ابراهیم ریحانی

ابراهیم ریحانی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

بررسی بدفهمی های دانش آموزان سال سوم متوسطه در مورد مفهوم حد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموزان تابع حد آموزش ریاضی سوم متوسطه بدفهمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 962 تعداد دانلود : 710
مفهوم حد یکی از مفاهیم بنیادی در ریاضیات، حساب دیفرانسیل و انتگرال است. این مفهوم به سبب پیش نیاز بودن برای مفاهیمی همچون پیوستگی، مشتق، انتگرال و سریها، از اهمیتی ویژه در ریاضیات برخوردار است. پژوهش حاضر1که به روش کیفی انجام شده است، به بررسی بدفهمی های دانش آموزان سال سوم متوسطه در مورد مفهوم حد در شهرستان قوچان پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان سال سوم متوسطه رشته ریاضی و تجربی این شهر بوده است. نمونه 108 نفری این پژوهش، شامل 74 پسر و 34 دختر، به شیوه تصادفی خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شده است. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخته است که 11 سؤال از مبحث حد را دربرمی گیرد. باتوجه به آلفای کرونباخ 792/0 به دست آمده،پایایی سؤالات مورد تأیید بوده است. نتایج حاصل از این تحقیق نماینگر درک ناقص دانش آموزان از مفهوم حد و پیوستگی است.تعبیر حد تابع به مثابه یک مرز، عدم تمایز میان مقدار تابع و حد آن، الزامی دانستن وجود مقدار تابع برای وجود حد آن در یک نقطه، درک نادرست از زبان و اصطلاحاتبه کاررفته برای تعریف حد، عدم درک مفهوم بی نهایت وناتوانی در تفسیر حدتابع به کمک نمودار آن از مشکلات و بدفهمی های دانش آموزان در درک مفهوم حد است. برخی دیگر از مشکلات هم به درک مفاهیم دیگری مانند تابع برمی گردد. مثلاً عدم درک مفهوم تابع و ناتوانی در ارتباط میان بازنمایی های گوناگون یک تابع، از عوامل مؤثر بر درک دانش آموزان از مفهوم حد است. به طور خلاصه می توان گفت که درک دانش آموزان از مفهوم حد متکی بر تصور مفهومی آنان است.همچنین دانش آموزان در این تحقیق نشان می دهند که درک آنها از مفهوم حد، محدود به دستورات و روشها و الگوریتم هایی است که به آنها آموزش داده شده است.
۲.

بررسی فرایند طرح مسئله در آموزش ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حل مسئله برنامه درسی آموزش ریاضی طرح مسئله تدریس ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 180 تعداد دانلود : 65
در بخش اول این مقاله، ابتدا به معرفی اجمالی طرح مسئله پرداخته می شود و پس ازآن، برخی از چارچوب ها و دسته بندی هایی که در خصوص طرح مسئله طراحی شده اند مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در بخش دوم مقاله، پژوهشی که در ایران انجام شده، معرفی و تشریح می شود. این پژوهش به روش شبه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل انجام شده است و هدف آن، بررسی تأثیر پرورش مهارت طرح مسئله بر توانایی حل مسئله ریاضی دانش آموزان پایه سوم راهنمایی است. یافته های بخش اول نشان می دهد که مهارت طرح مسئله، با توانایی حل مسئله، خلاقیت و تفکر واگرا در ارتباط است و باعث ارتقای هم می شوند. همچنین، از فرایند طرح مسئله می توان به عنوان ابزاری جهت به دست آوردن آگاهی بیشتر نسبت به آنچه در ذهن دانش آموزان می گذرد، استفاده نمود. نتایجِ تحلیل آزمون t در بخش دوم پژوهش نشان می دهد که استفاده از فعالیت های طرح مسئله در کلاس درس و پرورش مهارت طرح مسئله در دانش آموزان، توانایی حل مسئله آن ها را ارتقا می بخشد.
۳.

تأثیرکاربرد نقشه های مفهومی بر درک دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی دانش آموزان نقشه مفهومی دانش مفهومی ریاضی تابع مثلثاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 352 تعداد دانلود : 688
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر کاربرد نقشه های مفهومی بر درک دانش آموزان رشته ریاضی از توابع مثلثاتی بوده است. بدین منظور در یک مطالعه موردی، درک 13 دانش آموز پایه دوم متوسطه رشته ریاضی در مورد تابع مثلثاتی ارزیابی شد. دانش آموزان به سه گروه هم سطح تقسیم شدند و در ارزیابی، از دو ابزار نقشه مفهومی و آزمون کتبی استفاده شد. برای مقایسه عملکرد دانش آموزان، گروه اول ابتدا نقشه های مفهومی را کامل کردند و سپس به سؤال های آزمون کتبی پاسخ دادند و گروه دوم ابتدا به سؤال های آزمون کتبی پاسخ دادند و پس از آن نقشه های مفهومی را کامل کردند. دانش آموزان گروه سوم نیز فقط به سؤال های آزمون کتبی پاسخ دادند. سپس برای بررسی تأثیر ارزیابی با نقشه های مفهومی بر یادگیری دانش آموزان، از همه آنها خواسته شد به یک سؤال، با عنوان آزمون مجموعی که در مورد تابع مثلثاتی بود، پاسخ دهند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن بود که نقشه های مفهومی قادرند بدفهمی های دانش آموزان را در مورد تابع مثلثاتی نشان دهند، به گونه ای که تشخیص برخی از این بدفهمی ها تنها با استفاده از آزمون کتبی امکان پذیر نبود. همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نقشه های مفهومی به عنوان ابزار ارزیابی، باعث ارتقای یادگیری دانش آموزان می شود. شایان ذکر است که نباید تصور شود نقشه های مفهومی شواهد همه جانبه ای را از درک و فهم دانش آموزان به ما نشان می دهند. در این تحقیق برخی از اشتباه های دانش آموزان در استفاده از رویه ها، مانند حل معادله مثلثاتی و یا رسم یک تابع مثلثاتی، در آزمون کتبی بهتر نشان داده شد.
۵.

شناسایی عوامل تاثیرگذار در برنامه درسی کارشناسی پیوسته دبیری ریاضی ایران و چگونگی ارتباط این عوامل با یکدیگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی آموزش معلمان صلاحیت های حرفه ای دبیری ریاضی دانش ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 902 تعداد دانلود : 187
مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل تاثیرگذار در برنامه درسی کارشناسی دبیری ریاضی و نیز چگونگی ارتباط این عوامل با یکدیگر از دیدگاه دبیران ریاضی، اساتید ریاضی و دانشجویان دوره-های کارشناسی دبیری ریاضی و کارشناسی ارشد ریاضی محض، آموزش ریاضی و ریاضی کاربردی انجام گرفت. در این تحقیق 203 نفر از دبیران ریاضی کشور شرکت داشتند. همچنین حجم نمونه به ترتیب برای جامعه دوم 15 نفر، برای جامعه سوم 38 نفر و برای جامعه چهارم 18 نفر است. روش پژوهش، روش علی – مقایسه ای می باشد. نتایج نشان داد که پنج عامل تاثیرگذار اصلی در برنامه درسی کارشناسی دبیری ریاضی از طرف پرسش شوندگان به ترتیب اولویت عبارتند از: صلاحیت های حرفه ای اساتید ریاضی، دانش پداگوژیکی محتوا، آموزش بهینه محتوای تخصصی ریاضی، کارآموزی و پداگوژی عمومی. با وجود این که عامل«آموزش بهینه محتوای تخصصی ریاضی» از نظر پرسش شوندگان در اولویت سوم قرار داشت، ولی بیش ترین توافق در بین گروه ها را به خود اختصاص داده بود. تجزیه و تحلیل داده ها نتایج نشان داد که کاهش تمرکز بر پداگوژی عمومی و نیز ارتقاء صلاحیت های حرفه ای اساتید ریاضی تاثیر مثبت بر آموزش بهینه محتوای تخصصی ریاضی دارد. پداگوژی عمومی در صورتی باید کمتر مورد توجه قرار گیرد که اولا صلاحیت های حرفه ای اساتید ریاضی به بهینه میزان خود ارتقا یابد، ثانیا دانش پداگوژیکی محتوا، جایگزین مواد آموزشی پداگوژی عمومی گردد.
۶.

تأکید بر راه حلهای چندگانه: کلیدی برای تقویت مهارت تعمیم درتفکر ریاضی وار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعمیم راه حلهای چندگانه تفکر ریاضی وار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 484 تعداد دانلود : 311
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی آموزش با تأکید بر راه حلهای چندگانه، در تقویت مهارت تعمیم -به عنوان یکی از وجوه بارز تفکر ریاضی وار- در دانش آموزان دوره متوسطه دوم است. شرکت کنندگان این مطالعه از میان دانش آموزان دو رشته ریاضی و تجربی انتخاب شدند تا امکان بررسی تأثیرات این روش روی دانش آموزان با مهارت بالاتر و پایین تر در درس ریاضی فراهم شود. این افراد متشکل از 47 دانش آموز (20 نفر از رشته ریاضی، 27 نفر از رشته تجربی) در گروه مداخله و 54 دانش آموز (20 نفر از رشته ریاضی و 34 نفر از رشته تجربی) در گروه کنترل هستند که همگی در سال تحصیلی 95-1394، در دبیرستانهای دولتی دخترانه منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران و در پایه دوم متوسطه دوم مشغول به تحصیل بودند. ابزار این مطالعه،دو آزمون (در قالب پیش آزمون و پس آزمون) است که همه سؤالات آن از مقالات معتبر اتخاذ شده است و بر مبنای دسته ب ندی جردک و ال موهیر (2014) به سنجش سه خرده مهارت تعمیم فوری، تعمیم نزدیک و تعمیم دور می پردازد.روش پژوهش در این مطالعه، کنش پژوهی است، اما در بطن آن از روش شبه آزمایشی نیز استفاده شده است.نتایج تحلیلها حاکی است که استفاده از آموزش به کمک راه حلهای چندگانه،مهارت تعمیم را در هر دو گروه تجربی و ریاضی افزایش می دهد و در تمام خرده مهارتها، دو گروه به یک میزان عملکردی بهتر خود نشان دادند. تحلیل کیفی پاسخهای ارائه شده از سوی دانش آموزان نیز، نتایجی دیگر به دست می دهد که در محورهای عدم آشنایی کامل دانش آموزان با مفهوم متغیر، شکاف میان تفکر حسابی و تفکر جبری و ضعف در بیان تعمیم و گفتمان ریاضی قابل اختصار است.
۸.

بررسی عملکرد دانش آموزان سال سوم راهنمایی در موقعیت های طرح مسئله ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموزان آموزش ریاضی طرح مسئله ریاضی موقعیت طرح مسئله سوم راهنمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 856 تعداد دانلود : 755
هدف این پژوهش، بررسی عملکرد دانش آموزان سال سوم راهنمایی در موقعیت های طرح مسئله و واکنش آنها به این نوع موقعیت ها بود. به این منظور، یک آزمونِ طرح مسئله بر مبنای چارچوب استویانوا و الرتن تهیه و اجرا شد. جهت بررسی دقیق تر عملکرد دانش آموزان، برمبنای مطالعات قبلی و تجارب محققان و نیز بررسی اولیه مسائل طرح شده توسط دانش آموزان، یک چارچوب برای بررسی مهارت طرح مسئله آنها طراحی شد. نمونه مورد مطالعه 65 دانش آموز پسر در پایه سوم راهنمایی در شهرستان باقرشهر بود که به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نوع کیفی و روش مورد استفاده، توصیفی- تحلیلی با استفاده از تحلیل محتوا است. به منظور کسب آگاهی بیشتر از واکنش های دانش آموزان هنگام رویارویی با تکالیف طرح مسئله و نوع موقعیت هایی که ترجیح می دهند، پرسشنامه های شامل سه سؤال نیز بین 32 نفر از آنها توزیع شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد، دانش آموزان در موقعیت ساختاریافته ی طرح مسئله عملکرد بهتری نسبت به موقعیت های نیمه ساختاریافته و آزاد دارند و طرح مسئله در این موقعیت ها را نیز نسبت به دو موقعیت دیگر ترجیح می دهند. اما در مجموع، عملکرد آنها در طرح مسئله ریاضی بسیار ضعیف و تأمل برانگیز بود. به طوری که در موقعیت نیمه ساختاریافته، 84% و در موقعیت آزاد، 65% از دانش آموزان موفق به طرح حتی یک مسئله صحیح نشده بودند. همچنین، اکثر مسائل طرح شده توسط دانش آموزان، تکرار مسئله های موجود در کتاب درسی بود که نشانگر وابستگی آنها به کتاب، و فقدان تجربه کافی برای طرح ایده ها و مسائل جدید، و شاید عدم وجود فرصت برای پرورش مهارت تفکر واگرا است.
۱۰.

درک مفهوم کسر توسط دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کسر زیرساختارها درک و فهم مدل بهر و همکاران و دانش آموزان پایه ششم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 377 تعداد دانلود : 813
پژوهش حاضر، درک و فهم دانش آموزان از کسرها را با در نظر گرفتن مدل بهر و همکاران مورد بررسی قرار می دهد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش، 366 نفر از دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان ساوه پس از انتخاب به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری، آزمونی شامل 44 سؤال مرتبط با کسرها است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل شده، روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دانش آموزان با میانگین 55 درصد و انحراف استاندارد 22 درصد، درک و فهم متوسطی از کسرها دارند. این دانش آموزان زیرساختار جزء به کل را با میانگین 69 درصد بهتر از زیرساختارهای دیگر درک کرده اند و در مقایسه با زیرساختارهای دیگر، از زیرساختار اندازه با میانگین 4/40 درصد درک ضعیفی دارند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که درک زیرساختار جزء به کل، پیش نیازی برای درک زیرساختارهای دیگر و تبعاً مفاهیم هم ارزی و ضرب کسرها است. همچنین، درک زیرساختار جزء به کل برای درک زیرساختارهای دیگر، الزامی است اما کافی نیست. علاوه بر این، نتایج این پژوهش حاکی از آن است که زیرساختار نسبت، 5/32 درصد از واریانس هم ارزی کسرها را تبیین می کند؛ بنابراین درک زیرساختار نسبت در درک مفهوم هم ارزی کسرها مؤثر است. زیرساختار عملگر نیز 8/4 درصد از واریانس ضرب کسرها را تبیین می کند. از این رو درک زیرساختار عملگر نیز، به درک مفهوم ضرب کسرها کمک می نماید.  
۱۱.

بررسی اثربخشی آموزش با تأکید بر راه حل های چندگانه در نگرش دانش آموزان نسبت به درس ریاضی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: آموزش ریاضی راه حل های چندگانه نگرش نسبت به ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 87 تعداد دانلود : 855
زمینه و اهداف: هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی آموزش با تأکید بر راه حل های چندگانه، در بهبود نگرش دانش آموزان متوسطه نسبت به درس ریاضی است. روش بررسی: روش پژوهش، کنش پژوهی است که هرچند با رویکرد کیفی قرابت بیشتری دارد، اما در بطن انجام آن، از روش شبه آزمایشی و به تبع آن آزمون های آماری نیز استفاده شده است. در این مطالعه 47 دانش آموز در گروه مداخله و 54 دانش آموز در گروه کنترل شرکت داشتند که همگی در سال تحصیلی 1395 -1394، در مدارس دولتی دخترانه شهر تهران در دو رشته ریاضی و تجربی، مشغول به تحصیل بودند. ابزار این مطالعه، پرسشنامه پالاسیوس، اریاس و اریاس (2014) است که در مقیاسی لیکرتی، نگرش دانش آموزان را نسبت به ریاضی در قالب چهار مؤلفه سودمندی ریاضیات، لذت ریاضی، احساس ناتوانی و خود پنداره ریاضی، موردسنجش قرار می دهد.
۱۲.

تحلیل محتوای کتابهای جدیدالتالیف ریاضی و راهنمای معلم سال دهم رشته انسانی (با تاکید بر رویکرد زمینه محور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا رویکرد زمینه محور کتاب ریاضی پایه دهم انسانی راهنمای معلم پایه دهم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 633 تعداد دانلود : 759
پژوهش حاضر کتابهای ریاضی و آمار(1) و راهنمای معلم پایه دهم رشته انسانی با تاکید بر رویکرد زمینه محور به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری کتابهای درسی و راهنمای معلم ریاضی دهم انسانی سال تحصیلی 96-1395 است. ابزار پژوهش، فرم تحلیل محتوا با توجه به رویکرد ریاضیات زمینه محور است. از روش تحلیل آنتروپی شانون به منظور محاسبه میزان اهمیتی که در طراحی کتاب های درسی و راهنمای معلم ریاضی پایه دهم انسانی به چهار مؤلفه رویکرد زمینه محور شامل دارا بودن موقعیت عملی، واقعی بودن، مرتبط بودن با تجارب زندگی روزمره دانش آموزان و باز بودن داده شده، استفاده گردید. نتایج حاصل حاکی از این است که میزان توجه و درگیری با چهار مولفه ریاضیات زمینه محور و مقدار ضریب اهمیت هر یک از این مولفه ها کم بوده و محتوای درسی کتاب مذکور بر اصول ریاضیات زمینه محور منطبق نیست.
۱۳.

تأثیر آموزش حل مسئله با تأکید بر راهبرد رسم شکل و روش مدل بر عملکرد حل مسئله ی کلامی دانش آموزان پایه هفتم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش ریاضی پایه هفتم حل مسئله مسئله ی کلامی راهبرد رسم شکل روش مدل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 287 تعداد دانلود : 770
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش راهبرد رسم شکل و روش مدل به دانش آموزان پایه ی هفتم بر عملکرد حل مسئله ی کلامی آن ها است. این مطالعه از نظر هدف بنیادین و از نظر اجرا روش شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. تعداد دانش آموزان گروه آزمایش و گروه گواه به ترتیب 207 و 216 نفر بود. برای تعیین پایایی، در یک اجرای مقدماتی، سوالات هر دو آزمون بر روی یک گروه 30 نفری به عنوان نمونه اجرا شد و آلفای کرونباخ سوالات پیش آزمون 81/0 و سوالات پس آزمون 77/0 به دست آمد که در سطح مطلوبی بود. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهند که دانش آموزان برای حل مسائل کلامی، معمولاً از راهبردهایی به غیر از رسم شکل استفاده می کنند. اما، پس از آموزش راهبرد رسم شکل، استفاده از این راهبرد را نسبت به سایر راهبردهای حل مسئله ترجیح می دهند. همچنین، شکل های متنوعی برای حل مسائل رسم می کنند. این بدان معناست که شکل ها، یکتا نیستند و هر فرد، متناسب با تجربیات شخصی و قبلی خود به رسم شکل مبادرت می ورزد. ضمناً به کمک آزمون پارامتریک t، تفاوت عملکرد حل مسئله ی دانش آموزان گروه آزمایش و گواه در پیش آزمون و پس آزمون معنی دار شد یعنی دانش آموزان گروه آزمایش عملکرد بهتری در حل مسائل کلامی داشته اند.
۱۴.

استفاده از یک تکلیف غیرمعمول برای بررسی دانش تکلیف -ریاضی و دانش محتوایی عمومی معلمان دوره ابتدایی استان تهران از مفهوم کسر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش تکلیف ریاضی دانش محتوایی عمومی معلمان دوره ابتدایی مفهوم کسر تکلیف غیر معمول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 386 تعداد دانلود : 809
این تحقیق با هدف بررسی دانش تکلیف ریاضی و دانش محتوایی عمومی معلمان دوره ابتدایی استان تهران درباره مفهوم کسر انجام شد. روش تحقیق، روش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری شامل معلمان دوره ابتدایی استان تهران در سال تحصیلی 1398- 1397 بود که نمونه مورد مطالعه شامل 137 نفر از آن ها، به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. برای انجام این مطالعه، از یک آزمون محقق ساخته متشکل از یک تکلیف غیرمعمول دو قسمتی برای بررسی دانش تکلیف ریاضی و دانش محتوایی عمومی معلمان دوره ابتدایی درباره مفهوم کسر استفاده شد. نتایج بررسی ها، نشان داد که معلمان از دانش تکلیف ریاضی و دانش محتوایی عمومی مناسبی درباره مفهوم کسر (زیرساختار جزء به کل) برخوردار نیستند. تأکید بیش ازحد بر زیرساختار جزء به کل، توجه نکردن به همه ابعاد زیرساختار جزء به کل و نپرداختن متوازن به سایر زیرساختارهای مفهوم کسر در محتواهای آموزشی معلمان و دانش آموزان می تواند بخشی از دلایل احتمالی این ضعف باشد؛ بر همین اساس، پیشنهاد این تحقیق، پرداختن متوازن به همه زیرساختارهای مفهوم کسر و تسلط زدایی از رویکرد جزء به کل در محتواهای آموزشی معلمان و دانش آموزان و ارتقاء دانش محتوایی عمومی و دانش تکلیف ریاضی معلمان دوره ابتدایی از طریق برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی است.
۱۵.

نحوه معرفی جبر در کتاب های درسی ریاضی در دوره های مختلف تاریخی در ایران و ارتباط آن با چگونگی سازماندهی مبحث جبر در کتاب ریاضی پایه هفتم توسط معلمان ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش معلمان ریاضی کتاب های درسی جبر تاریخ برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 914 تعداد دانلود : 984
«هدف از این مقاله، بررسی ارتباط بین مبحث جبر در کتاب های درسی گذشته با چگونگی سازماندهی این موضوع توسط معلمان ریاضی در زمان حال است. با این هدف، دو محور مورد مطالعه قرار گرفته است که یکی نحوه آغاز و ارائه مبحث جبر در تاریخ ریاضی ایران و در کتاب های درسی ریاضی در دوره های گذشته در ایران و دیگری، نقش محتوای کتاب های گذشته در شکل گیریِ سازماندهی و تدریس جبر توسط معلمان ریاضی است. روش تحقیق، تحلیل محتوا و تحلیل تاریخی و اسنادی بوده است. این مطالعه نشان داد دانش و روش های آموزشی معلمان منطبق بر محتوای جبر کتاب فعلی ریاضی هفتم نیست و حدود 3/1 دانش آنان، مبتنی بر تجربه های حاصل از محتوای کتاب های درسی گذشته است.»
۱۶.

بررسی توانایی طراحی تکلیف مدرسان ریاضی در خصوص دو عمل جمع و تفریق (مبنا: موقعیت های طرح مسئله)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی تکلیف معلمان دوره ابتدایی طرح مسئله جمع و تفریق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 985 تعداد دانلود : 259
پژوهش حاضر با هدف بررسی توانایی طراحی تکلیف معلمان دوره ابتدایی بر اساس موقعیت های طرح مسئله در خصوص دو عمل جمع و تفریق و با استفاده از روش توصیفی -پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق، معلمان دوره ابتدایی کشور بود. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری در دسترس و برای جمع آوری داده ها، از آزمونی محقق ساخته استفاده شد که توانایی طراحی تکلیف ارزشیابی معلمان را از طریق طرح مسئله آزاد بر اساس مدل استویانووا و الرتون (1996) در مورد دو عمل جمع و تفریق موردبررسی قرار می داد. مسائل طرح شده توسط معلمان بر اساس دو محور 1) عمل جمع و تفریق و 2) طراحی تکلیف مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل بر اساس محور اول مشخص کرد که مسائل نمادی طرح شده بیشتر محدود به دو قالب "نتیجه مجهول (جمع)" و " نتیجه مجهول (تفریق)" و مسائل کلامی طرح شده در اکثر موارد محدود به دو قالب "تغییر" و "ترکیب" بودند و تکالیف طرح شده از تنوع مناسب برخوردار نبودند. تحلیل مسائل بر اساس محور دوم نیز نشان داد که تعداد بسیار کمی از مسائل نمادی و کلامی طرح شده باز پاسخ بودند. با اینکه اکثر مسائل طرح شده (% 89)، مرتبط با زندگی واقعی بودند، اما مسئله ای از نوع حل مسائل عملی (واقعی) در بین آنها وجود نداشت و مسائلی که به طور کامل "موثق" و "غنی" باشند، نیز مشاهده نشد. تهیه محتواهای آموزشی مناسب در خصوص طراحی تکلیف ریاضی و برگزاری دوره ها و کارگاه های توانمندسازی دانشجو معلمان و معلمان دوره ابتدایی بر اساس آن، مهم ترین پیشنهاد حاصل از این مطالعه است.
۱۷.

تأثیر آموزش تجسم محور بر عملکرد حل مسئله ریاضی دانش آموزان سال سوم راهنمایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجسم حل مسئله ریاضی تدریس تجسم محور الگوهای شکلی نگرش ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 558 تعداد دانلود : 887
پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر آموزش با محوریت تجسم، بر نگرش دانش آموزان (سال سوم راهنمایی) نسبت به ریاضیات، و نیز عملکرد حل مسئله آنها، به ویژه در حل مسئله های مربوط به تعمیم الگوهای شکلی در جبر» صورت گرفته است. بدین منظور در مرحله نخست، به عنوان یک هدف پایه، چارچوبی برای آموزش، تجسم محور و آموزش، بدون تأکید بر تجسم، بر اساس یافته های پژوهشی و بر پایه کار میدانی طراحی و تولید شد. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد و از این طریق یک مدرسه و دو کلاس 30 نفره از آن به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل، انتخاب گردید. در این پژوهش «رویکرد آموزش با محوریت تجسم و آموزش بدون تأکید بر تجسم» به عنوان متغیرها ی مستقل، و «عملکرد حل مسئله و نگرش دانش آموزان» به عنوان متغیر های وابسته در نظر گرفته شده اند. هر یک از گروه های آزمایش و کنترل به مدت 15 هفته (هر هفته دوجلسه و هر جلسه 90 دقیقه) تحت تأثیر متغیر های مستقل قرار گرفتند.  در این پژوهش سه فرضیه مورد آزمون قرار گرفته اند، که شاخص عملکرد هر سه فرضیه تفاوت نمرات پیش آزمون و پس آزمون و مقایسه گروه ها ی مورد مطالعه است. پس از جمع آوری اطلاعات جهت آزمودن فرضیه ها از آزمون T گروه های مستقل استفاده شده است. برای معنادار بودن تفاوت میانگین نمرات دانش آموزان دو گروه و نیز برای بررسی تجانس واریانس ها از آزمون F (لوین) استفاده شد. یکسان بودن عملکرد حل مسئله دانش آموزان در پیش آزمون، با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنوف نشان داده شده است. تجزیه و تحلیل نتایج نشان می دهد که تدریس تجسم محور، در نگرش دانش آموزان نسبت به ریاضیات تأثیر مثبت چشمگیری خواهد گذاشت، اما تنها تکیه بر تفکر تجسمی باعث تحول در عملکرد «حل مسئله» ریاضی به ویژه در مسئله های غیر هندسی، مانند تعمیم الگوهای شکلی،  نخواهد شد. از طرف دیگر دانش آموزانی که به روش  تجسم محور آموزش دیده اند بهتر می توانند روابط بین اجزای موجود در جمله عمومی دنباله ها را درک کنند. 
۱۸.

بررسی شناخت معلمان ریاضی دوره متوسطه از مثال ریاضی و نحوه به کارگیری آن در معرفی یک مفهوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مثال ریاضی مثال آموزشی معلمان ریاضی فضای مثال تولید مثال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 431 تعداد دانلود : 244
در ساخت دانش و بازسازی مفاهیم ریاضی، «مثال» ها نقشی اساسی ایفا می کنند. مثال های آموزشی خوب مانند یک نمایشگر شفاف، ابزاری برای برقراری ارتباط میان فراگیران، معلمان و مفاهیم هستند. در این پژوهش تصور و درک معلمان ریاضی از مثال و چگونگی به کارگیری آن توسط آن ها در فرایند آموزش یک مفهوم ریاضی، مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش، روش کیفی پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه معلمان ریاضی دوره متوسطه استان مرکزی در سال تحصیلی90- 89 است. حجم نمونه 75 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. نتایج تحقیق نشان داد که معلمان به ضرورت استفاده از مثال ها واقف اند، ولی شناخت کافی از مثال آموزشی ندارند و فضای مثال آن ها به قدرکافی توسعه یافته نیست. اکثر معلمان، مثال را یک ابزار مفید و ضروری و یا یک زبان مشترک و قابل فهم برای فراگیر می دانند، ولی در عین حال موضوعاتی مانند قضایا و مسئله ها، تعاریف و اثبات و استدلال ها را به عنوان مثال در نظر نمی گیرند. معلمان به ویژگی هایی از قبیل شفافیت و سادگی، صحت ریاضی، توانایی فراگیران و قابلیت ارزیابی مثال اشاره کرده اند، اما بخش قابل توجهی از آنان از ویژگی های مهمی همچون تعمیم پذیری، در دسترس بودن و غنی بودن و قوت یک مثال ریاضی غفلت ورزیده اند. همچنین بیشتر معلمان شرکت کننده در پژوهش، از مثال ها فقط در برخی از قسمت های فرایند آموزش ریاضی مانند مفهوم سازی یا آموزش رویه ها استفاده می کنند. 
۱۹.

بررسی و تحلیل م دل های اساسی استدلال و اثب ات در آموزش ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل های اثبات سطوح اثبات روش های استدلال دانش آموزان آموزش ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 701 تعداد دانلود : 363
هدف این مطالعه، بررسی و تحلیل مدل ها و چارچوب های عمده ای است که محققان و آموزشگران ریاضی برای بررسی پاسخ های افراد به مسائل مرتبط با اثبات در ریاضیات پیشنهاد داده اند. در این پژوهش 8 مدل، از جمله مدل های محققانی همچون هارل و ساودر، رکیو و گودینو، میازاکی، بالاچف، معرفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. هر مدل به نوعی، روش استدلال و اثبات پاسخ دهندگان را طبقه بندی می کند. بر اساس توضیحاتی که محققان برای طبقات مختلف مدل های خود بیان می نمایند، جدولی ارائه می گردد که در آن، همپوشانی و تمایز بین این طبقات نشان داده می شود. نتایج بررسی و تحلیل مدل ها نشان می دهد که طبقه بندی پاسخ افراد به مسائل مرتبط با اثبات، می تواند به دو صورت زیر انجام پذیرد؛ 1. بدون توجه به دیدگاه افراد نسبت به اثبات و صرفاً براساس روش استدلال آنها؛  2. با توجه به نوع تفکر افراد در فرایند اثبات و همچنین روش استدلال آنها در ارائه ی اثبات.  در این پژوهش با استفاده از مدل های مورد مطالعه، چارچوب جدیدی ارائه گردیده است؛ به گونه ای که می توان استدلال های مختلف ریاضی را در آن طبقه بندی نمود. در این چارچوب، استدلال های افراد در فرایند اثبات یک گزاره، از نظر روش و شکل ارائه آنها دسته بندی می شوند که با استفاده از آن، می توان علاوه بر ارزیابی توانایی دانش آموزان در فرایند اثبات، روش تفکر و دیدگاه آنها را نیز نسبت به این فرایند، مورد بررسی قرار داد. به نظر می رسد که این چارچوب، تا حدود زیادی می تواند طبقات مختلف مدل های ارائه شده توسط محققان دیگر را در برگیرد. 
۲۰.

تدریس، با تأکید بر راه حل های چندگانه: گامی به سمت تقویت استدلال ریاضی

کلید واژه ها: رویکرهای یادگیری پیشرفت تحصیلی جنس رشته تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 369 تعداد دانلود : 122
هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی آموزش با تأکید بر راه حل های چندگانه، در تقویت مهارت استدلال ریاضی در دانش آموزان دوره متوسطه است. در این مطالعه، 47 دانش آموز در گروه آزمایشی و 54 دانش آموز در گروه کنترل، شرکت داشتند که همگی در سال تحصیلی 95-1394، در مدارس دولتی دخترانه منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران، در دو رشته ریاضی و تجربی، مشغول به تحصیل بودند. ابزار این مطالعه، آزمونی است که بر مبنای دسته بندی میازاکی (2000) شامل استدلال استنتاجی و استقرایی است. روش پژوهش، کنش پژوهی است که در بطن آن از روش شبه آزمایشی استفاده شده است. تحلیل نتایج نشان می دهد آموزش به کمک راه حل های چندگانه مهارت استدلال را در گروه دانش آموزان ریاضی افزایش داده، ولی تغییرات میانگین در گروه تجربی اندک است. تحلیل کیفی نتایج نیز نشان می دهد، بسیاری از دانش آموزان فهم درستی از اثبات، ضرورت اثبات، ویژگی های اثبات معتبر و تمایز بین نمایش و محتوای اثبات ندارند، بسیاری از آنها با مفهوم متغیر، مأنوس نیستند و به خوبی موفق به گذر از  تفکر حسابی به تفکر جبری نشده و نیز در گفتمان ریاضی، قوی عمل نمی کنند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان