هادی پورشافعی

هدف: امروزه پژوهش عملی و کاربردی در به اجرا درآوردن برنامه های درسی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. یکی از دغدغه های کارگزاران و سیاست گزاران آموزشی و مجریان برنامه های درسی گسترش پژوهش به ویژه پژوهش مشارکتی درون مدرسه و کلاس درس است. «درس پژوهی» روشی برای اصلاح شیوه آموزش و الگویی عملی برای بازبینی مداوم الگوهای ذهنی و بازاندیشی مشارکتی عمل کارگزاران آموزشی است. پژوهش حاضر با هدف بهبود درک دانش آموزان پایه پنجم از چگونگی تفریق عددهای مخلوط انجام گرفت. روش: در پژوهش حاضر از روش درس پژوهی استفاده شد. جامعه مورد مطالعه دانش آموزان پایه پنجم (دو کلاس 14 و 24 نفره) دبستان دخترانه نورالهدی شهر بیرجند بودند. در این مطالعه از دو دسته داده های کیفی و کمی استفاده شد. داده های کیفی در این پژوهش، شامل مشاهده فعال دو کلاس درس ریاضی پایه پنجم ابتدایی در فرایند درس پژوهی، مصاحبه های روایتی با معلمان برای فهم تأثیر درس پژوهی در بهبود آموزش و غنی سازی یادگیری، بررسی طرح درس ها، یادداشت های خود بازاندیشی معلمان، نظرات و یادداشت های ناظر بیرونی و نظرات دانش آموزان پایه پنجم در مورد تأثیر درس پژوهی بر میزان یادگیری و درک آن ها از چگونگی تفریق عددهای مخلوط است و داده های کمی مطالعه حاضر شامل نتایج آزمون ریاضی پایه پنجم قبل و بعد از اجرای فرایند درس پژوهی است. یافته ها: نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت روش درس پژوهی بر یادگیری دانش آموزان می باشد. ایجاد فضای مناسب برای همفکری و استفاده از تجربیات همکاران در کلاس های درسی می تواند به شکل گیری روش های نوین در ارائه مطالب آموزشی کمک کرده و عمل آموزش و یادگیری را تسهیل سازد.

استفاده از فناوری های نوین از جمله اینترنت را باید هم فرصت و نیز تهدید تلقی نمود. صرف نظر از فرصت های فراهم شده، این ابزار ارتباطی می تواند کارکردی سالم و یا این که سلامت روانی و جسمانی کاربران از جمله دانشجویان را با تهدید روبه رو سازد. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت اعتیاد به اینترنت و نقش پیش بینی کننده آن در سلامت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه بیرجند است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 95 -96  است که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 300 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، دو پرسشنامه استاندارد اعتیاد به اینترنت یانگ IAT (1996) و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز (1998) می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله آزمون آماری تی تک نمونه ای، واریانس یک طرفه، همبستگی، تی مستقل و رگرسیون در سطح معنادار  P=<0/05 بررسی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی دانشجویان رابطه معنادار منفی وجود دارد و از زیرمقیاس های سلامت اجتماعی، زیرمقیاس های پذیرش اجتماعی، یکپارچگی اجتماعی و انطباق اجتماعی با استفاده از اینترنت، رابطه معناداری در جهت معکوس نشان دادند. هم چنین بین اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی دختران و پسران، تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به نتایج می توان گفت اعتیاد به اینترنت، قادر به پیش بینی سلامت اجتماعی دانشجویان می باشد. هم چنین می توان گفت پدیده اعتیاد به اینترنت یک معضل برای سلامتی است که گریبان گیر افراد جامعه شده است، لذا مسؤولین دانشگاه باید در امر سلامت دانشجویان مخصوصاً سلامت اجتماعی آنان تلاش کرده و در زمینه  فرهنگ سازی مناسب و آموزش صحیح استفاده از اینترنت و شبکه ها برنامه ریزی کنند.کلید واژه: اعتیاد به اینترنت، سلامت اجتماعی، دانشجویان

رضایت زناشویی یکی از عوامل مهم زندگی است که موجب آرامش زوجین شده و فقدان آن در بسیاری از زمینه ها، منجر به ایجاد مشکل، اختلاف و در مواردی هم طلاق می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پیش بینی کننده ی امید به زندگی در رضایت از زندگی زناشویی زنان شهر بیرجند انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است و جامعه ی آماری آن  را کلیه ی زنان متأهل30 تا60 سال شاغل (فرهنگی) و خانه دار ساکن شهر بیرجند، در سال 1396تشکیل می دهند. 51 نفر زن متأهل از بین زنان فرهنگی با نمونه گیری تصادفی و 51 نفر زن خانه دار از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.  داده ها با استفاده از پرسشنامه ی امید به زندگی سیمپسون و پرسشنامه ی کوتاه شده ی رضایت از زندگی زناشویی انریچ جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده و آزمون "تی" مستقل در نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مؤلفه های امید به زندگی (رابطه ی اجتماعی، تحصیل، رابطه ی عاشقانه، رابطه ی خانوادگی، زندگی کاری و اوقات فراغت) با رضایت از زندگی زناشویی زنان به طور کلی و رضایت از زندگی زناشویی زنان شاغل و خانه دار، رابطه ی مثبت معنادار وجود دارد. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 43% از کل واریانس رضایت زناشویی زنان و 56% از کل واریانس رضایت زناشویی زنان شاغل و 37% از کل واریانس رضایت زناشویی زنان خانه دار به وسیله ی مؤلفه های امید پیش بینی می شود. از بین مؤلفه های امید، مؤلفه ی روابط خانوادگی و اوقات فراغت می تواند رضایت از زندگی زناشویی زنان را پیش بینی نماید. نتایج هم چنین نشان داد که امید به زندگی در زنان شاغل، بیشتر از امید به زندگی در زنان خانه دار است، اما بین رضایت از زندگی زنان شاغل و خانه دار، تفاوت معنادار مشاهده نشد.

پژوهش حاضر به منظور طراحی پرسشنامة فرهنگ سازمانی سازمان های آموزشی و سنجش اعتبار و پایایی آن انجام گرفت. پرسشنامة اولیه با مطالعات نظری و براساس الگوی فرهنگ سازمان های آموزشی (EOCM)، که حاصل پژوهشی کیفی توسط پژوهشگر بوده است، با 66 گویه طراحی شد. در اجرای آزمایشی 5 گویه به دلایلی از جمله کم بودن ضریب همبستگی (قطع 2 /0) حذف شد. در مرحلة نهایی، پرسشنامه با 61 گویه در جامعة آماری شامل 189 نفر کارکنان آموزش وپرورش استان خراسان جنوبی اجرا شد. مقدار 798 /0 KMO= و معناداربودن آزمون بارتلت 0001 /0 P= نشان دهندة توجیه پذیربودن اجرای تحلیل عاملی در این مطالعه بود. پایایی پرسشنامه با محاسبة آلفای کرونباخ با نرم افزارSPSS  و نیکویی برازش ساختار پرسشنامه و زیر مؤلفه های آن به روش محاسبة ضرایب تحلیل عاملی تأییدی و با نرم افزار Amos18 انجام گرفت. در مرحلة نهایی ضرایب همبستگی گویه ها و ضرایب عاملی، معیارِ حذف گویه ها ی نامناسب قرار گرفت. 5 گویه با ضریب همبستگی کمتر از 4 /0 و 2 گویه به دلیل کاهش یافتن تعداد گویه ها در شاخص و عدم کفایت برای تحلیل عوامل حذف شدند. یافته های مطالعة حاضرنشان داد پرسشنامه با 54 گویه با آلفای کرونباخ 97 /0 پایایی خوبی دارد و تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان دهندة برازش خوب ساختار پرسشنامه و الگوی نهایی (895 /0GFI= و 098 /0 RMSEA=) بود.

ارتقا ءکیفیت زندگی عاملی است که باعث افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی میگردد. بنابراین با افزایش توانایی فکری یا هوش سازمانی، کیفیت زندگی نیز افزایش پیدا می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هوش سازمانی و هوش معنوی به عنوان عوامل پیش بینی کننده کیفیت زندگی در معلمان زن انجام گرفت.روش انجام پژوهش توصیفی –همبستگی بود. بدین منظور 210 معلم زن با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی هوش سازمانیAlbrecht,Karl 2009 ) (، هوش معنوی بدیع و پرسشنامه ی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی ( WHOQOL ) استفاده شد. از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون برای آنالیز اطلاعات استفاده شد. تحلیل همبستگی داده ها نشان داد که اکثریت مولفه های هوش سازمانی رابطه مثبت معناداری(01/0>P) با زیر مقیاسهای کیفیت زندگی دارند. از طرف دیگر روابط مثبت معنی داری (01/0>P) میان بعضی مولفه های هوش معنوی و زیر مقیاسهای کیفیت زندگی مشاهده شد. به عبارت دیگر هر اندازه افراد از هوش سازمانی و هوش معنوی بالاتری برخوردار باشند، از کیفیت زندگی بالاتر برخوردار خواهند بود. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای توانایی مقابله، میل به تغییر، اتحاد و توافق، روحیه، کاربرد دانش و فشار عملکرد، به عنوان فاکتورهای هوش معنوی و هوش سازمانی می توانند کیفیت زندگی افراد را پیش بینی کنند.در نتیجه، با توجه به معنادار بودن تاثیر هوش سازمانی و هوش معنوی بر کیفیت زندگی معلمان توصیه می شود تا مسئولان در راستای فراهم نمودن بسترهای لازم و مناسب جهت ایجاد هوش سازمانی اقدام نمایند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی اسنادهای اساتید موفق در تدریس اثربخش بر مبنای روش بنیاد بخشی نظریه است. بدین منظور پانزده نفر از اساتید برجسته دانشگاه های سراسری، آزاد و پیام نور بیرجند که طی یک دوره پنج ساله در ارزیابی های دانشجویان از کیفیت تدریس بالاترین نمره را کسب کرده بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه و پیشینه موضوع جمع آوری شدند و با روش های کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. براساس نتایج اساتید معتقدند تدریس اثربخش دو دسته نیازهای علمی و پرورشی دانشجویان را برطرف می نماید. در این پژوهش، بر مبنای روش بنیاد بخشی نظریه الگویی برای تدریس اثربخش ارائه شده است. بر پایه نتایج، توانایی استاد در انتقال توان مندی ها و ویژگی های خود به دانشجویان در اثربخشی تدریس نقش اساسی دارد لذا لازم است اساتید به توانایی انتقال توجه ویژه ای داشته باشند. همچنین تدریس اثربخش، بر حسب ماهیت رشته های تحصیلی متفاوت است، و نیز دانشجویان اساتیدشان را بر اساس توان مندی آن ها (نه نگرش شخصی) ارزیابی می نمایند.

هدف پژوهش، بررسی نقش واسطه ای خوش بینی علمی دانش آموزان در رابطه بین خوش بینی علمی مدرسه و خودکارآمدی دانش آموزان بود. روش تحقیق استفاده شده، توصیفی از نوع همبستگی بود. تعداد 296 دانش آموز با روش نمونه گیری مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از سه پرسشنامه خوش بینی علمی مدرسه هوی و همکاران، خوش بینی علمی دانش آموزان تی شانن موران و همکاران و خودکارآمدی موریس استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) استفاده شد. یافته ها نشان دادند ضریب همبستگی بین خوش بینی علمی دانش آموز، خوش بینی علمی مدرسه و خودکارآمدی دانش آموز مثبت و معنادار است . اثر مستقیم خوش بینی علمی مدرسه بر خوش بینی علمی دانش آموز مثبت و معنادار بود. همچنین اثر مستقیم خوش بینی علمی دانش آموز بر خودکارآمدی نیز مثبت و معنادار بود. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان دادند خوش بینی علمی مدرسه به واسطه خوش بینی علمی دانش آموز اثر غیرمستقیمی بر خودکارآمدی دارد. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان دادند مدل مفهومی پژوهش از برازش کافی برخوردار است؛ بنابراین می توان با افزایش خوش بینی علمی مدرسه و خوش بینی علمی دانش آموز، گامی مثبت برای ارتقای خودکارآمدی فراگیران برداشت.

هدف این پژوهش بررسی وضعیت کیفیت تدریس مدرسان در نظام آموزش عالی با توجه به میزان توجه به تدریس تعاملی است. برای این منظور از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. افراد نمونه به شیوه نمونه گیری هدفمند و براساس معیار اشباع نظری به تعداد 25 دانشجوی ترم ششم تا ترم هشتم کارشناسی انتخاب شدند. یافته ها نشان  داد که از نظر دانشجویان، اکثر مدرسان از روش سخنرانی و توضیحی استفاده می کنند و جزوه گویی بخش اعظم کلاس را به خود اختصاص می دهد. هم چنین علل گرایش مدرسان به این روش ها را عدم تسلط کافی اساتید، راحت طلبی، مشغله فراوان مدرسان و نیز مسائل کلاسی از قبیل فرصت کم، شلوغی و بی نظمی در کلاس می دانند. اکثر دانشجویان بر این اعتقاد بودند که در فعالیت های علمی کلاس، مشارکت داده نمی شوند. هم چنین به اعتقاد آن ها بین استاد و دانشجو در فرایند یاددهی و یادگیری، تعامل علمی وجود ندارد و صرفاً مدرسان به ارائه دروس بدون به چالش کشیدن ذهن دانشجویان می پردازند. دانشجویان استفاده از روش های فعال به منظور مشارکت دانشجو در کلاس را برای بهبود وضعیت فعلی پیشنهاد نمودند.

زمینه و اهداف: تسهیم اثربخش دانش، نیازمند بافت و بستر مناسب فرهنگی است. افراد به عنوان یک سازمان فردی برای یادگیرنده شدن، لازم است پس از شناسایی و خلق اطلاعات، برای کاربرد عملی اطلاعات و نهادینه کردن دانش به تسهیم و تبادل دانش بپردازند و اگر این فرهنگ در افراد نهادینه نشود نمی توانند در جریان رقابت و در عصر جهانی شدن و انفجار دانش موفق باشند. روش بررسی: این پژوهش پیمایشی بوده و نتایج حاصل به صورت توصیفی – تحلیلی ارائه شده است. نمونه آماری ۱۰۰ نفر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی بیرجند می باشند که به صورت تصادفی انتخاب شدند، ابزار سنجش اطلاعات پرسشنامه 20 سؤالی با ضریب پایایی 0/89 و روایی (93/.CVI=) بود. داده ها پس از جمع آوری با نرم افزار Spss و آزمون T و ضریب همبستگی آنوا مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

اعتماد عاملی مهم در توسعه جوامع و هم چنین از عناصر مهم شکل گیری سرمایه اجتماعی است. سطح اعتماد در جامعه تا حدودی متأثر از سطح اعتماد درون نهادهای اجتماعی و فرهنگی آن جامعه است که در این میان آموزش و پرورش و در رأس آن مدرسه، از اهمیت بسزایی برخوردار است. اعتماد لازمه شکل گیری روابط صحیح در محیط کار است و بدون اعتماد اعمال و رفتارهای افراد با یکدیگر ساختگی بوده و از عمق لازم برخوردار نخواهد بود. لذا پژوهش حاضر به دنبال بررسی سطح اعتماد دبیران و ارائه راهکارهایی برای افزایش میزان اعتماد سازمانی می باشد. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش، دبیران مقطع متوسطه اول شهر بیرجند بودند که از این تعداد 196 نفر (109 نفر دبیر مرد و 87 نفر دبیر زن) به عنوان گروه نمونه به روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه اعتماد سازمانی رودر (2003) استفاده شد. در تنظیم پرسش نامه  و بررسی روایی صوری و محتوایی، از نظر اساتید مجرب استفاده و برای بررسی پایایی پرسش نامه آلفای کرونباخ برای این پرسش نامه 88/0 به دست آمد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از شاخص های توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و هم چنین آزمون T تک نمونه ای و مستقل انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که اعتماد نهادی، کمترین میزان و سپس اعتماد عمودی قرار دارد و اعتماد به همکاران، بالاترین میانگین را دارا می باشد و در انتها، راهکار هایی برای افزایش اعتماد نهادی و عمودی ارائه  شده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سلامت سازمانی و مشارکت پذیری کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند است. این پژوهش از نظر گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی و بر اساس هدف، کاربردی است. جامعه آماری شامل همه کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند که در سال 1393 در این سازمان شاغل هستند، می باشد که تعداد آن ها 220 نفر است و براساس جدول کرجسی و مورگان، 110 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.این حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های پژوهش به وسیله دو پرسش نامه مشارکت پذیری مک لگان و نل (1995) و پرسش نامه سلامت سازمانی هوی و فیلدمن (1996)، جمع آوری شده است. روایی پرسش نامه های مذکور در پژوهش های زیادی مورد تأیید قرار گرفته است. پایایی ابزارها با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 برای مشارکت پذیری و 87/0 برای سلامت سازمانی به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آمار استنباطی (همبستگی و رگرسیون) استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که بین سلامت سازمانی و مشارکت پذیری کارکنان آموزش و پرورش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین یافته ها نشان داد که ابعاد سلامت سازمانی (یگانگی نهادی، نفوذ مدیر، ملاحظه گری، ساخت دهی، پشتیبانی منابع، روحیه و تأکید علمی) توانستند مشارکت پذیری کارکنان آموزش و پرورش شهر بیرجند را پیش بینی کنند.

تغذیه مناسب از مهم ترین نیازهای تأمین سلامت جسمی، فکری و به عبارتی رکن اساسی سلامت جامعه است. ارائه رژیم غذایی مناسب به کودکان، نگهداری و توزیع مطلوب، همچنین کنترل محل نگهداری و توزیع مواد غذایی در مدارس بسیار مهم است. لذا پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی می باشد که با هدف بررسی رابطه آگاهی تغذیه ای با شادکامی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر بیرجند انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم ابتدایی که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند؛ که مطابق جدول کرجسی و مورگان، با توجه به حجم جامعه (500 نفر)، نمونه آماری 210 نفر به صورت تصادفی ساده تعیین گردید. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های شادکامی آکسفورد (1989) و پرسش نامه محقق ساخته آگاهی تغذیه ای استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد. نتایج تحقیق حاکی از آن بود بین آگاهی تغذیه ای و شادکامی رابطه معنی داری وجود داشت، اما بین آگاهی تغذیه ای با عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی داری وجود نداشت.

هدف پژوهش حاضر تعیین مؤلفه های فرهنگ سازمانی آموزش و پرورش بوده است. این تحقیق از نوع زمینه یابی بوده که در آن از رویکرد استقرایی و روش کیفی نظریه پردازی داده بنیادِ چندگانه، با استفاده از مصاحبه ی مسئله محور با کاربرد الگوی شاین برای سنجش فرهنگ، استفاده گردیده است. پس از تحلیل داده ها، الگوی فرهنگ سازمانی آموزش و پرورش در سه بُعدِ «انطباق بیرونی» با چهار شاخص یادگیریِ سازمانی، مشتری مداری، چشم انداز، و پیشرو و فعّال؛ «هماهنگی درونی» با چهار شاخص دانش گرایی، مشارکت قانونمند، ارزش های محوری، نگاه سرمایه ای به انسان و «روابط انسانی» با چهار شاخص کرامت ذاتی و اکتسابی، انگیزه، منافع ملی، رشد و تعالی؛ با مرکزیّت آموزه های دینی، «حیات طیّبه» طراحی گردید. برای تأیید این که یافته ها مستخرج از داده هاست، ضمن استفاده مبادی متعدد تولید داده ها، در مراحلِ کدگذاری، یافته ها به مصاحبه شوندگان بازخورد داده شده و عکس العمل و نظرات آنان لحاظ گردیده است. قابلیّت فهم و مفید بودنِ یافته ها از نظر خبرگان و اساتید دانشگاه تأییدگردیده.لذا الگوی ارائه شده از اتکاپذیری لازم برخوردار است.

معلم، محور اصلی نظام اجتماعی کلاس درس است که با برقراری ارتباط با دانش آموزان می تواند در تحول روانی و اجتماعی آنان نقش مؤثر ایفا کند. یکی از ابعاد این تحول، خودکارآمدی دانش آموزان است که با برقراری این رابطه شکل می گیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه مدیریت کلاس معلمان با خودکارآمدی دانش آموزان بوده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. برای دستیابی به این هدف از میان معلمان ناحیه 2 شهرستان همدان که شمار آنان 132 نفر بود، 88 نفر و از میان دانش آموزان معلمان انتخاب شده در هر کلاس چهار نفر به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. مدیریت کلاس با پرسشنامه ای که الوانی (1386) طراحی کرده بود و خودکارآمدی دانش آموزان با پرسشنامه خودکارآمدی ویلر و لد (1982) مورد ارزیابی قرار گرفت. پایایی پرسشنامه ها با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که پایایی پرسشنامه مدیریت کلاس 91/0 و خودکارآمدی کودکان نیز 78/0به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که: رابطه میان مدیریت کلاس مدرسه- محور معلمان و خودکارآمدی دانش آموزان معنادار نیست. میان مدیریت کلاس دانش آموز-محور معلمان و خودکارآمدی رابطه معنادار وجود ندارد. میان مدیریت کلاس معلمان برحسب زن و مرد تفاوت معنادار به دست نیامد. میان خودکارآمدی پسران و دختران تفاوت معنادار وجود دارد و دختران از سطح خودکارآمدی بالایی نسبت به پسران برخوردار بودند.

این پژوهش با هدف بررسی تفاوت ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزش شغلی دبیران صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل تمامی مدیران و دبیران مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر (82 مدیر و 265 دبیر) در سال تحصیلی 90-91 بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران (68 نفر مدیر و 157 نفر معلم) و با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای بدست آمد. برای گردآوری اطلاعات از مدیران و دبیران، از پرسشنامه محقق ساخته شامل 12 سوال که نیازهای وجود، تعلق و رشد را می سنجید و بر اساس نظریه آلدرفر تهیه شده بود، استفاده گردید. روایی محتوایی و ظاهری آن به تایید متخصصان رسید. و نتایج مربوط به پایایی آن که حاصل اجرای آزمون آلفای کرونباخ بود، برای مدیران 83/0 و برای دبیران 79/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و تحلیل واریانس دو عاملی (دو طرفه) صورت گرفت. نتایج پژوهش در سطح معنی داری 05/0 نشان داد که بین ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزشی در نیاز های وجود، و از لحاظ جنسیت و سطح تحصیلات تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما بین ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزشی در نیاز های تعلق و رشد، و با سابقه کار مختلف، تفاوت معنی داری وجود دارد، بطوری که میانگین ادراک مدیران از عوامل انگیزشی در نیازهای تعلق و رشد از دبیران بیش تر است.با توجه به یافته های پژوهش، در نیازهای تعلق و رشد، شکاف بیش تری بین ادراک مدیران و دبیران از عوامل انگیزشی وجود دارد.

تلویزیون از ابزارهاى مؤثر در افزایش شناخت و آگاهى به شمار مى آید و پویانمایی در صنعت رسانه و هنرهای نمایشی، قابلیت های فراوانی هم در تولید و هم در برقراری ارتباط با مخاطب دارد. از آنجا که همواره مخاطبان خردسال، کودک و نوجوان حلقه اول علاقه مندان و مخاطبان شبکه پویا را تشکیل می دهند، لذا این شبکه با هدف پاسخگویی نیازهای تربیتی، آموزشی، سرگرمی و تفریحی مخاطبان برای تربیت خردسالان و کودکان به کمک خانواده ها آمده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقایسه ای و به منظور بررسی استفاده از شبکه تلویزیونی پویا و نقش آن در انگیزش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان صورت گرفته است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان مقطع پنجم ابتدایی شهر بیرجند بوده است. نمونه مورد بررسی، 500 نفر از دانش آموزان پسر و دختر است که به روش خوشه ای و تصادفی انتخاب شد. به منظور جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای شامل اطلاعات جمعیت شناختی، وضعیت تحصیلی و مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر (1981)، تهیه و در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت. نتایج این پژوهش حاکی از این بود که بین پیشرفت و انگیزش تحصیلی دانش آموزانی که برنامه های شبکه پویا را تماشا می کنند و آنهایی که تماشا نمی کنند تفاوت معنی داری وجود نداشت. هم چنین نتایج پژوهش حاکی از این بود که بین پیشرفت و انگیزه تحصیلی دانش آموزانی که برنامه های شبکه پویا را تماشا می کنند و آنهایی که تماشا نمی کنند، به لحاظ جنسیت تفاوت معنی داری وجود ندارد.

هدف از این پژوهش بررسی اعتبار و پایایی فرم کوتاه و تجدید نظر شده ی رویکردهای مطالعه برای سنجش رویکردهای مطالعه، دانش آموزان مقطع متوسطه بود. به این منظور نمونه ای 310 نفری (155 پسر و 155 دختر) که 144 نفر از آن ها در رشته ی ریاضی و 166 نفر در رشته ی تجربی تحصیل می کردند به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس مذکور را تکمیل کردند. ضرایب همسانی درونی از طریق محاسبه ی همبستگی هر سؤال با نمره ی کل هر رویکرد بین 30/0 و 71/0 به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی به کمک چرخش واریماکس نشان داد که همسو با نتایج لانگ (2000)، رویکرد راهبردی با تمام سؤالاتش در یک عامل و سؤالات رویکرد سطحی و عمیق هر کدام در دو عامل بار گرفتند و به این ترتیب پرسشنامه (با حذف دو سؤال با بار عاملی پایین) از پنج عامل راهبردی، یادسپاری نامنسجم، درک مفهوم، ارتباط مفاهیم و ترس شکست تشکیل شده است .علاوه بر این رابطه ی منفی به دست آمده بین رویکرد سطحی با رویکرد عمیق و رویکرد راهبردی و رابطه ی مثبت رویکرد عمیق و رویکرد راهبردی همسو با تمام پژوهش های پیشین گواهی بر روایی مقیاس است. آلفای کرونباخ محاسبه شده برای رویکرد عمیق، سطحی و راهبردی به ترتیب 67/0، 57/0 و 67/0 به دست آمد. همچنین ضرایب پایایی بازآزمایی برای آن ها در حد مطلوب و به ترتیب 67/0، 73/0 و 67/0 محاسبه شد که حاکی از ثبات در اندازه گیری رویکردهای مطالعه، دانش آموزان مقطع متوسطه است.

هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای رابطه بین سبک زندگی وسبک های مقابله با استرس با فرسودگی شغلی آموزگاران آموزش وپرورش استثنایی و عادی شهر بیرجند می باشد. پژوهش حاضر به دلیل این که به دنبال یافتن رابطه ی بین متغیرهاست از نوع همبستگی می-باشد. جامعه آماری، تمامی آموزگاران مقطع ابتدایی مدارس عادی و استثنائی مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 90-89 می باشند که شامل 507 نفر زن و 126 مرد در آموزش و پرورش عادی و 39 زن و 4 مرد در مقطع ابتدایی آموزش و پرورش استثنایی می باشند. به علت کم بودن تعداد آموزگاران استثنایی، کل آنها انتخاب شدند. در گروه معلمان مدارس عادی براساس جدول مورگان تعداد 170 زن و 39 مرد انتخاب شدند. در گروه معلمان عادی، نمونه به صورت خوشه ای انتخاب شد. داده ها از طریق سه پرسشنامه سبک زندگی کرن (Kern)، شاخص مقابله با شرایط پر استرس فرم کوتاه (CISS-21) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش به دست آمد. نتایج پژوهش نشان دادکه بین مؤلفه کنترل با متغیر مسخ شخصیت و بین کمال گرایی با احساس کفایت شخصی در آموزگاران استثنائی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین مؤلفه انتظار و کمال گرایی باخستگی هیجانی، بین مؤلفه های کمال گرایی وکنترل با احساس کفایت شخصی در آموزگاران عادی رابطه معنی داری به دست آمد. بین میانگین سبک های مقابله با استرس، فرسودگی شغلی و سبک زندگی در آموزگاران مذکر ومونث تفاوت معنی داری مشاهده نشد. میانگین احساس کفایت شخصی، سبک زندگی ومؤلفه های انتظار وعزت نفس در آموزگاران عادی نسبت به استثنایی به طور معنی داری بیشتر بود ولی تفاوت میانگین سبک های مقابله با استرس در آموزگاران استثنایی و عادی معنی دار نبود. پیشنهاد گردید مدیریت استرس به عنوان یک برنامه ی ثابت و دائمی برای معلمان جهت پیشگیری از فرسودگی شغلی در نظر گرفته شود.

فرهنگ در سطح کلان از مباحث مطرح در حوزه ی سازمانی است و در سطح خرد، مطالعه آن در سطح مدرسه نیز قابل تعمق است. حاصل این شناخت ارتقای بینش مدیران برای تحقق بخشی اهداف آموزشی با استفاده از نقش فرهنگ است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مقایسه ی فرهنگ سازمانی مدارس عادی و استعدادهای درخشان شهر بیرجند بر پایه الگوی دنیسون است. این پژوهش از نوع توصیفی- مقایسه ای و از نوع پژوهش های کاربردی است. برای انتخاب جامعه آماری در ابتدا از میان مدارس عادی شهر، یک دبیرستان پسرانه و یک دبیرستان دخترانه به صورت هدفمند انتخاب گردید. جامعه ی آماری را 65 نفر دبیران دبیرستان های عادی و 75 نفر دبیران دبیرستان های استعدادهای درخشان تشکیل داد. حجم نمونه جامعه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به ترتیب 46 و 55 نفر برآورد گردید. ابزار جمع آوری اطّلاعات، پرسش نامه ی استاندارد دنیسون بود که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 84/0 برآورد گردید. یافته های تحقیق نشان داد که هر دو نوع مدارس از فرهنگ مطلوبی برخوردار بودند. از چهار مؤلفه ی الگوی مورد مطالعه، میانگین سه مؤلفه ی فرهنگیِ «درگیرشدن در کار»، «سازگاری» و «رسالت» در مدارس استعدادهای درخشان به طور معنی داری بیشتر بود (05/0>p). اما میانگین مؤلفه ی «انطباق پذیری» در دو گروه تفاوت معناداری نداشت (13/0 =p). هم چنین تفاوت میانگین شاخص های فرهنگی در ارتباط با شاخص های توانمندسازی، تیم گرایی، ارزش های بنیادین، توافق، هماهنگی و انسجام، اهداف و مقاصد، نیت و جهت راهبردی به استثنای شاخص های مشتری مداری (23/0 =P)، توسعه ی قابلیت ها (07/0 =P)، ایجادتغییر (46/0 =P)، یادگیری سازمانی (06/0 =P) و چشم انداز (07/0 =P)، در بین مدارس، معنی دار بوده است (05/0 >p).

امروزه توسعه منابع انسانی مهمترین هدف سازمان ها است و استقرار زمینه ی مناسب برای چنین توسعه ای در اولویت قرار دارد. در بسترسازی این توسعه عوامل گوناگون نقش دارند که از آن جمله فرهنگ سازمانی است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه بین فرهنگ سازمانی و جو توسعه منابع انسانی از دیدگاه کارکنان دانشگاه بیرجند انجام شده که به هشت فرضیه پاسخ دهی می شود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان دانشگاه بیرجند بوده که در مجموع 130 نفر به شیوه تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی از جمله آزمون پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده گردید. یافته های توصیفی پژوهش نشان داد که در مجموع میانگین ابعاد فرهنگ سازمانی به طور معناداری از حد متوسط بالاتر است. نتایج همبستگی نیز  دلالت بر آن دارد که بین فرهنگ سازمانی و جو توسعه منابع انسانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون پژوهش نیز نشان داد که در بین ابعاد مشارکت، سازگاری، انطباق پذیری و مأموریت، بعد مأموریت بهترین شاخص پیش بینی کننده جو توسعه منابع انسانی دانشگاه است. این امر دلالت بر این دارد که اگر سازمان مسیر آینده اش روشن باشد، جو سازمان در زمینه توسعه منابع انسانی مطلوب تر می شود. بر این اساس، به مدیران دانشگاه پیشنهاد می شود که اقدامات را بر اساس برنامه ریزی راهبردی انجام دهند و همچنین کارکنان را نیز از برنامه ها و اهداف دانشگاه و راه های تحقق آن مطلع کنند.