پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
طی سال های اخیر مدیران سازمان های دولتی ایران به منظور شناسایی نگرش ها و گرایش های مردم و شاید اداره بهتر امور کشور به انجام پیمایش های ملی روی آورده اند. این نوع پژوهش اغلب توسط دانش آموختگان جامعه شناسی و با تکیه بر ظرفیت دانش جامعه شناسی کشور انجام شده است. هدف این مطالعه شناسایی نسبت میان پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی کشور است.این موضوع با تکیه بر رویکرد بازاندیشانه و براساس دو معیار مبناگرا و برساخت گرا در چهار سطح (شامل تولید متن علمی، افزایش ظرفیت های پژوهشی، رقابت پارادایم های پژوهشی، و انجمن علمی) مطالعه شده است. به این منظور از روش مطالعه اسنادی، مصاحبه های عمیق با مطلعان کلیدی و نظرخواهی از اعضای هیئت علمی گروه های جامعه شناسی دانشگاه های مختلف کشور استفاده شده است.اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که پیمایش های ملی در سطح توصیف نگرش ها و گرایش های مردم، اطلاعات سودمندی در اختیار پژوهشگران و جامعه شناسان کشور قرار داده و به شناسایی وجوهی از واقعیت های مربوط به ترجیحات، انتظارات و جهت گیری های مردم کمک کرده است. اطلاعات پیمایش های ملی در تولید متن علمی به ویژه کتاب و مقاله هم تأثیر داشته و پاره ای ظرفیت های پژوهشی جدید را در نظام دانش جامعه شناسی ایران ایجاد کرده است. اما دستاورد پیمایش های ملی آن طور که انتظار می رود منشأ یک مفهوم سازی متناسب با مسائل و شرایط خاص جامعه ایران نیست یا در خدمت شکل گیری یک جریان فکری تازه یا ایده پردازی خاص درباره یکی از وجوه جامعه ایران به کار گرفته نشده است.درنهایت به نظر می رسد سهیم شدن پیمایش های ملی در چرخه تولید دانش نیازمند پیش نیازهایی در درون نظام علم و در محیط بیرون از آن است و این ظرفیت هنوز به قدرکفایت محقق نشده است. مادامی که چنین امکانی ایجاد نشده، سودمندی پیمایش های ملی در سطح رفع نیازهای مقطعی دستگاه های اجرایی یا انجام تحلیل های گذرا از امور جاری متوقف خواهد ماند.National surveys and knowledge system of sociology of Iran
In recent times, official administrators of diverse organizations in Iran have embraced the implementation of nationwide surveys in an effort to discern the attitudes and inclinations of the populace for the purpose of more efficiently coordinating societal matters. Sociology graduates have conducted the majority of this type of research, utilizing the nation's sociological knowledge capacity. Analyzing the connection between national surveys and the sociological knowledge system in Iran is the primary objective of this text.This matter has been examined through the lens of constructivism and two fundamentalist and constructivist criteria for assessing scientific accomplishments, in accordance with a reflexivity framework. An examination of the impact of national surveys on the advancement of sociological knowledge within the nation has been conducted across four dimensions: the contribution of national surveys to the production of scientific literature; their role in bolstering research capabilities; their implications in the face of competing research paradigms; and their influence on the Iranian Sociological Association. The present investigation was carried out by means of semi-standardized in-depth interviews involving 29 key informants, the distribution of an electronic questionnaire to a minimum of 120 faculty members affiliated with the sociology departments of universities in Iran, and a review of existing research that incorporated pertinent information, statistics, and figures.The results suggest that national surveys have achieved a certain degree of success initially, specifically in the domain of scientific text production. With the aid of the data, sociologists and researchers have analyzed the values, attitudes, preferences, and behavior of individuals in a variety of fields and published their findings in the form of scientific books and articles. As anticipated, this research approach has not yielded any regionalized conceptualizations or ideas regarding sociological concepts, nor has it contributed to the emergence of a novel school of thought or a particularized understanding of the challenges confronting Iranian society.The involvement of national surveys in the knowledge production cycle appears to necessitate the establishment of conditions within the sociological knowledge system and in the external environment, specifically the public sphere. However, these prerequisites have yet to be fulfilled. In the absence of intermediary links or a collection of facilitating factors, research data derived from the research texts will not penetrate the scientific community or the field of sociological knowledge.
تبلیغات
