تاریخمندی وحی در حکمت متعالیه؛ نقد دیدگاه دکتر سروش (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مساله تاریخمندی وحی، قرآن را حقیقتی تاریخی می داند که مقید به ظرفیت و آگاهی مخاطبان عصر نزول بوده و تابع شرایط اجتماعی و فرهنگی آن دوره است. معتقدان به این مبنا با تاکید بر تعامل(تاثیر و تاثر) وحی با مقتضیات مختلف عصر نزول، به انکار نزول دفعی قرآن پرداخته و جامعیت فرازمانی و فرامکانی گزاره ها و احکام وحیانی را نفی می کنند. تجربه نبوی یکی از تئوری های مهم در این حوزه محسوب می شود. دکتر سروش ذیل تبیین این تئوری مدعی است که تجربه نبوی نظریه ای ریشه دار در تفکر جهان اسلام بوده و خیل عظیمی از فارابی گرفته تا ابن سینا، خواجه و ملاصدرا بدان اذعان نموده اند. سنجش تئوری مذکور نشان می دهد که تجربه نبوی در بردارنده دو آسیب جدی(مغالطه بومی سازی و انتحال) است. لذا با توجه به تفارق حداکثری دو کتاب مقدس قرآن و انجیل موجود و تفاوت مفهومی و مصداقی وحی در این دو حوزه، تعمیم و تسری مباحث مطرح در حوزه وحی شناختی مسیحیت به الهیات اسلامی و یکسان انگاری فرایندها و نتایج از سنخ مغالطه اشتراک لفظ است زیرا وحی در مسیحیت و اسلام جز در لفظ، شباهت چندانی با یکدیگر ندارند. دوم در مدعای ریشه دار بودن تجربه نبوی، صرفنظر از خلط بین دو مفهوم متخیله و قوه خیال، بررسی موید آن است که مدعای ریشه داری حداقل در تفکر صدرایی صائب نیست. زیرا ملاصدرا با اغماض از کارکرد قوه متخیله در تبدیل معقولات وحیانی به محسوسات و جزئیات، بر اساس تطابق عوالم سه گانه وجودی و با استمداد از شهود دو قوه حس مشترک و خیال پیامبر از عالم خیال منفصل به تبیین جزئیات وحی می پردازد. همچنین صدرالمتالهین بر اساس مبانی فلسفی خویش معتقد است: شخص معصوم به جهت اینکه وحی را در نهایت روشنی، وضوح و اطلاق دریافت می کند؛ در نتیجه بی نیاز از هر گونه دستکاری احتمالی قوای نفسانی خواهد.History of Revelation in Transcendent Wisdom; Criticism of Dr Soroush's View
The historicity of revelation considers the Qur'an a historical fact which is tied to the capacity and awareness of the audience of the Age of Descent and is subject to the social and cultural conditions of that period. Based on this emphasis on the interaction (effect and effect) of revelation with various demands of the age of decline, denial of the Quran's worship is rejected, and the supremacy of Quran and Faramkhani reject propositions and divine decrees. The prophetic experience is one of the major theories in this field. Dr Soroush further explains this theory, claiming that the prophetic experience is rooted in the thinking of the Islamic world, and has received a great deal from Farabi to Ibn Sina, Khwaja and Mulla Sadra. The assessment of the theory suggests that the prophetic experience involves two serious damages (localization and erosion). Therefore, in view of the maximum amount of the two biblical scriptures of the Qur'an and the existing Bible, and the conceptual and reciprocal difference between the revelations in these two areas, the generalization of the issues discussed in the field of the revelation of Christianity to Islamic theology and the unification of the processes and results of the controversial nature of the word is called because Revelation in Christianity and Islam, except in the word, is not very similar to each other. Second, in claiming the rootedness of the Prophetic experience, regardless of the confusion between the two implied concepts and the power of imagination, the examination confirms that the claim of root is not at least in Sadra's thinking of the Sa'eb. Because Mulla Sadra, by neglecting the function of the devoted power, in transforming the revelation of reasoning into senses and details, based on the adaptation of the tripartite existential realms and by invoking the intuition, the two modes of the common sense and the imagination of the Prophet from the open minded world give explanation of the details of the revelation. Also, Sadr al-Mota'alīn believes in his philosophical foundations: the innocent person, in order to receive the revelation, ultimately receives clarity, clarity, and intuition, thus necessitating any possible manipulation of the powers of the soul.
تبلیغات
