ویژگی های هیئت مدیره

هدف : این پژوهش با هدف بررسی تأثیر ویژگی های هیئت مدیره شرکت بر میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی طی دوره زمانی 5 ساله از سال ۱۳۹1 تا سال ۱۳۹5 انجام شده است . روش : روش گردآوری داده ها، روش اسنادکاوی و مراجعه به بانک های اطلاعاتی و روش تحلیل داده ها از نوع استنباطی می باشد. این پژوهش از جهت تحلیل آماری از نوع همبستگی و مبتنی بر الگوی معادلات ساختاری است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که از بین هشت متغیر هیئت مدیره، متغیرهای نسبت اعضای غیرموظف هیئت مدیره، نسبت مالکیت هیئت مدیره و نسبت زنان هیئت مدیره و نسبت ثبات اعضای هیئت مدیره بر میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی تأثیر مثبت و معنادار و دوگانگی وظیفه مدیرعامل و نسبت تحصیلات هیئت مدیره بر میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی تأثیر منفی و معنادار دارند. بین اندازه هیئت مدیره و تعداد جلسات هیئت مدیره با میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی، رابطه ای مشاهده نشده است. نتایج: نتایج فرضیه های پژوهش، اهمیت نقش ویژگی های هیئت مدیره را بر میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی شرکت و در نتیجه بهبود شفافیت اطلاعات را نشان می دهد.

تئوری نمایندگی نشان می دهد که شرکت های تحت حاکمیت خوب، نسبتاً بهتر از همتایان ضعیف خود هستند. بااین حال، تئوری وابستگی به منابع نشان می دهد که یک هیئت مدیره با مدیران داخلی می تواند عملیات بهتری داشته باشد، بنابراین به عملکرد بهتر شرکت کمک می کند. این پژوهش به بررسی این موضوع می پردازد که آیا ویژگی های هیئت مدیره ، کمیته حسابرسی و تشکیل کمیته حسابرسی با عملکرد شرکت مرتبط است یا خیر. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی، تحلیلی و از نوع همبستگی می باشد. در مرحله جمع آوری، طبقه بندی و پردازش اولیه داده ها از نرم افزار Excel استفاده شده و آزمون فرضیه ها به کمک نرم افزار Eviews 10 صورت گرفته است. بامطالعه نمونه ای از شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1392 تا 1396، دریافتیم که بین تشکیل کمیته حسابرسی و همچنین پیچیدگی عملیات شرکت با عملکرد شرکت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بااین حال، وجود رابطه معنی دار بین اندازه هیئت مدیره و عملکرد شرکت تائید نشد. به علاوه، نتایج نشان می دهند که نه اندازه کمیته حسابرسی و نه تشکیل آن، رابطه بین اندازه هیئت مدیره و عملکرد شرکت را تعدیل نمی کنند.

یکی از مسائل مهم در حسابداری که از دیرباز تاکنون جایگاه ویژه خود را در مباحث نظری حفظ کرده، سود است. در دوره های مختلف از ابتدای پژوهش های تجربی حسابداری که بر اساس روش شناسی علمی اثباتی همواره بررسی شده است سودمندی اطلاعات مرتبط با سود است و سود هم یکی از مهم ترین عوامل موثر بر تصمیم گیری های اقتصادی است. از این رو هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویژگیهای هیئت مدیره بر ریسک خطای پیش بینی سود شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1393 تا 1397 با نمونه مشتمل بر 155 شرکت است. برای بررسی فرضیه از رگرسیون خطی چند متغیره و دادههای ترکیبی با استفاده از مدل حداقل مربعات تعمیمیافته استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که اندازه هیئت مدیره و دوگانگی مدیر عامل رابطه معنادار و معکوسی با خطای ریسک پیش بینی سود دارد اما استقلال هسئت مدیره با توجه به نتایج آزمون نشان داد که رابطه معنادار و مستقیمی با خطای ریسک پیش بینی سود دارد و در حالت کلی ویژگی های هیئت مدیره بر خطای ریسک پیش بینی سود تأثیر معناداری دارد.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین ویژگی های هیئت مدیره و انتخاب مؤسسات حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. از این رو در پژوهش حاضر نمونه ای شامل 77 شرکت ، در سطح کل و در سطح صنایع مورد بررسی و از یک طبقه بندی دو وجهی برای تقسیم مؤسسات حسابرسی به سازمان حسابرسی و سایر مؤسسات استفاده شده است. ویژگی های هیئت مدیره از نظر درصد اعضای غیرموظف نسبت به کل اعضای هیئت مدیره، بالاترین مدرک تحصیلی اعضای هیئت مدیره، یکسانی مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره و همچنین تغییر در اعضای هیئت مدیره مورد بررسی قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیه های این پژوهش، از آنالیز رگرسیون خطی لجیستیک دودویی به روش ورودی و در سطح خطای پنج درصد استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که از بین ویژگی های هیئت مدیره تنها مدرک اعضای هیئت مدیره رابطه معناداری با انتخاب حسابرس دارد. بین سایر ویژگی های هیئت مدیره با انتخاب حسابرس رابطه معناداری مشاهده نشد.

هدف پژوهش: بررسی تأثیر ویژگی های هیئت مدیره، شاخصه های قدرت مدیرعامل و بحران مالی بر ریسک پذیری بانک های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران می باشد. روش شناسی پژوهش: جامعه آماری این پژوهش از میان 18 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1393 تا 1399 می باشد. در این تحقیق از داده های پانل (تابلویی) با اثرات ثابت استفاده شده است. یافته های پژوهش: نتایج فرضیه اول تا ششم به ترتیب نشان داد که اندازه هیئت مدیره بر ریسک پذیری بانک ها (ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی) تاثیر معنادار و منفی دارد. استقلال هیئت مدیره بر ریسک پذیری بانک ها (ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی) تأثیر معنادار و منفی دارد؛ تخصص هیئت مدیره بر ریسک پذیری بانک ها (ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی) تأثیر معنادار و منفی ندارد. حقوق مدیر عامل بر ریسک پذیری بانک ها (ریسک اعتباری) تاثیر معنادار و منفی ندارد؛ اما این تاثیرگذاری بر ریسک نقدینگی مثبت می باشد؛ دوگانگی وظیفه مدیر عامل و رئیس هیأت مدیره بر ریسک پذیری بانک ها (ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی) تأثیر معنادار و منفی دارد و بحران مالی بر ریسک پذیری بانک ها (ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی) تأثیر معنادار و مثبتی دارد. بحث و نتیجه گیری: هیئت مدیره های بزرگتر به دلیل در دسترس بودن سرمایه انسانی بیشتر و نظم و تعادل بیشتر در فرآیند تصمیم گیری، ریسک پذیری را کاهش می دهند. مطابق با مفروضات تئوری نمایندگی، تعداد مدیرانی که در هیئت مدیره شرکتی فعالیت می کنند با نتیجه تصمیمات هیئت مدیره مرتبط هستند.

هدف: تأکید پژوهش های پیشین در خصوص مدیریت سود بیشتر بر روش های مدیریت سود تعهدی و مدیریت سود واقعی بوده است. اخیراً، ابزار سومی به نام تغییر طبقه بندی جهت مدیریت سود مورد توجه قرار گرفته است. همچنین نقش ساختار مالکیت که استدلال می شود تأثیر معناداری بر مدیریت سود دارد، نباید نادیده گرفته شود. علاوه بر آن با توجه به اهمیت نقش نظارتی هیئت مدیره در شرکت و تأثیر آن بر کارایی مکانیسم های نظارتی در پژوهش حاضر ویژگی های هیئت مدیره نیز موردتوجه قرار می گیرد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ویژگی های هیئت مدیره بر رابطه بین ساختار مالکیت و تغییر طبقه بندی سود است. در این پژوهش نقش اندازه و استقلال هیئت مدیره بر تأثیر ساختار مالکیت و تغییر طبقه بندی سود مورد بررسی قرار گرفته است.   روش: نمونه حاضر پژوهش شامل 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1394 الی 1398 است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از روش رگرسیون چندگانه استفاده گردیده است.   یافته ها : نتایج پژوهش نشان می دهد بین سهامداران نهادی و تغییر در طبقه بندی سود رابطه منفی و معناداری وجود دارد و اندازه هیئت مدیره موجب تقویت این رابطه می شود. در حالی که استقلال هیئت مدیره بر این رابطه مؤثر نیست. همچنین بین مالکان دولتی و تغییر طبقه بندی سود رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. درحالی که استقلال هیئت مدیره موجب تضعیف این رابطه است، اندازه هیئت مدیره بر رابطه مذکور تأثیری ندارد. نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان می دهد ضمن وجود تغییر طبقه بندی سود، ساختار مالکیت شرکت ها بر میزان به کارگیری این روش تأثیرگذار است. همچنین مکانیسم های نظارتی نظیر اندازه و استقلال هیئت مدیره نیز می توانند میزان اثرگذاری روابط مذکور را تحت تأثیر قرار دهد. یافته های پژوهش حاضر می تواند در تصمیم گیری های سرمایه گذاران و ذینفعان شرکت مؤثر واقع شود چراکه می تواند شواهدی جدیدی در خصوص چگونگی استفاده از تغییر در طبقه بندی به عنوان شیوه نوین مدیریت سود ارائه دهد.

پژوهش حاضر در پی بررسی رابطه ضعف کنترل های داخلی و همزمانی قیمت سهام با توجه به نقش تعدیلگر ویژگی های هیئت مدیره در بین شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. جامعه آماری شامل 114 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در طی سال های 1394 تا 1399 مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، یک پژوهش توصیفی با تاکید بر روابط همبستگی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده آن است که بین بین ضعف سیستم کنترل داخلی و همزمانی قیمت سهام رابطه معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های هیئت مدیره رابطه بین ضعف سیستم کنترل داخلی و همزمانی قیمت سهام را تعدیل می کند. همزمانی قیمت سهام در قیمت سهام منعکس می شود و ناکارآمدی کنترل داخلی بر صحت گزارش داخلی مدیریت تأثیر می گذارد و موجب تأخیر در دسترسی اطلاعات داخلی می شود. از این رو ضعف کنترل داخلی، منجر به تخصیص ناکارآمدی منابع از سوی مدیران می شود. ضعف کنترل داخلی صحت اطلاعات مالی را کاهش می دهد و در نتیجه شرایط فرصت طلبی و ارائه نادرست جریان نقدی را برای مدیران فراهم می کند

هدف: کمیته حسابرسی به عنوان یکی از سازوکار های نظارتی حاکمیت شرکتی در شرکت های بورسی، به عامل بسیار مهمی در روند گزارشگری مالی تبدیل شده است تا اعتبار گزارش های مالی را افزایش دهد؛ از این رو، کمیته حسابرسی برای ایفای وظیفه خود باید جلسه هایی را برگزار کند؛ اما تاکنون پژوهشی در زمینه بررسی عوامل مؤثر بر تعداد جلسه های کمیته حسابرسی صورت نگرفته است. بر حسب اهمیت، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر تعداد جلسه های کمیته حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفته است. این پژوهش، به طور ویژه بررسی می کند که آیا تعداد جلسه های کمیته حسابرسی، تحت تأثیر عواملی همچون تمرکز مالکیت، اندازه هیئت مدیره، استقلال هیئت مدیره، اندازه کمیته حسابرسی، استقلال کمیته حسابرسی و تخصص مالی کمیته حسابرسی قرار دارد یا خیر. روش: در راستای هدف پژوهش، 150 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای نمونه انتخاب و اطلاعات صورت های مالی آنها طی دوره 8ساله، از سال های 1392 تا 1399 تجزیه و تحلیل شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش، از مدل رگرسیون توبیت با روش داده های ترکیبی و به طریق اثرهای تصادفی استفاده شد. یافته ها: یافته های به دست آمده از آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که تمرکز مالکیت، اندازه هیئت مدیره، استقلال هیئت مدیره، اندازه کمیته حسابرسی و استقلال کمیته حسابرسی، بر تعداد جلسه های کمیته حسابرسی تأثیر مثبت معناداری دارد. همچنین بر اساس یافته ها، تخصص مالی کمیته حسابرسی، بر تعداد جلسه های کمیته حسابرسی تأثیر منفی معناداری می گذارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که هرچه تمرکز سهام داران افزایش پیدا کند، تمایل آنها به نظارت بر عملکرد مدیران بیشتر می شود و به همین دلیل، تعداد جلسه های کمیته حسابرسی افزایش می ابد. از سوی دیگر با افزایش اندازه هیئت مدیره، استقلال هیئت مدیره، اندازه کمیته حسابرسی و استقلال کمیته حسابرسی، به عنوان معیارهای حاکمیت شرکتی، تعداد جلسه های کمیته حسابرسی افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر با افزایش تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی، به دلیل برخورداری از مهارت تخصص مالی اعضای کمیته، نیاز به تشکیل جلسه های کمیته حسابرسی کاهش پیدا می کند.

نقش محوری عملکرد پایداری در دنیای امروز بر هیچ کس پوشیده نیست، یکی از مهمترین ضروریات هر سازمان فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز برای پایداری و بقا و تداوم فعالیت است. لذا، بحث پایداری به عنوان یک موضوع جدید و تاثیرگذار امروزه توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده است و همواره به عنوان یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین مباحث در پژوهش های مدیریتی است. ویژگی های هیئت مدیره، شاخصی مهم برای اندازه گیری ساختار مالکیت محسوب می شود و از اهمیت فروانی در تحلیل مسئولیت اجتماعی و عملکرد غیرمالی برخوردار است. از این رو هدف این پژوهش بررسی تاثیر ساختار مالکیت و ویژگی های هیئت مدیره بر عملکرد پایداری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در راستای هدف پژوهش، با استفاده از روش حذف سامانمند، نمونه ای متشکل از 103 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1395 لغایت 1399 انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل دادها و آزمون فرضیه ها از مدل های رگرسیون لاجیت استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین مالکیت خانوادگی و عملکرد پایداری شرکت رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین استقلال هیئت مدیره و عملکرد پایداری شرکت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. سایر نتایج نشان داد که بین تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی، اندازه هیئت مدیره و دوگانگی مدیرعامل با عملکرد پایداری شرکت رابطه معناداری وجود ندارد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی (ویژگی های هیئت مدیره، ویژگی های مدیرعامل و ساختار مالکیت) بر پاداش مدیران در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1386 تا 1398 انجام شده است.روش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی، از نظر اجرا توصیفی است. داده ها به روش کتابخانه ای (مطالعه کتب، مقالات) و مراجعه به بانک های اطلاعاتی گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل آماری از رگرسیون خطی چندگانه با روش حداقل مربعات استفاده شده است.یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از این است که بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و پاداش مدیران ارتباط معناداری وجود ندارد؛ بنابراین هر سه فرضیه پژوهش مبنی بر اینکه سازوکارهای حاکمیت شرکتی با پاداش مدیران ارتباط معناداری دارد، تأیید نشد.نتیجه گیری: عدم تمایل مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شرکت ها برای ارائه اطلاعات پاداش مدیران و همچنین فقدان قانون لازم الاجرا برای افشای اطلاعات مربوط به پاداش مدیران موجب عدم دسترسی به اطلاعات دقیق و شفاف شده است و همچنین کمیته ای تحت عنوان کمیته پاداش به صورت مستقل که یکی از سازوکارهای معین برای تعیین پاداش است نیز در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایجاد نشده است. به طورکلی، آنچه در پژوهش های مربوط به پاداش مدیران در ایران مشخص است عدم افشاء اطلاعات دقیق و شفاف در مورد میزان پاداش اعطا شده به مدیران، اعضای هیئت مدیره و میزان پاداش نقدی و غیر نقدی است. این امر حاکی از کاستی و نارسایی نظام حاکمیت شرکتی است مهم ترین پیشنهاد کاربردی این پژوهش ملزم نمودن شرکت ها به تشکیل کمیته پاداش است.