سیاست هسته و شبکه از رویا تا واقعیت: تحلیلی بر سیاستهای برون نگر صنایع دفاعی ایران در دهه اخیر (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

از اواخر دهه هفتاد شمسی، صنایع دفاعی با این واقعیت روبرو شدند که با ظرفیت های موجود امکان پاسخگویی به همه نیازهای متنوع مشتریان برای آنها وجود ندارد. این موضوع، سیاستگذاران دفاعی را واداشت تا به طیفی از "سیاستهای درون نگر" که حاصل دوران جنگ تحمیلی و تحریمهای دفاعی بودند نگاهی دوباره بیفکنند. ثمره این بازنگری، اتخاذ سیاست "هسته و شبکه" بود که صنایع را ترغیب به استفاده از همه ظرفیت های پیرامونی برای نوآوری می کرد. اکنون، بعد از بیش از یک دهه این سوال مطرح است که سیاست مذکور تا چه حد در ارتقای نوآوری موفق بوده و آیا عواملی مثل سابقه بنگاه در دوران قبل از انقلاب در این امر دخیل بوده است یا خیر. برای پاسخ به این سوالها، نمونه ای شامل 114 بنگاه دفاعی از نظر میزان اقبال به سیاست مذکور، ظرفیت جذب، سابقه همکاری با شرکتهای خارجی، اندازه و عملکرد نوآوری مورد بررسی قرار گرفتند و داده های حاصل با استفاده از رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سابقه و اندازه نقشی در عملکرد نوآوری ندارند. در مقابل، باز بودن و ظرفیت جذب تاثیر معناداری بر عملکرد نوآوری دارند. بر اساس نتایج این تحقیق، در صورت ترکیب سیاست هسته و شبکه با سیاست هایی برای تقویت ظرفیت جذب می توان شاهد ارتقای بیش از پیش عملکرد نوآوری در صنایع دفاعی بود.