تبیین حقیقت شرط «قدرت بر تکلیف»

چکیده

برای اینکه انسان بتواند به انجام تکالیف الهی بپردازد، شرط اساسی آن، «قدرت» بر انجام تکلیف است. چرا که تکالیف الهی به منظور رسیدن انسان به نتایج عمل به آنها وضع شده، از این رو حکمت الهی اقتضا دارد که این تکالیف، متناسب با توانایی های مکلّفین باشد. در تبیین چیستی قدرت، برخی متکلمان قدرت را در توانش های جسمانی و سلامت اعضا و جوارح برای انجام اعمال خلاصه نموده اند؛ برخی دیگر از متکلمان قائلند به آنکه، قدرت آن است که فاعل بتواند کاری را انجام دهد یا ندهد. از نگاه فلاسفه، قدرت عبارت است از بودن فاعل به گونه ای که هرگاه بخواهد بکند و هرگاه بخواهد نکند. نظر به آن که تعریف متکلمان از قدرت، به راهیابی حیث امکانی در ذات واجب تعالی می انجامد و تعریف فیلسوفانه از قدرت، با اختیار انسان سازگار نمی باشد، در مقاله ی پیش روی با عنوان"تبیین حقیقت شرط «قدرت بر تکلیف»"، درصددیم به روش عقلی، تبیین بهتری از حقیقت قدرت ارائه دهیم. مهم ترین نتیجه ی به دست آمده آن است که قدرتی که شرط تکلیف است، وصفی وجودی و حقیقتی وجدانی است، که ارائه ی تعریف از آن بسیار دشوار می باشد. فی الجمله می توان گفت: قدرت بیانگر نحوه ای از وجودی است که در اثر تلاش های علمی، عملی و معنوی انسان، قابل تکامل یافتن می باشد.