تعریف و تبیین مفهوم هویت ملی و ایرانی از دیدگاه حافظ

چکیده

هویت در معنای لغوی یعنی حقیقت و ماهیت چیزی؛ هویت، پاسخ به سئوال چه کسی بودن و چگونه بودن است. در تعریف دیگر، هویت عبارت است از مجموعه ی خصوصیات و مشخصات اساسی اجتماعی، فرهنگی، روانی، زیستی و تاریخی همسان که به رسایی و روایی بر ماهیت یا ذات گروه به معنای یگانگی یا همانندی اعضای آن با یکدیگر دلالت کند و آنان را در یک ظرف زمانی و مکانی معین، به طور مشخص و قابل قبول و آگاهانه از سایر گروه ها و افراد متعلق به آن ها متمایز کند. حافظ دانشمندی اهل تحقیق و بحث و کشف بوده است. او در کنار همه علوم فلسفی، کلامی و فقهی، با روح تجسس و تحقیق و قریحه ی شاعری با تاریخ ایران و هویت ملی و ایرانی، اندیشه های ایرانی و با دیوان شاعران ایرانی، از گذشته تا زمان خودش آشنا بود. شعر حافظ نمادی بارز و شاخص از هویت ملی و ایرانیِ ایرانیان در عرصه ادبیات و شعر بوده است. حافظ به سه هویت عاشقانه، جبری و سرگشتگی هویتی اعتقاد داشت و این مقاله سعی دارد با روش توصیفی-تحلیلی و با کمک منابع کتابخانه ای، هویت را از دیدگاه حافظ بررسی کند.