دانشگاه اسلامی

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین و تحلیل مؤلفه های رهبری تحول آفرین با رویکرد دینی دردانشگاه اسلامی انجام شد. روش: روش این پژوهش کیفی بود و با رویکرد تحلیل مضمون به منظور استخراج مضامین مورد نیاز از منابع دینی مرتبط با رهبری انجام گرفت. منابع مورد مطالعه این تحقیق شامل کتب(قرآن کریم و نهج البلاغه) و مقالات در حوزه اسلامی و سیره معصومین(ع) بود و نیز کتب و مقالات علمی در حوزه مذکور بودند. یافته ها: در مرحله نخست، کدگذاری توصیفی به عنوان مضامین پایه ای صورت گرفت و در مرحله کدگذاری تفسیری، مضامین پایه ای طبقه بندی شدند که آنها را مضامین سازمان دهنده گویند. آخرین مرحله، تعیین مضمون فراگیر بود که تمامی مضامین پیش گفته را در بر می گرفت. در نهایت، این پژوهش منجر به شناسایی 89 مضمون توصیفی و 23 مضمون سازمان دهنده و هشت مضمون فراگیر شد. نتیجه گیری: بسیاری از مناقشات، سوء تفاهمات، کم کاری ها و فرار از اجرای خوب و کیفی کارها، نتیجه انتخاب نادرست مدیران و رهبران سازمانها شناخته شد و بیان شد که قطعاً مدیری که با الگو قرار دادن پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) به مؤلفه های رهبری تحول آفرین(عدالت محوری، روحیه کار تیمی، حمایت و همدلی، اعتدال، مشورت پذیری، تخصص گرایی، سعه صدر و ارزشهای اخلاقی) توجه کند، به موفقیتی چشمگیر خواهد رسید.

تعیین چشم انداز و طراحی افقهای روشن برای رشد و تعالی، نخستین و پایه ا ی ترین گام در جهت تدوین معماری مطلوب هر سازمان و نهاد است. به رغم تلا شهای فراوان در عرصه دستیابی به جایگاه مطلوب دانشگاه در کشور اسلامی مان و نیز بحث اسلامی سازی این نهاد مقدّس، هنوز به نحو مطلوب به ترسیمِ چشم انداز این نهاد برمبنای آموزه های اسلامی پرداخته نشده است. در مقاله حاضر تلاش شده است با مروری بر سرفصل های مفهو م شناسی چشم انداز و دانشگاه اسلامی ، ویژگی های بارز دانشگاه اسلامی و شاخص های چشم انداز دانشگاه اسلامی به تبیین این موضوع پرداخته شود و با تحلیل و بررسی آیات قرآن کریم، چشم انداز و سیمای شایسته این نهاد ترسیم شود. پژوهش حاضر، دانشگاه اسلامی را نهادی با سه مشخصه ذاتی یا مؤلفه بنیادین هویّت علمی، جهت گیری اسلامی و هویّت دینی، فایده مندی و خدمتگذاری معرفی می کند و با طراحی چشم انداز مطلوب آن، که متشکّل از شاخصهای دانایی، توانایی، نیکویی و زیبایی است، به الگوسازی و ترسیم پیکر و چارچوب اسلام پرداخته است.

در جامعه به دانشگاه و دانش علوم پزشکی نوعی نگاهی افراطی وجود دارد که علوم پزشکی را به اسلامی و غیر اسلامی دسته بندی می نماید؛ بطوری که اگر مباحث پزشکی کاملا از قران و احادیث منبعث شده باشد و بعضی از رفتارهای قشری مذهبی در دانشگاه علوم پزشکی بارز باشد آن را اسلامی می پندارند. این مقاله در گام اول به نقد و بررسی دیدگاه فوق و در گام دوم به بررسی ویژگی های دانشگاه اسلامی می پردازد.با توجه به مباحث مطرح شده می توان گفت: چون قرآن کتاب هدایت است پس قطعا هر آن چه برای هدایت انسان ها مورد نیاز است در آن تبیین شده است و لزومی برای ورود به امور و علوم دیگری برای ان وجود ندارد. از طرفی با انکه پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) حامل تمام علوم بودند و علم خود را نیز منبعث از قران می دانستند، همواره تاکید بر علم اموزی داشته و حتی در امور پزشکی نیز از طبیب بهره می بردند. از این رو نمی توان انتظار داشت که جامعه اسلامی بدون بهره گیری از علم و تخصص، صرفا به آیات و روایات، اکتفا نماید؛ بلکه، می بایست درجهت تربیت نیروهای متخصص حرکت کند تا از این طریق بتواند نیازهای اجتماعی خویش را برطرف سازد. همانطوری که می دانیم یکی از مراکز مهم و موثر که در تولید علم نقش بسزایی دارد، دانشگاه است. پس باید دانشگاه در جامعه اسلامی نیز همراستا با اهداف اسلام در تربیت جامعه عمل نماید. بمنظور فراهم شدن این مهم دانشگاه اسلامی باید دارای ویژگی هایی باشد، برخی از مهمترین آنها که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است عبارتند از: ایجاد شوق و انگیزه در جهت کسب دانش؛ اهتمام به تولید علم بعنوان ابزار مهم قدرت نرم، توجه به اهمیت تزکیه و خودسازی و همچنین به احساس مسئولیت داشتن نسبت به امت اسلام. در غیر این صورت صرف وجود دانشگاه در یک کشور اسلامی، دانشگاه اسلامی نخواهد بود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی نحوه گذران اوقات فراغت طلاب دانشجوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با تأکید بر فعالیت ورزشی بود. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و در دسته تحقیقات توصیفی از نوع پیمایشی بود که به صورت میدانی اجرا گردید. جامعه آماری شامل طلاب دانشجوی مرد دانشگاه علوم اسلامی رضوی بودند که تعداد 290 نفر از آنان به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه استفاده شد. روایی پرسش نامه توسط متخصصان تأیید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ بالای 7/0 به دست آمد. در تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند آزمون فریدمن، تی تک نمونه ای در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 26 استفاده شد. یافته ها : نتایج آزمون نشان داد که به ترتیب دو عامل روانی_عاطفی و بهداشتی_سلامتی بر رضایت مندی طلاب دانشجو اثر مثبت و معناداری دارند. همچنین مهم ترین عوامل پرداختن به ورزش؛ سلامت جسمانی، آرامش روانی، احساس لذت، قدرت بدنی بود. نتیجه گیری : نتایج این پژوهش بر لزوم تقویت شاخص هایی از قبیل روانی_عاطفی، بهداشتی_سلامتی، امکانات، زمان بندی برنامه ها در جهت مشارکت حداکثری طلاب دانشجو در فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت تأکید دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی موفقیت برای تحقق دانشگاه اسلامی و مدلسازی این عوامل در راستای تعیین الگوی مطلوب این عوامل کلیدی برای تحقق مرجعیت علمی دانشگاه اسلامی، با تمرکز بر دانشگاه امام صادق (ع) انجام شد. روش: در این راستا با تحلیل مضمون داده های مستخرج از بیانات و پیام های مقام معظم رهبری، منابع کتابخانه ای و مصاحبه با 11 نفر از خبرگان، 231 مضمون اولیه در 13 مضمون سازمان دهنده به عنوان عوامل کلیدی موفقیت در 3 مضمون فراگیر دسته بندی شدند و پس از آن، سطح بندی مؤلفه ها با تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM ) مبتنی بر نظر 13 نفر از خبرگان انجام شد. یافته ها: در نهایت مدل سه سطحی از عوامل کلیدی موفقیت شکل گرفت که برای ارائه تحلیل های بیشتر و ارائه راهبردهای مناسب به مدیران دانشگاهی، تحلیل قدرت نفوذ و میزان وابستگی نیز بر روی مؤلفه ها انجام شد و مؤلفه ها مبتنی بر میزان نفوذ و وابستگی در 4 دسته مؤلفه های خودمختار، وابسته، مستقل و پیوندی قرار گرفتند. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش لازم است تا برای موفقیت در تحقق مرجعیت علمی دانشگاه امام صادق (ع) بیشترین توجه به مؤلفه های با بیشترین ضریب نفوذ شامل «برنامه ریزی راهبری» و «ایجاد سیستم های مدیریتی دقیق» که در پایه ای ترین سطح مدل قرار داشتند معطوف گردد.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه های سبک رهبری بصیر در دانشگاه ها اسلامی بود. روش: این پژوهش، به لحاظ روش شناسی جزء پژوهش های کیفی از نوع اکتشافی بوده، ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که با تکنیک گلوله برفی و بر اساس قانون اشباع تعداد 20 نفر به مرور به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و داده ها با اجرای نظریه داده بنیاد، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده اند. یافته ها: پژوهش نشان دهنده استخراج 146 کد در کدگذاری باز 3 مقوله فرعی و یک مقوله اصلی در کدگذاری محوری است که در قالب مدل پارادایمی شامل بصیرت، انتقال بصیرت و توانمندسازی قرار گرفته اند. نتیجه گیری: رهبران بصیر نقش مهمی در همگام نمودن افراد در سازمان و منسجم کردن تلاش های آنان در جهت تحقق چشم انداز دارند. پژوهش فوق می تواند چشم انداز جدیدی در راستای تغییر سیاست های کلی مدیران و مسئولان دانشگاه های اسلامی ایجاد کند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی مفهوم متابعت الهی و بررسی راهکارهای ارتقاء آن در دانشگاه اسلامی است. چهار سؤال پژوهشی در خصوص ماهیت، انواع، پیش نیازها و راهکارهای ارتقای آن در دانشگاه اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی و جامعه تحقیق، متنی و دربرگیرنده قرآن است. افزایش سطح معرفت دینی، تدوین متون بر اساس جهان بینی الهی و معرفی الگوهای متابعت از راهکارهای بعد فرهنگی و تقویت باورهای دینی، تصحیح نگرش ها و اسلامی سازی دانشگاه از راهکارهای بعد اجتماعی آن است. نتیجه آنکه متابعت الهی و ارتقای آن توأم با خردورزی از ضرورت های اساسی دانشگاه اسلامی است.

دانشجویان در شکل گیری عنوان دانشگاه اسلامی و رسیدن به آرمان های انقلاب، نقش بسیار مؤثری دارند، ازاین رو بررسی آسیب های اجتماعی پیش روی آن ها به عنوان بخشی از اجتماع و جامعه کنونی به جهت آگاهی و تذکر دادن به آن ها، ضرورت دارد. هدف از این پژوهش بررسی آسیب های اجتماعی احتمالی دانشجویان دانشگاه با رویکرد اسلامی شدن در چهار حوزه: معرفتی، اخلاقی، رفتاری و علمی به همراه پیامدهای آن و هم چنین راهکارهای لازم برای پیشگیری از این آسیب ها در نظام آموزشی اسلام بر اساس آیات قرآن و روایات معصومان (ع) است. پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی و منابع کتابخانه ای-نرم افزاری و استناد به آیات و روایات و کلام اندیشمندان دین، به این نتایج دست یافته است که جویندگان دانش در جامعه کنونی بیشتر با آسیب های اجتماعی چون بزهکاری و ناهنجاری های اخلاقی ناشی از غفلت یاد خدا در حوزه معرفت، علم زدگی در حوزه اخلاق، شتاب زدگی در حوزه رفتار و مدرک گرایی در حوزه علمی روبه رو هستند که می تواند روند تولید نیروی کارآمد، مخلص، متعهد، متخصص، وظیفه شناس و تولید دانش مؤثر برای خدمت به جامعه اسلامی را کُند یا دچار اختلال کند.آسیب شناسی اجتماعی، دانشجو، دانشگاه، دانشگاه اسلامی.

دانشگاه ها برای ایفای نقش در تمدن سازی دو ماموریت اصلی را برعهده دارند که عبارتند از:1) تربیت مدیران و کارشناسان و 2) تولید فکر و دانش. جمهوری اسلامی ایران به عنوان هسته اصلی تمدن نوین اسلامی برای انجام این ماموریت ها نیازمند تعامل علمی دانشگاه با جامعه و صنعت برای شناسایی نظام مسائل خود می باشد. در همین راستا تحقیق حاضر با هدف ارائه چارچوبی برای شبکه سازی دانشی و مدیریت دانش دانشگاه ها جهت ایفای نقش در تمدن سازی انجام شده است. این تحقیق از نوع توسعه ای بوده و با روش تحلیل مضمون انجام شده است. منبع اصلی جمع آوری اطّلاعات جهت کُدگذاری، مجموعه بیانات و مستندات مکتوب رهبر معظم انقلاب ازطریق جست وجوی کلیدواژگان و متن خوانی انجام شده است. بر این اساس پس از غور در داده ها، 77 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر شامل «هسته دانا»، «شبکه توانا»، «آفت ها» و «نتایج و پیامدها» به شکل نقشه ی شبکه (تارنما)، نمایش داده می شود. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد هسته دانا در دانشگاه تراز انقلاب اسلامی شامل مولفه های مراکز علم و فناوری، پردیس های مدیریت و راهبری، تجاری سازی و انتقال فناوری، و مطالعات آینده پژوهی، نوآوری و مدیریت دانش بوده و شبکه توانای آن در حوزه دستیابی به کادر علم و فناوری شامل شبکه دانشگاه، شبکه نخبگان و فرهیختگان، شبکه دانشمندان و شبکه شرکت های دانش بنیان می باشد.

هدف: پس از انقلاب اسلامی، دانشگاه نیز تحول یافت که وجهی از این تحول، ارائه الگوی دانشگاه اسلامی بود. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل تجربه دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان یکی از مصادیق دانشگاه اسلامی بر اساس الگوهای دانشگاهی بود. روش: روش پژوهش، تحلیل تاریخی است و شرایط امکان مندی دانشگاه امام صادق را بررسی کرده است. یافته ها: با تغییر سبک و الگوهای مرسوم دانشگاهی و تحول اجتناب ناپذیر دانشگاه اسلامی، لازم بود افق تحول دانشگاه اسلامی مشخص شود که در آن، تعامل با نیازهای جامعه و دولت عینی و ملموس باشد. دانشگاه اسلامی بیشتر در ارتباط با نیازهای نظام اسلامی(دولت) شکل گرفته بود که پس از این باید در ارتباط با نیازهای جامعه اسلامی(مردم) خود را بازآفرینی کند. نتیجه گیری: ایده دانشگاه اسلامی که پس از انقلاب اسلامی برای به خدمت گرفتن دانشگاه شکل گرفته بود، نیازمند تعامل جدّی تر با نهاد علم (دانشگاه) از سوی دانشگاه اسلامی است. در شرایطی که دانشگاه ایرانی با بحرانهای جدّی مواجه است، دانشگاه اسلامی می تواند به عنوان یک الگوی دانشگاهی، به حل برخی از این بحرانها بیندیشد. دانشگاه امام صادق با پیگیری عمیق تر فضای علمی میان رشته ای که ویژگی اصلی آن، تعهد نسبت به مسائل جامعه است، می تواند تجربه مفیدی برای آموزش عالی در ایران باشد.

هدف: پیشرفت تعالی بخش با کاربست علومی حاصل می شود که در دانشگاه حقیقتاً اسلامی تولید شده است؛ زیرا دانشگاه بدون علم، محکوم به عقب ماندگی و بدون تعالی معنوی نیز محکوم به گمراهی است. شناخت ماهیت دانشگاه اسلامی مسئله ای است که هرگونه اقدام اسلامی سازی متوقف بر آن است. پژوهش حاضر درصدد است یکی از عناصر اصلی دانشگاه اسلامی را از نگاه رهبر معظم، طرح و تبیین کند. روش: پژوهش از نظر هدف، بنیادین؛ از نظر ماهیت داده، کیفی و از نظر نوع، تحلیل محتوای کیفی با رهیافت عرفی است. جامعه رسانه ای مورد مطالعه، کلیه سخنان رهبری از ابتدای تصدّی تا سال 1392 می باشد. نمونه از نوع هدفمند و عبارت است از کلیه بیانات، نامه ها و پیامهایی که رهبری خطاب به اقشار ذی ربط ایراد فرموده اند. یافته ها: یکی از عناصر اساسی دانشگاه اسلامی «آرمان گرایی و حرکت» است که زیرمقوله های آن به ترتیب اولویت عبارتند از: شوق و امید به آینده مطلوب، روحیه باطراوت انقلابی و انگیزه پرنشاط ایمانی، آرمان خواهی و طلبیدن قله ها، هدفگذاری والا و مقدّس، خواستن مصرّانه اصلاح و پیشرفت، باور به امکان تغییر آینده، قانع نبودن به پیشرفتها و داشته ها، سلامت جسم و روان، تفریح و فراغت مفید، باور به تأثیر حرکتهای کوچک. نتیجه گیری: اسلامی سازی دانشگاه بدون درک حقیقی آن، حصول نتایج عکس را محتمل می سازد. دانشگاه اسلامی حقیقتی جذّاب، زیبا، تعالی بخش و پیش برنده است، نه آن گونه که برخی ها محدود و تنگ نظرانه دریافته اند. آگاهی از مؤلفه های اصلی دانشگاه اسلامی می تواند در اقدامات اسلامی سازی راه گشا باشد

هدف: شناسایی علل و فرایندهای مانع روند اسلامی شدن دانشگاهها در بعد از انقلاب اسلامی، هدف اصلی این تحقیق بوده است. روش: در این نوشتار، مبتنی بر روش تبارشناسی، به مطالعه سیر تاریخی شکل گیری دانشگاه در جامعه ایران مبادرت شده است. یافته ها: گفتمان دانشگاه اسلامی، از حیث سویه های سیاستی و محتوایی، در پیوستاری از «اسلامی کردن» تا «اسلامی شدن» با زیر عنوانهای یازنمادگرایی و ظاهرگرایی، گزینش گری و انضباط محوری، برنامه زدگی و نظارت گری تا آزادی گرایی، رها سازی و ... به بالا و پایین می رود.  از حیث تغییر و تحول علمی نیز در پیوستاری از ثابت بودن علم در تمامی هستی شناسی ها تا بومی گرایی و سپس تا بدیل سازی جزءنگر و فراتر از آن، بدیل سازی کل نگر، بحثهای مختلفی جاری می باشد.   نتیجه گیری: مبتنی بر نگرش تبارشناسانه به موانع اسلامی شدن دانشگاهها، شناسایی اولین صورت بندی صحیح برای مطالعه این پدیده، نه در انقلاب فرهنگی، که در ورود تاریخی مدرنیته به گردونه ارزشهای دینی جامعه ایرانی مستقر است.  براین اساس، انقلاب فرهنگی و طرح مسئله دانشگاه اسلامی، ماهیتی عارضی بر اصلیت دانشگاه تلقی نشده و بلکه ماهیتی از گشتی به اصالت دینی و فرهنگی جامعه ایران را در مواجهه با عارضه مدرنیته، مورد توجه قرار می دهد

  هدف: با توجه به اینکه شناخت یک موضوع، مقدّم بر تلاش برای تحقق آن موضوع است،این پژوهش درصدد شناسایی و معرفی برخی از مؤلفه های دانشگاه اسلامی از دیدگاه رهبر انقلاب است. روش: در پژوهش حاضر، داده های متون و سخنرانی های رهبر انقلاب پیرامون دانشگاه اسلامی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی،تجزیهو تحلیل شده و تلاش بر این بوده که چارچوب موضوع تدیّن و تعالی معنوی در دانشگاه اسلامی استخراج و تدوین شود. یافته ها: دستاوردهای تحقیق حاکی از آن است که «تدیّن و تعالی معنوی» یکی از مؤلفه های اصلی دانشگاه اسلامی و خود مشتمل بر 12 مؤلفه فرعی ذیلاست: خداجویی دین مدار، معرفت توحیدی، حضور هدایتگر روحانیت، استهداء و استمداد از پروردگار، خواندن مدبّرانه قرآن و دعا، تعهد به مبانی، نماز، پرهیز از دنیاپرستی، حجاب، ایمان به قضا و قدر الهی، امربهمعروف و نهی از منکر، انتظار. نتیجه گیری: دانشجو و دانشمند اسلامی در پی علم اند و علم، حقیقتی بی منتهاست که خالق متعال، عالی ترین مرتبه و نیز مبدء آناست. براین اساس و مبتنی برتحلیل بیانات رهبری، همه فعالیتهای جوینده علم، در مسیر تدیّن به طور هم سو و هم افزا رو به سوی مبدء متعال دارند.این اساسی ترین مؤلفه معنوی در دانشگاه اسلامی است که «تدیّن و تعالی معنوی» ناظر به توضیح این مهم است

هدف: هدف از نگارش مقاله حاضر، ارائه مهم ترین الزامات برای ایجاد دانشگاه اسلامی و بیان وظایف دانشگاه اسلامی در شرایط حاکمیت جهالت مدرن بر جهان بود. روش: این مقاله با روش شناسی تفسیری بر مبنای آموزه های نظری تأویل متن و روش تحلیل گفتمان، ابتدا به تبیین نظری پدیده جاهلیت در کلام و اندیشه علمای اسلامی پرداخته، سپس با بررسی گفتارها و متون مکتوب امام خمینی و آیت الله خامنه ای، ضرورت پردازش مفهوم جاهلیت مدرن را برای صورتبندی و بازسازی گفتمان دانشگاه اسلامی نشان داده است. یافته ها: دانشگاه اسلامی بر مبنای تکلیف تمدنی و رسالت الهی باید حساسیت زیادی را برای ترویج باورهای خود به صورت عمیق و نه سطحی قائل باشد و ضمن توجه به پیچیدگی و ظرافتهای خاص در جهان معاصر باید بتواند افزون بر تبیین بیان مسئله، گامهای عملی برای نفی جهالت مدرن بردارد. دانشگاه اسلامی همچنین باید خود را مکلّف به تدارک و تهیه نقشه راهی کند که متناسب با پیچیدگی های مناسبات بین المللی الگویی اثربخش در میان مدت و بلندمدت محسوب شود. نتیجه گیری: نسخه موفق دانشگاه اسلامی را در مواجهه با «دگر» غربی، باید دانشگاهی توصیف کرد که بتواند با اتکا به عقل بومی، آموزه های حکمت متعالیه و نفی جهل مدرن، منشأ و مقصدی الهی داشته و غایتش هدایت جامعه به سمت نزدیکی و تقرّب به ساحت الهی و زندگی و زیست مؤمنانه باشد. در حقیقت؛ دانشگاه اسلامی باید نقشی را برای دانشجویان به عهده گیرد که پیش تر پیامبران الهی ایفا می کردند.

هدف: پژوهش حاضر به شناسایی تیپ های انگیزشی دانشجویان دانشگاه تهران در درس انقلاب اسلامی پرداخته است. بررسی تیپ های انگیزشی می تواند نشان دهنده تمایل دانشجویان به این درس باشد و سیاستگذار را در راستای ارزیابی و تغییر سیاست خود در دروس عمومی یاری دهد. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل 1300 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران بوده که طی نیمسال اول سال تحصیلی 98-1397 درس انقلاب اسلامی را اخذ کرده اند. نمونه تحقیق بر اساس جدول مورگان، 198 نفر برآورد شد. برای تشخیص تیپ های انگیزشی، از پرسشنامه استاندارد جهت گیری انگیزشی استفاده شد و نتایج بر اساس مدل رگرسیون چند متغیّره تحلیل شد. یافته ها: بر اساس نتایج این پژوهش، مدل برازش شده شامل نظم دهی بیرونی، نظم دهی درون فکنی شده و نظم دهی تشخیص داده شده بودکه هر سه در قالب طیف انگیزش بیرونی قرار گرفته اند. چنین تمایلی نشان می دهد خواسته سیاستگذار در درس انقلاب اسلامی تا حد زیادی مرتفع نمی شود و نیاز به مداخله و تغییر سیاست ضروری است . نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان داد اولویت اول اساتید درس انقلاب اسلامی در مواجهه با دانشجویان این درس باید تلاش برای ایجاد انگیزه باشد.

مساله دانش و فرهنگ و چگونگی نهادینه کردن آن ها در نظام اجتماعی از قبل نظام آموزشی، از جمله رویکردهای دوران متاخر در نظام دانشگاهی بوده. مراکز آکادمیک در پویش تغییر کارکرد خود، امروزه در فراگیری جریان سازی نظام دانش و فرهنگ، رسالتی بنیادین داشته اند. و فرهنگ دینی در بازخوران نظام آموزشی، مورد توجه پیشرانان جریان فکری قرار گرفته است. وقف، به عنوان سرچشمه فیاض نظام اندیشه ای توانسته است در این کنشگری ایفاگر بسیاری از تعهدات مدنی باشد. هدف: هدف این پژوهش، ارائه یک فراترکیب از مصادیق و مضامین اصلی فرهنگ دینی در دانشگاه اسلام بر اساس مطالعات صورت گرفته است. بر همین مبنا، مطالعه حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و روش: روش پژوهش، کیفی بوده. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش های صورت گرفته در حوزه فرهنگ دینی بوده که مجموعا95 مقاله چاپ شده به صورت فیزیکی و یا الکترونیکی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته است و با توجه به ملاک-های پژوهش، تعداد 14 مقاله به صورت هدفمند گزینش گردیده بود و مورد تحلیل واقع شده. توجه عمیق به مساله فرهنگ و سازواره های بنیادین آن به عنوان یکی از کارویژه های وقف، موضوع محوری و تم اصلی این مقالات بوده که ضرورت ترویج موقوفات در حوزه نظام دانشگاهی را مورد تاکید قرار داده است. در عین حال ارائه راهکار اثربخش علمی در چگونگی چترگونگی مولفه فرهنگ ازقبل وقف،درنظام دانشگاهی مساله مغفول این پژوهش ها بوده. یافته ها: یافته های این مقاله نشان داده است که فرهنگ دینی از حیث ملاک های اقتصادی12مصداق و به لحاظ ملاک های اجتماعی19و از لحاظ مقولات فرهنگی17مصداق را در خود جای داده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهشی نشان داده که در مقالات تحلیل شده، بررسی تطبیقی چندانی با مولفه های فرهنگ از ابعاد مختلف صورت نگرفته است. از سوی دیگر بیشتر نویسندگان، به دلیل عدم اشرافیت کامل بر مبانی دینی و آثار وقف، در تبیین و تطبیق مساله و چگونگی تحقق فرهنگ دینی، چندان موفق نبوده اند، ضمن این که چندان روشن و مشخص نشده که در حقیقت کدام بخش از سیستم های دانشگاهی از این نوع تحقیقات بهره برده اند. حتی احتمال قویی مطرح بوده که چندان مراجعه و استنادی به این نوع تحقیقات در حوزه سیاست گذاری های کلان جامعه رخ نداده است. این عیب و ایراد بزرگی بوده  که متاسفانه در تحقیقات علمی به آن چندان توجه نشده . دلیل این امر هم آن بوده که رابطه محققان حوزه های مختلف علمی با واقعیات نهادها و سازمان های موجود، یک رابطه یک طرفه بوده است.

انضباط فکری ترکیبی نو و بدیع، ناظر بر نظم و انضباط در حوزه تفکر است و به اندیشه کنترل شده و سنجیده نظر دارد . هدف : هدف از نگارش این مقاله، تبیین ساختار نظام مند انضباط فکری در قرآن بود. روش : پژوهش حاضر به شیوه تحلیل محتوا و با استناد به آیات قرآن نگاشته شده است . یافته ها : گزاره های مرتبط با انضباط فکری در قرآن، در چهار بخش مبانی(لزوم شکرگزاری منعم، تمایز از سایر موجودات، ممانعت از ورود به دوزخ ، مسئولیت اعضا، برتری اهل تفکر، پلیدی بی خردان، سقوط به جایگاه بدترین موجود)، مقدمات(ایجابی: تقوا، حلم و بردباری؛ سلبی: پیروی از امیال، کثرت گرایی، شخصیت گرایی، تقلید کورکورانه)؛ الزامات(آزادی اندیشه، احترام به آرا و اندیشه ها، پرسشگری، حقیقت جویی، علم) و موانع(تهدید، ترس، عجله و شتابزدگی، حب و بغض، خشم و غضب) تشریح و تبیین شده است . نتیجه : فکر صحیح در قرآن دارای ساختاری نظام مند شامل هر چهار رکن اساسی یک شبکه نظام مند است. کاربست این پژوهش در تربیت دینی دانشجویان، به خصوص در سالهای ابتدایی ورود به دانشگاه، می تواند تحولی عظیم در روش تفکر آنان ایجاد کند و آنان را به سمت رشد و تعالی فکری سوق دهد

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی دلایل عدم استقرار نظام حمکرانی مبتنی بر مبانی دانشگاه اسلامی در نظام آموزش عالی کشور می باشد. روش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی که از راهبرد پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل خبرگان دانشگاهی و پژوهشگاهی با سوابق انجام پژوهش های حوزه دانشگاه اسلامی بودند که با استفاده از روش هدفمند از نوع گلوله برفی و با در نظر گرفتن اشباع نظری در یافته ها تعداد 14 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که به روش کدگذاری تحلیل شد. یافته ها: دلایل عدم استقرار نظام حمکرانی مبتنی بر مبانی دانشگاه اسلامی در نظام آموزش عالی کشور ایران 5 مقوله عدم وجود الگوی مدیریتی مبتنی بر سند دانشگاه اسلامی در نظام آموزش عالی، کم توجهی در تربیت حکمرانان و مدیران مبتنی بر شاخص ها و ویژگی های دانشگاه اسلامی، غلبه مدیریت سیاسی بر مدیریت اسلامی و علمی در نظام آموزش عالی، عدم باور و همراهی عمده بدنه علمی و کارشناسی وزارت علوم، دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی در استقرار و مدیریت دانشگاه اسلامی و ملتزم نبودن مدیران و رؤسای نظام آموزش عالی کشور به مسئولیت پذیری و پاسخگویی در خصوص مدیریت مبتنی بر دانشگاه اسلامی تقسیم بندی شدند.

هدف: هویت دینی به دلیل ماهیت و محتوایش، تقریباً مهم ترین بُعد هویت است که نقش بسیار تعیین کننده ای در هویت یابی افراد جامعه بازی می کند. می توان ادعا داشت تقویت این بُعد از هویت موجب دوام و قوام سایر ابعاد آن شود و از سوی دیگر، چالش در این حوزه می تواند زمینه ساز بحران در سایر ابعاد هویت شود. هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر شایستگی بین فرهنگی بر هویت دینی دانشجویان با توجه به نقش میانجی هوش استراتژیک در دانشگاه اسلامی بود. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تحقیق توصیفی- همبستگی بود. همچنین از نظر گردآوری داده ها، جزء تحقیقات پیمایشی(میدانی) بود. جامعه آماری این تحقیق تمامی دانشجویان دانشگاه ایلام بود که تعداد آنها برابر با 6800 نفر بوده است. 375 نفر از دانشجویان بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد است و برای بررسی روایی آن، از نظر خبرگان و برای بررسی پایایی آن نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار اس.پی.اس.اس-22 . و ویژوال پی.ال.اس استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهند که شایستگی بین فرهنگی بر هویت دینی دانشجویان در دانشگاه ایلام تأثیر مثبت و معناداری دارند. همچنین شایستگی بین فرهنگی بر هوش استراتژیک در دانشگاه ایلام تأثیر مثبت و معناداری دارد. هوش استراتژیک نیز بر هویت دینی دانشجویان در دانشگاه ایلام تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که شایستگی های بین فرهنگی به عنوان عاملی مهم در شکل گیری و تقویت هویت دینی دانشجویان عمل می کند. با توجه به تنوع فرهنگی موجود در دانشگاههای اسلامی، توانایی دانشجویان در تعامل و تبادل فرهنگی می تواند به غنای هویت دینی آنها کمک کند.