تأثیر انواع سرمایه اجتماعی در شبکههای اجتماعی بر انواع مشارکت سیاسی مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای سنندج (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اثر شبکه های اجتماعی مجازی و فضای سایبر و روابط اجتماعی و تعاملات درون این فضا بر مشارکت مدنی و سیاسی در سال های اخیر و با وقوع رویدادهایی ازجمله بهار عربی و جشن یک درصدی (در آمریکا و اروپا) اهمیت بسیاری یافته است. نوشتار حاضر، در همین زمینه و با توجه به نقش مهم شبکه های اجتماعی آنلاین در اعتراضات و فعالیت های سیاسی و مدنی آشکار و پنهان از اواخر دهه 80 تا به امروز ایران اسلامی، درصدد ارزیابی اثر سرمایه اجتماعی موجود در شبکه های آنلاین و آفلاین بر مشارکت مدنی شهروندان شهر سنندج است. این پژوهش به روش توصیفی از نوع همبستگی و پیمایشی انجام شده است. پرسش نامه، تلفیقی از پرسش های استاندارد درباره سرمایه اجتماعی در فضای مجازی و غیرمجازی دیمیتری ویلیامز و پرسش نامه محقق ساخته برای مشارکت سیاسی در دو بعد پنهان و آشکار بوده است. پرسش نامه مبتنی بر ضرایب آلفا برای گویه ها و اعتبار صوری و اعتبار و پایایی مناسب به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای میان 400 نفر از پاسخگویان توزیع شد. یافته ها نشان دادند اگرچه شکل رایج مشارکت میان پاسخگویان مانند مشارکت های سیاسی آشکار و سنتی (رأی دادن، کار حزبی و رفتارهای سنتی سیاسی) است، پاسخگویان تاحدودی در مشارکت های سیاسی پنهان (صرف پول برای امور سیاسی، تمایل به کمک داوطلبانه به اجتماع محلی، امضای طومار، شرکت در اعتراضات و سایر اشکال جدید مشارکت) نیز شرکت داشته اند و این روند مانند جامعه جهانی در حال پیشروی به سود نوع دوم مشارکت سیاسی است. همچنین نتایج استنباطی نشان دادند بعد برون گروهی سرمایه اجتماعی بر مشارکت مدنی آشکار و پنهان معاصر شهروندان اثر معنادارتری از سایر ابعاد داشته است؛ این در حالی است که سرمایه اجتماعی برون گروهی غیرمجازی (واقعی) اثر معنادارتری بر مشارکت سیاسی آشکار (سازمان یافتگی، رأی دادن و شرکت در احزاب) داشته است.