انعطاف پذیری استراتژیک

آنچه در دهه های اخیر بیش از پیش نمود پیدا کرده است، بین المللی شدن تجارت و روی آوردن شرکت ها به بازار جهانی است. یکی از مهمترین راه ها برای ورود به بازارهای جهانی صادرات است، که نقش مستقیمی در توسعه و رشد اقتصادی کشور دارد. چرا که با فراهم نمودن زمینه های کسب منابع ارزی، موجبات کسب درآمد برای شکل دهی ساختارهای اقتصادی، واردات و افزایش تولید را ایجاد می نماید. اما جهان در تلاطم و حرکت، درجه ی بی سابقه ای از تغییرات را در سال های اخیر تجربه کرده است. که انعطاف پذیری استراتژیک به منظور پاسخ به تهدیدات پیش آمده ناشی از تغییرات و در نهایت عدم اطمینان محیطی، تبدیل به مفهوم مهمی گشته است. در این مقاله سعی بر این است که پس از ارزیابی شاخص های انعطاف پذیری استراتژیک به اولویت بندی این عوامل جهت ارزیابی صادرکنندگان بپردازیم. در مقاله حاضر، پس از بومی سازی مدل کادوگان و همکاران (2012) که انعطاف پذیری استراتژیک در بحث صادرات را بیان می کند با استفاده از تکنیک FANP به تعیین اهمیت معیارهای مدل پرداخته شد. به این منظور نظرهای 12 نفر از خبرگان بازرگانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل آن ها از طریق نرم افزارهای اکسل و متلب صورت گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر اولویت بالای شاخص های : تعداد سال های فعالیت، تعداد کشورها و پس از آن شاخص-های نیاز به سرپرست در تصمیم گیری، تمرکز در تصمیم گیری، ارجاع تصمیمات کوچک است.

تغییر انطباق یابند. توانایی سازمان در یادگیری، یک قابلیت کلیدی استراتژیک جهت رقابت در بازارهای مدرن است. تحقیق حاضر در پی بررسی این موضوع است که چگونه یادگیری سازمانی به عنوان یک قابلیت پویا، انعطاف پذیری استراتژیک سازمان را شکل می دهد و در نهایت بر عملکرد نوآورانه سازمان تأثیر می گذارد. در واقع در تحقیق حاضر مفهومی جدید تحت عنوان «عملکرد نوآورانه سازمان» مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر از نظر ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف از نوع کاربردی می باشد و هدف آن، شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد نوآورانه سازمان است. به این منظور پس از مرور مبانی نظری این حوزه، عوامل مؤثر بر عملکرد نوآورانه شناسایی و مدل مفهومی تحقیق بر این اساس ارائه شده است. سپس به منظور سنجش مدل مفهومی تحقیق، نسبت به جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه و تجزیه و تحلیل آنها اقدام شده و با استفاده از نتایج تحقیق، عوامل یادگیری سازمانی و انعطاف پذیری استراتژیک به عنوان عوامل تأثیرگذار بر عملکرد نوآورانه معرفی شده اند. در انتها با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات، پیشنهادهای کاربردی برای استفاده مدیران کسب و کار ارائه شده است

در چند دهه گذشته، دغدغه های زیست محیطی پیرامون فعالیت های صنایع، شرکت های مختلف را بر آن داشته تا از اقدامات مدیریت سبز استقبال کرده و از این طریق به مزیت رقابتی دست یابند. شرکت ها برای پائین آوردن هزینه ها و افزایش تمایز، به سراغ منابع و قابلیت های سبز ارزشمند و منحصربه فردی می روند که به عملکرد برتر آنان کمک کرده و درعین حال، یک نگرش مسئولیت زیست محیطی را نیز ایجاد کند. این پژوهش با ترکیب رویکرد قابلیت پویا و نظریه نهادی، نحوه پاسخگویی شرکت ها به فشارهای مدیریت سبز را مورد بررسی قرار داده است. پژوهش حاضر، از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی- پیمایشی و با ابزار پرسشنامه است. جامعه آماری کلیه شرکت های فعال صنعت متالورژی شرکت کننده در چهاردهمین نمایشگاه بین المللی این صنعت در سال 1396 بوده اند که تعداد نمونه آن 140 شرکت به صورت روش نمونه گیری تصادفی از این جامعه انتخاب شدند. ضمن این که برای تحلیل از معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزارهای SPSS وPLS ، استفاده شده است و برای سنجش پایایی و روایی، از آزمون های آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی، روایی واگرا و همگرا استفاده شد. نتایج نشان می دهد که انعطاف پذیری استراتژیک بر پذیرش اقدامات مدیریت سبز تأثیر مثبت داشته است. ضمن این که مشروعیت سازمانی به عنوان نقش میانجی در رابطه بین پذیرش اقدامات مدیریت سبز و رقابت پذیری نیز تأثیر دارد.

با گسترش پارادیم نوآوری باز به عنوان پارادایم غالب در مدیریت نوآوری، اهمیت ظرفیت جذب دانش بیش از پیش آشکار گشته است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل تاثیر ظرفیت جذب دانش بر نوآوری استراتژیک است، ضمن این که این پژوهش بررسی می کند که رقابت پذیری و انعطاف پذیری استراتژیک چه نقشی در تقویت یا تضعیف این رابطه ایفا می کنند. روش تحقیق پژوهش، کمی و به صورت پیمایش است که با ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان ایرانی شرکت کننده در هفتمین نمایشگاه بین المللی نوآوری و فناوری (INOTEX) در تابستان 1397 است که عمدتا نوپا بوده و شامل 240 شرکت می باشند که بر اساس فرمول کوکران 144 شرکت به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. پس از بررسی روایی و پایایی داده های گردآوری شده، به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس و از طریق ماتریس همبستگی، آزمون معادلات ساختاری و آزمون برازش مدل مورد تحلیل قرار گرفتند. در نهایت، مشخص شد که ظرفیت جذب دانش بر نوآوری استراتژیک موثر است. همچنین رقابت پذیری و انعطاف پذیری استراتژیک در رابطه بین ظرفیت جذب دانش و نوآوری استراتژیک، نقش تعدیل گری ایفا می کند و شدت رابطه را افزایش می دهند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان دریافت که در دنیای رقابتی امروز، سازمان هایی که توانایی برنامه ریزی با رویکرد رقابتی داشته و به انعطاف پذیری استراتژیک در ایجاد انطباق با شرایط در زمان های مختلف توجه می نمایند، بهتر می توانند در مسیر نوآوری گام بردارند.

هدف: بررسی. بررسی تأثیر بازارگرایی واکنش پذیر و بازارگرایی فعال بر نوآوری کسب و کار با نقش تعدیل گر انعطاف پذیری استراتژیک در شرکت های بیمه بوده است. روش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، تحقیقی توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مدیران رده بالا، میانی و کارشناسای شرکت بیمه آسیا، شاغل در دفتر مرکزی این شرکت در شهر تهران که حجم نمونه 288 نفر از بین آن ها انتخاب و با پرسشنامه اقتباسی که روایی و پایایی آن تائید شده مورد سنجش قرارگرفته است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها جمعیت شناختی و استخراج شاخص های مرکزی از آمار توصیفی و نرم افزار24 SPSS و برای تجزیه وتحلیل آمار استنباطی از مدل معادلات ساختاری و از نرم افزار PLS2 Smart استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از اثر مثبت و معنی دار متغیرهای بازارگرایی واکنش پذیر و بازارگرایی فعال بر نوآوری کسب و کار شرکت بوده است. نتیجه گیری: انعطاف پذیری در منابع و انعطاف ذیری در هماهنگی، تأثیر بازار گرایی واکنش پذیر و فعال را تعدیل می سازد.

در سال های اخیر سازمان ها در یک فضای کسب و کار پویا، غیرقابل پیش بینی و رقابتی فعالیت می کنند و بنابراین توانایی واکنش سریع و سازگاری با تغییرات و به عبارتی دستیابی به چابکی، در چنین فضایی به امری ضروری تبدیل شده است. چابکی سازمان ها را ملزم می کند تا به منظور کسب مزیت رقابتی پایدار و بهبود پاسخگویی، قابلیت های مدیریت دانش را بکار گیرند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر قابلیت های مدیریت دانش بر چابکی سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی انعطاف پذیری استراتژیک و یادگیری سازمانی در شرکت های دانش بنیان پارک علم و فناوری بوشهر است. این پژوهش از منظر هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش کارشناسان 142 شرکت دانش بنیان بود که با استفاده از فرمول جامعه محدود کوکران تعداد 208 نفر براساس روش نمونه گیری قضاوتی-هدفمند انتخاب شدند. داده ها با کمک ابزار پرسشنامه مبتنی بر طیف لیکرت گردآوری شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رویکرد حداقل مربعات جزئی حاکی از آن بود که قابلیت های مدیریت دانش به واسطه انعطاف پذیری استراتژیک و یادگیری سازمانی بر چابکی سازمانی تأثیر معناداری دارد.

دغدغه اصلی بسیاری از سازمان های تولیدی امروزی این است که نمی توانند در آن واحد که به یک فعالیت مشغول هستند و به آن عادت کرده اند (به طور مثال بهره برداری از منابع و قابلیت های موجود)، قابلیت انجام کار یا فعالیت دیگری (به طور مثال کشف فرصت های جدید) را در خود ایجاد کنند. دستیابی به چنین تحولی دشوار است و نیازمند توجه جدی به ایجاد ظرفیت دو جانبه گرایی یا دوسوتوانی سازمانی در سازمان می باشد. از سوی دیگر ایجاد، رشد و موفقیت شرکت های زایشی (به عنوان یکی از روش های تجاری سازی) تحت تاثیر قابلیت های دوسوتوانی سازمان می باشد. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش دوسوتوانی در ایجاد، رشد و موفقیت شرکت های زایشی است. در این مقاله سعی شده که به شکل تئوریک نقش توانمندی های شرکت های زایشی در دو حوزه کشف فرصت های جدید و بهره برداری از فرصت های موجود بر موفقیت این نوع از شرکت ها مورد بررسی قرار گیرد. یافته های بدست آمده از پژوهش نشان می دهد که پنج دسته کارکردِ مبتنی بر دوسوتوانی سازمان های کوچک و متوسط بر موفقیت شرکت های زایشی نقش دارند که این کارکردها شامل انطباق با سبک رهبری دوسوتوان، برون سپاری یکی از دو کارکرد اکتشاف یا بهره برداری، جذب کارکنان با هر دو مهارت، جذب کارکنان با جذب مدیران با قابلیت های متوازن، سوق دادن منابع به کل پروژه ها می باشند.

مدیران سازمان ها، مؤسسات و شرکت هایی که بخواهند رشد و توسعه و بالندگی داشته باشند، باید حداقل مهارت های تفکر استراتژیک را یاد گرفته و آن را به کار ببندند. هدف پژوهش، بررسی تأثیر تفکر استراتژیک مدیران با گرایش کارآفرینانه بر انعطاف پذیری استراتژی شرکت های کوچک و متوسط است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ جمع آوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است که با روش مقطعی انجام شده است. جامعه آماری را کلیه مدیران و مسئولان شرکت های کوچک و متوسط شهرک صنعتی استان سمنان تشکیل می دهند. از آنجا که تعداد کارکنان واحدهای تولیدیِ استقرار یافته در این استان بالغ بر 1609 نفر است؛ بدین ترتیب با توجه به محدود بودن نمونه آماری مطابق قاعده مورگان 310 نفر در نظر گرفته شد. روش نمونه گیری تصادفی ساده است. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد تفکر استراتژیک لیدکا (1989) برای سنجش تفکر استراتژیک، پرسشنامه هاگس و مورگان (2007) برای سنجش گرایش کارآفرینانه و برای انعطاف پذیری استراتژیک از پرسشنامه دی تونی و تونچیا (2005) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی  با استفاده از نرم افزار های SPSS و Smart Pls انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد که تفکر استراتژیک مدیران بر انعطاف پذیری استراتژیک و گرایش کارآفرینانه تأثیر مثبت و معناداری دارد. گرایش کارآفرینانه بر انعطاف پذیری استراتژیک تأثیر معناداری دارد. سرانجام گرایش کارآفرینانه رابطه بین تفکر استراتژیک و انعطاف پذیری استراتژیک را میانجی گری می کند.

در صنعتی به شدت پیشرو در سطح جهان همچون صنعت خودرو، نوآوری در مدل تجاری یکی از دغدغه هایی است که شرکت ایران خودرو نیز از این مهم مستثنی نمی باشد. هدف از تحقیق حاضر تأثیر ظرفیت جذب بر نوآوری مدل تجاری با نقش میانجی انعطاف پذیری استراتژیک است. جامعه آماری پژوهش حاضر 95 نفر از مدیران شرکت ایران خودرو در سطوح عملیاتی میانی و عالی هستند که کل جامعه آماری به روش سرشماری به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری داده ها میدانی، ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های استاندارد می باشد. روایی پرسشنامه از طریق روایی صوری و محتوایی، تحلیل عاملی، روایی همگرا و واگرا و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ تایید مورد تائید قرار گرفته است. جهت آزمون فرضیه های تحقیق از روش آزمون های مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart-PLS استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ظرفیت جذب بر نوآوری مدل تجاری در شرکت ایران خودرو تأثیر معنادار دارد. ظرفیت جذب بر انعطاف پذیری استراتژیک در شرکت ایران خودرو تأثیر معنادار دارد. انعطاف پذیری استراتژیک بر نوآوری مدل تجاری در شرکت ایران خودرو تأثیر معنادار دارد. انعطاف پذیری استراتژیک بین ظرفیت جذب و نوآوری مدل تجاری در شرکت ایران خودرو نقش میانجی دارد.

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر برنامه ریزی استراتژیک بنگاه  نگهدار بر نوآوری استراتژیک و بقای استراتژیک شرکت های تابعه و تحلیل نقش انعطاف پذیری استراتژیک در بنگاه نگهدار تاپیکو است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش 482 نفر از مدیران ارشد و میانی 42 شرکت تابعه از پنج گروه مختلف صنعتی و مدیریتی هستند که تحت نظارت شرکت نگهدار تاپیکو فعالیت دارند. حجم نمونه با استفاده از روش توان آزمون و به کارگیری نرم افزار G-Power به تعداد 222 نفر تعیین شد و به منظور اطمینان بیشتر 280 پرسشنامه توزیع شد و با نرخ برگشت پذیری 5/82 درصد، نهایتاً 225 پرسشنامه مبنای تحلیل قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS انجام شد. یافته های پژوهش نشان می دهد برنامه ریزی استراتژیک بنگاه های نگهدار تأثیر مثبتی بر انعطاف پذیری استراتژیک، نوآوری استراتژیک و بقای استراتژیک شرکت های تابعه دارد. علاوه بر این، انعطاف پذیری استراتژیک شرکت های تابعه تأثیر مثبتی بر نوآوری استراتژیک و بقای استراتژیک آن ها دارد. همچنین نوآوری استراتژیک شرکت های تابعه تأثیر مثبتی بر بقای استراتژیک دارد. از طرفی تحلیل متغیرهای میانجی نشان می دهد که انعطاف پذیری استراتژیک و نوآوری استراتژیک شرکت های تابعه میانجی کننده تأثیر برنامه ریزی استراتژیک بر بقای استراتژیک است. ضمن آنکه انعطاف پذیری استراتژیک شرکت های تابعه میانجی کننده تأثیر برنامه ریزی استراتژیک بر نوآوری استراتژیک و نوآوری استراتژیک نیز میانجی کننده تأثیر انعطاف پذیری استراتژیک بر بقای استراتژیک است. پژوهش حاضر مبانی نظری مدیریت استراتژیک را با پر کردن شکاف پژوهشی گسترش داد و نقش متغیرهای مؤثر بر بقای استراتژیک در کسب وکارها را برجسته کرد.