فهم و شناسایی عوامل روانی اجتماعی خرده فرهنگ های مرتبط با مصرف مواد مخدر: یک مطالعه گراندد تئوری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: تحقیقات نشان داده است که شرایط و ویژگی های خرده فرهنگ ها می تواند یکی از دلایل ابتلا به اعتیاد و مصرف مواد مخدر باشد و بررسی عوامل روانی اجتماعی هر جامعه ای می تواند روشن کننده ویژگی های آن فرهنگ بوده و سرنخ هایی در ارتباط با مشکلات آن جامعه به ویژه اعتیاد باشد؛ بنابراین این پژوهش درصدد فهم و شناسایی عوامل روانی اجتماعی خرده فرهنگ های مرتبط با مصرف مواد مخدر است مواد و روش ها: مطالعه از نوع کیفی و از روش گراندد تئوری می باشد. شهر اصفهان به عنوان پایلوت تحقیق انتخاب گردید. متغیرها و مقوله ها از 32 مصاحبه که اعتبار آن توسط اساتید و متخصصین موضوع تائید شده، استخراج گردید. از میان 18 مقوله محوری، 5 مقوله اصلی شامل شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها شناسایی شدند. یافته ها: سوء مصرف مواد با «وابستگی عملی-احساسی»، «رانده شدگی از جامعه» و «خرده فرهنگ انحرافی» همراه است. افراد در سبک زندگی اعتیاد گونه خود دچار نوعی جدایی از اجتماع هستند. تداوم عضویت در خرده فرهنگ انحرافی به نوعی تنها سرمایه فرد معتاد محسوب می شود و زمینه را برای شکل گیری رفتارهای انحرافی و کجروی بیشتر مهیا می سازد. پیامدها شامل: تداوم اعتیاد، اضمحلال روانی – اجتماعی، شکل گیری ارزش های نوین منفی، خرده فرهنگ حمایت گسسته و اعتماد در برابر بی اعتمادی میان گروهی خواهد بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد که حمایت اجتماعی و عاطفی از افراد معتاد وکمک به آنان برای ترک مواد مخدر از جذب شدن آنها به خرده فرهنگهای تهاجمی و بزهکار جلوگیری می نماید. با این وجود در جهت بالا بردن اعتبار بیرونی تحقیق پیشنهاد می گردد در جوامعی دیگر، تحقیقاتی مشابه تحقیق حاضر صورت بگیرد.