مطالب مرتبط با کلیدواژه

کالبد


۲۱.

سنجش نگرش بازاریان نسبت به تاب آ وری ارزش های تاریخی– فرهنگی در حفاظت از بازار؛ موردپژوهی: نگرش سنجی از کسبه بازار تاریخی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰ ۱۰۴-۹۱

کلیدواژه‌ها: تاب آوری کالبد عملکرد ارزش های تاریخی - فرهنگی بازار تاریخی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۷
بازار تاریخی تهران که در دوره قاجاریه مرکز تجارت و قلب تپنده شهر بوده، امروزه همچنان با مقداری تغییر در کالبد و نوع فعالیت در اجزا و پیکره، مرکز تجاری شاخص در تهران محسوب می شود. در این بازار، حالت های متعددی به لحاظ کیفیت های کالبدی و عملکری وجود دارد. با مطالعه و طبقه بندی این کیفیت ها می توان به شناخت مطلوب تری از این بازار و میزان تاب آوری آن در دو حوزه کالبدی و عملکردی، دست یافت. تاب آوری کالبدی، عملکردی و ارزش های تاریخی– فرهنگی مقوله ای پراهمیت در ارتباط با حفاظت از وجوه عینی و مفهومی بازار تاریخی تهران محسوب می گردد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی نگرش جامعه بومی بازار تاریخی تهران در ارتباط با بازار و فرایند حفاظت و مرمت بوده است به نحوی که بتوان درنهایت به استنتاج علل بروز کیفیت های مختلف در میزان تاب آوری کالبدی، عملکردی و ارزش های تاریخی– فرهنگی بازار تاریخی تهران دست یافت و بستری مناسب را به منظور حفاظت از بازارهای تاریخی فراهم نمود. این تحقیق مبتنی بر نگرش سنجی بوده که با استفاده از پرسشگری صورت پذیرفته است. جهت دست یابی به علل بروز حالات متنوع ایجادشده در بازار تاریخی تهران در محدوده های واجد نقصان در کیفیت های تاب آوری، به پرسش گری و نظرسنجی از بازاریان پرداخته شد. حسب بررسی های صورت پذیرفته، مهم ترین علل نقصان در تاب آوری کالبدی و عملکردی بازار تاریخی- فرهنگی تهران عبارت است از: کاهش میزان تعلق خاطر در بازاریان، افزایش گرایش به نوسازی به معنای تقلیل کیفیت های سنتی و جایگزینی کالبد مدرن بین بازاریان، کاهش میزان مشارکت بازاریان در فرایند مرمت و حفاظت به دلیل آگاهی و نداشتن شناخت مطلوب از فرایند حفاظت و مرمت، کاهش میزان گرایش به تداوم حفاظت از آداب، سنن و کیفیت فرهنگی بازار، کاهش میزان رضایتمندی بازاریانی که در مناطقی با کالبد فاقد مداخله و یا واجد ترکیبی از مداخلات اصولی و غیراصولی فعالیت دارند و درنهایت، رضایتمندی بازاریانی که در مناطقی با کالبد نوسازی شده فعالیت دارند.
۲۲.

تاب آوری کالبدی و عملکردی در بازار تاریخی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۳ ۱۵۱-۱۳۵

کلیدواژه‌ها: تاب آوری کالبد عملکرد بازار تاریخی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
بازار تاریخی تهران که در دوره قاجاریه مرکز تجارت و قلب تپنده شهر بوده، امروزه نیز همچنان با مقداری تغییر در کالبد و نوع فعالیت در اجزاء و پیکره آن، مرکز تجاری شاخص در تهران محسوب می شود. بازار تهران در کنار ارگ و مجموعه باغ ملی، یکی از مهم ترین مجموعه های به یاد مانده از تهران تاریخی است. در بازار تاریخی تهران حالت های متعددی به لحاظ کیفیت های کالبدی و عملکردی وجود دارد که با مطالعه و طبقه بندی آنها می توان به شناخت مطلوب تری از این بازار دست یافت. هدف از انجام این تحقیق شناخت و طبقه بندی کیفیت های مختلف کالبدی و عملکردی در بازار تاریخی تهران بوده که با روش تفسیری تاریخی و در قالب تحلیل کیفی - کمی صورت پذیرفته است. در این مقاله ارزیابی اجزاء پیکره و فضاهای بازار تهران بر مبنای ماتریسی متشکل از سه معیار کالبدی و دو معیار عملکردی صورت پذیرفته است که عبارت اند از: "سنجش سلامت کالبدی"، "سنجش کیفیت های فرم و منظر تاریخی کالبد"، "سنجش میزان مداخلات کالبدی"، "سنجش پویایی عملکردی" و "سنجش تاب آوری عملکردی". در نهایت پس از ارزیابی بازار تاریخی تهران به لحاظ میزان تاب آوری در دو بعد کالبدی و عملکردی بر مبنای ماتریس یاد شده؛ 184 حالت شناسایی شد که از بین آنها 43 حالت دارای وزن بودند. از بین 43 حالت وزن دار، 9 حالت وزن بیشتری را به خود اختصاص می دادند که به عنوان کیفیت های غالب در تاب آوری کالبدی و عملکردی بازار تاریخی تهران شناسایی و در مقاله ارائه شده اند. نتایج حاصل از طبقه بندی بازار بر اساس کیفیات کالبدی و کیفیات عملکردی حاکی از این است که بازار به لحاظ کالبدی و عملکردی با حالت های مختلفی مواجه می باشد. در برخی از فضاها و پیکره ها با ضعف و یا تغییر در کالبد مواجه هستیم و در برخی از فضاها و پیکره ها با ضعف و یا تغییر در عملکرد و در برخی با هر دو حالت بصورت هم زمان مواجه می باشیم.
۲۳.

نقش مؤلفه های کالبدی- معنایی مکان های عمومی مجتمع های مسکونی در حضور پذیری سالمندان (مطالعه موردی: شهرک اکباتان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال دوازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۳ 61 - 74

کلیدواژه‌ها: مکان عمومی کالبد معنای مکان حضور پذیری سالمندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
توجه به پاس خگویی محیط های کالبدی برای گروه های اجتماعی بهره بردار در محیط های روزمره انس انی از دغدغه های اصلی طراح ان بوده اس ت. علی رغم توجه معماران و برنام ه ریزان در طراحی فضاهای عمومی مجتمع های مس کونی، روش و معیار  شهودی ً مشخصی در فرایند طراحی بر اساس حضور پذیری گروه های بهره بردار ارائه نشده است و نبود آن منجر به تعاریف عمدتا توسط طراحان از حضور پذیری گروه های انسانی در مکان گردیده است. بر این اساس، مقاله برمبنای مدل معنای محیطی باهدف تبیین نقش مؤلفه های کالبدی-معنایی در حضور پذیری گروه اجتماعی س المندان به تحلیل مؤلفه های تأثیرگذار می پردازد. روش  داده ها 1تحقیق مقاله کیفی و بر اس اس راهبرد تفس یری- تحلیلی و با ابزار مشاهده و مصاحبه(بسته و باز) و با تحلیل همبستگی اس ت. نتایج نش ان می دهد کیفیت های کالبدی و معنایی فضا در حضور پذیری گروه های سنی س المندان مؤثر بوده و در میان مؤلفه های مذکور آس ایش محیطی، ایمنی- امنیت فضایی از کیفیت های کالبدی و خوانایی از کیفیت های معنایی محیط بیشترین تأثیر را دارا است.
۲۴.

تبیین پیامدهای کالبدی تغییرات کاربری اراضی کشاورزی در روستاهای بخش خمام شهرستان رشت در دو دهه اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 333 - 346

کلیدواژه‌ها: پیامد کالبد تغییرکاربری اراضیکشاورزی روستا بخشخمام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۰
تغییر کاربری اراضی کشاورزی توجه برنامه ریزان را به رعایت نکات اصول توسعه پایدار روستایی معطوف می دارد . کاربری اراضی کشاورزی از مهم ترین اجزای ساختار اکولوژیک می باشد که باعث استمرار فرایندهای اکولوژیک در سکونتگا ه ها می گردد . با تغییر کاربری اراضی کشاورزی پیامدهایی از قبیل اقتصادی،مدیریتی برنامه ریزی، محیطی، اجتماعی و فیزیکی کالبدی به وجود می آید که در این تحقبق با هدف سنجش تغییرات کاربری اراضی کشاورزی و پیامدهای کالبدی در بخش خمام در دو دهه اخیر صورت گرفته است . بدین منظور با به کارگیری روش تحقیق توصیفی - تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی، فن مشاهده بوده و سوال اساسی براین محور بوده است که پیامدهای کالبدی سکونتگاههای روستایی ناحیه مطالعاتی متاثر از تغییر کاربری اراضی زمین کدامند؟ بدین سان ابتدا تغییرات کاربری های اراضی کشاورزی در طی مشاهدات میدانی استخراج گردید، همچنین نقشه تحولات کاربری اراضی نواحی روستایی بخش خمام طی سالهای 75،85،95  توسط نرم افزار GIS ترسیم و نیز تحلیل کاربری اراضی ساخته شده،کشاورزی و جنگلی در طی این سالها انجام و نیز مصاحبه ای از دهیاران وشوراهای اسلامی بخش در زمینه تغییرات کاربری اراضی کشاورزی بعمل آمد نتایج نشان می دهد نتیجه این بررسی نشان داد که اراضی زیادی اختصاص به خانه های دوم یافته است بطوریکه مشاهدات میدانی و خروجی های پرسشنامه بیانگر آن است که سطح وسیعی از باغات و اراضی زراعی به خصوص در روستاهای بزرگتر و روستاهای هدف گردشگری تغییر کاربری داده و تبدیل به خانه های دوم ، شهرک های توریستی شده است . همچنین یافته ها بیانگر آن است که بیشتر اثرات گردشگری بر اراضی باغی و زراعی می باشد . بطوریکه در طی  دو دهه اخیر اراضی  باغی تغییر کاربری یافته و مشاغل خدماتی بیشتر از گذشته شده است.
۲۵.

خوانش ادراکی شهروندان منطقه 20 شهر تهران از ویژگی های شهر اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال هفدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۲ 138 - 156

کلیدواژه‌ها: شهر اسلامی کالبد ادراک هویت اسلامی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۴۳
از ابتدای شکل گیری حکومت اسلامی، این مکتب دینی همواره در کتب مقدس و روایات بزرگان آن بر احترام بر اجتماعات مسلمانان و لزوم ارتباطات میان آنها تاکیده کرده است. تجلیگاه برجسته این مفاهیم در شهرهای قرون اولیه اسلام به ظهور رسیده است. این امر سبب شد که شهر اسلامی به عنوان فضایی برای رشد و نمو دیگر مفاهیم و اصول پایهای اسلامی گردد. با این وجود با پدید آمدن تفکر مدرن و ظهور جنبشهای متعدد، شاهد آن هستیم که بسیاری از این مفاهیم با آسیبهای قابلتوجهی روبرو شدهاند. این امر در محلاتی که پیشینه تاریخی، مذهبی و مدنی غنی تری دارند به طور قابل توجهی چشم گیرتر است و ساکنان آن را میتواند با چالشهای هویتی روبرو کند. منطقه 20 شهر تهران نیز از جمله این محدوده های ارزشمند است که این پژوهش با هدف سنجش خوانش ساکنان آن از منظر شهر اسلامی شکل گرفت. در ادامه پس از استخراج شاخص ها و زیرشاخصهای مرتبط با شهر اسلامی از آراء و اندیشه صاحبنظران و شکلگیری مدل مفهومی پژوهش، با استفاده از طراحی و توزیع پرسشنامه ای 50 سوالی در طیف مقیاس 5 گزینهای لیکرت، ویژگیهای شهر اسلامی از منظر ادراکات ساکنان منطقه 20 با استفاده از تحلیلهای آمار استنباطی به دست آمد. نتایج ناشی از یافته ها بیانگر این حقیقت هستند که از نگاه شهروندان آسیبپذیرترین عوامل که منجر به افول کیفیت منطقه 20 شهر تهران از دیدگاه اسلامی شده است، عوامل کالبدی و محیطی بوده است و عوامل اجتماعی و ارزشی در درجات بعدی قرار دارند.
۲۶.

تحلیل اثربخشی شیوه ها، رشته ها و شرایط حاکم بر نظام آموزشی بر تغییر کالبدی مدارس تاریخی صفوی و قاجار مبتنی بر الگوی شکلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۷ ۹۴-۷۹

کلیدواژه‌ها: مدرسه تاریخی کالبد نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۱۴۹
این پژوهش با واکاوی مفهوم و رویکردهای آموزشی و ارتباط میان نحوه و سلسله مراتب آموزشی در هر یک از دوره های صفوی و قاجار با کالبد و ساختار شکلی مدارس، نقش هر یک از این عوامل اعم از شیوه ها، رشته ها و شرایط حاکم بر نظام آموزشی در تغییر کالبد مدارس را بررسی می نماید. در واقع هدف از واکاوی، بررسی چگونگی تأثیر تغییرات در نحوه آموزش و اثربخشی آن بر فرم مدارس است. اما برای دست یابی به این امر، نیاز به استفاده از روش های ترکیبی پژوهش به صورت کمی و کیفی است که در فرآیند بررسی کیفی، از تحقیقات کتابخانه ای و میدانی و در قسمت کمی، از رابطه ریاضی و برنامه نویسی به زبان پایتون و الگوریتم های پردازش تصویر استفاده شده تا دقت و فراوانی در تحلیل اطلاعات رعایت شود. اکنون نتایج به دست آمده در فرآیند تشابه سنجی، ابتدا بر این پایه استوار هستند که برخی از مدارس دوره صفوی، تشابه فراوانی را از نظر شکلی با مدارس قاجار دارند. اما این احتمال هم می رود مدارسی که در دوره قاجار دسته بندی شده، در حقیقت در دوره صفوی بنا شده اند و ثبت آنها در دوره قاجار به صورت قطعی قابل قبول نباشد. همچنین، پلان مدرسه دارالفنون که از نظر آموزشی در آن زمان دارای بیشترین تحول در نظام آموزشی نسبت به مدارس دوره های ماقبل خود است، به همان میزان تحول و تفاوت را در ساختار پلان با دوره های ماقبل خود دارد؛ یعنی تغییر در ساختار مدارس از این دوره به بعد و تفکیک مدارس دینی و علمی نشان می دهد که محتوای آموزشی توانسته در تغییر ساختار شکلی پلان ها تأثیر به سزایی داشته باشد.
۲۷.

بررسی رابطه میان شیوه زندگی و معماری خانه با نگاهی بر تاثیر مدرنیته (مطالعه موردی: خانه های پلکانی در جغرافیای امیرآباد پاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 455 - 472

کلیدواژه‌ها: شیوه زندگی کالبد خانه های پلکانی مدرنیته پاوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۹
شکل گیری معماری خانه ها متاثر از عوامل متعددی است که تمامی آنها از نظر میزان اهمیت و تاثیرگذاری در یک سطح قرار نمی گیرند. به نظر یکی از مهمترین آنها، شیوه زندگی است که با داشتن مقوله هایی همچون"فرهنگ"،" اجتماع" و" اقتصاد"، ویژگی های کالبدی خانه ها را دچار تغییر می نماید. با این فرض، در مقاله حاضر سعی شده تا با تعیین جایگاه شیوه زندگی معاصر و اهمیت مقوله های آن، ویژگی های کالبدی در معماری خانه های پلکانی پاوه بررسی شود. در این پژوهش، روش تحقیق از نوع تحلیلی- توصیفی است که برای بررسی همبستگی میان عامل ها، از روش "تحلیل عاملی" استفاده شد. برای پیمایش مدل نظری بدست آمده از مبانی نظری ابتدا "پرسشنامه ای بسته" با مقیاس لیکرت پنج تایی طراحی و سپس برای تحلیل داده های آن از نرم افزار "اسمارت پی ال اس" استفاده شد. البته برای اینکه بتوان نتایج حاصل از نمونه های بررسی شده را به کل جامعه آماری تعمیم داد، نمونه ها به صورت "تصادفی ساده" انتخاب شدند. سرانجام با استفاده از روش "رولوه" و "عکسبرداری"، الگوها و برخی از مهمترین تغییرات آن ها بدست آمد. بر خلاف انتظار، نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد زیرمجموعه های "بوروکراتیک شدن" و "تجاری شدن" نسبت به سایر زیرمجموعه ها برای ساکنان از اهمیت کمتری برخوردار است و آنچه مهم می باشد "رسانه ای شدن" زندگی امروز است. در "رولوه" نیز، تحولاتی از قبیل؛ "تقلیل اهمیت حریم خصوصی"؛ "انتقال محل تفریح و جشن ها به بیرون از خانه"؛ "انتقال محل نگهداری دام به بیرون از خانه و شهر" و ... دیده می شود.
۲۸.

مقایسه تطبیقی کالبد خانه ها معاصر تبریز با رویکرد فرهنگگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 43 - 61

کلیدواژه‌ها: خانه ی معاصر کالبد فرهنگ گرا خصوصی عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۶۱
در عصر حاضر، دیگر الگوهای جدید مسکن پاسخگوی همه نیازهای ساکنان نیستند وکمبودهای زیادی دراین خانه ها احساس میشود که باعث بروز معضلات ومشکلات زیادی شده است. هدف از این تحقیق بررسی میزان التزام رعایت فرهنگ در کالبد خانه های معاصر تبریز است. شیوه پژوهش پیمایشی و جامعه اماری چهار ساختمان معاصر چهار طبقه در منطقه2 شهرداری شهر تبریز به روش نمونه گیری تصادفی گروهی انتخاب شده است.برای جمع اوری اطلاعات از پرسشنامه در یک مقیاس لیکرت 5 درجه ای استفاده شد. سوالات به دو مولفه فضاهای عمومی شامل حیاط، لابی، پذیرایی و سیرکولاسیون و فضاهای خصوصی شامل اتاق خواب و اشپزخانه تقسیم شده است. رواییمورداندازهگیریپرسشنامه رواییمحتواییو پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0.74 محاسبه شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده، از روش های امار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، میانه و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون کلموگراف-اسمیرنوف و آزمون آنالیز واریانس) در نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج بدست آمده از یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان رعایت فرهنگ در کالبد چهار خانه معاصر بررسی شده منطقه 2 تبریز، 11.62% ضعیف، 69.76% متوسط و 18.60% خوب است. در مقایسه میزان رعایت فرهنگ و سنت بومی به ترتیب خانه های 1، 4، 2 و 3 در اولویت هستند
۲۹.

افزایش پایداری فضاهای اقامتی سالمندان بر اساس ارتقاء کیفی قرارگاه های رفتاری (نمونه موردی: خانه سالمندان شهرستان گلپایگان)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 27-40

کلیدواژه‌ها: پایداری محیطی سالمند نیاز رفتار قرارگاه های رفتاری کالبد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۸
در دوره ی کنونی به واسطه علم پزشکی و فن آوری از یک سو و کنترل جمعیت از سوی دیگر، تراکم جمعیت در سنین سالمندی رو به افزایش است. آنچه امروزه بدان توجه می شود تنها طولانی کردن زندگی سالمندان نیست بلکه چگونه گذراندن این دوره از زندگی و افزایش کیفیت زندگی در این برهه است. دوران سالمندی مانند دیگر دوره های زندگی انسان نیازها و ویژگی های خاص خود را دارد و ازاین رو سالمند برای پاسخ گویی به این نیاز ها رفتارهایی متناسب را انجام می دهد. ازآنجایی که کالبد رفتار و رفتار کالبد را می سازد و سازگاری انسان و محیط، تحت تأثیر ارزش ها، معانی ذهنی انسان و قابلیت های محیط پدید می آی . د هر رفتار نیازمند قرارگاه رفتاری و ظرف کالبدی متناسب است تا رفتار باکیفیت بیشتری ظهور یابد بر این اساس ، زندگی کردن و حضور داشتن در مکانی سازگار با رفتار سالمندان آن ها را در برآورده شدن هرچه بهتر نیاز ها و افزایش کیفیت زندگی و رسیدن به آرامش و آسایش یاری می دهد. بهبود قرارگاه های رفتاری منجر به افزایش پایداری محیط می گردد زیرا اصل طراحی برای انسان آخرین و شاید مهم ترین اصل از معماری پایدار است. این اصل ریشه در نیازهایی دارد که برای حفظ و نگهداری عناصر زنجیره ای اکوسیستم لازم است که آن ها نیز به نوبه خود بقای انسان را تضمین می کنند. این پژوهش از طریق بررسی ساختار محیط ساخته شده و ساختار رفتار متناسب با نیازها و انگیزه های سالمندان به مطالعه وجوه قابلیت- رفتار در سازگاری انسان و محیط پرداخته است و درنهایت نتایج به دست آمده از این بررسی منجر به ارتقاء کیفی قرارگاه های رفتاری است که در افزایش پایداری محیطی مؤثر است. برای دست یابی به این منظور از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی ازجمله مشاهده و مصاحبه بهره جسته می شود و در پایان براساس یافته های پژوهش، راه کارهایی برای طراحی فضاهای مناسب سالمندان منطبق بر نیازهای آن ها در این دوره از زندگی ارائه می گردد.
۳۰.

مقایسه کالبد خانه های چهارصفه و حوضخانه ای سنتی شهر زواره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 101 - 125

کلیدواژه‌ها: خانه های چهارصفه خانه های حوضخانه ای مطالعه مقایسه ای کالبد شهر زواره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۶۱
زمینه کالبد، عرصه ای برای دسته بندی ویژگی های خانه های سنتی شهر زواره است. بررسی خانه های چهارصفه و حوضخانه ای در معماری مسکونی زواره، شباهت ها و تفاوت های کالبد این دو گونه بنا را مشخص خواهد کرد. با بررسی کالبد معماری مسکونی زواره، دلیل پایدار بودن این گونه ها در گذر زمان مشخص خواهد شد. برای فهم چگونگی و چرایی تفاوت های خانه های چهارصفه و حوضخانه ای سنتی زواره در زمینه کالبد با وجود شباهت ها، راهکار مطالعه مقایسه ای به کار گرفته شده است. نوشتار حاضر بر آن است تا چگونگی و چرایی تفاوت ها و شباهت های پدید آمده در زمینه کالبد را مورد تحلیل قرار دهد. این مقاله بر اساس مطالعات کتابخانه ای، آنالیز محاسبات شامل تناسبات عددی از یک سو و مطالعات میدانی از سوی دیگر، بنا نهاده شده است. برای دست یابی به اهداف موردنظر و انتخاب خانه های چهارصفه و حوضخانه ای، شاخص هایی در سه بخش هندسه، تناسبات عددی و تغییر شکل پلان مشخص گردید و سپس با توجه به این شاخص ها، در هر بخش به ترتیب، 26، 25 و 37 نمونه به گونه ای انتخاب شدند که طیف متنوعی از مفاهیم مشترک تکرارشونده را از لحاظ کالبدی دربرگیرند. در بخش هندسه، تحلیل ها آشکار نمود که شکل دسترسی به فضاهای خانه، بر نحوه سلسله مراتب فضایی و حفظ حریم در دو گونه مؤثر بوده و شکل بازشوها با نوع فضاها (عمومی- خصوصی) و کنترل نور و باد مرتبط بوده است. در بخش تناسبات عددی مشخص شد که میانگین نسبت مجموع مساحت بازوها به مساحت فضای مرکزی در چهارصفه حدود دو برابر حوضخانه ای است که از دلایل آن، ثبات عناصر چهارصفه و کاهش عناصر حوضخانه است. همچنین نسبت ارتفاع فضای مرکزی به ارتفاع بازوها در دو گونه، در ارتباط با نوع پوشش سقف، عرض دهانه، نحوه تهویه، تعداد بازوها و ... بوده است. در بخش تغییر شکل پلان ثابت شد که فضاها یا مدول هایی به هسته هر دو گونه افزوده و یا ادغام شده است و در روند دگردیسی هندسی پلان، حوضخانه ثبات بیشتری نسبت به چهارصفه داشته است.
۳۱.

تأثیر عناصر کالبدی معماری بومی بر پایداری مسکن شهری، مطالعه موردی: شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال بیستم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۳ 19 - 36

کلیدواژه‌ها: مسکن کالبد مسکن پایدار معماری شهر سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۹
با توجه، به اینکه ساختار کالبدی خانه های سنتی، طراحی هوشمندانه ای در خدمت منافع انسان و محیط زیست داشته اند و سازندگان این واحدهای بومی در هر زمان و مکان تلاش می کرده اند تا از طریق ایجاد رابطه ای دوستانه بین محیط زیست، فرهنگ و فرم معماری فضاهای، زندگی را در جهت انسانی شدن سوق دهند. با این رویکرد هداف این تحقیق بررسی عناصر و عوامل تأثیر گذار کالبدی معماری بر مسکن پایدار معاصر در شهر سنندج می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق جمعیت شهر سنندج معادل 412767 نفر می باشد. حجم نمونه شامل 381 نفر که از فرمول کوکران به دست آمد و محاسبات در نرم افزار SPSS و Mplus انجام گرفت. بر اساس یافته ها عناصر کالبدی معماری بومی زیبا زیباشناسی با بار عاملی 0/87 بیشترین تأثیر را در مسکن پایدار معاصر شهر سنندج دارد. پس از آن به ترتیب عناصر کالبدی پوشش نمای ساختمانی با بار عاملی 0/82 در ردیف دوم، عناصر کالبدی استحکام بنا با بار عاملی 0/75 در ردیف سوم و عناصر کالبدی برخورداری از امکانات و خدمات لازم با بار عاملی 0/75 در ردیف چهارم قرار دارند. با توجه، به نتایج بدست آمده مساکن شهر سنندج با چالش هایی نظیر فقر، نابرابری درآمدی، مهاجرت های روستایی به شهر، غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی و آسیب پذیری بالایی رو به رو هستند و می توان دریافت که ارتباط بین رویکرد های پایدار و توسعه کالبدی بسیار کم رنگ است .لذا برای تعدیل ناپایداری مسکن معاصر شهر سنندج، توجه به رفع مشکلات شاخص های ابعاد کالبدی در قالب شاخص های زیباشناسی، پوشش نمای ساختمان، استحکام بنا و برخورداری از امکانات مورد نیاز لازم و ضروری می باشد.
۳۲.

تحلیل فضایی مولفه های تاب آوری کالبدی بافت مرکزی شهر رشت در برابر زلزله با استفاده از مدلFuzzy-AHP و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 55 - 80

کلیدواژه‌ها: تاب آوری کالبد زلزله رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۸۳
زلزله از مهم ترین عوامل تهدید طبیعی ایران محسوب می گردد. مساحت زیادی از ایران در محدوده با خطر بالا و خطر بسیار بالای زلزله قرار دارد. شهر رشت نیز در محدوده خطر بالا و خطر بسیار بالا قرار گرفته است. با توجه به احتمال بالای وقوع زلزله در رشت، تراکم بالای فعالیت و جمعیت، تراکم بالای ابنیه فرسوده، زیرساخت ها و سایر شاخص های مهم مدنظر تحقیق؛ محدوده مرکزی شهر رشت در برابر زلزله احتمالی آسیب پذیر می باشد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاب آوری کالبدی در برابر زلزله در بافت مرکزی شهر رشت می باشد. پرسش اصلی این است که وضعیت تاب آوری کالبدی بافت مرکزی شهر رشت در برابر زلزله چگونه می باشد؟ همچنین مهمترین نکات وابسته به پاسخ این پرسش بررسی می گردد. در این پژوهش با انتخاب چهار دسته شاخص تاب آوری کالبدی در برابر زلزله و استفاده از مدل ترکیبی منطق Fuzzy و AHP میزان اهمیت شاخص ها، معیارها و زیرمعیارها مشخص می گردد. در نهایت اطلاعات جمع آوری شده به صورت لایه های اطلاعاتی وزن گرفته در نرم افزار GIS نسخه 10.3 تبدیل به یک نقشه تحلیلی از وضعیت تاب آوری(ERM) محدوده مورد مطالعه می گردد. نتایج نشان می دهد با توجه به چهار دسته شاخص عمده تاب آوری کالبدی بافت مرکزی شهر رشت، وضعیت بازار رشت در مرز هشدار و وضعیت بحرانی در برابر زلزله احتمالی قرار دارد. همچنین 27 درصد از بافت مورد مطالعه در وضعیت کاملا آسیب پذیر و نسبتا آسیب پذیر قرار گرفته است.
۳۳.

تحلیل تأثیر رویکرد ادراک محیطی در برنامه ریزی کالبدی سکونتگاه های روستایی پیراشهری کلان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 11 - 31

کلیدواژه‌ها: کالبد ادراک محیط سکونتگاه های پیراشهری درک بصری-کالبدی مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۴۵
درگیری کامل ادراکات حسی انسان با فضا و وجود عناصر معنابخش در آن، بستر ایجاد کیفیت محیط در زمان های آینده خواهد شد و آگاهی جمعی از کیفیت کالبدی مدنظر را موجب می شود. هدف کلیدی این تحقیق، تحلیل تأثیر ادراک محیطی در  برنامه ریزی کالبدی سکونتگاه های روستایی پیراشهری کلان شهر مشهد است. این پژوهش از حیث ماهیت، توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف، کاربردی است. جمع آوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و میدانی بوده که روش میدانی مبتنی بر توزیع پرسشنامه است. واحد تحلیل در این پژوهش خانوارهای روستایی است که در تحقیق حاضر با توجه به فرمول کوکران 193 خانوار از کل 4800 خانوار روستایی ساکن در 12 روستای پیرامون کلان شهر مشهد در بخش مرکزی این شهرستان مورد بررسی قرارگرفته اند. بر پایه نتایج تحقیق، ازنظر روستاییان سطح برنامه ریزی کالبدی سکونتگاه های روستایی در کل با مقدار آماره T 66/7- پایین تر از میانه نظری تحقیق (یعنی 3) بوده است؛ که با توجه به نتایج مدل ارزیابی تولید وزنی تجمعی (WASPAS)، روستاهای لقمانی، امرغان طوس و اروند دارای بالاترین سطح برنامه ریزی کالبدی روستایی می باشند. بر اساس نتایج رتبه بندی مدل GRA، روستاهای اروند و لقمانی و امرغان طوس در رتبه اول تا سوم قرارگرفته اند. نتایج نشان داد که رابطه معنادار و مستقیم بین دو متغیر برقرار است (با مقدار T برابر با 394/7 و سطح معناداری قابل قبول)؛ و ادراک یک فرد از محیط کالبدی با ضریب تأثیر برابر 487/0 به صورت مستقیم بر برنامه ریزی کالبدی روستایی تأثیر نسبتاً زیادی داشته است. این بیانگر رابطه مستقیم میان درک افراد از محیط اطراف با تصویر ذهنی آن ها از محیط است. همچنین از سویی، درک انسان از محیط بر برنامه ریزی کالبدی تأثیر می گذارد و از سوی دیگر، قابلیت برنامه ریزی محیطی، ادراک فرد را متأثر از خود می سازد. ادراک از محیط کالبدی، عوامل واکنش فرد را به محیط تعیین می کند و سبب ترجیح محیط طبیعی توسط فرد و به دنبال آن اثربخشی برنامه ریزی می شوند.  
۳۴.

خوانش پدیدارشناسانه معماری خانه های مسکونی دوره پهلوی دوم در جغرافیای طبیعی و انسانی شهر تهران از ادبیات داستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 43 - 69

کلیدواژه‌ها: خانه معنا کالبد ادبیات داستانی پدیدارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۸۶
مصادیق معماری برای ایجاد و ارتقای کیفیت، باید از تمامی جنبه های ظاهری و معنایی مورد مرور و بررسی دقیق قرار گیرند. خانه به عنوان یک سرپناه برای پاسخ گویی به نیازهای انسانی، از مصادیق مهم معماری می باشد که نیاز به پژوهش های بسیاری دارد، زیرا خانه های امروزی در مقایسه با گذشته فاقد بسیاری از مفاهیم محتوایی و ظاهری می باشند. از طرفی خانه به عنوان یک نیاز اجتماعی مهم شکل گرفته می تواند با دیگر هنرها نیز بررسی و مقایسه گردد. رویکرد کیفی پدیدارشناس ی از رویکردهای مهم ادبی ات نظ ری معم اری در رابطه با خان ه ه ای مسکونی ایران ی است که مطالعات کمت ری در این زمینه صورت گرفته است. ه دف پژوهش بررسی معنا و کالبد خانه های شهری تهران در دوره پهلوی دوم با دیدگاه پدیدارشناسانه از دیدگاه یک نویسنده ادبی است تا بتوان ب ه ابع اد کش ف نش ده ای از خان ه ایران ی دس ت یاف ت. این پژوه ش به روش تحلیل محتوا و با کاربست شیوه هرمنوتیک، ب ه بررس ی معانی و کالب د خان ه ه ای دوره پهلوی دوم ب ا رویکرد پدیدارشناسی از متون کتاب های مورد بررسی پرداخته است. نتایج نش ان م ی ده ن د ک ه مفاهیم معماری خانه های مسکونی در متون داستانی جمال میرصادقی، واقع در جغرافیای طبیعی و انسانی شهر تهران، به لحاظ معنایی و کالبدی دارای غنای حسی بالا و قابل تحلیل از منظر پدیدارشناسی می باشند. مولفه های یافت شده نظیر «تنوع ادراکی، تمایل در ورود به مکان، تداوم آشنایی در تعلق فضایی، تجربه فضایی، آرامش با ادراک حسگانی، حس اعتماد به فضا، تنوع رفتاری در رویدادها، ذهنیت آشنا به فضا، ارتباط فردی با محیط پیرامون، تعدد فضای احساسی، کیفیت در تنوع بافت» می باشند که نشان دهنده افزایش کیفیت هریک از اجزای مکان در فضاهای مسکونی آن دوره می باشند.
۳۵.

تحلیلی بر زیست پذیری مناطق شهری (نمونه موردی: منطقه 1تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۹ 208 - 228

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری شهری کالبد توسعه پایدار تهران تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۹۵
رشد و تحول سریع شهرها در قرن اخیر و به خصوص در چند دهه اخیر باعث رواج طرح های شهری برای موزون ساختن توسعه های شهری شد و کشورهای صنعتی و پیشرفته به عنوان اولین کشورها اقدام به طرح ریزی برای شهرهای خود نمودند. در ایران نیز رشد و توسعه شهری هر چند با تأخیر شروع شد اما در عمل در برگیرنده همان مشکلاتی است که شهرهای غربی با آن روبرو بودند. در واقع تحولات شهرسازی 200 سال اخیرجهان صنعتی و 100 سال گذشته ایران و کلان شهر تهران تفاوتی جز تفاوت زمان و مکان ندارد. مشکل اصلی هر دو تأخیر در ادراک ضرورت، واقعیات و خامی در تدبیرو اندیشه های شهرسازی است. هدف این پژوهش تحلیل و شناخت زیست پذیری مناطق شهری تهران می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. همچنین برای شناسائی ابعاد گوناگون زیست پذیری در مناطق شهری تهران با استفاده از آخرین آمار و اطلاعات و ابزار پرسشنامه در قالب 11 مؤلفه و در میان 10 ناحیه منطقه یک تهران، موردمطالعه قرار گرفته و نتایج آن با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی ارزیابی شده است. در این نوشتار ابتدا با استفاده از تحلیل عاملی اقدام به کاهش شاخص ها و استخراج مجموعه عوامل دخیل در میزان زیست پذیری پرداخته شده و پس از آن با استفاده از روش رتبه بندی امتیاز استاندارد شده، نواحی ده گانه منطقه یک تهران رتبه بندی شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد رتبه بندی نواحی منطقه یک تهران به ترتیب عبارت است از: ناحیه 1، ناحیه 10، ناحیه 5، ناحیه 4، ناحیه 8، ناحیه 7، ناحیه 6، ناحیه 3، ناحیه 2، ناحیه ۹. در این رتبه بندی ناحیه یک دارای بالاترین رتبه زیست پذیری و ناحیه نه به لحاظ زیست پذیری در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.
۳۶.

تلقی استاد از فضا و تأثیر آن بر آموزش معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۳ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴۸ 57 - 68

کلیدواژه‌ها: استاد آموزش معماری خلق فضا شکل گیری فضا کالبد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۷
این مقاله، حاصل پژوهشی است که در مقول? «فضا»، به تلقی استادان از این مقوله و تأثیر آن بر آموزش معماری می پردازد. در این راستا، ضمن بررسی نظرات مطرح شده و پس از کنکاش در تعریف لغوی فضا؛ شالوده های فلسفی آن و همچنین دیدگاه های معماران دربار? فض ا، مورد بررسی قرار گرفته تا مبنایی نظری برای بررسی آراء مطرح شده در نظرسنجی باشد. فضا، رابطه ای ناگسستنی با زندگی دارد و ادراک معانی ای که فضا به انسان القا می کند، منبعث از جهان بینی و شناخت های قبلی انسان است. در این پژوهش با تکیه بر مطالع? نظرات مکتوب و با بهره گیری از نظرسنجی، نظرات جمعی از اساتید طراحی معماری، أخذ شده است. پاسخ های گردآمده، گواهی می کئد که تلقی اساتید از فضا، سیری از تعاریف مشخص و واضح تا بی تعریفی یا عدم اعتقاد به ارائ? تعریف را داراست. در رویکرد آموزشی معطوف به این تلقیات نیز، طیفی از روش های یکسان معطوف به «دانش افزایی» (برای هم? دانشجویان و موضوعات طراحی) تا روشی متکی بر «پرسش گری» (منبعث از ذهن تک تک دانشجویان و موضوعات گوناگون طراحی) را می توان ملاحظه کرد. آنچه از این تعاریف و تلقیات حاصل می آید، در عمل، بیان گر عدم انعکاس درست آن تلقیات از مفهوم «فضا» به دانشجو و یا گواه ادراک نادرست از مفهوم فضا است.
۳۷.

بازاندیشی در کیفیت ارتباط مدرسه و شهر بر پایه تحلیل اجتماع پذیری مدارس دوره تیموری تا ابتدای قرن چهاردهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۱ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 75 - 86

کلیدواژه‌ها: معماری اسلامی مدارس کالبد حکومت اجتماع پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۶۴
مقاله ی حاضر، دست آورد پژوهشی میدانی و کتابخانه ای می باشد و سعی دارد با بررسی سیر تحول کالبدی مدارس و تحلیل خاستگاه آن ، ارتباط مدرسه و شهر را در برخی دوره های اسلامی ایران بازشناسد. بر این اساس نخست، بیش از دوازده بنا از مدارس شاخص دوره های تیموری، صفوی و قاجار انتخاب شد. سپس ضمن مطالعه ی اوضاع کشور در آن زمان، وجود یا عدم وجود و مکان یابی فضای جمعی در مدارس مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دوم، مبتنی بر یافته های بخش نخست، ویژگی مدارس از منظر موقعیت قرارگیری و شیوه ی تفکیک فضای همگانی مقایسه شد. مقایسه ها نشان می دهند که در مدارس این دوره ی ایران، دیدگاه اتصال به شهر بوده و بستر این پیوند لحاظ شده است. لیکن تلفیق غیر مشابه فضای مردمی با مدرسه حاکی از آن است که شیوه ی واحدی بر همه ی تعاملات دلالت ندارد. به نظر می رسد خاستگاه چنین تنوعی را می بایست در تفاوت ضروریات عملکرد هر حکومت جست و جو نمود. تطابق تحلیل ها، سه تعبیر کلی از مفهوم ارتباط را روشن می نماید. شایسته است به منظور درک این تعابیر، انواع کیفیات ارتباطی دسته بندی گردد. بر این اساس در پایان، گونه های مختلف ترکیب فضاهای آموزشی و مردمی با ذکر نمونه بیان شده است.
۳۸.

شیولأ زندگی و کالبد خانه، نمونلأ موردی: خانه های پلکانی پاوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۷ 488 - 502
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۴
کالبد خانه متأثر از عوامل زیادی است که همه آن ها از نظر اهمیت و تأثیرگذاری در یک سطح قرار نمی گیرند. یکی از مهم ترین های آن، ویژگی های شیوه زندگی است که با تغییر آن ها، الگوی رفتاری ساکنین و به تبع آن  کالبد خانه ها دچار تغییر می شود. با این فرض، در پژوهش حاضر سعی شده است با تعیین جایگاه و اهمیت "شیوه زندگی" و"تغییرات کالبدی" در خانه های پلکانی پاوه؛ و تأثیرات متقابل آن ها بررسی شود. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی و جمع آوری اطلاعات آن به روش کتابخانه ای بوده است. سپس در بخش عملی از روش "تحلیل عاملی" برای بررسی همبستگی میان عامل ها استفاده شد. در این راستا، "پرسشنامه بسته" با مقیاس لیکرت پنج تایی توسط محققین، طراحی و برای تحلیل آن ها از نرم افزار "اسمارت پی ال اس" استفاده شد. البته برای اینکه بتوان نتایج حاصل از نمونه های بررسی شده را به کل جامعه آماری تعمیم داد، نمونه ها به صورت "تصادفی ساده" انتخاب شدند. با استفاده از عکس برداری" و "رولوه" نیز الگوها و مهم ترین ویژگی آن ها به دست آمد. برخلاف انتظار، نتایج حاصل از تحقیق نشان داد در بین ساکنان عامل "رسوم و آداب زندگی" برای وجوه عینی سبک زندگی از اهمیت کمتری برخوردار است و نکته مهم وجود "رسانه" در زندگی امروز است که به دلیل آن در وجوه عینی "مصرف"، تغییر در سلیقه و گرایش به نوخواهی تهجیزات و مبلمان خانه صورت گرفته است. در حقیقت، تغییرات شیوه زندگی در طول زمان، نوعی مدرنیته پلکانی در خانه های پلکانی شهر پاوه به وجود آورده است که باعث ایجاد نسبتی صحیح میان "ویژگی های کالبدی" و "شیوه زندگی معاصر" این خانه ها شده است.     اهداف پژوهش: شناسایی وجوهی از شیوه زندگی معاصر مرتبط با ویژگی های کالبد خانه . ارائه یک دسته بندی از وجوه شیوه زندگی معاصر با توجه تأثیرشان بر کالبد خانه های پلکانی شهر پاوه. سؤالات پژوهش: کدام وجوه شیوه زندگی معاصر در ارتباط با کالبد خانه هستند؟ دسته بندی وجوه شیوه زندگی معاصر با توجه به تأثیری که بر کالبد خانه های پلکانی پاوه دارند چگونه است؟
۳۹.

تبیین مدل طراحی ساختمان های مسکونی در اقلیم سرد کوهستانی از بعد کالبدی- هویتی (مورد مطالعه: کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۱) 1095 - 1109

کلیدواژه‌ها: طراحی مسکن طراحی اقلیمی کالبد هویت اقلیم سرد و کوهستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴
در طراحی و ساخت بناهای سنتی و بومی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر همچون جریان هوا، نور و حرارت آفتاب در ساخت و سازها مدنظر سازندگان بوده است. همچنین سعی شده است تا ساخت بنا کم ترین تأثیر منفی را بر محیط زیست داشته باشد. سوال اصلی تحقیق اینکه مبانی طراحی ساختمانهای مسکونی همساز با اقلیم سرد و کوهستانی در کلانشهر تبریز از بعد کالبدی-هویتی چیست؟ در این مطالعه از شیوه های توصیفی- تحلیلی و میدانی استفاده شده است، از ابزار و تکنیک دلفی در پیمایش ها جهت پاسخ به سؤالات تحقیق و برای نتیجه گیری های آماری و ارائه مستندات برمبنای هدف از نرم افزار SPSS استفاده گردیده، حجم نمونه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر ۵۰ نفر در قالب 22 نفر دانشجویان دکترای معماری، 6 نفر اساتید معماری، 22 نفر از ساکنان مجتمع های مسکونی خواهد بود که بر اساس روشهای آماری نتایج استخراج و ارایه شده است. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده است. هدف از تحقیق حاضر آن است که علاوه بر بررسی های لازم در حوزه همسازی با اقلیم جهت تبیین مدل ها و الگوهای این سازگاری در محدوده های سرد و کوهستانی ایران، مؤلفه های کالبدی-هویتی را نیز با همپوشان نمودن شاخص های آن مدل مورد مطالعه قرار دهد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین زیر شاخص تسلسل فضایی (ارتباطات و مفاصل) با بعد کالبدی و همچنین بعد هویتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین زیر شاخص ها فضای باز، تسلسل کالبدی و تباین و تمایز با بعد کالبد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
۴۰.

بررسی تطبیقی ساختمان سازی سنتی و مدرن در اقلیم گرم و خشک (نمونه موردی: یزد)

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال پنجم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: معماری سنتی کالبد اقلیم گرم و خشک بناهای بومی معماری مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۷۵
در مناطق گرم و خشک ایران همواره توجه به معماری اقلیمی و پیروی از سامانه های پایدار زیست اقلیمی همواره مد نظر معماران تجربی گذشته بوده است. پیروی از محرمیت و ابعاد فرهنگی و اقلیمی و همسویی با معماری سلسله مراتبی از فاکتورهای موثر در معماری سنتی شهر یزد می باشد که در اقلیم گرم و خشک قابل بحث و بررسی می باشد. سامانه های کارکردی موثر خانه های سنتی در ادوار گذشته دارای شاکله درونگرای مرکزی و مبنای خانه سازی بر توجه به اقلیم و پتانسیل های اقلیمی بوده که امروزه این امر مهم مورد کم توجهی قرار گرفته است. لذا توجه به نگرش های ساختمانی گذشته هدف پژوهش حاضر تحلیل تطبیقی معماری سنتی و مدرن یزد از بعد ساختمان سازی و حرکت فزاینده رو به جلو می باشد. بنابراین سوال تحقیق بدین گونه است که معماری سنتی بر بعد کالبدی ساختمان در معماری مدرن به چه اندازه تاثیرگذار بوده و میزان تاثیرات آن به چه صورتی بوده است؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و در قالب مطالعات کتابخانه و اسنادی به بررسی تطبیقی این سیر حرکتی معماری از گذشته تا به حال در منطقه یزد می پردازد. نتایج تحقیق بیانگر توجه معماری مدرن در کشف و نمود هویت تاریخی بناهای گذشته و توجه به ساختمان سازی با نگرش به سامانه های کارکردی معماری اقلیمی در جهت احیاء آن و در قالب راهکارهای نوین و استفاده از پتانسیل های ارزشی گذشته است.