مدل SWOT-AHP

گردشگری مذهبی گونه ای از گردشگری است که به دلیل شرایط ویژه و ریشه داشتن در فرهنگ دینی نقش مهمی در پایداری فرهنگی و اقتصادی کشور ایران دارد و همچنین ظرفیت های زیادی برای توسعه خدمات گردشگری در مناطق مختلف کشور فراهم می نماید که برای استفاده از آن نیاز است که شرایط موجود بررسی و برنامه ریزی راهبردی با تکیه بر نقاط قوت و امکانات مناطق مذکور تدوین شود. شهر دزفول با وجود 50 مسجد و بقعه تاریخی بعنوان جاذبه گردشگری مذهبی و آیین ها و رسوم مذهبی متنوع از ظرفیت مناسبی برای توسعه گردشگری مذهبی برخوردار است که در این تحقیق تلاش شده با استفاده از تکنیک SWOT نقاط ضعف و قوت (عوامل درونی) و فرصتها و تهدیدها (عوامل خارجی) آن بررسی شده و سپس اولویت بندی راهبردهای تدوین شده با استفاده از مدل AHP انجام وراهکارهایی جهت تقویت این فعالیت در شهر دزفول ارائه شود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی است و نتایج حاکی از آن است که با توجه به اولویت های استخراج شده از نظر کارشناسان، استفاده از نقاط ضعف و قوت و همچنین موازنه فرصت ها و تهدیدها در حد متوسطی است، یعنی امکان بهره گیری از فرصت ها و نقاط قوت موجود همراه با کمرنگ نمودن نقاط ضعف و تهدیدها وجود دارد اما این امر مستلزم برنامه ریزی و تقویت زیرساختهای گردشگری شهر و ارتقاء آگاهی های عمومی دراین زمینه است. همچنین راهبرد تهاجمی مهمترین راهبرد در توسعه گردشگری مذهبی شهر دزفول است و پس از آن راهبرد بازنگری قرار دارد.

فعالیّت گردشگری در طول سال های اخیر نسبتاً پایدار بوده است و باوجود چشم انداز نامشخص اقتصاد جهانی، تنش های اقتصاد کلان و بیکاری در بسیاری از کشورها مشخص شده که این بخش از روند فرایند جهانی شدن بهره مند شده است؛ در چنین زمینه ای با توجّه به توسعه علوم و فنون و پیشرفتی که در مدل های پژوهشی حاصل شده است برنامه یزان با استفاده از مدل هایی جدید درصدد برنامه ریزی در زمینه گردشگری می باشند. برنامه ریزی توسعه ی گردشگری در استان البرز با تأکید بر مشارکت اجتماع محلی در این برنامه ریزی ها موجب اشتغال زایی و رشد اقتصادی این استان خواهد شد. براین اساس در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است سعی شده با استفاده از تلفیق مدل های سوات و AHp درزمینه ی توسعه ی گردشگری استان البرز راهبردهایی ارائه گردد؛ لذا بر اساس محاسبات مدل سوات تهدیدات با نمره 939/2 بالاترین ضریب و پس از آن، نقاط ضعف با مقدار 936/2، فرصت ها با مقدار 911/2 و درنهایت نقاط قوت با مقدار 903/2 پایین ترین ضریب را به دست آورده اند؛ امّا پس از تلفیق نتایج مدل سوات با مدل AHp ، راهبرد تدافعی (WT) با مقدار برآورد شده 078/4 بالاترین مقدار وزن محاسبه را به دست آورده است و پس از آن به ترتیب راهبردهای تهاجمی با مقدار اندازه گیری شده 895/3، راهبرد رقابتی با مقدار اندازه گیری شده 773/3 و درنهایت نیز راهبرد محافظه کارانه با مقدار 626/3 در پایین ترین مرتبه از سلسله مراتب راهبردهای موردنظر قرار گرفته است بدین ترتیب بر اساس این خروجی پیشنهاداتی در زمینه ی توسعه بخش گردشگری استان البرز ارائه شده است.

آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﻮﻣﯽ، ﺷﺎﻣﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺷﺒﮑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ، اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﮐﻤﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮی، آﻣﻮزش و ﺗﻌﻠﯿﻢ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻣﺤﻞ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮدﺷﮕﺮی در ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ وﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﺸﻮﯾﻘﯽ ﺑﺮای ﺟﺬب ﮔﺮدﺷﮕﺮ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺟﺮای ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی می باشد. اوﻟﻮﯾﺖ اﺳﺎﺳﯽدرآﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی، ﺑﺮرﺳﯽ جاذبه های ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ می باشد. هدف از این تحقیق ارائه راهبردهای توسعه گردشگری شهری ازدیدگاه آمایش سرزمین دراستان کردستان بوده، تدوین شده است. روش اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻔﺎده از اﺑ ﺰارﭘﺮﺳ ﺶ ﻧﺎﻣ ﻪ ﺑ ﺮای ﺟﻤ ﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺗﻌﺪاد نمونه های ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه در ﻣﺤﺪوده ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ 384 ﻧﻔﺮ می باشد. ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ، از ﻓﺮﻣﻮل ﮐﻮﮐﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ﺑﺮای ﺗﺠﺰﯾﻪ وﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت با تکنیک SWOT، ضعف ها و قوت ها (عوامل درونی) و فرصت ها و تهدیدها (عوامل خارجی) بررسی می شوند. اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی راﻫﺒﺮدﻫ ﺎی ﺗﻮﺳ ﻌه ﮔﺮدﺷ ﮕﺮی تدوین شده با استفاده از مدل AHP اولویت بندی می شوند و راهکارهایی برای تقویت این فعالیت در استان کردستان ارائه می شود. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن می دهد با توجه به اولویت های استخراج شده از نظرخبرگان و کارشناسان، امکان استفاده از ضعف ها و قوت ها و همچنین موازنه فرصت ها و تهدیدها در حد متوسط به پایین است؛ یعنی امکان بهره گیری از فرصت ها و قوت های موجود همراه باکمرنگ کردن ضعف ها وتهدیدها وجود دارد، اما این امر مستلزم برنامه ریزی و تقویت زیرساخت های گردشگری دراستان کردستان و ارتقای آگاهی های عمومی در این زمینه است.