هاشم آقازاده

مدلی مفهومی این تحقیق نشان دهنده ارتباط مستقیم و غیرمستقیم (از طریق ایجاد ارزش) بین بازارگرایی و عملکرد کسب و کار است. به منظور ارزیابی مدل مفهومی، نظرات 50 نفر از خبرگان از طریق پرسشنامه (شامل سوالات باز و بسته) دریافت و تحلیل گردید. به منظور تحلیل داده‌های سوال باز از روش تحلیل محتوا (تکنیک آنتروپی شانون) و در رابطه با داده‌های سوالات بسته از آزمون دو جمله‌ای (جهت اهمیت مستقل) و آزمون رتبه‌بندی فریدمن (جهت اهمیت نسبی) استفاده گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند که از نظر خبرگان کلیت مدل مفهومی بازارگرایی و عملکرد کسب و کار در ایران با برخی اصلاحات مورد تائید می‌باشد. کلیه مولفه‌های مدل بطور مستقل حائز اهمیت می‌باشند. در باب اهمیت نسبی، سه عامل بازارگرایی، ایجاد ارزش و عملکرد کسب و کار از اهمیت یکسانی برخوردارند. اهمیت نسبی مولفه‌های بازارگرایی به ترتیب (1) پاسخ و اقدام استراتژیک، (2) بخش‌ها و سیستم‌های هماهنگ و (3) فرهنگ و رفتار هوشمند است. اهمیت نسبی مولفه‌های ایجاد ارزش به ترتیب (1) ارزش ادراکی مشتری از بنگاه، (2) ارزش ادراکی بازار از بنگاه، (3) ارزش ادراکی رقبا و (4) ارزش ادراکی درون بنگاه است. اهمیت نسبی مولفه‌های عملکرد کسب و کار به ترتیب (1) عملکرد بنگاه در قبال مشتری، (2) عملکرد بنگاه در قبال بازار، (3) عملکرد رقابتی (در قبال رقیب) و (4) عملکرد درونی بنگاه است.

مطالعات نظری حاکی از اثر بازارگرایی بر عملکرد بانک‎های تجاری‎اند. در تحقیق حاضر بازارگرایی بانک‎های تجاری کشور به‎عنوان یک عامل مؤثر مورد توجه قرار گرفته و رابطه بین بازارگرایی و عملکرد بانک‎های تجاری بررسی شده است. در این تحقیق، مدلی مفهومی ترسیم شده است که نشان‎دهنده ارتباط مستقیم و غیرمستقیم (به‎واسطه ایجاد ارزش) بین بازارگرایی و عملکرد بانک‎های تجاری است. از خبرگان بانکی درباره مدل نظرسنجی شده و اصلاحات مورد نظر آن‎ها در مدل نهایی ایجاد شده است. بدین منظور، نظرات 50 نفر از خبرگان دریافت و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پرسش‎نامه نظرسنجی از خبرگان به دو صورت سؤالات باز و بسته طراحی شد. به‎منظور تحلیل داده‎های سؤال باز، از روش تحلیل محتوا (تکنیک آنتروپی شانون) و برای تحلیل داده‎های سؤالات بسته از آزمون‎های دو جمله‎ای و رتبه‎بندی فریدمن استفاده شد. یافته‎ها نشان می‎دهند که از نظر خبرگان کلیت مدل و روابط بین بازارگرایی و عملکرد بانک‎های تجاری کشور با برخی اصلاحات مورد تأیید می‎باشد. هم‎چنین تمامی مؤلفه‎های مدل به‎طور مستقل حائز اهمیت هستند. عوامل اصلی مدل تحقیق (شامل بازارگرایی، ایجاد ارزش و عملکرد)، از اهمیت یکسانی برخوردارند. اهمیت نسبی مؤلفه‎های مربوط به عوامل سه گانه یکسان نیستند.

موانع توسعه بازاریابی مؤسسه های ورزشی به دو دسته موانع درونی و بیرونی تقسیم می شوند. با توجه به تعدد موانع و نیز اهمیت و اولویت موانع درونی، در پژوهش حاضر این دسته از موانع مورد تاکید و بررسی قرار گرفتند تا راهکارهای رفع چنین موانعی برای مؤسسه های ورزشی پیشنهاد شود. موانع درونی مؤسسه های ورزشی در قالب موانع مربوط به مدیریت (5 مؤلفه)، اهداف و راهبرد (3 مؤلفه)، نظام بازاریابی (6 مؤلفه)، فرهنگ سازمانی (3 مؤلفه)، کارکنان (3 مؤلفه) و ساختار سازمانی (3 مؤلفه) شناسایی شدند. پس از شناسایی موانع، در مورد بازدارندگی (وضعیت موجود) موانع توسعه بازاریابی مؤسسه های ورزشی در ایران و نیز اهمیت و اولویت این موانع، از جامعه خبرگان بازاریابی و مدیریت ورزش (شامل استادان و متخصصان بازاریابی و متخصصان و مدیران ورزشی) کشور نظرسنجی شد برای تجزیه و تحلیل داده های مربوط به تعیین وضعیت موجود موانع درونی توسعه بازاریابی مؤسسه های ورزشی ایران از آزمون t و در رابطه با تعیین اولویت این موانع از آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که از نظر خبرگان کلیه مؤلـفه ها به عنوان موانع بالقوه توسعه بازاریابی در مؤسسه های ورزشی کشور مورد تایید بوده، اغلب از وضعیت نامساعد و بازدارنده ای در فضای کسب و کار ایران برخوردارند و اولویت زیادی برای رفع سریع این موانع در راستای توسعه ورزش عمومی، تخصصی و قهرمانی در سطح کشور و بین المللی وجود دارد.

رقابت در عرصه خدمات مالی به ویژه در بین شرکت ها و مؤسسات ارائه کننده خدمات مشاوره، آموزش و پژوهش (ماپ) روز به روز شدت بیشتری پیدا می کند. این شرکت ها بایستی توانمند باشند تا زمینه توسعه سایر شرکت های تخصصی فعال در این بخش را فراهم سازند. بر این اساس چند سوال اساسی به شرح زیر مطرح می باشد: 1) سازمان های متولی در توانمندسازی مؤسسات ارایه کننده خدمات ماپ مالی چه نقشی دارند 2) دانشگاه ها در توانمندسازی مؤسسات ارایه کننده خدمات ماپ مالی چه نقشی دارند 3) بنگاه های اقتصادی استفاده کننده از خدمات ماپ مالی در توانمندسازی مؤسسات ارائه کننده این نوع خدمات چه نقشی دارند 4) مؤسسات ارائه کننده خدمات ماپ مالی در توانمندسازی خود چه نقشی دارند. در این تحقیق پس از مشخص شدن مدل ها و مولفه های توانمندسازی شرکت ها و مؤسسات ارائه کننده خدمات ماپ مالی، در قالب یک بررسی میدانی از خبرگان این بخش در زمینه اهمیت و وضعیت مولفه های شناسایی شده نظرسنجی شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از نظر خبرگان کلیه مولفه های توانمندسازی شرکت ها و مؤسسات ارائه کننده خدمات ماپ مالی در فضای کسب و کار ایران مورد تائید بوده و علی رغم اهمیت بالا، اکثریت این مولفه ها از وضعیت چندان مساعدی برخوردار نمی باشند

رقابت پذیری معیاری کلیدی برای ارزیابی درجه موفقیت کشورها، صنایع و بنگاه ها در میدان های رقابتی سیاسی، اقتصادی و تجاری به حساب می آید؛ بدین معنی که هر کشور، صنعت یا بنگاهی که از توان رقابتی بالایی در بازارهای رقابتی برخوردار باشد، می توان گفت که از رقابت پذیری بالاتری برخوردار می باشد. در تحقیقات مختلف رقابت پذیری در سه سطح ملی (کشوری)، صنعت و بنگاه (سازمان/شرکت) مورد توجه قرار گرفته است که در این میان سطح بنگاه بیشتر از دو سطح دیگر مورد بررسی واقع شده است. در این مقاله نیز با عنایت به نقش کلیدی بنگاه ها در توسعه اقتصادی کشور، ضمن بررسی کلی رقابت پذیری در سطوح ملی و صنعت، به بررسی عمقی آن در سطح بنگاه پرداخته شده است. در این مطالعه به منظور شناسایی دقیق مولفه های رقابت پذیری بنگاه ها رویکردی دو بعدی در نظر گرفته شده است. در یک بعد سازه رقابت پذیری بنگاه مد نظر قرار گرفته و مولفه ها به تشکیل دهنده و تاثیرگذار تقسیم شده اند. در بعد دیگر رفتار بنگاه در راستای رقابت پذیری در نظر گرفته شده و مولفه ها در دو دسته راهبردی و عملیاتی مورد توجه قرار گرفته اند. ابتدا با بررسی پیشینه موجود، مولفه های رقابت پذیری بنگاه شناسایی، تلخیص، تلفیق و تکمیل گردید. در مجموع 28 مولفه ({16 مولفه تشکیل دهنده و 12 مولفه تاثیرگذار} و {15 مولفه راهبردی و 13 مولفه عملیاتی}) مبنای طراحی سوالات پرسشنامه قرار گرفت. با استفاده از داده های حاصل از پرسشنامه، اهمیت و وضعیت مولفه های رقابت پذیری بنگاه در فضای کسب و کار ایران از نظر خبرگان مشخص و در چارچوب مطالعه مورد تجزیه و تحلیل گردید تا اولویت و وضعیت فعلی هر یک از مولفه ها در فضای کسب و کار ایران مشخص گردد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که از نظر خبرگان کلیه مولفه های رقابت پذیری بنگاه در فضای کسب و کار ایران مورد تائید بوده، و اکثر این مولفه ها از اهمیت زیاد و وضعیت نامساعدی برخوردار می باشند. رتبه بندی مولفه های تشکیل دهنده و تاثیرگذار و راهبردی و عملیاتی مشخص گردیده و بر این اساس پیشنهادات کاربردی و علمی ارائه گردیده است.

در تحقیقات مختلف و از جنبه سطح بررسی، رقابت‌پذیری در سه سطح ملی (کشوری)، صنعت و بنگاه (سازمان/ شرکت) مورد توجه قرار گرفته است. در این میان سطح بنگاه بیشتر از دو سطح دیگر مورد مداقه واقع شده است، بر همین اساس در این مقاله نیز ضمن بررسی کلی رقابت‌پذیری در سطوح ملی و صنعت، به بررسی عمقی آن در سطح بنگاه خواهیم پرداخت. از جنبه رویکرد بررسی، عمدتا بر اساس دو رویکرد محتوایی و فرایندی به شناسایی رقابت‌پذیری پرداخته شده است، بر مبنای رویکرد اول در شناسایی رقابت‌پذیری همواره باید بر نیازهای بازار و محیط تاکید شود در حالیکه در رویکرد دوم، بجای تمرکز بر تحلیل رقابت، فرایند دستیابی به شرایط رقابتی مورد توجه قرار می‌گیرد. در این مقاله در قالب بعد یا جنبه سوم شناسایی رقابت‌پذیری، مولفه های رقابت‌پذیری بنگاه در دو نوع تشکیل‌دهنده و تاثیرگذار دسته‌بندی شده‌اند. نکته قابل توجه این است که یک سری از مولفه‌ها که در سطح ملی به عنوان مولفه‌های تشکیل‌دهنده رقابت‌پذیری هستند ممکن است در سطوح صنعت و بنگاه به عنوان مولفه‌های تاثیرگذار بوده و بر عکس برخی از مولفه‌ها که در سطح بنگاه به عنوان مولفه‌های تاثیرگذار تلقی می شوند ممکن است در سطوح صنعت و ملی به عنوان مولفه‌های تشکیل‌دهنده باشند.

در این مقاله، از تلفیق مدل های پیاده سازی تجارت الکترونیکی، یک مدل شش مرحله ای بلوغ تجارت الکترونیکی با رویکرد سازمانی طراحی شده است تا صادرکنندگان بتوانند با در نظر داشتن مراحل این مدل، در برای افزایش صادرات خود، نسبت به راه اندازی و تکمیل تجارت الکترونیکی و انجام صادرات از این طریق اقدام کنند. مراحل «مدل بلوغ تجارت الکترونیکی صادرکننده»، متناسب با سطح الکترونیکی فعالیت های سازمان (به خصوص فعالیت های صادرات) است، یعنی در مراحل ابتدایی این مدل، بلوغ الکترونیکی فعالیت های صادراتی سازمان کم بوده و در مراحل تکاملی تر، بلوغ الکترونیکی فعالیت ها افزایش می یابد. مراحل شش گانه مدل بلوغ تجارت الکترونیکی، شامل: بسته، دسترسی، حضور اولیه، تحقق یافته، نهادی شده و بهینه سازی اند. انتظار می رود به واسطه این مدل، صادرکنندگان کشور بتوانند بلوغ الکترونیکی خود را شناسایی کرده و در برای بهبود آن به منظور توسعه صادرات بکوشند. در این تحقیق، با نظرسنجی از 10 متخصص تجارت الکترونیکی، اعتبار مدل طراحی شده، آزمون شده و با موافقت کامل پاسخ دهندگان به تایید رسیده است.

تحقیق حاضر در نظر دارد تا تفاوت های موجود بین برنامه ریزی استراتژیک در سازمان های بزرگ با این نوع برنامه ریزی در موسسات کوچک را شناسایی نموده و از طریق مقایسه تطبیقی مدل های موجود برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های بزرگ و کوچک، مدلی مناسب از این نوع برنامه ریزی را برای موسسات کوچک ارائه کند.

برنامه ریزی استراتژیک،در موفقیت سازمان ها در میدان رقابت نقشی کلیدی دارد . این نوع برنامه ریزی که تاکنون غالباً مورد استفاده سازمان های بزرگ واقع شده است ، اگر بدرستی تدوین شود،به انتخاب استراتژی هایی منجر می شود که در صورت اجرای صحیح و بموقع ، تعالی و پیشتازی سازمان را به ارمغان می آورد . تحقیق حاضر در نظر دارد تا تفاوت های موجود بین برنامه ریزی استراتژیک در سازمان های بزرگ با این نوع برنامه ریزی در مؤسسات کوچک را شناسایی نموده،از طریق مقایسه تطبیقی مدل های موجود برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های بزرگ و کوچک،مدلی مناسب از این نوع برنامه ریزی برای مؤسسات کوچک ارائه کند. برای شناسایی تفاوت های برنامه ریزی استراتژیک بین سازمان های کوچک و بزرگ،تعدادی تفاوت مشخص از مطالعه ادبیات موضوع استخراج شده،از نمونه آماری تحقیق در این باره پرسش به عمل آمد. در نهایت با گردآوری و تجزیه و تحلیل نظرات آنها،تفاوت ها مورد شناسایی قرار گرفت . برای طراحی مدل مفهومی این تحقیق ، 9مدل برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های بزرگ و 3 مدل برنامه ریزی استراتژیک برای مؤسسات کوچک مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفت . از این مقایسه تطبیقی ، سه عامل به عنوان وجوه مشترک دوازده مدل بررسی شده شناسایی شد، که این سه شامل ماموریت /چشم انداز،عوامل داخلی/خارجی و استراتژی در برنامه های استراتژیک بودند؛ وبه عنوان شاکله اصلی مدل مفهومی جدید قرار گرفتند و یک عامل دیگر با توجه به ویژگی خاص موسسات کوچک،بینش مدیران ارشد سازمان های کوچک،به مدل اضافه شد و مدل جدید با چهار عامل و به صورت شماتیک طراحی شد و مبنای تحقیق حاضر قرار گرفت . این تحقیق از نظر هدف "کاربردی" و از نظر روش گردآوری داده ها"توصیفی" است وبه خاطر این که شرکت های کوچک قطعه سازی خودرو را مورد مطالعه قرار داده است،میتوان آن را مطالعه موردی به حساب آورد. جامعه آماری این تحقیق مدیران شرکت های کوچک قطعه سازی خودرو استان تهران بودند که به لحاظ برخورداری از ویژگیهایی مشترک،نمونه آماری به صورت تصادفی ساده از بین آنها انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز،علاوه بر داده های ثانویه از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری،داده های اولیه نیز از نمونه آماری جمع آوری شد . داده های جمع آوری شده از طریق آزمون Z تجزیه و تحلیل شد(جامعه نرمال و تعداد نمونه بیش از 30). نتیجه تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که از نظر نمونه آماری ، بین برنامه ریزی استراتژیک در شرکت های بزرگ با این نوع برنامه ریزی در شرکت های کوچک در موارد مختلف تفاوت معناداری وجود دارد و مدل ارائه شده در این تحقیق از ابعاد مختلف برای برنامه ریزی استراتژیک شرکتهای کوچک مناسب می باشد.

به نظر می رسدکه استراتزی هیا بازاریابی از جمله استراتژی های مفید و کارساز برای خلق مزیت رقابتی پایدار باشند هر چند که وجود سایر استراتژی های وظیفه ای نیز لازم می باشد بنا بر یک رویکرد ترکیبی یک پارچه سازمان ها می توانند استراتژی های بازاریابی خود را بر مبنای قابلیت ها و توانمندی های داخلی و جایگاه خارجی ( محیط و بازار ) توسعه دهند در راستای پایداری مزیت رقابتی استراتژی های بازاریابی دو نقش اساسی ایفا می کنند تشویق مشتریان به بازگشت ( بر اساس دیدگاه بازار محور) و 2- ایجاد شایستگی های متمایز از طریق دستیبابی به VRIO شامل چهار ویژگی ارزشمند و کمیاب و غیر قابل تقلید و قابل سازماندهی ) در محیط متلاطم امروز سازمان ها با ید دانش نو آورانه را بعنوان یک ورودی جدید ( فراتر از قابلیت داخلی و جایگاه محیطی عنوان ورودی های موجود ) برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار و توسعه استراتژی بازاریابی هوشمند به پیندارند در این مقاله به دنبال افزودن یک دیدگاه جدید به منظور توسعه استراتژی بازاریابی هستیم بر اساس این دیدگاه سازمان برای دستیابی به عملکرد عالی باید از طریق خلق و به کارگیری دانش نوآورانه نسبت به توسعه استراتژی بازاریابی هوشمند اقدام و مزیت رقابتی خود را پایدار نماید

فلسفه ی منفعت طلبی در بازاریابی مشکلاتی را برای جامعه امروزی به وجود آورده است و این مشکلات باعث پیدایش نظریه های انتقادی در حوزه بازاریابی شده که عمدتا ریشه در جامعه شناسی مطالعات فرهنگی و... دارند. با طرح نظریه های انتقادی مباحثی مانند نوع دوستی راهبردی – نظریه قراردادهای اجتماعی – بازاریابی روشنگرانه – چارچوب اخلاق بازاریابی – بازاریابی سبز – بازاریابی محیطی و... طرح گردید. در هر یک از این نظریه ها سعی شده است تا به نوعی فلسفه ی منفعت طلبی بازاریابی و مشکلات ناشی از آن کاهش داده شود. نظریه های انتقادی بازاریابی تحت عنوان بازاریابی اجتماعی به عنوان فلسفه جدیدی از بازاریابی در کنار سایر فلسفه های بازاریابی – تولید – محصول – فروش – و بازاریابی مطرح می شود ولی این فلسفه نیز آن طور که باید و شاید نتوانسته است مشکلات منفعت طلبانه بازاریابی را حل نماید. به قول مارتین فلسفه ی بازاریابی اجتماعی نیز خود ابزار منفعت طلبانه بازاریابی شده است.

در دنیای در حال تحول امروز ، کامیابی از آن جوامع و سازمانهایی است که بین منابع کمیاب و قابلیتهای مدیریتی و کار آفرینی منابع انسانی خود رابطه معنی داری برقرار سازد. به عبارتی دیگر جامعه و سازمانی می تواند در مسیر توسعه ، حر کت رو به جلو و با شتابی داشته باشد که ایجاد بستر های لازم منابع انسانی خود را به دانش و مهارت کار آفرینی مولد تجهیز کند تا آنها با استفاده از این توانمندی ارزشمند ، سایر منابع جامعه و سازمان را به سوی ایجاد ارزش و حصول رشد و توسعه ، مدیریت و هدایت کنند...