حسین افراسیابی

حسین افراسیابی

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه یزد
پست الکترونیکی: hafrasiabi@yazd.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۶۵ مورد.
۲۱.

تعلیق زندگی: بازنمایی خیانت زناشویی در فیلم های دهه 80 و 90 سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خیانت زناشویی سینمای ایران فیلم خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۷۲
بی وفایی و خیانت زناشویی، ازجمله مسائلی است که در دهه های اخیر در سینما به آن توجه و روایت های گوناگونی از آن بازنمایی شده است. در سینمای پس از انقلاب ایران، به طور مشهود از دهه 80، خیانت زناشویی به عنوان آسیبی اجتماعی، جای خود را در سینمای ایران باز کرد. هدف این پژوهش، کشف چگونگی بازنمایی خیانت در فیلم های دهه 80 و 90 سینمای ایران است. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد؛ به گونه ای که 14 فیلم از میان فیلم های این دو دهه با محور اصلی خیانت برگزیده شد. برای تحلیل داده ها، تکنیک تحلیل تماتیک به کار رفت. حاصل تحلیل داده ها، شکل گیری هشت تم اصلی بود که عبارت است از: برجسته سازی خیانت جنسی/ عاطفی، نارضایتی زناشویی، بستر اجتماعی آسیب زا، بی هنجاری شخصی، خیانت به مثابه انتقام، پذیرش ناگزیر، آشفتگی ناشی از خیانت و فرسایش ارتباطی خانواده. براساس تم نهایی پژوهش، خیانت زناشویی در سینمای ایران به صورت یک تعلیق در زندگی بازنمایی شده است؛ یعنی خیانت هم به عنوان نتیجه و هم علت یک زندگی معلق، آشفته و بی هنجار آمده است.
۲۲.

تفسیر مردان از تغییر نقش خود در خانواده: یک مطالعه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مطالعات مردان مردانگی پدرسالاری خانواده تغییر نقش جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۹۴
در دنیای معاصر و موازی با تحولات فرهنگی، اقتصادی و فناوری، نقش های جنسیتی درون خانواده نیز دگرگون شده است. این پژوهش با هدف مطالعه ی تغییر نقش مردان در خانواده با توجه به تفسیر و تجربه خود مردان انجام شد. برای اجرای تحقیق، از روش تحقیق نظریه ی داده بنیاد(گراندد تئوری) استفاده کردیم. میدان مطالعه، شهر یزد بوده و در فرایند گردآوری داده ها، 30 نفر مرد ساکن یزد با روش نمونه گیری هدفمند و دردسترس در تحقیق مشارکت داشتند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها و از کدگذاری نظری برای تحلیل داده ها استفاده کردیم. در کدگذاری اولیه 34 مفهوم از مصاحبه ها استخراج و در آخر ۵ مقوله ی اصلی ساختیم. براساس یافته ها، نقش مرد در خانواده شامل فرایند گذار به برابری و دموکراتیزه شدن است و سایر اعضای خانواده نقش برجسته تری در ساختار قدرت پیدا کرده اند. مردان از تعریف نقش سنتی خود فاصله گرفته و به دگرگونی ذائقه ی مردانه و محدودسازی خویشتن پرداخته اند. رسانه ، آموزش، شهرنشینی، اشتغال زنان و سبک زندگی مصرف گرایانه ی معاصر، از جمله شرایطی است که زمینه ی این تحول را فراهم کرده است. سیطره ی مادی گرایی، سهم خواهی شرکای نقش و معنا سازی نوین از مردانگی از جمله پیامدهای این تغییرات است.
۲۳.

خوانش مردم نگارانه حظ حرارتی پنهان در سنت معماری اقلیم کویر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری سنتی حرارت ادراک حسی حظ حرارتی کیفیت محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۹
سنت معماری اقلیم کویر آموزه های پیدا و پنهانی را در بطن خودش نهفته دارد. آفرینش فضاهای حسی غنیْ از جمله مواهبی است که معماری این بوم ارائه می کند. بخش چشمگیری از تجارب حسی انسان ها در فضاهای مختلف معماری کویری، به وسیله حرارت شکل می گیرد. حرارت نیز مانند سایر محرک های حسی می تواند در غنای درک انسان از فضا مشارکت کند و علاوه بر کمّیّت دمایی، کیفیتی را در قالب حظّ از آن پدید بیاورد. مفهوم حظّ حرارتی کیفیتی است که ادراک رضایت بخش و توأم با احساس مثبت انسان را از شرایط حرارتی در یک فضای مشخص تعریف می نماید. اینکه حظّ حرارتی در بستر معماری سنتی کویری چگونه شکل می گیرد و ساکنانش چگونه آن را درک می کنند، موضوعی است که تاکنون مطالعه نشده است. بر این اساس، پژوهش حاضر چگونگی شکل گیری حظّ حرارتی را در سنت معماری شهرهای کویری جست وجو می کند.این پژوهش با روش شناسی کیفی، از روش مردم نگاری بهره گرفته است. ازاین رو، برای کشف و فهم چگونگی شکل گیری حظّ حرارتی، با استمداد از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده مستقیم، تجارب زیسته افراد را در معماری سنتی کویر واکاوی می کند. مقایسه میان کدهای استخراج شده و تحلیل آن ها نشان می دهد که تمایز حرارتی میان فضاهای هم جوار سبب تجربه حظّ حرارتی برای افراد می گردد. در شرایطی که فرد به واسطه تعامل میان اقلیم و فضای معماری، از حالت تعادل دمایی خودش خارج می گردد، مواجهه با فضایی که بتواند او را به حالت تعادل حرارتی خودش بازگرداند، برای وی حظّ حرارتی را پدید می آورد. مفهوم تمایز حرارتی در تعامل میان سه حلقه انسان و معماری و اقلیم، اشتراکی را برقرار می کند تا موقعیت درک حظّ حرارتی فراهم گردد. در سنت معماری کویر، ایجاد فضاهای هم نشین با تمایز حرارتی مشخص، الگوی نهفته ای است که می تواند راهنمای طراحی های آینده برای غنی کردن منظر حسی حرارت باشد.
۲۴.

پدیدارشناسی خودسانسوری در روابط عمومی های سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودسانسوری روابط عمومی سازمان های دولتی جریان آزاد اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات سازمان های دولتی توأم با مواظبت دائم و رفع موانع از مسیر آن ها، ضامن سلامت جامعه و سازمان است. ازاین رو، پدیده خودسانسوری در روابط عمومی های سازمان های دولتی را باید یکی از موانع عمده در این مسیر قلمداد کرد که شناخت و واکاوی عوامل و زمینه های بروز این پدیده می تواند گامی ضروری و مهم در رفع این موانع محسوب شود. این پژوهش با هدف مطالعه عمیق تجارب مدیران روابط عمومی های سازمان های دولتی شهر یزد، به دنبال کشف و شناسایی عوامل و انگیزه های آنان در مبادرت به خودسانسوری است. این پژوهش در چارچوب مطالعات کیفی به روش پدیدارشناختی انجام گرفته و اعتمادپذیری داده های پژوهش نیز با استفاده از معیارهای چهارگانه اعتبارپذیری؛ انتقال پذیری؛ تأییدپذیری؛ و اطمینان پذیری تأیید شده است. یافته های پژوهش در 15 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی نمایانگر تأثیر عوامل چهارگانه ناامنی و نیازمندی،  دستورمحوری، تبعیت از گفتمان حاکم و مصلحت اندیشی در سطوح فردی، سازمانی، فراسازمانی است. با توجه به سایه سنگین عوامل یاد شده بر دیدگاه های مدیران روابط عمومی های سازمان های دولتی در مبادرت به خودسانسوری، می توان نتیجه گرفت که تسهیل جریان اطلاعات به عنوان یکی از ضرورت های توسعه جوامع، نیازمند توجّه جدّی مسئولان و سیاست گذاران کشور به جایگاه و نقش روابط عمومی ها در این زمینه است.
۲۵.

سازگاری پرنوسان در تعاملات اجتماعی بیماران سرطانی؛ مطالعه کیفی در شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرطان تعاملات اجتماعی نوسان روابط سازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۴۰۹
هدف پژوهش حاضر، کشف معنا و تفسیر بیماران مبتلا به سرطان شهر اهواز از تعاملات روزمره است. پژوهش در رویکرد کیفی و با روش بنیانی انجام شده است. به این منظور با ۱۷ نفر از بیماران مبتلا به سرطان که همه یا بخش عمده ای از درمان خود را در شهر اهواز گذرانده بودند و مراقبان آنها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق انجام شد. این مشارکت کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. داده های مصاحبه با روش کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل شدند و در این مرحله 6 مقوله به دست آمد. در کدگذاری محوری ضمن مقایسه مقولات و کدها با یکدیگر، ارتباط آنها بررسی شد و درنهایت، مقوله «تعامل - سازگاری پرنوسان» به منزله پدیده اصلی ظهور یافت. یافته ها نشان دادند بیماران مبتلا به سرطان در تنظیم روابط خود با فراز و نشیب هایی روبه رو هستند و تعاملات آنان دستخوش تحولات بسیاری می شود که تجربه تعامل - سازگاری پرنوسان را برای آنان به همراه دارد. شرایط خاص بیماری در کنار دشواری تنظیم روابط، آنها را وادار به شکل دهی دوباره تعاملاتشان می کند.
۲۶.

پیامدهای تورم در زندگی روزمره جوانان طبقه پایین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تورم گرانی فشار اقتصادی فقر بحران اقتصادی جامعه شناسی تورم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۹ تعداد دانلود : ۴۰۰
تورم پدیده ای ساختاری و اقتصادی است که پیامدهای مهمی در سطح کنش و ساختار دارد. این پدیده بر جنبه های مختلف ذهنی و ارتباطی در زندگی روزمره کنشگران تأثیر می گذارد؛ ازاین رو، کنشگران اجتماعی تجربه و سازوکارهای رویارویی معینی با آن دارند. هدف این مطالعه کیفی، دست یابی به معنا و تفسیر جوانان طبقه پایین از زندگی روزمره در شرایط تورم است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش انجام آن روش کیفی بنیانی است. مشارکت کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی و با حداکثر تنوع انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته است که با 30 نفر مصاحبه شد. داده ها با فن کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل شدند و درنهایت، 7 مقوله اصلی به دست آمد. تجربه و تفسیر جوانان در قالب این مقولات توصیف می شود: بحران انگیزه، بزرگسالی زودرس، عطش پول، غلتیدن در ابهام و روزمرگی، عادی پنداری، قناعت پیشگی و ناهنجاری تعاملی. نتایج تحلیل داده ها نشان دهنده شکل گیری نوعی احساس ابهام و بی هنجاری در زندگی روزمره است. این وضعیت به تدریج بخشی عادی و ماندگار در زندگی مشارکت کنندگان تلقی می شد که پیامدهای مهمی در ابعاد خرد و کلان به دنبال دارد.
۲۷.

عوامل اجتماعی مرتبط با ارزش کار در میان شهروندان یزد

کلید واژه ها: کار ارزش کار فرهنگ کار اخلاق کار جامعه پذیری یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۵
ارزش کار به عنوان یکی از ارزش های زمینه ساز توسعه اقتصادی اجتماعی به شمار می آید. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ با هدف مطالعه میزان ارزش کار در میان شهروندان یزد انجام شد. ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع کمی است و ﺑﺮای اجرای آن از روش پیمایش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ شهروندان 17 تا 65 ساله یزد است که از میان آنها405 نفر براساس فرمول کوکران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ. ﻧﺘﺎیﺞ نشان داد کار کردن در نزد شهروندان یزدی از ارزش بالاتر از متوسط برخوردار است. ﻧﺘﺎیﺞ آزمون رگرسیون حاکی از این است که متغیّرهای جامعه پذیری، قناعت طلبی و امکانات اقتصادی، رابطه مثبت و معناداری با ارزش کار دارد، به طوری که هرچه میزان این متغیّرها افزایش یابد بر ارزش کار افزوده می شود. از سوی دیگر متغیرهای تقدیرگرایی و لذت گرایی راﺑﻄﻪ منفی و ﻣﻌﻨﺎدار با ارزش کار داشته و پاسخگویانی که نمره بالاتری در لذّت گرایی و تقدیرگرایی را گزارش کردند، ارزش کمتری برای کار قائل اند.
۲۸.

چالش همسازی: تفسیر زنان از ایفای نقش خانه داری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقش های جنسیتی خانه داری زنان خانه دار خانواده چالش همسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۳۰۷
خانه داری از جمله فراگیرترین نقش های زنان است که در زمینه های اجتماعی و فرهنگی مختلف به شیوه های گوناگونی تفسیر و اجرا می شود. ما در این مطالعه، به دنبال کشف و بازسازی معنای  خانه داری نزد زنان  خانه دار شهر شیراز بودیم. از همین رو، رویکرد پژوهش کیفی-برساختی و روش تحقیق کیفی بنیانی را برای اجرای تحقیق انتخاب کردیم. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته در دو قالب فردی و گروهی گرداوری شد. مشارکت کنندگان شامل 34 نفر از زنان  خانه دار، متأهل و دارای فرزند هستند که حداقل پنج سال از زندگی مشترک آنان گذشته است. زنان  خانه دار مشارکت کننده در مصاحبه را از مناطق مختلف شهر شیراز با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب کردیم. داده ها را با استفاده از تکنیک کدگذاری نظری تحلیل کردیم. متن مصاحبه ها را در قالب شش مقوله ی اصلی شامل ؛ هنجار همسرداری، محوریت فرزند، تقلای پذیرش نقش، گران باری نقش، تزلزل پایگاه  خانه داری و بازاندیشی و حسرت دسته بندی کردیم. مقوله ی نهایی برساخته در این تحقیق ،چالش همسازی است که نشان می دهد زنان در ایفای نقش خانه داری، انتظارها و کنش های متناقضی را درک و تجربه می کنند و فعالانه در جهت همسازی این تناقض ها عمل و تلاش می کنند. 
۲۹.

تعلیق، هراس و بازاندیشی: برداشت جوانان از زندگی اجتماعی در شرایط کرونایی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۴۷۰
بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا سراسر جهان را فراگرفته و علاوه بر اثرات بهداشتی و پزشکی،  پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مهمی برای زندگی انسان هاو جوامع داشته است. بررسی چنین پدیده فراگیر و چندبعدی، نگاه میان رشته ای را می طلبد. پژوهش را با هدف کشف تجربه کنشگران اجتماعی در زندگی در شرایط بحران کرونا و قرنطینه اجرا کردیم. مشارکت کنندگان شامل 43 نفر از جوانان حاضر در شبکه های اجتماعی است که با استفاده از شیوهٔ نمونه گیری هدفمند (در دسترس و با حداکثر تنوع) انتخاب کردیم و با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام دادیم. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در پایان هفت مقولهٔ اصلی کشف شد که عبارت اند از: آشفتگی روانی/رفتاری، افزایش خودمراقبتی، تنگنای تعاملات، تنگنای معیشت، بازاندیشی معنوی، تلخی رسانه و مرور و بازیابی خویشتن. براساس جمع بندی مفاهیم و مقوله ها، تعلیق در هراس و بازاندیشی  به عنوان مقوله نهایی ارائه شد. در فضای تاحدودی غیرقابل کنترل بیرونی، ارتقاء خودمراقبتی، تقویت سازوکارهای ذهنی و هم افزایی اجتماعی می تواند غلبه بر ابعاد منفی این شرایط را تسهیل کند.
۳۰.

تنگنای زیست جهان سالمندی مطالعه کیفی بازتاب تورم اقتصادی در زندگی روزمره بازنشستگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تورم اقتصادی گرانی بازنشستگان سالمندان زیست جهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۷۲
تورم و گرانی بر زندگی روزمره بازنشستگان به عنوان یکی از گروه های کم درآمد و آسیب پذیر فشار وارد می کند و کنش ها و تعاملات اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف ما در این مطالعه، فهم تجربه بازنشستگان از تورم اقتصادی و پیامدهای آن در زندگی روزمره آنهاست. رویکرد پژوهش، کیفی و روش اجرای آن نظریه داده بنیاد برساخت گرا است. مشارکت کنندگان را با روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب و برای گردآوری داده ها با 33 نفر از بازنشستگان سازمان های مختلف مصاحبه کردیم. با استفاده از تکنیک کدگذاری نظری، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و 7 مقوله ساخته شد. این مقوله ها عبارتند از: سازگاری معیشتی، کاهش توان حمایت از فرزندان، دشواری انتظارات فرزندان، فرسایش روانی، کاهش همبستگی اخلاقی، محدودسازی تعاملات و فرسایش هنجاری. مجموعه این مقوله ها که بازنمای تجربه و تفسیر سالمندان بازنشسته از تورم است، نشان داد که زیست جهان مشارکت کنندگان در ابعاد مختلف ذهنی، عاطفی، هنجاری و تعاملی، تحت تأثیر تورم قرار گرفته است و آن را در قالب تنگنا تجربه می کنند.
۳۱.

مطالعه کیفی دلایل و زمینه های مشارکت نکردن زنان سرپرست خانوار در برنامه های توانمندسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان سرپرست خانوار توانمندسازی مشارکت دلسردی مددکاری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۳۳۳
بسیاری از سازمان های مددکاری اجتماعی برای کمک به زنان سرپرست خانوار، برنامه های توانمندسازی در نظر می گیرند؛ اما زنان همیشه از این برنامه های اجتماعی و اقتصادی استقبال نمی کنند؛ بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف مطالعه دلایل و زمینه های مشارکت نکردن زنان در برنامه های توانمندسازی انجام شده است. برای انجام این کار کیفی از روش نظریه زمینه ای بهره گرفته شده است و زمینه مدنظر مطالعه، زنان سرپرست خانواری هستند که در اداره بهزیستی شهر یزد پرونده خدمات حمایتی دارند؛ به همین دلیل، با 30 نفر از این زنان تحت پوشش اداره بهزیستی این شهر، با روش نمونه گیری هدفمند مصاحبه شده است. اطلاعات به دست آمده، با شیوه کدگذاری نظری شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی تجزیه وتحلیل شده اند و یافته ها درخصوص دلایل مشارکت نکردن زنان، 7 مقوله اصلی و 1 مقوله مرکزی (دلسردی از وضعیت موجود) را نشان می دهند. این مقولات، شامل احساس بی نیازی، رنجوری، اجبار به خانه نشینی، الزام به کار، فراز و نشیب وام، هزینه مسافت و ترس از شکست است. به طور کلی می شود چنین استنتاج کرد که موفقیت در اجرای برنامه های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، نیازمند توجه به وضعیت جسمی، روانی، خانوادگی و توانایی های زنان و آموزش آنان برای حضور و مشارکت در این برنامه ها است.
۳۲.

بازنمایی معنا و تجربه خالکوبی در میان زنان جوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خالکوبی تتو زنان بدن خودتعیین گری مصورسازی بدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۳۹۰
خالکوبی ریشه در آیین های کهن دارد که در دوره های مختلف در معنای مناسک گذار، کنش زیباشناختی و هویتی استفاده شده است. نوشته ها و نقوش خالکوبی دال بر بازنمایی معانی مختلف از بدن است. پژوهش حاضر در جست و جوی دلایل و تفسیر زنان از اقدام به خالکوبی است. در این پژوهش از روش نظریه داده بنیاد برای اجرا و تحلیل داده ها استفاده شد. مشارکت کنندگان این پژوهش را 12 نفر از زنان 19 تا 36 سال شهر یزد هستند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند به روش در دسترس انتخاب کردیم. متن مصاحبه ها را از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و در قالب هفت مقوله اصلی سازماندهی کردیم. این مقولات شامل: معنابخشی، لذت جویی، بیان خویشتن، بدن هنجارمند، تأثیر همجواران، بخش های رؤیت پذیر و منع عرف و سنت است. در نهایت با یکپارچه سازی مقولات اصلی، مقوله نهایی رابا عنوان«خودتعیین گری هنجارشکنانه» ساختیم.
۳۳.

مطالعه کیفی بسترها و پیامدهای خانوادگی اشتغال زنان در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشتغال زنان پیامدهای خانوادگی گرانباری نقش چترهای حمایتی شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۴۵۱
با ورود زنان به بازار کار، نقش شغلی، به عنوان نقشی جدید در مقابل نقش های سنتی همسری و مادری مطرح گردیده است. زنان با داشتن نقش های همسری، مادری و خانه داری، با پذیرفتن اشتغال، در حقیقت، مسئولیتی مضاعف را عهده دار می شوند. اشتغال زنان می تواند پیامدهای مثبت و منفی را برای خود فرد و خانواده او در پی داشته باشد. هدف این پژوهش، شناخت پیامدهای خانوادگی اشتغال زنان در شهر یزد می باشد. روش مورد استفاده، کیفی است که در چارچوب نظریه زمینه ای انجام شده است. 15 زن متأهل شاغل یزدی مشارکت کننده در این پژوهش، با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. داده های مورد نیاز این مطالعه، به شیوه مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شده و با روش کدگذاری استراوس و کوربین، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مقوله نهایی حاصل از تحلیل داده ها، گرانباری نقش می باشد. مهم ترین شرایط علّی حاصل از داده ها، محدودیت زمان و فراغت است. همچنین متغیرهای "کیفیت روابط زوجین" و "مدیریت درآمد زن شاغل" به عنوان شرایط زمینه ای، و "چترهای حمایتی" به عنوان شرایط مداخله گر تعیین شد. پیامدهای اشتغال زنان متأهل، با عناوین فشار مضاعف، تضعیف نقش های زنانه، بهبود تعاملات و رضایت و آرامش استخراج گردید. راهبردهایی که این زنان برای کاهش گرانباری نقش به کار می گیرند نیز شامل: مدیریت زمان، مدیریت وظایف شغلی و حمایت گری است.
۳۴.

مطالعه کیفی مصرف قلیان در میان پسران جوان شهر جیرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قلیان دخانیات تنباکو جوانان روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۴۶۳
مصرف قلیان، به دلایل متفاوتی در سال های اخیر شیوع زیادی داشته است و پسران جوان، یکی از عمده ترین مصرف کنندگان آن به شمار می آیند. هدف این پژوهش، بررسی دلایل و زمینه های اجتماعی مصرف قلیان در بین جوانان شهر جیرفت است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای اجرا شده است. برای این کار، با 47 نفر از جوانان شهر جیرفت که با روش نمونه گیری نظری و هدفمند انتخاب شده اند، مصاحبه های عمیق انجام شده و با شروع انجام مصاحبه ها در خلال آن، گزاره های معنادار و سپس، مفاهیم مربوط به آن مشخص شده است و بعد از آن، مفاهیم در مقوله ها دسته بندی شده اند. بعد از انجام کدگذاری باز، محوری و گزینشی، ۸ مقوله اصلی به دست آمده است که این مقوله های اصلی عبارت اند از: قهوه خانه در دسترس، مصرف جایگزین، تکمیل کننده، فشار دوستان، رهایی از نظارت خانواده، محیط نابسامان، مصرف در خانواده، کنجکاوی و هیجان. براساس مقولات به دست آمده، نابهنجاری چند دامنه به صورت مقوله اصلی از داده ها استخراج شده است و طبق مقوله های حاصل شده از اطلاعات، می توان گفت مصرف قلیان درزمینه اجتماعی و تعاملات متناسب با مصرف، شکل گرفته است و سپس رشد می کند.
۳۵.

عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با تفاخر اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفاخر اجتماعی مدگرایی مصرف گرایی جامعه پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۷۴۱
تفاخر یا فخرفروشی، یک جهت گیری در تعاملات اجتماعی است که در رابطه با مصرف و نمایش کالاها در عرصه عمومی و خصوصی معنا می یابد. پژوهش حاضر یکی پژوهش کمی است که با هدف بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با تفاخر اجتماعی در میان شهروندان انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل جمعیت 64-15 سال شهر یزد است که 384 نفر آنان با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شد. پژوهش با روش پیمایشی انجام شده و ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سن، جامعه پذیری، مصرف گرایی، مادی گرایی، فردگرایی، مدگرایی با تفاخر اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد اما بین جنسیت با تفاخر اجتماعی رابطه معناداری مشاهده نشد. متغیرهای مستقل مدگرایی، جامعه پذیری، مصرف گرایی، فردگرایی و سن در آزمون رگرسیون چندمتغیره وارد شده و توانستند 69 درصد از تغییرات تفاخر اجتماعی را در جامعه مورد مطالعه تبیین کنند.
۳۶.

مطالعه کیفی مصرف آب در نگاه زنان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آب اصفهان زنان کم آبی مصرف آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۸۲
زنان یکی از کارگزاران مهم مصرف آب در سطح مصرف خانگی اند و در شرایطی که کم آبی به ابرچالش تبدیل شده است، اطلاع از دیدگاه زنان به این وضعیت حائز اهمیت است. هدف این پژوهش کشف تجربه و تفسیر زنان شهر اصفهان از مصرف آب و کم آبی است. این تحقیق با روش کیفی انجام شده و از روش نظریه داده بنیاد برای اجرای پژوهش و تحلیل داده ها استفاده شده است. نحوه نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند بوده است. همچنین، برای حصول اعتمادپذیری پژوهش، از سه تکنیک اعتمادپذیری از سوی اعضا، روش مقایسه تحلیلی و بازرسی خارجی از سوی استادان راهنما و مشاور استفاده شده است. به منظور گردآوری داده ها، با 30 زن ساکن در شهر اصفهان مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفت. بعد از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، 10 مقوله اصلی و مدل پارادایمی ارائه شد. مخاطرات محیطی و طبیعی و مدرن شدن به منزله شرایط علّی کم آبی، بیماری وسواس و دغدغه های اجتماعی و روانی به منزله شرایط زمینه ای، حکمرانی آب و فناوری های مصرف آب به منزله شرایط مداخله گر و صرفه جویی و آگاهی و آموزش به منزله استراتژی ها و در آخر درک خطر و مسئولیت پذیری و احساس گناه از مصرف بی رویه به منزله پیامدها به دست آمد. نظریه جوهری در این پژوهش، فرهنگ و زیرساخت در قالب یک مدل پارادایمی ارائه شد.
۳۷.

تأثیر داشتن کودک با کم توانی ذهنی بر زندگی مادران: رویکرد کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودک با کم توانی ذهنی زندگی مادر نظریه داده بنیاد مراقبت-مخاطره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۵۲۲
با در نظر گرفتن تأثیر عمیق و متقابل کودکان با کم توانی ذهنی بر زندگی اعضای خانواده و به ویژه مادران و وجود مطالعات بسیار اندک در این گروه هدف، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر داشتن کودک با کم توانی ذهنی بر زندگی مادران انجام گرفت. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش نظریه داده بنیاد انجام شد. نمونه پژوهش 22 نفر از زنان دارای کودک کم توان ذهنی شهر یزد بودند که با روش نمونه گیری غیر-تصادفی هدفمند انتخاب شدند؛ این تعداد براساس ملاک اشباع نظری انتخاب شد و نمونه گیری تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. برای گرداوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و عمیق استفاده شد. داده های حاصل از مصاحبه، با روش کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل شد. در مرحله کدگذاری باز 54 مفهوم و در مرحله کدگذاری محوری 9 مقوله به دست آمد. مقوله ها عبارتند از: ضعف امکانات، رنج هزینه، تضعیف روابط اجتماعی، نارضایتی زناشویی، ضعف حمایت، دیگران سرزنشگر، دوگانگی اعتقادی، دلهره ی فرزندآوری و ترس از آینده. مقوله «مراقبت- مخاطره» به عنوان مقوله هسته ای ظهور یافت. نتایج بیان کننده ی آن است که مراقبت از کودک با کم توانی ذهنی، مادر را در معرض انواع مختلفی از مخاطرات قرار می دهد. فقر فرهنگی، اقتصادی و حمایتی به عنوان شرایط علی تأثیرگذار بر پدیده مراقبت- مخاطره مادران بوده است، پیامدهای حاصل شامل طلاق عاطفی، زوال روابط، افسردگی و انصراف از بارداری بعدی است.
۳۸.

بازنمایی خانواده نابسامان از نگاه زنان درگیر طلاق در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده نابسامان زنان زمینه ها طلاق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : ۷۹۲ تعداد دانلود : ۴۵۸
خانواده معمولا به عنوان فضایی امن برای رشد و ارتقای زندگی فردی و اجتماعی کنشگران اجتماعی به حساب می آید. با وجود این، در دوره اخیر این نهاد اجتماعی با چالش های جدی مواجه شده است. هدف این پژوهش، کشف زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان از طریق تفسیر و معنای ذهنی زنانی است که همین نابسامانی آن ها را درگیر طلاق کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه موردمطالعه زنان متقاضی طلاق در شهر یزد هستند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 33 نفر از زنان درگیر طلاق مصاحبه نیمه ساخت یافته صورت گرفت. داده های به دست آمده از مصاحبه ها با شیوه کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بدسرپرستی، ضعف حمایت خانوادگی، خشونت و تعارض والدین، فقر، خشونت زناشویی، اعتیاد و طلاق زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان را فراهم می کند.
۳۹.

مطالعه کیفی ازدواج پرمخاطره آمیز در میان زنان درگیر طلاق شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طلاق خانواده ازدواج همسرگزینی مخاطره

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : ۹۹۲ تعداد دانلود : ۵۸۴
ازدواج و همسرگزینی یکی از مهم ترین تجربه ها و رویدادها در زندگی شخصی و اجتماعات انسانی بویژه در فرایند شکل گیری نهاد خانواده است. از همین رو ازدواج مخاطره آمیز می تواند زمینه ساز بسیاری از مسائل در زندگی فرد و جامعه باشد. هدف این پژوهش، کشف زمینه ها و ابعاد ازدواج پرمخاطره از طریق ادراک و معنای ذهنی زنانی است که این پدیده را تجربه کرده اند. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شده است. جامعه موردمطالعه زنان شهر یزد هستند و در نمونه پژوهش 33 نفر از زنانی که اقدام به ازدواجی پرمخاطره کرده بودند، مشارکت داشتند. از روش نمونه گیری هدفمند برای انتخاب نمونه ها و مصاحبه نیمه ساخت یافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. داده ها با شیوه کدگذاری نظری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته ها زمینه های به وجود آورنده ازدواج مخاطره آمیز شرایط بحرانی دوران مجردی مشارکت کنندگان بود؛ ازجمله این شرایط: زندگی در خانواده های نابسامان که با فقر، طلاق والدین، احساس تنهایی، سالخوردگی والدین همراه بوده است. همچنین زندگی در خانواده های سرکوبگر و سختگیر، کلیشه های فرهنگی و جهان بینی توسعه نیافته زمینه اقدام به یک ازدواج پرمخاطره را فراهم کرده بود. زنان مشارکت کننده انواع ازدواج مخاطره آمیز ازجمله: ازدواج بحران گریز، ازدواج احساسی، ازدواج خودمحورانه، ازدواج پنهانی، ازدواج مصلحتی و... را تجربه کرده بودند.
۴۰.

بررسی وضعیت مصرف گرایی با تأکید بر شهرنشینی در بین جوانان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جوانان جهانی شدن دینداری شهرنشینی مصرف گرایی رسانه های ارتباط جمعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۱۳۳۹ تعداد دانلود : ۷۴۶
امروزه مصرف گرایی از موضوعات مهم پژوهش در جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی است. مصرف گرایی یکی از مؤلفه های مشترک دوران مدرن و پست مدرن است. بنابراین مقاله ی حاضر به بررسی تجربی عوامل مرتبط با مصرف گرایی در بین جوانان شهر یزد می پردازد. این پژوهش با روش پیمایش و استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته، 384 نفر از جوانان شهر یزد را به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای مورد بررسی قرار داد. برای پایایی تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. در این مقاله تأثیر متغیرهایی نظیر وسایل ارتباط جمعی، جهانی شدن، دینداری، جنس، محل تولد و تحصیلات با متغیر وابسته بررسی شد. همچنین از نظریات اندیشمندانی مانند گیدنز، بودریار، برایان ترنر و .. استفاده شد. از آنجا که هیچ کدام از نظریات نمی توانند به طور کامل و جامع پدیده ی مصرف گرایی را تبیین کنند، ما از چارچوب نظری ترکیبی استفاده کردیم. نتایج تحقیق نشان داد که در بین متغیرهای زمینه ای، متغیر جنس و محل تولد با مصرف گرایی رابطه ی معنا داری برقرار کردند در واقع هر چه جوامع به سمت مدرنیته و شهرنشینی گام بردارند، میزان مصرف گرایی در بین کنش گران بیشتر می شود و متغیر تحصیلات با مصرف گرایی رابطه ای نداشت. همچنین بین استفاده از وسایل ارتباط جمعی (با تأکید بر ماهواره) و جهانی شدن رابطه معنادار و مثبتی وجود داشت ولی بین دینداری و مصرف گرایی رابطه ی معنا دار و منفی ای وجود داشت یعنی دینداری افراد مانعی بر مصرف گرایی بیشتر آنها بود. نتایج رگرسیون نشان داد که دو متغیر جهانی شدن و دینداری، 17 درصد از واریانس مصرف گرایی را تبیین کرده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان