درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۷۶۱ تا ۴٬۷۸۰ مورد از کل ۹٬۷۱۴ مورد.
۴۷۶۱.

رشد ابزارهای انسجام دستوری در گفتمان نوشتاری دانش آموزان فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۴

کلید واژه ها: رشد ارجاع حروف ربط گفتمان نوشتاری حذف و جانشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۵ تعداد دانلود : ۶۹۹۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی رشد گفتمانی در کودکان، به بررسی کاربرد ابزارهای انسجام دستوری (ارجاع، حرف ربط، حذف و جانشینی) در روایت های نوشتاری دانش آموزان فارسی زبانِ پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی (12-9ساله) در چارچوب دستور نقش گرای نظام مندِ هلیدی و متیسن (2004) می پردازد. گردآوری داده به شیوه میدانی و تحلیل مبتنی بر روشِ توصیفی- تحلیلی است. نمونه آماری 45 دانش آموز پسر یک مدرسه دولتی در تهران در سال تحصیلی 94-93 است. با استفاده از دو داستان مصوّر، در مجموع 90 روایت نوشتاری گردآوری و ازمنظرِ فراوانی، درصد و الگوی رشد تحلیل شد تا به این پرسش پاسخ داده شود که  بالارفتن سن چه تأثیری بر فراوانی و تنوع رخداد انواع ابزارهای انسجام دستوری دارد. فراوانی ابزارهای انسجام دستوری در پایه های چهارم، پنجم و ششم، به ترتیب، 1285، 1866 و 2198 گزارش می شود. بنابراین با بالارفتن سن، کاربرد انواع ابزارهای انسجام افزایش می یابد و مطابق آمار تحلیلیِ کروسکال والیس این اختلاف در سطح p≤0/05 معنادار است. همچنین نسبت رخداد انواع ابزارهای انسجام با بالارفتن سن تغییر می کند و رخداد ابزارهای انسجامیِ پیچیده تر افزایش می یابد. در مقوله ارجاع، ارجاع شخصی بیشترین و ارجاع مقایسه ای کمترین بسامد را دارند. در مقوله انسجامِ پیوندی، حروف ربطِ افزایشی، تقابلی، زمانی- مکانی، علّی شرطی و در نهایت شرح دهنده، به ترتیب، بیشترین تا کمترین بسامد رخداد را دارند. در حذف و جانشینی، بیشترین بسامد به حذفِ گروهِ اسمی و کمترین به حذفِ گروهِ فعلی تعلق دارد. در پیکره مورد بررسی، 62 درصد از ابزارهای انسجامیِ مشاهده شده از نوع مقوله ارجاع، 22 درصد از نوع حرف ربط و 16 درصد از نوعِ مقوله حذف و جانشینی بوده اند.
۴۷۶۲.

سخنرانی های علمی انگلیسی: رشته ی دانشگاهی و بیان اهمیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 175 - 204

کلید واژه ها: اهمیت ارزیابی سخنرانی علمی پیکره تجزیه وتحلیل کلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
هدف از انجام این تحقیق بررسی چگونگی بیان اهمیت در ارائه های رشته های علوم اجتماعی، علوم انسانی، علوم پزشکی و علوم فیزیکی است. روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش ترکیبی است از یک روش پیکره-محور و تجزیه وتحلیل کلام. در ضمن، نشانگرهای اهمیت مطلب این مطالعه از 160 سخنرانی انگلیسی پیکره بیس استخراج شده اند. بررسی رونوشت این ارائه ها نشان داد، اول و مهم تر از همه رشته دانشگاهی برای بیان اهمیت مسئله نیست. به عبارت دیگر، سخنرانی های علمی رشته های مختلف دانشگاهی ازلحاظ بیان اهمیت تفاوت چشمگیری ندارند. دوم، مشاهده کردیم، صرف نظر از رشته، اهمیت مطلب را می توان با استفاده از یکی از پنج روش ارتباط دادن به امتحان، پوشش مفصل موضوع، ارزیابی نگرشی مطلب ازنظر اهمیت یا ارتباط، مرزبندی بین نکات و مطالب جانبی و ایجاد تعامل با مخاطب نشان داد. علاوه بر این، مشخص شد اساتید رشته های زندگی و علوم پزشکی بیشتر از استادان دیگر رشته ها تمایل دارند دانشجو را در کلام درگیر کنند. در کل، نتایج این مطالعه نشان داد اساتید دانشگاه از رشته های مختلف در بیان اهمیت مطلب به صورت تعاملی عمل می کنند.
۴۷۶۳.

کارکردهای گسترده حرف «واو» در گلستان سعدی

نویسنده:
منبع: هنر زبان دوره ۲ بهمن ۱۳۹۵ (۲۰۱۷) شماره ۱

کلید واژه ها: دستور سعدی گلستان معانی کارکردهای گسترده دستوری و زیبایی شناسی حرف «واو»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۰ تعداد دانلود : ۳۹۹۹
یکی از گونه های کلمه در زبان «حروف» است که نسبت به دیگر گونه ها گستره محدودتری دارند و بیشتر دستورنویسان زبان فارسی، آنها را در سه دسته حروف ربط، حروف اضافه و نشانه جای داده اند. حرف «واو» یکی از مهم ترین حروف زبان فارسی و عربی است که همچون مفصلی نقش پیوند و ایجاد وابستگی بین اجزای یک جمله و گاه پیوند بین جمله های متعدد را برعهده دارد. توانمندی این واژه در پذیرش معانی و کارکردهای مختلف، این فرصت را برای سخنوران فارسیزبان فراهم می کند که برای آراستگی بیشتر سخن خود و پرهیز از ساخت های تکراری، از آن در جایگاه های متعددی بهره گیرند. سعدی شیرازی، که از بلیغ ترین و گشاده زبانترین سخنوران زبان فارسی بهشمار می آید، از این امکان بالقوه زبان فارسی بسیار بهره برده است. نگارندگان این مقاله در پی آن هستند تا کارکردهای مختلف این حرف را از دیدگاه دستوری و زیبایی شناسی ، در گلستان سعدی بررسی کنند . شایان ذکر است که این حرف در مجموع در گلستان سعدیِ خزائلی، ۲۱۷۹ بار به کار رفته است که در این مقاله ذیل ۲۰ عنوان، هم در زیر دسته ی حرف ربط و هم حرف اضافه، دسته بندی شده است. برخی از گونه های «واو» که نگارندگان در متن گلستان تشخیص داده اند، در منابع دستوری یافت نشدند و از دستاوردهای این پژوهش هستند. این امر گویای این مهم است که مبحث حروف اگر چه ممکن است در نظر بسیاری از نویسندگان و شاعران، دست مایه ی مهمی برای ابراز هنر و شگفتی در زبان به شمار نیاید، ولی باریک اندیشانی چون شیخ اجل که از ماهیت و کارکرد عناصر زبانی آگاهی بیشتری دارند، از توان مندی حروف نیز غافل نمانده اند و بر دوش آن ها بارهای عاطفی و زیباییشناسی بسیاری نهاده اند.
۴۷۶۴.

زبان اشاره و رمزی در عرائس البیان تفسیر یا تأویل؟

نویسنده:
منبع: هنر زبان دوره ۲ بهمن ۱۳۹۵ (۲۰۱۷) شماره ۱

کلید واژه ها: عرفان تفسیر تأویل میبدی روزبهان بقلی کشف الاسرار عرائس البیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۸۰۵
مسلمانان از صدر اسلام تاکنون، برای رسیدن به درکی عمیق تر و صحیح تر از کلام خدا، دست به تفسیر قرآن زده اند و در طی این مدت، انواع گوناگون تفسیر شکل گرفته است که یکی از آن ها تفسیر عرفانی است. در میان کسانی که به این گونه از تفسیر تمایل نشان داده اند، روزبهان بقلی نامی آشنا و بحث برانگیز است که آثار قابل توجه در این زمینه خلق کرده است. در این پژوهش، مهم ترین اثر تفسیری روزبهان، یعنی عرائس البیان فی حقائق القرآن موضوع بحث و بررسی قرار داده شده است و در دو بخش به آن پرداخته می شود؛ در بخش نخست، مقاله های مستقل نوشته شده درباره تفسیر روزبهان معرفی و بررسی می شوند و در بخش دوم، با آوردن تفسیر دو آیه از قرآن کریم از کتاب عرائس و کشف الاسرار میبدی، کیفیت عملکرد دو مؤلف، براساس موازین نگارش تفسیر عرفانی مقایسه و سنجیده می شوند. یافته های پژوهش نشان داد که عرائس البیان «تفسیری عرفانی» نیست؛ بلکه کیفیت نگارش آن بیشتر به نوعی ویژه از «تأویل عرفانی» نزدیک است. به ویژه اینکه روزبهان در این اثر، تقریباً به هچ کدام از موازین نگارش تفسیر عرفانی پای بند نیست؛ به همین دلیل، موفق ترین پژوهش ها در تحلیل اثر روزبهان، پژوهش هایی است که ماهت «تأویل عرفانی» و «مکتب فکری روزبهان» را اساس بررسی های خود قرار داده اند و درنتیجه با نگاه علمی به عرائس نگریسته اند.
۴۷۶۵.

نقش اضطراب در بکارگیری راهبردهای یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان دوم با توجه به نقش واسطه ای هوش شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: راهبردهای یادگیری زبان فارسی هوش شناختی اضطراب یادگیری زبان دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۷۹
برای بررسی نقش اضطراب در بکارگیری راهبردهای یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان دوم با توجه به نقش واسطه ای هوش شناختی،80 زبان آموز غیرایرانی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی با تکمیل 3 پرسشنامه ی راهبردهای خودانگیخته، اضطراب و همچنین هوش شناختی در این مطالعه شرکت کردند. نتایج تحلیل داده ها با روش های آماری نشان داد که اضطراب در میزان بکارگیری راهبردهای یادگیری و عملکرد هوش شناختی نقش دارد. نتایج نشان داد نقش اضطراب بر راهبردهای یادگیری بدون واسطه و باواسطه ی عملکرد هوش شناختی می باشد، به گونه ای که  هرچه میزان اضطراب افزایش یابد، میزان بکارگیری راهبرد یادگیری کمتر می شود. همچنین اضطراب با هوش شناختی رابطه ی معنادار معکوسی دارد. هرچه میزان اضطراب بالاتر باشد، میزان عملکرد افراد در هوش شناختی کاهش می یابد. بعلاوه نتایج نشان داد که عملکرد هوش شناختی بر میزان بکارگیری راهبرد یادگیری اثر مستقیم دارد، به شکلی که با افزایش عملکرد هوش شناختی مقدار بکارگیری راهبرد یادگیری افزایش یافت. بر اساس نتایج یافته ها، بکارگیری راهبرد یادگیری غیر از اینکه تحت تاثیر مولفه های هوشی افراد قرار دارد، مولفه های دیگر روانشناختی مانند اضطراب نیز می تواند در میزان بکارگیری این راهبردها نقش مخربی حتی بیش از هوش شناختی نشان دهد.
۴۷۶۶.

نسخه شناسی تطبیقی نفثه المصدور زیدری نسوی براساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: فرایند تحلیل سلسله مراتبی تصحیح متون نسخه بدل نفثه المصدور نسخه شناسی تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۵۸۳
بررسی، مقابله و تعیین میزان صحت، اصالت و ارجحیت نسخ در نسخه شناسی تطبیقی از چالش های اصلی مصححان است که گاه به دلیل فرایند طولانی مقابله و دشواری جمع بندیِ نهایی معیارها به تساهل می انجامد. تحلیل سلسله مراتبی، با استفاده از تکنیک های ریاضی و روان شناسی می تواند مصحح را در تصمیم گیری های چندمعیاره و رسیدن به منطقی ترین هدف یاری برساند. این پژوهش با نرم افزار Expert choice11به بررسی نسخه بدل های چهارگانه تصحیح نفثه المصدورزیدری نسوی می پردازد. معیارها از توصیه های بنگل و گریس باخ و براساس دسته بندی نسخه بدل های تصحیح یزدگردی، و مقیاس ها و مقایسه های زوجی براساس نظریات کارشناسی بنگل و گریس باخ و معیارهای آنها تنظیم شده است. بررسی ها نشان می دهد که نسخ چهارگانه این تصحیح، حداقل از دو منشأ متفاوت مشتق شده و تحلیل های سلسله مراتبی اکسپرت چویس ارجحیت نسخه «سی» را نسبت به سه نسخه دیگر نشان می دهد. با در نظرگرفتن احتمال خویشاوندی نسخه های «هت»، «کر» و «می»، خوانش هایی که براساس اجماع این نسخ گزینش شده اند تردیدآمیزند.
۴۷۶۷.

نقدی بر موادی برای مطالعه گویش بختیاری

نویسنده:
منبع: علم زبان سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۶ 148 - 131

کلید واژه ها: بختیاری تحولات زبان تکیه واج نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۳۷۷
موادی برای بررسی گویش بختیاری ترجمه جلد سوم از پژوهش ژوکوفسکی است با عنوان موادی برای بررسی گویش های ایرانی. ژوکوفسکی از سال 1883 تا 1886 م. در ایران اقامت داشته و نمونه هایی از گویش های ایرانی از جمله بختیاری را در این مجموعه گرد آورده است. در این کتاب، 42 شعر به گویش بختیاری واج نویسی و ترجمه شده است. این جلد از کار ژوکوفسکی، اساس کار مریم شفقی و سیدمهدی دادرس قرار گرفته و آنان خود را در بخشی از کتاب مؤلف نامیده اند. یکی از این دو محقق، خود گویشور بختیاری است و بر اساس اطلاعات خود از گویش بختیاری امروز، واج نویسی و تکیه گذاری اشعار بختیاری را تصحیح کرده و اشعار را بدون توجه به ترجمه ژوکوفسکی به فارسی برگردانده است. در این مقاله، شیوه کار شفقی و دادرس در واج نویسی، تکیه گذاری و ترجمه این اشعار بررسی و نقد شده است. مطالعه گویش بختیاری در 131 سال پیش و مقایسه آن با بختیاری امروز، بررسی درزمانی محسوب می شود و نمی توان واج نویسی و تکیه گذاری اشعار را بر اساس اطلاعات امروزی تغییر داد. ناآشنایی محققان با مسائل زبان شناختی و تحولات زبان موجب شده است که این کتاب «موادی برای بررسی گویش بختیاری» فراهم نکند.
۴۷۶۸.

واژگانی شدگی ابعاد معنایی وجهیت در صفات وجهی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹

کلید واژه ها: وجهیت واژگانی شدگی صفات وجهی نیروی وجه پایه وجه منبع ترتیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۹
در این مقاله، سه بُعد معنایی نیروی وجه، پایه وجه و منبع ترتیب در صفات وجهی فارسی بررسی می شوند و نشان داده می شود که در صفات وجهی فارسی سه نیروی وجه الزام (برای مثال در صفت «قطعی»)، امکان (برای مثال در صفت «ممکن») و امکان قوی (برای مثال در صفت «احتمالی») واژگانی شده اند و نیروهای وجه الزام ضعیف، امکان ضعیف و امکان قوی تر در این صفات واژگانی نشده اند. پایه های وجه معرفتی (برای مثال در صفت« احتمالی») و وضعیتی (برای مثال در صفت« قابل اعتماد») نیز در صفات وجهی فارسی واژگانی شده اند مگر در صفت «ممکن» که در مدخل واژگانی آن پایه وجه نامشخص است و جایگاه نحوی آن تعبیر معرفتی یا غیرمعرفتی آن را تعیین می کند. منابع ترتیب کلیشه ای، گزارشی، اعتقادی، تکلیفی، هدفمند و درخواستی، هیچ یک در صفات وجهی فارسی واژگانی نشده اند و بافت تعیین کننده آنهاست.
۴۷۶۹.

برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دورة تکوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال هشتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلید واژه ها: فارسی معیار گویش پیشوند پسوند ساخت فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۴ تعداد دانلود : ۷۶۴
سرزمین ایران با توجه به گستردگی و تاریخ طولانی آن دارای گویش ها و گونه های زبانی متنوعی است. این گویش ها که از دیرباز در ایران رایج بوده اند، بر برخی از متون فارسی کهن نیز تأثیر گذاشته اند. این تأثیر در متون پیش از دورة مغول (دورة تکوین) بیش از دوره های دیگر زبان فارسی دیده می شود. برای نمونه در ساخت های فعلی دورة تکوین، عناصری دیده می شوند که مسلماً از گویش ها وارد زبان فارسی معیار شده اند. برخی از این عناصر که در مقالة حاضر بررسی شده اند عبارتند از: پیشوند فعلی «هاز-/ هوژ-» و گونه های آن، پسوند تاجیکی «-گی»، کاربرد نوعی خاص از افعال کمکی، پیشوند فعلی «بو-»، کاربرد غیرمعیار پسوند -ist ، ساخت های متعدی قیاسی و گونة گفتاری پسوند -ān . اغلب این عناصر هنوز تنها در گویش های ایرانی دیده می شوند.
۴۷۷۰.

The Effect of Self-regulated Strategy Instruction on Iranian EFL Learners' Writing Ability(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: Journal of Applied Linguistics, Vol.۹, No.۱۹, Fall & Winter ۲۰۱۶ 21 - 36

کلید واژه ها: Accuracy Cohesion strategy instruction self-regulated strategy writing

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۲۳۲
This study explored the effect of teaching Self-Regulated Strategy on the writing accuracy and cohesion of Iranian EFL learners. In so doing, this study followed the SRS instruction model, using a transition word chart, examples, and a graphic organizer. To achieve the objectives, 50 intermediate Iranian EFL learners participated in this study. The design was experimental which used a proficiency, pretest-posttest and random sampling. The analyses of writing tests in the control and experimental groups revealed that SRS instruction had a positive impact on the participants’ writing ability. The effect of SRS instruction was significant on the participants’ writing accuracy and cohesion. The findings draw language instructors’ attention to the meta-cognitive dimension of writing and importance of teaching self-regulatory strategies as a way for achieving autonomy in writing.
۴۷۷۱.

Using Critical Discourse Analysis Based Instruction to Improve EFL Learners’ Writing Complexity, Accuracy and Fluency(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: Journal of Applied Linguistics, Vol.۹, No.۱۹, Fall & Winter ۲۰۱۶ 37 - 61

کلید واژه ها: Critical discourse analysis writing accuracy writing complexity writing fluency

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۲۵۵
The literature of ELT is perhaps overwhelmed by attempts to enhance learners’ writing through the application of different methodologies. One such methodology is critical discourse analysis which is founded upon stressing not only the decoding of the propositional meaning of a text but also its ideological assumptions. Accordingly, this study was an attempt to investigate the impact of critical discourse analysis-based (CDA) instruction on EFL learners’ writing complexity, accuracy, and fluency (CAF). To fulfill the purpose of this study, 60 female intermediate EFL learners were selected from among a total number of 100 through their performance on a piloted sample PET. Based on the results, the students were randomly assigned to a control and an experimental group with 30 participants in each. Both groups underwent the same amount of teaching time during 17 sessions which included a treatment of CDA instruction for the experimental group. A writing posttest was administered at the end of the instruction to both groups and their mean scores on the test were compared through a MANOVA. The results led to the rejection of the three null hypotheses, thereby demonstrating that the learners in the experimental group benefited significantly more than those in the control group in terms of improving their writing CAF. To this end, it is recommended that CDA instruction be incorporated more frequently in writing classes following of course adequate syllabus design and materials development.
۴۷۷۲.

تأثیر روش تدریس واژگان تخصصی بر درک مطلب متون تخصصی اقتصاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: English Language Teaching and Learning. No. ۱۸, Fall & Winter ۲۰۱۶

کلید واژه ها: انگلیسی تخصصی اقتصاد تفصیل ریشه ای تعریف بافتی ترجمه ی فارسی تدریس ضمنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۳ تعداد دانلود : ۵۵۸
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر چهار روش تدریس واژگان تخصصی زبان اقتصاد، یعنی تدریس از طریق تفصیل ریشه ای، تعریف بافتی، ترجمه ی فارسی و تدریس ضمنی، بر درک مطلب متون تخصصی اقتصاد بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که در زمینه درک مطلب کلی تفاوت معنی داری بین روش های تدریس وجود ندارد اما در مورد درک ایده ی نویسنده ، روش تدریس تفصیل ریشه ای بر سایر روش ها برتری داشت.
۴۷۷۳.

مقایسة گویش کرمانجی رودباری با گویشهای کرمانجی خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۴

کلید واژه ها: جنس زبان کردی مجهول ارگتیو گویش کردی کرمانجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۱۸
کردی از کهن ترین زبانهای ایرانی و از شاخة شمال غربی آنهاست. این زبان به چندین گویش تقسیم می شود که در میان آنها کرمانجی بیشترین گویشور را در سطح جهان دارد. کرمانجها در منطقة وسیعی از آسیای میانه و خاورمیانه تا شرق اروپا زندگی می کنند. اکثر گروههای کرمانج ایرانی در زمان شاه عباس صفوی به دلایل سیاسی از نقاط غربی کشور به خراسان کوچانده شدند. بخشی از این اقوام سیصد سال بعد به امر نادرشاه افشار به نواحی کوهستانی شهرستان رودبار در جنوب استان گیلان مهاجرت کردند. مهاجرت های مذکور در طول تاریخ و جدا افتادن گروههای مختلف کرمانج از یکدیگر که خود به تضعیف جایگاه قومی و قدرت رسانه ای آنها انجامیده منجر به تأثیرپذیری این گویش از سایر زبانها شده است. در گویشِ کرمانجیِ خراسان، جایگاه ارگتیو (نظام کنایی) و جنس در اسامی و ضمایر، در مقایسه با کرمانجی معیار ضعیف شده است. در کرمانجی رودبار فراتر از تغییرات مذکور، و متأثر از ویژگی های دستوریِ زبان فارسی، گونة متفاوتی از مجهول ترکیبی شکل گرفته، نظام کٌنایی به نظام فاعلی- مفعولی تغییر یافته و نشانه های جنس از بین رفته است. این پژوهش، ضمن تدقیق در گویش کرمانجی گویشوران روستای گوفلِ شهرستان رودبار، می کوشد با بهره گیری از مطالعه کتابخانه ای- میدانی به بررسی تغییرات گویش کرمانجی رودبار نسبت به گونه های متقدم این گویش و دلایل این تغییرات بپردازد.
۴۷۷۴.

یای"" پایانی فعل امر در فارسی دری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۶ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: وجه مفاهیم وجهی امری تمنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۵ تعداد دانلود : ۹۵۳
در متون منظوم و منثور فارسی دری، افعالی با ساختار ماده مضارع همراه با نویسه ""ی/ ی"" برای بیان مفاهیم وجهی امر و دستور یا دعا و درخواست به کار رفته است. محققان، بدون توجه به تحولات تاریخی زبان فارسی دری، معتقدند که این ساخت مضارع التزامی دوم شخص مفرد برای بیان امر بوده و ""باید"" از آغاز آن حذف شده است و ""ی/ ی"" پایانی این افعال شناسه دوم شخص مفرد است. در این مقاله با بررسی پیشینه تاریخی این ساخت و اشاره به وجه های مختلف و ذکر شواهد متعدد از زبان های دوره باستان و فارسی میانه زردشتی، این نتیجه حاصل شده است که ""ی/ ی"" در این ساخت بازمانده تکواژ تمنایی ساز است و ساختار ماده مضارع همراه با ""ی/ ی"" وجه تمنایی است که بر مفهوم امر یا دعا دلالت داشته است.
۴۷۷۵.

ارتباط متقابل فرم و محتوا در سبک شناسی جدید و بلاغت سنتی قرآن: بررسی آسیب شناسانه چند جستار نمونه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 55 - 92

کلید واژه ها: وحدت فرم و محتوا فرم نگری اِی. سی. بردلی پیتر لامارک نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی بلاغت قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۰
رابطه متقابل فرم و محتوا یکی از اصول اولیه هم در سبک شناسی مدرن غربی و هم در بلاغت سنتی اسلامی، به ویژه در نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی، است. طبق این اصل، فرم و محتوای متن نه دو عنصر مجزا بلکه دو جنبه از پدیده ای واحدند، که همان «متن» باشد. صناعت ها و شگردهای زبانی-ادبی را نباید صرفاً به «آرایه»های متن فروکاست، زیرا آن ها بخش مهمی از فراگرد معناپردازی متن اند و، از آن جا که از منظر زبان شناسی هیچ دو فرمی هم معنا و هم تأثیر نیستند، کوچک ترین تغییر در فرم متن موجب تغییر در محتوای آن خواهد شد. در این جستار، ابتدا ایده یگانگی فرم و محتوا از سه دیدگاه تحلیل و تشریح می شود: دیدگاه فلسفی، دیدگاه نقادانه و زبان شناسانه، و دیدگاه بلاغی. سپس، با تأکید بر ضرورت نگاه آسیب شناسانه به پژوهش های صورت گرفته در حوزه بلاغت و سبک شناسی قرآن، برای نمونه، سه مقاله علمی-پژوهشیِ مرتبط با ایده وحدت فرم و محتوا در قرآن بررسی و ارزیابی می شوند تا مشخص شود چقدر با پژوهش اصولی و صحیح و مفید در این زمینه فاصله داریم.
۴۷۷۶.

تأثیر خودسنجشی، هم کلاسی سنجشی و مدرس سنجشی بر توسعه مهارت نوشتن به زبان دوم فراگیران زبان خارجه انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 93 - 114

کلید واژه ها: سنجش پویا بازخورد هم کلاسی سنجشی خودسنجشی مدرس سنجشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۱۹۸
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر انواع سنجش ها بر توسعه مهارت نوشتن در میان فراگیران ایرانی زبان خارجه انگلیسی انجام گردید. تعداد 60 فراگیر همگن سازی شده در سطح فوق متوسطه از دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در چهار گروه (سه گروه آزمون و یک گروه کنترل) در تحقیق حاضر شرکت نمودند. فراگیران، پیش آزمون، تیمار و پس آزمون را سپری کرده و نتایج حاکی از آن بود که انواع سنجش های موردنظر شناخت فراگیران را نسبت به مدل نوشتاری، درستی، کلمه بندی، املا، دستور و موارد مشابه افزایش دادند و به شکل معنی داری در توسعه مهارت نوشتن آن ها تأثیرگذار بودند. یافته ها همچنین نشان داد که خودسنجشی از انواع دیگر سنجش، تأثیرگذاری بیشتری داشت و هم کلاسی سنجشی نیز همین برتری را نسبت به مدرس سنجشی داشت. نتایج تحقیق حاضر می تواند زمینه را جهت فراگیران در توسعه عملکرد در مهارت نوشتن به زبان انگلیسی در مدارس، دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی زبان ایران با توجه به روشهای سنجش محور فراهم سازد.
۴۷۷۷.

ساختار زمان در رمان چشم هایش از منظر معنی شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد و نظریه ادبی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: زمان بزرگ علوی نظریه معاصر استعاره نظریه فضاهای ذهنی نظریه آمیختگی مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۰۱
چگونه زمانِ گریزان، ناملموس و پنهان را در روایت داستانی تجربه می کنیم؟ در این مقاله، از منظر معنی شناسی شناختی، شیوه مفهوم سازی زمان در قلمروی زبان شناسایی می گردد و پس از بازتعریف روایت از نگاه متمایز شناختی و آگاهی از نقش زمان در روایت داستانی، سازوکار عنصر زمان در رمان چشم هایش از بزرگ علوی مورد مطالعه قرار می گیرد. در بین جنبه های گوناگون زمان در روایت، در این اثر، ساختار زمان براساس رویدادهای داستان و نحوه پیوندخوردن این رویدادها در زنجیره زمان مورد توجه است. با اتکا به نظریه فضاهای ذهنی و گونه متأخر آن یعنی آمیختگی مفهومی به بررسی این دو مسأله در رمان یادشده می پردازیم. نتیجه به دست آمده از اعمال این دو نظریه معناشناختی بر روایت داستانی این است که فضاهای روایی در یک مسیر زمانی براساس سه عنصر زاویه دید، کانون و رویداد ساختارمی یابند و هر یک از این فضاها بر پایه اجزای درونی خود و با توجه به الگویی مفهومی به یکدیگر پیوند می خورند و زنجیره رویدادهای داستان را شکل می دهند. بدین سان، این مقاله درصدد تبیین نحوه ساخت و پیدایش معنا، در سطح گفتمان است.
۴۷۷۸.

مقاله به زبان انگلیسی: تاثیر بالابردن میزان آگاهی از طریق آموزش راهکارهای فراشناختی (طرح ریزی کردن و خود مدیریت کردن) بر روی مهارت خواندن فراگیران ایرانی انگلیسی برای اهداف خاص (The Effect of Awareness Raising Through Metacognitive Strategy-based Instruction on ESP Learners’ Reading Comprehension)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی کاربردی (دانشگاه آزاد تبریز) سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلید واژه ها: فراشناختی مهارت خواندن بالابردن میزان آگاهی راهکارهای مهارت خواندن طرح ریزی کردن و خود مدیریت کردن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۳ تعداد دانلود : ۵۲۸
مطالعه حاضر به بررسی تاثیر بالابردن میزان آگاهی از طریق آموزش راهکارهای فراشناختی (طرح ریزی کردن و خود مدیریت کردن) بر روی مهارت خواندن فراگیران ایرانی انگلیسی برای اهداف خاص پرداخت. شرکت کنندگان این تحقیق که دانشجویان مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی بویین زهرا بودند به دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل تقسیم شدند. هر یک از گروه ها شامل 21 دانشجو بود. در مرحله اول یک آزمون مهارت خواندن به عنوان پیش آزمون به هر سه گروه داده شد. در مرحله دوم دانشجویان در دو گروه آزمایشی در پنج جلسه از آموزش طرح ریزی کردن و خود مدیریت کردن براساس روش CALLAبهره مند شدند در صورتیکه دانشجویان در گروه کنترل آموزشی ندیدند. در مرحله سوم پس از کامل شدن دوره آموزش یک آزمون مهارت خواندن به عنوان پس آزمون به آنها داده شد. براساس تحلیل داده ها دانشجویان در دو گروه آموزشی عملکرد بهتری نسبت به دانشجویان در گروه کنترل از خود نشان دادند. بنابراین نتیجه گیری می شود که آموزش راهکارهای فراشناختی (طرح ریزی کردن و خود مدیریت کردن) تاثیر و نقش بسزایی در مهارت خواندن دانشجویان داشت.
۴۷۷۹.

چندزبانگی در چشم انداز زبانی ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۵)

کلید واژه ها: ارومیه چندزبانگی الگوی زبانی چشم انداز زبانی رده شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۶ تعداد دانلود : ۷۰۴
چشم انداز زبانی حوزه ای از زبان شناسی اجتماعی است که در آن تمام نشانه ها و متون زبانی شامل تابلوهای راهنمایی و رانندگی، پارچه نوشته ها و بیلبوردهای تبلیغاتی، دیوارنوشته ها، نام میدان ها و معابر، تابلوهای مراکز اداری و کسب و کار و نیز آگهی های کوچک و بزرگ نصب شده در یک محدوده جغرافیایی بررسی می شود. در پژوهش حاضر، محققان سه منطقه جغرافیایی برخوردار، نیمه برخوردار و نابرخوردار را در شهر ارومیه (مرکز استان آذربایجان غربی) شناسایی کرده و در هر منطقه یک خیابان را به عنوان محدوده اصلی پژوهش انتخاب کردند. از آنجا که ارومیه معمولاً شهری چندزبانه و چندفرهنگی معرفی می شود، محققان کوشیدند بازنمود چندزبانگی را در چشم انداز زبانی آن ارزیابی کنند. پس از عکس برداری، گردآوری و پردازش داده ها در مجموع هشت الگوی زبانی در چشم انداز زبانی ارومیه مشاهده شد که به ترتیب فراوانی عبارتند از: یک زبانه فارسی (9/75 درصد)، دوزبانه فارسی-اروپایی (8/16 درصد)، یک زبانه اروپایی (5 درصد)، یک زبانه ترکی (7/0درصد)، دوزبانه اروپایی-فارسی (6/0)، دوزبانه فارسی-ترکی (4/0)، سه زبانه فارسی-اروپایی-ترکی (2/0)، و یک زبانه کردی (09/0). مقایسه داده ها در سه منطقه ارومیه نشان داد که میان رفاه و توسعه اقتصادی از یک سو و استفاده از الگوهای مختلف یک، دو و چندزبانه از سوی دیگر، ارتباط وجود دارد، به طوری که در مناطق برخوردار و نیمه برخوردار، استفاده از الگوهای یک زبانه اروپایی بیش از منطقه نابرخوردار است. همچنین یافته ها حاکی از آن است که میان متغیر رده شغلی و استفاده از الگوهای زبانی همبستگی وجود دارد. برای مثال، در رده شغلی بوتیک از انواع الگوهای زبانی برای جذب مخاطب استفاده می شود، در حالی که در مشاغلی مانند نانوایی چنین تنوعی مشاهده نمی شود.
۴۷۸۰.

استعاره دستوری به مثابه تنوع نحوی از منظر دستور نقشگرای نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۵)

کلید واژه ها: جنسیت تحصیلات طبقه اجتماعی استعاره دستوری تنوع نحوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۵ تعداد دانلود : ۶۹۰
هلیدی (1987 :173) بازنمایی استعاری را به مثابه گونه های استعاری در نظر گرفته است که با نظریه تنوع (تنوع آوایی، واجی، واژگانی، صرفی و نحوی) از منظر لباو (1969) مرتبط هستند. بر اساس تعریف هلیدی، هر یک از گونه ها برحسب بازنمایی متناوب یک عنصر در لایه بالاتر قابل توصیف است. گونه های صرفی، واژی و نحوی بازنمایی متناوب معنای واحد در سطح واژگان- دستور هستند. در پژوهش حاضر صورت های متجانس و استعاری در گفتار گویشوران زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد آزمودنی ها جمعاً 47 نفر هستند که بر اساس متغیرهای جنسیت، تحصیلات و طبقه اجتماعی انتخاب شده اند. پرسش های پژوهش عبارت است از: 1 )چه تأثیراتی متغیرهای اجتماعی از جمله جنسیت، تحصیلات و طبقه اجتماعی بر کاربرد صورت های متجانس و استعاری دارند؟ 2) تأثیر هر یک از متغیرهای اجتماعی از جمله جنسیت، تحصیلات و طبقه اجتماعی بر کاربرد صورت های استعاری وجهیت، اسم سازی و گذرایی چگونه است؟ داده های پژوهش نشان می دهد که متغیر جنسیت بر کاربرد صورت های متجانس و استعاری و همچنین کاربرد انواع استعاره  دستوری گذرایی، وجهیت و اسم سازی تأثیر ندارد. اما متغیرهای تحصیلات و طبقه اجتماعی تأثیر زیادی در کاربرد صورت های استعاری و متجانس و همچنین در کاربرد انواع استعاری دستوری (بجز عدم تأثیر جنسیت بر استعاره  دستوری گذرایی) در گفتار گویشوران زبان فارسی دارند. پدیده  قابل ملاحظه در پژوهش حاضر تصحیح افراطی آماری است. طبقه متوسط (بر اساس تقسیم بندی طبقات اجتماعی به سه گروه پایین، متوسط و بالا) نسبت به طبقات بالا و پایین بسیار بیشتر از استعاره دستوری استفاده کرده است و در حقیقت طبقه متوسط در کاربرد استعاره دستوری در تقلید از طبقه بالا با بسامدی بیش از بسامد طبیعی آن در گفتار طبقه مورد تقلید خود عمل کرده است که این پدیده تصحیح افراطی آماری  نامیده می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان