مطالب مرتبط با کلیدواژه

نظام آموزشی


۶۱.

ظرفیت نظام آموزشی امامیه در پیشرفت فرهنگ و تمدن اسلامی (با تأکید بر پنج قرن نخست هجری)

نویسنده:
منبع: پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی سال چهارم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۵ 4 - 4

کلیدواژه‌ها: نظام آموزشی شیعه امامیه فرهنگ و تمدن اسلامی مؤلفه ها و عناصر ظرفیت ساز در تمدن اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۲۸۲
در میان جنبه های گوناگون فعالیت های فرهنگی و تمدنی، آموزش علم و ادب به عنوان مؤلفه ای مهم، همواره مورد توجه بوده و امروزه نیز معرف هویت و معیار توسعه یافتگی جوامع به شمار می رود. بسیار واضح است که نظام آموزشی به عنوان بخشی از ساختار تمدن اسلامی، موتور محرک و ظرفیت ساز شکل گیری و تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی را برعهده دارد؛ اما باتوجه به انتقاداتی که نسبت به غیرفعال بودن نظام آموزشی امامیه و دست آوردهی آن در پنج قرن نخست هجری وجود دارد، ضمن دفاع از وجود آن باید به نقش آن در ظرفیت سازی فرهنگ و تمدن اسلامی بپردازد. لذا این مسأله پژوهش حاضر را برآن داشته تا به این سؤال اصلی پاسخ دهد که ظرفیت نظام آموزشی امامیه در تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی با تکیه بر پنج قرن نخست، چیست و چگونه تحقق یافته است؟ باتوجه به هدف کشف چگونگی نقش نظام آموزشی امامیه در تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی، نتیجه آن گردید که نظام آموزشی امامیه به دلیل برخوداری از مؤلفه ها، عناصر و ویژگی های ظرفیت ساز نقش به سزایی تعالی خود و شکل گیری و تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی داشته است. شیعیان باتکیه بر نظام امامت الهی، مبانی، منابع تولید علم و اصول آموزشی در فعالیت های علمی و آموزشی حضور فعالی داشته و توانسته اند، با بهره گیری از ویژگی های ظرفیت ساز آن ضمن عرضه توانمندی، حیات و هویت فرهنگی و تمدنی خود را تضمین کنند.
۶۲.

ادراک و تجربه زیسته دانش آموزان از عوامل موثر بر خوش بینی به نظام آموزشی

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۴ (جلد سوم)

کلیدواژه‌ها: خوشبینی روش کیفی نظام آموزشی مدرسه تجربه زیسته دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۰
موفقیت یا عدم موفقیت دانش آموزان در امر تحصیل از مهم ترین دغدغه سازمان آموزش و پرورش در کشور است. موفقیت و پیشرفت دانش آموزان در تمام زمینه های آموزشی و اجتماعی نشانه دهنده نظام آموزشی پیشرفته و موفق است و زمینه ای اصلی برای موفقیت، توسعه جامعه و کشور خواهد بود. از مهمترین عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان و موفقیت و رشد آنها، خوشبینی آنان به نظام آموزشی است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدار شناسی به بررسی عوامل مؤثر بر خوشبینی دانش آموزان نسبت به نظام آموزشی می پردازد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه ها با 33 نفر از دانش آموزان دبیرستان پسرانه علی شریعتی کرمان، انجام شد. تحلیل داده طی دو مرحله کدگذاری باز (اولیه، محوری) صورت گرفت. کدهای باز شامل 26 مفهوم بودند و کدهای محوری شامل چهار مقوله عمده شامل: الف) ویژگی های اخلاقی اولیا مدرسه، ب) توانایی های آموزشی معلّمان و فعالیت های آموزشی در مدرسه ج) ویژگیهای محیطی و امکانات مدرسه، د) برنامه های مختلف مدرسه شناسایی شدند.
۶۳.

مفهوم پردازی عدالت در نظام آموزشی ایران: مطالعه موردی کتاب های درسی پیش از دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۰ 46 - 7
تعداد بازدید : ۷۱۵ تعداد دانلود : ۵۹۱
پژوهش حاضر با بررسی جایگاه عدالت به عنوان یکی از اصطلاحات مبنایی و چالش برانگیز سیاست و اخلاق و درعین حال مورد توجه فلاسفه ، اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاست گذاران، همچنین با درنظر داشتن نقش حیاتی و تقریبا بی بدیل محتوای درسی نظام آموزشی مکاتب مختلف در شکل دهی به الگوهای ذهنی، باورها و ارزش های نسل جوان جامعه؛ شناخت چگونگی مفهوم پردازی عدالت در نظام آموزشی ایران را با استمداد از روش تحلیل کیفی متن هدف قرار داده است. جامعه آماری این مقاله شامل همه کتاب های درسی مقاطع تحصیلی قبل از دانشگاه است و جمله به عنوان واحد تحلیل مدنظر قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد متون درسی در قالب هشت مضمون فرا گیر ( دین مداری، تاریخ بنیان، تمایز و تفاوت، پیامد اندیشی، نسبت قدرت و عدالت، زیباشناختی و اخلاقی، چاره اندیشی و الگودهی) در کتاب های تاریخ، دین و زندگی و ادبیات فارسی مقطع ابتدایی و کتاب های اقتصاد و جامعه شناسی و تعلیمات اجتماعی مقاطع متوسطه دوم و تعلیمات اجتماعی، تعلیمات دینی، ادبیات فارسی و عربی دوره متوسطه اول به تبیین مقوله عدالت پرداخته اند. مضامین فرا گیر از حیث گستردگی حجم مطالب، مبتنی بر ابعاد دینی و تاریخی است ضمن آنکه ارتباط منطقی چندانی بین گفتمان های عدالت در مقطع های آموزشی متوسطه با قبل از آن مشاهده نمی شود. بنابراین نویسندگان مقاله حاضر نظر به اهمیت مفاهیمی چون عدالت که ریشه در مبانی ارزشی، مکتبی و قانونی ما دارند؛ بازنگری محتوای درسی را به منظور حفظ انس جام و تمرکز محتوای درسی در تطابق با اهداف چشم انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی، برنامه های توسعه و سند تحول نظام آموزشی پیشنهاد می کنند.
۶۴.

چالش های نظام آموزش دوره ابتدایی ایران

نویسنده:
منبع: رویکردی نو در علوم تربیتی سال اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 30 - 38

کلیدواژه‌ها: چالش ها دوره ابتدایی نظام آموزشی معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۸۴۴
از جمله چالش های معاصر برنامه های درسی در نظام آموزشی دوره ابتدایی مواردی از قبیل چالش های اقتصادی، اقتصاد و کار، فناوری، چالش های اجتماعی و شخصی، جهانی شدن و بومی ماندن، جنسیت، مسائل زیست محیطی، چند فرهنگی، آینده نگری و آینده شناسی، هوش های چندگانه، مذهب و معنویت گرایی، بین المللی شدن، آموزش صلح، اقلیت های زبانی (دوزبانگی) و... هستند. هدف از این پژوهش بررسی چالش های نظام آموزش دوره ابتدایی ایران است. روش پژوهش، مروری و کتابخانه ای است. یافته های این پژوهش نشان می دهد چالش های نظام آموزش در دوره ایتدایی را می توان به سه دسته کلی تقسیم بندی کرد که عبارت اند از: چالش های آموزش و پرورش ایران از نگاه جهانی (شامل: آموزش زیست محیطی، کاهش ارزش زمان گذشته، پدیده آموزش های ناهمسان، پدیده بی سوادی مدرن، عدم همراهی ذهنیات با عینیات، آموزش زبان خارجی، چالش فقر، بی خانمانی و بهداشت دانش آموزان)، چالش های عمومی آموزش و پرورش (شامل: مدیریت و ساختار تشکیلات، معلمان، برنامه های درسی و آموزشی، تأمین و تخصیص منابع) و چالش های آموزش و پرورش ابتدایی.
۶۵.

بررسی عوامل مؤثر و بازدارنده رویکرد تفکر محوری در برنامه درسی ملی ایران

نویسنده:
منبع: فناوری آموزش و یادگیری سال سوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 87 - 112

کلیدواژه‌ها: نظام آموزشی تفکرمحوری برنامه درسی ملی پژوهش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۳۰۵
هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر و بازدارنده در استقرار رویکرد تفکر محوری در برنامه درسی ملی ایران است. این پژوهش کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای می باشد و از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر را معلمان مجرب حوزه آموزش وپرورش ابتدایی در استان های تهران، خوزستان، اردبیل و اصفهان تشکیل داده اند. 17 نفر از معلمان با روش نمونه گیری هدفمند بر اساس اصل اشباع به عنوان نمونه انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج حاصل طی سه مرحله کد گذاری باز (اولیه)، محوری و گزینشی (انتخابی) تهیه شد. کدهای باز شامل 26 مفهوم و کدهای محوری نیز شامل شش مقوله عمده مشتمل بر تجزیه وتحلیل مسائل زندگی، خداشناسی، خودشناسی، عوامل آموزشی، عوامل بازدارنده، شناخت طبیعت می باشد. بررسی ها نشان داد اگرچه متخصصان امر تلاش زیادی در خصوص جابجایی سیستم آموزشی داشته و قطعاً برای استقرار آن با مشکلات زیادی مواجه بوده اند، ولی متأسفانه برای اجرا موفق موانعی چون عدم اطلاع رسانی کافی ، شکاف بین اولیا و دانش آموزان، عدم پشتیبانی مالی و ... سد راه دیده می شوند. لذا با نظارت بیشتر برنامه ریزان بر اجرای برنامه درسی در بخش مدیریت، روش های آموزشی و دیگر عوامل آموزشی می توان عوامل بازدارنده را کم و عوامل مؤثر موجود را تقویت نمود.
۶۶.

ارائه مدلی برای دستیابی به هدایت تحصیلی کارآمد دانش آموزان در نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 135 - 158

کلیدواژه‌ها: هدایت تحصیلی دانش آموزان نظام آموزشی رویکرد آمیخته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۲ تعداد دانلود : ۴۸۷
هدف این پژوهش ارائه مدلی برای دستیابی به هدایت تحصیلی کارآمد دانش آموزان در نظام آموزشی ایران است. رویکرد پژوهش آمیخته و با طرح اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش نظریه برخاسته از داده و در بخش کمّی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. روش نمونه گیری در بخش کیفی هدفمند و در بخش کمّی تصادفی طبقه ای بود. نمونه آماری در بخش کیفی با در نظر گرفتن قانون اشباع نظری، تعداد 17 نفر و در بخش کمّی، بر اساس فرمول کوکران تعداد 242 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته با 39 سؤال بود.در بخش کیفی برای دستیابی به روایی از چک کردن به وسیله مشارکت کنندگان و برای تعیین پایایی از راهبرد تایید همکاران پژوهشی استفاده شد. در بخش کمّی به منظور بررسی روایی از نظرات خبرگان استفاده شد، نتیجه آزمون آلفای کرونباخ 96/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بالای پرسشنامه بود. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی، تحلیل محتوایی استقرایی با بهره گیری از کدگذاری در سه سطح باز، محوری و انتخابی بود. در بخش کمّی از نرم افزار SPSS برای تحلیل عاملی اکتشافی و از نرم افزار LISREL برای تحلیل عاملی تائیدی، معادله های ساختاری و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که ابعاد مدل کارآمد هدایت تحصیلی دانش آموزان به ترتیب استعدادیابی، عوامل قانونی، خط مشی های کارآمدی، ساختاری و مدیریتی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، دانش مداری و خانوادگی- اجتماعی هستند. در تحلیل عاملی اکتشافی، همه ابعاد و مولفه ها دارای بار عاملی بالای51/0 بودند، لذا تاثیر همه ابعاد و مولفه ها بر کارآمدی هدایت تحصیلی دانش آموزان تایید شد. براساس نتایج تحلیل عاملی تائیدی، مدل نهایی پژوهش با شاخص های برازش و ضرایب استاندارد تایید شد. مقدار شاخص ریشه میانگین مربعات خطاهای تخمین 037/0 به دست آمد که نشان دهنده برازش مناسب مدل است.  
۶۷.

زمینه های تحقق و راهکارهای اجرای نظام آموزشی دانشگاه هوایی شهید ستاری با رویکرد پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال هشتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۰ 99 - 116

کلیدواژه‌ها: نظام آموزشی پژوهش محور آموزش محور دانشگاه هوایی شهید ستاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۹۶
هدف اصلی این پژوهش تعیین زمینه ها ی تحقق و راهکارهای اجرای نظام آموزشی دانشگاه هوایی شهید ستاری با رویکرد پژوهشی است. به منظورجمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای بر مبنای طیف پنج درجه لیکرت طراحی شده که وضعیت نظام آموزشی آن دانشگاه را در ابعاد چهارگانه مدل پژوهش محوری سنجیده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه اساتید و دانشجویان سال سوم دانشگاه هوایی شهید ستاری است که از بین آنها با روش نمونه گیری تصادفی تعداد 334 نفر انتخاب شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نظام آموزشی دانشگاه هوایی شهید ستاری آموزش محور بوده و ابعاد آن با مدل مطلوب فاصله دارد.
۶۸.

نگرشی بر مفاهیم اخلاقی دینی در پیشبرد نظام آموزشی و تربیتی

نویسنده:
منبع: رهیافت های نوین در مطالعات اسلامی سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ 155-177
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۹۴۸
قرآن کریم به همه ی ابعاد اخلاق فردی، اجتماعی و زیست محیطی توجه دارد، بنابراین برای دستیابی به اخلاقی صحیح و کارآمد، می توان از قرآن کریم الگو گرفت و همچنین اخلاقی کردن انسان ها از دغدغه های اصلی هر نظام تربیتی و آموزشی است. بهتر است که تربیت اخلاقی متناسب با اهداف، مبانی و روش های برگرفته از دین مبین اسلام عرضه گردد که اصلی ترین هدف تربیتی آن قرب به خدا می باشد و مطابق با این آموزه ها، مبانی توحيد، فطرت، اختيار، معرفت پذيري انسان تبیین گردید و با توجه به این مبانی روش های تربیتی تعیین شده شامل: روش حبّ عبودي، روش موعظه و نصيحت، روش الگوسازي با بيان داستان و مثال، روش پرسش و پاسخ، امر به معروف و نهي از منكر، روش مواجه شدن با نتایج اعمال، روش تکلیف به اندازه توان، روش ایجاد انگیزه، روش تفکر و مطالعه، روش تشویق و تنبیه می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با توجه به بیشتر و گسترده تر شدن موانع، راه تربیت اخلاقی مشکل تر شده است که با الگوگیری از مفاهیم اخلاقی قرآن و اجرای راهکارهای درست تربیتی آن می توان به اهداف متعالی تربیت اخلاقی دست یافت.
۶۹.

بررسی نقش نظام آموزشی و ناسیونالیستهای عرب در گسترش ایدئولوژی ناسیونالیسم در عراق (1921تا1941م/1300تا1320ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 53 - 70

کلیدواژه‌ها: پانعربیسم ناسیونالیسم عراق نظام آموزشی ساطع الحصری فاضل جمالی سامی شوکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۳۰۸
کشور عراق از آغاز تأسیس، در سال 1921م/1300ش، در مرزهای خود مردمانی به شدت مختلط را در برگرفته بود که به صورت جاﻣﻌه سیاسی واحدی، با درک هویتی مشترک، با هم تلفیق نیافته بودند. برای حاکمان عراق، نظام آموزشی مهم ترین و بهترین ابزار برای گسترش هویت ملی مشترک در جامعه بود؛ درنتیجه، نظام آموزشی متمرکز ایجاد شد و مدارس جدید گسترش یافتند و آموزش نوین با محتوای ناسیونالیستی از بغداد به دیگر نقاط کشور انتقال یافت. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از راه منابع کتابخانه ای سامان یافته است و به دنبال پاسخ به این دو پرسش است: ملی گرایی و تزریق هویت ملی در جاﻣﻌه عراق چگونه آغاز شد و گسترش یافت؟ ناسیونالیست ها در گسترش ناسیونالیسم در عراق، به دنبال چه اهداف و انگیزه هایی بودند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد ناسیونالیست های عرب همچون ساطع الحصری و فاضل جمالی و سامی شوکت، به همراه ناسیونالیست های سوری و فلسطینی که در عراق تدریس می کردند، در گسترش هویت ملی نقش مهمی بازی کردند. آنها هویت ملی مشترک با زیربنای عربیسم را از راه تدریس تاریخ و زبان مشترک عربی که برای برناﻣه درسی تدوین شده بود، در مدارس گسترش دادند. درنهایت، گسترش ناسیونالیسم دو انگیزه مهم ایجاد هویت مشترک در جاﻣﻌه چندهویتی عراق و تأکید بر نقش آن کشور در وحدت عربی را دنبال می کرد.
۷۰.

مراکز علمی آموزشی شیعیان در اوده؛ از اقتدار یافتن انگلیس تا استقلال هند (1857م تا 1947 م)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۱) 197 - 228

کلیدواژه‌ها: اوده مراکز علمی شیعه شیعیان هند نوگرایی دینی شیعیان نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۶۵
پس از تسلط انگلیسی ها بر سرزمین اوده در شمال هند در سال 1276ه.ق، شیعیان برای رویارویی با شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جدید، بیش از گذشته به فعالیت های فرهنگی روی آوردند و با تأسیس مراکز علمی به سبک جدید، موجب ایجاد تحولی مهم در میان شیعیان شبه قاره هند شدند. مراکزی هم چون مدرسه ناظمیه، سلطان المدارس، مدرسه الواعظین و شیعه کالج از مراکزی هستند که در این چارچوب از اواخر سده نوزدهم میلادی و به ویژه در سده بیستم میلادی، فعالیت خود را در اوده آغاز کردند. این مراکز که نمونه ای از کوشش برای کنار هم نهادن روش های سنت گرایانه و نوگرایانه هستند در گستره جغرافیایی وسیعی از شبه قاره هند، دانش آموختگانی تربیت کردند که به عنوان مبلغ، واعظ و خطیب در حوزه های مختلف اجتماعی و فرهنگی به شکلی فعال حضور یافتند و مجموعه ای از مدارس دینی را بر اساس مبانی مذهب شیعه در شبه قاره هند پدید آوردند. نوگرایان شیعی با بهره گرفتن از نظام آموزشی انگلیسی در این مراکز، جامعه شیعه را با علوم جدید آشنا ساختند
۷۱.

ارائه الگوی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره نوزدهم تابستان (شهریور) ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 745-754

کلیدواژه‌ها: اثربخشی آموزشی آموزش ضمن خدمت نظام آموزشی مدیران دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۶ تعداد دانلود : ۴۸۷
زمینه : مطالعات متعددی به بررسی آموزش ضمن خدمت به عنوان ابزاری برای رشد، توسعه و تعالی سرمایه انسانی پرداخته ­اند. اما ارائه الگوی اثربخشی آموزش­ های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی مغفول مانده است. هدف : الگوی اثربخشی آموزش­ های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان بود. روش : پژوهش از نوع کیفی بود. جامعه آماری شامل صاحب­نظران و خبرگان حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاه­ ها و مدیران آموزش و پرورش بود. تعداد 25 نفر با روش نمونه ­گیری هدفمند گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: بررسی اسناد ملی و بین­المللی مرتبط با موضوع و همچنین مصاحبه اکتشافی نیمه‌ساختار یافته. طبقه­ بندی داده­ ها با روش داده ‌بنیاد و کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) انجام شد. یافته­ ها : عوامل مؤثر بر اثربخشی آموزش­های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان ابعادی چون فراگیرنده، محتوا، آمادگی، مدرس، تمرین، ارزشیابی، محیط، الزامات اجرایی، ارزشیابی نتایج و سازمان و مدیریت بودند. نتیجه­ گیری : ابعادی چون فراگیرنده، محتوا، آمادگی، مدرس، تمرین، ارزشیابی، محیط، الزامات اجرایی، ارزشیابی نتایج و سازمان و مدیریت بر آموزش­های ضمن خدمت مدیران تأثیر گذاشت.
۷۲.

نقش راهبردهای شناختی و فراشناختی در انگیزه پیشرفت فراگیران نظام آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ششم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: راهبردهای شناختی راهبردهای فراشناختی انگیزۀ پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۵۳۵
این مقاله بر اساس پژوهشی که به منظور بررسی نقش راهبردهای شناختی و فراشناختی در انگیزه پیشرفت فراگیران نظام آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیدگاه متخصصین انجام یافته، تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. از تعداد هفتاد نفر متخصصین (برنامه ریزی درسی، تکنولوژی آموزشی، آموزش الکترونیکی ) دانشگاه های تهران ( شهید بهشتی، علامه طباطبائی، تربیت مدرس، تربیت معلم، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران ) پنجاه و هشت نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است با چهل و شش گویه و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ 8582 / 0 محاسبه گردیده است. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفت. جهت پاسخگویی به سؤالات پژوهش از آمار توصیفی و آزمون خی دو، آزمون آنالیز واریانس (F فیشر)، آزمون دانکن و t دو نمونه ای استفاده شده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که از بین راهبرد های شناختی راهبرد تکرار و مرور و بسط و گسترش معنایی و سازماندهی هر کدام به ترتیب دارای نقش خیلی زیاد، خیلی زیاد و زیاد هستند و راهبرد بسط و گسترش معنایی بیشترین نقش را در انگیزه پیشرفت فراگیران دارد. و از بین راهبردهای فراشناختی، راهبرد برنامه ریزی، کنترل و نظارت و نظم دهی هر کدام به ترتیب دارای نقش زیاد، خیلی زیاد و زیاد هستند که راهبرد کنترل و نظارت بیشترین نقش را در انگیزه پیشرفت فراگیران دارد و تفاوت معنی داری بین نقش های راهبردهای شناختی و فراشناختی وجود ندارد.
۷۳.

راهکارهای بهبود کیفیت فعالیت های مدارس از دیدگاه اولیاء دانش آموزان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال نهم تابستان ۱۳۹۳شماره ۳۹ 37-56

کلیدواژه‌ها: عملکرد نظام آموزشی بهبود کیفیت فعالیتهای آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۲۷۰
پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهای مؤثر بر بهبود کیفیت فعالیت ها و برنامه های مدارس که به روش توصیفی از نوع پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری مورد استفاده در این پژوهش، عبارت است ازکلیه اولیاء دانش آموزان مدارس سما استان البرز (مدارس وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی) در سال تحصیلی 92-91به تعداد720 نفر ولی دانش آموز که تعداد 248 نفر بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار اندازه گیری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. این ابزار دارای 6 بعد و60 سئوال و بر اساس مقیاس پنچ درجه ای لیکرت ساخته شده. نتایج تحقیق نشان داد که مهمترین راهکارهای بهبود کیفیت فعالیت های مدارس از دیدگاه اولیاء دانش آموزان عبارتند از: در بعد امور مالی و اداری شامل 18 مولفه، در بعد برنامه آموزشی و تدریس شامل 13 مولفه، در بعد تسهیلات و تجهیزات شامل 9 مولفه، دربعد امور مربوط به دانش آموزان شامل 8 مولفه، در بعد امور مربوط به کارکنان آموزشی شامل 7 مولفه و دربعد رابطه مدرسه و اجتماع شامل 5 مولفه است.
۷۴.

تبیین مفهوم برنامه درسی دگرگون شونده با نظر به کاربرد آن در توسعه خلاقیت دانش آموزان در نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 125 - 140

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دگرگون شونده خلاقیت کاوشگری فلسفی انتقادی نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۴۸۱
هدف کلی پژوهش تبیین مفهوم برنامه درسی دگرگون شونده با نظر به کاربرد آن در توسعه خلاقیت دانش آموزان در نظام آموزشی ایران در سال 1398 بود. در این مطالعه از روش پژوهش کیفی از نوع کاوشگری فلسفی انتقادی استفاده شد. حوزه پژوهش شامل کتب، کلیه مقالات و منابع علمی در دسترس چاپی و دیجیتالی مرتبط با برنامه درسی دگرگون شونده از سال 1979 تا 2019 بود. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. بررسی متون و اسناد مرتبط با برنامه درسی دگرگون شونده به صورت تدریجی انجام شد و تا اشباع نظری ادامه یافت. با بررسی 3 مقاله و 10 فصل از کتب مختلف اشباع نظری محقق گردید. با استفاده از «ابزار بررسی مستندات» اطلاعات جمع آوری شد. در گام اول و دوم با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی نظام مقوله بندی استقرایی و کدگذاری موضوعی و در گام سوم پژوهش با استفاده از روش تأملی داده ها تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد برنامه درسی دگرگون شده دارای شش مفروضه اصلی همایند و همبسته است. مقایسه مفروضات برنامه ی درسی دگرگون شونده بر اساس معیار خلاقیت نشان داد که ضمن همایندی ابعاد آن، برنامه ی درسی به عنوان کیهان شناسی، خلاقیت داستانی، برنامه ی درسی به عنوان پیچیدگی، تحمل ابهام، برنامه درسی بعنوان گفتگو، تلفیق تفکر عقلانی و تفکر روایتی، برنامه درسی بعنوان کورره، «شدن»، برنامه درسی بعنوان اجتماع، روابط و برنامه درسی بعنوان مجموعه تجارب یادگیری دانش آموزان، همگامی پیشینی و برآمدنی بودن را مورد تأکید قرار داده و در بهبود خلاقیت مؤثرند. برنامه درسی دگرگون شونده از قبل معین نیست بلکه یک واقعیت دگرگون شونده و تحولی است.
۷۵.

ارزشیابی نظام آموزشی حوزه علمیه کاشان با استفاده از الگوی CIPP (مورد مطالعه: سطح یک حوزه علمیه کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹) ۶۷-۹۴

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی نظام آموزشی حوزه علمیه الگوی سیپ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۵۵۴
هدف پژوهش، ارزشیابی سطح یک نظام آموزشی حوزه علمیه شهر کاشان براساس الگوی سیپ و جامعه آماری پژوهش چهار گروه، شامل: مسئولین(25نفر)، اساتید(32 نفر)، طلاب مشغول به تحصیل(650نفر) و فارغ التحصیلان مرحله مقدمات در دو سال گذشته(189نفر) بودند که در دو گروه مسئولین و اساتید، نمونه گیری به صورت تمام شماری صورت گرفت و در ارتباط با دو گروه دیگر، براساس جدول مورگان به ترتیب 242 و 123 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گرد آوری داده ها از چهار پرسش نامه محقق ساخته، بهره گیری شد. در ارزیابی عامل زمینه، ملاک های: «میزان اشتیاق طلاب برای ورود به حوزه»، «شرایط فرهنگی-اجتماعی» و «اهداف» بررسی شد. نتایج نشان داد که «اهداف» نسبتاً مطلوب هستند و سایر ملاک ها از وضعیت مطلوبی برخوردار می باشند. ملاک ها در ارزیابی درونداد عبارت بودند از: «طلاب»، «محتوا»، «امکانات و فضای آموزشی»، «زمان» و «استاد» که ملاک «استاد»، نامطلوب و ملاک های؛«طلاب» و «زمان» از وضعیت مطلوبی برخوردار بودند و بقیه ملاک ها، وضعیت نسبتاً مطلوبی داشتند. ملاک های مورد ارزیابی در عامل فرآیند: «روش های تدریس» و «سنجش پیشرفت تحصیلی» بودند که نسبتاً مطلوب ارزشیابی شدند. در عامل برونداد نیز، ملاک های مورد ارزیابی؛«میزان یادگیری طلاب» و «نتایج رفتاری و عملکردی» بودند که نسبتاً مطلوب ارزشیابی شدند.
۷۶.

بررسی کارایی درونی نظام آموزشی دوره ابتدایی استان قم

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت در جهان اسلام سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 51-70

کلیدواژه‌ها: نظام آموزشی مدیریت آموزش ترک تحصیل افت تحصیلی کارآیی نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۵۱۴
هدف اصلی این پژوهش بررسی کارآیی درونی نظام آموزشی مقطع ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 94-93 می باشد. کارآیی اصطلاحی است که برای توصیف ارتباط میان داده ها و ستاده ها بکار می رود . داده ها یا دروندادها عبارتند از انواع مواد ، انرژی و اطلاعات به شکل تجهیزات و تسهیلات فیزیکی ، منابع مالی ، نیروی انسانی ، منابع مادی ، دانش و اطلاعات می باشد . ولی در آموزش و پرورش برای تسهیل کار معمولاً داده را با دانش آموز سال و ستاده یا برونداد در تحلیل کارآیی درون به صورت کمی محض نظیر تعداد فارغ التحصیلان اندازه گیری می شود. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی استان در سال تحصیلی 94-93 می باشد. ضمناً به لحاظ بررسی کل جامعه آماری ، نمونه گیری صورت نپذیرفته است. برای محاسبه کارآیی درونی ابتدا نرخهای ارتقاء، تکرار پایه، ترک تحصیل، ماندگاری، تکمیل (فارغ التحصیلی)، میانگین طول سال های تحصیل برای هر فارغ التحصیل، نسبت درون داد به برون داد واقعی، نرخ اتلاف، درصد اتلاف ناشی از ترک تحصیل و درصد اتلاف ناشی از تکرار پایه مقطع ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 94-93 محاسبه شد و در نهایت کارایی درونی نظام آموزشی ابتدایی استان محاسبه شد. بر اساس نتایج بدست آمده از شاخص های کارایی درونی، ضریب کارایی درونی مقطع ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 94-93، 8/98 % بدست آمد.
۷۷.

تأثیر نظام آموزشی آندروژنی بر تعلیم و تربیت زنان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 89-110

کلیدواژه‌ها: رشد علمی زنان نظام آموزشی آندروژنی حوزه انسانی حوزه جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۳۳۳
سال هاست زنان می توانند در نظام علمی بیشتر کشورها، همچون مردان و پابه پای آنها حضور یافته، به رقابت با آنان بپردازند. هرچند این امر موجبات رشد و پیشرفت را در حوزه های مشترک انسانی بین دو جنس برای زنان فراهم آورده، اما در حوزه های جنسیتی کاملاً عکس آن عمل نموده است، به گونه ای که زنان تربیت یافته در نظام های آموزشی جدیدِ آندروژنی، به سبب یکسانی اهداف، محتوا و روش های آموزشی بین دو جنس، معولاً فاقد مهارت های جنسیتی مربوط به جنس خویش هستند. از سوی دیگر، با وجود آنکه در نظام آموزشی آندروژنی، زنان مردانه تعلیم داده می شوند، اما در سنین بزرگ سالی، عرف و قوانین از آنان انتظار ایفای نقش های جنسیتی دارد، درست در آن زمان است که زنانی که برای ایفای این گونه نقش ها نظیر همسری و مادری تعلیم نیافته اند، دچار انواع مشکلات، از جمله افسردگی، تندخویی، و اختلال هویت می شوند. حال سؤال اساسی اینجاست که مبانی نظام آموزشی آندروژنی چیست؟ راهبرد های ایجاد، تثبیت و ترویج نظام آموزشی آندروژنی چه بوده است؟ نتایج نظام آموزشی آندروژنی چه بوده است؟ برای ایجاد فهمی عمیق و جامع از نظریات متفاوت مطرح شده در این زمینه، پس از جمع آوری تعدادی از منابع که توسط نظریه پردازان در این حوزه به ثبت رسیده، مضمون این آثار تحلیل شده است.
۷۸.

شناسایی و تبیین تجربیات مشکلات موجود در حیطه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت نظام آموزشی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره سیزدهم مهر و آبان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) ۳۹۲-۴۰۰

کلیدواژه‌ها: آموزش بهداشت و ارتقای سلامت متخصصین مدارس نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۴۶
مقدمه : شناسایی موانع سلامت افراد جامعه بزرگترین پشتوانه یک کشور است؛ به گونه ای که برای داشتن یک جامعه سالم، شناسایی موانع سلامت دانش آموزان را به عنوان یک ضرورت مطرح می کند , آنها را به سوی عادات و رفتارهای بهداشتی مناسب رهنمون خواهد ساخت. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی مشکلات موجود در حیطه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت نظام آموزشی است . روش ها : این پژوهش به صورت کیفی انجام گردید . بر الگوی تفسیری استوار بود و با استفاده از روش پدیدارشناسی به اجرا درآمد ، شیوه جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود که با 15 نفر از متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت که معیارهای ورود رو داشتند انجام گرفت. به منظور تحلیل داده های مصاحبه شده از روش Colaizzi استفاده شد . . یافته ها : با تحلیل و ادغام یافته ها 2 مولفه اصلی شامل " مشکلات در سطح مدارس و در سطح کلان " و 19 مولفه فرعی استخراج گردید نتیجه گیری : نتایج به دست آمده نشان می دهد که از میان مولفه های فرعی به دست آمده از تحلیل پاسخ های متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت ، مهم ترین مولفه ها در شناسایی موانع موجود در حیطه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت نظام آموزشی ، تربیت معلمان متخصص و علاقمند به آموزش بهداشت میباشد که نظام آموزشی باید در راستای تحقق آن تلاش نماید.
۷۹.

ظرفیت نظام آموزشی امامیه در پیشرفت فرهنگ و تمدن اسلامی(با تأکید بر پنج قرن نخست هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳) 263 - 292

کلیدواژه‌ها: نظام آموزشی شیعه امامیه فرهنگ و تمدن اسلامی مؤلفه ها و عناصر ظرفیت ساز در تمدن اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۵۵
در میان جنبه های گوناگون فعالیت های فرهنگی و تمدنی، آموزش علم و ادب به عنوان مؤلفه ای مهم، همواره مورد توجه بوده و امروزه نیز معرف هویت و معیار توسعه یافتگی جوامع به شمار می رود. بسیار واضح است که نظام آموزشی به عنوان بخشی از ساختار تمدن اسلامی، موتور محرک و ظرفیت ساز شکل گیری و تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی را برعهده دارد؛ اما باتوجه به انتقاداتی که نسبت به غیرفعال بودن نظام آموزشی امامیه و دست آوردهی آن در پنج قرن نخست هجری وجود دارد، ضمن دفاع از وجود آن باید به نقش آن در ظرفیت سازی فرهنگ و تمدن اسلامی بپردازد. لذا این مسأله پژوهش حاضر را برآن داشته تا به این سؤال اصلی پاسخ دهد که ظرفیت نظام آموزشی امامیه در تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی با تکیه بر پنج قرن نخست، چیست و چگونه تحقق یافته است؟ باتوجه به هدف کشف چگونگی نقش نظام آموزشی امامیه در تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی، نتیجه آن گردید که نظام آموزشی امامیه به دلیل برخوداری از مؤلفه ها، عناصر و ویژگی های ظرفیت ساز نقش به سزایی تعالی خود و شکل گیری و تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی داشته است. شیعیان باتکیه بر نظام امامت الهی، مبانی، منابع تولید علم و اصول آموزشی در فعالیت های علمی و آموزشی حضور فعالی داشته و توانسته اند، با بهره گیری از ویژگی های ظرفیت ساز آن ضمن عرضه توانمندی، حیات و هویت فرهنگی و تمدنی خود را تضمین کنند.
۸۰.

پژوهش محوری چندلایه:ارائه مدل پارادایمی مدرسه پژوهش محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال یازدهم آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۴۵) 133 - 166

کلیدواژه‌ها: مدرسه پژوهش محور نظریه زمینه ای نظام آموزشی نهاد مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۶۱۹
پژوهش حاضر با هدف ارائه ی مدل پارادایمی مدرسه پژوهش محور به روش کیفیِ از نوع نظریه زمینه ای انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش همه متخصصان و کارشناسان مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی در استان اصفهان تشکیل بود. بر مبنای روش نمونه گیری هدفمند (گلوله برفی) و نمونه گیری نظری (به منظور رسیدن به اشباع نظری) و با تکنیک مصاحبه ی نیمه ساخت یافته با ۲۴ نفر از کارشناسان و متخصصان مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی در استان اصفهان مصاحبه انجام شد. یافته های پژوهش بیانگر این بود که ناکارآمدی ساختار آموزش محور، نگرش توسعه گرایانه، الزام به پژوهش محوری در سند تحول بنیادین، الزام به پژوهش محوری در قانون  برنامه پنج ساله ششم توسعه و توسعه تفکر آینده نگرانه به عنوان عوامل علی مطرح هستند که بر پژوهش محوری تأثیر گذاشته و به نوعی ضرورت آن را توجیه می کنند. تغییر سیاست های یادگیری، بسترسازی چندوجهی و حمایت گری نهادی نیز زمینه ها و بسترهایی هستند که تحقق پژوهش محوری را تسهیل می کنند. همچنین، برخی عوامل کلان (اجتماعی – فرهنگی، تنازع نهادهای قدرت) و عوامل خرد (سرمایه روان شناختی اجتماعی، گفتمان نمایشی آموزش) بر راهبردهای تحقق پژوهش محوری که شامل احیاء رسالت مدرسه و بازآرایی عناصر آموزشی تاثیر می گذارند. در صورت تحقق پژوهش محوری، می توان شاهد پیامدهای مثبتی در دو سطح فردی (توسعه عمل گرایی فردی، پویایی ذهنی) و اجتماعی – سازمانی (توسعه دانایی محوری اجتماعی، بهسازی سازمانی) بود.