رشد علمی زنان

این سؤال اساسی مطرح می شود که اگر نظام آموزشی منحصرا جنسیتی (سنتگرا) و نظام آموزشی آندروژنی (تجدد گرا) هر دو مردود است، نظام آموزشی جامع نگر و مطلوبی که مطابق با ساختار اسلامی ایرانی کشور ما باشد و موجبات دستیابی به پیشرفت را برای زنان جامعه فراهم آورد، چگونه نظامی خواهد بود؛ لذا به منظور ایجاد فهمی عمیق و جامع از نظریات متفاوت در زمینه رشد علمی زنان و دستیابی به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، پس از جمع آوری تعدادی از آثار و منابعِ نظریه پردازان در این حوزه به تحلیل مضمون این آثار پرداخته شده است. در این روش، ابتدا قسمتهایی از متون منتخب، که از زوایای گوناگون به رشد علمی زنان پرداخته است، استخراج شد؛ سپس، عبارتی که نماینده مفهوم آن قسمتها باشد با عنوان شناسه اولیه، شناسه گذاری شد. در ادامه شناسه های انبوه اولیه در قالبها و عناوین کلی به صورت شناسه گذاری ثانویه قرار گرفت و تلخیص گردید؛ پس از پایان این مرحله، شناسه گذاریهای ثانویه در قالبها و عناوینی بمراتب کلی تر به صورت شناسه گذاری نهایی قرار گرفت. بر پایه شناسه بندیهای نهایی در می یابیم که دیدگاه اسلام بر یکسان بودن ارزش زنان با مردان با وجود داشتن حقوق و تکالیف مشابه و متفاوت در پیشگاه الهی مبتنی است. اصل وجود دو بعدِ انسانی و جنسیتی در همه افراد، موجب می شود تا بر همین پایه، اولا در ابعاد انسانی و مشترک زنان و مردان، علوم و دروس ِمشترکی بین دو جنس آموخته شود و ثانیا در بعد جنسیتی مخصوص به هر جنس نیز، علوم و دروس ِهر جنس به تفکیک به هر گروه جنسی آموخته شود. هم چنین در بعد جنسیتی باید توجه کرد که این تفاوتها باید مکمل یکدیگر باشد و نهاد واحدی باید برای برنامه ریزی و تعیین وظایف و حقوق جنسیتی دو جنس وجود داشته باشد.

سال هاست زنان می توانند در نظام علمی بیشتر کشورها، همچون مردان و پابه پای آنها حضور یافته، به رقابت با آنان بپردازند. هرچند این امر موجبات رشد و پیشرفت را در حوزه های مشترک انسانی بین دو جنس برای زنان فراهم آورده، اما در حوزه های جنسیتی کاملاً عکس آن عمل نموده است، به گونه ای که زنان تربیت یافته در نظام های آموزشی جدیدِ آندروژنی، به سبب یکسانی اهداف، محتوا و روش های آموزشی بین دو جنس، معولاً فاقد مهارت های جنسیتی مربوط به جنس خویش هستند. از سوی دیگر، با وجود آنکه در نظام آموزشی آندروژنی، زنان مردانه تعلیم داده می شوند، اما در سنین بزرگ سالی، عرف و قوانین از آنان انتظار ایفای نقش های جنسیتی دارد، درست در آن زمان است که زنانی که برای ایفای این گونه نقش ها نظیر همسری و مادری تعلیم نیافته اند، دچار انواع مشکلات، از جمله افسردگی، تندخویی، و اختلال هویت می شوند. حال سؤال اساسی اینجاست که مبانی نظام آموزشی آندروژنی چیست؟ راهبرد های ایجاد، تثبیت و ترویج نظام آموزشی آندروژنی چه بوده است؟ نتایج نظام آموزشی آندروژنی چه بوده است؟ برای ایجاد فهمی عمیق و جامع از نظریات متفاوت مطرح شده در این زمینه، پس از جمع آوری تعدادی از منابع که توسط نظریه پردازان در این حوزه به ثبت رسیده، مضمون این آثار تحلیل شده است.