درخت حوزه‌های تخصصی

با ظهور اقتصاد رقابتى مفاهیمى چون مشتری گرایی، مشترى مدارى و کسب رضایت مشترى، پایه و اساس کسب و کار تلقى شده و سازمانى که به آن بى توجه باشد از صحنه بازار حذف مى شود. در پژوهش حاضر، هدف بر این است تا ضمن معرفی شاخص های بازاریابی درونی ومشتری گرایی، رابطه بین بازاریابی درونی و مشتری گرایی در شعب بانک ملی استان مازندران به عنوان یک بنگاه مالی- خدماتی مورد سنجش قرار گیرد. تحقی ق حاضر از لحاظ روش، تحقیقی پیمایشی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. جامعه مورد بررسی تمام کارکنان شعب بانک ملی استان مازندران می باشند. در این تحقیق از روش نمونه گیری طبقه ای برای انتخاب نمونه استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی داده ها و آزمون فرضیه ها بیان چشم انداز سازمان بر مشتری گرایی کارکنان تأثیر معناداری ندارد، برنامه های بهبود مهارت کارکنان بر مشتری گرایی آنان تأثیر معناداری دارد. هم چنین برنامه های تشویقی و پاداش بر مشتری گرایی آنان تأثیر معناداری دارد.

پروفسور فیلیپ کاتلر، پدر بازاریابی نوین، قرار بود 5 خرداد 1391 به دعوت شرکت TMBA در ایران سخنرانی کند؛ بنا به دلایلی، این سخنرانی به تعویق افتاد. به هر رو، این خبر باعث شد تا برخی علاقه مندان به ""مطالعات بازاریابی در ایران""، کتاب بازاریابی 3 (Marketing 3.0) کاتلر را به دقت بخوانند تا بر این پایه، شخصیت کاتلر و دیدگاههای او را عالمانه نقد کنند. گفتنی آنکه در شمارهی 23 نشریهی توسعه مهندسی بازار - بهمن و اسفند 1390 - میزگردی با عنوان ""کاتلر در مارکتینگ تری چه میگوید؟"" برگزار شد که حاضران (پرویز درگی، حمیدرضا ایرانی، دکتر کامبیز حیدرزاده) در تشریح دیدگاههای کاتلر، هم به تأیید و هم به نقد کاتلر پرداختند. اثری که پیش رو دارید، در واقع دومین نگاه نقادانه است و البته از منظر روانشناختی، زبانشناختی، نشانه - معناشناسی به نقد کاتلر و دیدگاههای او میپردازد. ""توسعه مهندسی بازار"" با استقبال از دیدگاههای انتقادی در بازاریابی، مطالعهی مقالهی حاضر را توصیه میکند و همچنان چشم انتظار دیدگاههای موافق و مخالف در این باره است؛ بدان امید که فضای گفتمانی بیشتری در ""مطالعات بازاریابی ایران"" آغاز و تداوم یابد.

بازاریابی کارآفرینانه"" موضوع تازه ای است در بازاریابی. در ایران نیز این موضوع مطرح شد اما ظاهراً به تمام حوزه ها و وجوه ان با دقت نگریسته نشده است. برخی از کتابهایی که در این باره به چاپ رسید نیز با کاستیهایی جدی روبه رو بود. از همکارمان سیدسعید میرواحدی در نیوزلند درخواست کردیم این موضوع را با دکتر موریش، استاد دانشگاه کنتربری مطرح کند که در این زمینه یکی از مطرحترین استادان بازاریابی جهان است. میرواحدی، دانشجوی دکتری بازاریابی در دانشگاه کنتربری نیوزلند است که استاد راهنمایش نیز دکتر موریش است و پایان نامه اش نیز ارتباط دقیقی با این موضوع دارد. آنچه میخوانید حاصل گفتگوی میرواحدی با دکتر موریش است. در فرصتهای آتی، ابعاد و وجوه بیشتری از ""بازاریابی کارآفرینانه"" تقدیم خواهد شد. تا آن زمان، مطالعهی این گفتگو پیشنهاد میشود.

متولدان آبان ماه را از ""دانشگاه بازار"" و ""دانشگاه علم"" جستجو کردیم. ایندرا نویی، مدیرعامل پپسی، و تیم کوک، مدیرعامل اپل، از ""دانشگاه بازار"" معرفی شدند. هر یک از این دو، موفقیتهای فراوانی را نصیب شرکت خود ساخته اند. تام پیترز، استاد و نویسندهی معروف جهانی، و زیگ زیگلار، فروشندهی بین المللی، در زمرهی سرآمدان جهانی هستند که آثار و تألیفات آنها مورد توجه دانشگاهیان و مدیران کسب وکاری قرار دارد. پیشنهاد شما برای شمارهی آیندهی مجلهی ""توسعه مهندسی بازار"" (آذر و دی، سال ششم، شمارهی 28) چه کسانی است؟ شما میتوانید متولدان ماههای آذر و دی را به صورت جداگانه برای ""دانشگاه بازار"" و ""دانشگاه علم"" معرفی کنید. تلفن تماس: 66423667 و 66434055.

از دیرباز همیشه افرادی بوده اند که سودای ثروتمند شدن داشته و حتی کودکی آنها مترادف با رؤیاپردازی و آرزوهای دور و دراز بوده است. بررسیها نشان داده است که در طول تاریخ همواره افرادی وجود داشته اند که ثروت و دارایی خود را در جایی مخفی میکرده اند و کسانی هم به دنبال این مال و ثروت، رنج بسیار را به جان میخریده اند. قرن 18 و 19 اوج این ماجراجوییها بود، تا آنجا که در سال 1840 مورگان و بیلی بالج توانستند گنجی به ارزش 5 میلیون دلار را از اعماق خلیج آپالاچی بیرون بکشند. بازاریابان نیز همواره در آرزوی دستیابی به نقشهی ذهن مشتری خود بوده اند؛ خبر خوش آنکه امروزه گوشه ای از نقشهی دستیابی به این گنج بیپایان، از سوی متخصصان نورومارکتینگ در دسترس آنها قرار گرفته است.

""رفتار مصرفکننده"" تازه ترین کتاب ترجمه ای دکتر مسعود کرمی است؛ اثر لئون شیفمن، لزلی کانوک که در پاییز 1391، از سوی مهربان نشر چاپ و توزیع شد. انتشار این کتاب در ایران - رفتار مصرفکننده - دانش بازاریابی را در این حوزه از مطالعات، هم در سطح دانشگاهی و هم در سطح سازمانها، شرکتها، و بنگاههای اقتصادی افزایش خواهد داد. از این رو فرصت را مغتنم شمردیم تا با دکتر کرمی گفتگویی در این باره داشته باشیم. گفتگوی ما با دکتر کرمی، از کتاب تازه اش یعنی رفتار مصرفکننده آغاز شد، اما به مرور و فراتر از آن گسترش یافت. نقد نظام آموزشی در دانشکده های مدیریت ایران، و نقد نظام بازاریابی ایران، بخشی از این گفتگو بود که دکتر کرمی عنوان کرد. شایستهی اعلام است که دکتر کرمی دو پشتوانهی قوی دارد؛ نخست آنکه افزون بر حضور در مراکز دانشگاهی برای تدریس درس رفتار مصرفکننده و سایر دروس بازاریابی، در دانشگاه بازار نیز حضوری فعال و جدّی دارد. دو دیگر آنکه، مطالعات بین رشته ای بویژه در حوزه های جامعه شناسی، انسان شناسی، و رمان، اجازه میدهد تا وی در کمال آرامش و در متنی نرم، تیزترین انتقادات را برای دانشگاه علم و دانشگاه بازار اظهار کند. در کنار این انتقادات، پیشنهادهای وی برای دانشگاه علم و دانشگاه بازار، فوق العاده کاربردی، قابل ارزیابی و اجرایی است.

نورومارکتینگ، هم به لحاظ ابزار و هم به لحاظ روشهای بررسی، سیطرهی بلامنازع خود را هر روز در دنیای بازاریابی و فروش بیشتر میگستراند. ابزارهای نورومارکتینگ هم اینک به مدد خرده فروشان آمده اند تا بر پایهی داده های حاصل از بررسی مغز خریداران به هنگام حضور در فروشگاه، تحلیلهای عصب شناختی تحویل دهند. کاربرد نورومارکتینگ در خرده فروشی به گونه ای است که مالکان خرده فروشی را برانگیخته است تا به لحظه لحظه ها و میلیثانیه هایی بیندیشند که مشتری جذب قفسه، کالای درون آن، بسته بندی، و... میشود؛ چرا که نورومارکتینگ در پرتو این ابزارها، پاسخگوی بسیاری از پرسشهایی است که پرسشنامه ها و تحلیلهای کمّی و یا تحلیلهای کیفی ناتوان از پاسخگویی دقیق هستند نظیر دسته بندی انواع ویترین که واکنشهای مثبت یا منفی ایجاد میکند، ثبت الگوهای جستجو و استراتژیهای گردش بازدیدکنندگان، اندازه گیری میزان توجه، درگیری ذهن و پاسخ احساسی خریداران به انواع تزئینات و جلوه های فروشگاهی، اینکه خریدار به چه چیزی نگاه میکند و میخرد، به چه چیزی نگاه میکند و نمیخرد، و بسیاری پرسشهای نامکشوف که این اثر به تفکیک با دقتهای علمی در جستجوی پاسخ آن است.

گفتگوی اختصاصی نشریهی ""توسعه مهندسی بازار"" در این شماره با ""پروفسور دیوید آلن آکر"" است؛ بزرگ بزرگان بازاریابی جهان که در حوزهی برندینگ در زمرهی پیشتازان برجستهی بین المللی است. ""دیوید آکر"" تاکنون برای دو کنفرانس بین المللی برند در ایران از طریق ویدئوکنفرانس سخنرانی کرده است. همین آشنایی سبب شد تا پرلطف به پرسشهای ما پاسخ دهد. پاسخهای وی برگرفته از تمامی دیدگاههای پیشین و تازهی او است که در کتابها، مقالات و کنفرانسهای بین المللی بازاریابی و برند عنوان کرده است. از دیوید آکر دربارهی تضاد دیدگاههایش با نظریات آل ریس و جک تروت پرسیدیم که بتازگی در هاروارد بیزنس ریویو آشکار کرد. البته در گفتگویی دیگر از آل ریس نیز اختلاف دیدگاههایش را با آکر جویا شدیم (در این باره گفتگوی توسعه مهندسی بازار را با آل ریس در صفحهی 28 بخوانید). دیوید آکر به پرسشهای فراوانی پاسخ داد؛ از جمله آنکه از او پرسیدیم: مدل آکر چیست و کاربردهای آن کدامند، پیش بینی آیندهی بازاریابی جهان چیست، چه کتابهایی را بتازگی در دست انتشار دارد، توصیه های وی برای استادان جوان بازاریابی ایران کدامند، سه تن از بزرگان بازاریابی جهان را معرفی کند، و در نهایت دیوید آکر، نظرش را دربارهی ""توسعه مهندسی بازار"" بگوید. حاصل این گفتگوی ساده اما ژرف، در پی آمده است.

دکتر رابرت چیالدینی، استاد برجستهی جهانی در حوزهی روانشناسی اجتماعی، به جای پاسخگویی مکتوب به پرسشهای ما، درخواست کرد تا تلفنی گفتگو کنیم. وی در این گفتگو از ""مطالعات بین رشته ای"" گفت: نظیر پیوند بین روانشناسی اجتماعی و بازاریابی، پیوند بین مطالعات عصب شناسی و مذاکره، و از کتاب ارزشمندش با عنوان ""تأثیرگذاری"" گفت که تاکنون 2 میلیون نسخهی آن به فروش رفته است. پیشنهاد میشود برای تکمیل این گفتگو، صفحات بعدی ""توسعه مهندسی بازار"" را با این دو متن بخوانید: 1- ""تأثیرگذاری""، پیوند بین روانشناسی اجتماعی و بازاریابی و تبلیغات؛ گفتگو با دکتر فاطمه باقریان، مترجم کتاب ""تأثیرگذاری."" 2- دکتر رابرت چیالدینی، از طعمه شدن در کف خیابانهای آریزونا تا مشاور شخصیتهای مهم.

هیوندا، پپسی، یاهو، اییبی، مایکروسافت، مینیکوپر چه انتظاری از نورومارکتینگ دارند؟ ""نورومارکتینگ"" اکنون به ابزاری رایج برای برترین برندهای جهانی تبدیل شده است. واقعیت تردیدناپذیر آنکه، بیش از 30 درصد برندهای جهانی، از ""نورومارکتینگ"" برای اصلیترین فعالیتهای خود حداکثر استفاده را میبرند. با وجود این، میزان گزارشهای رسمی در این باره فوق العاده اندک است و این یعنی، برندهای برتر جهانی، تمایل آشکاری دارند تا ""پنهان سازی"" کنند؛ چرا که قرار نیست و ضرورتی ندارد فوت ""کوزه گری"" در اختیار سایرین قرار گیرد! اثر حاضر یک فرصت مغتنم است تا بدانیم شرکتهای هیوندا، پپسی، اییبی، مایکروسافت، یاهو، و مینیکوپر چگونه و چرا از ""نورومارکتینگ"" استفاده میکنند.

بازاریابی بین المللی، استراتژی و تئوری"" اثر ساک آنکویزیت و جان شائو، با ترجمهی مهدی بهبودی، علیاکبر امینی، و اللهیار اردکانی از سوی انتشارات ترمه در 536 صفحه با قیمت 25 هزار تومان در قطع رحلی و جلد گالینگور به تازگی چاپ و توزیع شد. تازگی این اثر، به همراه سایر ویژگیهای کتاب سبب شد تا با مهدی بهبودی، مترجم نخست این کتاب گفتگویی داشته باشیم. بهبودی، مدیریت پژوهشی مؤسسهی آموزش عالی غزالی را بر عهده دارد. شایستهی یادآوری است برای تکمیل این گفتگو، گفتگوی اختصاصی ما با مؤلف این اثر یعنی دکتر ساک آنکویزیت را در همین شماره از نشریهی توسعه مهندسی بازار بخوانید. این دو گفتگو در مجموع، نمایی کامل از کتاب بازاریابی بین المللی را به تصویر میکشند.

کشورهایی که در آنها رستوران مکدونالد وجود دارد، هرگز وارد منازعه با یکدیگر نشده اند."" این عبارت را فیلیپ کاتلر، پدر بازاریابی نوین، در کتاب بازاریابی 3 (مارکتینگ تری) به نقل از توماس فریدمن آورده است. عبارت مزبور فوق العاده تأمل برانگیز است اگر چند بار آن را مرور کنیم. مکدونالد را باید شناخت؛ 32 هزار رستوران در 120 کشور دنیا، با یک میلیون و 600 هزار کارمند، که برای آموزش تنها 250 هزار کارمند، سالانه یک بیلیون دلار سرمایه گذاری میکند، روزانه برای 64 میلیون نفر سرویس میدهد، هفت دانشگاه در جهان تأسیس کرده، رتبهی نخست شرکتهای برتر خدمات غذایی را از آن خود کرده و... اثر حاضر در پی آن است که با ارائهی الگوی علمی، ویژگیهای این شرکت جهانی را به همراه کاستیهای آن معرفی کند. افزون بر آن، درسهایی از این شرکت پیشتاز جهانی را برای رستورانهای ایرانی عنوان کرده است که میتواند در جای خود برای صاحبان این نوع کسب وکارها افتخارآفرینی کند؛ اگر این درسها در عمل اجرا شود.

این پژوهش با هدف بررسی رویکردها و نگرش های مدیریتی شرکت های صنعتی، ارتباط میان نوع استراتژی بازاریابی و مدل سنجه های ارزیاب بازار مورد استفاده توسط آنها انجام پذیرفته است. روش تحقیق از نوع توصیفی وجامعه آماری پژوهش تمامی شرکت های تولیدی مواد غذایی در تهران بوده که از طریق نمونه گیری تصادفی، تعداد 85 شرکت برای جمع آوری اطلاعات از مدیران عالی و فروش و بازاریابی آنها انتخاب شده اند. براساس یافته ها، مدیرانی که از استراتژی های بازاریابی مشتری محوراستفاده می کنند، سنجه های پیشبرد فروش و مرتبط با مصرف کننده، بهره می گیرند. همچنین مدیرانی که راهبردهای بازارمحور را به کار گرفته اند، سنجه های مالی و دیگر شرکت هایی که از استراتژی های رقیب محور بهره مندند، از سنجه های بازار و نوآوری استفاده می نمایند. نتایج این پژوهش رابطه معناداری میان نوع استراتژی بازار و روش سنجش عملکرد بازاریابی شرکت های صنعتی را تایید نمود. بر همین اساس نوع نگرش مدیران نیز بر نوع استراتژی ها و سنجه های بازاریابی شرکت ها تاثیر گذار است.

شعار تبلیغاتی یکی از مهمترین عناصر برنامه های تبلیغاتی شرکت هاست. برنامه های تبلیغاتی در صنعت بانکداری ایران طی سال های اخیر به دلیل تشدید رقابت اهمیت بسیار زیادی یافته است. یک شعار تبلیغاتی دارای ساختار و محتوای مناسب برای بانک می تواند موجب جلب توجه بیشتر مخاطبان و اثربخشی تبلیغات شود. این مطالعه درصدد شناسایی ویژگی های ساختاری و محتوایی یک شعار مناسب برای بانک ها از منظر مشتریان هستند. این پژوهش با تحلیل محتوای نتایج مصاحبه با 70 نفر از مشتریان نظام بانکی در چارچوب نظریه دستور گشتاری چامسکی، مهمترین ویژگی های ساختاری و محتوایی یک شعار خوب بانکی را شناسایی نمود. نتایج نشان داد که فراوانی ویژگی های محتوایی شعار 71 مورد (80%) و ویژگی های ساختاری 18 مورد (20%) است. همچنین رتبه بندی ویژگی های مورد نظر مشتریان در کل عبارتند از: سرعت ارائه خدمات(25%)، برخورد مناسب با مشتری(12%)، واقع گرایی(10%)، کوتاهی(8%) و توجه به امنیت و اعتماد(7%).

ساک آنکویزیت، استاد برجستهی امریکایی، متولد تایلند، دارای پدر و مادر چینی، در زمرهی برجستگان بازاریابی بین المللی است که تصمیم دارد بتدریج از فعالیت دانشگاهی فاصله بگیرد و بازنشسته شود. دانش علمی او در بازاریابی بین المللی، بخصوص نگاه عملیاتی و نقادانهی وی سبب شد تا گفتگویی با وی داشته باشیم بویژه آنکه کتاب ""بازاریابی بین المللی"" او با استقبال فراوان دانشگاههای مطرح جهان روبه رو شده و به ""ویرایش پنجم"" رسیده است. ویرایش پنجم کتاب ""بازاریابی بین المللی، استراتژی و تئوری""، بتازگی از سوی مترجمان ایرانی مورد توجه قرار گرفت و منتشر شد. برای تکمیل این گفتگو، پیشنهاد میشود گفتگوی توسعه مهندسی بازار را با یکی از مترجمان کتاب ""ساک آنکویزیت"" در همین شماره بخوانید.

پیشرفت های گوناگون در عرصه تکنولوژی جهانی بویژه در حوزه محصولات هوایی همراه با اعمال روش های متعدد ارتقا در سازماندهی صنایع مرتبط نسبت به دهه گذشته، تحولات اثر بخشی را پدید آورده است. در این راستا صنایع و شرکت ها سعی دارند تا با استفاده از ابزارها، روش ها و فناوری های نوین، روند کاری خود را با عنایت به قیود جدید و مدرن، بهینه و با کاهش زمان و هزینه، ضمن بالابردن کارایی، نظر مشتریان را با تطبیق استاندارد و مقررات جدید و لحاظ نمودن فناوری روز، تامین نمایند. از آنجایی که برای بسیاری از شرکت ها با توجه به ماموریت و رسالت اصلی و همچنین محدودیت های اخیر تحریم ها مقوله رقابت در محصولات هوایی تولید شده موضوعیت چندانی ندارد، لذا تلاش ها به تدوین متدولوژی مدل سازی ریاضی تامین به موقع همراه با کیفیت و مشخصات محصول هوایی مورد نظر مشتری معطوف می گردد و فراهم سازی مناسب ترین و سریع ترین روند زنجیره تامین با بهره برداری از توانمندی های فناوری اطلاعات که موجب آماده شدن یک محصول از ابتدای خط تولید تا تحویل به مشتری می گردد، به اندازه روش تولید آن محصول نیز اهمیت پیدا می کند. در این مقاله معیارهای اصلی زنجیره تامین و گزینه های فناوری اطلاعات در این گونه شرکت ها و تعامل موثر آنها بر یکدیگر شناخته شده و اولویت های تاثیر فناوری اطلاعات بر مدیریت زنجیره تامین تعیین و در راستای تحقق اهداف پژوهش، بهینه شده اند. بدین منظور این مقاله در یک شرکت هوایی، در بازه زمانی نیمه دوم سال 90 و نیمه اول سال 1391 با بهره گیری از 115 نفر کارشناسان و مدیران بخش های آماد و بازرگانی، برنامه ریزی و کنترل تولید، رایانه و برون سپاری و با استفاده از پرسشنامه و روش مقایسات زوجی تهیه شده و در نهایت مشخص گردید که کلیه معیارهای اصلی شناسایی شده زنجیره تامین و فناوری اطلاعات بریکدیگر تاثیر داشته و مدل مفهومی را تایید می نمایند، لذا منابع انسانی آموزش دیده در زمینه IT، حمایت مدیر ارشد، وجود زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، تجارت الکترونیک و مبادله الکترونیکی داده ها با شرکای تجاری، باید به ترتیب و به عنوان الگوی بهینه سازی کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تامین، مد نظر قرار گیرد.