مطالب مرتبط با کلیدواژه

درمان شناختی - رفتاری


۲۱.

تأثیر زوج درمانی شناختی- رفتاری در تعارض و بی رمقی زناشویی

نویسنده:
منبع: آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری زناشویی تعارض فرسودگی زوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۵ تعداد دانلود : ۱۶۴۵
تعارض و کشمکش های طولانی زوجین و تنش برآمده از آن مایه بی رمقی زناشویی و نابسامانی در کارکرد خانواده است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری بر تعارض و بی رمقی زناشویی زوجین بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده زوجین آموزگار شهر نورآباد در سال 1395 بود. 64 نفر با روش غیر تصادفی در دسترس از میان جامعه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 32 نفری (هر گروه 16 زن و شوهر) آزمایش و گواه گمارده شدند. زوجین گروه آزمایش در 12 جلسه مداخله، هفته ای 75 دقیقه ای شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها سیاهه بی رمقی زناشویی پاینز (1996) و پرسشنامه تعارض های زناشویی ثنایی (1387) بود. داده ها با آزمون آماری تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان داد آموزش مهارت های شناختی- رفتاری بر تعارض های زناشویی (34/18F=،001/0 P=) و بی رمقی زناشویی (11/18F=،001/0 P=) تأثیرگذار است. با توجه به یافته های پژوهش، می توان گفت که درمان شناختی- رفتاری با تغیر باورهای منفی زوجین و کمک به جلوگیری از تعارض های زناشویی می تواند باعث کاهش تنش میان فردی و سرانجام کاهش بی رمقی زناشویی شود.
۲۲.

اثربخشی درمان شناختی-رفتاری ( اجرای حضوری و اینترنتی) بر راهبردهای تنظیم هیجانی افراد با همبودی بی خوابی و افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در سلامت روانشناختی دوره یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: افسردگی درمان شناختی - رفتاری بی خوابی تنظیم شناختی هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۸ تعداد دانلود : ۶۱۵
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بی خوابی حضوری و مبتنی بر اینترنت بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان افراد مبتلا به همبودی بی خوابی با افسردگی بود. طرح پژوهش شبه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری برای دو گروه آزمایشی و کنترل بود. با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس، چهل و پنج نفر از کارکنان و اساتید دانشگاه که در پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ و پرسشنامه افسردگی بک نمره بالاتر از برش کسب کردند و از طریق مصاحبه تشخیصی بر اساس ملاکهای تشخیصیDSM-5، افسردگی و بی خوابی داشتند، انتخاب شدند. با استفاده از گمارش تصادفی، در هر سه گروه، 15 نفر جایگزین شدند. گروههای آزمایش 6 جلسه درمان شناختی-رفتاری برای بی خوابی دریافت کردند. نتایج نشان داد اجرای حضوری پروتکل درمان درکاهش نمرات فاجعه سازی، افزایش قدرت درک دیدگاه دیگران و تمرکز مجدد بر برنامه ریزی موثرتر از روش اجراء با استفاده از اینترنت بود. دو گروه آزمایشی در راهبردهای نشخوار فکری، تمرکز مجدد مثبت، ملامت دیگران و ملامت خویش با گروه کنترل تفاوت معنی داری داشتند، اما در ارزیابی مجدد مثبت و پذیرش بین سه گروه تفاوتی دیده نشد. بر اساس یافته های پژوهش هر دو شیوه اجرای درمان در بهبود راهبردهای تنظیم شناختی هیجان موثر است
۲۳.

بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و درمان با متادون در کیفیت زندگی، مقابله با ولع و پریشانی روان شناختی افراد در حال پرهیز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره چهاردهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۴۶)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی درمان شناختی - رفتاری ولع مصرف درمان با متادون پریشانی روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۳۶۱
زمینه و هدف :اختلالات مصرف مواد، یکی از مهم ترین مسایل حوزه سلامت روانی به حساب می آید که می تواند برای افراد مبتلا و خانواده و جامعه ای که این افراد در آن زندگی می کنند، موجب پیامدهای زیانباری گردد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان با متادون و درمان شناختی- رفتاری بر کیفیت زندگی، مقابله با ولع و پریشانی روان شناختی افراد در حال پرهیز از مواد مخدر بود. مواد و روش ها:پژوهش در چارچوب طرح های تجربی تک آزمودنی با استفاده از طرح خطوط پایه اجرا شد. بر اساس ملاک های ورود به پژوهش، ۴ نفر با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه متادون درمانی و درمان شناختی- رفتاری قرار گرفتند. افراد تحت درمان با متادون مطابق با تجویز پزشک، درمان خویش را دریافت نمودند و افراد گروه شناخت درمانی، تحت ۱۲ جلسه درمان شناختی- رفتاری اعتیاد قرار گرفتند. تمامی آزمودنی ها در فواصل معین پرسش نامه های کیفیت زندگی، عقاید وسوسه انگیز، پرسش نامه افسردگی Beck (Beck Depression Inventory یا BDI) و پرسش نامه اضطراب Beck (Beck Anxiety Inventor یا BAI) را تکمیل نمودند. یافته ها:با در نظر گرفتن بازبینی دیداری نمودارها، اندازه اثر، شاخص های بهبودی و کاهش نمرات، درمان شناختی- رفتاری در افزایش کیفیت زندگی (اندازه اثر 9/0- در برابر 62/0-) و کاهش علایم افسردگی (اندازه اثر 92/0 در برابر 78/0) مؤثرتر از درمان با متادون بود، اما هر دو روش درمانی در کاهش ولع (اندازه اثر 84/0 در برابر 74/0) و علایم اضطراب (اندازه اثر 86/0 در برابر 87/0) به یک اندازه مؤثر به دست آمد. نتیجه گیری:درمان شناختی- رفتاری از طریق اصلاح چارچوب تفکر موجب کاهش پریشانی های روان شناختی و ولع مصرف و همچنین، بهبود کیفیت زندگی می گردد.
۲۴.

مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش نشانه های افسردگی بیماران زن مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۴۷)

کلیدواژه‌ها: افسردگی درمان شناختی - رفتاری مالتیپل اسکلروزیس درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۱ تعداد دانلود : ۹۵۳
زمینه و هدف :هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری (Cognitive-behavioral therapy  یا CBT) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (Acceptance and commitment therapy یا ACT) بر کاهش نشانه های افسردگی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis یا MS) بود. مواد و روش ها:طرح پژوهش شبه آزمایشی بود که به شیوه پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه شاهد انجام گرفت. از بین بیماران زن مبتلا به MS دارای نشانه های افسردگی مراجعه کننده به انجمن MS در سال 1394، نمونه ای 45 نفره انتخاب شد و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفره CBT، ACT و گروه شاهد قرار گرفتند. جلسات درمانی طی 8 جلسه و در هر جلسه به مدت 45 دقیقه برگزار گردید. داده ها به وسیله پرسش نامه افسردگی Beck (Beck Depression Inventory یا BDI) جمع آوری و با استفاده از تحلیل کواریانس در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها:هر دو روش CBT، ACT در کاهش علایم افسردگی بیماران مبتلا به MS مؤثر بود (001/0 > P). روش CBT نسبت به ACT اثربخشی بیشتری داشت. نتیجه گیری:دو روش CBT، ACT از راه های مؤثر در کاهش افسردگی بیماران مبتلا به MS محسوب می شوند. این نتیجه با توجه به اثربخشی بیشتر CBT، پیشنهاد می کند که CBT به عنوان درمان ترجیحی برای کاهش نشانه های افسردگی در بیماران مبتلا به MS در نظر گرفته شود.
۲۵.

مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و طرحواره درمانی بر کاهش افسردگی بیماران شهر تهران واجد تشخیص کمردرد مزمن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۴۷)

کلیدواژه‌ها: افسردگی درمان شناختی - رفتاری درد مزمن کمردرد مزمن طرحواره درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۰ تعداد دانلود : ۱۳۹۵
زمینه و هدف :افسردگی از رایج ترین اختلالات همراه با دردهای مزمنی همچون کمردرد است که باعث محدودیت هایی در اثربخشی درمان های شناختی- رفتاری در این افراد می شود. وجود مشکلات و محدودیت های مشابه در برنامه های شناختی- رفتاری به منظور درمان افسردگی، باعث گرایش جدید محققان به استفاده از طرحواره درمانی (Schema therapy یا ST) در درمان افسردگی شده است. تحقیق حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری (Cognitive-behavioral therapy یا CBT) و ST درکاهش افسردگی در بیماران ایرانی واجد تشخیص کمردرد مزمن صورت گرفت. مواد و روش ها:این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی بود که به صورت طرح شبه تجربی با پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه شاهد انجام شد. 35 بیمار مبتلا به کمردرد مزمن که برای درمان کمردرد خود به کلینیک فوق تخصصی درد یا درمانگاه جراحی مغز و اعصاب بیمارستان های اختر و امام حسین (ع) شهر تهران مراجعه کرده بودند، با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. کلیه بیماران پرسش نامه های درد مزمن، مؤلفه افسردگی از پرسش نامه 21 سؤالی افسردگی، اضطراب، استرس (Depression anxiety stress scale یا 21-DASS) را در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه تکمیل کردند. همچنین، گروه تحت ST علاوه بر پرسش نامه های ذکر شده، نسخه کوتاه پرسش نامه طرحواره Young-90 سؤالی (Young schema questionnaire-Short form یا YSQ-SF) را نیز تکمیل نمودند. برای بررسی تأثیر دو شیوه درمانی بر کاهش افسردگی بیماران مبتلا به کمردرد مزمن، از مدل رگرسیون با اثر تصادفی در نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها:روش های CBT (005/0 > P) و ST (033/0 > P) تأثیر معنی داری بر کاهش افسردگی بیماران مبتلا به کمردرد مزمن در مرحله پیگیری داشت، اما در این مرحله بین دو روش اختلاف معنی داری از نظر کاهش بر نمرات افسردگی مشاهده نشد (519/0 > P). نتیجه گیری:هر دو روش CBT و ST در بهبود علایم افسردگی مبتلایان به کمردرد مزمن مؤثر است و می تواند به عنوان روش درمانی مناسبی در مبتلایان به درد مزمن افسرده مورد استفاده قرار گیرد.
۲۶.

اثربخشی درمان شناختی –رفتاری مبتنی بر مدل هافمن بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و توجه متمرکز بر خود در اختلال اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری ترس از ارزیابی منفی اختلال اضطراب اجتماعی توجه متمرکز بر خود الگوی هافمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۱ تعداد دانلود : ۷۹۷
مقدمه:هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی –رفتاری مبتنی بر مدل هافمن بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و توجه متمرکز بر خود افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش:طرح پژوهش حاضر به صورت طرح تک آزمودنی با استفاده از خطوط پایه چندگانه پلکانی بود. طی 12 جلسه ، بر روی سه بیمار دختر، در دوره پیگیری یک ماهه و 4 ماهه اجرا شد. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه هراس اجتماعی ، فرم کوتاه پرسش نامه ترس از ارزیابی منفی و پرسشنامه کانون توجه جمع آوری شدندو برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل نموداری و ترسیمی و جهت بررسی معناداری بالینی از درصد بهبودی و اندازه اثر استفاده شد. یافته ها:نتایج نشان داد که درمان شناختی –رفتاری مبتنی بر مدل هافمن منجر به کاهش میزان ترس از ارزیابی منفی و توجه متمرکز بر خود در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می شود. پیگیری 1 ماهه و 4 ماهه حاکی از پایداری تغییرات درمانی بود. نتیجه گیری:براساس یافته های پژوهش حاضر درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر مدل هافمن موجب کاهش میزان ترس از ارزیابی منفی و توجه متمرکز بر خود در مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی می شود ؛ لذا توصیه می شود درمانگران از این مدل درمانی در درمان مبتلایان به این اختلال استفاده کنند.
۲۷.

مقایسه اثربخشی روش های ترک اعتیاد، «دارو درمانی» و «درمان شناختی-رفتاری» بر میزان سازگاری با همسر خانواده های داوطلبان ترک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: دارو درمانی درمان شناختی - رفتاری سازگاری داوطلبان ترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۴۰۶
هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی روش های ترک اعتیاد، دارودرمانی و درمان شناختی رفتاری بر میزان سازگاری خانواده های داوطلبان ترک انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش بیماران مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر تهران در سال 1393 بود. نمونه پژوهش 30 شرکت کننده بود که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به طور گزینشی در سه گروه (10 نفر در هر گروه) قرار گرفتند و هر گروه با روش درمانی مورد نظر که شامل درمان شناختی-رفتاری و دارودرمانی بود تحت درمان قرار گرفتند، ولی گروه گواه در انتظار درمان ماندند. پیش و پس از دوازده هفته درمان، همه شرکت کنندگان با پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر (1976) مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که هر دو شیوه درمانی بر میزان سازگاری افراد موثرند و روش ""شناختی- رفتاری"" موثرتر از روش ""دارو درمانی"" است. نتیجه گیری: درمان های روان شناختی درمان های موثری برای اختلالات هستند و می توانند جایگزین دارودرمانی قرار گیرند.
۲۸.

مقایسه اثربخشی سه رویکرد راه حل مدار، شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان مطلقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری درمان راه حل محور درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۴۸
با توجه به افزایش میزان طلاق و تأثیر منفی آن بر کیفیت زندگی زنان مطلقه، این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان راه حل محور، درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش و درمان شناختی- رفتاری بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان مطلقه انجام شد. در این پژوهش از طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه زنان مطلقه شهر سنندج در سال 1395 بود که جهت درمان افسردگی به مراکز مشاوره این شهر مراجعه کرده بودند. نمونه آماری شامل 48 نفر بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس از بین کسانی که به فراخوان پژوهشگر پاسخ مثبت داده بودند و پس از انجام مصاحبه روانشناختی، تشخیص افسردگی گرفته بودند انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در 4 گروه درمان راه حل محور، درمان مبتنی بر تعهد و پذبرش، درمان شناختی- رفتاری و گروه کنترل، جایگزین شدند. هر گروه آزمایش 9 جلسه درمانی2 ساعته دریافت کردند.  ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه کیفیت زندگی (WHOQOL-BREF) بود و داده ها با تحلیل کواریانس چندگانه در SPSS 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). همچنین مقایسه گروه های درمانی حاکی از آن بود که درمان  شناختی- رفتاری در کاهش افسردگی و ارتقاء کیفیت زندگی نسبت به درمان راه حل محور و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش، موثرتر است (01/0> P). براساس نتایج به دست آمده درمان شناختی- رفتاری، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد  و درمان راه حل محور می توانند باعث کاهش نشانه های افسردگی و بهبودکیفیت زندگی زنان مطلقه شوند.
۲۹.

تأثیر درمان شناختی-رفتاری بر تعارض زناشویی و سازگاری زناشویی افراد معتاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری اعتیاد سازگاری زناشویی تعارض زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۲ تعداد دانلود : ۶۰۰
هدف: ه دف از پژوهش حاضر تاثیر درمان شناختی – رفتاری بر تعارض زناشویی و سازگاری زناشویی افراد معتاد بود. روش: جامعه مورد مطالعه افراد معتاد مرکز متادون درمانی ترک اعتیاد شهرستان قروه (نیکو سلامت) در سال 1394 (100 نفر) بود. این پ ژوه ش نیمه آزمای شی از نوع پی ش آزمون- پس آزمون بود. حج م نم ون ه 30 ن ف ر از افراد معتاد متاهل با استف اده از روش نمونه گیری در دسترس انتخ اب ش د و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش 13 جلسه روان درمانی رفتاری شناختی گروهی بر اساس دستور العمل مایکل فری (2005) را دریافت کردند، اما گروه گواه تحت هیچگونه آموزشی قرار نگرفتند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه 32 سوالی سازگاری زناشویی اسپاینر و پرسش نامه42 سوالی تعارض های زناشویی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات سازگاری زناشویی در پس آزمون گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین نمرات گروه گواه بالاتر است و همچنین میانگین نمرات تعارض زناشویی در گروه آزمایش از میانگین نمرات در گروه گواه پایین تر بود. نتیجه گیری: درمان شناختی-رفتاری بر بهبود و افزایش سازگاری زناشویی و کاهش تعارض زناشویی افراد معتاد موثر می باشد.
۳۰.

اثربخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری بر خودکارآمدی و افسردگی افراد وابسته به شیشه

نویسنده:
منبع: سلامت اجتماعی و اعتیاد سال چهارم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری شیشه خودکارآمدی افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۳۸۰
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر خودکارآمدی و افسردگی در افراد وابسته به شیشه بود. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به شیشه مراجعه کننده به مراکز درمان سوءمصرف مواد شهرستان رودسر در سال 1395 بودند. 24 فرد وابسته به مصرف شیشه که کمترین نمره را در خودکارآمدی و بیشترین نمره را در افسردگی کسب کرده بودند، انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش آموزش شناختی-رفتاری را طی 12 جلسه90 دقیقه ای دریافت کرد وگروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. گروه آزمایش و کنترل به پرسش نامه های خودکارآمدی و افسردگی پاسخ دادند. نتایج نشان داد که درمان-شناختی رفتاری به شکل معناداری منجر به کاهش افسردگی و افزایش خودکارآمدی در گروه آزمایش شد. در مجموع، نتایج نشان داد که درمان شناختی -رفتاری در افزایش خودکارآمدی و کاهش افسردگی اثربخش است و می توان از آن استفاده کرد.
۳۱.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری (CBT) گروهی بر کاهش اختلال سازگاری در سالمندان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)

کلیدواژه‌ها: سالمندان اختلال سازگاری درمان شناختی - رفتاری گروه درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۵۳
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان شناختی- رفتاری (Cognitive behavioral therapy یا CBT) گروهی بر کاهش اختلال سازگاری در سالمندان انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی و نیمه آزمایشی و جامعه آماری آن شامل سالمندانی بود که برای درمان یا ارتقای سطح روان شناختی خود به مراکز توان بخشی روزانه سالمندان و کانون جهاندیدگان تهران مراجعه کرده بودند. نمونه ها به صورت در دسترس و به روش تصادفي ساده انتخاب شدند. ابتدا پرسش نامه رویدادهاي مهم زندگی (Chief Life Events Inventory یا CIEI) و سپس پرسش نامه استاندارد معاینه مختصر وضعیت شناختی (Mini Mental Status Examination یا MMSE) به همراه مصاحبه بالینی اجرا گردید. در مرحله بعد، با اجرای پرسش نامه سازگاری Bell (Bell Adjustment Inventory یا BAI)، افراد مبتلا به اختلال سازگاری بر اساس Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-5th Edition (DSM-5) انتخاب شدند. از بین افراد مبتلا به اختلال سازگاری، 30 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفره شامل گروه آزمایش (اجرای مداخله CBT) و شاهد (در لیست انتظار) قرار گرفتند. سپس پس آزمون و پيگيري يك ماهه بر روي هر دو گروه اجرا گرديد. یافته ها: بر اساس یافته های آزمون های تعقیبی Tukey و تحلیل وارایانس، تفاوت معنی داری بین ميانگين نمرات پس آزمون و پيگيري گروه آزمایش در کاهش اختلال سازگاری کل در سالمندان وجود داشت (001/0 = P). نتيجه گيري: مداخله CBT بر اختلال سازگاری سالمندان مؤثر می باشد.
۳۲.

مقايسه تأثیر درمان ديدگاه زمانی و درمان شناختي- رفتاري (CBT) بر کاهش افسردگی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری افسردگی اختلال استرس پس از ضربه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۶ تعداد دانلود : ۹۶۶
زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، مقايسه تأثیر ديدگاه زمانی و درمان شناختي- رفتاري (Cognitive Behavioral Therapy یا CBT) بر کاهش افسردگی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه (Posttraumatic stress disorder یا PTSD) بود. مواد و روش ها: این تحقیق به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون انجام گردید. از میان جانبازان مبتلا به PTSD که به مراکز درمانی شهر تهران مراجعه کرده بودند، 45 نفر که نشانه های اختلال را داشتند، به شیوه هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه CBT، درمان دیدگاه زمانی و گروه شاهد قرار گرفتند (15 نفر در هر گروه). برای جمع آوری داده ها، از مقیاس افسردگی Beck (Beck Depression Scale یا BDI) استفاده شد و سپس با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دو عاملی با یک عامل مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تفاوت معنی داری بین دو گروه آزمایشی CBT و دیدگاه زمانی در زمینه تأثیر بر کاهش نمرات افسردگی در جانبازانی که این دو درمان را تجربه کرده بودند، وجود نداشت (942/0 = P). از طرف دیگر، هر دو مداخله آزمایشی CBT (001/0 = P) و دیدگاه زمانی (001/0 > P) تأثیر معنی داری را بر کاهش نمرات افسردگی در جانبازان نشان داد. هرچند که اثربخشی گروه دیدگاه زمانی بیشتر بود، اما به لحاظ آماری تفاوتی با گروه CBT مشاهده نشد. نتيجه گيري: با توجه به نتایج به دست آمده، می توان گفت که درمان دیدگاه زمانی در کاهش افسردگی جانبازان مبتلا به PTSD نسبت به رویکرد CBT اثربخشی بهتری دارد و ثبات و پایداری درمان دیدگاه زمانی بیشتر می باشد و می توان از آن به عنوان درمان کوتاه مدت برای مداخله روان شناختی جانبازان استفاده کرد.
۳۳.

اثرات مثبت و منفی درمان شناختی- رفتاری بر سلامت روان و انعطاف پذیری روانشناختی افراد دارای اضافه وزن

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال دوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۵) 28-38

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری سلامت روان انعطاف پذیری روانشناختی اضافه وزن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۳۰۲
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات مثبت و منفی درمان شناختی- رفتاری بر سلامت روان و انعطاف پذیری روانشناختی در افراد دارای اضافه وزن بود. روش: طرح این پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون، پگیری و گروه کنترل، بود. جامعه ی پژوهش، شامل کلیه ی افراد دارای اضافه وزن بین 20 تا 50 سال مراجعه کننده به کلینیک های تغذیه و کلوب های ورزشی شهر اصفهان در سال 1393 بود که از میان آن ها تعداد 40 نفر، به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه ی پژوهش، انتخاب شدند و به تصادف در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه ی دو ساعته ی درمان شناختی- رفتاری دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پرسشنامه ی سلامت عمومی 12 سؤالی (GHQ-12) و پرسشنامه ی پذیرش و عمل برای مشکلات مربوط به وزن (AAQW)، به عنوان ابزار پژوهش در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، برای دو گروه مورد استفاده قرار گرفت. داده ها توسط تحلیل کواریانس و آزمون مان ویتنی- یو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج، نشان داد که درمان شناختی- رفتاری، در مرحله ی پس آزمون، منجر به افزایش معنادار سلامت روان و کاهش معنادار انعطاف پذیری روانشناختی شد. این اثرات در مرحله ی پیگیری نیز تداوم یافته بود. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، درمان شناختی- رفتاری، می تواند به عنوان یک مداخله ی اثربخش در افزایش سلامت روان افراد دارای اضافه وزن، محسوب شود. با این حال، براساس نتایج پژوهش حاضر، ادعای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، مبنی بر کاهش انعطاف پذیری روانشناختی در روند درمان شناختی- رفتاری، تأیید شد.
۳۴.

تاثیر درمان شناختی-رفتاری گروهی بر کاهش نشانه های افسردگی در دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 125 - 148

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری افسردگی دانش آموزان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۹۸
هدف این پژوهش تاثیر درمان شناختی-رفتاری گروهی بر کاهش نشانه های افسردگی در دانش آموزان دختر نوجوان 13 تا 15 ساله مراجعه کننده به مراکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر اهواز بود. 20 دانش آموز براساس نقطه برش 22 در پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI، رجبی) و راهنمای تشخیصی و آماری (DSM-5) انتخاب و 10 نفر به صورت تصادفی به گروه آزمایش و 10 نفر به صورت تصادفی به گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه و هر هفته 2 جلسه، 90 دقیقه ای تحت آموزش درمان شناختی-رفتاری گروهی قرار گرفت. برای اندازه گیری افسردگی از پرسشنامه افسردگی کودکان و نوجوانان (CDI، رجبی) استفاده شد. یافته ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه های تکراری نشان داد که درمان شناختی-رفتاری گروهی به طور معناداری باعث کاهش میزان افسردگی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است و مقایسه مراحل سه گانه پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش نشان داد که این درمان توانسته است میزان افسردگی را از مرحله پیش آزمون به مرحله پیگیری کاهش دهد (001/0 >p). بنابراین می توان بیان کرد که درمان شناختی-رفتاری یک روش درمان موثر در کاهش نشانه های افسردگی و کارآمدی دانش آموزان دختر است.
۳۵.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر دبیرستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۴ 119 - 143

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری ملال تحصیلی اضطراب امتحان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمان شناختی- رفتاری بر ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. بدین منظور 383 نفر از دانش آموزان دختر ۱۵ تا ۱۸ مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و با مقیاس ملال تحصیلی و پرسشنامه ی اضطراب امتحان (TAI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس تعداد 30 نفر از دانش آموزانی که مجموع نمرات اضطراب امتحان و ملال تحصیلی بیشتری داشتند به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی و مساوی در دو گروه کنترل و آزمایش، قرار داده شدند و نمرات کسب شده آنان در جریان نمونه گیری به عنوان نمرات پیش آزمون در نظر گرفته شد. سپس گروه آزمایش در 8 جلسه 2 ساعته، تحت مداخله ی "درمان شناختی- رفتاری" قرار گرفت؛ این در حالی بود که افراد گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پس از پایان مداخله از هر دو گروه پس آزمون و 3 ماه پس از آن پیگیری به عمل آمد. در نهایت داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس یک طرفه، مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش گروه درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان اثربخش بوده است. بر طبق یافته ها با توجه به سودمندی درمان شناختی- رفتاری بر بهبود ملال تحصیلی و اضطراب امتحان و نظر به کوتاه مدت بودن این مداخله، به نظر می رسد می توان این روش را بر روی طیف وسیعی از مشکلات رفتاری و شناختی به کار بست که البته نیاز به تحقیقات تکمیلی دارد.
۳۶.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر افسردگی زنان پس از خیانت همسر

نویسنده:
منبع: آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 77-88

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری افسردگی خیانت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۵۷۸
خیانت زناشویی پدیده ای است که آرامش روانی زنان و خانواده را متأثر ساخته و می تواند آسیب های روان شناختی سهمگینی را ایجاد نماید. بر این اساس هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر افسردگی زنان پس از خیانت همسر بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر دربرگیرنده همه زنانی بود که در سه ماهه پاییز سال 1396 به دلیل خیانت همسر به کلینیک های روانشناسی، مشاوره و مراکز بهزیستی غرب شهر تهران مراجعه کرده و دارای پرونده بودند که با روش نمونه گیری داوطلبانه 30 نفر از این زنان گزینش و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. در این پژوهش از پرسشنامه افسردگی (بک، 1996) استفاده شد. داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. برآیندها نشان داد درمان شناختی- رفتاری بر افسردگی زنان پس از خیانت همسر تأثیر دارد ( f= 83/96, p<0/001 ). بر این اساس که این درمان توانسته منجر به کاهش افسردگی زنان پس از خیانت همسر شود. با توجه به برآیندهای به دست آمده می توان نتیجه گیری نمود که درمان شناختی- رفتاری می تواند با آموزش مفاهیمی همچون شناسایی افکار خود آیند منفی و تحریف های شناختی و آموزش مفاهیم خودکارآمدی، تاب آوری و تنظیم هیجان به عنوان یک درمان مؤثر برای کاهش افسردگی زنان پس از خیانت همسر قلمداد شود.
۳۷.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری گروهی در کاهش شدت درد و پریشانی های روان شناختی زنان مبتلا به کمردرد مزمن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۳)

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری کمردرد پریشانی روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۳۹۵
هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری گروهی در کاهش شدت درد و پریشانی های روان شناختی زنان مبتلا به کمردرد مزمن بود. روش : در این پژوهش نیمه آزمایشی، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد؛ از میان تمامی زنان مبتلا به کمردرد مزمن مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی (ره) و یک مطب خصوصی در شهر تهران در سال 1389، تعداد 30 زن با میانگین سنی 33 سال و 7 ماه به طور تصادفی انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در 12 جلسه 90 دقیقه ای درمان شناختی- رفتاری تورک و فری به صورت گروهی شرکت کرد و گروه کنترل تنها پی گیری شد. هر دوگروه پیش و پس از جلسه های درمانی به دو مقیاس ناتوانی کمردرد کبک ( QBPDS ) و افسردگی، اضطراب، استرس ( DASS ) پاسخ دادند. داده ها با آزمون t مستقل تحلیل شدند. یافته ها : یافته ها نشان گر کاهش معنادار شدت کمردرد (05/0 p< ) و افسردگی، اضطراب و استرس (05/0 p< ) در گروه آزمایش به دنبال شرکت در جلسه های درمانی بود. نتیجه گیری : درمان شناختی- رفتاری با تغییر رفتارهای ناکارآمد، تصحیح شناخت های ناسازگار و احساس های مخرب مرتبط با درد، باعث می شود اثرهای زیانبار درد به کمترین حد برسد و پریشانی های روان شناختی بهبود یابد.
۳۸.

مقایسه تأثیر درمان شناختی-رفتاری با درمان روانی-اجتماعی بر پاسخ های نشخواری و نگرشهای ناکارآمد مبتلایان به افسردگی مزمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری درمان روانی - اجتماعی افسردگی مزمن پاسخ های نشخوار نگرش های ناکارآمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۴۲۳
هدف: هدف از این پژوهش مقایسه تأثیر درمان شناختی -رفتاری با درمان روانی-اجتماعی بر پاسخ های نشخواری و نگرشهای ناکارآمد مبتلایان به افسردگی مزمن بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با دوگروه آزمایش، بود. جامعه آماری پژوهش تمامی بیماران مبتلاء به افسردگی مزمن بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند از میان مراجع کنندگان به مراکز مشاوره و یا مطب روانپزشکان شهر اصفهان تعداد 30 نفر انتخاب شد و سپس براساس تخصیص تصادفی افراد به دو گروه آزمایش با درمان روانی-اجتماعی و شناختی-رفتاری، (هرگرو15نفر) گمارده شدند. آزمودنی ها به پرسشنامه های نگرشهای ناکارآمد (DAS) و پاسخ های نشخواری(RRS) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل آزمون واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان میدهند؛ میزان نشخوار فکری و نگرش های ناکارآمد با هر دو درمان کاهش یافته است. اما بین دو درمان در میزان نشخوار فکری تفاوت معنی داری وجود داشته و اثربخشی درمان روانی-اجتماعی به نسبت درمان شناختی-رفتاری بیشتر بوده است. اما بین دو درمان در نگرش های ناکارآمد تفاوت معنی داری وجود نداشته است. همچنین اثربخشی درمان روانی-اجتماعی در مردان در مقایسه با زنان بیشتر بوده است.
۳۹.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۷ 143 - 156

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری ذهن آگاهی توانایی شناختی تاب آوری ورزشکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۶۱۴
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا بود. پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح دوگروهی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری همه ورزشکاران نابینای شهر گلستان بودند که 30 نفر از آن ها با روش دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. داده ها با استفاده از مقیاس توانایی های شناختی و مقیاس تاب آوری جمع آوری شدند. یافته ها نشان داد که بین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل، در نمرات مربوط به توانایی های شناختی و تاب آوری، در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 P <). با توجه به بالاتربودن میانگین نمرات گروه آزمایش در مرحله پس آزمون، نتیجه گیری می شود که مداخله مؤثر است و موجب بهبود توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا می شود. براساس یافته ها می توان گفت که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یکی از درمان های موج سوم شناختی- رفتاری می تواند در ارتقای توانایی های شناختی و تاب آوری افراد نابینا در عرصه رقابت های ورزشی تأثیرگذار باشد.
۴۰.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری در ذهن آگاهی، تاب آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به درد مزمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره سیزدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۵۱ 364-375

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری ذهن آگاهی تاب آوری کیفیت زندگی و درد مزمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
امروزه درد مزمن از جمله بیماری های جسمی شایع است و درمان شناختی- رفتاری یکی از روش های درمانی مفید آن محسوب می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری در ذهن آگاهی، تاب آوری وکیفیت زندگی بیماران مبتلا به درد مزمن شهر تهران بود.2 بیمار مبتلا به درد مزمن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و 5 بار به وسیله پرسشنامه های ذهن آگاهی بائر و همکاران ( FFMQ )، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون، و پرسشنامه کیفیت زندگی ( QOL ) ارزیابی شدند. پژوهش از نوع تک آزمودنی چند خط پایه ای بود، بنابراین داده های جمع آوری شده به روش تحلیل اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. از فرمول درصد بهبودی برای قضاوت درباره میزان بهبودی استفاده شد. بیماران مبتلا به درد مزمن توانستند با کسب درصدهای بهبودی بالا هم در مرحله پس از درمان و هم در مرحله پیگیری 30 روزه اثربخشی خود را در تمام متغییرهای پژوهش ثابت کنند. درمان شناختی- رفتاری توانست به افزایش معناداری در هر سه متغییر در بیماران مبتلا به درد مزمن بیانجامد. بنابراین لازم است بیش از پیش مورد توجه متخصصین سلامت قرار گیرد .