مجتبی آراسته

مجتبی آراسته

مدرک تحصیلی: استادیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۷ مورد.
۱.

ارزیابی تحقق پذیری پیش بینی های کاربری اراضی و پیشنهادهای جهات توسعه در طرح جامع شهر لار

نویسنده:
منبع: مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای دوره سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: ارزیابی منطق فازی طرح جامع شهر لار پیشنهادهای کاربری اراضی پیش بینی برای توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴۰ تعداد دانلود : ۱۲۶۴
طرح­های جامع، در واقع طرح­های توسعه شهری به شمار می­روند که به منظور ایجاد زمینه توسعه کالبدی موزون و هماهنگ شهرها تهیه شده­اند. هرچند این طرح­ها با مقدمات فنی و تخصصی و نیز صرف هزینه­های زیادی تهیه گردیده­اند و البته تاثیرات مثبتی در منطقه­بندی کاربری­ها، رعایت ضوابط و مقررات ساختمان و بهبود نسبی حیات شهرها داشته­اند، اما به دلایل متعددی نتوانسته­اند به تمام اهداف خود برسند. پرداختن به مبحث ارزیابی طرح جامع، به عنوان ابزاری مهم در راستای سنجش موفقیت و تحقق پذیری پیشنهادهای طرح جامع به­ شمار می­رود و به برنامه­ریزان شهری کمک خواهد نمود بهتر با مشکلات تهیه و تدوین طرح­های جامعی که قبلاً تهیه شده­اند، آشنا شوند. هدف این مقاله ارزیابی تحقق­پذیری پیشنهادهای اصلی و تاثیرگذار در طرح جامع شهر لار است. روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، بر پایه روش ارزیابی کمی است. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد که اغلب پیش­بینی­های سطوح و سرانه کاربری­ها در این طرح، با توجه به پیش­بینی­ افق جمعیتی شهر، نادرست بوده و علی­رغم این که اکنون چندین سال از پایان دوره اجرایی طرح جامع گذشته است، هنوز تعدادی از سرانه­های پیشنهادی کاربری محقق نشده است. در عین حال، بر اساس ارزیابی­ صورت گرفته از طریق منطق فازی، جهات پیشنهادی توسعه شهر در این طرح، در جهاتی مناسب تشخیص داده شده است که با پیشنهادهای جهات توسعه در طرح جامع سازگار نیست. مطالعات وضع موجود شهر لار نشان می­دهد جهات توسعه فعلی شهر لار، سازگار با نتایج تحلیل منطق فازی و مغایر با پیشنهادهای طرح جامع است؛ به طوری که بر خلاف پیشنهاد طرح جامع که ناحیه جنوب غربی را مناسب­ترین جهت توسعه در نظر گرفته است، روند توسعه در وضع موجود، به سمت ناحیه مرکزی شهر و فاصله فضائی مابین شهرقدیم و شهرجدید لار گرایش پیدا کرده است.
۲.

ارزیابی موفقیت طرح های تجمیع در بافت تاریخی شهر یزد نمونه موردی مجموعه های مسکونی نفت و خاتم

نویسنده:
منبع: مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای سال دوم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: بافت تاریخی طرح­های تجمیع رضایت از مکان زندگی آزمون مک نمار آزمون کای­دو

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری
تعداد بازدید : ۱۹۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۵۹
امروزه با توجه به وقوع پدیده پراکنده­رویی در شهرهای ایران، ضرورت برنامه­ریزی مجدد بر روی زمین و مسکن در بافت­های قدیمی، دوچندان شده است. در این راستا، طرح­های تجمیع، به موازات سیاست­های رشد هوشمند، در بافت قدیمی شهر یزد پایه­گذاری شده­اند. آنچه توسعه آینده طرح­های تجمیع را تضمین می­کند، ارزیابی تجربه­های محقق شده به منظور بازنگری در مبانی­نظری این طرح­هاست. یافته­های تحقیق حاضر نشان می­دهد ساکنان دو مجموعه مسکونی نفت و خاتم از زندگی در این مجموعه­ها رضایت دارند که این حاکی از موفقیت نسبی این طرح­هاست. از سوی دیگر، با توجه به اینکه ساکنان اطراف این دو مجموعه نیز از مزایای ساخت این دو مجموعه، مثل افزایش ارزش املاک خود بهره­مند شده­اند، از اجرای چنین طرح­هایی در بافت قدیم رضایت دارند و از توسعه آینده این طرح­ها استقبال می­کنند. در عین حال، ارزیابی­ها نشان می­دهد، در فرایند اجرای این طرح­ها، تنها معماری مجموعه در نظر گرفته شده و مواردی مثل بهبود شبکه دسترسی و تامین فضاهای عمومی مورد نیاز مجموعه­ها، کمتر لحاظ شده است. بدین منظور، باید این نگرش در برنامه­ریزی­های آینده این گونه طرح­ها مورد توجه جدی قرار گیرد تا به هدف خود؛ یعنی بازگرداندن اصالت به بافت­های قدیمی، نزدیکتر شود.
۳.

بررسی و مقایسه تطبیقی کیفیت فضاهای عمومی در سکونتگاه های خودرو؛ نمونه موردی: محلات اسلام آباد و ده ونک تهران

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اسلام آباد سکونتگاه خودرو ده ونک کیفیت فضای عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۷۳
در حالی که مقوله سکونتگاه های خودرو، بخش عمده ای از ادبیات شهرسازی را در سالهای اخیر به خود اختصاص داده است، پرداختن به وجوه مختلف این سکونتگاه ها، نیازمند پژوهش فراوان است. در این میان، یکی از مباحث مهم در موضوع شهرسازی، توجه به فضاهای عمومی است؛ فضاهایی که نقش عمده ای را در تعامل بخشی، اجتماع پذیری، ایجاد شادابی و سرزندگی در یک محله می توانند بازی کنند. این فضاها می توانند در سکونتگاههای خودرو همان نقشی را برعهده بگیرند که در فضاهای عمومی بافتهای مرسوم شهری، بر عهده آنهاست. دو سکونتگاه خودروی اسلام آباد و ده ونک، همچون جزیره ای در دل شهر تهران هستند که دارای فضاهای عمومی کم و بیش پررونق هستند. یافته های تحقیق نشان می دهد، کیفیت فضاهای عمومی محله ده ونک به طور کلی بهتر از محله اسلام آباد است. در عین حال، به رغم ادعای وجود قدرت همیاری و مشارکتی بالا در ساکنان سکونتگاه های خودرو، در فضاهای عمومی دو سکونتگاه اسلام آباد و ده ونک، کمتر چنین مفهومی به چشم می خورد. تنها در فضاهای مذهبی این دو سکونتگاه، اجتماع پذیری، مشارکت و قدرت اجتماعی به وضوح دیده می شود. در واقع، ساکنان این دو سکونتگاه خودرو، به لحاظ پیشینه اجتماعی و فرهنگی خود، روحیات مذهبی و درون گرایی خود را در فضاهای مطمینی مثل فضاهای داخلی و پیرامونی امامزاده، مساجد و هیأت های مذهبی ابراز می کنند. بروز این رفتار، با توجه به احساس ناامنی ساکنان در فضاهای برون گراتری مثل خیابان یا میدان، قابل توجیه است. در این حالت، مدیریت شهری به منظور اجرای بهتر طرح های توانمندسازی و نوسازی، باید ابتدا سرمایه گذاری مشخصی برای ارتقای کالبدی و کیفی فضاهای عمومی این دو سکونتگاه، بخصوص فضاهای مذهبی آنها اختصاص دهد تا از این طریق، اعتماد ساکنان به شهرداری و مدیریت شهری جلب و در آینده، فرصت مناسبی برای ارتقای سایر فضاهای عمومی این دو سکونتگاه ایجاد شود.
۴.

Explaining the Geopolitical Evolution of Ports - Hinterland Connections in Iran; A Historical Comparative Approach(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: Iran Ports Hinterland Geopolitical and Spatial Evolution

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۴ تعداد دانلود : ۴۸۶
This article explores the relation of Iranian ports with their surrounding regions from the geopolitical-spatial perspective since 6th century BC. Content analysis of historical data obtained from written, pictorial and secondary sources is the method used to achieve this aim. The results denote that the geopolitical-spatial evolution of Iranian ports and the surrounding regions can be classified into three general eras: in the first era (from 6th to 15th century), with the domination of the most powerful Iranian states on both sides of the Persian Gulf, the geopolitical-spatial of Iran often had foreland-oriented structure with mutual interaction of ports and hinterlands especially up to regional scale. In the second era (from 16th to 19th century) which coincided with the arrival of powerful foreign forces in the Persian Gulf, the rulers implemented a geopolitical policy: the protection of mainland with the aim of territorial integrity maintenance. So, in this era hinterland-oriented spatial structure was formed based on the interaction in local, regional and national levels. Also, the geospatial scheme of the country was founded on the basis of endogenous activities and integration political power. In the third era and with the exploration of oil (beginning of the 20th century till now), production, trade and distribution system of the country has undergone radical changes and along with formation of powerful world capitalist system, it has become subject to political and economic changes of this system. Directing capital flow to the capital and obtaining such development policies as growth pole, spatial structure of the country has tended towards corridor- polarized pattern. This pattern has led to the pole-oriented hinterland spatial structure based on single-product (oil) export. In other words, in this era, the political, spatial and economical geography relied on the political and economic decisions that were concentrated in the capital. Accordingly, spatial planning in the local-regional hinterland about habitats, activities and distribution of services depended on the capital decisions in the national hinterland.
۵.

واکاوی روابط فضایی در بنادر جنوبی ایران و حوزه های پسکرانه آن؛ ارائه یک نظریه زمینه ای: مطالعه موردی مثلث فضایی شیراز، بندرعباس و بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۱ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۹۷)

کلیدواژه‌ها: ساختار فضایی نظریه زمینه ای روابط فضایی بنادر جنوبی پسکرانه پیشکرانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۶۵۶
بررسی روابط و نوع تعامل فضایی میان بنادر و مناطق پسکرانه ای آن در ساختار فضایی سرزمین، یکی از دغدغه های اصلی برنامه ریزان شهری و منطقه ای است. بااین وجود، این موضوع در ایران، کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است. هدف این مقاله، کشف روابط آشکار و نهان فضایی میان بنادر جنوبی و کانون های اصلی مناطق پسکرانه ای در مقیاس سرزمین ایران و واکاوی ساختار فضایی بندر-پسکرانه بر مبنای داده های کیفی است. در همین راستا، پارادایم روشی مقاله برساختی-تفسیری، روش شناسی آن کیفی و رویکرد مورداستفاده بر اساس نظریه زمینه ای می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد بنادر جنوبی ایران، شامل بنادر اصلی و بنادر محلی، اغلب به عنوان توزیع کننده کالا از مناطق پیشکرانه به کانون های اصلی پسکرانه ای در مقیاس ملی، بخصوص شهر تهران، فعالیت دارند. هرچند وجود ذخایر غنی انرژی و معدنی در پسکرانه های سواحل جنوبی کشور و همچنین بنادر مهم پیشکرانه ای منطقه ای (همچون شهر-بندرهای جهانی دبی و شارجه)، سبب رونق اقتصاد محلی در کریدور ساحلی جنوب کشور شده است؛ درحالی که ساکنین پسکرانه های محلی و منطقه ای از این رونق اقتصادی بی بهره اند. نکته قابل تأمل این است که در اغلب بنادر توسعه یافته جهانی، انتشار جریان توسعه از بندر به سمت پسکرانه های محلی و منطقه ای بوده و الگوی منطقه گرایی بندرگاهی را شکل داده اند. بنابراین درصورتی که بتوان الگوی ساختار فضایی پیشکرانه-بندر-پسکرانه را در ایران مشابه الگوی مرکز-پیرامون-مرکز (ساختار هندسی مشابه لوزی) شبیه سازی نمود، در مقیاس بنادر توسعه یافته در سایر نقاط جهان، الگوی فضایی این ساختار اغلب به صورت پیرامون-بندر-پیرامون (ساختار هندسی مشابه هذلولی) شکل گرفته است.
۶.

تحلیل روابط فضایی میان بنادر جنوبی ایران و شهرهای پس کرانه منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 193 - 223

کلیدواژه‌ها: بندر پس کرانه تحلیل شبکه ساختار فضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۵۶۰
در اغلب نقاط جهان، بنادر سهم فراوانی در ایجاد یکپارچگی در مناطق پس کرانه ای و برقراری توازن در زنجیره تأمین کالا ایفا می کنند. هدف این پژوهش، تبیین روابط فضایی بنادر جنوبی ایران با شهرهای پس کرانه منطقه ای و مقایسه تطبیقی الگوی شکل گرفته با نظریه ها و الگوهای شناخته شده از روابط بندر– پس کرانه در مقیاس جهانی است. روش تحقیق استفاده شده، روش تحلیل شبکه است. نتایج پژوهش نشان می دهد بنادر اصلی حوزه ساحلی جنوب به طور غالب، واردکننده کالاهای مصرفی مورد نیاز در کانون های جمعیتی واقع در پس کرانه های منطقه ای، به خصوص ناحیه کلان شهری شیراز بوده اند؛ در حالی که اغلب مراکز شهری واقع در پس کرانه های محلی، نقش مؤثری در تولید و ارسال کالا به بنادر ندارند و برای تأمین نیازهای مصرفی خود، به بزرگ ترین شهر منطقه وابسته اند. این الگو تفاوت درخور توجهی با فرایند منطقه گرایی بنادر در کشورهای توسعه یافته دارد؛ زیرا در این کشورها، بنادر ابتدا با پس کرانه های پیوسته و سپس با سایر پس کرانه ها در ارتباط قرار می گیرند. در مجموع، برای کاهش روزافزون، از بار مرکزیت شیراز و انتشار جریان توسعه به شهرهای پس کرانه محلی لازم است سیاست هایی نظیر توسعه کریدورهای ریلی و جاده ای، توسعه بنادر خشک و پهنه بندی تخصصی فعالیت ها در شهرهای پس کرانه محلی- منطقه ای اعمال شود.
۷.

رتبه بندی ظرفیت گردشگری طبیعت محور در مناطق کوهستانی، نمونه موردی: منطقه شرقی استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱) 149-174

کلیدواژه‌ها: گردشگری طبیعت مبنا استان لرستان روش ARAS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۴۸۵
گردشگری طبیعت مبنا راهبردی برای توسعه پایدار محلی است و می تواند نقش مهمی در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، به ویژه در کشورهای درحال توسعه، ایفا کند. شناسایی مناطق دارای قابلیت بالقوه گردشگری طبیعت مبنا و برنامه ریزی و ایجاد زیرساخت برای آن ها، یکی از راهکارهای توسعه این نوع گردشگری محسوب می شود. منطقه شرق استان لرستان به دلیل قرار گرفتن در دامنه رشته کوه زاگرس، از جاذبه های طبیعی متعددی، همچون قله های متعدد، آبشارها و رودخانه های منحصربه فرد، دریاچه ها و تالاب هایی با اکوسیستم کم نظیر و ... ، برخوردار است که ظرفیت بالقوه این منطقه برای گردشگری طبیعت مبنا را نشان می دهد؛ هرچند از این توان های بالقوه درجهت توسعه منطقه ای بهره کافی نبرده اند. هدف این پژوهش تعیین ظرفیت و رتبه بندی شهرستان های این منطقه برمبنای گردشگری طبیعت مبنا است. برای این منظور، معیارهای مستخرج در پژوهش های جهانی، با بهره مندی از نظر متخصصان، برای منطقه شرق استان لرستان بومی سازی و درنهایت، 13 معیار برای ارزیابی تعیین شد. وزن معیارها نیز براساس آرای کارشناسان و به کارگیری روش «بهترین بدترین» در نرم افزار لینگو مشخص شده است. همچنین، پس از رتبه بندی با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره آراس ( ARAS )، شهرستان های خرم آباد، الیگودرز و دورود در رتبه های اول تا سوم و شهرستان های بروجرد و ازنا به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. درنهایت، براساس رتبه و موقعیت جاذبه های گردشگری طبیعت مبنای منحصربه فرد آن ها، مسیرهای گردشگری و سازمان فضایی پیشنهادی گردشگری طبیعت مبنا برای شهرستان های شرق استان لرستان پیشنهاد شده است.
۸.

اولویت سنجی مناطق شهر اردبیل به منظور کاربست راهبردهای ارتقای امنیت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 69 - 92

کلیدواژه‌ها: امنیت شهری محلات حاشیه نشین نظارت اجتماعی اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۳۱۱
توجه به امنیت شهروندان همواره از اولویت های اساسی مدیریت شهری محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش، اولویت بندی مناطق شهر اردبیل از منظر عوامل و متغیرهای امنیت شهری و پیشنهاد راهبردهای ارتقای امنیت در این مناطق می باشد. راهبرد استدلالی این پژوهش قیاسی و رویکرد آن کمّی است. داده های اسنادی این پژوهش از منابع علمی- پژوهشی معتبر و داده های میدانی از طریق ابزار پرسشنامه و اعمال نظرات متخصصین حاصل شده است. بر اساس چارچوب نظری این پژوهش، ده معیار از منابع معتبر پژوهشی داخلی و خارجی به منظور ارزیابی امنیت شهری در شهر اردبیل استخراج شد که عبارتند از: مشارکت ساکنان، توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی، تعریف پروژه های محرک اقتصادی، افزایش وضوح و خوانایی فضاهای شهری، اختلاط کاربری ها، تراکم های جمعیتی و ساختمانی استاندارد، تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری در شب، جلوگیری از رهاسازی اراضی بایر و مخروبه، مدیریت هماهنگ و یکپارچه، و تنظیم ضوابط طراحی محیطی. یافته های پژوهش نشان می دهد منطقه سه و چهار در شهر اردبیل، اولویت بیشتری به منظور بکارگیری معیارهای ارتقای امنیت شهری نسبت به مناطق دیگر شهر دارند. جمعبندی صورت گرفته از نظرات کارشناسان بومی نشان میدهد ضرورت کاربست سه معیار توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی، تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری و مدیریت هماهنگ و یکپارچه در موضوع امنیت شهری بیش از سایر معیارها است.در همین راستا دو پیشنهاد کاربردی برای کاستن از سطح ناامنی در این مناطق پیشنهاد می شود: توسعه نهادهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی در محلات ناامن؛ تاسیس نهاد متولی امنیت شهری و برنامه ریزی عملیاتی و طراحی محیطی در راستای پیشگیری از وقوع جرم.
۹.

تعیین راهبردهای توسعه گردشگری پایدار در نواحی ساحلی با تأکید بر گردشگری طبیعت محور، مطالعه موردی: منطقه ساحلی بندر مقام تا بندر حسینه در استان هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 177 - 194

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی راهبردی گردشگری طبیعت محور مناطق ساحلی استان هرمزگان شهرستان بندرلنگه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۲۹۶
گردشگری طبیعت محور به عنوان یکی از انواع گردشگری می تواند نقش مهمی در توسعه پایدار مناطق ایفا کند و همچنین اثرات مهمی بر روی ارتقاء سلامت جسمی و روحی گردشگران داشته باشد. شهرستان بندر لنگه از ظرفیت های طبیعی متعددی همچون سواحل شنی، صخره ای و مرجانی منحصربه فرد، جزایر متعدد، گنبدهای نمکی و چشم اندازهای کوهستانی کم نظیر برخوردار است که حاکی از ظرفیت این شهرستان برای توسعه گردشگری طبیعت محور است؛ اگرچه تاکنون از این ظرفیت های بالقوه و بالفعل استفاده مؤثر نشده است. هدف این پژوهش تدوین راهبردهای توسعه گردشگری پایدار با تأکید بر گردشگری طبیعت محور در منطقه غرب شهرستان بندرلنگه است. بدین منظور، ابتدا عوامل درونی (قوت و ضعف) و بیرونی (فرصت و تهدید) با بهره گیری از تکنیک سوات (SWOT) و نظر متخصصان مشخص گردید و بر اساس آن ها راهبرد های توسعه پایدار منطقه تعیین و درنهایت رتبه بندی راهبردها با استفاده از تکنیک ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی (QSPM) انجام گردید. نتایج نشان می دهد که راهبردهایی همچون فراهم آوردن تجهیزات و تسهیلات گردشگری طبیعت محور در سواحل منطقه، ارائه تجهیزات تفریحات و ورزش های آبی در سواحل منطقه و هدایت گردشگران طبیعت محور استان فارس، جزیره کیش و کشورهای حاشیه خلیج فارس به منطقه، به ترتیب بیشترین امتیازات را به خود اختصاص دادند. یافته های این پژوهش می تواند به منظور برنامه ریزی و توسعه گردشگری طبیعت محور و به دنبال آن دستیابی به توسعه پایدار در این منطقه مدنظر مدیران، تصمیم گیران و برنامه ریزان قرار گیرد.
۱۰.

تحلیلی بر سطح توسعه یافتگی بنادر استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۶ 227 - 254

کلیدواژه‌ها: بندر توسعه کرانه ساحلی مدل FAHP مدل TOPSIS استان بوشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۱۷۳
امروزه بنادر به عنوان پل ارتباطی مبادله کالا، در حمل و نقل دریایی و خشکی نقش قابل توجهی در ایجاد یکپارچگی در مناطق پسکرانه ای و برقراری توازن در زنجیره تامین کالا نقش مهمی را ایفا می کنند. در واقع، هر بندر دارای موقعیت جغرافیایی، تجهیزاتی و عملکردی متفاوتی می باشد و همین امر سبب تفاوت در سطح پیشرفت و توسعه بنادر و به طبع آن شهر ها و مناطق پسکرانه ای شده است. هدف از این پژوهش، شناخت، تحلیل و سطح بندی ظرفیت ، امکانات و توانمندی های شش بندر استان بوشهر (بوشهر، عسلویه، کنگان، گناوه، دیر و دیلم) است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از منابع اسنادی و داده های میدانی است. به منظور وزن دهی و رتبه بندی به معیار ها و زیرمعیارها از مدلFAHP و برای رتبه بندی سطح توسعه یافتگی بنادر از مدل TOPSIS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بندر عسلویه در میان پنج بندر مورد مقایسه، به لحاظ معیارها و زیرمعیارهای مورد بررسی، در سطح اول توسعه یافتگی قرار دارد. بنابراین می توان گفت علی رغم آنکه بندر بوشهر قدیمی ترین بندر این استان به شمار می رود، بندر عسلویه توانسته است طی سال های اخیر از یک سو به دلیل توسعه میادین گازی و از سوی دیگر، ارتباط عملکردی موثر و کارآمد با کانون های پسکرانه ای، بیشترین سطح توسعه یافتگی را به خود اختصاص دهد. در عین حال این موضوع توانسته بر توسعه زیرساخت های بندر تجاری در کرانه ساحلی این شهرستان نیز اثرگذار باشد.
۱۱.

تبیین معیارهای مؤثر بر تجربه حضور شهروندان و ارتقای سلامت روانی آنها در محیط های تفرجگاهی طبیعی شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۰) 95 - 112

کلیدواژه‌ها: محیط های طبیعی تجربه حضور ذهن آگاهی تحلیل عاملی تأییدی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۲۴۹
بسیاری از پژوهش های حوزه سلامت روان نشان می دهند حالت ذهنی انسان به میزان زیادی فاقد آگاهی است؛ به این معنا که انسان ها بیشتر اوقات یا غرق در خاطرات گذشته اند یا درباره آینده رؤیاپردازی می کنند و کمتر از حضور در زمان حال لذت می برند. روان شناسان علوم محیطی با تلفیق چند مفهوم کلیدی ازجمله تأکید بر تجربه حضور، لذت از زندگی در زمان حال و نقشی که این موضوع در ارتقای سلامت روانی شهروندان دارد، مفهوم جدیدی را با عنوان «ذهن آگاهی» مطرح کرده اند. هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین معیارهایی است که از احساس و زبان شهروندان درباره تجربه، لذت حضور و ذهن آگاهی در محیط های تفرجگاهی استخراج شده است. در راستای اهداف تعریف شده، از مراجعان به دو فضای تفرجگاهی طبیعی ایل گولی و عونبن علی تبریز نمونه گیری و مصاحبه هدفمند انجام و با تحلیل محتوای کیفی، کدهای لازم استخراج شد. این کدها در ادامه به 6 مقوله اصلی (معیار) و 18 زیرمقوله (زیرمعیار) تبدیل شدند. صحت مدل استخراج شده با تکنیک تحلیل عاملی تأییدی آزموده شد. در انتها با بهره مندی از آرای خبرگان در حوزه شهرسازی و طراحی محیطی و استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، معیارها و زیرمعیارهای مدل وزن بندی شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد احساس آرامش در محیط طبیعی، مؤثرترین معیار به منظور القای حس ذهن آگاهی و تجربه لذت بخش از حضور در این فضاست؛ در حالی که معیارهای زیبایی طبیعت، صمیمیت، عظمت و شکوه، سرزندگی و درنهایت معنویت و امکان کشف محیط در رتبه های بعدی اهمیت قرار دارند. گفتنی است معیارها و زیرمعیارهای استخراج شده از مدل ذهن آگاهی در محیط های طبیعی، گذشته از کاربرد برای ارزیابی کیفیت دیگر محیط های طبیعی و مصنوع، به برنامه ریزان، طراحان و مجریان مناظر طبیعی در ارتقای طرح های پیشنهادی و اجرایی مناظر طبیعی کمک شایانی می کنند.
۱۲.

تبیین سیر تحول روابط بنادر سواحل مکران با نواحی پس کرانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 177 - 200

کلیدواژه‌ها: نابرابری ساختار فضایی تعاملات کالایی تحلیل شبکه سواحل مکران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۴۱
بنادر در طول تاریخ، جایگاه برجسته ای در توسعه مناطق پس کرانه ایداشته اند. بنادر سواحل مکران نیز با توجه به موقعیت راهبردی شان، ظرفیت گسترده ای برای تعامل با مناطق پس کرانه ای دارند. این بنادر طی دهه های اخیر، نتوانسته اند آن گونه که باید از فرصت های پیشِ رو بهره ببرند. همین امر موجب شده است محرومیت و نابرابری فضایی به خصوص در پهنه های پس کرانه محلی منطقه جنوب شرق ایران، بیش از سایر نقاط کشور دیده شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی سیر تحول تعاملات بنادر سواحل مکران با نواحی پس کرانه ای در طول 20 سال اخیر (بازه 1375-1395) است تا بر این اساس مشخص شود که بنادر سواحل مکران تا چه میزان توانسته اند طی دو دهه اخیر، تعاملات خود را با مناطق پس کرانه ای در سه سطح محلی، منطقه ای و ملی افزایش دهند. روش پژوهش کمّی و تکنیک مورد استفاده، تحلیل شبکه با استفاده از نرم افزار Gephi است. داده های مورد استفاده، شبکه تعاملات دوسویه کالایی میان بنادر سواحل مکران و کلیه شهرهای پس کرانه سرزمین ایران است. یافته های پژوهش نشان می دهد بندر چابهار طی دو دهه اخیر توانسته است به خوبی تعامل خود را با شهرهای پس کرانه ای در هر سه سطح ملی، منطقه ای و محلی ارتقا دهد. در عین حال بنادر دیگری همچون جاسک و پسابندر نیز توانسته اند جایگاه خود را نظام ساختار فضایی منطقه جنوب شرق تثبیت کنند و تعامل خود را با پس کرانه های محلی افزایش دهند. پیشنهاهای این پژوهش بر این موضوع تأکید دارد که بنادر سواحل مکران برای ارتقای نقش مؤثرتر خود بر پس کرانه های ملی و فراملی، لازم است ساختار فضایی خود را به سمت الگوی شبکه ای سلسله مراتبی شکل دهند. این الگو، درحقیقت مجموعه ای هم پیوند از عناصر ساختار فضایی را در قالب یک تعامل سلسله مراتبی شکل می دهد که بر مبنای آن، همه سطوح پس کرانه ای را از مقیاس محلی تا فراملی، در فرایند توسعه فضایی درگیر می کند.
۱۴.

تحلیلی بر رضایتمندی سکونتی در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۸ 111 - 130

کلیدواژه‌ها: یزد کیفیت زندگی کیفیت محیط مسکونی تحلیل عاملی تحلیل خوشه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۲۲
شهر یزد در جریان توسعه در سال های اخیر، با فرم های مختلفی از توسعه در نواحی مختلف مواجه شده است. به طور کلی، فرم های مختلف توسعه شهری در شهر یزد را می توان به سه بخش درونی و میانی و بیرونی تقسیم کرد. هدف از این تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت محیط مسکونی در شهر یزد و ارزیابی کیفیت محیط مسکونی در هریک از سه نوع بافت مذکور است. روش تحقیق این پژوهش تحلیلی اکتشافی، و بر اساس تکنیک تحلیل عاملی و خوشه ای است. فرضیه تحقیق این گونه بیان شده است: «فرض می شود کیفیت محیط مسکونی در بخش درونی شهر یزد نه چندان مناسب، ولی در بخش بیرونی مناسب تر از دیگر نواحی شهر یزد باشد». یافته های تحقیق نشان می دهند که به دلیل ناسازگاری شرایط کالبدی بافت تاریخی با نیازهای امروزی، کیفیت محیط مسکونی این ناحیه در پایین ترین حد به نسبتِ دیگر نواحی بوده است. رشد منطقی و بدون شتاب بخش میانی، با رعایت معیارهای سنتی طراحی و نزدیکی این بخش به بسیاری از خدمات موجود در مرکز شهر، آن را به بهترین و مطلوب ترین محیط مسکونی بدل ساخته است. این در حالی است که در بخش بیرونی شهر، به دلیل پراکنده رویی و دوری مراکز خدمات از هم، رضایتمندی کمتری از محل سکونت وجود دارد.
۱۵.

رتبه بندی ظرفیت گردشگری ورزشی طبیعت محور در مسیرهای گردشگری استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 249 - 268

کلیدواژه‌ها: مسیر گردشگری ورزشی طبیعت محور استان لرستان روش EDAS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۲۸۲
گردشگری ورزشی طبیعت محور به عنوان یکی از انواع گردشگری نقش مهمی در توسعه مناطق بازی کرده و می تواند تأثیر مهمی در ارتقا سلامت جسمی و روحی گردشگران داشته باشد. این نوع از گردشگری یکی از سازگارترین الگوها را با راهبردهای توسعه پایدار در مقیاس منطقه ای ارائه می کند. استان لرستان به دلیل قرارگیری در رشته کوه زاگرس، از ظرفیت های طبیعی متعددی همچون کوه ها و آبشارهای منحصربه فرد، رودخانه های متعدد و دریاچه هایی با اکوسیستم کم نظیر برخوردار است. از این رو این استان می تواند به عنوان یکی از قطب های مهم در زمینه گردشگری ورزشی طبیعت محور در سطح کشور محسوب شود؛ هرچند که تاکنون از ظرفیت های بالقوه و بالفعل این استان در زمینه گردشگری ورزشی طبیعت مبنا استفاده مؤثر نشده است. هدف این پژوهش تعیین ظرفیت و رتبه بندی مسیرها گردشگری استان بر مبنای گردشگری ورزشی طبیعت محور است. بدین منظور، ابتدا معیارها و شاخص های مورد نیاز از پژوهش های پیشین استخراج گردیده و سپس با بهره مندی ازنظر متخصصان، برای استان لرستان بومی سازی شده است. وزن معیارها نیز بر اساس آرای کارشناسان و با به کارگیری روش بهترین بدترین معیار در نرم افزار لینگو مشخص گردیده است و درنهایت مسیرهای گردشگری استان بر اساس ظرفیت گردشگری ورزشی طبیعت مبنا رتبه بندی شده است. یافته ها نشان می دهد که مسیرهای خرم آباد الیگودرز، خرم آباد دورود، خرم آباد بروجرد در رتبه های اول تا سوم و مسیرهای خرم آباد کوهدشت، خرم آباد دلفان، خرم آباد پلدختر، خرم آباد ازنا، خرم آباد دوره و خرم آباد سلسله به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.
۱۶.

فراتحلیلی بر مستندات علمی منتشرشده با محوریت بندر-پسکرانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 161 - 204

کلیدواژه‌ها: بندر پسکرانه آمایش منطقه ای ساختار فضایی مرور نظام مند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۲۹
بنادر و شهرهای مفصلی موجود در نواحی پسکرانه ای بنادر، همواره نقش پراهمیتی در آمایش ملی و منطقه ای و تکمیل زنجیره تأمین کالا در طول تاریخ داشته اند. همزمان با رشد پرشتاب فناوری جابه جایی کالا در نیمه دوم قرن بیستم، صنعت حمل و نقل دریایی و بارگذاری و باراندازی کالا در بنادر رشد قابل توجهی یافت. همین موضوع موجب شد که توجه به مناطق پسکرانه، ساختار فضایی و آمایش منطقه ای حاصل از روابط بندر-پسکرانه در میان جغرافیدانان و برنامه ریزان منطقه ای افزایش یابد. هدف از انجام این پژوهش، فراتحلیل کمّی و کیفی مقالات معتبر درباره ساختار فضایی بندر-پسکرانه از سال 1997 تا 2022 است. مقالات از پایگاه داده اسکوپوس جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار VOSviewer مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که از لحاظ تخصص و توزیع مجلات، مجله جغرافیای حمل ونقل یکی از اصلی ترین مقاصد مدنظر پژوهشگران جغرافیای فضایی بنادر است. از لحاظ مقیاس جغرافیایی مطالعات می توان گفت که اغلب پژوهش ها در این زمینه ساختار فضایی بندر-پسکرانه را در مقیاس ملی مورد بررسی قرار داده اند و تمرکز جغرافیایی پژوهش ها در حوزه جنوب شرقی آسیا است. از لحاظ گونه شناسی ساختار فضایی می توان به دو گونه تحلیل در مقالات منتخب پی برد؛ گونه اول تحلیل ریخت شناسی ساختار بندر-پسکرانه که مؤلفه های مورد استفاده در این نوع تحلیل شامل مؤلفه های عینی ساختار فضایی (کانون، کریدور و پهنه کاربری) است؛ گونه دوم تحلیل عملکردی ساختار بندر-پسکرانه که غالباً شامل مؤلفه های ناملموس فضا (تعامل، انتظام و قلمرو فضایی) است. از لحاظ طبقه بندی موضوعی مقالات می توان هفت محور موضوعی را شناسایی کرد که به ترتیب عبارت اند از: روابط فضایی پسکرانه-بندر-پیشکرانه؛ توسعه منطقه ای بنادر؛ بنادر درون سرزمینی و بنادر خشک؛ روابط بندر-شهر؛ اتصالات کریدور ها و بنادر؛ رقابت بنادر و مناطق پیشکرانه ؛ عملکرد بنادر. درنهایت با مرور روش ها و فنون تحلیل مورد استفاده در مقالات منتخب می توان از منظر روش شناسی چهار رویکرد اثبات گرایی، نواثبات گرایی، ارتباط گرایی و انتقادگرایی را در سیر تحول فلسفی-تاریخی مقالات منتشرشده مشاهده کرد.
۱۷.

برنامه ریزی فراگیر معابر شهری به منظور استفاده شهروندان معلول و کم توان؛ نمونه موردی خیابان اردیبهشت شیراز

نویسنده:
منبع: اندیشه راهبردی شهرسازی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 39 - 56

کلیدواژه‌ها: معلول مناسب سازی طراحی فراگیر ساماندهی شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
شهرسازی فراگیر گونه ای از شهرسازی است که در آن به نیاز و مسائل همه اقشار جامعه توجه شده است؛ بر همین اساس نسبت به برنامه ریزی و طراحی فضاهای شهری ایمن اقدام می شود. در بسیاری از شهرهای ایران علی رغم وجود طیف وسیعی از افراد معلول یا کم توان، به موضوع مناسب سازی معابر و روان سازی ورود به فضاها و ساختمان های عمومی برای شهروندان معلول و کم توان، کمتر توجه شده است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش پیش رو به بررسی عوامل مناسب سازی معابر و ورودی ساختمان های عمومی واقع در خیابان اردیبهشت شیراز که یکی از قطب های درمانی منطقه می باشد، پرداخته است. روش این پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی بوده و برداشت داده ها از طریق روش تکنیک تحلیل مصاحبه و مشاهده صورت گرفته و در ادامه، تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق ماتریس سوات و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد به دلیل کمبود تسهیلات و مبلمان مناسب برای معلولین و افراد کم توان که به دلیل نیاز به خدمات درمانی و پزشکی، یکی از مراجعان اصلی به خیابان اردیبهشت هستند، لازم است بخش هایی از مقاطع عرضی این خیابان به خصوص در محل تجمع مراکز درمانی بازطراحی شوند. همچنین لازم است شهرداری جهت طراحی فراگیر و متمایزسازی مسیر پیاده رو از خیابان همچنین مکان یابی و احداث فضاهای مکث و استراحت برای معلولین در جداره این خیابان اقدامات لازم را انجام دهد. براساس بررسی های انجام شده، راهبرد منتخب این پژوهش، راهبرد رقابتی (راهبرد WO: کمک و راهنمایی افراد دارای معلولیت) تعیین شده است و راهکار اصلی این راهبرد، استفاده از نشانگرهای لمسی و تغییر رنگ جداول خیابان جهت افزایش توانایی مسیریابی افراد دارای محدودیت بینایی می باشد.
۱۸.

ارزیابی وضعیت توسعه یافتگی بنادر سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس و دریای عمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۳ 23 - 46

کلیدواژه‌ها: بندر توسعه کرانه ساحلی مدلBWM مدل MABAC کرانه ساحلی خلیج فارس و دریای عمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۵
امروزه بنادر به عنوان دروازه های ورودی و خروجی هر کشور محسوب می شوند و عملکرد مناسب و کارایی بالای آن ها می تواند در شکوفایی اقتصاد و تحولات ساختار فضایی شهر ها و مناطق پس کرانه ای نقش بسیار تعیین کننده ای داشته باشد. یکی از فاکتورهای مهم در ارزیابی بنادر ،موقعیت جغرافیایی، تجهیزاتی و عملکردی است که همین امر نشان دهنده تفاوت در سطح کارایی، بهره وری و توسعه بنادر و به تبع آن، شهر ها و مناطق پس کرانه ای است. هدف از این پژوهش، شناخت، تحلیل و سطح بندی ظرفیت، امکانات و توانمندی های بنادر کرانه ساحلی خلیج فارس و دریای عمان است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از منابع اسنادی و وب سایت های معتبر اینترنتی است. به منظور وزن دهی و رتبه بندی به معیارها و زیرمعیارها، از مدل BWM و برای رتبه بندی سطح توسعه یافتگی بنادر، از مدل MABAC استفاده شده است. پس از بررسی کلی و مقایسه معیارها و زیرمعیارها، از میان بنادر کرانه ساحلی خلیج فارس و دریای عمان که در منطقه خاورمیانه واقع شده اند، 20 بندر بوشهر، عسلویه، چابهار، شهید رجایی، شهید باهنر، شهید حقانی، دمام، دوحه، حمد، مسقط، رشید، جبل علی، الحمریه، منامه، مینا سلمان، سیترا، شعیبه، شویخ، دوحه و الاحمدی به منظور انجام پژوهش انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بندر جبل علی به عنوان بزرگ ترین بندر خاورمیانه و جهان در شهر دبی در میان 20 بندر مورد مقایسه، به لحاظ معیارها و زیرمعیارهای مورد بررسی، در سطح اول توسعه یافتگی قرار دارد؛ بنابراین می توان گفت باوجود آنکه بندر رشید قدیمی ترین بندر شهر دبی به شمار می رود، بندر جبل علی توانسته است طی دو دهه اخیر تحت تأثیر عوامل داخلی مانند درآمدهای نفتی و استراتژی های دولتی و عوامل خارجی مانند نیروهای منطقه ای و جهانی همچون کانتینرسازی، بیشترین سطح توسعه یافتگی را به خود اختصاص دهد. این موضوع توانسته بر توسعه زیرساخت های بندر تجاری، تفریحی و نفتی در کرانه ساحلی کلان شهر دبی اثرگذار باشد.
۱۹.

تبیین نقش بنادر در تکوین ساختار فضایی پسکرانه ها در حوزه سرزمین ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: ساختار فضایی بندر پسکرانه تحلیل شبکه ساختار منظومه ای قطب محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۱۰
امروزه بنادر در اغلب نقاط جهان، به عنوان مهمترین کانون مفصلی میان حمل و نقل دریایی و زمینی، نقش حیاتی ایفا می کنند. بنادر ایران علی رغم برخورداری از موقعیت راهبردی، آنگونه که باید نتوانسته اند نقش موثر خود را در توسعه مناطق پسکرانه محلی بروز دهند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تعامل های کالایی میان بنادر ایرانی و کانون های پسکرانه ای و تبیین ساختار فضایی حاصل از این تعامل است. بدین منظور چارچوب روش شناختی این پژوهش بر مبنای پارادایم اثبات-گرایی استوار شده و برای تحلیل تعامل های کمّی کالا، از تکنیک تحلیل شبکه های اجتماعی بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد بندرعباس، طی دو دهه اخیر اغلب تعامل های کالایی خود را با تهران انجام داده و این دو کانون شاخص ترین سهم مرکزیت وزنی و واسطگی کالا را به خود اختصاص داده اند؛ به طوریکه چرخه تامین کالا کاملا وابسته به این کریدور تعاملی شده است. هرچند که در گذر زمان، به مرور نقش کانون های پسکرانه منطقه ای پررنگ تر از سابق شده است. نکته قابل توجه اینکه اغلب کانون های پسکرانه محلی بنادر جنوبی علی رغم مجاورت با بنادر، جایگاه قابل توجهی در تولید، ذخیره، فرآوری و توزیع کالا ندارند. بنابراین می توان گفت ساختار فضایی سرزمین ایران در طول دو دهه اخیر، بر مبنای ساختار منظومه ای قطب محور شکل گرفته است.
۲۰.

تبیین عوامل مؤثر بر ارتقاء حکمروایی خوب شهری در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۰ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: حکمروایی شهری شهرداری تحلیل عاملی شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۵
امروزه اغلب کشورهای مردم سالار با کاربست رویکرد حکمروایی خوب شهری، سعی در تحقق توسعه پایدار شهری دارند. از همین رو، پژوهش حاضر تلاش دارد وضعیت مدیریت شهری در ایران را بر مبنای مباحث حکمروایی خوب شهری مورد تحلیل قرار دهد. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و پیمایش میدانی است. شاخص های حکمروایی خوب شهری مشتمل بر 19 شاخص از پژوهش های مرتبط با موضوع این پژوهش استخراج گردیده و از آن ها برای طراحی سؤالات پرسشنامه ای استفاده شده است. روش تحقیق مورداستفاده به صورت کمّی و با استفاده از مدل تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل رگرسیون چندمتغیره خطی انجام پذیرفته است. فرایند انتخاب نمونه ها در پژوهش به صورت هدفمند و سیستماتیک بوده و جامعه نمونه ای از میان مراجعین مستمر به دبیرخانه معاونت معماری و شهرسازی شهرداری شیراز انتخاب شده است. خروجی مدل تحلیل عاملی نشان می دهد حکمروایی خوب شهری درگرو ارتقای عوامل «ظرفیت سازی نهادی»، «شفافیت»، «کارایی و اثربخشی»، «مقبولیت عمومی»، «شهروندمداری» و «مشارکت جویی» است و مدل رگرسیون خطی به این مسئله اشاره دارد که دو عامل «کارایی و اثربخشی» و «شفافیت» بیشترین نقش را در تحقق حکمروایی خوب شهری ایفا می نمایند. همچنین در مورد شهرداری شیراز، بیشترین چالش و فاصله تا حصول به حکمروایی خوب در عامل «شهروندمداری» و «ظرفیت سازی نهادی» دیده می شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان