نقش واسطه ای ساختار انگیزشی در رابطه بین توانایی های شناختی با رفتارهای پرخطر در نوجوانان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف این پژوهش پیش بینی رفتارهای پرخطر بر اساس توانایی های شناختی با میانجی گری ساختارهای انگیزشی در نوجوانان دبیرستانی شهر تهران در سال 96-1395 بود. 426 دانش آموز دختر و پسر به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های رفتارهای پرخطر (زاده محمدی و احمدآبادی، 1390)، ساختار انگیزشی (کاکس و کلینگر، 2004)، و توانایی های شناختی (نجاتی،a1392) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری (با استفاده از نرم افزار لیزرل) استفاده شد. شاخص برازش تطبیقی (94/0=CFI)، شاخص نیکویی برازش (95/0=GFI)، شاخص نرم شده نیکویی برازش (92/0=AGFI) و ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریب (08/0=RMSEA) حاکی از برازش الگوی مفهومی با داده های گردآوری شده بودند. یافته ها نشان دادند که ساختار انگیزشی (در دو بعد انطباقی و غیر انطباقی) رابطه بین توانایی های شناختی و رفتارهای پرخطر را میانجی گری می کند. همچنین اثر مستقیم رفتار انطباقی و غیر انطباقی بر رفتارهای پرخطر معنادار بود. اثر مستقیم توانایی های شناختی بر رفتار انطباقی و غیرانطباقی معنادار بود. همچنین توانایی های شناختی توانستند 5 درصد از واریانس رفتار انطباقی و 28 درصد از واریانس رفتار غیر انطباقی را تبیین کنند. به علاوه ساختار انگیزشی (در دو بعد رفتار انطباقی و غیر انطباقی) و توانایی های شناختی با هم توانستند 20 درصد واریانس رفتارهای پرخطر را پیش بینی کنند.