مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
تفریح
منبع:
محیط شناسی ۱۳۸۱ شماره ۲۹
حوزه های تخصصی:
تحلیل پراکنش فضایی مبلمان ورزشی در پارک های شهری و تاثیر آن بر رضایت و استقبال شهروندان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
ورزش و تفریح، عاملی مهم در تامین سلامت جسمی و روانی، غنیسازی اوقات فراغت، گسترش روابط اجتماعی، دور شدن از زندگی ماشینی و بازگشت به طبیعت است. ورزش های همگانی مانند پیاده روی، کوه پیمایی، ورزش های صبحگاهی در پارکها و محلات و بازیهای محلی و بومی، از جمله فعالیت هایی است که افراد با حداقل امکانات میتوانند به آن بپردازند. این کار، علاوه بر تاثیر مستقیمی که بر افزایش روحیه نشاط در جامعه و کاهش آسیب های اجتماعی و اعتیاد دارد، نقش بسیار مؤثری نیز در ارتقای سلامت جامعه و کاهش بیماریهایی مانند دیابت، سرطان، پوکی استخوان و بیماریهای قلبی و عروقی دارد. لذا، به دلیل اهمیت ورزش در جامعه، بررسی وضعیت امکانات ورزشی و تفریحی و آگاهی از خواسته ها و نیاز مردم ضروری به نظر میرسد. کلانشهر اصفهان با توجه به جمعیت میلیونی آن، بیش از پیش نیازمند انجام این بررسی است تا با پی بردن به دیدگاه ها و نظرات شهروندان در مورد وضعیت ورزش همگانی در شهر بتوان نسبت به تقویت، بهبود و رفع کاستیهای آن اقدام کرد. مبلمان ورزشی (وسایل بدنسازی و حرکت درمانی) یکی از امکاناتی است که شهرداری اصفهان به منظور تسهیل در پرداختن به ورزش، تفریح، آسایش و رفاه شهروندان در پارکها و فضای سبز شهری نصب نموده و در این مطالعه، هدف، بررسی میزان استقبال عمومی و رضایت شهروندان از نحوه پـراکندگی و توزیع این وسایل در سطح شهر اصفهان میباشد. از دیدگاهی میتوان گفت که روش این پژوهش، استقرایی و از دید هدف، کاربردی است و از نظر ماهیت، توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل پارکهای مهم و فضای سبز مناطق شهرداری1 است و روش نمونه گیری مورد استفاده، نمونه گیری خوشه ای و همچنین تصادفی ساده متناسب با حجم جامعه است. در این تحقیق، تعداد نمونه ها متناسب با حجم جامعه آماری و مناطق شهری به طور تصادفی انتخاب شده است. به این ترتیب که تعداد 39 پارک در سطح شهر (3 پارک در هر منطقه) انتخاب گردید و مجموعاً در کل شهر، 390 پرسشنامه (30 مورد در هر منطقه) توزیع و اطلاعات مورد نیاز پژوهش گردآوری شد. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها، استفاده از نرم افزارهای SPSS و Excel بوده و نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که وضعیت تاهل و وجود برنامه های ورزش صبحگاهی، سن و میزان فاصله از پارک در انگیزه فعالیت های ورزشی افراد مؤثر بوده و همچنین، متغیرهای منطقه سکونت، نوع پارک، وضعیت تاهل و وجود برنامه های ورزش صبحگاهی نیز در انگیزه استفاده از مبلمان ورزشی مؤثر بوده اند.
مدت و نحوه گذران اوقات فراغت کارکنان اداری دانشگاه آزاد اسلامی
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت کارکنان اداری دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 است. در این پژوهش با استفاده از روش زمینه یابی و اجرای پرسشنامه محقق ساخته روی 340 نفر از اعضای جامعه مورد نظر که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند، اطلاعات لازم جمع آوری گردید. متغیرهایی که ارتباط آنها با چگونگی گذران اوقات فراغت و مدت آن سنجیده شده است عبارت اند از: جنس، سن ، سطح تحصیلات، وضعیت تاهل، میزان درآمد و اندازه واحد دانشگاهی. پس از تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی و استنباطی مشخص شد که از بین شش متغیر، فقط بین متغیرهای جنس، وضعیت تاهل، میزان درآمد (p<0/05، p<0/01) با شیوه های گذران اوقات فراغت رابطه معنادار به دست آمد. به علاوه، عمده ترین شیوه گذران اوقات فراغت «بودن در کنار خانواده» بود.
هندسة مفهومی اوقات فراغت با رویکرد جامعه شناختی، روان شناختی، اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
اوقات فراغت مهم ترین و دلپذیرترین اوقات آحاد بشر و بخشی از ساعات زندگی روزانه انسان ها است که فرد با رضایت خاطر به استراحت، تفریح، توسعه آگاهی ها یا مشارکت اجتماعی می پردازد و داوطلبانه پس از رهایی از الزامات شغلی، خانوادگی و اجتماعی بدان مشغول می شود. سؤال اصلی تحقیق این است که اوقات فراغت با رویکرد جامعه شناختی و روان شناختی و اخلاقی دارای چه مفهومی می باشد؟ آیا بین اوقات فراغت و وقت آزاد همسانی وجود دارد؟ اوقات فراغت در ارتباط با کار، بازی، تفریح، سرگرمی و ورزش به چه معناست؟
این نوشتار، در پاسخ به سؤالات تحقیق، ضمن بهره وری از منابع مختلف کتابخانه ای با روش توصیفی - تحلیلی، و با هدف بررسی و تبیین ساختار مفهومی اوقات فراغت، بر آن است که اوقات فراغت بخشی از اوقات آزاد انسان است، و اینکه نحوه گذران اوقات فراغت برای افراد، امری آزاد و انتخابی است. گذران اوقات فراغت موجبات آرامش جسمی و روحی، رضایت خاطر، و رفع خستگی ناشی از کار را فراهم می کند. در پایان، به اهمیت اوقات فراغت در زندگی همچون زمانی برای فرهنگ سازی، فرصتی برای اشتغال و تهدیدی برای سلامت اخلاقی جامعه تأکید گردیده و ویژگی های آن، از جمله جدا بودن وقت فراغت از کار، وجود میل و فعالیت دلخواه و نداشتن انگیزه و نفع اقتصادی پرداخته شده است.
سبک اهل بیت(ع) در تفریحات و اوقات فراغت(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، عبارت بود از کشف و ارائه راهکارهای عملی برای مدیران جامعه در باب اوقات فراغت. سؤال پژوهش این بود که اهل بیت(ع)، چه ترغیب ها و تحذیرهایی را به ما ارائه می کنند؟ به این منظور، از روش تحلیل عقلی، راجع به محتوای احادیث و سیره اهل بیت(ع) استفاده شد. بعضی از دستاوردهای پژوهش به این ترتیب است: اسلام (به جز اشتغالات لهوی)، فراغت را یک نیاز فطری و غریزی یا ضرورت زیست اجتماعی دانسته است و در چارچوب نظام هنجاری خود می پذیرد. ادله ترغیبی و تحذیریِ فراوانی (در حد کشف یک الگو) را ارائه می دهد؛ مثل: نفی مفاسد اخلاقی، تناسب با اقتضائات فطری، همسویی با کمال جویی معنوی، تولید آثار و کارکردهای مثبت، دارا بودن غرض عقلایی، کنترل پذیری عقلانی، عدم تناسب با مجالس لهو و لعب، پرهیز از تن آسایی و نازپروردگی، رعایت اعتدال و پرهیز از زیاده روی، اجتناب از واقعیت گریزی، ترجیح شادی های روحی بر شادی های جسمی.
تأملی بر یافته های پژوهشی فراغت زنان از منظر جامعه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله با مرور پژوهش های صورت گرفته مرتبط با فراغت زنان و تحلیل ثانویه یافته های میدانی آنان در قالب تحقیقات کوچک مقیاس و نیز تحقیقات پهن دامنه از یک سو و ارائه آمارهای جهانی فراغت بر حسب داده های در دسترس سازمان ها و مؤسسات بین المللی، به مطالعه تطبیقی فراغت زنان پرداخته و تصویری از وضعیت چگونگی پرداختن به فعالیت های فراغتی و نیز موانع فراغت زنان در ایران به دست می دهد. داده ها بر حسب دوره زندگی زنان ارائه شده و فراغت زنان جوان، میانسال و سالمند را از یکدیگر بازمی شناسد. یافته ها نشان می دهد: فراغت مانند سایر اُبژه های اجتماعی تحت تأثیر متغیرهای ساختاری چون طبقه و جنسیت است. رواج برخی الگوهای فراغتی، امتداد انتظارات از نقش سنتی زن را منعکس می سازد. در مجموع ضعف های اطلاعاتی موجود و نیز فقدان سیاست ها و امکانات فراغتی مخاطب محور، ضرورت انجام مطالعات جامع نگر با توجه به ورود فناوری های نوین ارتباطی و نیز فعالیت های فراغتی جدید به منظور برنامه ریزی های استراتژیک را ایجاب می کند.
فراغت و تفریح در اندیشة متفکران مسلمان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
فراغت اغلب به دو معنای «زمان فارغ از هر نوع وظایف الزامی» و «مجموعه ای از فعالیت ها و اشتغالات سرگرم کننده، تفریحی و تفننی که در این ظرف زمانی کانون توجه قرار می گیرند»، به کار می رود. «فراغت» در هر دو معنا، به دلیل تنوع ابعاد از زوایای مختلفی مطالعه و بررسی شده یا سزاوار بررسی است. ادیان الهی از جمله اسلام به اقتضای جایگاه ارزشی، ظرفیت های آموزه ای، رسالت و مأموریت، به جنبه های تجویزی، دستوری و هنجاری آن عطف توجه کرده اند. یکی از مجاری فهم مواضع درون متنی اسلام، رجوع به دیدگاه های اندیشمندانی است که در مقام تشریع و تفسیر مواضع دین در نسبت با این مقوله و احکام مربوط سخن گفته اند. این نوشتار درصدد است تا با تتبع در آثار و مکتوبات متفکران مسلمان از حوزه های مختلف، رئوس کلی این مواضع را استخراج و دسته بندی کند. روش این مطالعه در مقام گردآوری اطلاعات، اسنادی و در مقام تحلیل یافته ها، تفهمی، تفسیری و اجتهادی است.
ارزیابی موانع مؤثر بر مشارکت افراد ضایعه نخاعی ایران در فعالیت های بدنی تفریحی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی موانع مؤثر بر مشارکت افراد ضایعه نخاعی ایران در فعالیت های بدنی تفریحی اجرا شد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بود که به صورت پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش شامل افراد ضایعه نخاعی تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور بود (12851=N) که 443 نفر به صورت خوشه ای از 10 استان کشور به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی محتوایی آن را استادان متخصص حوزه اوقات فراغت (10 نفر) و ضایعه نخاعی (5 نفر) تأیید کردند و پایایی آن نیز در یک مطالعه راهنما با 50 نفر و استفاده از آلفای کرونباخ، 87/0محاسبه شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل اکتشافی و آزمون تحلیل مسیر استفاده شد. پس از دسته بندی موانع با تحلیل اکتشافی در شش گروه موانع طراحی محیطی و ساختمانی، موانع اطلاعاتی، موانع روحی و جسمانی، موانع دسترسی، موانع حمایت اجتماعی و موانع اقتصادی، مدل پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل مسیر، بررسی شد. نتایج نشان داد مدل پژوهش در سطح قابل قبولی از برازندگی قرار دارد و از بین شش مانع شناسایی شده برای مدل، موانع اقتصادی بیشترین و موانع اجتماعی کمترین تأثیر را بر مشارکت افراد ضایعه نخاعی ایران در فعالیت های بدنی تفریحی داشتند. در نتیجه با توجه به تأثیر زیاد موانع اقتصادی، پیشنهاد می شود برای کمک به افزایش مشارکت افراد ضایعه نخاعی ایران در فعالیت های بدنی تفریحی، اولویت بیشتری به رفع این موانع داده شود.
مدل شهر دوستدار فعالیت بدنی با رویکرد شهرهای فعال، جوامع فعال، شهروندان فعال(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت ورزشی خرداد و تیر ۱۳۹۷ شماره ۴۸
89 - 112
حوزه های تخصصی:
شهرهای فعال، یک منبع سرمایه گذاری در توسعه هرچه بیشتر سرمایه های زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و انسانی هستند. اثر این شهرها بر ابعاد زندگی شهری بسیار ملموس است و به آسانی نمی توانند نادیده گرفته شوند. مسئله مهمی که در شهر فعال مشاهده می شود، توجه به گروه های سنی مختلف و نیاز به بررسی همه جانبه عواملی است که چه مستقیم و چه غیرمستقیم نقش ایفا می کنند. هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل شهر دوستدار فعالیت بدنی بود. پژوهش حاضر ازنوع کیفی و با رویکرد نظریی داده بنیاد (ساختگرا) بود. در این مطالعه، از دو منبع اطلاعات برای جمع آوری داده ها استفاده شده است: 1- مصاحبه با هفت نفر از نخبگانی که درزمینه شهر فعال پژوهش هایی را انجام داده اند؛ اعم از مدیرانی که درزمینه ورزش همگانی سابقه داشتند و برخی از مدیران ورزش شهرداری تهران؛ 2- کدگذاری 12 مورد از مقالات معتبر درزمینه شهر فعال. پس از پایان یافتن مرحله کدگذاری طی سه مرحله، 534 کد باز با تکرار از دو مرحله کدگذاری مقالات و مصاحبه ها (286 کد باز از مقالات و 248 کدباز از مصاحبه ها) به دست آمدند. پس از بررسی دقیق مدل شهر فعال تافیسا و تقسیم بندی مدل های زیست شناختی در چهار سطح کلی، هم جواری کدهای باز و رجوع به مقالاتی که در این زمینه منتشرشده بودند، تقسیم بندی کدهای باز در سه لایه کلی و یک محور انجام شد. درنهایت، یک مدل بومی برای تبدیل شهر تهران به شهر دوستدار فعالیت بدنی به دست آمد که برای دستیابی به شهر فعال، جوامع فعال و شهروندان فعال، این مدل راهکارهایی را پیش روی مدیران قرار می دهد.
روحانیت و مسأله تفریح در ایران دوره پهلوی مطالعه موردی: رویکرد مجله «درس هایی از مکتب اسلام»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تجدد آمرانه حکومت پهلوی سبب ایجاد تغییراتی در جامعه ایران شد. در پی این امر، زندگی روزمره مردم، و از جمله تفریحات آنها، دچار تغییراتی شد. روحانیون پاره ای از این تغییرات را در تعارض با شریعت اسلام می دیدند و در نتیجه به انتقاد از این وضعیت می پرداختند. در این پژوهش بنا بر آن است که رویکرد مجله درس هایی از مکتب اسلام، پرمخاطب ترین و پردوام ترین مجله دینی دوره پهلوی، به تفریحات رایج در آن دوره مورد بررسی قرار گیرد. پرسش های اصلی این پژوهش از این قرارند: کدام ویژگی تفریحات رایج در آن دوره بیش از همه مورد انتقاد نویسندگان این مجله بود؟ از دید آنان چه عواملی سبب رواج تفریحات ناسالم می شد؟ این تحقیق به روش توصیفی انجام گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در سال های پیش از کودتای 28 مرداد مصرف آزادانه مشروبات الکلی در نظر متشرعین «ام الفساد» تلقی می شد. افزایش مضامین جنسی در مطبوعات و فیلم های سینمایی در دوران پس از کودتا سبب شد که انتقادات نویسندگان مجله مکتب اسلام بیش از هر چیز بر این مسئله متمرکز شود. در مورد علت رواج تفریحات ناسالم، در اوایل انتشار مجله این احتمال مطرح می شد که استعمارگران با تخدیر اشخاص، قصد تسلط بر جامعه را دارند. در اواخر حکومت پهلوی در این باره به تأسی از روشنفکران چپ گرا بر استفاده سرمایه داری غربی از این وسایل برای تخدیر افراد جامعه در جهت تحکیم نفوذ خود و کسب سود بیشتر تأکید می شد.
چالش های اخلاقی سرگرمی در سبک زندگی اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال ششم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۴ (پیاپی ۴۶)
89 - 110
حوزه های تخصصی:
با پیشرفت علم و فنّاوری مشکلات متعددی برای بشر در عرصه سرگرمی به وجود آمده که شایسته است، از منظر اسلامی بررسی شوند تا روش صحیح برون رفت از آن ها مشخص شود. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی در پی شناسایی این مشکلات و یافتن راه برون رفت از آن هاست. در این پژوهش دریافتیم که حوزه های چالش زای مهم مرتبط با سرگرمی عبارت اند از: ابهام در موضوع اخلاقی در عرصه سرگرمی، ندانستن حکم اخلاقی در عرصه سرگرمی، مشکل تطبیق معیارهای کلی اخلاقی در عرصه سرگرمی و مشکلات مربوط به ویژگی های اشخاص یا ویژگی های جوامع. برخی راه های برون رفت از این مشکلات نیز در پایان مقاله پیشنهاد کردیم؛ مانند پژوهش درخصوص مفهوم های شرعی چون لعب، لهو، استخراج احکام اخلاقی مرتبط با سرگرمی، پژوهش خاص برای بررسی منطبق بودن هر سرگرمی بر شاخصه های سرگرمی مطلوب از منظر اخلاق اسلامی، توجه به بافت فرهنگی جوامع و نیز ملاحظه های دینی در عرصه سرگرمی ها.
معرکه و معرکه گیری در ایران به روایت سفرنامه نویسان
منبع:
مطالعات فرهنگ و هنر آسیا سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱
85 - 129
از دیرباز در ایران، برای سرگرمی، انواع معرکهها برگزار میشده که هریک آدابی داشته است. در این مقاله، ضمن اشاره به معرکههای نمایشی و بازی و کلامی و انواع هریک، نوع و شیوۀ آن را ازمنظر شرقشناسان و سفرنامهنگاران بررسی میکنیم. فایدۀ این بررسی روشنشدن ابعاد این معرکههاست که گستردگی فراوانی در نقاط ایران دارد. سفرنامهنگاران گاه به جزئیات اشارههای روشنگرانه داشتهاند که در منابع و متون ایرانی کمتر بدان اشاره شده و چون برای نویسندۀ ایرانی امری آشنا بوده از ذکر جزئیات پرهیز کرده است. در این مقاله، باتوجهبه آثار 25 مستشرق و سفرنامهنویس و با اتکا به آثار و متون فارسی برای تکمیل تحقیقات، ابعاد معرکههای ایرانی روشن شده است. در این پژوهش، معلوم میشود برخی از آئینهای نمایشی در ایران پیشینهای طولانی دارد و برخی دیگر بهکلی از یاد رفته یا تحول و تغییر یافته است. از این آئینها اصطلاحات و واژگانی در زبان مردم باقی مانده است که بهعلت ازمیانرفتن آئین نمایشی آن اصطلاح بر ما روشن نیست. چنین مطالعاتی جز آنکه ما را با فرهنگ عامه و زندگی گذشته آشنا میکند زمینهای برای مطالعات ادبیات نمایشی نیز است.
تفریح در سنت و سیره امام صادق (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تفریح از نیازمندی های اجتماعی بشر برای پویایی، شادمانه زیستن، هم راستا با مبانی و اهداف اجتماعی و نیز قابل جهت دهی و تغییر است. اسلام ازیک سو از بیهوده گرایی و سرگرمی های بی فایده یا زیان آور فاصله می گیرد و یاد الهی را در گفتار و رفتار معیار می داند و از سوی دیگر روایاتی بیانگر لهوشماری بازی ها و سرگرمی ها و رواشماری برخی از آنها در مواردی خاص است؛ به گونه ای که امام صادق علیه السلام با اخراج لهو از قلمرو ایمان، بازی و سرگرمی را سبب سخت دلی و نفاق شمرده است؛ چنان که گویی تفریح و سرگرمی ویژه غیرمؤمنان شده باشد. نوشتار حاضر با رویکردی تاریخی و با تکیه بر توصیف و تحلیل و نیز بهره مندی از منابع تاریخی و روایی کوشیده است تا پاسخگوی این پرسش باشد که تفریح چه جایگاهی در سنت و سیره اجتماعی امام صادق علیه السلام داشته و دریافته است که تفریحِ هدفمند در چارچوب ارزش های دینی و اجتماعی، با تکیه بر هویت اجتماعی شیعه، نه تنها مورد تأیید امام علیه السلام بوده، که حضرت برای آن راه کارهایی ارائه فرموده و از جریان های مخالف تقیه نداشته است.
تفریح مجازی و احکام آن در فقه اسلامی
منبع:
مطالعات فقه و اصول سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
121 - 96
حوزه های تخصصی:
تفریح مجازی از مقول ه های است که در جهان امروزی قشری عظیمی از مردمان را به سوی خود جلب کرده است، لذا با توجه به مبتلی به بودن آن مقتضی است که از جنبه شرعی موردبررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه ای انجام شده است. تفریح مجازی عبارت است از فعالیتی غیر جدی به قصد سرگرمی، وقت گذرانی یا رفع خستگی که در فضای غیرواقعی که همان فضای رایانه ای می باشد، انجام می شود. تفریح مجازی شامل بازی های رایانه ای و اینترنت و گفتگوهای اینترنتی (چت کردن) می باشد. در پژوهش حاضر به این نتیجه رسیدیم که بازی های رایانه ای به طور کلی مباح است مگر اینکه به نحوی باشد که در فقه از آنها نهی گردیده است، مانند قمار و یا باعث ضرر و زیان و مفسده در فرد گردد. در اینترنت و گفتگوهای اینترنتی (چت کردن) نیز اصل اولی اباحه می باشد مگر اینکه استفاده ناصواب از آن گردد. بنابراین استفاده تفریحی از اینترنت و ارتباط برقرار کردن با دیگران از طریق اینترنت (چت کردن) تابع نحوه استفاده این ابزار است، لذا اگر به نحوی از اینترنت استفاده گردد که در آن مفسده و ضرر باشد و یا به نحوی از طریق اینترنت (چت کردن) با دیگران ارتباط برقرار کند و گفتگو کند که در فقه از آن نهی گردیده است، مانند ارتباط برقرار کردن با جنس مخالف حکم حرمت بر آن جاری می گردد.
رویکردی روان شناختی به سرگرمی و فراغت(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱
103 - 124
حوزه های تخصصی:
یکی از نیازهای اساسی و دیرپای انسان، که عمری به بلندی عمر بشر دارد، و همواره به گونه های ویژه ، متناسب با علاقه ها و سلیقه ها و امکانات و ظرفیت های محیطی، پاسخ یافته است. نیاز به سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت از جنبه های گوناگونی برخوردار است. نحوه تعامل با این نیاز و ارضای آن نیز همچون دیگر پدیده ها به مرور زمان و به تبع دیگر تغییرات محیطی، دستخوش تغییر شده است. اوقات فراغت امروزه به یکی از فرصت های همگانی تبدیل شده که به نسبت مستقل از روند های عادی کار و تلاش رسمی است و به شدت سیاست گذاری و برنامه ریزی، تمهید مقدمات و تخصیص امکانات نیاز دارد. جهان صنعتی مدرن تحت تأثیر برخی تحولات عمیق، بسط زمان فراغت توده ها و احساس نیاز شدید به پوشش آن به شیوه های ممکن و مقدور را موجب شده است. بخش بزرگی از فعالیت های تمهیدشده برای پر کردن این ظرفیت، زیر نام «سرگرمی و تفریح» جای می گیرد. سرگرمی و تفریح به دلیل بسیاری ابعاد و زوایا، طیفی از نظریه های تفسیری و تبیینی با رویکردهای گوناگون را به خود معطوف داشته است. این نوشتار درپی آن است تا به صورت نظری و با بهره گیری از روش اسنادی، ابعاد روان شناختی این کنش را با تأمل در نظریه های ارائه شده واکاوی و تحلیل کند.
نقش تفریح تجربه شده در ایجاد تعلق سازمانی کارکنان دانشی: اثرتعدیلگر نگرش به تفریح(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بهره وری سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۸
23 - 41
حوزه های تخصصی:
یافته های تحقیقات اخیر بیانگر وجود رقابت بین شرکت های صنعت فناوری اطلاعات در تأمین و حفظ کارکنان دانشی است و این کارکنان نیز به دنبال محیط کاری مناسب و جذاب ترند که مفرح بودن یکی از ویژگی های ذکرشده برای این محیط کاری است. پژوهش حاضر نیز در همین راستا به بررسی رابطه ویژگی مفرح بودن محیط کار و تعلق سازمانی کارکنان دانشی پرداخته است. همچنین با ملاحظه تفاوت های فردی، نگرش به تفریح در محیط کار نیز به عنوان متغیر تعدیلگر مورد توجه قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشی شرکت های فعال صنعت فناوری اطلاعات در استان مازندران است (شامل 437 نفر). از پرسشنامه های استاندارد برای سنجش متغیرهای تفریح تجربه شده، تعلق سازمانی و نگرش به تفریح استفاده شد که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 212 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تفریح تجربه شده در محیط کار توسط کارکنان دانشی با ضریب تأثیر 0/441 رابطه معناداری با تعلق سازمانی آنها دارد، و نقش نگرش به تفریح به عنوان متغیر تعدیل گر با ضریب تأثیر0/262 مورد تأیید قرار گرفت. همچنین اولویت بندی فعالیت های تفریحی نشان داد که جشن برای دستاوردها و موفقیت های کاری، بیشترین تأکید را از دیدگاه کارکنان دانشی دارا است.
واکاوی آموزه های تربیتی سوره یونس(ع) در قرآن و حدیث با تأکید بر نظرات آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قرآن و علوم اجتماعی سال دوم بهار ۱۴۰۱شماره ۱ (پیاپی ۵)
105 - 131
حوزه های تخصصی:
تربیت،هرگونه فعالیتی از طرف خداوند، انبیا و اولیا،به منظور اثرگذاری بر شناخت، نگرش، اخلاق، و رفتار فرد، بر اساس اهداف ازپیش تعیین شده است. خداوند متعال، پیامبران را برای هدایت و تربیت انسان ها فرستاد تا، با جدیت، بشریت را در مسیر تربیت و کمال پیش ببرند.سوره یونس (ع) نیز سرشار از آموزه هایی تربیتی برای نسل نواندیش اسلامی در جامعه کنونی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی و منابع کتابخانه ای-نرم افزاری و استناد به آیات قرآن و روایات و کلام بزرگان دین، برخی از این آموزه ها رابراساس نیاز انسان معاصردر جهت حرکت به سوی کمال و رهایی از دغدغه های دنیای مادی واکاوی کرده و به این نتایج دست یافته است:عجله نداشتن خداوند در مجازات ظالمان به دلیل فرصت بازگشت یا اتمام حجت، سازگار نبودن نظام هستی با ظلم، دل بسته نبودن به دنیای فانی و استفاده صحیح از فرصت ها، لزوم به کارگیری نعمت های الهی در جهت کمال، انعکاس رفتارهای انسان در دنیا، قرآن عاملی برای هدایت و رحمت و شفای بیماری ها، نیکو بودن فرح و شادمانی به واسطهبرخورداری از نعمت وحی و آموزه ها و معارف الهی، برخورداری اولیای الهی از کمال و سعادت بشری و توبهبه موقع که نجات دهنده از عذاب الهی است.
تحلیل و واکاوی تأثیرپذیری اعراب از آداب و رسوم ایرانی (مطالعه موردی: تفریح، خوراک و پوشاک)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ایران با پیشینه فرهنگی و تمدنی غنی، همیشه با فرهنگ ها تعامل داشته و تأثیر بسزایی بر سرزمین ها، فرهنگ ها و تمدن های دیگر گذاشته است. در همین راستا آداب و سنن ایرانی به شیوه های گوناگون بر فرهنگ، سنن و آداب اعراب تأثیرگذار بوده است. بنابراین این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر داده های کتابخانه ای و براساس مفهوم اشاعه فرهنگی ویلهم اشمیت، در پی یافتن پاسخی به این سؤال است که چگونه اعراب، آداب ایرانی را اقتباس و تحت تأثیر آداب و سنن ایرانی به ویژه در حوزه تفریح و سرگرمی، خوراک و پوشاک قرار گرفتند؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد غنای فرهنگ ایرانی، مجاورت جغرافیایی، مراوده دیوانی و گاهی جنگ باعث می شود اعراب به طور عام و خلفا به طور خاص مواردی ازجمله، تفریح، خوراک و پوشاک را از آداب و سنن ایرانیان اقتباس کنند. این اشاعه فرهنگی که همراه با ارتباط و تمایل بود، به تدریج باعث می شد که آداب و سنن جدید جایگزین آداب و سنن قدیمی تر شود و ممکن بود عناصر مفید فرهنگ وام گیرنده نیز از بین برود و فرهنگ اقتباس کننده، قوت فرهنگ غالب را اقتباس و ضعف خود را اصلاح کند.
بررسی نقش تفریح، سرگرمی و بایسته های آن در سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ شماره ۲۹۴
59-69
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین مسائلی که امروزه لازم است مورد توجه قرار گیرد، شیوه زندگی افراد است. دینداری از عوامل شکل دهنده شیوه زندگی افراد است. براین اساس مقاله کوشیده به اوقات فراغت و بایسته های آن در زندگی یک مسلمان شیعه در عصر غیبت معصوم(ره) براساس موازین اسلامی بپردازد. با تعریفی از اوقات فراغت و جایگاه آن در زندگی امروزه و تکیه بر آیات و روایات اسلامی، جایگاه آن از منظر دین اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. مسائلی مانند تفریح، گردشگری، بازی، نوع وسائل بازی و جایگاه هریک از آنها در پرورش یک مسلمان و آمادگی بیشتر وی برای پذیرش حکومت الهی، از مهم ترین موارد سبک زندگی اسلامی است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به اهمیت نقش اوقات فراغت در زندگی شخص مسلمان، پرداخته و ابزار بودن آنها در راستای تقرب الهی، و توجه خاصی که اسلام به تفریح و سرگرمی دارد را از مهم ترین دستاوردهای این نوشتار می داند.
اوقات فراغت: چالش ها و نتایج جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۴)
119 - 134
نیروهای دگرگون کننده جهان ما نیروهایی شگرف و پیچیده اندکه توجه کشورها را معطوف به مفاهیم غنی شده برای برنامه ریزی جلب نموده اند. اوقات فراغت یکی از مفاهیم چند بعدی در این زمینه است. در این مقاله ضمن تشریح ابعاد مختلف اوقات فراغت، به عناصر مشترک و اختلاف زای آن در بین کشورهای مختلف پرداخته شده است. سپس کارکردهای اوقات فراغت با تاکید بر جنبه های مختلف و جایگاه آن در کشورهای جهان بررسی شده است. سرانجام چالش هایی که برای اوقات فراغت در سطوح فردی و جمعی وجود دارد مورد بحث قرار گرفته و به لزوم طراحی واجرای برنامه های جامع به وسیله دولت و نقش تعاملی و هدایت گر نهادها و سازمان های فرهنگی پرداخته شد. یافته های حاصل از تحقیق تطبیقی گویای آن است که هویتسازی، رعایت هنجارها، سازگاری اجتماعی و در کل سبک زندگی افراد می تواند نشانگرهای مناسب در مسیر راه باشد. با توجه به مفهوم یادگیری در دوران نوجوانی و جوانی افراد، پیشنهاد شده به نقش نهادهایی مانند خانواده، مدرسه و دانشگاه در برنامهریزی ها توجه شود.