بررسی عقل از دیدگاه ملاصدرا و میرزا مهدی اصفهانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عقل ازنظر ملاصدرا بر شش معنا به صورت اشتراک لفظی اطلاق می شود. ازنظر وی یکی از مهم ترین معنای عقل، همان قوه ادراکی است که انسان با آن به ادراک اشیاء می پردازد. همچنین خداوند متعال به برخی انسان ها نوری عطا می کند که به وسیله آن تبعیت از دستورات دینی ممکن می شود. میرزا مهدی اصفهانی عقل را نوری می داند که خداوند متعال این نور را پس از رسیدن انسان ها به بلوغ، به آن ها عطا می کند. انسان ها این نور را در حالت غضب و شهوت از دست می دهند. ازنظر وی عقل فلسفی گمراه کننده است. با تبیین ویژگی های عقل موردنظر میرزا مهدی اصفهانی و ملاصدرا و تدقیق در معنای عقل عملی و نظری، می توان بین عقل مورد نظر این دو متفکر اشتراکاتی پیدا کرد. این اشتراکات تنها در بخشی از خصوصیات عقل عملی هست اما بنا بر تصریحات میرزا مهدی اصفهانی عقل نظری مورد قبول ملاصدرا ناکارآمد است و دفاع برخی مروجین مکتب تفکیک از میرزا مهدی اصفهانی مبنی بر قبول حجیت این عقل توسط او، با عبارات او ناسازگار استThe Study of Intellect from the Perspective of Mulla Sadra and Mirza Mahdi Isfahani
According to Mulla Sadra, intellect, as a polysomic word, has six different meanings. For him, one of the most important meanings of intellect is the power of perception through which humans perceive objects. In addition, God, the Almighty, endows some human beings with the light that enables them to obey religious orders. Mirza Mahdi Esfahani considers intellect to be the light that God, the Almighty, bestows upon human beings after they reach puberty. Human beings lose the light when they fall in a state of anger or lust. To him, philosophical intellect is misleading. By explaining the attributes of intellect from Mirza Mahdi Esfahani and Mulla Sadra’s perspective and pondering on the meaning of practical and theoretical intellect, the paper reveals commonalities between the two thinkers. These commonalities are found in some properties of practical intellect. In fact, Mirza Mahdi Esfahani asserts that Mulla Sadra's theoretical intellect is counterproductive. It is argued that the claims of some Promoters of the Separation School that Mirza Mahdi Esfahani considers this meaning as valid are incompatible with his statements.
تبلیغات
