محسن حمیدیان

در این مقاله رابطه بین ساختار سرمایه و مالکیت مدیریتی با عملکرد شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران در یک دوره زمانی 5 ساله (سالهای 1392-1388) و با نمونه انتخابی 108 شرکت مورد آزمون و ارزیابی قرار گرفت. فرضیههای پژوهش بر اساس مدل ارائه شده، با استفاده از رگرسیون چندگانه مورد آزمون قرار گرفت. برای این منظور مؤلفه ساختار سرمایه بهعنوان متغیر مستقل، مؤلفه مالکیت مدیریتی بهعنوان متغیر تعدیلکننده و مؤلفه عملکرد شرکتها (نسبت کیوتوبین، بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام) بهعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که با توجه به تمرکز مالکیت مدیریتی، مالکیت مدیریتی رابطه ساختار سرمایه و شاخص عملکرد شرکتها (نسبت کیوتوبین) را تعدیل میکند و این تعدیل مثبت و مستقیم میباشد. علاوه بر این آزمون فرضیهها بیانگر این بود که رابطهای بین ساختار سرمایه با بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) و نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام (B/M) در صورت تمرکز مالکیت مدیریتی وجود ندارد.

امروزه کسب وکارهای کوچک ومتوسط نقش عمده ای دراقتصاد کشور ایفامی کنند و باتوجه به ظرفیت قابل توجه این بنگاه ها و سهم کلان آن ها در میزان مالیاتهای پرداختی، فرارمالیاتی و افزایش ریسک دراین بنگاه ها تأثیر بسزایی بردرآمدهای مالیاتی خواهدداشت، لذا برآورد و تحلیل ریسک این دسته از فعالان اقتصادی ازجمله نیازهای ضروری نظام مالیاتی کشور است. این مقاله با پژوهش درسطح بنگاه های کوچک و متوسط کشور و بهره گیری از مدل ارتقاء یافته تحلیل ریسک سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بدنبال شناسایی عوامل مؤثر برسطح ریسک حسابرسی مالیاتی آن بنگاه ها دردوره زمانی سال های 1396 لغایت 1397 است. در راستای این تحقیق براساس نظرات خبرگان مالیاتی و جامعه حسابداران رسمی کشور، ابتدا از تکنیک دلفی فازی و مدل پستل درشناسایی عوامل مؤثربر سطح تمکین وروش ترکیبی فرآیند تحلیل شبکه ای فازی و روش دیمَتِل در اندازه گیری سطح تمکین استفاده شده است. درگام بعدی، اندازه گیری سطح تمکین و طبقه بندی آنها بر حسب چهارگروه عمده از تکالیف مؤدیان مالیاتی شامل ثبت نام، تسلیم اظهارنامه، ارائه اسنادومدارک و پرداخت مالیات انجام شد و در خاتمه با استخراج و شناسایی معیارهای مؤثر برسطح ریسک مالیاتی بنگاه های کوچک ومتوسط، نسبت به ارزیابی و اولویت بندی آنها اقدام گردید.

با توجه به این که مدیریت سود واقعی آثار مخرب بیشتری نسبت به مدیریت سود از طریق اقلام تعهدیدارد، مطالعه حاضر به بررسی تأثیر مدیریت سود واقعی بر عملکرد آتی شرکت ها و پایداری مالکیت نهادی به عنوان راهکاری جهت کنترل مدیریت سود واقعی در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. در این پژوهش ابتدا مدیریت سود واقعی بر اساس مدل رویچادهری (2006) اندازه گیری می شود. سپس متغیر پایداری مالکیت نهادی بر اساس مدل الیاسیانی و همکاران (2010) برای 90 شرکتمحاسبه می شود. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از رگرسیون داده های ترکیبی و نرم افزارهای EViews9.5 استفاده شده است. نتایج پژوهش در فرضیه اول نشان داد که مدیریت سود واقعی تأثیر مخربی بر عملکرد دوره آتی شرکت ها داشته است؛ و همچنین متغیرهای مدل ورشکستگیz، شرکت های زیان ده و نسبت اهرم مالی تأثیر معناداری بر عملکرد آتی شرکت ها دارند. نتایج یافته ها در فرضیه دوم پژوهش نشان از آن دارد که پایداری مالکیت نهادی می تواند راهکار مناسبی برای کنترل اعمال مدیریت سود واقعی شرکت ها باشد. همچنین متغیرهای توان عملیاتی، نرخ رشد فروش، اندازه شرکت و نرخ بازده کل دارایی ها تأثیر معناداری بر مدیریت سود واقعی شرکت ها دارد. Regarding that the real earnings management has more detrimental effects than the accrual-based earnings management, the present research will be studied the effect of the real earnings management on the future performance of the companies and the sustainability of the institutional ownership as a strategy to control the real earnings management in Tehran Stock Exchange. In this study, the real earnings management is first measured according to Roychowdhury 's model (2006). Then, the variable of the institutional ownership sustainability is calculated by the Elyasyani et.al (2010) for 90 companies in a period of 2008-2015. In order to evaluate the research hypotheses, the combined data regression and the EViews9.5 are used. The results of the first hypothesis show that the real earnings management has a detrimental effect on the future performance of the companies. Moreover, the variables of the bankruptcy model z, loss companies and the financial leverage ratio have a significant effect on the future performance of the companies. The results of the second hypothesis show that the sustainability of institutional ownership can be a suitable strategy to control the real earnings management of companies. Also, the variables of operational capability, the growth rate of sale, the size of company and the total asset return rate all have a significant effect on the real earnings management.

تغییرات دما بر میزان بهره وری کارکنان و دستگاه های تولیدی شرکت ها و به تبع آن سود عملیاتی شرکت ها اثرگذار است. بر اساس مدل گردون، ارزش شرکت حاصل تنزیل سودهای تقسیمی آن شرکت به صورت مادام العمر است. از آنجا که دمای هوا در طول زمان در حال تغییر است، اگر سرمایه گذاران برای تحمل ریسک تغییرات دما صرف ریسک در نظر بگیرند، ارزش شرکت ها در طول زمان تغییر خواهد یافت. در پژوهش حاضر رابطه تغییرات دما (از طریق صرف ریسک دما) و ارزش شرکت ها در طول زمان بررسی می شود. در این پژوهش از روشی متفاوت به نام «پرتفوی ردیاب» صرف ریسک تغییرات دما استخراج شده و سپس با مدل دو عاملی بازده مورد انتظار سرمایه گذاران در مقاطع مختلف زمانی برآورد می شود. در نهایت با استفاده از مدل گردون، ارزش شرکت ها در طول زمان محاسبه می گردد. برای این منظور، نمونه ای متشکل از حدود 160 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385 تا 1396 بررسی شده است. برای بررسی فرضیات پژوهش از روش سری زمانی استفاده می شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که صرف ریسک دما در بورس اوراق بهادار تهران قیمت گذاری شده و افزایش گرمای جهانی در طول زمان باعث کاهش ارزش شرکت ها شده است، لذا سرمایه گذاران باید در تحلیل های بنیادی و راهبردهای سرمایه گذاری خود نقش تغییرات دما را عاملی فزآینده در بازده مورد انتظار در نظر گرفته تا به نتایج مطلوب تری رسیده و در عین حال به کارایی بازار سرمایه نیز کمک کنند.

هدف این پژوهش مقایسه اثرات تکانه قیمت بر بازده و ریسک سهام و نیز تأثیرگذاری همزمان آن بر ریسک و بازده سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، نمونهای مشتمل بر 98 شرکت طی سالهای 1385 الی 1394 انتخاب گردیده است. فرضیههای تحقیق با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره به روش سری زمانی  برآورد شده است بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول، تکانه قیمت بر بازده سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران  تأثیر مثبت و مستقیم دارد.بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم،تکانه قیمت  بر ریسک سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر منفی و معکوس دارد. بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم، تکانه قیمت بر رابطه همزمان ریسک و بازده سهام در شرکتهای پذیرفتهشده در بهابازار اوراق بهادار تهران تأثیرگذاری منفی و معکوس دارد و این تأثیر بیشتر تحت تأثیر مؤلفه ریسک سهام بوده است.

هدف این پژوهش بررسی نقش تخصص حسابرس در صنعت در پیشگیری از اعمال تغییر طبقه بندی فرصت طلبانه اقلام صورت سود و زیان در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه پژوهش شامل 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد .در این تحقیق برای تشخیص مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی از مدل مک وی(2006) بهره گرفته شد. علاوه براین، به منظور بررسی اعمال مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی، معیارهای کیفیت حسابرسی شامل اظهار نظر حسابرس، دوره تصدی و تخصص حسابرس در صنعت به مدل تحقیق اضافه شد. نتایج تحقیق حاکی از وجود مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی بود. همچنین شواهد تحقیق نشان می دهد که حسابرس متخصص صنعت و اثر تعاملی آن با دوره تصدی بلند مدت حسابرس(بیش از چهار سال) قادر به کشف مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. ولی اظهار نظر حسابرس تاثیری بر کشف و کنترل این ابزار ندارد.

هدف از مقاله حاضر، ارزیابی تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر کارایی مبتنی بر مدل تحلیل پوششی داده ها در صنعت بیمه ایران است. ابتدا با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها، کارایی شرکتها از طریق متغیرهای ورودی (نیروی کار عامل و اداری، سرمایه صاحبان سهام، و هزینه های اداری و عمومی) و خروجی (بهای خسارات رخ داده و بهای واسطه ای) مشخص و سپس با محاسبه سازوکارهای حاکمیت شرکتی و از طریق روش رگرسیون خودگردا ن سازی به تأثیر تک تک این سازوکارها بر کارایی صنعت بیمه پرداخته شده است. در این مقاله 14 شرکت با روش حذف سیستماتیک انتخاب شده اند که کارایی آنها با استفاده از روش اندرسون و پیترسون مشخص شد. با توجه به اطلاعات به دست آمده از متوسط امتیاز کارایی شرکتها در دوره زمانی شش ساله (1389 الی 1394) شاهد نوسانات در کارایی این صنعت بوده ایم و یافته های پژوهش نیز بیانگر آن است که حاکمیت شرکتی بر کارایی این شرکتها تأثیرگذار بوده است و از بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی، اندازه هیئت مدیره، استقلال هیئت مدیره و تخصص مالی اثر مثبت و معنی داری بر کارایی صنعت بیمه داشته اند.

تغییرات دما می تواند بر میزان سودآوری شرکت ها تأثیر بسزایی داشته باشد. سودآوری شرکت در آینده شرکت مؤثر است و می تواند زمینه رشد بیشتری را برای آن فراهم کند. سرمایه گذاران هنگام معامله در بازار بورس اوراق بهادار برای بررسی قیمت و ارزش یک سهم، میزان سودآوری و سود تقسیمی شرکت را نیز مدنظر قرار می دهند؛ ازاین رو انتظار می رود سرمایه گذاران برای تحمل ریسک تغییرات دما، بازده بالاتری طلب کنند. هدف پژوهش حاضر، آزمون قیمت گذاری صرف ریسک دما در «بورس اوراق بهادار تهران» است. در این پژوهش از روشی متفاوت به نام «پرتفوی ردیاب» صرف ریسک تغییرات دما استخراج و قیمت گذاری آن مورد آزمون قرار می گیرد. برای این منظور، نمونه ای متشکل از حدود 160 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385 تا 1395 بررسی می شود. برای آزمون قیمت گذاری صرف ریسک دما از روش رگرسیون سری زمانی استفاده می شود. برای آزمون مدل های قیمت گذاری علاوه بر 6 پرتفوی فاما و فرنچ از 30 پرتفوی صنعت نیز استفاده خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که صرف ریسک دما هم در 6 پرتفوی فاما و فرنچ و هم در 30 پرتفوی صنعت در «بورس اوراق بهادار تهران» قیمت گذاری می شود؛ به عبارتی سرمایه گذاران اخبار و اطلاعات مربوط به تغییرات دما در یک سال آینده را مهم تلقی کرده و به ازای تحمل ریسک تغییرات این متغیر در یک سال آینده بازده مورد انتظار بالاتری طلب می کنند.

بحث محدودیت های مالی یکی از موضوعات اساسی و مهم پیش روی تمام شرکت ها می باشد. پیش بینی محدودیت مالی یک پدیده بااهمیت برای سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی محسوب می شود. شرکت هایی دچار محدودیت مالی شده اند، وجوه نقد کمتری را با هزینه بیشتری تأمین می کنند. به بیان دیگر هزینه تأمین مالی برای شرکت هایی که محدودیت مالی دارند، بیشتر است. این پژوهش با استفاده از اطلاعات 6 سال مالی طی دوره 1390 الی 1395 و با استفاده از اطلاعات مالی 288 سال/شرکت به بررسی عوامل مؤثر بر محدودیت مالی و پیش بینی آن در شرکت های دولتی پذیرفته شده بورس اوراق  بهادار تهران با استفاده از روش رگرسیون لجستیک پرداخته است. نتایج حاکی از تأثیرنسبت گردش دارایی ثابت، محافظه کاری شرطی، نسبت وجه نقد عملیاتی به دارایی ها، اندازه شرکت و قیمت سهام بر محدودیت مالی از بین سایر متغیر های پیشنهادی می باشد.  

هدف این پژوهش بررسی رابطه مفید بودن افشای داوطلبانه بر اساس مولفه های کلان هیئت بین المللی استاندارهای حسابداری و قضاوت سرمایه گذاران در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی سال های 1394 - 1390 می باشد. به این منظور، داده های 127 شرکت با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک انتخاب و با استفاده از مدل مپلی، کیمینی و مزوچتیآزمون گردید. برای اندازه گیری افشای داوطلبانه شرکت ها از چک لیستی با 5 بعد ماهیت کسب و کار، اهداف و استراتژی های کسب و کار، منابع، ریسک ها و ارتباطات، نتایج عملیات شرکت و معیارهای اندازه گیری عملکرد استفاده شد. یافته ها نشان می دهد در مجموع، افشای داوطلبانه مولفه های اصلی مدل کسب و کار ارتباط ارزشی بالاتری نسبت به مولفه های افشای محدود فراهم می سازد. بر اساس این یافته ها، پیشنهاد می شود مدیران شرکت ها با توجه بیشتر به این شاخص ها، شرایط تحلیل های دقیق تر استفاده کنندگان صورت های مالی را فراهم سازند.

نوسانات قیمت سهام که منجر به نوسانات بازده شرکت ها می گردد، یکی از مسائل مورد توجه و بحث بازارهای سرمایه و سرمایه گذاران می باشد؛ زیرا این نوسانات، میزان کسب درآمد از تخصیص منابع را نشان می دهد. بر همین اساس در تحقیق حاضر، با بررسی 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 6 ساله از سال 1390 لغایت 1395 به دنبال بررسی رابطه بین همزمانی قیمت با توزیع نوسانات بازدهی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان می دهد که همزمانی قیمت و هم راستا بودن حرکت تغییرات قیمت سهام با تغییرات شاخص بورس، توانایی تأثیرگذاری بر نوسانات بازدهی شرکت ها را ندارد. تحلیل ها به گونه ای مشخص نمود که بین همزمانی قیمت و نوسانات سیستماتیک بازدهی سهام، ارتباط معنی داری وجود ندارد و همچنین بین همزمانی قیمت سهام و نوسانات غیر سیستماتیک بازدهی شرکت ها نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد. در واقع، تغییرات قیمت سهام الزاماً در راستای مسیر حرکت بازار نبوده و نوسانات بازدهی سهام شرکت ها نمی تواند تحت تأثیر همزمانی قیمت هر شرکت نسبت به بازار باشد.

صمیم گیری درست سازمانی جز در سایه سلامت اداری مهیا نمی شود که نتیجه آن کارآمدی و اثر بخشی خدمات سازمانی می باشد. عوامل مختلفی بر شکل گیری سلامت اداری در سازمانها نقش دارند. وجدان کاری نیز می تواند از جمله از عوامل موثر بر سلامت اداری می باشد. هدف این تحقیق بررسی وجدان کاری بر سلامت اداری در شهرداری استان خراسان رضوی در سال 94 می باشد. با توجه به اینکه پژوهش حاضر قصد دارد بدون دستکاری در متغیرهای مورد نظر به شرح مفصلی از متغیر های وجدان کاری کارکنان و شرایط مربوط به سلامت اداری بپردازد، لذا روش توصیفی پیمایشی را به کار برده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رابطه معنی داری بین متغیرهای پرکاری کارکنان، کیفیت کاری کارکنان، کنترل درونی کارکنان، استفاده حداکثر از منابع کارکنان و انگیزه های درونی مانند ارزشهای دینی، فرهنگی، شخصی با سلامت اداری شهرداری استان خراسان رضوی وجود دارد.