دانش آموزان مقطع متوسطه

پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان شیوع کودک آزاری در دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان های تهران انجام گرفته است. به این منظور پرسشنامه کودک آزاری محقق ساخته با سه حیطه کودک آزاری از نـوع بی توجهی، جسمی و عاطفی روی 738 دانش آموز اجرا شد که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی و تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که میزان شیوع آزار جسمانی، 5/17% بی توجهی، 4/36% و عاطفی 46/49% است. در حیطه آزار جسمی شایع ترین آزارها عبارتند از: سیلی زدن و لگد زدن؛ در حیطه بی توجهی: بی توجهی به بیماری فرزند و نبردن نزد پزشک و بی توجهی به علاقه مندی های فرزند و در حیطه آزار عاطفی: فریاد زدن و ناسزا گفتن. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنا داری در میزان شیوع کودک آزاری در حیطه جسمی، بی توجهی و عاطفی برحسب جنس دانش آموزان، پایه تحصیلی و سابقه طلاق والدین در خانواده وجود دارد. نتایج نشان داد که شیوع کودک آزاری شباهت زیادی با مطالعات خارجی ندارد، اما با نتایج مطالعات داخلی همخوانی دارد و همین امر ضرورت توجه اساسی به اجرای برنامه های مداخله ای در مقیاس وسیع را می طلبد.

از مهم ترین ویژگیهای دانش آموزان متوسطه، الگوپذیری از معلمان درس معارف اسلامی است. در این پژوهش، محقق با نظرخواهی از دانش آموزان، به بررسی نقش رفتارهای اخلاقی دبیران معارف اسلامی در الگوپذیری اخلاقی دانش آموزان، شیوه درست و مؤثر برخورد و تعامل دبیران معارف اسلامی با دانش آموزان بپردازد. محقق در این پژوهش، افزون بر مطالعات کتابخانه ای، با اجرای پرسش نامة محقق ساخته، به انجام مطالعات میدانی اقدام کرده است. جامعة آماری، 15924 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش ناحیه یک شهرستان خرم آباد بوده است. نمونة آماری بر اساس فرمول کوکران به تعداد 312 نفر تعیین شد، ولی برای ارتقای دقت پژوهش این آمار به 400 نفر افزایش یافت. بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، جامعة آماری تعیین، و پژوهش در میان آنان به اجرا در آمد. حاصل این پژوهش این است که، خوش خلقی دبیران معارف اسلامی، از میان تمام عوامل ذکرشدة موثر در الگوپذیری دانش آموزان، بالاترین میزان تأثیرگذاری را دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین توکل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی انجام شده است. بدین منظور از میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان یزد در سال تحصیل 1389ـ1390، 305 نفر به صورت تصادفی و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و پرسش نامه های استاندارد توکل و عزت نفس کوپر اسمیت را تکمیل نموده اند. معدل دانش آموزان نیز شاخص پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شده است. طرح این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بوده است. داده ها با شاخص های آماری، چون همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس تحلیل شده اند. نتایج نشان میدهد که بین تمام مؤلفه های عزت نفس (خانوادگی، اجتماعی، تحصیلی و عمومی) و توکل بر خدا ارتباط معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین رابطه مثبت معناداری بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس به دست آمده (01/0>p)، اما هیچ گونه رابطه معناداری بین پیشرفت تحصیلی و توکل بر خدا دیده نشده است. علاوه بر این، نتایج آزمون تحلیل واریانس تفاوت معناداری را بین میانگین نمره های توکل بر خدا و عزت­نفس در دانش آموزان رشته های مختلف نشان نمیدهد.

هدف از پژوهش حاضر مقایسة نگرش دانش آموزان و معلمان سایر دروس به معلمان تربیت بدنی مقطع متوسطة بندرعباس بود. جامعة آماری تحقیق همة معلمان دروس غیر از تربیت بدنی (62 نفر) و دانش آموزان پسر مقطع متوسطة شهر بندرعباس (20000 نفر) بودند. برای نمونة تحقیق، بر اساس جدول مورگان، 377 دانش آموز به طور تصادفی ساده و 62 معلم غیرتربیت بدنی به طور کل شمار انتخاب شدند. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق از دو پرسشنامة 34 سؤالی محقق ساختة «بررسی نگرش معلمان و دانش آموزان به معلمان تربیت بدنی» استفاده شد. روایی هر دو پرسشنامه به تأیید 15 متخصص رسید و پایایی آن در آزمونی مقدماتی با 30 آزمودنی و آلفای کرونباخ به ترتیب 81/0 و 83/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی مانند کلموگروف- اسمیرنوف، تی استودنت تک گروهی و مستقل و رگرسیون خطی با کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد نگرش معلمان سایر دروس و دانش آموزان به معلمان تربیت بدنی نامطلوب است. بین نگرش دانش آموزان و معلمان سایر دروس به معلمان تربیت بدنی ارتباط معناداری وجود دارد. نگرش دانش آموزان قابلیت پیش بینی نگرش معلمان سایر دروس به معلمان تربیت بدنی را داراست. بین نوع نگرش دانش آموزان و معلمان سایر دروس به معلمان تربیت بدنی تفاوت معناداری وجود ندارد.

هدف: هدف این پژوهش تعیین وضعیت عادات مطالعه آزاد دانش آموزان مقطع متوسطه شهر مشهد و تأثیر عوامل جمعیت شناختی (جنسیت، وضعیت اقتصادی والدین، سطح سواد والدین، وضعیت تحصیلی و گرایش به اینترنت) بر آن است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و به روش پیمایشی توصیفی انجام پذیرفته است. جامعه آماری تعداد 384 دانش آموز دختر و پسر مقاطع اول تا سوم بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری چندمرحله ای به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید و صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS اندازه گیری و مقدار آلفای کرونباخ آن 73/0 محاسبه شد که نشان از اعتبار کافی آن دارد. داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی برای پاسخ به پرسش های اساسی و آزمون فرضیه های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد: 1) مطالعه آزاد در بین فعالیت های مورد علاقه دانش آموزان در اوقات فراغت جایگاه نازلی داشته است. 2) دانش آموزان بیشتر علاقه مند به مطالعه کتاب های داستانی و تخیلی هستند. 3) در میان عوامل بازدارنده مطالعه «گوش دادن به موسیقی»، «حجم زیاد تکالیف درسی»، و «تماشای تلویزیون» مهمتر از سایر عوامل هستند. 4) از نظر دانش آموزان اصلی ترین مجاری دسترسی آنها به منابع مورد نیاز جهت مطالعه «کتاب فروشی ها» و «دوستان» و کم اهمیت ترین «کتابخانه مدرسه» بیان شده است. 5) دانش آموزان تأثیر اینترنت را بر دسترسی به منابع اطلاعاتی و مطالعاتی مورد نیاز خود زیاد می دانند. 6) بین عادات مطالعه دختران و پسران در برخی مؤلفه ها مانند «میزان لذت بردن از مطالعه»، «میزان خرید کتب غیردرسی» و «میزان مطالعه» تفاوت معنی داری وجود دارد. و 7) میان عادات مطالعه دانش آموزان بر حسب میزان تحصیلات والدین، وضعیت اقتصادی خانواده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در برخی از مؤلفه ها تفاوت معنی داری مشاهده شد. اصالت/ارزش: در مقاله حاضر برای نخستین بار در کشور رابطه میان متغیرهای «گرایش به اینترنت»، «سطح تحصیلات والدین»، «وضعیت اقتصادی خانواده» و «پیشرفت تحصیلی» با «عادات مطالعه دانش آموزان» مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان اثربخشی کیفیت زندگی درمانی (QOLT) بر اضطراب و افسردگی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه است. روش پژوهش نیمه تجربی با گروه های آزمایش و گواه و پیگیری (45 روزه) بود. روش نمونه گیری، تصادفی ساده بود. از بین 150 نفر که به پرسشنامه های اضطراب و افسردگی پاسخ دادند، 48 نفر نمره بالا دریافت کردند؛ یعنی 24 نفر افسردگی بالا و 24 نفر اضطراب بالا داشتند. سپس هر کدام از گروه های 24 نفره به دو گروه 12 نفره آزمایش و گواه تقسیم شدند و مداخله درمانی؛ یعنی 8 جلسه کیفیت زندگی درمانی روی دو گروه آزمایش انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که کیفیت زندگی درمانی، میزان اضطراب و افسردگی گروه های آزمایش را نسبت به گروه های کنترل در دو مرحله پس آزمون و پیگیری به طور معناداری (0005/0p<) کاهش داده است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی پایگاه اجتماعی معلمان تربیت بدنی از دیدگاه دانش آموزان مقطع متوسطه در شهر اصفهان بوده است. روش تحقیق حاضر توصیفی و از شاخه تحقیقات پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اصفهان بوده اند. با استفاده از فرمول تعداد 310 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای محقق ساخته شامل 44 سؤال بود که پایگاه اجتماعی معلمان را در چهار مؤلفه (مهارت تخصصی و حرفه ای، خصوصیات شخصیتی و روابط انسانی، خصوصیات ظاهری و عوامل مادی) ارزیابی می کرد. پاسخگویان به سؤالات بر اساس مقیاس پنج ارزشی لیکرت از خیلی زیاد (5) تا خیلی کم (1) پاسخ می دادند. روایی پرسشنامه با نظرخواهی از متخصصان و صاحب نظران و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 89/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS17 استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که «خصوصیات شخصیتی و روابط انسانی» بیشترین تأثیر را در ارتقاء موقعیت اجتماعی معلمان تربیت بدنی از دیدگاه دانش آموزان دارد. پس از آن «مهارت های تخصصی و حرفه ای»، «وضعیت ظاهری» و «عوامل مادی» به ترتیب بیشترین نقش را در تقویت پایگاه اجتماعی معلمان داشته اند (01/0≥P و 48/59=F).

برای زیستن در جهان کنونی به سواد رسانه ای نیاز داریم. با توجه به اهمیت سواد رسانه ای، کشورهای مختلف، آموزش های لازم را از مدارس آغاز کرده اند. بر این اساس، در پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش سواد رسانه ای بر دانش آموزان شهر کرمان بررسی شده است. پژوهش به روش شبه آزمایشی و با نمونه گیری خوشه ای و انتخاب گروه های آزمایش و کنترل، هر کدام شامل 120 دانش آموز پسر دبیرستانی در شهر کرمان انجام گرفت و دوره آموزشی برای گروه آزمایش طی یک ترم به اجرا درآمد. بر اساس نتایج، میانگین نمره کلی سواد رسانه ای دانش آموزان در هر دو گروه آزمایشی و کنترل، در پیش آزمون 2/2 از 5 بوده که در سطح «ضعیف» قرار داشت. با اجرای دوره آموزش، میانگین نمره سواد رسانه ای، دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، با 99 درصد اطمینان افزایش یافت و به 65/3، یعنی سطح «خوب» رسید. میانگین نمره دانش آموزان گروه آزمایش درتوانایی های سواد رسانه ای یعنی، توانایی استفاده از رسانه، تجزیه و تحلیل، تولید و ارسال پیام های رسانه ای و تفکر انتقادی نیز پس از اجرای دوره آزمایشی به طور معناداری افزایش یافت. از این رو می توان گفت که آموزش سواد رسانه ای بر میزان و سطح توانایی های مرتبط با سواد رسانه ای در دانش آموزان مؤثر است و توسعه آن در مدارس ضرورت دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی پرسش نامۀ مربوط به سنجش میزان آمادگی دانش آموزان مقطع متوسطۀ کاربر کتابخانه های عمومی برای یادگیری مادام العمر ازنظر اعتبار و قابلیت گردآوری داده های تکرارپذیر است. روش : این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع پژوهش توصیفی-همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطۀ کاربر کتابخانه های عمومی شهر بیرجند است. از این تعداد، 201 نفر حجم نمونه را تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. پرسش نامۀ آمادگی یادگیری مادام العمر با اقتباس از پرسش نامۀ کانیو (2010) ترجمه، بومی سازی و متناسب سازی شد و روایی ابزار به شیوۀ روایی محتوا، تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برای هر شاخص و کل ابزار بررسی شد. مقدار پایایی 82/0 به دست آمد که نشان دهندۀ پایایی مناسب ابزار است. یافته ها: طبق یافته های به دست آمده، ضریب همبستگی مؤلفه های پرسش نامه برای مؤلفه های آمادگی یادگیری خودراهبر و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت در یادگیری 88 درصد و برای مؤلفه های آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت در یادگیری 60 درصد و مؤلفه های آمادگی یادگیری خودراهبر و آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری 56 درصد است. روایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوایی و نظرات متخصصان تأیید و مدل تحلیل عاملی تأییدی با برآوردن شاخص برازش مورد پذیرش قرار گرفت. اصالت/ارزش : در پژوهش حاضر، سه مؤلفه آمادگی یادگیری مادام العمر شامل آمادگی خودراهبر و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت و آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری اعتباریابی شد که این ابزار در پژوهش های سنجش آمادگی یادگیری مادام العمر کاربران در کتابخانه های عمومی به عنوان مراکز یادگیری مادام العمر قابل استفاده است. این ابزار همچنین می تواند در پژوهش های مختلفی که هدف آن ها بررسی وضعیت و عوامل مرتبط با آمادگی یادگیری مادام العمر است استفاده شود.

این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر بهزیستی هیجانی دانش آموزان انجام پذیرفت. مطالعه حاضر از نوع پژوهش های آزمایشی می باشد است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه می باشند که در سال تحصیلی 97-1396 در مدارس شهر رشت به تحصیل مشغول بودند. این پژوهش یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود.به روش نمونه گیری دردسترس 30 آزمودنی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند . گروه آزمایشی هشت جلسه 90 دقیقه ای آموزش مهارت های ارتباطی را دریافت کردند و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند . برای گرد آوری داده ها از( پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف1980) استفاده شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش، از آزمون های آماری پارامتریک تحلیل کواریانس استفاده شد. در ضمن کلیه عملیات آماری با استفاده نرم افزار22spss تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان دادند که آموزش مهارت های ارتباطی بر بهزیستی هیجانی با 89/10 = (24، 1) F اثر معنی داری داشته است(01/0>P ). بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های ارتباطی از جمله عواملی است که بر بهزیستی هیجانی موثر باشد.

آموزش و پرورش علاوه بر محتوای برنامه درسی، از راه شبکه های مستحکم و پایدار اجتماعی، جوّ و فضای تربیتی در محیط های آموزشی و مشارکت در فعالیت های فوق برنامه در ایجادِ دیگرفهمی و بسط جهت گیری های شناختی، عاطفی و کنشی دانش آموزان اثرگذار است. تحقیق حاضر با بهره گیری از ادبیات نظری و تجربی مرتبط به بررسی تجربی تأثیر و نقش آموزش و پرورش بر هویت دینی و ملی دانش آموزان مقطع متوسطه پرداخته است. برای بررسی رابطه مذکور از یک نمونه353 نفره از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بانه استفاده شده است. روش تحقیق به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که جهت گیری دینی و ملی معلمان، عضویت در تشکل های دانش آموزی، مشارکت در فعالیت های فوق برنامه، تعامل با اولیای مدرسه، یادگیری تعاملی، سنوات تحصیل، رشد هویت های دینی و ملی را در جهت مثبت پیش بینی می کند. در میان متغیرهای مستقل، متغیر «جهت گیری دینی و ملی معلمان» از بیش ترین قدرت پیش بینی معنادار و مثبتِ هویت های دینی و ملی برخوردار است و در مجموع بیش از 60/0 از تغییرات هویت های دینی و ملی دانش آموزان با متغیرهای یاد شده قابل فهم و پیش بینی است.

سواد رسانه ای، سواد جدید در قرن بیست و یکم است که توانایی در زمینه های دسترسی، تحلیل، ارزیابی، برقراری ارتباط با پیام های رسانه ای در اشکال گوناگون و تفکر انتقادی را شامل می شود. پرسش های اساسی در این تحقیق بررسی میزان سواد رسانه ای دانش آموزان مقطع دبیرستان و ارتباط آن با جنسیت، رشته های تحصیلی و پایگاه اقتصادی– اجتماعی این افراد است. این تحقیق به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و انتخاب یک نمونه 400 نفری با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در دبیرستان های شهر کرمان انجام شده داده های تحقیق در قالب دو پرسش و پنج فرضیه ارائه شده است. یافته های تحقیق نشان داد که سطح سواد رسانه ای دانش آموزان پسر از دانش آموزان دختر در دبیرستان های این شهر بالاتر است. همچنین بین میزان سواد رسانه ای و متغیرهای جنسیت، رشته تحصیلی و پایگاه اقتصادی – اجتماعی رابطه معنادار، برقرار است. این مطالعه همچنین نشان داد که به طورکلی سواد رسانه ای دانش آموزان سال چهارم متوسطه به عنوان خروجی های انسانی آموزش وپرورش، درسطح متوسط قرار دارد.

هدف از این پژوهش بررسی اعتبار و پایایی فرم کوتاه و تجدید نظر شده ی رویکردهای مطالعه برای سنجش رویکردهای مطالعه، دانش آموزان مقطع متوسطه بود. به این منظور نمونه ای 310 نفری (155 پسر و 155 دختر) که 144 نفر از آن ها در رشته ی ریاضی و 166 نفر در رشته ی تجربی تحصیل می کردند به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس مذکور را تکمیل کردند. ضرایب همسانی درونی از طریق محاسبه ی همبستگی هر سؤال با نمره ی کل هر رویکرد بین 30/0 و 71/0 به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی به کمک چرخش واریماکس نشان داد که همسو با نتایج لانگ (2000)، رویکرد راهبردی با تمام سؤالاتش در یک عامل و سؤالات رویکرد سطحی و عمیق هر کدام در دو عامل بار گرفتند و به این ترتیب پرسشنامه (با حذف دو سؤال با بار عاملی پایین) از پنج عامل راهبردی، یادسپاری نامنسجم، درک مفهوم، ارتباط مفاهیم و ترس شکست تشکیل شده است .علاوه بر این رابطه ی منفی به دست آمده بین رویکرد سطحی با رویکرد عمیق و رویکرد راهبردی و رابطه ی مثبت رویکرد عمیق و رویکرد راهبردی همسو با تمام پژوهش های پیشین گواهی بر روایی مقیاس است. آلفای کرونباخ محاسبه شده برای رویکرد عمیق، سطحی و راهبردی به ترتیب 67/0، 57/0 و 67/0 به دست آمد. همچنین ضرایب پایایی بازآزمایی برای آن ها در حد مطلوب و به ترتیب 67/0، 73/0 و 67/0 محاسبه شد که حاکی از ثبات در اندازه گیری رویکردهای مطالعه، دانش آموزان مقطع متوسطه است.

هدف پژوهش حاضر مقایسه قلدری و انزوای اجتماعی در بین دانش آموزان مقطع متوسطه دختر و پسر شهرستان اصفهان در سال تحصیلی 1401 – 1402 بود. جامعه آماری شامل تمام دانش آموزان مقطع متوسطه اول و دوم شهرستان اصفهان بود. حجم نمونه شامل 316 نفر بود که 158نفر از دانش آموزان دختر و 158نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول و دوم به روش نمونه گیری در دسترس انتحاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه قلدری ایلی نویز (2001) و پرسشنامه انزوای اجتماعی مدرسی یزدی، فرهمند و افشانی (1396) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره یک طرفه استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین دانش آموزان پسر و دختر در میانگین نمرات زیر مقیاس زد و خورد و زیر مقیاس عجز وجود داشت (p<.01) . دانش آموزان پسر در مقایسه با دانش آموزان دختر نمرات بالاتری کسب کردند. اما تفاوت آماری معنی داری در بقیه زیر مقیاس های قلدری و انزوای اجتماعی بین دو گروه مشاهده نگردید.

این پژوهش با هدف، نقش آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. روش پژوهش، نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه روستای دهک در سال تحصیلی 92-91 بودند که بر طبق جدول مورگان، 68 نفر از دانش این پژوهش با هدف، نقش آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. روش پژوهش، نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه روستای دهک در سال تحصیلی 92-91 بودند که بر طبق جدول مورگان، 68 نفر از دانش آموزان به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. پس از اجرای آزمون تعلل ورزی تحصیلی نسخه دانش آموز سولومون و راتبلوم (1984)، 40 نفر از دانش آموزانی که دارای نمره تعلل ورزی بالاتر از 50 بودند برای جایگزینی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر) انتخاب شدند. آزمودنی های گروه آزمایش، به مدت 16 جلسه دو ساعته تحت آموزش خودتنظیمی قرارگرفتند، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. در پایان دوره آموزش، هر دو گروه آزمایش و کنترل مجدداً آزمون نامبرده را دریافت کردند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش تحلیل کواریانس تک متغیره در سطح معناداری 05/0> P نشان داد که آموزش راهبردهای خودتنظیمی میزان تعلل ورزی تحصیلی گروه مورد نظر را از 60/74 به 85/71 کاهش داده و تأثیر مثبت و معناداری بر تعلل ورزی تحصیلی دارد. در نتیجه، با آموزش راهبردهای خودتنظیمی می توان راهبردهایی کارآمد و سودمند را برای کاهش تعلل ورزی تحصیلی در اختیار دانش آموزان قرار داد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و اعتباریابی مولفه های تبیین کننده تکیه گاه سازی در نظام آموزش متوسطه ایران بود. روش شناسی: روش تحقیق کیفی – کمی بود، جامعه آماری بخش کیفی خبرگان و متخصصان حوزه یادگیری - یاددهی، روش های تدریس و تکیه گاه سازی و اسناد مکتوب مرتبط با موضوع شامل مقالات و پژوهش های علمی و کتب مرتبط تالیفی و در بخش کمی، معلمان دوره اول و دوم متوسطه کل کشور بود. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری با 13 خبره، مصاحبه عمیق انجام گرفته و با روش هدفمند برای اسناد، 18 سند (متن) مورد بررسی قرار گرفته و در بخش کمی، برای سنجش مدل، پرسشنامه محقق ساخته 134 گویه ای طیف لیکرت با روش نمونه گیری خوشه ای نسبی چند مرحله ای در بین 384 نفر، توزیع گردید. برای تعیین روایی و پایایی در مرحله کیفی از بررسی های لازم شامل مقبولیت (بازنگری خبرگان) و قابلیت تائید(بازبینی مجدد خبرگان) و در مرحله کمی، روایی پرسشنامه ها به سه روش صوری، محتوایی و سازه تأیید و پایایی هم به سه روش تعیین ضریب بارهای عاملی گویه ها، آلفای کرونباخ مولفه ها (بین 749/0 تا 864/0) و پایایی ترکیبی (بین 827/0 تا 916/0 ) تأیید شد. داده های کیفی از طریق زمینه نظریه ای و داده های کمی با تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی در نرم افزار Smart PLS و آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته ها: نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که الگوی تکیه گاه سازی در نظام آموزش متوسطه ایران شامل 10 مقوله (توسعه منابع انسانی و غیرانسانی، بهسازی و توسعه سیستم آموزشی، شیوه های یاددهی – یادگیری، فرهنگ سازی و ارتباطات، قوانین و رفتارهای حمایتی، نظارت بر عملکرد، راهبردهای  مبتنی بر شناخت و فراشناخت، راهبردهای  مبتنی بر انگیزش، پیشرفت ذهنی و پیشرفت علمی)، 21 زیرمقوله (توسعه منابع انسانی، توانمندسازی دانش آموزان، توسعه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، تدریس مشارکتی و تعاملی، ساده سازی تکلیف، یادگیری مجازی، یاددهی مبتنی بر تئوری های علمی، فرهنگ سازی بین والدین و معلمان، ارتباطات موثر، رفتارهای حمایتی، راهبردها و دستورالعمل های درون و برون سازمانی، درگیری ذهنی و تحصیلی، ارزیابی مداوم، راهبردهای  فراشناختی، راهبردهای  شناختی، راهبردهای  شناختی و فراشناختی، راهبردهای  انگیزشی، بهزیستی روانی، به فعلیت رسیدن استعدادهای بالقوه، بهبود روند یادگیری و پیشرفت تحصیلی) و 134 نشانگر است که در قالب شرایط علی، زمینه ای، مداخله ای، راهبردها و پیامد در الگوی پارادایمی پژوهش جای گرفتند. نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی مولفه های مدل پژوهش، مورد تائید واقع شدند. بحث و نتیجه گیری: بر اساس داده های بدست آمده و با استناد به نتایج حاصل از  پژوهش، پیشنهاداتی به شرح زیر ارائه می گردد: - تقویت شرایط علی، - تقویت شرایط محیطی، تقویت شرایط مداخله ای، تقویت راهبرد(راهکار).