رویکرد تربیتی

هدف از پژوهش حاضر ، تعیین رویکردهای محوری توسعه فوتبال جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با رویکردهای چند کشور منتخب و ارائه رویکردهای مناسب برخاسته از ارزش های حاکم بر جامعه است. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی _ پیمایشی بوده و روش گردآوری اطلاعات از نوع ترکیبی است که در آن مدارک و منابع بررسی و از پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نمونه آماری 92 نفر از مدیران فدراسیون فوتبال ، کارشناسان و خبرگان مدیریت فوتبال کشور بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری فریدمن در سطح معناداری 05/0a> نشان داد که مناسب ترین رویکرد های حاکم بر توسعه فوتبال کشور، رویکرد تربیتی- اخلاقی و جامعه گرا ست که این رویکرد در توسعه فوتبال کشورهایی چون سوئد، ژاپن، آمریکا، نیوزیلند ، کانادا ، انگلیس ، استرالیا و ایرلند نقش اساسی داشته و در جهت دهی برنامه های توسعه ای فوتبال کشورهای مذکور نقش مهمی داشته است .

استقرار و بقای هر جامعه ای مستلزم آن است، که مجموعه باورها، ارزش ها، رفتارها، گرایش ها، دانش ها و مهارت های آن به نسلهای جدید منتقل شود. سازوکار یا وسیله این انتقال، تعلیم و تربیت است. تعلیم و تربیت به معنی اعم، مترادف با جامعه پذیری است، یعنی فرایندی که افراد از طریق آن به یادگیری نقش ها، قواعد، روابط و به طور کلی، فرهنگ جامعه خود می پردازند، تعلیم و تربیت به معنی اخص فرایندی است که افراد به واسطه آن در وضعیتهای اجتماعی سازمان یافته، در معرض آموزش منظم دانش ها، مهارت ها، رفتارها و گرایش های معین قرار می گیرند. در مورد نقش تاریخ در یکی از کارکردهای بسیار مهم جامعه، یعنی تعلیم و تربیت و در باب این که چرا تاریخ باید در برنامه درسی باشد، دلایل متعددی اشاره شده است. این دلایل از تقاضای ملی گرایانه، که عقیده دارند هر فردی باید کنش های بزرگ، مردان هم وطنش را بداند تا تقاضاهایی که روش شناسی متمایز مورخان را موررد توجه قرارداده و خواستار یادگیری این روشها توسط همه افراد جامعه هستند را در بر می گیرد. تعلیم و تربیت دو جنبه دارد: فردی و اجتماعی، مطالعه تاریخ برای خود بخشی از جنبه فردی است. اصرار حکومت بر برنامه درسی خاصی در مدارس بخشی از جنبه عمومی آموزش تاریخ است. در این پژوهش سعی شده به رویکردهای تربیتی تاریخ در حوزه های فردی و اجتماعی و تعاملات آن با نظام تربیتی پرداخته شود.

هدف از این طرح، ارزشیابی ازتحقق اهداف طرح آموزش مبتنی بر روی کردهای تربیتی در دروس علوم تجربی و تعلیمات اجتماعی پایه دوم راهنمایی است. جامعه ی مورد مطالعه دانش آموزان پایه ی دوم راهنمایی استان های سیستان و بلوچستان، گلستان و شهر تهران، بودند که از این جامعه، نمونه ای به حجم 1500 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. در هر یک از استان های منتخب 4 شهرستان یا منطقه به تصادف انتخاب و از هر یک از این مناطق و نواحی یاد شده یک مدرسه ی پسرانه و یک مدرسه ی دخترانه تحت پوشش طرح به عنوان گروه های «مطالعه» انتخاب و از مدارس هم جوار مدارس منتخب یک مدرسه ی دخترانه و پسرانه به عنوان گروه های «مقایسه» در نظر گرفته شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزارهایی از قبیل فرم کوتاه آزمون تعامل مثبت بین معلم و دانش آموزان (ووبلز و لیوی، 1993)، پرسش نامه محقق ساخته ی سنجش نگرش دانش آموزان نسبت به تلفیق محتوا با آموزه های دینی، فرم کوتاه پرسش نامه سازگاری اجتماعی (سینها و سینگ، 1993) و فرم کوتاه پرسش نامه ی هرمنس (1977)، و همین طور معدل تحصیلی استفاده شد. روایی ابزارها اساساً مبتنی بر شواهد روایی محتواست و پایایی ابزارها با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده های حاصل با استفاده از تحلیل واریانس دو راهه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که این طرح در ارتقای پیشرفت تحصیلی، سازگاری اجتماعی و انگیزه ی یادگیری دانش آموزان نقشی نداشته، در حالی که در ارتقای نگرش دانش آموزان نسبت به تلفیق محتوا با آموزه های دینی و تعامل مثبت دانش آموزان با معلمان موثر بوده است. بر این اساس دفتر آموزش راهنمایی جهت توسعه ی طرح لازم است ابتدا به بازنگری در طرح و تعدیل انتظارات بپردازد و سپس جهت توسعه ی آن تصمیم گیری نمایند.

شکاف و گسست نسلی از مصادیق گذار از جامعه سنتی به صنعتی است. این پدیده در طول تاریخ به نحو مختلف روی داده و میدهد. آنچه برای سقراطها روی داده و بر تمدنهایی چون سومری حادث شده و در گلستانها و نهج البلاغه ها انعکاس یافته نشان می دهد که این موضوع پیشینه ی طولانی دارد و دغدغه ی همه ی دوره های تاریخی بوده است. لذا پژوهش با رویکرد تربیتی به این پدیده پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد که به شیوه توصیفی-تحلیلی و با ابزار فیش برداری انجام پذیرفته است. در این راستا ابتدا به گونه شناسی نسلی و سپس ریشه یابی تاریخی در تمدنهای اولیه، اسلام، جهان معاصر و ایران و ادبیات پرداخته شد؛ سپس مولفه های تشخیص گسست نسلی شناسایی و در نهایت راه های برون رفت از این پدیده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مربیان، والدین و مدیران یک کشور باید با عوامل موثر بر این پدیده آشنا شده و عوارض سوء آن را بشناسند. روش های فرهنگی و تربیتی صحیح، شامل تناسب شیوه هاى تبلیغى با نیازهاى هر دوره، شناخت ویژگی های جوان، آموزش اندیشیدن و تفکر صحیح به جوانان و پرهیز از القا افکار، عقاید و ارزشهای خود، تغییر در نظام تربیتی و روش های آن، محبت و احترام نسبت به نسل جوان، تغییر روش در آموزش دین و مذهب، مشارکت دادن نسل جدید در امور گوناگون جامعه و بکارگیری الگوهای جدید ضمن حفظ فردیت جوانان می تواند سرعت این پدیده را کاهش دهند.

إنّ الجانب التربوی من الجوانب الهامه فی الأدب، فهناک أدباء یتصف أدبهم بالجوانب الأخلاقیه و التربویه یتناولون سلوک المرء فی مجالات الحیاه و یهتمون فی أدبهم ببعض القضایا المتعلقه بالتربیه؛ و منهم ابن المقفع الذی اهتم الباحثون اهتماما بالغاً بکشف جوانب هامه من فکره فی مجال الدراسات اللغویه و البلاغیه؛ إلا أنّ الجانب التربوی من فکره لم یحظ بتلک العنایه. و مما یلفت النظر هو ترکیز ابن المقفع فی آثاره علی الجانب التربوی و محاولته وضع الأهداف التربویه فی أدبه، ثم تقدیم المناهج التی تحقق تلک الأهداف من خلال تحدید المبادئ التی عمل علی توضیحها و التأکید علیها و علی إصلاح الإنسان و استقامته. یهدف هذا المقال باعتماده منهج تحلیل النصّ، إلى دراسه و تحلیل أهم الآراء و الأفکار و المبادئ التربویه عند ابن المقفع من خلال استقراء آرائه المبثوثه ضمن کتاباته و رسائله. و قد توصّل البحث أخیراً إلی أنّ ابن المقفع الأدیب کان من الأدباء المربین و المصلحین و عمل فی المجالین النظری و العملی، و الجانب التربوی الذی تطرّق إلیه خیر نموذج لکی یرشد المجتمع الإنسانی إلی حیاه أفضل تضمن له سعاده الدارین.

هدف پژوهش، بررسی رویکرد تربیتی تزکیه در روایات و کاربرد آن در محورهای چهارگانه سبک زندگی اسلامی است. روش انجام پژوهش، توصیفی تحلیلی است که روایات مربوطه با شیوه کیفی تحلیل شده اند. از نتایج پژوهش آن است که توأم بودن تهذیب و رشد در این رویکرد، سبک زندگی اسلامی را سامان می دهد و در محور ارتباط با خدا، موجب غفلت زدایی و رشد شناخت و باور به قوانین الهی، بندگی، شکر و رضایت نسبت به تدبیر های پروردگار است؛ در محور خویشتن، عامل پرهیز از رفتارهای ضداخلاقی، پرورش عقلانیت، بازشناسی و بازسازی فطرت است. و در محور ارتباط با دیگران، باعث پرهیز از رفتارهای ضداخلاقی نسبت به دیگران، تسری دادن تولی و تبری به گستره افراد بشر با محوریت خداوند، تکریم و حسن معاشرت است و در محور جهان هستی، تنزّه متربی از افکار غیرعقلانی درباره افعال خداوند، مصون ماندن از آسیب زدن به طبیعت و جلوگیری نکردن از بهره مندی انسان ها از مواهب طبیعی، شناخت بهتر طبیعت و جهان هستی و مسئولیتش درباره عمران طبیعت، و بهره برداری صحیح و به اندازه از نعمت های الهی است.

مقاله حاضر با عنوان «بررسی و مقایسه شخصیت علمی علامه مصباح و خواجه نصیرالدین طوسی با رویکرد تربیتی» به منظور تبیین برخی امتیازات آن دو عالم بین المللی شیعی تدوین شده است. این نوشتار به دلیل ارتباط مستقیم با متون دینی و آثار مکتوب شخصیت های مورد بررسی، باروش توصیفی تحلیلی انجام شده است. با وجود فاصله زمانی طولانی زندگی علامه مصباح با خواجه نصیر الدین طوسی، مشابهت آن دو بزرگوار در تحصیل، جایگاه علمی، فعالیت های علمی، تربیت شاگرد و آثار تألیفی نسبتاً زیاد است. همان گونه که خواجه نصیرالدین در قرن هفتم در موارد یادشده، سرآمد و پرآوازه بود؛ علامه مصباح در عصر حاضر در تنوع آثار، تربیت شاگرد و راه اندازی مراکز مؤثر علمی کم نظیر است. افزون براین امتیازات، علامه مصباح از ویژگی هایی همچون انگیزه دینی قوی، اندیشه جهانی نشر علوم اسلامی و نیز مدیریت اثربخش برخوردار بوده، که نتایج آن در اکثر مراکزعلمی کشورهای مخلف، به روشنی مشاهده می شود.

هدف این پژوهش تبیین ماهیت معنویت از دیدگاه اسلام است لذا پژوهش حاضر ازنظر هدف، پژوهشی توسعه ای و ازنظر معرفت شناسی پژوهشی کیفی است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفت. روش تحلیل داده ها در این پژوهش، تحلیل مفهومی پیش رونده است. برای این منظور ابتدا مفهوم معنویت، سپس رویکردها (جریان های فکری) مرتبط با معنویت به شیوه تحلیلی موردمطالعه قرارگرفته تا از طریق تحلیل و ارزیابی این رویکردها به سمت استنباط مفهوم معنویت و کشف جوهره اصلی آن یعنی ماهیت معنویت، ویژگی های انسان معنوی، و ابعاد معنویت دینی از نگاه اسلام، درک  نسبتاً جامعی از معنویت دست یابیم. نتایج و یافته های این پژوهش نشان داد که معنویت دینی کیفیت (حالتی) روحانی است که در اثر ارتباط انسان با عالم معنا و واجب الوجود (خدای متعال) از مسیر عبودیت و بندگی خدای متعال و بر مبنای مبانی معرفت شناختی و احکام اسلام همچنین ارزش های اخلاق اسلامی برای دستیابی به بالاترین سطح از قرب الهی، قلب سلیم و حیات طیبه شکل می گیرد. از این دیدگاه انسان معنوی دارای ویژگی هایی شامل احساس فقر و نیاز به خداوند، اعتقاد به وجود و یگانگی خدا، اعتقاد به عالم غیب، اعتقاد به معاد، اعتقاد به هدفمندی آفرینش، اعتقاد به اختیار انسان، خودشناسی، معرفت به احکام دین و التزام عملی به آن ها و معرفت به ارزش های اخلاقی و التزام عملی به آن ها است همچنین معنویت اسلامی دارای چهار بعد شامل بعد معرفتی، عاطفی، ارادی و کنشی است.