بلال ایزانلو

مقاله حاضر، با هدف ساخت و میزان کردن ابزاری برای سنجش مدارس اثربخش در دوره ابتدایی انجام شد. در گام اول و بر اساس پیشینه پژوهش و نظرات آموزگاران و متخصصان، 70 نشانگر شناسایی شد. در گام دوم و به منظور بررسی روایی محتوا، از نظرات 11 نفر از خبرگان استفاده شد. روایی سازه بر اساس نظرات 643 آموزگار مدارس ابتدایی دولتی شهر تهران که به روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای انتخاب شده بودند، و با استفاده از تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی نیز از طریق روش های بازآزمایی، آلفای کرونباخ و شاخص اُمگا تعیین شد. نتایج نشان داد که ابزار ساخته شده از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و می تواند به عنوان ابزاری میزان شده برای سنجش کیفیت مدارس اثربخش مورد استفاده قرارگیرد.

هدف:  پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان جدیت/تساهل و گرایش به مرکز ارزیابان در نمره گذاری آزمون های عملکردی سراسری سازمان سنجش انجام شد.روش پژوهش: برای این منظور از داده های ثانویه آزمون های طراحی معماری سال های 1396 (5437 نفر)، اسکیس معماری 1397 (7459 نفر)، طراحی صنعتی سراسری سال 1396 (1365نفر)، موسیقی سال 1397 (569 نفر) و نمایش عروسکی سال 1397 (97 نفر) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش های کلاسیک و مدل های چند وجهی راش تحلیل و نتایج استخراج شد.یافته ها: در هر دو آزمون طراحی معماری، در کل میزان همسانی (مطابقت نسبی بین درجه بندی ارزیابان) قابل قبول، ولی در آزمون های طراحی صنعتی، شناخت موسیقی و نمایشنامه نویسی میزان همسانی پایین است. میزان اجماع (توافق) در هر پنج آزمون مورد بررسی نیز پایین است.نتیجه گیری: نتایج حاصل از مدل های چندوجهی نشان داد اثر سخت گیری ارزیاب و استفاده از نمره های کرانه ای پایین در نمره گذاری، در هر دو آزمون طراحی معماری وجود داشت، ولی مطابق انتظار اثر گرایش به مرکز وجود نداشت. به دلیل استفاده از طرح های جمع آوری داده های نامناسب (مثلا در همه پاسخ ها یا تکالیف یک آزمون، هر داور فقط 2 مورد مجزا از هم را ارزیابی می کند و هیچ همپوشی بین موارد ارزیابی شده توسط ارزیابان وجود ندارد تا با هم به صورت درست مقایسه شوند یا این که در یک آزمون هر تکلیف یا سوال توسط داوران متفاوت ارزیابی می شود) در آزمون های طراحی صنعتی، شناخت موسیقی و نمایشنامه نویسی امکان تحلیل با مدل های چندوجهی وجود نداشت. با توجه به یافته ها توصیه می شود به هنگام ارزیابی آزمون های عملکردی سراسری، اولا از طرح مناسب برای ارزیابی استفاده شود و دوما با آموزش ارزیابان در زمینه نمره گذاری آزمون های عملکردی از تاثیر عواملی مثل جدیت یا تساهل و کاهش توافق جلوگیری به عمل آید.

پاسخگویی ادراک شده همسر (PPR) سازه ای است که می تواند به ارزیابی صمیمیت در زوج درمانی کمک کند. بااین وجود، پژوهش در مورد PPR به واسطه فقدان وجود مقیاس اندازه گیری استاندارد در این زمینه با مشکل مواجه شده است. هدف پژوهش حاضر ترجمه و بررسی ساختار عاملی، تغییرناپذیری، روایی و همسانی درونی مقیاس پاسخگویی و عدم حساسیت ادراک شده (PRI) در بین نمونه های ایرانی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، معلمان متأهل استان زنجان در سال 1401-1400 بود که در کل 429 معلم از طریق نمونه گیری در دسترس در این پژوهش مشارکت کردند. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آزمون MAP، تحلیل موازی، تحلیل شبکه اکتشافی، تحلیل بوت استرپ، مدل پاسخ مدرج و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها نشان داد که ساختار عاملی PRI در جامعه ایران با مطالعه Crasta و همکاران (2021) مشابه است؛ یعنی PRI یک ساختار دوبُعدی داشت. شاخص های برازش مقیاس و بار عاملی گویه ها هم به تفکیک جنسیت و هم در کل نمونه مطلوب بودند. یافته های مربوط به تغییرناپذیری جنسیتی مقیاس در مدل های مختلف نیز گویای این بود که مفهوم گویه ها برای زنان و مردان یکسان است. تحلیل های مبتنی بر نظریه سؤال-پاسخ نشان داد که گویه های مستخرج برای نسخه کوتاه PRI در این پژوهش با نسخه کوتاه مستخرج از مطالعه Crasta و همکاران (2021) یکسان بود. آماره های آلفا، پایایی ترکیبی، شاخص AVE و روایی تشخیصی مقیاس PRI نیز مطلوب بودند. یافته های مربوط به روایی همگرا و واگرا نیز حاکی از روابط معنادار PRI با دیگر متغیرهای موردمطالعه در این پژوهش بود. درکل، مقیاس PRI ویژگی های روان سنجی مطلوبی نشان داد که گویایی قابلیت کاربست پذیری آن در جامعه ایران و هماهنگی آن با هنجارهای فرهنگی کشور بود. بااین حال، در مطالعه حاضر احتمال ضعیف بودن روایی تشخیصی دو سازه موجود در این مقیاس به خصوص برای گروه زنان وجود داشت که پیشنهاد می شود در مطالعات آتی با حجم نمونه بیشتر موردبررسی قرار گیرد.

زمینه: بررسی ادبیات پژوهشی نشان داد که خودمدیریتی درد مزمن، نقش مهمی در سلامتی و کارکرد بهینه افراد مبتلا دارد، اما پژوهش های اندکی به بررسی عوامل دخیل در آن در قالب یک مدل روانشناختی پرداخته اند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی برازش مدل مفهومی خودمدیریتی درد مزمن بر اساس مهارت های ذهن آگاهی، باورهای فراشناختی و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان با داده های تجربی حاصل از افراد مبتلا به دردهای مزمن اسکلتی - عضلانی طرح ریزی شد. روش: طرح این پژوهش، توصیفی - همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه افراد مبتلا به دردهای مزمن اسکلتی - عضلانی مراجعه کننده به بیمارستان های شهر تهران در حدفاصل تیرماه 1399 تا دی ماه 1400 بود. از این میان تعداد 272 نفر از افراد واجد شرایط از دو بیمارستان امام حسین (ع) و بعثت تهران، به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های خودمدیریتی درد مزمن (نیکولاس و همکاران، 2012)، پنج وجهی ذهن آگاهی (بائر و همکاران، 2008)، باورهای فراشناختی (ولز و کارترایت - هاتون، 2004)، نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) و درجه بندی شدت درد مزمن (ون کورف و همکاران، 1992) به صورت پیمایش بر خط (اینترنتی) جمع آوری و سپس تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل مفهومی خودمدیریتی درد مزمن بر اساس داده های حاصله، برازش مناسب و معناداری داشت (2/41 =CMIN/d، 0/068 =SRMR، 0/068 =RMSEA، 0/077 =PNFI، 0/903 =CFI، 0/904 =IFI، 0/872 =GFI). منطبق بر یافته ها، تمامی متغیرهای پیش بین به شکل مستقیم قابلیت تبیین خودمدیریتی درد مزمن را داشتند (0/05 >p). بعلاوه بیشتر مسیرهای غیرمستقیم نیز تأثیرات معناداری بر خودمدیریتی درد مزمن نشان دادند (0/05 >p). نتیجه گیری: روابط ساختاری مهارت های ذهن آگاهی، باورهای فراشناختی و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان می توانند تبیین قابل توجهی از خودمدیریتی درد مزمن در افراد مبتلا به دردهای مزمن اسکلتی - عضلانی ارائه دهند. لذا طراحی مداخلات آموزشی بر مبنای روابط ساختاری مدل مذکور می تواند به بهبود خودمدیریتی درد مزمن در این افراد بیانجامد.

هدف: معمولا ابعاد یا عامل های یک آزمون از طریق تحلیل داده های حاصل از اجرای آن به کمک روش های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بررسی می شود. در طی زمان بسته به مدل های نظری مختلف، روش های مختلفی برای تعیین تعداد ابعاد یا عامل ها ارایه شده است. هدف مقاله حاضر مرور منسجم روش های عمده پرکاربرد برای این منظور و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها است.روش پژوهش: برای رسیدن به این هدف، روش های مشخص کردن تعداد ابعاد داده های آزمون ها توصیف و عملکرد آنها در داده های واقعی مورد بحث قرار گرفته است و در نهایت شرایط استفاده از هر یک از آنها توصیف شده است.یافته ها: کاربرد روش های مختلف تعیین ابعاد یا عامل ها نیازمند بینش و درک پژوهشگر از مبانی و اصول این روش ها، ماهیت داده ها و شرایط موجود در آنها است.نتیجه گیری: رویکردهای مختلف تعیین ابعاد تنها تحت شرایط متناسب با ماهیت آنها نتایج قابل اطمینان ارایه می کنند در غیر این صورت تحلیل انجام شده با رویکردهای مختلف قابل اطمینان نیست.

زمینه و هدف: نظر افسران پلیس در مورد ارزش درک شده آموزش عالی که بیشترین مزیت را برای افسران پلیس آینده و فعلی دارد، بسیار مهم است. در این پژوهش، محققان به دنبال ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش ارزش آموزش عالی در کارکنان پلیس بودند. روش: این پژوهش، با رویکردی کاربردی و اکتشافی و به روش آمیخته متوالی اکتشافی انجام شد. روش تحقیق کیفی از نوع پدیدارشناسی توصیفی است و در تحلیل داده های آن، از روش کلایزی استفاده شد. مشارکت کنندگان، هفده نفر با درجات و مشاغل مختلف بودند که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شدند و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. روش تحقیق کمّی از نوع توصیفی همبستگی می باشد. برای حجم نمونه 144 نفر از واجدان شرایط شرکت در پژوهش با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ضرایب آلفای کرونباخ پرسش نامه ها بین 80/0 تا 90/0 است. برای ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامهمحقق ساخته از تحلیل عامل اکتشافی،  برای بررسی برازش داده ها با الگوی سازه ای پرسش نامه، از تحلیل عاملی تأییدی و جهت تحلیل داده های کیفی از نرم افزار ATLAS.ti، برای محاسبات مربوط به تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی از از نرم افزار Mplus8.7 و برای آزمون همبستگی از spss21 استفاده شد. یافته ها: پس از سنجش اعتبار محتوا، اعتبار صوری و اعتبار سازه با استفاده از تحلیل عاملی داده های حاصل از پژوهش، ابزار سنجش ارزش برنامه های درسی آموزش عالی به 48 مؤلفه در سه بُعد اصلی تبدیل شد. این الگوی سه عاملی از برازش مناسب برخوردار و براساس مفهوم متغیرها و پیش زمینه نظری به نام های ارتقا و بهبود عملکرد سازمانی (حرفه گرایی)، اخلاق حرفه ای و مدرک محوری (ارزش منفی) تفسیر و نام گذاری شده اند. نتیجه گیری: با توجه به ویژگی منحصر به فرد الگوی پیشنهادی (مستخرج شده از درک و فهم افسران پلیس مشغول به خدمت)، در سیاست گذاری و برنامه ریزی نظام آموزش عالی به منظور بهبود عملکرد شغلی و نیز در جهت دستیابی به استانداردها در حوزه های مختلف برنامه درسی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

هدف اصلی این پژوهش ساخت روبریکی برای ارزشیابی عدالت در سنجش کلاسی بود. بدین منظور مبتنی بر روش پژوهش آمیخته اکتشافی دو مطالعه به انجام رسید که در مطالعه اول با استفاده از نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی 39 مصاحبه فردی با مطلعان کلیدی شامل اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران، یک مصاحبه گروهی و یک مصاحبه گروه کانونی انجام شد و در مطالعه دوم، از میان دانشجویان دانشگاه تهران تعداد 511 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای سه مرحله ای انتخاب شدند. تحلیل داده های کیفی به شناسایی مدلی مفهومی شامل چهار مضمون اصلی «عدالت رویه ای»، «عدالت تعاملی»، «ماهیت سنجش» و «عدالت در آزمون کتبی» مبنای تدوین ملاک ها و ساخت روبریک انجامید. در مطالعه دوم، ویژگی های روان سنجی روبریک با استفاده از روایی محتوایی، تحلیل گویه ها، روایی سازه و تعیین پایایی بررسی شد. روایی محتوایی هر یک از ملاک ها بالاتر از مقدار معیار 0/78 و روایی مقیاس کلی 94/0به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان دهنده استخراج سه عامل عدالت رویه ای، ماهیت سنجش و عدالت تعاملی بود که در مجموع 57/08 کل واریانس متغیرها را تبیین می کردند. نتایج تحلیل عاملی به همراه بررسی ضرایب تمیز و دشواری گویه ها منجر به حذف سه ملاک ضعیف شد و روبریک با 17 ملاک نهایی گردید. آلفای کرونباح محاسبه شده برای عدالت رویه ای، ماهیت سنجش و عدالت تعاملی به ترتیب 0/87، 0/84و 0/79به دست آمد. همچنین ضریب بازآزمایی برای آن ها در حد مطلوب و به ترتیب 0/65، 0/63و 0/54محاسبه شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی روبریک سنجش کلاسی عادلانه بر اساس نظریه سؤال- پاسخ بود؛ به این منظور نمونه ای شامل 511 دانشجوی دانشگاه تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به سؤال های روبریک پاسخ دادند. در این مرحله و به منظور تعیین کاربرد مدل های تک بعدی یا چندبعدی، روش های دیتکت و تحلیل موازی به کار رفت که نتایج هر دو روش، تک بعدی بودن داده ها را رد کرده و نتایج حاصل از تحلیل موازی نشان دهنده استخراج سه عامل از داده ها بود. همچنین مقایسه شاخص های برازش مدل تک بعدی و چندبعدی شامل لگاریتم درستنمایی، نسبت درستنمایی، ریشه دوم میانگین مربعات باقی مانده و مقایسه ملاک های اطلاعات بیزی و آکایک برازش بهتر مدل چندبعدی برای داده ها را تائید کرد. به این ترتیب و با توجه به چندارزشی بودن پاسخ سؤال ها، مدل چندبعدی پاسخ مدرج برای برآورد پارامترهای سؤال ها به کار رفت. پایایی هر یک از زیرمقیاس های عدالت رویه ای، ماهیت سنجش و عدالت تعاملی به ترتیب 85/0، 69/0 و 63/0 به دست آمد. برآورد پارامترهای تمیز سؤال ها در دامنه 048/1 تا 802/5 قرار داشت که نشان داد همه سؤال ها در تمیز سطوح بالا و پایین سنجش کلاسی عادلانه به خوبی عمل می کنند و بعد از کنترل نرخ کشف اشتباه، آماره S-X2 مؤید برازش خوب همه سؤال های روبریک بود. درمجموع، نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که روبریک تدوین شده دارای ویژگی های روان سنجی مناسبی برای ارزشیابی کیفیت عدالت در سنجش کلاسی اساتید است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و وزن دهی مضمون ها و زیرمضمون های سنجش کلاسی عادلانه انجام شد.روش پژوهش: برای دستیابی به این هدف، ابتدا یک مطالعه کیفی به روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شد. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. با استفاده از نمونه گیری ملاکی، پس از انجام 29 مصاحبه انفرادی، یک مصاحبه گروهی و یک گروه کانونی با دانشجویانی که حداقل دو ترم تجربه موردِ سنجش عملکرد واقع شدن در دانشگاه تهران داشتند، اشباع موضوعی استقرایی به دست آمد. برای وزن دهی به این مضمون ها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. داده های این مرحله با استفاده از پرسشنامه مقایسه زوجی که شامل 53 مقایسه بود از یک نمونه نُه نفری از متخصصان حوزه سنجش جمع آوری شد. یافته ها: تحلیل ادراک دانشجویان با استفاده از روش ریکور و در سه مرحله ساده خوانی، تحلیل ساختاری و درک جامع انجام شد. استخراج واحدهای معنایی به شناسایی 20 زیرمضمون منجر شد که در 5 مضمونِ اصلی «عدالت آموزشی»، «عدالت رویه ای»، «ماهیت سنجش»، «عدالت تعاملی» و «عدالت در آزمون کتبی» دسته بندی شد. نتایج حاصل از تحلیل سلسه مراتبی فازی نشان داد که در بین 5 مضمون اصلی، «عدالت آموزشی» با وزن 318/0 در جایگاه اول قرار داشت و بعد از آن به ترتیب مضمون های «عدالت رویه ای»، «ماهیت سنجش»، «عدالت تعاملی» و «عدالت در آزمون کتبی» قرار داشتند. وزن های نهایی زیرمضمون ها از ضرب وزن مضمون های اصلی در وزن نسبی زیرمضمون ها به دست آمد؛ بر این اساس زیرمضمون «کیفیت تدریس» با وزن 22/0 در جایگاه اول و زیرمضمون های «عدالت اطلاعاتی» و «حرفه ای گری در تدریس»  به ترتیب با وزن های 11/0 و 09/0 در جایگاه های بعدی قرار گرفتند.نتیجه گیری: ادراک دانشجویان از عدالت در سنجش، ترکیبی از مفاهیم نظریه های اندازه گیری و عدالت سازمانی است و وزن بالای مضمون «عدالت آموزشی» در بین مضمون ها و زیر مضمون ِکیفیت تدریس این مضمون در بین تمام زیرمضمون های به دست آمده نشان داد که نقض عدالت آموزشی در بُعد کیفیت تدریس به درک ناعادلانه سنجش منجر خواهد شد و در مقابل اگر افراد احساس کنند تدریس استاد از کیفیت مطلوبی برخوردار است و رویه های مورداستفاده برای تخصیص نتایج عادلانه است حتی اگر برای آن ها مطلوب نباشد، نتایج را می پذیرند و آن را عادلانه تر درک می کنند.

هدف: پیشرفت تحصیلی دانشجویان تابعی از کیفیت سواد و عملکرد سنجشی اعضای هیأت علمی و ادراک دانشجویان از بازخوردهای آن است. به دلیل فقدان شناخت کافی نسبت به عدالت ادراک شده دانشجویان از عملکرد سنجشی اعضای هیأت علمی و نقش تعیین کننده آن، در پژوهش حاضر تلاش کردیم تا ادراک دانشجویان درباره مفهوم سنجش کلاسی عادلانه را معناکاوی کرده، بازنمایی کنیم.روش پژوهش: بدین منظور مطالعه ای به روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شد و مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها به کار رفت. با کاربرد نمونه گیری ملاکی و پس از انجام 29 مصاحبه فردی، یک مصاحبه گروهی و یک مصاحبه گروه کانونی با دانشجویانی که حداقل دو ترم تجربه حضور در دانشگاه تهران را داشتند، اشباع نظری داده ها حاصل شد.  یافته ها: تحلیل ادراک دانشجویان با استفاده از روش ریکور و در سه مرحله ساده خوانی، تحلیل ساختاری و درک جامع انجام شد. استخراج واحدهای معنایی به شناسایی 16 زیرمضمون منجر شد که در 4 مضمون اصلی «عدالت آموزشی» با زیرمضامین مدیریت کلاس، کیفیت تدریس و عدالت رویه ای- آموزشی؛ «ماهیت سنجش» با زیرمضامین سطح شناختی، هدف سنجش، روایی، پایایی، سنجش اصیل، سنجش فرایند، آزمون کتبی و منبع سنجش؛ «عدالت تعاملی» با زیرمضامین عوامل غیرمرتبط، عدالت اطلاعاتی و رفتار محترمانه؛ و «انصاف» با زیرمضامین تناسب با علائق و تناسب با ویژگی های شخصیتی دسته بندی شد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ادراک دانشجویان از عدالت در سنجش، ترکیبی از مفاهیم نظریه های اندازه گیری و عدالت سازمانی است؛ بنابراین آگاهی اعضای هیأت علمی از این مفاهیم و انطباق این مفاهیم با فرایند سنجش کلاسی به منظور رسیدن به سنجش کلاسی عادلانه تر ضروری است.

هدف: هدف این پژوهش مقایسه روش های تعیین تعداد ابعاد براساس داده های آزمون های سراسری و تعیین تعداد ابعاد موجود در این داده هاست.روش پژوهش: پس از بررسی پیشینه نظری و تجربی، از داده های آزمون های ریاضی (گروه ریاضی)؛ شیمی (گروه تجربی)؛ و فلسفه-منطق (گروه انسانی) سال 1395 برای تحلیل استفاده شد.یافته ها: تحلیل داده ها با یازده روش تحلیل ابعاد، 34 شاخص مبتنی بر این روش ها و نیز روش های نموداری تحلیل خوشه سلسله مراتبی، تحلیل شبکه اکتشافی و نقشه حرارتی نشان داد که روش های مختلف بسته به ماهیت، عامل یا عوامل کلی، اختصاصی و یا خوشه های سوال موجود در آزمون ها را منعکس می کنند. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان داد تک بعدی بودن ضروری (essential unidimensionality) در اکثر موارد به معنی دقیق آن برقرار نیست و دست کم در آزمون های تخصصی سراسری سال 1395 ساختار از نوع عامل دوگانه (bifactor) است. با این تفاوت که ساختار دوگانه حاصل با مشخصات مدل دوگانه موجود در پیشینه همخوانی ندارد. یعنی هر سوال علاوه بر عامل کلی با بیش از یک عامل اختصاصی ارتباط دارد که به ساختار پیچیده یا نسبتا پیچیده منجر می شود.نتیجه گیری: براساس نتایج تحلیل عاملی کل داده ها و تحلیل عاملی غیرخطی افزایش تدریجی مجانب پایین باعث کاهش تعداد ابعاد می شود. پیشنهاد می شود برای تعیین ابعاد آزمون های سراسری از ترکیب چند روش استفاده شود. به علاوه به هنگام تحلیل میزان اشباع عامل کلی، که در میزان همبستگی بین سوال ها منعکس می شود، لحاظ کردن مجانب پایین، نوع برخورد با پاسخ های سفید و مقایسه نتایج حاصل از کل داده ها با داده های کامل (داده های بدون پاسخ سفید) می تواند در این خصوص مفید باشد. به علاوه میزان برازش عامل های حاصل از روش های مختلف اکتشافی به داده ها با استفاده از روش های تاییدی نیز بررسی شده و در نهایت به تفسیرپذیری مدل حاصل نیز توجه گردد.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تغییرناپذیری ساختار عاملی آزمون سراسری و پارامترهای سؤال (بارعاملی و آستانه) در استان ها بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی است. برای بررسی هدف پژوهش از هر استان نمونه ای به حجم1000 نفر از شرکت کنندگان در آزمون ریاضی گروه آزمایشی ریاضی وفنی 1396 انتخاب شد. نتایج نشان داد عملکرد آزمودنی ها در تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، مازندران، یزد و البرز در بیشتر سؤال ها در مقایسه با سایر استان ها بهتر است. تعداد سؤال های تغییرپذیر در تهران و ایلام از سایر استان ها بیشتر است. روش بهینه سازی ترازبندی نشان داد 5/37% سؤال ها در عامل اول و16% درصد در عامل دوم برای تمامی استان ها دارای تغییرناپذیری تقریبی آستانه ها و83% سؤال ها در عامل اول و 71% در عامل دوم دارای تغییرناپذیری بارهای عاملی است. تعداد سؤال های تغییرپذیر در عامل دوم، بیشتر از عامل اول است، بنابراین برای مقایسه آزمودنی ها در استان ها بهتر است از سؤال های عامل اول استفاده شود. بررسی DIF در تعداد زیادی از گروه ها تنها با روش ترازبندی کافی نیست، اگر گروه خاصی در پژوهش موردنظر باشد لازم است روش های DIF دوگروهی استفاده شود.

زمینه : تحقیقات متعددی به بررسی رابطه کارکردهای اجرایی مغز با تاب آوری در ورزشکاران پرداخته اند، اما پیرامون پژوهش با موضوع بررسی نقش مؤلفه های کارکردهای اجرایی مغز با بررسی میانجی گری تاب آوری شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: بررسی موفقیت شطرنج بازان حرفه ای تحت تأثیر نقش مؤلفه های کارکردهای اجرایی مغز با بررسی میانجی گری تاب آوری بود. روش: طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی شطرنج بازان حرفه ای دارای ریتینگ ایران از سوی فدراسیون مربوطه در سال 1396-97 بودند.545 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: مقیاس تاب آوری کانر و داویدسون (1991-1979)، آزمون عملکرد مداوم دیداری شنیداری (انجمن روان پزشکی آمریکا، 2002)، آزمون برج لندن شالیس (1982) و نمره ریتینگ ورزشکاران شطرنج. تحلیل داده ها با روش ضریب تعیین و بارهای عاملی انجام شد. یافته ها: سه مؤلفه برنامه ریزی و سازماندهی، توجه مداوم و کنترل پاسخ به طور معنادار بر متغیر کارکرد های اجرایی بار شدند (0/05 P< ). مؤلفه های پنج گانه تاب آوری نیز به طور معناداری بر متغیر مکنون تاب آوری بار شدند (0/05 P< ). متغیر کارکرد های اجرایی و تاب آوری تأثیر مستقیم، مثبت و معنادار بر موفقیت شطرنج بازان داشتند (0/05 P< ). اثر ساختاری کل متغیر کارکرد های اجرایی نیز اثر غیر مستقیم آن به واسطه تاب آوری بر کارکرد های اجرایی معنادار بود (0/05 P< ). نتیجه گیری: با تقویت کارکرد های اجرایی میزان و احتمال موفقیت و مدال آوری شطرنج بازان افزایش یافت.

متداول ترین روش برای کاهش خطای ناشی از حدس، اعمال جریمه (نمره منفی) برای پاسخ های نادرست است. یکی از عوامل مؤثر بر میزان حدس، نگرش افراد نسبت به حدس زدن و خطر جریمه شدن است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر سطوح مختلف جریمه و دشواری آزمون ها بر رابطه بین توانایی و نمره خام افراد و تعیین جریمه بهینه در سطوح مختلف توانایی با توجه به نگرش خطرپذیری آن ها است. برای بررسی تأثیر سطوح مختلف جریمه بر رابطه بین توانایی و نمره خام افراد، همبستگی توانایی و نمره خام افراد در سطوح مختلف جریمه برای سطوح مختلف توانایی بررسی و سطوحی از جریمه که موجب دستیابی به رابطه بیشینه بین توانایی و نمره خام افراد در هر سطح توانایی شد، به عنوان سطوح جریمه بهینه برای آن سطح توانایی انتخاب گردید. برای بررسی تأثیر دشواری آزمون ها بر رابطه بین توانایی و نمره خام افراد در سطوح جریمه بهینه، مقادیر بیشینه همبستگی در سطوح جریمه بهینه در هر سطح توانایی در سه آزمون (ریاضی، معارف و زبان انگلیسی) رشته ریاضی 1395 با توجه به میانگین ضریب دشواری آزمون ها مقایسه شد. نتایج نشان داد که هم عدم جریمه و هم اعمال جریمه بالا موجب کاهش همبستگی بین توانایی و نمره خام می شود. سطوح جریمه بهینه در افراد با توانایی بالا، بالاتر از افراد با توانایی کم بوده و به طورکلی جریمه بهینه برای کل افراد بالاتر از مقدار مرسوم آن (33/0) به دست آمد (برای کل افراد در آزمون ریاضی، معارف و زبان به ترتیب حداقل 40/0، 40/0 و 60/0 ). همچنین اگر میانگین ضریب دشواری سؤال های آزمون نزدیک به صفر باشد و سطوح جریمه بر اساس سطوح توانایی و با توجه به نگرش خطرپذیری بهینه باشد، رابطه بین توانایی و نمره افراد بیشینه می شود.

داده های گمشده پدیده رایج مطالعات تجربی و سنجش های آموزشی و روان شناسی هستند که به هرگونه بدون پاسخ ماندن سؤال اطلاق می شود. روش های آماری بسیاری برای محاسبات مجموعه داده های دارای پاسخ گمشده وجود دارد که تحت تأثیر مکانیسم گمشدگی، علل و میزان آنها هستند. هدف از نگارش این مقاله، بررسی وضعیت موجود داده های گمشده در آزمون سراسری ورودی دانشگاه هاست. با استفاده از روش های آمار توصیفی و نرم افزارهای SPSS و R نشان داده شد میزان داده های گمشده در سال های مورد بررسی افزایش یافته است (در دامنه ای بین 2.2% تا 91.6%) و شاخص های آماری آزمون تحت تأثیر میزان داده های گمشده قرار دارد. همچنین نشان داده شد همبستگی مثبت و بالایی بین تعداد پرسش های بدون پاسخ در درس های مختلف (r=0.41, 0.78)؛ و همبستگی منفی و بالایی بین تعداد پاسخ های درست و تعداد پاسخ های گمشده (r=-0.56, -0.85) وجود دارد. نتایج به دست آمده از این مقاله، نشان از ثبات رخداد داده های گمشده در ابعاد مختلف شایستگی و غیرقابل اغماض بودن داده های گمشده در تحلیل های آماری دارد.

زمینه: نتایج پژوهش های دهه های اخیر روانشناسی نشان داده اند که شادکامی و تاب آوری می توانند امیدواری زنان مبتلا به سرطان پستان را پیش بینی کنند اما آیا کیفیت زندگی در رابطه بین این متغییرها نقش میانجی دارد؟ هدف: هدف پژوهش، بررسی و تدوین مدل پیش بینی امیدواری بر اساس تاب آوری و شادکامی با در نظر گرفتن نقش میانجی کیفیت زندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان بوده است. روش: پژوهش توصیفی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری در این پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به انستیتو کانسر بیمارستان های امام خمینی و میلاد تهران بودند. برای انتخاب نمونه مورد پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد، به این صورت که از بین بیماران مبتلا به سرطان پستان 300 نفر براساس ملاک های ورود و خروج پژوهش به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه امید اسنایدر و همکاران (1991)، پرسشنامه تاب آوری کونور - دیویدسون (2003)، مقیاس شادکامی آکسفورد (1989) و مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1996) بودند. یافته ها: تاب آوری بر امیدواری بیماران مبتلا به سرطان سینه اثر مستقیم (2/38 = t و 0/37= β ) و غیرمستقیم (2/03 = t و 0/14= β ) (به واسطۀ کیفیت زندگی) معنادار دارد (0/05 p< ). همچنین شادکامی بر امیدواری بیماران مبتلا به سرطان سینه اثر مستقیم (52/4 = t و 0/46= β ) معنادار دارد (0/05 p< ). نتیجه گیری: یافته ها مدل پژوهش را بطور کلی تأیید کرد. با افزایش میزان تاب آوری و شادکامی می توان کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه را بالا برد و سطح امیدواری این بیماران ارتقاء داد.

هدف: ویژگی های روان سنجی مثل تغییرناپذیری اندازه گیری، عدم وجود کارکرد افتراقی سؤال، یا فقدان سوگیری باید برقرار باشد تا نمرات یک آزمون برای گروه های مختلف آزمودنی مقایسه پذیر شوند. تحلیل منابع کارکرد افتراقی سؤال به محققان اجازه می دهد، فرضیه هایی در ارتباط با منابع اصلی و بالقوه سوگیری و واریانس سازه مزاحم را فرمول بندی کنند. ازآنجایی که معمولاً فرضیه های مربوط به منابع DIF بر مبنای نظریه یا تحقیقات پیشین ساخته می شود، مرور نظامند مقاله ها مربوط به بررسی علل DIF ضروری به نظر می رسد. یافته ها نشان می دهد که اهمیت اصلی شناسایی منابع DIF در ساخت و تفسیر نتایج آزمون ها است که برای مقایسه بین گروه ها به کار برده می شود. این پژوهش یک مرور نظام مند است که به جستجوی کلمات کلیدی در پایگاه های معتبر ازجمله Taylor & Francis، WILEY، Springer، SAGE می پردازد. از میان 42 مقاله یافته شده براساس ملاک های ورود تعداد 19 مقاله مرتبط با موضوع شناسایی شد. در استفاده از هر مقاله سعی شد نمرات مورد مقایسه در DIF، منابع شناسایی شده برای DIF، چگونگی شناسایی منبع DIF، راهبرد مورد استفاده برای تأثیر منبع DIF شناسایی شده استخراج شود. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که اهمیت اصلی شناسایی منابع DIF در ساخت و تفسیر نتایج آزمون ها است که برای مقایسه ی بین گروه ها به کار برده می شود. DIF هنگامی به وجود می آید که گروه های خاصی را مقایسه می نماییم. سیاست گذاران باید هنگام تصمیم گیری در مورد برنامه درسی، منابع یا آموزش بر مبنای مقایسه نمرات آزمون، مراقب روایی مقایسه پذیری نمرات باشند.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی رابطه ارزشیابی برای یادگیری و استفاده دانش آموزان از راهبردهای شناختی و فراشناختی در سطوح دانش آموز، کلاس و مدرسه بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. در این مطالعه 888 دانش آموز مقطع متوسطه اول شهر همدان، در سال تحصیلی 95-94 به روش نمونه گیری خوشه ای از بین 26956 نفر انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده های پژوهش، پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناسی، پرسشنامه ارزشیابی برای یادگیری ویژه دانش آموز (SAfL) ساخته پت- ال (2013) و پرسشنامه یادگیری خودگردان ساخته وندولد، وان کر و راسل (2013) بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل های چندسطحی استفاده شد. یافته ها نشان داد بین ارزشیابی برای یادگیری و یادگیری خودگردان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد که این رابطه تحت تأثیر سطح کلاس است و سطح مدرسه تأثیری بر شدت این رابطه ندارد. نتایج این پژوهش بر اهمیت ارزشیابی در واگذاری مسئولیت یادگیری به دانش آموزان تأکید می کند. ارزشیابی می تواند ابزاری قدرتمند برای پیشبرد استفاده دانش آموزان از راهبردهای شناختی و فراشناختی باشد