چشم انداز مدیریت مالی (و حسابداری)

در این پژوهش پیش بینی های نظریه سلسله مراتب در میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بررسی شده است. به این ترتیب که نمونه ای متشکل از 145 شرکت پذیرفته شده در «بورس اوراق بهادار تهران» طی دوره زمانی سال های 1390 تا 1396، برای آزمون فرضیه ها مورداستفاده قرار گرفت. شواهد حاکی از آن است که شرکت های پذیرفته شده در بورس از نظریه سلسله مراتب پیروی نمی کنند و شرکت های کوچک، نسبت به شرکت های بزرگ، برای تأمین مالی بیشتر از انتشار سهام استفاده می کنند. علاوه بر این، نظریه سلسله مراتب در میان شرکت هایی که نگرانی در مورد ظرفیت بدهی ندارند بهتر عمل خواهد کرد. یافته ها همچنین نشان می دهد که قدرت توضیحی نظریه سلسله مراتب بیشتر از نظریه توازن است؛ ولی تفاوت قابل توجهی وجود ندارد. درمجموع نتایج نشان می دهد که نظریه سلسله مراتب در توضیح انتخاب های تأمین مالی شرکت های نمونه ناموفق است.

تغییرات دما می تواند بر میزان سودآوری شرکت ها تأثیر بسزایی داشته باشد. سودآوری شرکت در آینده شرکت مؤثر است و می تواند زمینه رشد بیشتری را برای آن فراهم کند. سرمایه گذاران هنگام معامله در بازار بورس اوراق بهادار برای بررسی قیمت و ارزش یک سهم، میزان سودآوری و سود تقسیمی شرکت را نیز مدنظر قرار می دهند؛ ازاین رو انتظار می رود سرمایه گذاران برای تحمل ریسک تغییرات دما، بازده بالاتری طلب کنند. هدف پژوهش حاضر، آزمون قیمت گذاری صرف ریسک دما در «بورس اوراق بهادار تهران» است. در این پژوهش از روشی متفاوت به نام «پرتفوی ردیاب» صرف ریسک تغییرات دما استخراج و قیمت گذاری آن مورد آزمون قرار می گیرد. برای این منظور، نمونه ای متشکل از حدود 160 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385 تا 1395 بررسی می شود. برای آزمون قیمت گذاری صرف ریسک دما از روش رگرسیون سری زمانی استفاده می شود. برای آزمون مدل های قیمت گذاری علاوه بر 6 پرتفوی فاما و فرنچ از 30 پرتفوی صنعت نیز استفاده خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که صرف ریسک دما هم در 6 پرتفوی فاما و فرنچ و هم در 30 پرتفوی صنعت در «بورس اوراق بهادار تهران» قیمت گذاری می شود؛ به عبارتی سرمایه گذاران اخبار و اطلاعات مربوط به تغییرات دما در یک سال آینده را مهم تلقی کرده و به ازای تحمل ریسک تغییرات این متغیر در یک سال آینده بازده مورد انتظار بالاتری طلب می کنند.

هدف از این پژوهش، بررسی ثبات عملکرد در صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام، در افق های زمانی 1 ماهه و 12 ماهه است. بدین منظور معیار عملکرد ضد دستکاری ارائه شده از سوی گوتزمن و همکاران (2007)، به همراه تعدادی از معیارهای عملکرد رایج شامل ترینر، شارپ، آلفای جنسن و سورتینو برای اندازه گیری عملکرد صندوق های سرمایه گذاری سهام به کار برده شد. نتایج نشان می دهد که در بازه زمانی پژوهش از فروردین ماه 1392 تا اسفندماه 1395، در هر یک از افق های زمانی 1 و 12 ماهه، عملکرد سبد های سهک بالا بر اساس همه معیارهای عملکرد پژوهش، به طور معنا داری بیشتر از عملکرد سبد های سهک پایین است که نشان دهنده ثبات عملکرد در صندوق های سرمایه گذاری سهام است؛ همچنین شباهت نتایج حاصل از به کارگیری معیار عملکرد ضد دستکاری با معیارهای عملکرد رایج نیز نشان می دهد که ثبات عملکرد موجود ناشی از دستکاری نیست.

در این پژوهش، کاربرد روش شبیه سازی مونت کارلو بر مبنای تحلیل مؤلفه های اساسی، به عنوان روشی با رویکردی ناپارامتریک برای محاسبه ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار، بررسی شده است. در این روش سعی می شود برخی مشکلات روش شبیه سازی مونت کارلو از قبیل محاسبات زیاد و زمان بر بودن آن مرتفع شود. بدین منظور با به کارگیری این روش، ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار شاخص صنایع «بورس اوراق بهادار تهران» برآورد و نتایج به دست آمده از این روش با نتایج روش ریسک متریکس و شبیه سازی مونت کارلو به روش مرسوم مقایسه شد. بررسی های انجام گرفته توسط تکنیک های پس آ زمایی حاکی از نتایج قابل اتکای این روش و روش مرسوم شبیه سازی مونت کارلو و برتری این دو روش در مقایسه با روش ریسک متریکس است؛ همچنین بررسی زمان لازم برای محاسبه ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار نشان هنده سرعت بیشتر روش شبیه سازی مونت کارلو بر مبنای تحلیل مؤلفه های اساسی نسبت به روش مرسوم شبیه سازی مونت کارلو است.

تغییرات سیستمیک مالی، تأثیرات گوناگونی بر عناصر یک نظام مالی دارد. روش ها و نظریه های ریسک سیستمیک، ناظر به مدل بندی و تحلیل همین تغییرات هستند؛ از این رو اندازه گیری میزان ناپایداری یک سیستم مالی به عنوان متغیری پراهمیت در ریسک سیستمیک، هدف اصلی این پژوهش به شمار می رود. روش انتخابی برای این اندازه گیری به مفهوم دندروگرام ها (شاخه نگارها) متکی است. شاخه نگارها، اصلی ترین ابزار نگاره سازی در خوشه بندی های سلسله مراتبی هستند؛ بنابراین مقایسه شاخه نگارها متضمن مقایسه خوشه بندی های متناظر با آن ها است. در این پژوهش، داده های روزانه 26 شاخص «بورس اوراق بهادار تهران» در 241 روز از تاریخ 05/01/1396 تا 05/01/1397 به عنوان قلمرو پژوهش در نظر گرفته شده است. خوشه بندی های سلسله مراتبی ماهانه به روش وارد تدوین و با شاخص بیکر و شاخص ضریب همبستگی همسانی ها با یکدیگر مقایسه شد. از مقایسه شاخه نگارهای پیش از تحلیل PCA و پس از آن، میزان ناپایداری سیستم اندازه گیری شد. بر اساس داده های موجود و مطابق با نتایج، میزان درهم تنیدگی خوشه بندی ها قبل و بعد از PCA، 43 درصد است. این نتیجه نشان می دهد که 43 درصد از سیستم در قلمرو یادشده، ناپایدار و بنابراین میزان ثبات سیستم 57 درصد بوده است.

پیش بینی درماندگی مالی همواره موردتوجه سهامداران، اعتباردهندگان و مدیران واحدهای تجاری بوده است؛ ازاین رو بیش از نیم قرن است که اقتصاددانان، مراکز آموزشی و افراد حرفه ای در تلاش هستند تا مدل های بهینه ای برای پیش بینی درماندگی مالی ایجاد کنند؛ در این پژوهش سعی می شود از مدل های درخت تصمیم و مدل تحلیل ممیزی خطی برای پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها استفاده شود و نتایج این دو مدل با یکدیگر مورد مقایسه قرار گیرد. در این راستا علاوه بر نسبت های مالی مرسوم در پیش بینی درماندگی مالی، از شاخص های مبتنی بر ارزش و سرمایه فکری نیز استفاده شده است. به منظور نیل به اهداف بالا، سه فرضیه اصلی تدوین شد. هدف از طرح فرضیه های پژوهش، بررسی محتوای اطلاعاتی نسبت های مالی، شاخص های سرمایه فکری و شاخص های عملکردی در پیش بینی درماندگی مالی شرکت های پذیرفته شده در «بورس اوراق بهادار تهران» با استفاده از مدل های درخت تصمیم وتحلیل ممیزی خطی می باشد . برای آزمون این فرضیه ها، نمونه ای از میان شرکت های پذیرفته شده در «بورس اوراق و بهادار تهران» طی سال های 1389 تا 1394 انتخاب شد. برای آزمون فرضیه ها از نتیجه مدل های تحلیل عاملی، درخت تصمیم و تحلیل ممیزی خطی استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که پیش بینی درماندگی مالی با استفاده از مدل درخت تصمیم امکان پذیر است؛ همچنین مدل تحلیل ممیزی با تلفیقی از شاخص نسبت های مالی و شاخص عملکردی در پیش بینی درماندگی مالی موفق عمل کرده است. نتیجه مقایسه ای توانمندی دو مدل نشان می دهد که اگرچه دقت پیش بینی تحلیل ممیزی بر اساس معیارهای ارزیابی و سطح زیر منحنی راک (920/0) بیش از دقت پیش بینی درخت تصمیم (901/0) بوده است، اما اختلاف بر اساس آزمون t به لحاظ آماری معنادار نیست (207/0=p)؛ به عبارت دیگر نتایج حاصل از دو روش بسیار نزدیک به هم است.

تحلیل و پیش بینی حرکت شاخص قیمت بورس از جمله مسائلی است که همواره تحلیلگران و سرمایه گذاران با آن مواجه هستند و با استفاده از ابزارهای مختلفی به این مهم می پردازند. با توجه به مشابهت بازارهای مالی با پدیده های فیزیکی می توان با در نظرگرفتن بازار به عنوان یک سیستم پیچیده، روابط موجود در آن را از این منظر مطالعه کرد. یکی از مفاهیم این حوزه، آنتروپی است که عدم قطعیت و پیچیدگی سیستم پویا را اندازه گیری می کند. در این پژوهش رفتار شاخص کل سهام «بورس اوراق بهادار تهران» با استفاده از تکنیک آنتروپی چندمقیاسی شانون تحلیل شده است؛ بدین منظور ابتدا با استفاده از قیمت پایانی سهام شرکت های بورسی در بازه زمانی سال های 1392 تا 1396، آنتروپی در بازه های زمانی ماهانه، فصلی، شش ماهه و سالانه و در دو مقیاس 50- و 50 محاسبه شد و سپس وجود رابطه علیت گرنجری بین این سری ها و شاخص کل با استفاده از آزمون تودا-یاماموتو موردبررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که آنتروپی های ، ، ، و علت خطی شاخص بورس هستند؛ به عبارت دیگر اطلاعات اصلی در بازه های زمانی ماهانه، فصلی، شش ماهه و سالانه، همچنین نوسانات کوچک در بازه فصلی، علت خطی شاخص کل هستند.