درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۵۲۱ تا ۱٬۵۴۰ مورد از کل ۹٬۴۷۶ مورد.
۱۵۲۱.

همبسته های دیرشی میان جمله در ریتم گفتار گونه قشقایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۹) 347 - 368

کلید واژه ها: ریتم گفتار همبسته های آکوستیک میان جمله تغییرپذیری دیرش سنجه های ریتم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۵۳
هشت دهه مطالعه علمی ریتم گفتار ثابت می کند که ریتم گفتار نه تنها بخش مهمی از موسیقی و شعر است، بلکه به موضوعی چالش برانگیز در همه شاخه های زبان شناسی تبدیل شده است. مطالعه آکوستیک ریتم گفتار، نتایج کاربردی در موضوعات مختلف از جمله شناسایی گوینده را ارائه داده است. از طرف دیگر برخی از مطالعات نشان می دهند که ریتم گفتار بین زبان ها، گویش ها و گویندگان بسیار متغیر است.این تحقیقات نشان دادند که تنوعات میان گوینده در ریتم گفتار به تمایزات زبانی در جمله ها بستگی دارد. در این پژوهش علاوه بر بررسی طبقه ریتم گونه قشقایی به بررسی تأثیر هر جمله در ویژگی های ریتمیک این گونه زبانی پرداخته می شود. بدین منظور، همبسته های آکوستیکی ریتم گفتار گونه قشقایی در یک متن خوانشی با محاسبه سنجه های مختلف دیرش فواصل آوایی بررسی می شوند. این فواصل آوایی شامل فواصل واحدهای زبانی، فواصل همخوان و واکه، فواصل همخوانی و واکه ای، فواصل واک داری و بی واکی، فواصل هجایی و فواصل قله هجا می باشند. همچنین به منظور مطالعه تأثیر هر جمله در ویژگی های ریتمیک این گونه زبانی، تغییرپذیری ریتم میان جمله داده های این تحقیق بررسی می شوند. نتایج نشان می دهد که جایگاه ریتم گونه قشقایی در میانه پیوستار ریتم زبان ها نزدیک به زبان های هجا زمانی قرار دارد ولی در مقایسه با زبان فارسی به زبان های تکیه زمانی نزدیک تر است. نتایج بررسی سنجه های مختلف دیرش ریتم در فواصل مختلف آوایی حاکی از آن است که همبسته های تغییرپذیری دوتایی هجایی nPVI-Syl))، انحراف معیار نرمال شده فواصل همخوانی (VarcoC) و سرعت هجا (rateSyl) به ترتیب قوی ترین سنجه ها در نشان دادن تمایزات میان جمله در گونه قشقایی هستند.
۱۵۲۲.

Textbook Mediation in EFL University Students’ Learning(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم مرداد و شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) ۲۵۵-۲۷۶

کلید واژه ها: Sociocultural theory Mediation Artifacts Textbooks EFL university students

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۹۴
Driven by the concept of mediation, this study is set out to use sociocultrual theory as the theoretical framework to explore the mediation role of textbooks, specifically, the series Northstar in English as a Foreign Language (EFL) university classes in Vietnam. Learning journals with guided questions are employed to collect data on how different aspects of English textbooks assist students’ learning in the classroom. Besides, transcripts of recorded classroom obervations are analysed to interpret how the textbooks formulate and faciliate students’ ideas related to the given tasks and generate their interaction in both the target language and the mother tongue. It is found from the students’ journals that the textbooks assist them in understanding the lesson contents and the images help them with visualizing the lessons. Besides, the students make use of the tasks/activities when practising language skills, especially the listening skill. The transcripts reveal the process in which students refer to their previous knowledge related to the topics/tasks provided in the textbooks to interact with one other. More speficially, the tasks and the ideas of other group members mediate more thoughts of the students, leading to collective knowledge construction and task completion. From the findings, recommendations for the use of textbooks in the framework of sociocultrual theory are put forward.
۱۵۲۳.

آسیب شناسی ترجمه مای شبیه به لیس در جزء اول و دوم قرآن کریم (بر اساس نظریه کارمن گارسس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 9 - 34

کلید واژه ها: نظریه کارمن گارسس بحث ما مشبهه بلیس ترجمه های مکارم شیرازی مشکینی الهی قمشه ای خرمشاهی و فولادوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۸۱
قرآن کریم به سبب دارا بودن آموزه های بلند آسمانی و گنجینه های فراوانِ صرفی، نحوی و بلاغیِ زبانِ عربی، همواره مورد توجه دانشمندان و عربی پژوهانِ سراسرِ جهان قرار گرفته است. به این ترتیب، ترجمه این کتاب ارزشمند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو، هر ساله هزاران مقاله و پایان نامه با محوریتِ ارزیابی ترجمه های قرآن کریم به نگارش در می آید تا چند و چونیِ درستی ترجمه این کتاب مقدس، آشکار شود. از میان ترجمه های فارسی قرآن کریم، همواره ترجمه های وفادارِ آن، موردِ توجه و استقبال بیشترِ خوانندگان و پژوهشگران قرار گرفته است؛ از جمله مترجم هایی که با وفاداری تمام، این مصحف گران مایه را به زبان فارسی ترجمه کرده اند، می توان افرادی همچون مکارم شیرازی (Makarem Shirazi, 2001)، مشکینی (Meshkini, 2015)، الهی قمشه ای (Elahi Qomshee, 2006)، خرمشاهی (Khorramshahi, 1997) و فولادوند (Fooladvand, 1997) را نام برد. هر چند، ترجمه های آن ها نسبت به متن قرآن کریم وفادار بوده، ولی همچون هر اثر ادبی دیگری- همچنان که از شایستگی های بسیاری بهره مند است، ممکن است از کاستی هایی به دور نباشد. به این ترتیب، پژوهش حاضر با تکیه بر الگوی ارزیابی ترجمه ارائه شده به وسیله کارمن گارسس (Garces, 1994) و بر مبنای سطح دوم این نظریه (سطح صرفی و نحوی) ترجمه های این مترجم ها را در حوزه «مای شبیه به لیس» مورد پژوهش و ارزیابی قرار داده است. پس از بررسی، این یافته به دست آمد که مهمترین عامل در ضعف ترجمه های موردِ اشاره در این حوزه، معادل یابی نکردنِ درست در زبان مقصد و نادیده گرفتن بی پرده گویی های خداوند در این کتاب ارزشمند (قبض نحوی) بوده است.
۱۵۲۴.

دسته بندی انواع بند متمم در ساختهای کنترلی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 127 - 156

کلید واژه ها: کنترل (غیر)اجباری (نا)خودایستایی بند التزامی بند اسم مصدری بند غیرشخصی ضمیر همگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۴۰۹
پژوهش در رفتار نحوی و معناشناختی ساخت های کنترلی، به ویژه پیش از آغاز برنامه کمینگی، فقط محدود به بررسی متمم های ناخودایستای مصدری می شد که بیشتر در زبان هایی مانند زبان انگلیسی یافت می شوند. در آن زمان، نبود بندهای مصدری و وجود بندهای دیگری مانند بندهای خودایستای التزامی در زبان هایی مانند زبان فارسی، که دارای این وجه دستوری هستند، کار توصیف ساخت های کنترلی را به عنوان یک پدیده جامع و زبان گذر دشوار می نمود. در توصیف های پیش از این دوران، یک ساخت کنترلی بیشتر می توانست فقط در ساخت مصدری (و اسم مصدری) بروز یابد که فاقد ویژگی های شخص، شمار، زمان، وجه، و متمم نما است. بررسی ساختاری انواع دیگری از بندهای متمم کنترلی، شامل انواع بندهای التزامی، بندهای اسم مصدری، و نیز بندهای غیرشخصی بیشتر هنگام بررسی این تنوع ساختاری در زبان های دیگری به جز زبان انگلیسی فراهم شد. از آن جایی که زبان فارسی دارای این گونه تنوع ساختاری در بندهای متممی کنترلی خود است، نیاز به بررسی، توصیف و رده بندی این ساخت ها در این زبان بایسته می نماید. بر این پایه، جستار کنونی بر آن است تا دریابد در زبان فارسی بندهای متممی کنترلی در چه نوع بندهای متممی بروز می یابند. دستاوردِ این کاوش، ایجاد دسته بندی های نحوی و معناشناختی از انواع بندهای متممی کنترلی در این زبان است.
۱۵۲۵.

وام واژه های فارسی و تحوّلات حوزه معنایی آن ها در زبان ترکی آذری دو سوی رود ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 271 - 299

کلید واژه ها: زبان آذری معاصر واژه های فارسی دخیل تخصیص معنایی تعمیم معنایی جای گزینی واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۷۵
زبان های ترکی آذری و فارسی از دیرباز واژه های بسیاری را داد و ستد کرده اند. در این میان، فراوانی وام واژه های فارسی در زبان آذری بسیار بوده و حوزه معنایی آن ها دگرگون شده است. در مقاله حاضر برآنیم تا نخست، دگرگونی های حوزه معنایی واژه های قرضی فارسی در زبان آذری معاصر و سپس، سهم دگرگونی های معنایی واژه ها دو سوی ارس را بررسی کنیم. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و بر مبنای انتخاب تصادفی و تکرارپذیری واژه ها انجام پذیرفته که بر پایه مطالعه کتاب ها، مقاله ها، روزنامه ها و مشاهده رسانه های دیداری جمهوری آذربایجان به کار گرفته شده است. در این راستا، گفتار مردم آذربایجان ایران نیز ملاک عمل قرار گرفته است. بر این اساس، یافته هایی به دست آمد که نشان می دهند از میان 22 واژه انتخابی، بیشتر واژه ها (12 مورد) دچار تخصیص معنایی شده و در زبان آذری معاصر مفهوم تازه یافته اند؛ برخی دیگر از آن ها (4 مورد) دایره معنایی گسترده ای نسبت به اصل فارسی خود دارند؛ برخی دیگر از واژه های دخیل (6 مورد)، از قاعده جایگزینی واژه ها پیروی کرده اند. در این حوزه های معنایی، شرایط جغرافیای سیاسی مؤثّر بوده و کاربرد واژه های دخیل در دو سوی ارس متفاوت از یک دیگر شده است. رویِ هم رفته، سهم دخل و تصرّف معنایی و بهره برداری از واژه های قرضی فارسی در زبان معاصر جمهوری آذربایجان به دلیل پویایی زبان در پهنه های ملی و بین المللی، بیشتر است.
۱۵۲۶.

باز روایت از طریق ترجمه: مورد پژوهی کتاب اسلام در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 157 - 179

کلید واژه ها: روایت قاب بندی ابزارهای پیرامتنی بازروایت اسلام در ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
مطابق با نظریّه روایت بیکر، ابزارهای پیرامتنی مثل مقدّمه، پانویس ها و یادداشت های مترجم، نقش مهمی در تغییر دادن روایت های متن مبدأ ایفا می کنند. بر این اساس، مقاله حاضر با استفاده از نظریّه «روایت» و مفهوم «قاب بندی از طریق ابزارهای پیرامتنی»، بر ترجمه فارسی کتاب اسلام در ایران متمرکز می شود و مطالب پیرامتنی موجود در بخشی از آن را بررسی می کند تا مشخص شود ترجمه چگونه با استفاده از این ابزار رویدادهای شرح داده شده در متن اصلی را برای خواننده فارسی زبان بازروایت کرده است. برای این منظور، در بخش مورد نظر، متن نویسنده و پیرامتن های ترجمه به صورت مقایسه ای تحلیل شد تا روایت های متفاوت هر یک از آنها از موضوع های مناقشه آمیز و نحوه بازروایت این موضوع ها در ترجمه معلوم شود. در اینجا الگوهای جدید پیرنگ سازی علّی و درنهایت روایت های جدید ساخته شده در ترجمه مشخص شد. نتایج نشان داد که مطالب پیرامتنیِ ترجمه در مواجهه با دیدگاه های نویسنده به چهار شکل عمل کرده بودند: 1) زیر سؤال بردن دیدگاه نویسنده و به چالش کشیدن آن، 2) پذیرفتن حرف نویسنده اما ارائه توجیهی متفاوت برای آن، 3) تصحیح اشتباه نویسنده، 4) ارائه توضیحات بیشتر. بر این اساس، توضیحات افزوده شده به ترجمه، روایت متن مبدأ از برخی رویدادها و شخصیت های تاریخی را مردود می داند و به نظر می رسد که این رویدادها و شخصیت ها در نسخه فارسی از زاویه اسلام شیعی بازروایت شده و با روایت عمومی و پذیرفته شده تشیع تطبیق یافته اند.
۱۵۲۷.

بررسی استراتژیهای کلان و خرد ادب در کتابهای زبان انگلیسی دوران اول و دوم متوسطه مدارس ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 655 - 681

کلید واژه ها: منظور شناسی کتاب های زبان انگلیسی نظریه ادب استراتژیهای کلان ادب استراتژیهای خرد ادب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۳۰
تحقیق حاضر تلاش می کند کتابهای زبان انگلیسی چاپ جدید متوسطه را به لحاظ منظورشناسی زبان در حوزه ادب بررسی نماید. هدف اصلی تحقیق یافتن نحوه توزیع استراتژیهای کلان و خرد ادب بر پایه نظریه ادب براون و لوینسون (1987) در مکالمات کتابها است. هدف دیگر بررسی وجود ارتباط میان سطح کتابهای درسی و میزان استفاده از استراتژیهای کلان ادب می باشد. بدین منظور فراوانی و درصد استفاده از استراتژیهای کلان و خرد ادب در مکالمات هر یک از کتاب های زبان بررسی گردید و برای یافتن ارتباط میان سطح کتابهای درسی و میزان استفاده از استراتژیهای کلان ادب از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تمامی انواع استراتژیهای کلان در کتابها استفاده شده است اما در میزان استفاده از آنها و استراتژیهای خرد مربوطه تفاوت بسیاری وجود دارد. همچنین مشخص گردید که هر چه سطح کتاب بالاتر می رود میزان استفاده از استراتژیهای کلان ادب کاهش می یابد. نتایج تحقیق می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار طراحان کتابهای درسی زبان انگلیسی قرار دهد.
۱۵۲۸.

Syllable-Internal Structure in Iranian-Balochi Dialects(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Applied Language Studies,Vol ۱۳, No. ۱, ۲۰۲۱ 173 - 192

کلید واژه ها: Syllable Structure syllable weight sonority scale internal coda syllable contact Iranian Balochi Dialects

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۴
The present article dedicates to studying the syllable-internal structure in three Iranian Balochi dialects (IBDs) namely Mirjaveh Sarhaddi, Sarawani and Lashari dialects. The data analysis will be based on the onset-rhyme theory (e.g., Kurylowicz, 1948; Fudge, 1969; Vergnaud & Halle, 1979; Selkirk, 1982). Moreover, the syllable weight in IBDs will be discussed in the framework of mora theory (Hayes, 1985, 1989). The data have been collected during the research fieldwork in Sistan and Baluchestan province, Iran. The research findings demonstrate that the Balochi language is an example of a nucleus-weight language in which heavy syllables depend on the number of elements in the nucleus. Thus, CV and CVC are light syllables and CVV(C) syllable is counted as heavy syllable. Besides, the context-dependent weight of CVC syllables occurs in IBDs stress pattern system. Studying the syllable contact (word-medial consonant clusters) in IBDs shows that Balochi is among languages that admit all types of heterosyllablic clusters.
۱۵۲۹.

ملاحظات انتخاب صدا و صداپیشه در دوبله فارسی فیلم و سریال خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 133-105

کلید واژه ها: ترجمه دیداری شنیداری دوبله فارسی صدا صداپیشه مدیردوبلاژ فیلم و سریال خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
در ایران، دوبله متداول ترین روش برای عرضه محصولات دیداری شنیداری خارجی به مخاطبان تلویزیون و سینماست. همچنین، سامانه های اینترنتی متعدد اشتراک و هم رسانی فیلم و سریال های خارجی با ارائه نسخه دوبله شده غیر رسمی این محصولات، مخاطبان بسیاری را با خود همراه ساخته اند. بنابراین، با توجه به خیل عظیم مخاطبان دوبله ضرورت پژوهش های بومی مرتبط با دوبله بیش از پیش برجسته می شود. هدف پژوهش اکتشافی حاضر بررسی ملاحظات و معیارهای انتخاب صدا و صداپیشه در دوبله فیلم و سریال های خارجی در ایران است. بر این اساس، نظرات هفت دوبلور و مدیر دوبلاژ حرفه ای، طی برگزاری چند مصاحبه حضوری با ایشان، به صورت کیفی جمع آوری و با استفاده از شیوه نظریه داده بنیاد تحلیل شد. درنهایت یافته ها به چهار دسته عمده انتخاب دوبلور براساس شخصیت پردازی کاراکتر، ویژگی های هنرپیشه، نوع نقش و صلاحدید مدیر دوبلاژ تقسیم شد. همچنین، راهکارهای عملی مدیران دوبلاژ در مواجه با لهجه شامل حذف لهجه، تغییر در دستور زبان، استفاده از واژگان متفاوت، زیرنویس و درنهایت استفاده از زبان ساختگی بود.
۱۵۳۰.

بررسی رابطه تفاوت های فردی در فارسی آموزان سطوح مختلف در کلاس های آموزش زبان فارسی به منزله زبان دوم (تمایل به برقراری ارتباط، هوش اجتماعی و انگیزش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 811-755

کلید واژه ها: تفاوت های فردی تمایل به برقراری ارتباط هوش اجتماعی نظام خودهای انگیزشی زبان دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۱۱۷
هدف این پژوهش به طور خاص افزایش درک و آگاهی ما از رابطه بین عوامل مربوط به تفاوت های فردی در آموزش زبان به و یژه عوامل تمایل به برقرای ارتباط، هوش اجتماعی و انگیزش است. دو متغیر جنس و سطح دانش زبانی نیز در این پژوهش موردبررسی قرار گرفته است. برای پاسخ به سه پرسش و بررسی فرضیه ها ی پژوهش 168 نفر از فارسی آموزان بزرگ سال سطوح مختلف زبانی (79 زن و 89 مرد) در دانشگاه های مختلف، به پرسش نامه 44 گویه ای پاسخ دادند. نتیجه تحلیل آماری و آزمون های مختلف برای بررسی داده های مربوط به متغیرهای تمایل به برقراری ارتباط WTC و مؤلفه های انگیزش و هوش اجتماعی نشان داد که روابط این سه متغیر با یکدیگر کاملاً معنادار است و فقط رابطه تمایل به برقراری ارتباط و خودبایدی در فارسی آموزان دختر معنادار نیست. روابط بین متغیر تمایل به برقراری ارتباط با چهار متغیر خودآرمانی، تجربه یادگیری، انگیزش کلی و هوش اجتماعی در فارسی آموزان پسر قوی تر از دختران است و رابطه بین متغیرهای هوش اجتماعی و انگیزش در فارسی آموزان دختر از پسران قوی تر است. تحلیل داده ها براساس سطوح زبانی نشان داد در سطح مقدماتی روابط بین متغیر تمایل به برقراری با سه متغیر خودآرمانی، تجربه یادگیری و انگیزش کلی و نیز رابطه متغیر هوش اجتماعی و انگیزش قوی تر از سایر سطوح زبانی است. در سطح میانی افزایش متغیر تمایل به برقراری ارتباط موجب کاهش معنادار متغیر خودبایدی می شود و رابطه متغیر تمایل به برقراری ارتباط و هوش اجتماعی در سطح میانی بیشتر از سطوح دیگر است.
۱۵۳۱.

The Effects of Three Forms of Reading-based Tasks on Iranian Intermediate and Advanced EFL Learners’ Vocabulary Uptake

نویسنده:
منبع: international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۷, Autumn ۲۰۲۱ 105 - 124

کلید واژه ها: Incidental vocabulary learning Involvement Load Hypothesis oral reproduction Summary writing vocabulary tasks

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۰
The present study explored the effects of three forms of reading-based L2 vocabulary tasks on learning and retention of 40 target words by Iranian intermediate and advanced male English as a Foreign Language (EFL) learners. To this end, 176 EFL learners were randomly selected and assigned to three experimental and one control condition across two levels of intermediate and advanced proficiency levels. The participants in the experimental conditions read 8 texts including 40 target words and performed word-focused (WF) tasks, oral reproduction (OR) plus summary writing (SW) tasks, and WF plus OR vocabulary tasks incorporating target words according to their task designation. The results of two-way MANOVA and Scheffe’s post-hoc test demonstrated that while all three experimental conditions significantly outperformed the control group in terms of learning and retention of target words, the WF plus OR task was found to be the most effective condition. The results are justified in light of Laufer and Hulstjin’s (2001) Involvement Load Hypothesis, Nation and Webb’s (2011) Technique Feature Analysis, the Skill Acquisition Theory, and Swain’s (1985) Output Hypothesis. The study concluded with pedagogical implications for language teachers and materials developers with regard to including both word-focused and meaning-oriented L2 vocabulary tasks in language classes and language textbooks.
۱۵۳۲.

برجسته سازی زبان شناختی با افزودن توازن آوایی، واژگانی و گروهی در متن اسناد رسمی و تأثیر آن بر درک مخاطب: رویکرد زبان شناسی حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 97 - 112

کلید واژه ها: زبان شناسی حقوقی اسناد رسمی برجسته سازی قاعده افزایی زبان خودکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۶۲۴
اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند، پس از امضا قابل انکار نیستند و باید به طور کامل به وسیله مخاطب درک شوند. هرچه متن به زبان خودکار نزدیک تر باشد، آسان تر درک می شود. به همین دلیل است که متون علمی، بر خلاف متون ادبی، خالی از ابزارهای زیبایی آفرینی هستند. برای ساده سازی متن اسناد رسمی در چارچوب زبان شناسی حقوقی، پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر در پی شناسایی و در صورت امکان بازنویسی نمودهای برجسته سازی، به مثابه ویژگی زبان ادب بوده است که می تواند با دور کردن این متن ها از زبان خودکار، درک را برای مخاطب دشوار کند. برای شناسایی این نمود ها و نشان دادن تأثیر آن ها بر درک مخاطب، صد نمونه سند رسمی ( پنجاه نمونه از کتاب نمونه اسناد و پنجاه نمونه از اسناد واقعی تنظیم شده در دفتر اسناد رسمی 1479 تهران) بررسی و تحلیل شده اند. نتایج نشان داد که برجسته سازی در این سند ها از راه قاعده افزایی و با ایجاد توازن در (1240) مورد تکرار در سطوح آوایی، واژگانی و گروهی، در واژه های عربی و حقوقی صورت گرفته است. حذف توازن و بازنویسی در درصد قابل توجّهی از نمونه ها (03/65%)، ممکن بوده و این جایگزینی ها باعث افزایش معنادار (40) درصدی در میزان درک صد نفر از مراجعه کنندگان به دفتر اسناد رسمی شده است.  
۱۵۳۳.

Implementation of Hybrid and Pure Problem-based Learning in EFL Context: The case of speaking skill and self-confidence of Iranian undergraduate participants

نویسنده:
منبع: Iinternational Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۵, Spring ۲۰۲۱ (۲) 81 - 94

کلید واژه ها: Hybrid Problem-based Learning Pure Problem-based Learning self-confidence Speaking Skill

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
Problem-based Learning (PBL) as one of the newest teaching methods in the area of language teaching in second and foreign contexts, has been used by teachers in the last two decades in different institutes. In the current study, attempts were made to find out the effect of the two PBL subcategories, i.e. Hybrid Problem-based Learning (H-PBL) and Pure Problem-based Learning (PPBL) in comparison to a traditional lecture-based method, on Iranian EFL university learners’ speaking skill and their self-confidence, by implementing these two methods in the EFL classroom using eight teacher-made real-world problems. To this purpose, 56 undergraduate participants of Payam Noor university (PNU) in Abadan, Iran, were randomly selected, divided into a control group and two treatment HPBL and PPBL groups. The statistical analysis of the obtained results of the participants’ pretest-posttest scores, through one-way ANCOVA and Man-Whitney U test, revealed that the treatment groups outperformed the control group in speaking skill and self-confidence The findings of the study might bear implications for teachers and university curriculum designers to take more proper approaches towards the instructing university participants.
۱۵۳۴.

بررسی معنایی فعلهای وجهی گیلکی (گونۀ سیاهکلی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (شماره ۱۲) 81 - 107

کلید واژه ها: وجهیت فعل وجهی ویژگی های معنایی نگاشت معنایی گیلکی سیاهکلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۵۸۸
پژوهش حاضر به بررسی معنایی فعل های وجهی گیلکی گونه سیاهکلی اختصاص دارد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. تحلیل معنایی این پژوهش در چارچوب پالمر (1997) و بررسی نگاشت معنایی آن براساس چارچوب ناوز (2008) است. در این پژوهش، شش فعل وجهی گیلکی بررسی شده اند. براساس این پژوهش، به لحاظ معنایی فعل وجهی va «باید» دارای خوانش هر سه وجهیت معرفتی، تکلیفی و پویاست و vast «بایست» و vasti «بایستی» و صورت حال فعلtonəstan  «توانستن» برای بیان وجهیت تکلیفی و پویا به کار می روند. فعل وجهی šay «می توان، می شود» برای بیان وجهیت معرفتی و پویا و šast «می شد» و صورت گذشتهtonəstan  «توانستن» و هر دو صورت حال و گذشته xastən «خواستن» و rəse:n «رسیدن» برای بیان وجهیت پویا کاربرد دارند. فعل وجهی bo:n «می شود» برای بیان وجهیت معرفتی و تکلیفی و bəbu «شد» برای بیان وجهیت تکلیفی به کار می روند. va «باید» و صورت های گذشته آن بیانگر درجه ضرورت اند و دیگر فعل های وجهی بر درجه امکان دلالت دارند. برای تکمیل مبحث معنایی، نگاشت معنایی فعل های وجهی بر روی فضای مفهومی وجهیت نشان داده شده است. بر این اساس مشخص شد فعل وجهی va  «باید» بر روی محور عمودی فضای مفهومی نشان دهنده وجه ضرورت و بر روی محور افقی این فضا دارای تنوع معناست. همچنین مشخص شد دیگر فعل های وجهی گیلکی بر روی محور عمودی امکان قرار داشته و نشان دهنده چندمعنایی یا تفاوت معنایی هستند.
۱۵۳۵.

گدایی پشت در شورای امنیت سازمان ملل؛ استعاره، مجاز و آمیختگی مفهومی در کارتون های سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (شماره ۱۲) 109 - 129

کلید واژه ها: کارتون سیاسی استعاره مفهومی استعاره تصویری استعاره چندوجهی آمیختگی مفهومی برجام مکانیزم ماشه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۶۰
کارتون های سیاسی ابزارهایی نیرومند و تأثیرگذارند که در خدمت بیان مفاهیم و دیدگاه های سیاسی درمی آیند و در آنها به وفور از سازوکارهای شناختی مانند استعاره، مجاز و آمیختگی مفهومی استفاده می شود. در هشت سال گذشته «برجام» مهم ترین موضوع در سیاست خارجی ایران بوده که در کارتون های سیاسی داخلی نیز بازتاب گسترده ای یافته است. یکی از موضوعاتی که در سال 1399 به محل منازعه بین آمریکا و دیگر کشورهای عضو برجام تبدیل شد، مکانیزم ماشه بود. در پژوهش حاضر در چارچوب سه نظریه استعاره مفهومی (لیکاف و جانسون، 1980؛ لیکاف، 1993)، استعاره چندوجهی (فورسویل، 1996، 2009) و آمیختگی مفهومی (فوکونیه و ترنر، 2002) دو کارتون سیاسی با موضوع مکانیزم ماشه از پایگاه اینترنتی خبرگزاری تسنیم استخراج و بررسی شده اند. نتایج این بررسی نشان می دهد که یکی از کارتون ها حول محور آمیختگی مفهومی میان دو فضای ذهنی «تکدی گری» و «فعال سازی مکانیزم ماشه» شکل گرفته است و دیگری حول محور استعاره «مکانیزم ماشه، یک تفنگ است». علاوه بر استعاره و آمیختگی مفهومی، دو مجاز مفهومی اساسی نیز در کارتون ها یافت می شود؛ یکی «شخص به جای کشور/ دولت» و دیگری «مکان به جای سازمان/ نهاد». کارتونیست با این سازوکارهای شناختی تلاش ترامپ و دولت او را برای فعال سازی مکانیزم ماشه تلاشی از سر ضعف و درماندگی و محکوم به شکست ترسیم کرده است.
۱۵۳۶.

A Logogenetic Delve into Attitudinal Meanings in Native vs. Non-Native Discussion Section of Research Articles

نویسنده:
منبع: international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۷, Autumn ۲۰۲۱ 65 - 81

کلید واژه ها: academic writing Appraisal Theory attitude affect appreciation evaluative language Judgement Logogenetic Approach

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۵۹
Using evaluative language has been considered as the significant predictor of academic writing success in second and foreign language research. Such an importance paved the way for the current study to investigate the use of the APPRAISAL tool, namely ATTITUDE resources, in the research articles (RAs) written by native (N) and non-native (NN) writers, focusing on the discussion sections. A qualitative corpus selection resulted in choosing 30 RAs written by American writers and 30 authored by Iranian writers. Two coding schemes were used: one for discussion boundaries based on Kanoksilapatham’s (2005) discussion move structure, and the modified version of APPRAISAL theory (Xu, 2017) for identifying attitudinal resources. The corpus analysis revealed that academic writers preferred to use a great number of inscribed ATTITUDE resources, that is, APPRECIATION tools compared to JUDGMENT. There was also a significant difference between N and NN sub-corpora in using attitudinal resources, highlighting that the language of N RAs contained more authorial stance of ATTITUDE compared to NN sub-corpus. However, the use of idioms as evoked ATTITUDE was found to be frequently applied by NN authors. The findings of the study contributed to the significance of using evaluative language in academic writing through which the writers can make a dialogic interaction with readers and enhance their critical stance by involving them in the argument.
۱۵۳۷.

شیوه های بیان گواه نمایی در فارسی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره ۱۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۳ 23 - 45

کلید واژه ها: گواه نمایی راهبردهای گواه نمایی گواه نمای دست اول گواه نمای غیردست اول زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۷۳
گواه نمایی شیوه رمزگذاری زبان برای مشخص کردن منبع اطلاع است. مطالعه حاضر با تمرکز بر مقوله گواه نمایی در زبان فارسی و با تکیه بر چارچوب آیخنوالد (2004) به دنبال یافتن راهبردهای گواه نمایی در زبان فارسی معاصر است. داده های این پژوهش از میان مجموعه های تلویزیونی، آثار نویسندگان معاصر و روزنامه های فارسی گردآوری شده است. نتایج نشان می دهد که گویشوران زبان فارسی نیز با به کارگرفتن راهبردهای گواه نما، ساخت های دستوری و راه کارهای واژگانی که نقش اولیه آنها بیان گواه نمایی نیست، به بیان منبع اطلاع می پردازند. ساخت های ماضی نقلی، افعال وجهی، فعل های اظهاری در ساخت های غیرشخصی، فعل های ایستای ذهنی، افعال مرکب در ساخت های پیروساز، افعال مربوط به حواس پنج گانه، قیدهای گواه نما و نقل قول راهبردهایی هستند که به عنوان گواه نما در زبان فارسی ایفای نقش می کنند در حالی که ساخت مجهول کاربرد گواه نمایی ندارد. از میان این راهبردهای گواه نما تنها افعال مربوط به حواس پنج گانه برای بیان گواه نمایی دست اول و سایر موارد برای بیان اطلاع غیردست اول به کار می روند.
۱۵۳۸.

بررسی ساختاری-معناییِ فعل های پیچیده در زبان فارسی (1)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره ۱۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۳ 289 - 313

کلید واژه ها: فعل پیچیده روابط دستوری معنایی فعلهای پیشوندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۸۰
در این بخش از بررسی ساختاری معنایی فعل های پیچیده، نخست مفهوم واژگان و عناصر واژگانی و نیز شفافیت را نسبتاً به تفصیل شرح داده ایم. سپس مرادمان از فعل پیشوندی را روشن ساخته ایم و تفاوت های آن را با فعل مرکب برشمرده ایم. در مرحله بعد با برشمردن پیشوندهای فعلی، نقش معنایی آنها را در فعل پیشوندی بررسی کرده ایم و مشتق هایی را که از افعال پیشوندی حاصل می آید (مانند اسم عمل: بازداشت؛ صفت فاعلی: فراگیر؛ اسم فاعل: بازرس) همراه با تعریف هریک از مشتقات ذکر کرده ایم. آنگاه به دسته بندی فعل های پیشوندی، برحسب پیشوندی که در آنها به کار رفته است پرداخته ایم و هر فعل را به تفصیل ازنظر ساختار معنایی بررسی کرده ایم. پیشوندهایی که در این شماره محل بررسی بوده اند عبارت اند از: اندر-، باز ، بر-، در و فرا -. بدیهی است که بررسی بقیه فعل های پیشوندی و نیز دیگر افعال پیچیده در مقاله های بعد خواهد آمد.
۱۵۳۹.

تحلیل و بررسی تنوع واژگانی در آبادی های شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (شماره ۱۱) 103 - 128

کلید واژه ها: گونه زبانی ضریب تنوع لری لکی تنوع زبانی لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۱۵۸
داده های این پژوهش از اطلس زبانی استان لرستان اقتباس شده که در قالبِ اصطلاحات خویشاوندی، واژه های مربوط به عینیت های طبیعی، واژه های مرتبط با بدن انسان، نام حیوانات، واژه های مربوط به گیاهان، واژه های مربوط به عینیت های انسان ساز، ضمیرها، قیدهای اشاری- مکانی و ادات پرسشی و عددها دسته بندی شده اند. گونه های زبانیِ آبادی هایی که داده های آنها بررسی و تحلیل شده اند، از زبان های لُری و لکی هستند که داده های هر یک به صورت جداگانه بررسی و تحلیل شده است. پیکره بررسی شده، هم تنوع دَرخورِتوجه زبانی شهرستان خرم آباد را نشان می دهد و هم تنوع واژگانیِ گونه های زبانی آبادی های این شهرستان را. یافته های پژوهش نشان می دهد که در هر دو زبان لری و لکی، مقوله واژگانی «عددها» کمترین ضریب تنوع، و مقوله واژگانیِ «عینیت های انسان ساز» بیشترین ضریب تنوع را در میان مقوله های واژگانی بررسی شده داشته اند. همچنین بررسی داده ها نشان می دهد که واژه هایی همچون «پدر»، «زبان»، «نان» و «خون» کم ترین تنوع را در گونه های زبانی بررسی شده داشته اند، و از این رو آنها را باید از بنیادی ترین واژه های این گونه های زبانی دانست.
۱۵۴۰.

نفی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (شماره ۱۱) 223 - 247

کلید واژه ها: نفی قطبیت ادات نفی فعل منفی زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۱۸۰
زبان ها در بازنمایی مفهوم نفی از امکانات مختلفی استفاده می کنند. پاین با نگاهی رده شناختی، به مفهوم نفی پرداخته و آن را به دو گروه «نفی جمله ای» و «نفی غیرجمله ای» تقسیم کرده است. در نفی جمله ای که سیطره عملکرد آن بر کل بند است، امکانات مختلفی چون وندافزایی، استفاده از ادات نفی، فعل اصلی و کمکی منفی ساز، اسم منفی ساز، قیدهای منفی ساز و کمّی نماهای منفی ساز مطرح می شود. نفی غیرجمله ای دو زیربخش دارد که شامل نفی اشتقاقی و نفی در بند پیرو است. در این پژوهش، تلاش می کنیم با رویکردی داده بنیاد و براساس نمونه های موجود در «پیکره گزاره های معنایی زبان فارسی» و در صفحات وب، امکانات نفی را در زبان فارسی معرفی کنیم. بررسی داده ها نشان داد که الگوی غالب منفی سازی در زبان فارسی وندافزایی است اما دیگر امکانات نفی جمله ایِ معرفی شده پاین را هم می توان در زبان فارسی مشاهده کرد. ادات «نه»، فعل های اصلی مانند «خودداری کردن»، فعل کمکی «نکرد»، قیدی مانند «ابدا» و کمّی نمای «هیچ»، نمونه ای از امکانات منفی سازی در زبان فارسی هستند. همچنین بررسی داده ها علاوه بر صحه گذاشتن بر وجود امکانات نفی تحلیلی در زبان فارسی، نشان داد که لزوما با حضور کمّی نما و قیدهای معرف مفهوم نفی، فعل جمله منفی نمی شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان