مطالب مرتبط با کلیدواژه

گردشگری مذهبی


۲۱.

تخمین تابع تقاضای سفرهای مذهبی با روش سیستم تقاضای تقریبا ایده آل خطی پویا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات مدل سازی اقتصادی تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: کشش قیمتی کشش درآمدی گردشگری مذهبی سیستم تقاضای تقریبا ایده آل خطی پویا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۴۹۹
گردشگری مذهبی چه در داخل کشور و چه در سطح بین الملل از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این مطالعه با استفاده از روش سیستم تقاضای تقریباً ایده آل خطی پویا و فرمول های کشش قیمتی و درآمدی به برآورد و بررسی تقاضای سفرهای مذهبی پرداخته شده است. بدین منظور از داده های خرد بودجه خانوار در سال های 1370 تا 1390 ارائه شده توسط مرکز آمار ایران استفاده گردیده است. با توجه به نتایج به دست آمده، کشش درآمدی سفرهای مذهبی در حدود 42/0 است، بدین معنا که هر یک درصد افزایش درآمد منجر به افزایش ۴/0 درصدی تقاضا برای سفرهای مذهبی می گردد. همچنین کشش قیمتی تقاضا در تمامی گروه های کالایی منفی بوده و کشش قیمتی سفرهای مذهبی در حدود 98/0- است
۲۲.

تأثیرپذیری انواع مختلف گردشگری از یکدیگر در منطقه آزاد ارس: کاربرد رهیافت مدل سازی معادلات ساختاری (SEM)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۱ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۶۱

کلیدواژه‌ها: مدل معادلات ساختاری گردشگری مذهبی گردشگری تجاری منطقه آزاد ارس بوم گردشگری گردشگری تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۶۴۶
این پژوهش باهدف بررسی تأثیرپذیری انواع مختلف گردشگری از یکدیگر در منطقه آزاد ارس انجام شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه است که بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده، اطلاعات 70 نفر از گردشگران این منطقه جمع آوری و با رهیافت مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رابطه دوسویه ای بین گردشگری تاریخی و بوم گردشگری وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش گردشگری تاریخی، میزان بوم گردشگری افزایش می یابد و بالعکس. جهت افزایش گردشگری تاریخی باید میزان رضایت گردشگران از جاذبه های تاریخی پل خداافرین، حمام جلفا، کاروانسرای خواجه نظر، کلیسای چوپان، کلیسای سنت استپانوس و ... افزایش یابد و با افزایش رضایت گردشگران از جاذبه های طبیعی، بوم گردشگری منطقه آزاد ارس نیز توسعه می یابد. میزان رضایت گردشگران از روستای اشتبین، تأثیر معناداری را بر میزان رضایت آن ها از امامزاده سیدمحمدآقا می گذارد. هم چنین یافته های تحقیق حاکی از این است که یکی از عوامل موثر بر گردشگری تجاری میزان رضایت گردشگران از تنوع کالا است و یا به عبارت دیگر جهت افزایش گردشگری تجاری باید میزان تنوع کالاها افزایش یابد. بنابراین بازسازی آثار تاریخی و اماکن مذهبی و توسعه ی طرح های تجاری در منطقه آزاد ارس پیشنهاد می شود.
۲۳.

برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری مذهبی شهر شیراز

نویسنده:
منبع: مطالعات نواحی شهری سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: شهر شیراز برنامه ریزی راهبردی مدل SWOT گردشگری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۱ تعداد دانلود : ۴۱۷
امروزه گردشگری و اقتصاد گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است که یکی از مهم ترین زیر شاخه های آن، گردشگری مذهبی است که در صورت توجه به توسعه این قسم از گردشگری در شهرهای مذهبی می توان به نتایج قابل توجه ای رسید. در این ارتباط شهر شیراز به سبب بهره مندی از آثار و جاذبه های مذهبی فراوان از جمله وجود حرم امام زاده احمدبن موسی (شاهچراغ) (ع) و بهره مندی از عنوان سومین حرم اهل بیت در کشور، در زمینه جذب گردشگر از مزیت نسبی برخوردار است. لذا هدف از این پژوهش در وهله اول شناخت قابلیت ها، جاذبه ها، تنگناها و ضعف های گردشگری مذهبی شهر شیراز با استفاده از مدل SWOT و نهایتاً  ارائه راهبردهای مناسب جهت توسعه این صنعت می باشد. جهت انجام این پژوهش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است و روش گردآوری داده ها و تحلیل اطلاعات مورد نیاز به صورت اسنادی، پیمایشی و میدانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بخش گردشگری مذهبی شهر شیراز دارای استعدادهای بالقوه و بالفعل فراوانی است اما تاکنون نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست یابد. بدین صورت که وجود آرامگاه حضرت شاهچراغ (ع) و امامزاده های شناخته شده دیگر در سطح شهر با امتیاز وزنی 0.236 به عنوان مهم ترین نقطه قوت، ضعف مدیریتی و فقدان ثبات در مدیریت گردشگری با امتیاز وزنی 0.244، مهم ترین نقطه ضعف، ارتقای نقش حرم احمدبن موسی(ع) به منزله مهم ترین عامل توسعه گردشگری مذهبی با امتیاز وزنی 0.252 به عنوان مهم ترین فرصت و وجود سازمان های متعدد مسئول گردشگری و اختلاف سلیقه بین آنها با امتیاز وزنی 0.244 مهم ترین تهدید پیش روی توسعه گردشگری مذهبی شهر شیراز شناخته شده است که جهت استفاده بهتر از نقاط قوت، فرصت ها و رفع ضعف ها و تهدیدهای پیش رو توسعه گردشگری مذهبی شیراز راهبردهای رقابتی – تهاجمی ارائه شده است.
۲۴.

بررسی پراکنش خوشه های فضایی روستاهای گردشگری و ارتباط آن با شکل گیری هسته های جمعیتی در استان خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی استان خراسان رضوی گردشگری طبیعی خوشه های فضایی هسته های جمعیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۶۲۴
بدون شک اولین قدم در خصوص ساماندهی روستاهای گردشگری، توجه به شیوه استقرار و پراکنش فضایی آنها و نتایج مترتب بر آن می باشد. در ادبیات علمی برنامه ریزی فضایی، شیوه استقرار و پراکنش کلیه پدیده های جغرافیایی را در قالب سه الگوی خوشه ای، پراکنده و تصادفی طبقه بندی می کنند. از سوی دیگر در این چارچوب، علاوه بر پراکنش پدیده ها، می توان ابعاد دیگری از سایر ویژگی های آنها را در ارتباط با موقعیت فضایی شان مورد ارزیابی قرار داد و به ابعاد کامل تری از نحوه توزیع عوارض در فضا آگاهی پیدا کرد. با توجه به آنچه گفته شد قدم اول در بررسی روستاهای گردشگری، نحوه الگوی استقرار آنها در قالب الگوهای خوشه ای، پراکنده و تصادفی و در قدم بعد توجه به ابعاد دیگر این روستاها در ارتباط با موقعیت جغرافیایی آنهاست. به عبارتی آیا طی دوره زمانی مشخص، روستاهای پیرامون یکدیگر، ویژگی های مشابه نیز پیدا کرده اند؟ این بررسی از آن جهت حائز اهمیت است که می توان در کنار خوشه های فضایی استقرار، خوشه های دیگری نیز از سایر ویژگی های نقاط روستایی مشاهده کرد. این موضوع مبین آن است که آیا خوشه های فضایی، موفق به شکل بندی هسته های جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی نیز شده اند؟
۲۵.

ادراک و تجربه زیسته زائران پیاده ایرانی در عراق (مورد مطالعه: پیاده روی اربعین آذر ۱۳۹۳- عراق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: اربعین جامعه شناسی زیارت زیارت زیارت پیاده گردشگری مذهبی مناسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۹ تعداد دانلود : ۶۴۱
از دیرباز و هم زمان با رشد گردشگری در دهه های اخیر، زیارت و سفرهای زیارتی داخلی و خارجی در ایران یکی از فعالیت های مذهبی بوده و استقبال زیادی از آن شده است. زیارت پیادة اربعین یکی از اشکال نوظهور سفر زیارتی است که پیش از این ایرانیان توجه زیادی به آن نداشته اند؛ به همین دلیل پژوهش های تجربی، به ویژه از منظر جامعه شناختی در این زمینه انجام نشده یا هنوز منتشر نشده است. مقالة حاضر با اتکا به رویکرد کیفی و با تحلیل مصاحبه هایی که با ۳۶ زائر پیادة زن و مرد ایرانی در مسیر نجف به کربلا انجام شده، درصدد واکاوی ادراک و تفسیر این زائران از تجربة زیستة خود از این سفر است. پس از تحلیل داده های کیفی، سه مضمون اصلی شناسایی شد: تجربة تعلیق امر مادی؛ رنج مقدس؛ به مثابة مولد معنا؛ برانگیزانندگی عاطفی مناسک جمعی زیارت. این مقولات اصلی شامل شش مقولة فرعی بودند، از جمله: تعلیق عقلانیت ابزاری، به تعلیق درآمدن نظم سلسله مراتبی قشربندی اجتماعی، ادراک امر قدسی و غیبی، چشمداشت پاداش، احساس تعلق هویتی به اجتماع مذهبی با بازسازی تجربة تاریخی رنج آلود و اعلان عملی باور به عقیدة مذهبی با بازسازی تجربة تاریخی رنج آلود. مقولة فرعی «تعلیق عقلانیت ابزاری» نیز خود شامل دو جزء بود: اختیار وانهاده و بازتفسیر امنیت. در انتها دربارة این یافته ها بحث، و دلالت های عملی مرتبط ارائه می شود.
۲۶.

تحلیلی برنقش حرم مطهرحضرت احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) در توسعه ی گردشگری مذهبی شهر شیراز

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 195-210

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری مذهبی توسعه حرم مطهر شاه چراغ (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۴۵۲
گردشگری مذهبی یکی از شاخه های مهم گردشگری است که سهم قابل توجهی از فعالیت های جهانگردی را به خود اختصاص می دهد. این نوع گردشگری یکی از پایدارترین انواع گردشگری است. گردشگران مذهبی ضمن بازدید از اماکن مقدس مانند زیارتگاه ها، مقبره امامزاده ها، مساجدتاریخی، حسینیه ها و سایر یادمان های عرفانی در مراسم و آئین های مذهبی شرکت نموده که علاوه بر نقش و تأثیر مذهبی، می توانند در توسعه صنعت گردشگری مذهبی و هم چنین در عمران و توسعه شهری تأثیرگذار باشند. حرم مطهر شاه چراغ(ع) یکی از مهم ترین اماکن مذهبی کشور و به فرموده مقام معظم رهبری سومین حرم اهل بیت (علیهم السّلام) به عنوان یکی از مقاصد گردشگران شهر تاریخی شیراز می باشد. این پژوهش می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که حرم مطهر شاه چراغ(ع) چه نقشی در توسعه گردشگری مذهبی شیراز دارد؟ نتایج پژوهش نشان داد که ورود گردشگران به این مکان مقدس علاوه بر توسعه صنعت گردشگری مذهبی تأ ثیر مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شیراز دارد.
۲۷.

معنایابی و گردشگری مذهبی: مطالعه مردم نگارانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۶) 1-32

کلیدواژه‌ها: معنایابی گردشگری مذهبی مردم نگاری تحلیل تماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۷۷
زیارت بخش مهمی از فعالیت های مربوط به گردشگری مذهبی را دربر می گیرد. پژوهش حاضر، با اتخاذرویکرد کیفی به توصیف چگونگی معنایابی زنان در گردشگری مذهبی می پردازد، در چارچوب مفهومی نگاهی به گردشگری وجودی کوهن انداخته شده است؛ از روش مردم نگاری برای اجرای عملیات تحقیق استفاده شد. تکنیک گردآوری داده ها مشاهده مشارکتی و مصاحبه های نیمه ساخت یافته بود ومشارکت کنندگان با نمونه گیری هدفمند انتحاب و یافته ها از طریق تحلیل موضوعی تحلیل شده اند، جامعه مطالعه شده گردشگران زن بقاع متبرکه شهر شیراز بودند که از طریق مصاحبه عمیق با 30نفر، داده ها جمع آوری شد. یافته ها حاکی از این می باشند که سفر زیارتی علاوه بر اینکه سفری بیرونی است، می تواند سفری درونی باشد و موجب برقراری تعاملات فردی، میان فردی و فرا مادی و اتصال ونزدیکی فیزیکی و قلبی در فضایی مملؤ از عاطفه دینی و فارغ از هرگونه تعلق و روزمرگی گردد که در نهایت منجر به معنا یابی وجستجوی خود حقیقی می گردد.زیارت بیان کننده جستجوی ای روحانی وجودی به سوی نیرویی ماورایی است؛ بنابراین به زائر کمک می کند که به چشم اندازی درونی دست پیدا کند وبه سفری فراتر از زمان ومکان برود.درواقع چنین سفری برای زنان فرصتی مغتنم است که ا زکارهای روزمره جداشوندوبه کنکاشی عمیق بپردازدتاگمشده های درونی خودرابیابند.
۲۸.

طراحی شهری و منطقه ای زمینه گرا در مسیر سفر امام رضا(ع) به ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶ 101-142

کلیدواژه‌ها: طراحی شهری و منطقه ای زمینه گرا مسیر حرکت امام رضا (ع) کیفیات محیطی گردشگری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۵۶۷
رویکرد طراحی شهری و منطقه ای زمینه گرا، مبتنی بر توجه و احترام به زمینه های ارزشمند است. این امر طی فرایندی منعطف و پویا با جامع نگری به ابعاد تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، طبیعی و ... به تقویت کیفیات محیطی در ابعاد مذکور و پایداری محیط می پردازد. یکی از زمینه های ارزشمند سرزمین ایران، سفر امام رضا (ع) به ایران به عنوان بزرگ ترین رویداد مذهبی تاریخ ایران است. مفاهیم و مضامین مربوط به امام رضا (ع) در مسیر و سکونتگاه ها می تواند در قالب طراحی شهری و منطقه ای زمینه گرا به کارگیری، تبیین و احیا شود و توجه به این مفاهیم در مسیر حرکت امام رضا (ع) اعم از پدیده های کالبدی، کاربری، فرهنگی، اجتماعی، طبیعی می تواند به تعمیق ریشه های ایرانی اسلامی به ویژه هویت مکانی رضوی کمک کند. با این توصیف هدف این مقاله، بازشناسی محور حرکت امام رضا (ع) در ایران به منظور توسعه برنامه ریزی و طراحی شهرها و مناطق در این مسیر، بر مدار زمینه ها و ارزش های رضوی می باشد. پژوهش حاضر با روش تحقیق تاریخی، تحلیلی و پژوهش میان رشته ای و با استفاده از شیوه های مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و پژوهش های موردی انجام می شود. این مقاله با روش تحقیق کتابخانه ای و تکنیک تحلیلی سوات در استخراج نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهایی پیش روی این محور انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ایجاد محور فرهنگی رضوی به صورت یکپارچه نیازمند تقویت و ایجاد زیرساخت های موردنیاز در ابعاد مختلف خواهد بود. این نیازها شامل تاسیسات و تجهیزات حمل ونقل عمومی، رفاهی، تفریحی و تفرج گاهی، بهداشتی و درمانی، ایمنی و امنیتی، نشانه ها و نمادهای راهنما و خاطره انگیز و ... است.
۲۹.

تدوین راهبردهای احیای جاده ولایت با هدف توسعه فرهنگ زیارت به روش SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲ 123-147

کلیدواژه‌ها: جاده ولایت گردشگری مذهبی زیارت راهبرد مدلSWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۳۳۱
در این پژوهش به منظور تدوین راهبردهای احیای جاده ولایت با هدف توسعه فرهنگ زیارت، نقاط قوّت و ضعف و فرصت ها و تهدید های مسیر تاریخی هجرت امام رضا (علیه السلام)، حد فاصل نیشابور تا رباط طرق مشهد، شناسایی شده است. جامعه آماری پژوهش، فعالان حوزه گردشگری مذهبی استان خراسان رضوی شامل استادان دانشگاه، دانش آموختگان رشته گردشگری و کارشناسان سازمان های مسئول بوده اند که 140 نفر آنان به پرسش نامه پژوهش پاسخ داده اند. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش بیانگر این است که وجود عناصر و نشانه های تاریخی نظیر قدمگاه ها، امام زادگان و رباط ها، کاروانسراها و آب انبارها در طول مسیر به عنوان مهم ترین قوّت و کمبود تسهیلات بهداشتی، درمانی و خدماتی به عنوان مهم ترین ضعف، و همچنین ظرفیت بسیار بالای مقصد مسیر (شهر مشهد) به عنوان مهم ترین فرصت و نبودِ برنامه راهبردی و عملیاتی مناسب در جهت جذب گردشگران مذهبی خارجی، مهم ترین تهدید احیای این مسیر قلمداد می شود. تحلیل SWOT نشان می دهد برنامه ریزی جهت ثبت ملی و متعاقب آن ثبت جهانی مسیر جاده ولایت، ایجاد سازوکارهای نظام مند جهت تسهیل سفر و کاهش دغدغه های گردشگران مذهبی و همچنین تدوین چشم انداز احیای جاده ولایت و همسوسازی مسئولان و مردم منطقه با آن، می تواند راهبردهای مناسبی برای احیای جاده ولایت باشد.
۳۰.

اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگری مذهبی شهر دزفول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۳ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 59 - 76

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی برنامه ریزی راهبردی مدل SWOT-AHP دزفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۳۳۶
گردشگری مذهبی گونه ای از گردشگری است که به دلیل شرایط ویژه و ریشه داشتن در فرهنگ دینی نقش مهمی در پایداری فرهنگی و اقتصادی کشور ایران دارد و همچنین ظرفیت های زیادی برای توسعه خدمات گردشگری در مناطق مختلف کشور فراهم می نماید که برای استفاده از آن نیاز است که شرایط موجود بررسی و برنامه ریزی راهبردی با تکیه بر نقاط قوت و امکانات مناطق مذکور تدوین شود. شهر دزفول با وجود 50 مسجد و بقعه تاریخی بعنوان جاذبه گردشگری مذهبی و آیین ها و رسوم مذهبی متنوع از ظرفیت مناسبی برای توسعه گردشگری مذهبی برخوردار است که در این تحقیق تلاش شده با استفاده از تکنیک SWOT نقاط ضعف و قوت (عوامل درونی) و فرصتها و تهدیدها (عوامل خارجی) آن بررسی شده و سپس اولویت بندی راهبردهای تدوین شده با استفاده از مدل AHP انجام وراهکارهایی جهت تقویت این فعالیت در شهر دزفول ارائه شود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی است و نتایج حاکی از آن است که با توجه به اولویت های استخراج شده از نظر کارشناسان، استفاده از نقاط ضعف و قوت و همچنین موازنه فرصت ها و تهدیدها در حد متوسطی است، یعنی امکان بهره گیری از فرصت ها و نقاط قوت موجود همراه با کمرنگ نمودن نقاط ضعف و تهدیدها وجود دارد اما این امر مستلزم برنامه ریزی و تقویت زیرساختهای گردشگری شهر و ارتقاء آگاهی های عمومی دراین زمینه است. همچنین راهبرد تهاجمی مهمترین راهبرد در توسعه گردشگری مذهبی شهر دزفول است و پس از آن راهبرد بازنگری قرار دارد.
۳۱.

فهم تجربه زیسته زائران در پیاده روی اربعینِ سال ۱۳۹۵ (بسترها و زمینه های شکل گیری اَبَر رویداد اربعین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال پانزدهم بهمن ۱۳۹۷ شماره ۶۸ 39 - 48

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی اربعین زمینه رویداد زائر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۲۵
فهم شرایط و زمینه های شکل گیری گردشگری مذهبی بسیار ضروری و با اهمیت است. این پژوهش به مطالعه رویداد اربعین، به عنوان یک پدیده منحصر به فرد در حوزه گردشگری مذهبی می پردازد و به تأسی از پارادایم تفسیری و با اتخاذ رویکرد تحلیل تماتیک و با بهره گرفتن از تکنیک های روش تحقیق کیفی (مصاحبه نیمه ساختار یافته، قدم زدن عرضی، مشاهده همراه با مشارکت) تلاش می کند به فهم تجربه زیسته شرکت کنندگان ایرانی در پیاده روی اربعین دست یابد و از این طریق سعی در کشف ماهیت، زمینه ها و عوامل بسترساز شکل گیری رویداد اربعین دارد. یافته ها حاکی از آن است که زمینه ها و عوامل بسترساز در شکل گیری رویداد اربعین چند اسلوبی بوده و حضور گسترده مردم در این راه پیمایی ها صرفاً به یک عنصر تقلیل پیدا نکرده است. عوامل و زمینه های فرهنگی-اعتقادی ، اجتماعی-اقتصادی و سیاسی-ملی از مهم ترین این زمینه ها هستند که تنوع آنها وجه بارز و عامل منحصربه فرد بودن این اَبَررویداد به حساب می آید.
۳۲.

ارزیابی پایداری گردشگری مذهبی (مطالعه موردی: امام زاده حمزه علی استان چهارمحال و بختیاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۹) 675 - 691

کلیدواژه‌ها: ارزیابی پایداری امام زاده حمزه علی چرخه حیات گردشگری چهارمحال و بختیاری گردشگری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
تعیین میزان پایداری مقاصد گردشگری نقش مهمی در برنامه ریزی توسعه این مراکز دارد. براین اساس در پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، امام زاده حمزه علی واقع در استان چهارمحال و بختیاری به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر 4 هزار گردشگر و زائر این امام زاده در ماه های گردشگرپذیر هستند. حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 350 مورد است. به منظور ارزیابی پایداری امام زاده حمزه علی و تعیین جایگاه آن در چرخه حیات گردشگری از مدل تلفیقی آلن–باتلر استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش، بیشترین میزان پایداری در امام زاده حمزه علی به پایداری اجتماعی و فرهنگی مربوط است و با توجه به ارزش 13/5 این بعد از توسعه پایدار در شرایط پایداری متوسط قرار دارد. پس از آن پایداری کالبدی و فیزیکی با ارزش 97/4 (پایداری متوسط) در رتبه بعدی قرار دارد. کمترین میزان پایداری مربوط به بعد زیست محیطی با ارزش 71/3 (شرایط تقریباً ناپایدار) و پس از آن بعد اقتصادی با ارزش 56/4 (پایداری متوسط) است. درمجموع، از ترکیب همه ابعاد توسعه پایدار در زمینه رفاه سیستم انسانی (امتیاز 85/4) و رفاه اکوسیستم (امتیاز 34/4)، این امام زاده در وضعیت پایداری متوسط قرار دارد. همچنین امتیاز امام زاده در چرخه حیات گردشگری 159/0 است که در مرحله مداخله و درگیرشدن قرار گرفته است.
۳۳.

تبیین اثرات اقتصاد سیاسی گردشگری مذهبی بر توزیع نامتوازن خدمات گردشگری مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۷ 221 - 260

کلیدواژه‌ها: اقتصاد سیاسی خدمات گردشگری شهر مشهد گردشگری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۴۵۲
توجه بیش ازحد به پتانسیل های گردشگری مذهبی مشهد، توزیع نامتوازن خدمات گردشگری را به همراه داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات بستر اقتصاد سیاسی گردشگری مذهبی مشهد بر توزیع نامتوازن خدمات گردشگری است. به منظور نیل به این هدف ابتدا مبتنی بر داده های پایگاه اطلاعات شهری مشهد توزیع نامتوازن خدمات گردشگری شهر مشهد تبیین می شود. سپس از طریق مصاحبه با افراد آگاه به شرایط اقتصاد سیاسی شهر مشهد، اثرات اقتصاد سیاسی گردشگری مذهبی بر توزیع نامتوازن خدمات گردشگری تبیین می گردد. یافته های پژوهش بیانگر نقش کنشگران گردشگری مذهبی و شرایط اقتصاد سیاسی حاکم بر گردشگری مذهبی بر تشدید تمرکز خدمات گردشگری پیرامون حرم مطهر رضوی است. از مهم ترین راهکارهای پژوهشی می توان به تشکیل مدیریت یکپارچه گردشگری، تهیه طرح جامع گردشگری شهری مشهد و ارتقای سطح مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی و جامعه مدنی در بستر اقتصاد سیاسی شهر مشهد اشاره نمود.
۳۴.

نقش گردشگری بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی مقاصد گردشگری مذهبی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال هفدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: سکونت گاه های روستایی گردشگری مذهبی شهرستان مشهد کیفیت زندگی جامعه میزبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۵۱۳
اهداف: گسترش گردشگری در نواحی روستایی همواره با شکل گیری الگوهای مختلف گردشگری همراه بوده است. با توجه به تعدد بقاع منسوب به امامزادگان در نواحی روستایی کشور، گردشگری مذهبی یکی از الگوهای مهم گردشگری این نواحی محسوب شده و سالانه حجم بالایی از گردشگران را به نواحی روستایی جذب می کند. بر این اساس هدف تحقیق حاضر، بررسی نقش گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی است. روش: نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به شیوه اسنادی و میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه بوده است. تجزیه و تحلیل به کمک آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، آنالیز تجزیه واریانس، فریدمن) صورت گرفته است. در این مطالعه کلیه روستاهای دارای امامزاده در سطح شهرستان مشهد (14 روستا با 22 بقعه منسوب به امامزادگان) مورد بررسی قرارگرفت. واحد تحلیل خانوارهای روستایی(جامعه میزبان) به تعداد 194 خانوار بوده که به صورت تصادفی وارد نمونه شد. متغیر مستقل و وابسته به صورت همبسته مورد بررسی قرار گرفت و اثر گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی روستاییان در سه بعد محیطی- کالبدی با 13، اقتصادی با 16 و اجتماعی با 11 متغیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد با توجه به Sig.≤ 0.05 از دیدگاه جامعه میزبان گردشگری مذهبی به ترتیب بر کیفیت زندگی در بعد محیطی-کالبدی با میانگین 2.93، در بعد اجتماعی با 2.71 و در بعد اقتصادی کیفیت زندگی با میانگین 2.09 و در کل بر کیفیت زندگی با میانگین 2.50، کمتر از متوسط (میانه نظری) اثرگذار بوده است نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز این یافته را تأیید می کند. همچنین، تفاوت معناداری بین میانگین کیفیت زندگی در روستاهای مورد بررسی مشاهده می شود (F= 10.6, Sig =0)، نیز رابطه مثبت و معناداری با شدت متوسط (r= 0.59, Sig =0.026) بین کیفیت زندگی و تعداد گردشگران مذهبی دیده می شود. نتیجه گیری: جاذبه های مذهبی پراکنده در نواحی روستایی اغلب از ظرفیت بالایی در زمینه جذب گردشگر برخوردار بوده، اما فاقد برنامه مشخص در زمینه توسعه گردشگری بوده و با نشت اقتصادی بالا مواجه هستند. بنابراین، اغلب موفقیت چندانی در سطح محلی برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان همراه نداشته است. بی شک توسعه گردشگری باید براساس فرایند برنامه ریزی جامع و بر اساس کاهش نشت اقتصادی از این نواحی صورت گیرد تا بتواند بر بهبود کیفیت زندگی ساکنین تأثیرگذار باشد.
۳۵.

شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری مذهبی در استان چهارمحال وبختیاری(مطالعه موردی امامزاده حمزه علی در شهرستان بروجن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 82 - 104

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری مذهبی امامزاده حمزه علی چهارمحال وبختیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۰۵۹
گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در جهان است و صاحب نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور دارد؛ در ایران امکان مذهبی مقدس فراوانی وجود دارد که تعدادی در زمره آثار ثبت شده در فهرست میراث ملی نیز قرار دارند و علاوه بر داشتن جاذبه زیارتى، دارای جاذبه های فرهنگی تاریخی نیز هستند؛ استان چهارمحال بختیاری با دارا بودن موقعیت استراتژیک، پیوند دهنده ناحیه گردشگری مرکز کشور به غرب و جنوب غربی و همچنین دارا بودن منابع و جاذبه های گردشگری، می تواند نقش قابل توجهی را در توسعه گردشگری مرکز و جنوب غربی کشور داشته باشد هدف از این تحقیق شناسایی اثرات مکان های مذهبی بر توسعه گردشگری است و امامزاده حمزه علی در شهرستان بروجن به عنوان یک نمونه موردی مطالعه قرار گرفته و سعی شده با استفاده از تکنیک SWOT نقاط قوت، ضعف و فرصت ها و تهدیدهایی که این مکان مقدسه را تحت تاثیر قرار می دهد را بررسی کرده و سپس با ارائه راهکارهای مناسب به بهبود وضعیت فعلی کمک نماییم روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی و میدانی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد منطقه مورد مطالعه با 29 نقطه قوت و امتیاز وزنی833/3و 10 فرصت و امتیاز وزنی 359/3در مقابل 16 نقطه ضعف و امتیاز وزنی 2622/3و 14 تهدید و امتیاز وزنی 974/2توانمندی های نسبتا بالایی را برای توسعه گردشگری مذهبی در استان چهارمحال و بختیاری برخوردار می باشد و در صورت برنامه ریزی دقیق برای این توانمندی های و مهم تر از همه اجرای دقیق این برنامه ها، می توان زمینه های توسعه گردشگری را در این استان فراهم سازد.
۳۶.

شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری مذهبی در استان چهارمحال وبختیاری(مطالعه موردی امامزاده حمزه علی در شهرستان بروجن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) 158 - 180

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری مذهبی امامزاده حمزه علی چهارمحال وبختیاری SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۴۳
گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در جهان است و صاحب نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور دارد؛ در ایران امکان مذهبی مقدس فراوانی وجود دارد که تعدادی در زمره آثار ثبت شده در فهرست میراث ملی نیز قرار دارند و علاوه بر داشتن جاذبه زیارتى، دارای جاذبه های فرهنگی تاریخی نیز هستند؛ استان چهارمحال بختیاری با دارا بودن موقعیت استراتژیک، پیوند دهنده ناحیه گردشگری مرکز کشور به غرب و جنوب غربی و همچنین دارا بودن منابع و جاذبه های گردشگری، می تواند نقش قابل توجهی را در توسعه گردشگری مرکز و جنوب غربی کشور داشته باشد هدف از این تحقیق شناسایی اثرات مکان های مذهبی بر توسعه گردشگری است و امامزاده حمزه علی در شهرستان بروجن به عنوان یک نمونه موردی مطالعه قرار گرفته و سعی شده با استفاده از تکنیک SWOT نقاط قوت، ضعف و فرصتها و تهدیدهایی که این مکان مقدسه را تحت تاثیر قرا می دهد را بررسی کرده و سپس با ارائه راهکارهای مناسب به بهبود وضعیت فعلی کمک نماییم روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی و میدانی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد منطقه مورد مطالعه با 29 نقطه قوت و امتیاز وزنی833/3و 10 فرصت و امتیاز وزنی 359/3در مقابل 16 نقطه ضعف و امتیاز وزنی 2622/3و 14 تهدید و امتیاز وزنی 974/2توانمندی های نسبتا بالایی را برای توسعه گردشگری مذهبی در استان چهارمحال و بختیاری برخوردار می باشد و در صورت برنامه ریزی دقیق برای این پتانسیل های و مهمتر از همه اجرای دقیق این برنامه ها، می توان زمینه های توسعه گردشگری را در این استان فراهم سازد.
۳۷.

ارزیابی و تحلیل تأثیر نقش مذهبی حرم حضرت عبدالعظیم بر اقتصاد شهرری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 403 - 421

کلیدواژه‌ها: اقتصاد شهری گردشگری مذهبی شهری ری حرم حضرت عبدالعظیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۱ تعداد دانلود : ۳۶۳
گردشگری مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات دینی- مذهبی دارد، نه تنها در سطح ملی بلکه در سطوح بین المللی و به ویژه در بین کشورهای مسلمان جهان هم کارکرد ویژه ای دارد. از جمله مواردی که می تواند بر اقتصاد اماکن مذهبی تأثیرگذار باشد، صنعت توریسم یا گردشگری اسلامی است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که حرم حضرت عبدالعظیم در اقتصاد شهر ری چه نقشی دارد؟ روش این تحقیق پیمایشی بوده و از آزمون تی استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری 400 نفری تحقیق شهروندان ساکن شهر ری است. نتایج این مقاله نشان می دهد که میزان تأثیر حرم حضرت عبدالعظیم بر اقتصاد مردم شهرری از نظر شهروندان 97/3 از 5 به دست آمده که در حد نزدیک به زیاد است. همچنین میزان تأثیر حرم حضرت عبدالعظیم بر رفاه مردم شهرری از نظر شهروندان 78/3 از 5 به دست آمده که در حد نزدیک به زیاد است. علاوه بر این میزان تأثیر حرم حضرت عبدالعظیم بر اشتغال مردم شهرری از نظر شهروندان 56/3 از 5 به دست آمده که در حد متوسط/ زیاد است. نهایتاً این که میزان تأثیر حرم حضرت عبدالعظیم بر توسعه صنایع مردم شهرری از نظر شهروندان 26/3 از 5 به دست آمده که در حد کمی بالاتر از متوسط است. 
۳۸.

راهبردهای توسعه گردشگری مذهبی مطالعه موردی: حرم حضرت بی بی حکیمه (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۶ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 57 - 71

کلیدواژه‌ها: حرم بی بی حکیمه (س) گردشگری مذهبی مدل soar و swara

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۷۶
صنعت گردشگری در کشور ما، به ویژه در نوع گردشگری مذهبی، به دلیل قابلیت ها و مراکز مذهبی زیاد و همچنین موضوع سیر و سیاحت در فرهنگ و تمدن اسلامی که با اندیشه و باور مسلمانان پیوندی محکم دارد نقش تعیین کننده ای در توسعه یافتگی کشور می تواند داشته باشد. ازاین رو یکی از راه های دست یابی به چنین امری شناسایی راهبردهای اثرگذار بر روند توسعه گردشگری مذهبی است. بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی، باهدف شناسایی راهبردهای اثرگذار بر توسعه گردشگری مذهبی در حرم مطهر بی بی حکیمه (س) و اولویت بندی آن ها بر اساس میزان اهمیتشان پرداخته است. برای این منظور، پرسشنامه ای محقق ساخته که از تفسیر داده های آن بتوان به مهم ترین نقاط قوت و فرصت و آرمان ها و درنهایت راهبردهای اصلی دست یافت تنظیم گردید و در این راستا ازنظرت خبرگان و کارشناسان امر بهره گرفته شده است. بدین منظور نیز از چارچوب جامع تدوین استراتژی بر اساس مدل SOAR استفاده شده است. سپس نتایج حاصل از این مدل بر اساس نظرات خبرگان و با روش SWARA مورد ارزیابی و قضاوت قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که راهبردهای بهبود و کیفیت زیرساخت ها و افزایش مراکز خدمات رستوران و مراکز پذیرایی و برگزاری مراسم های مذهبی در حرم به عنوان بهترین استراتژی برای محدوده موردمطالعه انتخاب شدند. درنهایت با توجه به نتایج حاصله، راهکارها و تدابیر لازم به منظور بهره گیری از قوت ها و فرصت های گردشگری مذهبی در حرم مطهر بی بی حکیمه (س) جهت توسعه گردشگری مذهبی بیان شده است.
۳۹.

اولویت بندی ذی نفعان گردشگری مذهبی کلان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۶ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 129 - 143

کلیدواژه‌ها: اولویت بندی گردشگری مذهبی ذی نفعان کلان شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۳۹۰
گردشگری یکی از پررونق ترین فعالیت های اقتصادی جهان بوده و به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نام نهاده اند. در این میان گردشگری مذهبی تحت عنوان زیارت در میان همه ادیان جهانی به ویژه دین مبین اسلام جایگاه خاصی را ایفا می نماید. در راستای دستیابی به گردشگری مذهبی پایدار الزامی است کنشگران و ذی نفعان در آن موردتوجه قرار بگیرند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، شناسایی ذینفعان کلیدی حوزه گردشگری مذهبی کلان شهر مشهد و اولویت بندی آن تعیین گردید. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع پیمایش است. با استفاده از روش های کمی و کیفی، گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی (با استفاده از ابزار پرسشنامه) صورت پذیرفته است. به منظور تحلیل داده ها برای اولویت بندی معیارها از روش AHP-Fuzzy استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش جامعه میزبان (با وزن نرمال شده 191/0)، سازمان ها و نمادها (با وزن نرمال شده 184/0)، جامعه میهمان (با وزن نرمال شده 179/0)، رقبا (با وزن نرمال شده 162/0)، عرضه کنندگان کالا و خدمات گردشگری (با وزن نرمال شده 152/0) و محققین و کارشناسان (با وزن نرمال شده 130/0) به ترتیب مهم ترین اهمیت را دارا می باشند.
۴۰.

نگاشت نقشه ذهنی افراد نسبت به برند گردشگری مذهبی مشهد با استفاده از روش استخراج استعاره زالتمن (زیمت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی برند مشهد تکنیک زیمت نقشه اجماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۲۸
شهر مقدس مشهد به دلیل بارگاه حضرت رضا (ع) مهم‌ترین قطب گردشگری مذهبی ایران است‌، از این رو با هدف درک عمیق از برند گردشگری مذهبی مشهد، از طریق رویکرد شناختی تکنیک زیمت ، نقشه ذهنی گردشگران نسبت به شهر مشهد استخراج شد. در این راستا با 11 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی که به شهر مشهد مسافرت کرده‌ و درگیری ذهنی بالایی با این شهر داشتند مصاحبه صورت گرفت. 22 سازه وارد نقشه اجماعی شد که سازه‌های ''حرم امام رضا'' ، ''شهر توریستی'' ، ''شهر مذهبی'' ، ''مراکز خرید'' ، ''مراکز تفریحی'' و ''هتل'' سازه‌های اصلی و پایه بودند‌،‌پر‌تکرار‌ترین سازه‌ی پایه، سازه حرم امام رضا بود که تداعی کننده ''احساس آرامش'' در افراد بود، از جمله سازه های منفی در مورد برند مشهد ''عدم وجود دریا'' و ''گران فروشی و فروش اجناس تقلبی'' است که به ترتیب به سازه پایه شهر توریستی و مراکز خرید مربوط می شود.