرفت سال بیست و سوم خرداد ۱۳۹۳ شماره ۱۹۸ «ویژه جامعه شناسی»

کلید واژه ها: اسلام آمریکا رسانه بازی های رایانه ای جنگ نرم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۶۹۸

امروزه بازی های رایانه ای تنها یک سرگرمی نیست. تأثیرات این رسانه نوین در ابعاد فرهنگی و سیاسی حایز اهمیت است. با استفاده از نظریه تولید فراواقعیت بودریار در خصوص تصویرسازی رسانه ها از عالم واقع، می توان کارکرد بازی های رایانه ای را در شکل دهی به اذهان مردم بخصوص نوجوانان و جوانان به عنوان مخاطبان اصلی بازی های رایانه ای تبیین کرد. این مقاله با روش اسنادی، با بیان چند مصداق، پیام های القایی این بازی ها در جنگ نرم دشمن را بررسی می کند و راه کارهایی برای استفاده بهتر از این رسانه نوین ارائه می دهد. بازی های رایانه ای در بعد سیاسی به ابزاری برای سلطه استعمارگران تبدیل شده است. معرفی کردن مسلمانان به عنوان تروریست و استفاده از نمادهای مذهبی به عنوان نمادهای تروریست ها، بخشی از محتوای این نوع بازی هاست. باید هم به صورت ایجابی و هم به صورت سلبی با این مسئله روبه رو شد. هم دولت باید بستر لازم را برای تولید بازی های دینی فراهم کند و هم حوزه باید به عنوان بازوی فکری از ظرفیت های این رسانه نوین استفاده نماید.

درخت حوزه‌های تخصصی