مطالب مرتبط با کلیدواژه
۶۱.
۶۲.
۶۳.
۶۴.
۶۵.
۶۶.
۶۷.
۶۸.
۶۹.
۷۰.
۷۱.
۷۲.
۷۳.
۷۴.
۷۵.
۷۶.
۷۷.
۷۸.
۷۹.
۸۰.
نقد ترجمه
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۱۸۶)
217 - 224
حوزه های تخصصی:
جن نیکسون نویسنده کتاب به سوی دانشگاه بافضیلت می کوشد در کتاب خود، ابعاد اخلاقی کنش دانشگاهی را به تصویر کشیده و نشان دهد در جهان معاصر، کدام جنبه دانشگاه برتری دارد و چگونه می توان در دانشگاه، با فضیلت زیست و مناسبات فضیلت مندانه برقرار ساخت. کتاب مذکور در سال 1397 توسط بختیار شعبانی ورکی و همکاران، ترجمه شده و توسط دانشگاه شهید بهشتی به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در نوشتار پیش رو در تلاش است برخی خطاهای راه یافته به ترجمه فارسی کتاب را گزارش و ترجمه پیشنهادی خود را ارائه دهد.
در گیرودارِ دقت و زیبایی نگاهی به ترجمه کتاب عرفان و فلسفه نوشته والتر استیس
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۱۸۶)
311 - 322
حوزه های تخصصی:
امروزه با توجه به رشد چشم گیر ترجمه بیش از هر زمانی ارتقای کیفیت ترجمه ها ضرورت پیدا کرده است. یکی از کم هزینه ترین و سودمندترین راه های دستبابی به این مهم، همانا نقد ترجمه است. همان گونه که مطالعه و مقابله ترجمه های بزرگان سودمند است، نقد آنان نیز خالی از فایده نیست. در این مقاله کوشیده ام تا قسمتی از لغزش های مترجم محترم استاد خرمشاهی در کتاب عرفان و فلسفه را بنمایانم و از این رهگذر قدمی کوچک و لرزان در مسیر نقد ترجمه بردارم.
خاستگاه لغزش های معنایی مترجمان خطبه های نهج البلاغه در برگردان مشتقات باب استفعال(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تاکنون ترجمه های گوناگونی از نهج البلاغه به زبان فارسی انجام گرفته، اما به طورکلی به دلیل کاستی هایی که در ترجمه زبان عربی به زبان فارسی وجود دارد، این ترجمه ها مورد نقد و بررسی بسیاری از ادیبان قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از معاجم مختلف لغوی، کتب صرفی ، نحوی و شروح نهج البلاغه، چالش های پیش روی مترجمان در برگردان مشتقات باب استفعال -که 304 مرتبه در 241 خطبه نهج البلاغه استعمال شده- مورد مطالعه قرار گرفت. براین اساس، داده های مربوط به نُه مورد از مشتقات باب استفعال از کل خطبه های نهج البلاغه انتخاب و در پنج برگردان به فارسی نهج البلاغه از فیض الاسلام، دشتی، شهیدی، انصاری و زمانی مورد بررسی و نقد قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که "تسامح در تشخیص معنای لغوی ماده در برگردان مشتقات باب استفعال" و "مسامحه کاری در تشخیص معانی باب استفعال" از مهم ترین آسیب های پنج ترجمه یادشده است. ازنظر کمّی نیز گزارش آماری عملکرد مترجمان در نمونه های مورد بررسی نشان داد که ترجمه های فیض الاسلام، انصاری، شهیدی و دشتی در تشخیص معنای لغوی ماده، کمترین میزان لغزش و تسامح را دارند و با دو لغزش ترجمه های موفق در این زمینه هستند. در تشخیص معانی باب استفعال ترجمه شهیدی تنها با دو لغزش، برگردانی موفق در این زمینه بوده است.
تحلیل خطا در آموزش زبان های خارجی با توجه ویژه به ارزیابی خطا در آموزش ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تکوین و توسعه دانش و مهارت زبانی دانشجویان از اصلی ترین اهداف کلاس درس زبان خارجی دانشگاهی است . منظور از تکوین مهارت ترجمه در کلاس درس ترجمه ، ایجاد توانایی در باز آفرینی مطلوب انواع متون ، ا ز زبان مبدأ به زبان مقصد است . تحقق این هدف با بکار گیری شیوه های گوناگون در کلاس درس ترجمه امکان پذیر است . تحلیل خطا به عنوان یکی از زیر شاخه های اصلی زبانشناسی کاربردی ، از یکسو در گستره مباحث مربوط به آموزش زبان و از سویی دیگر در آموزش ترجمه از جایگاه ویژه ای برخوردار است . بررسی عوامل مؤثر در تحلیل خطا ، نقش بکار گیری نظریه های مرتبط با علم ترجمه در کلاس درس ترجمه ، شیوه ها ی تشخیص ، طبقه بندی ، ارزیابی و تصحیح خطا و تأثیر ارائه انواع متون ترجمه شده در کلاس ترجمه آلمانی از اهداف اصلی مقاله حاضر ند.
بررسی تعریب داستان «شاه و کنیزک» مثنوی با تکیه بر الگوی وینی و داربلنه (موردپژوهی مقایسه ترجمه منظوم هاشمی و جواهری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مثنوی مولانا در آن سوی مرزهای زبان و فرهنگ فارسی بازتابی گسترده داشته و مخاطبان بسیاری را شیفته خود ساخته است. این اثر فاخر در میان کشورهای عربی نیز از توجه ویژه ای برخوردار بوده است. ادبای عرب -در قالب های نظم و نثر- به ترجمه و شرح این شاهکار ادبی - عرفانی پرداخته اند که در این میان، ترجمه های منظوم دو شاعر معاصر عراقی، عبدالعزیز جواهری و محمد جمال هاشمی در معرفی مثنوی به مخاطبان عرب نقشی برجسته ایفا کرده است. آشنایی این دو مترجم با چارچوب اندیشه سراینده مثنوی و قرابت فرهنگی دو زبان، فضای روحانی اشعار را در تعریب این اثر نمایان می سازد. در مقاله حاضر پس از بیان ویژگی های این دو ترجمه منظوم، برگردان داستان آغازین مثنوی، یعنی «شاه و کنیزک» را با تکیه بر هفت راهبرد ترجمه «وینی» و «داربلنه» مورد ارزیابی قرار دادیم. این بررسی بیانگر آن است که تعریب جواهری به دلیل بهره گیری پربسامد از الگوهای ترجمه مستقیم و به طور ویژه ترجمه لغوی به متن مبدأ نزدیک تر است. ضمن آنکه وفاداری به متن و رعایت امانت از ویژگی های مثبت این ترجمه به شمار می آید. درحالی که در ترجمه منظوم هاشمی، ساختارهای نحوی و معنایی زبان مقصد بیشتر جلوه دارد. این مترجم به جای تعریب دقیق ابیات به تصریح معانی ضمنی داستان پرداخته است تا درک داستان برای خواننده زبان دوم آسان شود. در میان راهبردهای هفتگانه ترجمه نیز جابه جایی و تعدیل در ترجمه هاشمی، فراوانی قابل توجهی نسبت به دیگر مراحل دارد.
نقد ترجمه رمان «فرانکشتاین فی بغداد» نوشته احمدسعداوی بر اساس نظریه گارسس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نقد ترجمه به تحلیل و ارزیابی کیفیت ترجمه از طریق بیان نقاط مثبت و منفی می پردازد. یکی از شیوه های نقدی به کارگیری نظریه ها است. نظریه ای که در این پژوهش برای نقد ترجمه رمان «فرانکشتاین فی بغداد» نوشته احمد سعداوی به کار گرفته شده، نظریه گارسس است. این نظریه در سال ۱۹۹4 توسط کارمن گارسس اسپانیایی پیشنهاد شده که مبتنی بر چهار سطح «معنایی- لغوی»، «نحوی- واژه ساختی»، «گفتمانی- کارکردی» و «سبکی- عملی» است که هر سطح دارای زیرگروه های مرتبط به خود است. در این الگوی پیشنهادی با کمک این زیرگروه ها می توان افزایش، مانش (حفظ) و کاهش اطلاعات زبان مبدأ در زبان مقصد و همچنین ویژگی های مثبت و منفی ترجمه را بررسی کرد. در نهایت طبق نظریه گارسس بررسی کفایت و مقبولیت هر ترجمه، بستگی به ویژگی های مثبت و منفی آن دارد. در واقع هرچه تعداد ویژگی های مثبت ترجمه ای بیشتر باشد، ترجمه از کفایت و مقبولیت برخوردار است. این جستار با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی همه بخش های ترجمه أمل نبهانی از رمان «فرانکشتاین فی بغداد» در هر چهار سطح نظریه گارسس پرداخته است. طبق بررسی های این پژوهش که با جای گذاری نمونه های قابل تطبیق ترجمه با زیرگروه های نظریه گارسس به دست آمده در سطح اول (معنایی- لغوی) و سطح دوم (نحوی- واژه ساختی) نظریه، بیشترین نمونه ها از ترجمه این رمان یافت شد و به دلیل داشتن ویژگی های مثبت که پرشمارتر از ویژگی های منفی است این ترجمه ازکفایت و مقبولیت برخوردار است.
بررسی تعریب کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» اثر استاد مطهری براساس مدل گارسس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نقد و ارزیابی ترجمه، بخش مهمی از کار ترجمه است که به رشد و تکمیل آن منجر می شود. نظریه ارزیابی کیفیت ترجمه گارسس (1994) به دلیل دارا بودن معیارهای میزان قابلیت و کیفیت متون ترجمه در تشخیص سطح کیفی ترجمه ها بسیار کارآمد است. کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» استاد مطهری از جمله کتاب های برجسته در زمینه تاریخ، فرهنگ و سیاست است که با عنوان «الإسلام و إیران»، به زبان عربی ترجمه شده است. در پژوهش حاضر، تعریب این کتاب با تکیه بر الگوی «کارمن والرو گارسس» و در چهار سطح واژگانی، دستوری، گفتمانی و سبکی و به روش توصیفی- تحلیلی، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش، بیانگر آن است که این تعریب -با توجه به تکنیک های منفی بیشتر- تنها از کفایت برخوردار است نه مقبولیت. مترجم در دو سطح «معنایی- لغوی» و «نحوی- صرفی» نسبت به سطوح دیگر مدل گارسس موفق تر عمل کرده و در سطح «گفتمانی- کارکردی» و «سبکی- عملی» نیازمند بازنگری است. از عیوب اساسی ترجمه، حذف های مخل و نابجا است که شامل حذف واژه، جمله، پاراگراف و صفحات متعدد است. در کنار حذف، شاهد پدیده بسط یا پرگویی بیش از اندازه هستیم که گاه منجر به تحریف متن می شود.
تحلیل گفتمان کاربردی: مرور انتقادی یک ترجمه
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۲ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۸۷)
211 - 221
حوزه های تخصصی:
کتاب تحلیل گفتمان کاربردی: فرهنگ عامه، رسانه ها و زندگی روزمره اثر آرتور آسابرگر، کتابی در حوزه تحلیل گفتمان است که با ترجمه حسین پاینده توسط انتشارات مروارید در سال 1398، روانه بازار نشر شده است. نویسنده در نوشتار حاضر با هدف نقد ترجمه مذکور، نخست ایده های بنیادین کتاب را بیان داشته و در ادامه، برخی دشواری های راه یافته به ترجمه مذکور را متذکر می شود.
نقدنگاشت ترجمه های قرآنی (4): نقد و بررسی دو ترجمه برگزیده کتاب سال 1390 حسین استاد ولی و سید علی موسوی گرمارودی
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۲ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۸۷)
231 - 250
حوزه های تخصصی:
نویسنده در نوشتار پیش رو، در تلاش است دو ترجمه از قرآن را (ترجمه سیدعلی گرمارودی و حسین استادولی) که حائز رتبه اول کتاب سال 1390 شده اند؛ ضمن مقایسه، در بوته نقد و بررسی قرار دهد. وی در راستای این هدف، با بیان آیات سوره حمد و 13 آیه از سوره بقره، هر دو ترجمه را مطابق با چاپ سوم ترجمه استادولی و چاپ دوم ترجمه گرمارودی، بیان کرده و سپس، دیدگاه خود را مطرح می سازد.
بررسی تفسیری و نقد ترجمه آیه های متناقض نما با عصمت پیامبراکرم| با تاکید بر آیه 7 ضحی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶
103-126
حوزه های تخصصی:
خدای متعال در برخی از آیات قرآن به نوعی عتاب گونه، پیامبراکرم | و دیگر پیامبران را مورد خطاب قرار داده یا در مورد ایشان سخن گفته که تداعی کننده مضامینی متناقض نما با عصمت ایشان است. ترجمه این آیات از زبان مبدا به زبان مقصد و انتقال صحیح محتوای آن، افزون بر نگاه داشت ساختارهای دستوری و بلاغی و هم سانی تاثیر متن مبدا و مقصد، و نیز رعایت مقوله های تفسیری، روایی و زبان شناختی، احاطه و اشراف ویژه به مبانی کلامی صحیح و تنقیح شده و نیز بازتاب این مبانی در زبان مقصد را طلب می کند تا تلقی عدم عصمت پیامبران را در ذهن خواننده ایجاد ننماید. پژوهش حاضر در صدد است تا به نقد ترجمه آیه 7 ضحی از میان برخی ترجمه های امین، معنایی، آزاد و تفسیری بپردازد و ضمن تبیین مستدل برتری ها و کاستی های مترجمان مذکور، بهترین روش و قواعد ضروری ترجمه این دسته از آیات را در پیش روی مترجمان و مخاطبان ترجمه قرآن قرار دهد. معادل گزینی ناصحیح و نیز ساختاربسندگی، ترجمه آیه مورد بحث را از غایت آن دور کرده و در مقابل، ترجمه مزجی می تواند روشی مناسب برای برگردان این دسته از آیات به شمار آید و مترجم را در برآوردن اهداف ترجمه موفق تر کند.
تحلیلی گفتمان شناختی بر طیف های نقشی گفتمان نماها در نقد ترجمه: کاربردهای آموزشی و پژوهشی در مدیریت گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹
91 - 116
حوزه های تخصصی:
نقش های منظورشناختیِ قدرتمند و گوناگونِ گفتمان نماها، معنای واژگانی آنها را در گفتمان بی اعتبار می کند. نتیجه این فرایند، حساسیتِ گسترده این عناصر گفتمانی در پیوند با متغیرهای بافتی است. نقش ها و راهبردهای دقیقِ گفتمان نماها فقط در چارچوب هدف های ارتباطی خلاق، آشکار می گردد. بنابراین، به باور پژوهشگران، بررسی نقش گرایانه آنها در بافت اجتماعی، کاربردی ترین روش مطالعه آن هاست. مبانی معرفت شناختی این پژوهشِ توصیفی، کیفی و اکتشافی مشتمل بر تحلیل دیدگاه های پژوهشگران به نام و تجزیه و تحلیل منظورشناسانه پیکره خلاق و پیچیده متون نقد ترجمه است. این پژوهش با بهره گیری از الگوهای گفتمان شناختی فریزر (Fraser, 2006) و برینتن (Brinton, 1996) به تجزیه و تحلیل طیف های گوناگون نقشی گفتمان نماها در متن های نقد ترجمه، طی سه دهه و بر پایه نمونه برداری تصادفی خوشه ای پرداخته است. در این پژوهش، الگوی طیفِ نقشیِ شش وجهیِ مدیریت گفتمان در حوزه نقد ترجمه کشف گردید که پیش تر در کتاب های دستور و فرهنگ لغت ها بحث نشده و از دستاورد های این مقاله هستند. یافته کاربردی پژوهش حاضر این است که معنای گزاره ای گفتمان نماها در نتیجه فرایند کاربردی شدگی به شدت تغییر می یابد؛ دارای نقش ها و رفتارهای منظورشناختی می گردد؛ و سرانجام طیف نقشی چندگانه تعاملی گفتمان نماها را به وجود می آورد. این طیف نقشی، تحت تأثیر استنباط های پیچیده و خلاق قرار گرفته و همیشه در حال دگرگونی، تحول و گسترش است. در پایان، کاربردهای گوناگونی نیز تحلیل و پیشنهاد گردید.
زمان دستوری و تلویحات ایدئولوژیک آن در ترجمه با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹
185 - 211
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش، با استفاده از مدل نقد ترجمه فرحزاد (Farahzad, 2012) که ترکیبی از تحلیل گفتمان انتقادی، راهکارهای ترجمه ای و بینامتنیت است، زمان دستوری فعل ها در پیکره ای مشتمل بر دو زندگی نامه سیاسی و ترجمه فارسی آن ها بررسی شد. هدفِ پژوهش، بررسیِ تغییرات زمان دستوری در ترجمه و امکان تلویح های ایدئولوژیک برآمده از این تغییرات از سوی مترجم است. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی به نقد ِمقابله ای پرداخته و با الگوگیری از مدل سه وجهی فرحزاد (همان) فقط در سطح متنی انجام شده است. هر جمله و بند از زبان پیشین (مبدأ) با معادل آن در زبان پسین (مقصد) یک به یک از جنبه زمان دستوری مقایسه شدند. در روندِ بررسی زمان دستوری از زندگی نامه سیاسی دو چهره سرشناس (نلسون ماندلا و مارگارت تاچر) بهره گرفته شد که هر کدام از منظر قدرت حاکم بر جامعه ایران، جایگاه اجتماعی سیاسی ویژه ای دارند؛ کاربرد زمان دستوری از سوی مترجم گاه بیانگر تلویح های ایدئولوژیک برای معرفی ماندلا به عنوان یک چهره سیاسی معتبر و اخلاقی است. در بررسی زندگی نامه تاچر مترجم وضعیت جدیدی در بازنمایی وقایع می یابد. پیشینه سیاسی تاچر نمایانگر موضع گیری های وی وتأثیر این موضع گیری ها در بازنمایی رویدادها و نمایش ایدئولوژیک آن در جامعه و تأثیرات آن بر ترجمه غیر قابلِ انکار است. یافته ها نشان می دهند که تغییرات زمان دستوری در دو کتاب زندگی نامه ماندلا و تاچرکه منجر به بروز تلویحات ایدئولوژیک شده اند، مانند هم نیست. اگر چه میزان تلویح های ایدئولوژیک به دست آمده از تغییر زمان دستوری، آمار چشمگیری را در این پژوهش نشان نمی دهد، اما نمی توان راهکار های گوناگون مترجم و تأثیرات قدرت و ایدئولوژی حاکم بر جامعه ایران را بر ترجمه نادیده گرفت. به باور نگارنده، تلویح های ایدئولوژیک برآمده از زمان دستوری در هر دو ترجمه در تلاش برای نشان دادن چهره خاصی از فرد است.
نقدی بر ترجمه کتاب نقوش فارسیه علی لوحه عربیه با عنوان نگاره های فارسی بر سنگ نوشته ادب عربی براساس نظریه انتخاب های ترجمه ای فرزانه فرحزاد
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر با شتاب گرفتن حرکت ترجمه انواع متون از عربی به فارسی، ضرورت نقد ترجمه معیارمند، بیش ازپیش خودنمایی می کند، بر همین اساس، پژوهش حاضر درنظر دارد ترجمه فارسی کتاب نقوش فارسیه علی لوحه عربیه، با عنوان نگاره های فارسی بر سنگ نوشته ادب عربیرااز منظر نظریه «انتخاب های ترجمه ای فرزانه فرحزاد» مورد نقد و بررسی قرار دهد. برای این منظور، انتخاب های ترجم ه ای کتاب مذکور که بنابر نظریه فرحزاد در سه سطح متن، پیرامتن و نشانه ای تقسیم بندی می شود، بررسی و مشخص شد که تغییرات ترجمه ای ایجادشده در سطح متن، غالباً با هدفی خاص بوده و قابل توجیه است؛ البته گاهی نیز این تغییرات از روی اشتباه مترجمان ایجاد شده است. همچنین در سطح پیرامتن نوع نگارش مقدمه مترجمان باعث شده تا مخاطب کتاب هیچ پیش انگاشتی از مطالب متن و روش ترجمه نداشته باشد. طرح جلد و نوع خط که در سطح نشانه ای موردبررسی قرار می گیرد از نقاط قوت ترجمه است.
معرفی موسیقی الشعر اثر ابراهیم أنیس و نقد ترجمه آن با عنوان موسیقیِ شعر
حوزه های تخصصی:
در این مقاله ابتدا به اختصار کتاب موسیقی الشعر تألیف ابراهیم أنیس معرفی و بررسی شده است. پس از آن ترجمه کتاب به فارسی با عنوان موسیقی شعر که به قلم نرگس انصاری و طیبه سیفی به فارسی ترجمه شده، نقد و بررسی شده است. در نقد ترجمه ضمن اشاره به دشواری ترجمه کتاب به دلیل دشواری موضوع و تنوع شواهد شعری و ذکر برخی از محاسن آن، مانند درنظر گرفتن نحو زبان مبدأ و جابه جایی مناسب عبارات، برخی از اشکالات وارد بر ترجمه نیز مطرح شد که از جمله آن ها ناکامی در ترجمه برخی از اصطلاحات تخصصی، ناهماهنگی در آوردن معادل برای یک اصطلاح واحد، ترجمه نادرست برخی عبارات، اشتباه در ترجمه برخی عبارات عادی، خطا در مشکول کردن عبارات، و اشکالات تایپی و نگارشی متن ترجمه است که امید است در چاپ دوم کتاب، این اشکالات برطرف شود.
نقدنگاشت ترجمه های قرآنی (5) بخش دوم نقد و بررسی دو ترجمه قرآن برگزیده سال 1390
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۲ خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۸)
317 - 330
حوزه های تخصصی:
نویسنده در نوشتار پیش رو، در تلاش است دو ترجمه از قرآن را (ترجمه سیدعلی گرمارودی و حسین استادولی) که حائز رتبه اول کتاب سال 1390 شده اند؛ ضمن مقایسه، در بوته نقد و بررسی قرار دهد. وی در راستای این هدف، با بیان آیاتی از سوره های قرآن هر دو ترجمه را مطابق با چاپ سوم ترجمه استادولی و چاپ دوم ترجمه گرمارودی، بیان کرده و سپس، دیدگاه خود را مطرح می سازد.
نقد ترجمه محمد دشتی از حکمت های نهج البلاغه بر اساس الگوی لادمیرال (1994)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین رویکردهای پژوهشگران مطالعات نهج البلاغه، بررسی ترجمه ها و نقد و تحلیل آن هاست که می تواند لایه های پنهان معنایی و مفهومی نهج البلاغه را نمایان ساخته و روش ها و ملزومات یک ترجمه مناسب را ارائه دهد. با توجه به اینکه نظریه لادمیرال (1994) ارائه ترجمه ای مقصدگراست و هدف آن، انتقال کامل معنا و مفهوم است و دشتی نیز تلاش کرده ترجمه ای قابل فهم برای عموم ارائه دهد، جستار حاضر می کوشد تا ترجمه حکمت های نهج البلاغه دشتی را از زاویه نظریه ترجمه لادمیرال (1994) به روش توصیفی- تحلیلی بررسی نماید. از این رو تمام حکمت های نهج البلاغه به همراه ترجمه آن ها با 11 مؤلفه ذکرشده در نظریه مذکور تطبیق داده شد. یافته ها نشان از تطابق ترجمه دشتی با نظریه لادمیرال دارد و تمام تلاش مترجم بر آن بوده تا پیام متن را به مخاطب برساند. همچنین معلوم شد که مؤلفه خوانایی بیشترین کاربرد را در ترجمه دشتی داشته که هدف آن تلاش بر انتقال پیام متن به مخاطب است.
بررسی بازنمایی تنکیر در ترجمه های فارسی قرآن قرن دهم، الهی قمشه ای، انصاری، رضایی اصفهانی، صفوی و ترجمه تفسیر طبری (مطالعه موردی سوره بقره)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تنکیر یکی از اسالیب پرکاربرد در متون زبان عربی، بالأخص قرآن کریم است که معانی مختلف و متنوعی را در خود جای داده است. آگاهی از این معانی برای مترجم ضروری است و به او در انتقال درست مفهوم کمک می رساند. پژوهش حاضر در پی آن است که معانی نهفته در نکره را بررسی کرده و بازتاب آن را در شش ترجمه مختلف فارسی (ترجمه تفسیر طبری، قرآن قرن دهم، الهی قمشه ای، انصاری، رضایی اصفهانی و صفوی) از سوره بقره مورد نقد و بررسی قرار دهد. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته، حاکی از این است که مترجمان گرچه در مواردی، موفق به نمایاندن تنکیر کلمات متن اصلی در ترجمه های خود شده و از این حیث، رضایی اصفهانی بهترین و الهی قمشه ای ضعیف ترین عملکرد را به خود اختصاص داده اند، اما مجموع عملکرد ترجمه های شش گانه چنان نیست که بتوان آن را مناسب و موفق قلمداد کرد. ازجمله مواردی که نشانگر عملکرد ضعیف مترجمان است، عبارتند از: 1. انتقال نکره بودن کلمه و عدم انتقال معنای تنکیر؛ 2. بی اعتنایی به نکره در برخی نقش ها همچون حال؛ 3. توجه نکردن به کلمه ای که در یک آیه هم به صورت معرفه به کار رفته و هم به صورت نکره؛ 4. عدم عنایت کافی به واژه ای که در یک عبارت دو بار به صورت نکره ذکر شده است؛ 5. انعکاس تنکیر یک کلمه و عدم بازنمایی این ویژگی در واژه ای دیگر که به هم عطف شده اند.
بررسی ترجمه ی انگلیسی غزلی از حافظ بر پایه برداشت درست از متن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شعرپژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)
85 - 120
حوزه های تخصصی:
بررسی ترجمه ی انگلیسی غزلی از حافظ بر پایه ی برداشت درست از متن [i] شیرین رزمجو بختیاری * چکیده مترجمان بسیاری شعر حافظ را به زبان انگلیسی ترجمه کردهاند. در ترجمه ی شعر حافظ دو نکته ی بسیار مهم وجود دارد؛ نخست ضرورت فهم دقیق شعر حافظ است و دیگر ضرورت آگاهی دقیق و عمیق از واژگان، تعابیر، اصطلاحات و ساختار زبان مقصد. هراندازه که مترجم با زبان مبدأ و مقصد آشنایی داشته باشد، زبان شعر و ادب در هر زمان و در هر فرهنگ به عنوان یک مؤلّفه ی کاملاً مستقل نیازمند تخصّص و مهارت است. در پژوهشِ حاضر یکی از غزل های حافظ با مطلعِ «مزرع سبز فلک دیدم و داسِ مه نو...» در پنج ترجمه ی انگلیسی از مترجمان فارسیزبان، یعنی شهریار شهریاری و عبّاس آریان پور و انگلیسیزبان، یعنی ویلبرفورس کلارک، پل اسمیت، رابرت بلای و لئونارد لویسون به صورت همزمان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتهاست. در این پژوهش از نظریه ی آنتوان برمن برای تحلیل ترجمهها بهرهبرده و با استفاده از نظریه ی تحریف های معمول در ترجمه ی متون ادبی، ترجمهها مورد نقد و تحلیل قرار داده شدهاست. اگر چه تصوّر غالب این است که مترجمان فارسیزبان فهم بهتری از شعر حافظ دارند، امّا پس از بررسی و تحلیل ترجمههای این مترجمان، عیوب ترجمه ی آن ها که ناشی از دانش ناقص ادبی و اطّلاعات ناکافی آنها از زبان هنری حافظ بود، آشکار شد. مترجمانِ انگلیسیزبان اغلب به متنِ مبدأ پایبندتر بودهاند، امّا گاهی تلاش کردهاند با جایگزین کردن برخی مؤلفه ها شعر حافظ را به فرهنگِ زبانِ مقصد نزدیکتر کنند.
نقدنگاشت ترجمه های قرآنی (6): نقد و بررسی ترجمه جناب آقای گرمارودی و جناب آقای استاد ولی از قرآن کریم دو ترجمه برگزیده سال 1390، بخش سوم
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۲ مرداد و شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۹)
271 - 285
حوزه های تخصصی:
نویسنده در نوشتار پیش رو، در تلاش است دو ترجمه از قرآن را (ترجمه سیدعلی گرمارودی و حسین استادولی) که حائز رتبه اول کتاب سال 1390 شده اند؛ ضمن مقایسه، در بوته نقد و بررسی قرار دهد. وی در راستای این هدف، با بیان آیات 25 تا 34 از سوره بقره هر دو ترجمه را مطابق با چاپ سوم ترجمه استادولی و چاپ دوم ترجمه گرمارودی، بیان کرده و سپس، دیدگاه خود را مطرح می سازد.
بررسی ترجمه آیت الله مکارم شیرازی از قرآن با تکیه برالگوی تحریف متن آنتوان برمن (مطالعه موردی: آیات سوره جمعه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
متن قرآن از متون حساس دینی است که درک صحیح مفاهیم آن در زندگی مسلمانان، اهمیت بسزایی دارد؛ ازاین رو، باید ترجمه ای متناسب و درخور با متن مبدأ و وفادار به آن ارائه شود تا نزدیک تر به مقصود وحی باشد و راهگشای مشکلات آنان شود. نظریات متعددی در زمینه ترجمه ارائه شده که پژوهش حاضر براساس روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر نظریه آنتوان برمن فرانسوی به نگارش درآمده است. او در نظریه خود با نهایت سخت گیری، مخالفت خود را در همه جهات با ترجمه ای که وفادار به متن مبدأ نباشد، اعلام می دارد. در این نوشتار، ترجمه آیت الله مکارم شیرازی براساس هفت مؤلفه (عقلایی سازی، شفاف سازی، اطناب کلام، تفاخرگرایی، غنازدایی کیفی، غنازدایی کمّی و تخریب ضرب آهنگ متن) از مؤلفه های سیستم تحریف متن آنتوان برمن بررسی شده است. مترجم در زمینه عقلایی سازی، بیشترین و در زمینه تفاخرگرایی و تخریب ضرب آهنگ متن، کمترین میزان تحریف را دارد. ترجمه ایشان در برخی موارد، دچار اطناب کلام، شفاف سازی و غنازدایی کیفی و کمّی شده است. به طور کلّی ترجمه مکارم شیرازی براساس هفت مؤلفه برمن، ترجمه ای وفادار به متن مبدأ است.