مطالب مرتبط با کلیدواژه

آهنگ


۱.

آهنگ قرائت قرآن کریم از دیدگاه حکمت و قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات ۱۳۸۱ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: آهنگ فطرت قرائت تدبر جمال زیبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶۲۵
‌شیعه‌ و سنی‌ در احادیث‌ فراوانی، استحباب‌ قرائت‌ قرآن‌ را با آهنگ‌ زیبا بیان‌ کرده‌اند. هم‌چنین‌ ساختار آوایی‌ قرآن‌ به‌ گونه‌ای‌ است‌ که‌ به‌ خودی‌ خود آهنگین‌ است؛ آیا جدای‌ از ظاهر قرآن‌ و سفارش‌ رهبران‌ دینی، مبنایی‌ معقول‌ برای‌ آهنگ‌ قرائت‌ وجود دارد؟ اگر چنین‌ باشد مخالفت‌ برخی‌ از متشرعه‌ با آهنگ‌ قرائت‌ در دایرة‌ عقل‌ و نقل‌ ناشناخته‌ خواهد بود. در این‌ مقاله، به‌ دو مبنای‌ عقلی‌ بر صحت‌ و نیز مطلوبیتِ‌ آهنگِ‌ قرائت‌ اشاره‌ می‌کنیم: 1. شنیدن‌ آهنگ‌ قرائت‌ مطابق‌ فطرت‌ بشر است؛‌ 2. شنیدن‌ آهنگ‌ قرائت‌ زمینه‌ساز تدبر در قرآن‌ است
۳.

مقایسه مشخصه های زبرزنجیری در زبان های فارسی و ژاپنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: آهنگ مشخصه های زبر زنجیری تکیه نواخت مورا وزن طبیعی گفتار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری واج شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری رده شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۸۹۵
در زبان شناسی مقابله ای اعتقاد بر این است که ساخت ها و الگوهای زبان مادری فراگیران، در روند یادگیری زبان خارجی اثر گذارند و منشا بسیاری از خطاهای زبانی به شمار می روند. از این رو آگاهی های حاصل از مقابله ساخت های دو زبان، به دست اندرکاران آموزش زبان خارجی و افرادی که متون و مطالب درسی را تهیه می کنند کمک می کند تا هم بطور مستقیم و هم غیرمستقیم تفاوت های دو زبان را به فراگیران یادآور شوند و نسبت به خطاهای زبانی که به طور ناخودآگاه مرتکب می شوند آگاه کنند. همچنین با استفاده از داده های حاصل از مقابله زبان ها معلمان زبانهای خارجی می توانند در تمرین هایی که برای فراگیران در نظر می گیرند بر مشخصه های متفاوت زبان خارجی تاکید بگذارند تا فراگیران بر به کارگیری این مشخصه ها تسلط کافی پیدا کنند. در همین زمینه مقاله حاضر به مقایسه مشخصه های زبر زنجیری دو زبان فارسی و ژاپنی اختصاص دارد. در این پژوهش، نویسنده می کوشد بر اساس مراحل کار در زبان شناسی مقابله ای ابتدا مشخصه های زبرزنجیری را در زبانهای فارسی و ژاپنی توصیف کرده و سپس ضمن مقایسه آنها پیش بینی هایی را درباره مشکلات دانشجویان فارسی زبان در یادگیری تلفظ و گفتار زبان ژاپنی انجام دهد.
۴.

بررسی مقابله‌ای نظام آهنگ فارسی و ژاپنی با نگاهی به تکیه زیر و بمی هسته‌ای در دو زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۸ شماره ۵۴

کلیدواژه‌ها: آهنگ ضریب همبستگی فارسی نواخت ژاپنی تکیه زیر و بمی هسته ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری واج شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری رده شناسی زبان
تعداد بازدید : ۲۱۱۷ تعداد دانلود : ۹۵۳
پژوهش حاضر با هدف آشکار ساختن تفاوت های نظام آهنگ زبان فارسی و نظام آهنگ زبان ژاپنی، برای استفاده در گستره های زبان شناسی مقابله ای و آموزش زبان انجام پذیرفت. نخست یک توصیف مرجع از نظام آهنگ هریک از دو زبان در چارچوب نظریه تحقیق برگزیده شد و نظام آهنگ دو زبان در قالب این دو توصیف مطالعه و مقابله شد و تفاوتی ساختاری بین دو زبان در قالب یک فرضیه برای تحقیق مطرح شد که عبارت بود از وجود تکیه زیر و بمی هسته ای Nuclear Pitch Accent (NPA) در فارسی و عدم وجود آن در ژاپنی. سپس داده هایی که نماینده کلیه ساخت های نواختی وکلیه الگوهای آهنگی دو زبان بودند، جمع آوری شد و از پنج دانشجوی زبان ژاپنی در ایران و پنج دانشجوی زبان فارسی در ژاپن خواسته شد تا تمامی داده ها را در محیط آزمایشگاهی بخوانند. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل منحنی های زیر و بمی پاره گفتارهای ضبط شده، مشخص شد که در هر گروه آهنگی فارسی یکی از گروه های تکیه ای دارنده تکیه زیر و بمی هسته ای است و برجسته تر از سایر گروه ها ادراک می شود. درحالی که در زبان ژاپنی تکیه واژگانی کلیه کلمات در کلام تظاهر می‎ یابند و هیچ واحدی برجسته تر از سایر واحدها تولید و ادراک نمی شود.
۵.

بررسی آواشناسی گویش کوردهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۶ شماره ۵۳

کلیدواژه‌ها: آهنگ قلب گویش واج تبدیل تکیه کورده دگرگونی های آوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۴۱
یکی از راه های حفظ زبان ها و گویش ها کوشش برای ثبت علمی دقیق آن هاست. در این مقاله سیستم آوایی گویش کوردهی به گونه ای مختصر مورد بررسی قرار می گیرد. پس از معرفی واج ها و واج گونه های گویش کوردهی، ساختار هجایی سپس فرایند های آوایی و آنگاه مشخصات زبر زنجیری گویش مورد بررسی قرار گرفته است.
۶.

بررسی موسیقایی غزل عطار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: عرفان آهنگ موسیقی اندیشه غزل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات قالب های شعر کلاسیک غزل
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی موسیقی شعر
تعداد بازدید : ۱۷۴۲ تعداد دانلود : ۸۶۳
از دیرباز پیوندی عمیق بین شعر و موسیقی برقرار بوده است، به همین دلیل شعرا همواره کوشیده اند با شیوه های گوناگون بر غنای موسیقی کلام خود بیفزایند. قالب غزل که در نوع غنایی سروده می شود مجالی وسیع به شاعر می دهد تا این مهارت خود را بیازماید. آمیختگی مضامین عرفانی با این قالب شعری نه تنها بر محتوا و مضمون آن تاثیر گذاشته بلکه موجب شده پیوند شعر و موسیقی بیش از پیش استوار گردد، به گونه ای که می توان شعر عرفانی را با ساختار موسیقایی آن بازتاب کاملی از افکار و اندیشه ها و حالات شاعر دانست.در این مقاله غزل عطار -به عنوان یکی از پیشگامان بزرگ شعر عرفانی- از این منظر مورد دقت و توجه قرار گرفته و موسیقی شعر او در سه مقوله موسیقی بیرونی (عروض)، موسیقی درونی (بدیع لفظی و معنوی) و موسیقی کناری (قافیه و ردیف) بررسی شده است. توجه خاص در این نوشتار به تاثیر افکار و اندیشه ها و حالات بر موسیقی غزل عطار است.
۷.

نقش آهنگ در قرائت کتابهای مذهبی ادیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۱ شماره ۱۶۴

کلیدواژه‌ها: دین آهنگ تلاوت مناجات(دعا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۴ تعداد دانلود : ۵۷۲
هنر و از میان آهنگ گوش نواز- موسیقی – از اولین ابزارهای مشترک بشری برای ارضای حس زیبائی خواهی بوده که مورد استفاده عموم ملتها و نژادها و پیروان ادیان مختلف واقع می شده است . بشر با آواز خوش خود را تسلی می داده و اعصاب خودرا آرام می کرده است.فطری بودن آن را میتوان با آزمایش بر روی کودکان تمام نقاط کره زمین آزمایش کرد. این خواست فطری بشر موردتأیید همه ادیان- اعم از الهی وغیر الهی – قرار گرفته است. میان هر قوم و ملتی که برویم آوازهای مذهبی و مقدس رامشاهده می کنیم . بیشتر این آوازها به صورت مناجات و ابراز احساسات و عواطف بشری نسبت به قدرت مافوق طبیعت و دانا به همه نیازها و توانا به برآوردن همه آنها میباشد. در این مقاله نقش آهنگ را در تلاوت کتابهای مذهبی ادیان و از جمله دین اسلام به بررسی گذاشته ایم.
۸.

ساختار تکیه و آهنگ زبان شمس تبریزی در مقالات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: آهنگ شمس تبریزی مقالات تکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۸ تعداد دانلود : ۶۳۱
تکیه واژه برجستگی ای است که به یکی از هجاهای واژه داده می شود. تکیه، در زبان فارسی، با برخورداری از ابزار لازم (شدت، زیر و بمی) و جای گاه دستوری خاص، در جهت تبیین و تفهیم مطالب نقش دارد و در کنار آهنگ حاصل از برجستگی نمود خاص می یابد. آهنگ از تکیه جدا نیست. هر جا که تکیه هست ارتفاع صوت بیش تر می شود و در هیچ موردی یکی را جدای از آن دیگری نمی توان یافت. مقالات شمس تبریزی به عنوان مجموعه ای ارزنده از گفتارها و خطابه های شمس تبریزی دربردارنده مطالب گرانبهایی است که درک و تفهیم آن تا حدی با دشواری همراه است. نگارندگان به بررسی تکیه و آهنگ به عنوان ویژگی دستوری خاص گفتار و خطابه، که در سخنان شمس نمود بارزی دارد، پرداخته و نشان داده اند که توجه به این عامل سهولت درک و تفهیم مطالب این مجموعه باارزش را در پی دارد و نیز این امر نشان از آن دارد که شمس در مقالات، که مجموعه ای از سخنان خطابی و تعلیمی است، از تکیه و آهنگ به عنوان عوامل آوایی سخن، به منظور تأثیر بر مخاطب، به نحو احسن بهره برده است.
۹.

سبک شناسی ادبی نکوهش های امام علی (ع) در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: آهنگ نهج البلاغه تصویر سبک شناسی نظم گسترش گزینش واژگان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۲۷۶۴ تعداد دانلود : ۸۹۴
سبک شناسی (أسلوبیة) در اصطلاح علمی است در حوزة زبان شناسی و ادبیات که موضوع آن بررسی شیوه های گوناگون بیانی در آثار ادبی است. نهج البلاغه از جمله متونی است که شیوه های ادبی به کار برده شده در آن مطابق با مقتضای حال است. بنابراین با بررسی سبک شناسی نهج البلاغه می توان به معرفی الگویی مناسب در نوشتار ادبی، که راه گشای نویسندگان باشد، دست یافت. مقالة حاضر به بررسی سبک شناسی بیانات امام علی (ع) دربارة «نکوهش» پرداخته است. دلیل انتخاب نکوهش ها این است که نکوهش علاوه بر اهمیت تربیتی، از نظر بلاغی، شکل ها و اسلوب های خاصی از سخن را اقتضا می کند، که در دیگر اغراض سخن کم تر دیده می شود؛ زیرا در نکوهش سخن باید به گونه ای ایراد گردد که با جلوه ای نیکو در جان مخاطب نفوذ کند و تأثیرگذار واقع شود. بنابراین هدف از این پژوهش دست یابی به سبک امام (ع) در بیان نکوهش هاست. برای دست یابی به این هدف، مقالة حاضر ابتدا به بیان معانی لغوی و اصطلاحی سبک شناسی به عنوان پدیده ای زبان شناختی پرداخته است و سپس بر اساس پنج مسئلة مطرح در سبک شناسی (گزینش واژگان ، نظم ، آهنگ ، گسترش و تصویر) بررسی ادبی تفسیری بیانات امام (ع) را پی می گیرد. روش و منهج این جستار توصیفی تحلیلی است و با شیوة مطالعة کتاب خانه ای انجام شده است.
۱۰.

تحلیل آکوستیکی ”آهنگ“ در قصه گویی کودکان فارسی زبان بر پایه الگوی خیزان، افتان و پیوستگی

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال دوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: جنسیت آهنگ دیرش مدل آوایی خیزان افتان و پیوستگی قله دامنه زیر و بمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۶۶۴
پژوهش حاضر به تحلیل آکوستیکی آهنگ در قصه گویی کودکان فارسی زبان 6-5 ساله و میزان همبستگی آن با عامل جنسیت می پردازد. به همین منظور توزیع الگوهای زیر و بمی و دیرش آهنگ در پاره گفتارهای پرسشی (40 پاره گفتار پرسشی) تولیدشده در فرایند قصه گویی کودکان، مورد بررسی قرار می گیرد. در این جستار بر پایه الگوی خیزان، افتان و پیوستگی تیلر (2009) به تحلیل و اندازه گیری پارامترهای آکوستیکی ”دامنه زیر و بمی“ و میزان ”دیرش“ پرداخته می شود. در ادامه با تحلیل آماری و با بهره گیری از آزمون تی مستقل، میزان همبستگی و معناداری رابطه بین عامل جنسیت و چگونگی الگوی آهنگ در گفتار کودکان مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عامل جنسیت بر چگونگی الگوی آهنگ در قصه گویی چندان تأثیرگذار نبوده و علیرغم وجود برخی تفاوت های ظاهری، در هر دو پارامتر آکوستیکی ”دامنه زیر و بمی“ و ”دیرش“، تفاوت ها معنادار نیست. به عبارت دیگر، هم مقادیر دیرش عناصر افتان و خیزان و هم دامنه زیر و بمی این عناصر در دو جنس دختر و پسر، تفاوت قابل ملاحظه ای با یکدیگر ندارد. گرچه میانگین مقادیر دامنه زیر و بمی و دیرش در بخش خیزان، در کودکان دختر و در بخش افتان در کودکان پسر بزرگ تر است، اما این تفاوت به لحاظ آماری معنادار نیست.
۱۱.

بازنمایی نوایی آهنگ ساخت اطلاع در گفتمان روایتی بزرگ سالان تک زبانۀ فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 171-193

کلیدواژه‌ها: ساخت اطلاع آهنگ زیروبمی گفتمان روایی بزرگ سالان فارسی زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۸۰۳
تحقیقات نشان داده است که در برخی از زبان ها، گویشوران مدلول های نو را با تکیه تولید و مدلول های کهنه را تکیه زدایی می کنند. این پژوهش ها همچنین نشان داده اند که الگوی تکیۀ زیروبمی مدلول دردسترس مشابه الگوی تکیۀ زیروبمی مدلول های کهنه است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی الگوی تکیه های زیروبمی برای نشان گذاری وضع اطلاعی مدلول ها (نو، کهنه، دردسترس و تشخیص پذیر) در گفتمان روایتی بزرگ سالان فارسی زبان است. علاوه بر این، از آنجا که تاکنون در رابطه با نشان گذاری آهنگین وضع اطلاع دردسترس و تشخیص پذیر در زبان فارسی پژوهشی صورت نگرفته است، تلاش شده است تا تکیۀ زیروبمی و الگوی آهنگین اطلاع در دسترس و تشخیص پذیر نیز مورد مطالعه قرار گیرد. به این منظور، 10 فرد بزرگ سال تک زبانۀ فارسی زبان با استفاده از 8 داستان مصور که در آن ها وضع اطلاع مدلول ها کنترل شده بود به روایت داستان ترغیب شدند. همۀ مدلول ها از لحاظ وضع اطلاع (نو، کهنه، دردسترس و تشخیص پذیر) مورد بررسی قرار گرفتند. سپس، همۀ پاره گفتارها برچسب دهی شدند تا مشخص شود حاوی واژۀ هدف، گروه اسمی کامل، ضمیر هستند یا خیر. در نهایت نیز با استفاده از نرم افزار پرت الگوی تکیۀ زیروبمی آزمودنی ها مشخص شد. یافته های پژوهش نشان داد که پربسامدترین الگو برای نشان گذاری اطلاع نو، کهنه و دردسترس به ترتیب L+(H*) ، H+(L*) و H+L* است. یافته ها همچنین نشان داد که الگوی تکیۀ زیروبمی خاصی برای نشان گذاری اطلاع تشخیص پذیر در زبان فارسی وجود ندارد. براساس نتایج پژوهش، می توان ادعا کرد که در گفتمان روایتی آزمودنی های بزرگ سال بین وضع اطلاع و الگوهای زیروبمی رابطۀ خاصی وجود دارد.
۱۲.

تحلیل پیکره بنیاد آهنگ گفتار فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (شماره ۶) 35-54

کلیدواژه‌ها: آهنگ واژه های محتوایی واژه های دستوری تکیه زیروبمی ساخت نواختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۵۲۳
در این پژوهش، براساس تحلیل پیکره بنیاد، به بررسی ساخت آهنگ گفتار فارسی در پیکره گفتاری فارسی فارس دات کوچک پرداختیم. نخست، رفتار آهنگی واژه های محتوایی مختلف و واژه های دستوری را مشاهده و تحلیل کردیم. نتایج نشان داد که واژه های محتوایی، اغلب با تکیه زیروبمی و واژه های دستوری، اغلب بدون تکیه زیروبمی تولید می شوند اما مقوله دستوری واژه ها بر الگوی تغییرات زیروبمی یا ساخت نواختی آنها تأثیرگذار نیست.بررسی الگوی توزیع دو تکیه زیروبمی H * و L*+H در ساخت آهنگ گفتار فارسی نشان داد که تمامی واژه های فارسی با یک تکیه زیروبمی خیزان با ساخت نواختی L*+H تولید می شوند و تکیه زیروبمی H * تنها در منحنی زیروبمی واژه ها با تکیه آغازی ظاهر می شود، آن هم فقط زمانی که شرایط زنجیره ای لازم برای تظاهر آوایی نواخت L آغازی فراهم نباشد. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که زمان بندی وقوع قله H تکیه زیروبمی وابسته به بود یا نبود واژه بست در واژه هاست، بدین صورت که در واژه های حاوی واژه بست، قله H دیرکرد دارد و بعد از زنجیره آواییِ هجای تکیه بر واقع می شود، ولی در واژه های فاقد واژه بست،H دیرکردی ندارد و در محدوده زنجیره آوایی هجای تکیه بر قرار می گیرد.
۱۳.

روش های ترجمه آواختنی آهنگ ها در دوبله فارسی پویانمایی لوراکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: آهنگ دوبله پویانمایی موزیکال ترجمه آواختنی روش ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷ تعداد دانلود : ۵۱۷
ترجمه آهنگ گونه ای از ترجمه است که در آن دو بعد زبانی و موسیقایی با هم درآمیخته اند و این آمیختگی بر سختی آن می افزاید. ترجمه آهنگ به عنوان زیرشاخه ای از ترجمه دیداری شنیداری در سال های اخیر در ایران روند روبه رشدی داشته است و مورد توجه و استقبال شرکت های دوبلاژ فیلم هم قرار گرفته است. در این نوع ترجمه، غیر از ترجمه محتویات زبانی، ابعاد موسیقایی نیز باید مورد توجه قرار گیرند که در این پژوهش بر آن تأکید شده است. مترجمان در دوبله آهنگ های پویانمایی ها با دشواری های متعددی روبه رو هستند، زیرا باید موسیقی و ترانه را هماهنگ کنند تا محصول نهایی، ترجمه ای آواختنی باشد و در عین حال با مضمون ترانه مبدأ و فضای آهنگ نیز هم خوانی داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، یافتن روش های ترجمه آواختنی آهنگ بر پایه مدل فرانزون (2008) با در نظر گرفتن بُعد موسیقایی دوبله پویانمایی موزیکال لوراکس (قِنو و بالدا، 2012) است. در ترجمه آهنگ های پویانمایی دوبله شده لوراکس بنا بر مدل فرانزون (2008) از یک روش محض ترجمه ای استفاده نشده بود. از مجموع پنج قطعه آهنگ این پویانمایی، در چهار قطعه آهنگ، موسیقی مبدأ بدون تغییر حفظ شده بود و ترانه ها برای هماهنگی با موسیقی مبدأ بازنویسی یا ترجمه شده بودند؛ این یعنی تلفیق روش سوم و پنجم فرانزون (2008) و در یک قطعه آهنگ، موسیقی مبدأ عوض شده بود و ترانه ها نیز برای هماهنگی با موسیقی بازنویسی شده بودند که بنابر مدل مذکور یعنی از تلفیق روش سوم و چهارم استفاده شده بود. در انتها، کاربردهای آموزشی و پژوهشی یافته ها بحث شده اند.
۱۴.

تعامل آهنگ و ساخت اطلاع: بازنمایی درجات کهنگی اطلاع در واج شناسی آهنگ فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دهم بهمن و اسفند ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۵۴) 319-344

کلیدواژه‌ها: آهنگ اطلاع کهنه درجات کهنگی دامنه زیروبمی ساخت نواختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۴۲۷
تحقیق حاضر به بررسی تحقق آواییِ درجات کهنگیِ اطلاع در نظام آهنگ زبان فارسی می پردازد. هدف از انجام این تحقیق پاسخ گویی به این پرسش است که آیا درجات کهنگیِ اطلاع شامل اطلاع نو، قابل دسترس و کهنه، مطابق با انگاره نظری چِیف ( 1994 )، در ساخت آهنگ گفتار فارسی تظاهر آوایی دارد؟ برای پاسخ به این سؤال، یک مطالعه تولیدی در چارچوب واج شناسی آزمایشگاهی انچام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که درجه کهنگیِ یک سازه اطلاعی و دامنه زیروبمی یا سطح ارتفاع قلّه آن سازه با یکدیگر رابطه معکوس دارند به این صورت که هر قدر به میزان کهنگی یک سازه اطلاعی افزوده شود، از دامنه زیروبمیِ آن سازه کاسته می شود. این نتایج همچنین نشان داد که دامنه زیروبمیِ صدای گوینده نیز با افزایش درجه کهنگیِ یک سازه اطلاعی به طور معناداری کاهش می یابد چون با افزایش کهنگیِ اطلاع، نه تنها سطح ارتفاع قلّه F0 بلکه سطح ارتفاع درّه F0 نیز به طور معناداری کاهش می یابد، اما ساخت نواختیِ یک سازه اطلاعی با افزایش درجه کهنگیِ اطلاع تغییر نمی کند.
۱۵.

ظاهره الوزن فی القرآن الکریم حقیقتها والجدید فیها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۲ سال ۱۴۲۶ شماره ۲ 1-15
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۳۵۴
لقد تنبه الباحثون القدماء الى وجود بعض عبارات قرآنیه متصله بما قبلها وما بعدها اتصالا معنویا، فهی مفتقره الى النص الذی هی فیه من جهه المعنى. لکنها تختلف عن عموم النص القرآن الکریم فی کونها موزونه باوزان البحور الشعریه، فدعاهم ذلک الى رصد هذه الظاهره ومتابعتها، وقد انتهى بهم ذلک الى ان هذه العبارات القرآنیه الموزونه تستغرق جمیع اوزان بحور الشعر العربی، لذلک ذکروا لکل بحر شعری عباره او اکثر اقتطعوها من وسط الکلام المعجز، الا انهم – کما یبدو – لم یذکروا للبحر المتدارک مثالا من تلک العبارات، لذلک کان من الطبیعی ان یفرض السؤال التالی نفسه: هل یمکن ان تکون هذه الظاهره دلیلا علمیا صحیحا على ان القرآن الکریم من نمط الشعر – کما ذهب الى ذلک بعض من یدعی العلم – او ان ذلک یدل على امر آخر؟ وانی سانقل – فیما یلی – تمهیدا لبیان الاجابه المبسوطه، اغلب تلک العبارات الموزونه ثم اتلوها ببیان اختلاف من مثلوا لکل بحر بعباره او اکثر منها، فی الغرض من قیامهم بهذا العمل الذی قد یبدو غریبا مفتقرا الى توجیه، ثم اذکر فی النهایه الادله العلمیه القاطعه التی تثبت ان القرآن الکریم لیس بشعر.
۱۶.

آراء العَروضیّین العرب والمستشرقین حول أساس النظام الوزنی العربی ومناقشتها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۶ سال ۱۴۳۰ شماره ۴ 117-135
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۷۳۸
علی الرغم من کثره الأقلام حول علم العروض العربی منذ العصور الماضیه إلى الآن، إلا أنّ علماء العروض من العرب والمستشرقین قد اختلفوا حول أساس الوزن فی الشعر العربی. قد تناولنا فی هذا المقال الآراء المطروحه حول أساس النظام الوزنی فی الشعر العربی الفصیح، فی ثلاثه مباحث؛ أوّلاّ عالجنا العناصر اللغویّه المؤثّره فی أساس النظام الوزنی. ثمّ أوردنا الآراء المطروحه من قِبَل علماء العَروض العرب والمستشرقین حول أساس النظام الوزنی العربی، وقارنّا الآراء بعضها ببعض. وأخیراً فی المبحث الثالث ناقشنا تلک الآراء، وأبدینا رأینا بترجیح فرضیّه الکمّ أساساً للنظام الوزنی العربی.
۱۷.

تجلّی شاعرانه ی رنگ و آهنگ در غزلیات بیدل دهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۵) 267 - 294

کلیدواژه‌ها: آهنگ بلاغت بیدل دهلوی رنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۲۹۹
از جمله تصاویر مهم بلاغی که در بررسی و شناخت سبک شخصی هر شاعر نقش مؤثری ایفا می کند، کاربرد رنگ ها، آهنگ ها و میزان استفاده ی شاعر از این نوع واژه ها است. اهمیّت این مسئله در شعر برخی از شاعران، به ویژه شاعران سبک هندی به حدی است که از طریق آن می توان به بسیاری از سلیقه ها، باورها، آرزوها و خواسته های شاعر پی برد. بیدل دهلوی (1054-1133 ه.ق) یکی از برجسته ترین شاعران سبک هندی است که در غزلیات خود به فراوانی از این امکان بهره گرفته است. هدف از این پژوهش توصیفی تحلیلی، بررسی نوآوری های هنری و بسامد معنایی رنگ و آهنگ، همراه با مترادفات آن (ترانه، نغمه، ساز، زمزمه، صدا، ناله و...)، در غزلیات بیدل دهلوی است. نتیجه ی تحقیق حاکی از آن است که شاعر با نگرش و بیانی خلّاقانه از لفظ رنگ و آهنگ، با بسامد چشمگیری به عنوانِ نقش مایه و نماد چندمعنایی و محور ساختاری تصاویر بلاغی برای بیان انواع اندیشه های عاشقانه-عارفانه، زیبایی شعر، هماهنگی و تناسب بخشیدن به اجزای کلام استفاده نموده است.  
۱۸.

آهنگ پاره گفتارهای پرسشی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۶۰) 575-603

کلیدواژه‌ها: تکیه آهنگ تکیه زیروبمی ساخت نواختی نواخت کناری نواخت مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۹۸
تحقیق حاضر به مقایسه منحنی آهنگ پاره گفتارهای خبری و پرسشی فارسی بر حسبِ الگوی تغییرات آهنگیِ تکیه های زیروبمی پیش هسته و هسته و نواحی مرزی پاره گفتار می پردازد. پیشینه مطالعات آهنگِ فارسی نشان داده است که برای تغییرات فرکانس پایه در مرز پایانی پاره گفتارهای خبری به صورت نزولی و پاره گفتارهای پرسشی به صورت صعودی است. به علاوه اشاره شده است که سطح ارتفاع قله تکیه زیروبمی هسته و دامنه زیروبمی صدا در آهنگ پرسشی به طور قابل توجهی از آهنگ خبری بالاتر است. هدف از انجام تحقیق حاضر، پاسخ گویی به این پرسش بود که چه تفاوت های آهنگی بین پاره گفتارهای خبری و پرسشی در نواحی مهم منحنی آهنگ گفتار شامل تکیه زیروبمی پیش هسته، تکیه زیروبمی هسته، نواخت کناری و نواخت مرزنما وجود دارد. برای این منظور از روش شناسی واج شناسی آزمایشگاهی استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که ساخت نواختیِ منحنی F0 در فاصله بین تکیه زیروبمی هسته و مرز پایانی منحنی در پاره گفتارهای خبری به صورت L-L% و در پاره گفتارهای پرسشی به صورت L-H% است. همچنین، این نتایج نشان داد که تفاوت های آهنگی بین پاره گفتارهای خبری و پرسشی محدود به نواحی پایانی منحنی آهنگ گفتار نمی شود و این پاره گفتارها از نظر الگوی سطح ارتفاع قله و دره F0 تکیه زیروبمی هسته و پیش هسته نیز با هم متفاوت اند.
۱۹.

آهنگ ساخت های ندایی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره ۱۶بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 21-44

کلیدواژه‌ها: بازنمایی واجی آهنگ ساخت ندایی پیش قله زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۲۹
در این پژوهش درصدد بازنمایی واجیِ ساخت ندایی زبان فارسی در چارچوب نظریه واج شناسی لایه ای هستیم. تکیه زیروبمی در این نظریه ناظر به برجستگی در سطح پاره گفتار است. قرارگرفتنِ تکیه های زیروبمی روی هجای تکیه برِ واژگانی مشخصه زبان-ویژه در زبان فارسی است؛ با وجود این پژوهشگران پیشین ادعا کرده اند که تغییر جایگاه تکیه به هجای اول در اسم ها، موجب ندایی شدنِ اسم می شود. برخلاف دیدگاه های پیشین، در این پژوهش وجود تکیه زیروبمی در هجای اول در اسم های منادا مورد تردید جدی قرار می گیرد. این پژوهش الگوی آهنگ ^H +X* H-(L%/H%) را برای ساخت های ندایی پیشنهاد می کند که در آن تکیه زیروبمی (*) روی هجای آخر اسم منادا قرار می گیرد و X نشانهٔ انواع تکیهٔ زیروبمی است که در تأکید کلی از نوع H* و در تأکید جزئی از نوع L+H* است. ^H بیانگر وقوع پیش قله قبل از هجای تکیه بر واژگانی است و نواخت گروه H- نشانه جاری بودن کلام از سوی گوینده و انتظار پاسخ از شنونده و ادامه گفتار است. معمولاً پس از اسم منادا گفتار جریان دارد و پایان اسم منادا پایان واحد آهنگ نیست و به همین دلیل، نواخت مرزنمای بالا (H%) یا پایین (L%) را داخل پرانتز قرار داده ایم که اگر واحد آهنگ فقط به اسم منادا محدود بود، نواخت مرزنما برچسب لازم را داشته باشد. شواهد آکوستیکی و آزمایش های درکی ادعای پژوهش حاضر را تأیید می کنند.
۲۰.

بازشناسی گفتارِ تهرانیِ تقلیدی از گونه ی معیار از طریق تجزیه و تحلیل صوت شناختی آهنگ در چارچوب مدل شیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 211 - 235

کلیدواژه‌ها: آهنگ آواشناسی قضایی الگوی شیب تیلر تقلید گفتار گویش فارسی معیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۲
این پژوهش بر آن است تا بر مبنای رویکرد آکوستیکی و در چارچوب مقایسه قضایی گونه ها با استفاده از مدل شیب تیلر، به بررسی مجموعه ای از پارامترهای آکوستیکی مستخرج از منحنی آهنگ گویشوران کاشانی و تهرانی بپردازند تا از میان آن ها بهترین و مناسب ترین پارامترهای آکوستیکی تمایزدهنده گفتار تهرانی کاشانی (گفتاری که در آن گویشور کاشانی تلاش می کند تا حد امکان نزدیک به گونه تهرانی صحبت کند) از فارسی معیار را معرفی کنند. به این منظور 84 گفتگوی دو نفره 5-6 دقیقه ای با استفاده از دستگاه ضبط صوت حرفه ای ZOOM H5 و نرم افزار Praat از 28 گویشور (14 مرد و زن کاشانی + 14 مرد و زن تهرانی) در فضایی تا حد امکان ساکت ضبط شد. سپس، 756 پاره گفتار هدف استخراج و شبکه متنی آن ها به منظور اندازه گیری و مقایسه کمّی همبسته های آکوستیکی در چارچوب مدل شیب تیلر به شیوه دستی لایه بندی و برچسب گذاری شد. بر اساس نتایج عینی و آماری، همبسته های آکوستیکی معرفی شده پتانسیل تمایز دو گونه تهرانی اصل و تهرانی تقلیدی را در پاره گفتارهای پرسشی دارند، اما تفاوت مقادیر شیب در پاره گفتارهای خبری تمایزدهنده نیست.