احمد یارمحمدیان

طی دهه گذشته، تعداد زیادی از متخصصین روانشناس تربیتی، بر اهمیت رشد مهارتهای هیجانی و اجتماعی کودک، در طول تحصیلات آموزشگاهی تاکید داشته اند و این به دلیل اثرپذیری مهارتهای سازگاری اجتماعی از قابلیت های هیجانی فرد است که می تواند درجریان رشد خود را نشان دهد. بنابراین، با توجه به اهمیت هوش هیجانی در تغییر استرس و سازگاری رفتارها، این مطالعه به منظور بررسی میزان رابطه بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر نوجوان انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی و دبیرستان شهرستان فسا بودند که با توجه به میزان برآورد حجم آماری و روش پژوهش که توصیفی از نوع همبستگی بود از میان آنان، 150 نفر (50 نفر 10 تا 12 سال پایه اول راهنمایی، 50 نفر 13 تا 15 سال پایه سوم راهنمایی، 50 نفر 16 تا 18 سال پایه سوم دبیرستان) به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای گزینش شدند. فرض اصلی این پژوهش این بود که هوش هیجانی و مولفه های آن با سازگاری اجتماعی نوجوانان رابطه معناداری دارد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که بین عوامل هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان گروه سنی 12-10 سال و گروه سنی 15-13 سال رابطه معناداری در سطح (01/0 < P ) وجود دارد. اما این رابطه در گروه سنی 18-16 سال معنادار نبود (05/0 > P ). نتایج همچنین نشان داد که بین هوش هیجانی کلی و سازگاری اجتماعی رابطه معنادار است. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین نمرات سازگاری اجتماعی و میانگین نمرات هوش هیجانی در سه گروه تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0 > P ). بنابراین می توان نتیجه گرفت که تربیت و تقویت هوش هیجانی می تواند در تربیت مهارتهای اجتماعی و سازگاری اجتماعی نوجوانان موثر واقع شود.

یافته های جدید علمی از کشف گروهی از نورون ها در قسمت پیش حرکتی قشر خاکستری مغز خبر می دهند. این نورون ها، نورون های آینه ای نام دارند. متخصصان برای اولین بار درحدود دهه ی 1990 سیستم نورون های آینه ای را در میمون ها در دانشگاه پارما کشف کردند. نورون های آینه ای در مغزمسئول درک اعمال و مقاصد دیگرانند. سیستم نورون های آینه ای یک نقش مهم در درک اعمال دیگران داشته و ممکن است توانایی ضروری برای انسان ها در یادگیری از طریق مشاهده و تقلید باشد. پژوهش های نوروفیزیولوژی زیادی اثبات کرده اندکه این نورون ها در مغز کودکان طیف اتیسم به طور جدی آسیب دیده اند که پیامد آن به صورت نقص در رفتارهای تقلیدی و نظریه ی ذهن آشکار می شود. مقاله حاضر با بررسی نورون های آینه ای در پی توضیح و تبیین کارکردهای آنها در تقلید و نظریه ی ذهن کودکان طیف اتیسم می باشد. یافته های این پژوهش می تواند در آموزش کودکان طیف اتیسم موثر باشد.

"طرح مساله: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بین تعهد به اشتغال و وضعیت کاری (دارای کار ـ بدون کار) بر سلامتی روانی بوده است. فرضیه پژوهش عبارت بود از اینکه رابطه بین تعهد به اشتغال و سلامت روانی برای افراد دارای کار، مثبت و برای افراد بیکار، منفی است. روش: افرادی که در سال اول دبیرستان در شهر اصفهان، مدرسه را ترک کرده بودند، جامعه پژوهش حاضر را تشکیل می دهند که در طی سه سال اول زندگی کاری خود به ابزارهای پژوهش حاضر پاسخ داده اند. نمونه شرکت کنندگان شامل 1030 نفر از دانش آموزان بوده اند که به صورت تصادفی طبقه ای از 6 ناحیه آموزش و پرورش اصفهان انتخاب شده بودند. روش: ابزارهای پژوهش، پرسشنامه سلامت عمومی و تعهد به کار بوده است. یافته ها و نتایج: یافته ها فرضیه پژوهش را تایید می کند که بر طبق آن تفاوت معنی داری بین دو متغیر تعهد به اشتغال و سلامت روانی در بین گروه بیکار و دارای کار وجود دارد. یافته ها بر اساس نظریه های موجود و بخصوص محرومیت مکنون مورد بحث قرار گرفته است."

" مقدمه: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر عملکرد کلی خانواده بر وضعیت هویت دانش­آموزان دختر مقطع متوسطه شهر اصفهان بود. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. بدین منظور 140 دانش‌آموز دختر پایه­های اول تا سوم دبیرستان به­روش نمونه‌گیری خوشه‌ای ‌چندمرحله‌ای انتخاب شدند که پس از حذف پرسش­نامه‌های ناقص، تعداد 121 پرسش­نامه برای تجزیه و تحلیل پذیرفته شد. ابزار‌های مورد استفاده در این پژوهش، پرسش­نامه سنجش خانواده (FAD) و پرسش­نامه سنجش حالات هویت بنیون و آدامز (EOM-EIS2) بود. داده‌های به­دست­آمده با روش­های آماری تحلیل عوامل (با استفاده از روش چرخشی واریماکس) و تحلیل مانوای تک­گروهی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: بین عملکرد کلی خانواده و 3 وضعیت هویت آشفته، تعلیق در هویت­یابی، و هویت زودشکل­گرفته رابطه معنی­داری وجود دارد، اما بین عملکرد کلی خانواده و هویت تحقق­یافته، رابطه معنی­داری وجود ندارد. نتیجه­گیری: نه تنها عامل عملکرد خانواده بلکه عوامل فرهنگی و میزان جدایی فردیت نیز در دستیابی به هویت بسیار موثر هستند و می­توانند در شکل­گیری هویت تأثیرگذار باشند. از طرف دیگر، باید به تاثیر کودک بر رفتار والـدین و دوجـانبه بودن روابط والـدین- نوجوان در مورد رفتـارهـای مشکل­آفرین و هویت­یابی در دوران نوجوانی نیز توجه شود. "

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش، مقایسه رابطه نمرات افسردگی مادران و هوش هیجانی دختران نوجوان شنوا و ناشنوای شهر اصفهان بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی انجام شد. 30 دانش آموز دختر و مادرانشان از مدرسه شنوایان و 30 دانش آموز دختر و مادرانشان از مدرسه ناشنوایان به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای از مقطع سوم راهنمایی ناحیه 3 آموزش و پرورش با رعایت سطح تحصیلات دیپلم و وضعیت اقتصادی در حد متوسط برای والدین انتخاب شدند. اطلاعات به کمک پرسش نامه افسردگی Beck برای مادران و پرسش نامه هوش هیجانی برای دانش آموزان جمع آوری گردید و آن گاه داده ها با آزمون های t و ضریب همبستگی Pearson مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: آزمون میانگین دو گروه مستقل نشان داد که جز عامل خوش بینی، بین بقیه عوامل هوش هیجانی در دو گروه تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین بین میانگین نمرات افسردگی مادران تفاوت معنی داری وجود دارد. در آخر نیز نتایج همبستگی Pearson نشان داد که میانگین نمرات افسردگی مادران دو گروه با میانگین نمرات هوش هیجانی فرزندانشان رابطه معکوس دارد. نتیجه گیری: نتایج میتواند حاکی از آن باشد که ناشنوایی فرزند با میانگین نمرات افسردگی مادر مرتبط بوده، از طرف دیگر میانگین نمرات افسردگی مادر با هوش هیجانی فرزند رابطه دارد. میانگین نمرات افسردگی بیشتر مادر به دلیل برقراری رابطه عاطفی منفی با هوش هیجانی پایین و میانگین نمرات افسردگی پایین به دلیل برقراری رابطه عاطفی مناسب با هوش هیجانی بالای نوجوان شنوا رابطه دارد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان رابطه ویژگی های شخصیتی با رفتارهای تیپ A بوده است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه مربیان پرورشی استان اصفهان تشکیل داده اند که از میان آنان 70 نفر به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه شخصیت آیزنک و پرسشنامه شخصیتی تیپ A یا B بوده است. تجزیه و تحلیل های آماری نشان دادند که بین ویژگی شخصیت نوروتیکی و رفتار تیپ A همبستگی، معنادار بود R=632. p<0.000; R.squire=0.423 و از بین ویژگیهای شخصیتی آیزنک، مهمترین متغیر پیش بین، نوروتیک یا روان رنجوری (N بیشترین سهم را در پیش بینی شدت رفتار تیپ A داشت. در مجموع، پژوهش حاضر با استفاده از آزمون شخصیت آیزنک، وجود رابطه بین ویژگی های شخصیتی و شدت رفتار تیپ A را تایید نمود و نشان داد که ویژگی روان رنجوری و متغیر جنس، رفتار تیپ A را پیش بینی می کنند و مر بیانی که روان رنجوری بالاتری دارند رفتارهای بیشتری از نوع A در مقایسه با رفتارهای نوع B از خود بروز می دهند. در مقابل آنهایی که برون گرایی بالاتری دارند رفتارهای بیشتری از نوع B در مقایسه با رفتارهای نوع A از خود بروز می دهند.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه خود پنداره و عزت نفس در دانشجویان خلاق و غیر خلاق است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شیراز تشکیل داده اند. نمونه تحقیق شامل 100 نفر دانشجو از بین دانشجویان کارشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز بودند که به طریق جدول اعداد تصادفی از بین گرایش های مختلف انتخاب شدند. ابزار سنجش در این تحقیق، آزمون خلاقیت عابدی جهت تمایز دانشجویان خلاق از غیر خلاق و آزمون خود پنداره راجرز جهت سنجش متغیر خود پنداره دانشجویان بود. همچنین جهت سنجش میزان عزت نفس آنان از آزمون عزت نفس کوپر اسمیت استفاده گردید. در این پژوهش از روش های آماری میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی برای نمونه های مستقل و تحلیل واریانس چند گانه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که: میان نمرات میانگین خود پنداره و عزت نفس دانشجویان خلاق و غیر خلاق تفاوت معنا داری وجود دارد. همچنین این نتایج نشان داد که دانشجویان خلاق نسبت به دانشجویان غیر خلاق، نمرات بهتری در دو متغیر خود پنداره و عزت نفس کسب کردند. در مجموع نتایج نشان داد که بین خود پنداره و عزت نفس هر گروه رابطه معنا داری وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده می توان استنباط نمود که عزت نفس یکی از ویژگی های مثبت شخصیت و تابع خود پنداره هر فردی است، به طوری که خود پنداره مثبت همراه با عملکرد موفقیت آمیز موجب عزت نفس بالا می گردد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش فراشناخت و درک روابط فضایی بر بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی انجام گرفته است. روش: جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پایه سوم ابتدایی مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی شهر اصفهان در سال تحصیلی90-89 بود. به منظور انجام این پژوهش، 20 کلاس به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس هوش کودکان وکسلر4، آزمون تشخیص حساب نارسایی آزمون عملکرد تحصیلی ریاضی بود. از میان افرادی که بر اساس این ابزارها دارای ناتوانی یادگیری ریاضی تشخیص داده شدند، 45 نفر به طور تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آموزش فراشناختی، آموزش درک روابط فضایی و کنترل گمارش شدند. طرح پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل کواریانس نشان داد که بین گروه ها تفاوت معناداری وجود دارد آزمون کمترین تفاوت معنادار نشان داد که تفاوت گروه های آموزش فراشناختی و آموزش روابط فضایی با گروه کنترل معنادار است، درحالیکه گروه های آزمایش تفاوت معناداری با هم ندارند. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها هر دو روش آموزش فراشناختی و آموزش درک روابط فضایی به یک اندازه در درمان اختلال یادگیری ریاضی مفید هستند. از یافته های این پژوهش نتیجه گرفته می شود که می توان از فراشناخت و درک روابط فضایی در آموختن ریاضی به دانش آموزان دچار اختلال ریاضی بهره برد.

‎ ‎ در این پژوهش، اثربخشی دو روش از روش های شناختی، رفتاری شامل روش شادی فوردایس و آموزش مهارت های ‏اجتماعی لوینسون در مقابل دو روش القای خلق شامل روش تصویرسازی ذهنی مثبت و خواندن کلمات مثبت در ‏افزایش میزان شادی دانش آموزان سال اول دبیرستان های شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه این پژوهش ‏شامل ‏‎125‎‏ نفر دانش آموز بود که به طور تصادفی انتخاب و به گروه های آزمایشی و کنترل گمارده شدند. در این ‏پژوهش پنج گروه وجود داشت (هر گروه ‏‎25‎‏ نفر). چهار گروه آزمایش و یک آزمایش کنترل. روش های شادی فوردایس، ‏آموزش مهارت های اجتماعی، تصویرسازی ذهنی مثبت و خواندن جملات مثبت به عنوان روش های مداخله به کار ‏برده شد. آزمون شادی آکسفورد به عنوان ابراز تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحلیل واریانس با اندازه های ‏مکرر نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل در افزایش میزان شادی تفاوت معنادار وجود دارد. نتایج آزمون ‏تعقیبی توکی نیز نشان داد که روش های شناختی، رفتاری به ویژه روش آموزش مهارت های اجتماعی نسبت به ‏روش های القای خلق کارآمدتر است.‏ ‎

"هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه هوش بهر غیر کلامی کودکان عادی و ناشنوا در دوره ابتدایی بود. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان عادی و ناشنوای مدارس ابتدایی عادی و استثنایی شهر اصفهان بودند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، آزمون بندر گشتالت بود. نمونه مورد مطالعه در این تحقیق80 نفر از دانش آموزان دختر و پسر (40 نفر عادی و 40 نفر ناشنوا) بودند که به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک راهه، نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین هوش بهر غیر کلامی دانش آموزان عادی و ناشنوا وجود دارد. به عبارت دیگر، میانگین هوش بهر غیر کلامی دانش آموزان ناشنوا به طور معناداری کمتر از هوش بهر غیر کلامی دانش آموزان عادی بود. همچنین نتایج این پژوهش تفاوت معناداری را بین هوش بهر غیر کلامی پسران و دختران نشان نداد. بنابراین، کودکان ناشنوا به سبب نقص شنوایی و نقص کلامی، قادر به درک گفتار و فهم صحیح دستورالعمل ها نمی شوند. "

هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه هوش بهر غیر کلامی کودکان عادی و ناشنوا در دوره ابتدایی بود. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان عادی و ناشنوای مدارس ابتدایی عادی و استثنایی شهر اصفهان بودند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، آزمون بندر گشتالت بود. نمونه مورد مطالعه در این تحقیق80 نفر از دانش آموزان دختر و پسر (40 نفر عادی و 40 نفر ناشنوا) بودند که به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک راهه، نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین هوش بهر غیر کلامی دانش آموزان عادی و ناشنوا وجود دارد. به عبارت دیگر، میانگین هوش بهر غیر کلامی دانش آموزان ناشنوا به طور معناداری کمتر از هوش بهر غیر کلامی دانش آموزان عادی بود. همچنین نتایج این پژوهش تفاوت معناداری را بین هوش بهر غیر کلامی پسران و دختران نشان نداد. بنابراین، کودکان ناشنوا به سبب نقص شنوایی و نقص کلامی، قادر به درک گفتار و فهم صحیح دستورالعمل ها نمی شوند.

هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه هوش هیجانی و مکانیسم های دفاعی زوج ها ی در آستانه طلاق و عادی بود. روش پژوهش به کار برده شده در این تحقیق روش همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زوج ها ی در آستانه طلاق و عادی شهر اصفهان در سال90- 1389 تشکیل می دانند که تعداد 100نفر (50 زوج عادی و 50 زوج در آستانه طلاق ) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش را دو پرسشنامه هوش هیجانی بار-ان و پرسشنامه سبک های دفاعی تشکیل دادند. داده های بدست آمده با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میان هوش هیجانی و مکانیسم های دفاعی زوج های در آستانه طلاق رابطه معناداری وجود دارد ( 05/0 P<) اما میان هوش هیجانی و مکانیسم های دفاعی زوج های عادی رابطه معناداری به دست نیامد. بنابراین زوج های در آستانه طلاق چون از توان عاطفی پایین تری برخوردارند بیشتر تنیدگی حس می کنند و لذا از مکانیسم های دفاعی بیشتر از زوج های عادی استفاده می نمایند در حالی که زوج های عادی به دلیل توان عاطفی بالا میزان به کارگیری مکانیسم های دفاعی کمتر از زوج های در آستانه طلاق بود. در حقیقت هوش هیجانی بالاتر به فرد این امکان را میدهد که در حیطه ناهشیار بهتر بتواند به مدیریت،شناخت،تنظیم و ارزیابی هیجان ها بپردازد.

"هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مقایسه ی تاثیر کنکور بر وضعیت روانی و شخصیتی راه یافته گان و راه نیافته گان به دانشگاه و خانواده ی آنان در شهر شیراز بوده است. برای دست یابی به اهداف تحقیق، 600 شرکت کننده (300 پسر و 300 دختر) به صورت نمونه گیری تصادفی منظم گزیده شدند. ابزارهای پژوهش پرسش نامه ی PANAS برای سنجش عاطفه ی مثبت و منفی، و فرم کوتاه پرسش نامه ی DASS برای ارزیابی سازه های روانی تنش، افسرده گی، و اضطراب بوده است.پس از بررسی های آماری یا آزمون t مستقل و تحلیل واریانس، نتایج نشان داد عاطفه ی مثبت و منفی دو گروه دانش جو و پشت کنکوری تفاوت معناداری با هم دارد (P<0.001). هم چنین نتایج، از لحاظ فشارهای روانی (تنش، اضطراب، و افسرده گی) تفاوت معناداری بین دو گروه نشان داد؛ یعنی فشارهای روانی بیش تری بر پذیرفته نشدگان در کنکور می آید (P<0.001). خانواده ی دانش جویان نیز به گونه یی معنادار بیش تر از والدین پذیرفته شدگان دارای عاطفه ی مثبت بودند (P<0.001)، اما در عاطفه ی منفی و فشارهای روانی تفاوتی معنادار دیده نشد (P>0.05). نتایج پژوهش تفاوتی معنادار میان تفاوت های جنسیتی در ارتباط با تاثیر کنکور بر عاطفه ی مثبت و فشارهای روانی، جز عاطفه ی منفی نشان نداد (P>0.05) و این بیانگر این است که امروزه تفاوت ناچیزی در نقش های اجتماعی، انتظارات خانواده، آمال و آرزوهای شخصی میان دختر و پسر وجود دارد.سرانجام، بررسی میان دانش جویان 28 رشته از دانشکده های علوم انسانی، علوم تربیتی، فنی و مهندسی، علوم پایه، کشاورزی، و دام پزشکی، نشان داد که همه گی در سطحی یکسان، از عاطفه ی مثبت و منفی، و فشارهای روانی برخوردار اند (P>0.05)."

زمینه و هدف این پژوهش مقایسه سرزندگی، سازگاری زناشویی و دشواری های تنظیم شناختی – هیجانی والدین دارای کودک ناشنوا با والدین دارای کودک شنوا بود. مواد و روش های : این پژوهش از نوع علی- مقایسه ای و نمونه گیری بر اساس خوشه ای چند مرحله ای بود. حجم نمونه شامل مادران 80 دختر بود ، که 40 نفر از مادران کودکان ناشنوا ، 40 نفر از مادران کودکان شنوا شهر اصفهان را در برمی گرفت. ابزار پژوهش عبارت از پرسشنامه سرزندگی دسی و رایان (1995) ،سازگاری زناشویی اسپاینر (1978) و پرسشنامه دشواری های تنظیم شناختی – هیجانی باتلر و گراتز(2004) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها ا ز روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) استفاده شد. یافته های پ ژوهش حاکی از آن است که بین دو گروه والدین کودکان ناشنوا و والدین کودکان شنوا در سرزندگی ( 4 0/0 p≤ )، سازگاری زناشویی( 1 0/0P≤ (و دشواری های تنظیم شناختی( 1 0/0 p≤ ( تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش نشان می دهد که ناشنوایی کودک می تواند سرزندگی، سازگاری زناشویی و همچنین توانایی والدین در تنظیم هیجان ها در مواجهه با تعارض ها و فشار ها را تحت تاثیر قرار دهد.