آینده پژوهی

در دوره تورم شهری و لگام گسیختگی شهرنشینی، شاهد تقابل دو سیستم پیچیده زمین یعنی زیست کره (زمین، دریا و جو) و تکنولوژی کره (شهرها، صنعت، تجارت و دولت) هستیم. از سویی ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺳﺮیعتر از ﻫﺮ زﻣﺎن دیﮕﺮی در ﺣﺎل ﺗﻐییﺮ اﺳﺖ و دست خوش و آبستن تحولات گسترده. این تغییر و تحول گسترده با پیروی از روندی غیر خطی، پیچیدگی و عدم قطعیت های فراوانی را رقم می زند که نحوه مواجهه با آن را بسیار مشکل می نماید. در چنین شرایطی دریافته ایم که برنامه ریزان شهری و سیاست گذاران، رویکرد آینده مدار کارامدی ندارند که به آن ها این توانایی را دهد که از تغییرات قریب الوقوع، آماده شدن موثر (فعّال) برای پیامدهای متعاقب و پرداختن به پیچیدگی های ذاتی و سردرگم پیشی بگیرند. یکی از مهمترین دلایل این مسأله، ناکارآمدی ابزارهای شناختی در تصمیم گیری و برنامه ریزی رایج و جاری است. در بسیاری موارد، عدم درک صحیح شرایط و علل پدیده ها و نیز تبعیت فرایند برنامه ریزی از مراحل کلیشه ای، باعث بروز مشکلات متعدد در جامعه هدف برنامه ریزی و عدم تحقق طرح ها و برنامه ها می شود. روش تحلیل لایه ای علّی یکی از روش های بسیار مهم و تأثیرگذار در حوزه آینده پژوهی است که به دنبال ترکیب و یکپارچه سازی دیدگاه های تجربی، تعبیری، انتقادی و یادگیری حین عمل است و بر مبنای آن می توان تحلیل بسیار عمیق تری از علل مسائل پیچده در فضای آشوبناک شهری ارائه داد و از پی آن تصمیماتی مقرون به واقعیت گرفت.

ساختار فضایی شهرها تحت تأثیر عوامل و مؤلفه های مختلفی همچون شاخصهای رشد هوشمند شهری از قبیل محیط زیست، دسترسی و استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریت عمومی شهر، سرمایه های انسانی و اجتماعی، آموزش و پرورش، دولت، طبقه خلاق، انرژی، حمل و نقل، آب، امکانات پزشکی و مراقبت های بهداشتی، امور مالی و ... شکل گرفته، روند تحولات آن منوط به نحوه اثرگذاری و اثرپذیری این عوامل و زیرمعیارهای گوناگون می باشد. همچنین این پیشرانها دارای ارتباطات گوناگونی با همدیگر بوده که آینده شهرها را ترسیم می کنند. این پژوهش با هدف شناسایی کلیدی ترین پیشرانهای رشد هوشمند شهر و بررسی چگونگی ارتباط بین این عوامل که بر چشم انداز آتی توسعه فضایی شهر سردشت تاثیرگذارند تدوین شده است. پژوهش حاضر بر حسب هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است. با توجه به ماهیت این تحقیق، نخست، متخصصان و مسئولان اجرایی که بایستی در بحث مشارکت داشته باشند را شناسایی و انتخاب نموده و سپس از روش دلفی و پرسشنامه و مصاحبه و مطالعات اسنادی برای تعیین متغیرهای کلیدی استفاده گردید. همچنین از روش تحلیل ساختاری و نرم افزار Mic Mac جهت وزندهی و شناسایی مهمترین پیشرانهای اثرگذار بر توسعه فضایی شهر سردشت بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق متشکل از 10 نفر از متخصصان، کارشناسان و مسئولان اجرایی مرتبط با مدیریت شهری سردشت بوده است.

شهر تبریز یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران است که در جایگاه پهنه با خطر بسیار بالا قرار دارد مجاورت با گسل تبریز و دارا بودن جمعیتی بالغ بر 1558693 نفر و وجود سرمایه های عظیم انسانی، فرهنگی و تاریخی شهر تبریز را به عنوان خطرناک ترین شهر از نظر خطر زمین لرزه معرفی می کند و بر این اساس گسل تبریز خطرناک ترین گسل کشور به حساب می آید. وجود چنین شرایطی وقوع یک فاجعه انسانی در تبریز را در سال های آتی پیش بینی می کند چنانچه طرح ریز پهنه بندی خطر زلزله شهر تبریز که توسط شرکت تهران پادیر انجام شده در شرایط حداکثری 426 هزار نفر تلفات انسانی را برای زلزله تبریز پیش بینی کرده است در این راستا مهمترین هدف این مقاله ارزیابی پیشران های حیاتی مؤثر بر تاب آوری شهر تبریز در برابر زمین لرزه احتمالی است ، روش تحقیق بر مبنای روش ها و مدل های رایج در آینده پژوهی است .نتایج این تحقیق نشان می دهد از بین چهل عامل موثر بر تاب آوری شهر تبریز در برابر زمین لرزه دوازده عامل که عبارتند از فعالیت گسل، حاشیه نشینی،تراکم جمعیت، مقاومت ساختمان، میزان خسارت، فقر، نقشه پهنه بندی خطر، درآمد، دسترسی به فضای باز، بودجه بحران، اسکان موقت و امنیت جزو عوامل کلیدی و مهم جهت تاب آوری شهر تبریز در برابر زمین لرزه تعیین شده اند.

آینده پژوهی روابط ایران با قدرت های بزرگ جهانی در واقع پژوهش در چالش ها و فرصت های پیش روی کشور در آینده روابط بین الملل و سیاست خارجی کشور هاست، چراکه در نگاهی واقع بینانه این قدرت های بزرگ هستند که دستور کار نهایی در روابط بین الملل را تعیین می کنند. آینده روابط ایران با قدرت های بزرگ جهانی که در این پژوهش، امریکا، اتحادیه اروپا، چین و روسیه درنظر گرفته می شوند، بدون شک ارتباطی منطقی با گذشته روابط این قدرت ها با جمهوری اسلامی ایران دارد، از این رو با بازخوانی تاریخچه روابط این قدرت ها با ایران می توان نمایه ای کلی در مورد آینده روابط ارائه نمود، برای این کار، به روندها به عنوان رویه های ادامه دار و متواتر در تاریخچه روابط و پیشران ها به عنوان دلایل ایجاد روندها توجه شده است. برای دست یابی به این مهم مدل تحلیل روند به عنوان یکی از روش های پایه در آینده پژوهی استفاده شده است. بررسی تاریخچه روابط در جهت دست یابی به روندها و پیشران های موجود در روابط ایران با قدرت های بزرگ نشان گر ادامه روند تخاصم و تقابل میان ایران و امریکا در تمامی حوزه های معنایی و مادی،امکان بهبود و رشد روابط با اتحادیه اروپایی در حوزه های مادی به شرط کنترل شکاف های معنایی، روند رو به رشد همکاری با چین و روسیه درحوزه های معنایی و مادی به نسبت های متفاوت است. علاوه بر این یافته های پژوهش نمایش گر آن است که، نوع روابط قدرت های بزرگ با یکدیگر امکانات و چالش هایی را پیش روی سیاست خارجی جمهوری اسلامی قرار خواهد داد و در آینده روابط ایران با این قدرت ها نقش مهمی را ایفا خواهد نمود.

تعیین تقاضای نیروی کار در بخش های مختلف اقتصادی برای سال های آتی، در حقیقت پیش بینی نیروی انسانی برای عرضه آموزش های مهارت بنیان و برنامه های کمّی توسعه ای با رویکرد آینده پژوهی است. هدف این مقاله ، پیش بینی تقاضای نیروی کار با روش برون یابی و بر حسب مشاغل مختلف متناظر با دوره های مهارت آموزی در سال های آینده است که باید در برنامه ریزی آموزش های مهارت بنیان لحاظ شود تا در بردارنده منافع کارفرمایان و صاحبان حرف و بر طرف کننده نیازهای بنگاه های اقتصادی به نیروی ماهر و شایسته باشد. روش برون یابی می تواند ترکیب و رفتار شغل های مختلف در آینده را شناسایی کرده و راه کارهای عملی مواجهه با آن را اتخاذ کند. یافته های پژوهش، مشاغل آینده را به تفکیک مشاغل منسوخ، مشاغل در حال منسوخ و مشاغل رو به افزایش، نشان می دهد.

برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای، از طریق شناسایی وضعیت موجود، تعیین نقاط قوت و ضعف درونی و شناسایی فرصت ها و تهدیدهای پیرامونی امکان پذیر است. این مقاله، با استفاده رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک ( SWOT ) به شناخت نقاط ضعف و قوت درونی، فرصت ها و تهدیدهای محیطی، تعیین استراتژی و ارائه راهکار جهت بهبود وضع موجود کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای در استان کردستان پرداخته است. نتایج نشان می دهد که آموزش های فنی و حرفه ای در استان کردستان با رویه موجود، در موقعیت استراتژی تدافعی قرار دارد که نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب برای رفع محدودیت ها و تقویت مزیت های موجود است

هدف تحقیق حاضر طراحی الگویی برای نهادینه کردن آینده پژوهی در آموزش های فنی و حرفه ای است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه صاحبان صنایع متوسط و بزرگ، اساتید و مربیان رشته های فنی و حرفه ای دانشگاه های آزاد و دولتی و کارشناسان و مسئولان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان چهارمحال و بختیاری که تعداد آنها 122 نفر بوده تشکیل می دهد. از بین آنها 70 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری به کار گرفته شده در این پژوهش پرسشنامه ای است که روایی و پایایی آن مورد تأیید متخصصان قرار گرفته و برای تحلیل اطلاعات نیز از آزمون آماری T استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داده است که مؤلفه های کاربست نگرش آینده پژوهانه، کشف روند جریانات گذشته تاکنون، ارائه تصویری از وضعیت آینده فنّاوری های آموزشی، بهبود فرایندهای آموزشی ، دیدگاه آموزش و یادگیری مجازی، نگرش سیستم دانش آینده، اصل توجه به آموزش های به هنگام و متغیر و اصل مشارکت، مرحله تشکیل دفتر مطالعات آینده پژوهی در آموزش های فنی و حرفه ای در سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، نظام ارزیابی و بازخورد الگوی پیشنهادی و دریافت بازخورد از متولیان و سیاست گذاران آموزش های فنی و حرفه ای، اساتید و مدرسان و مربیان کارآفرینی سطح کشور و اعمال اصلاحات پیشنهادی تناسب بیشتری نسبت به مؤلفه های دیگر دارند و در کل الگوی پیشنهادی از نظر صاحبان صنایع متوسط و بزرگ، اساتید و مربیان رشته های فنی و حرفه ای دانشگاه های آزاد و دولتی و کارشناسان و مسئولان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان چهارمحال و بختیاری مناسب تشخیص داده شده است.

هدف تحقیق حاضر طراحی الگویی برای نهادینه کردن آینده پژوهی در آموزش ها ی فنی و حرفه ای است. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه صاحبان صنایع متوسط و بزرگ، اساتید و مربیان رشته های فنی و حرفه ای دانشگاه های آزاد و دولتی و کارشناسان و مسئولان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان چهارمحال و بختیاری که تعداد آن ها 122 نفر بوده تشکیل می دهد که از بین آن ها 70 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری بکار گرفته شده در این پژوهش پرسشنامه ای است که روایی و پایایی آن مورد تائید متخصصان قرارگرفته و برای تحلیل اطلاعات نیز از آزمون آماری T استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داده است که مؤلفه های کاربست نگرش آینده پژوهانه، کشف روند جریانات گذشته تاکنون، ارائه تصویری از وضعیت آینده فن آوری های آموزشی، بهبود فرایندهای آموزشی ، دیدگاه آموزش و یادگیری مجازی، نگرش سیستم دانش آینده، اصل توجه به آموزش های به هنگام و متغیر و اصل مشارکت، مرحله تشکیل دفتر مطالعات آینده پژوهی در آموزش های فنی و حرفه ای در سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، نظام ارزیابی و بازخورد الگوی پیشنهادی و دریافت بازخورد از متولیان و سیاست گذاران آموزش های فنی و حرفه ای، اساتید و مدرسان و مربیان کارآفرینی سطح کشور و اعمال اصلاحات پیشنهادی تناسب بیشتری نسبت به مؤلفه های دیگر دارند و در کل الگوی پیشنهادی ازنظر صاحبان صنایع متوسط و بزرگ، اساتید و مربیان رشته های فنی و حرفه ای دانشگاه های آزاد و دولتی و کارشناسان و مسئولان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان چهارمحال و بختیاری مناسب تشخیص داده شده است.

این نوشتار، براساس تفسیری نظرورزانه مترصد پاسخ به این سؤال است که آیا تصاویر آینده می توانند هویت ساز باشند؟ به لحاظ استعاری، جان مایه کلام، اشاره به مقصد مشترک مسافران یک وسیله نقلیه، به جای تأکید بر همسانی مسافران آن است، جامعه ای که بسان یک کشتی در مسیری قرار دارد و هویتش را نه از یکسانی نژاد، زبان، مشترکات فرهنگی و تاریخی مسافرانش، بلکه از مقصد مشترک آنها می گیرد. هم چنین بحث خواهد شد که این خوانش جدید از هویت که آن را هویت مقصد نام نهاده ایم، در روزگار کنونی که تغییر، شاخصه ثابت آن است و دگرگونی های نسلی، نو به نو بر جامعه تحمیل می شوند، چه به لحاظ سازش با اقلیم جوامعِ در حال گذار، مانند جامعه ایرانی و چه به لحاظ مشارکت دادن جوانان در ساخت آن، از قابلیت انسجام بخشی و هویت آفرینی بالایی برخوردار است.

هویت ملی از مفاهیم اساسی نظم سیاسی اجتماعی است که با ویژگی های همبستگی ملی و انسجام نظام سیاسی نقش مؤثر و تعیین کننده ای در عرصه های مختلف جامعه دارد. از سویی در پرتو پیشرفت حیرت انگیز فناوری های نوظهور و تغییرات عمیق و شتابان جهانی، مدیران و سیاست گذاران کشورها کوشیدند به رغم تغییرات اجتناب ناپذیر بین المللی شدن، کشورشان را از تهدیدات جدی مصون بدارند تا آینده ی مطلوب و کم خطری برای کشورخود بسازند. هدف نوشتار حاضر، رصد تحولات هویت ملی در ده سال آینده ایران است و نیز درصددِ پاسخ به این پرسش اصلی است که سناریوهای محتمل هویت ملی ایران تا یک دهه آینده چه خواهند بود؟ روش های شبه دلفی، مصاحبه، پویش محیطی، تحلیل تأثیر متقاطع و سناریونویسی از تکنیک های آینده پژوهی است که در مقاله حاضر برای تدوین سناریوهای هویت ملی در افق زمانی 10سال آینده استفاده شده اند. یافته های مقاله شامل سناریوهای سه گانه خوش بینانه، میانه و بدبینانه است و نشان می دهد که هویت مدرن، توسعه و کارآمدی و تساهل و مدارا، عدم قطعیت هایِ کلیدیِ تأثیرگذار بر هویت ملی ایران در ده سال آینده است. از نظر خبرگان مشارکت کننده وقوع سناریوی میانه محتمل تر است.

دانش های حدیثی در گذر زمان به حسب نیاز شکل گرفته اند، آینده پژوهی علوم حدیث، حکایت از ضرورت تولید و پایه گذاری دو دانش دیگری به نام «فلسفه حدیث» و «فلسفه علوم حدیث» دارد. این دو دانش، محصول دو نوع نگاه نسبت به حدیث و علوم حدیث است. فلسفه حدیث از فلسفه های مضاف به امور و از دانش های درجه یک و فلسفه علوم حدیث از فلسفه های مضاف به علوم و از دانش های درجه دو تلقی می شود. هر کدام دارای نظام معرفتی خاصی است. تأسیس فلسفه های مضاف در دوران معاصر نه فقط نسبت به حدیث و یا علوم حدیث بلکه برای بخشی از علوم اسلامی، ضرورت دارد. پایه گذاری فلسفه حدیث لزوما به معنای جدیدبودن همه مفردات و مسائل آن نیست برخی از مباحث آن، در گذشته نیز کم وبیش مطرح بوده است. تعمق و نگاه جدی تر نسبت به مسائل بنیادین حدیث در چینش و ساختار خاصی، همراه با تحلیل، نقد و بررسی و افزودن مباحث نوین معاصر بر آن، با رویکرد تاریخی – منطقی، تأسیس فلسفه حدیث را به مثابه دانش نوین، لازم ساخته است. هدف نگارنده نیز در این مقاله، ساختارشناسی و تقسیمات هندسه علوم حدیث و تکمیل آن با افزودن دو دانش جدید با تاکید بر چیستی و بیان ضرروت و أهم مسائل است. تبیین تفصیلی هر یک از مسائل فلسفه حدیث، نیازمند پژوهش مستقل بعدی است.

پیش بینی آینده یکی از دغدغه های همیشگی بشر بوده است. امروزه با پیشرفت دانش، ترکیب علوم گوناگون این امکان را به بشر داده است که با استفاده از دانش، مسیر زندگی آینده را طراحی کند. پژوهش حاضر با نگاهی توصیفی – تحلیلی به دنبال ترسیم فضاهای حالت محتمل در آینده حرفه حسابداری در بخش عمومی است. هدف این تحقیق، با اقتباس از دیدگاه های اساتید دانشگاهی، پژوهشگران و شاغلان در حرفه نسبت ب ه آین ده ای است که پیش روی حسابداری در بخش عمومی اعم از چالش ها و مهارت های مورد نیاز حسابداران بخش عمومی در آینده و نقش و مسئولیت های آن ان در آین ده، پیش بینی می گردد. نهایتا، شمایی کلی از آینده حسابداری در بخش عمومی با استفاده از روش تحلیل سناریو ترسیم می شود. از افراد درگیر در بخش عمومی اعم از اساتید دانشگاهی، پژوهشگران، معاونین مالی در سال 1397 دعوت بعمل آمد و از میان انها 30 فرد بصورت خوشه ای انتخاب شدند و با تشکیل کارگروه های تخصصی به تبادل نظر پرداختند و ماحصل برآیند کارگروه ها براساس روش های تحلیل خوشه ای و مقیاسی، 8 سناریوی محتمل می باشد که وضعیت پیشروی حرفه حسابداری در بخش عمومی را ترسیم می کند. نتایج حاصل پژوهش، حاکی از این است که پیشران قوانین، اصلی ترین و موثرترین نقش را در آینده حرفه حسابداری در بخش عمومی ایفاد خواهد کرد که منجر به افزایش ریسک های قانونی و مسئولیت های حرفه حسابداران، گرایش به جذب و بکارگیری افراد متخصص در بخش عمومی در راستای ایفای مسئولیت پاسخگویی با بهره مندی از فناوری های نوین خواهد افتاد.

نوشتار حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران با رویکردآینده پژوهی انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ راهبرد هدف گذاری کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و بر اساس روش های آینده پژوهی، تبیینی می باشد. داده-های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر اساس روش دلفی تهیه شده است. جامعه آماری پژوهش 20 نفر از خبرگان و متخصصان شهری صاحب نظر در حوزه برنامه ریزی منطقه ای، فضایی و آمایشی به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بود. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های دلفی، تحلیل اثرات متقاطع و از نرم افزار MIC MAC استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد پراکندگی متغیرهای کلیدی و مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران، سیستمی ناپایدار دارند و پژوهش حاکی از آن می باشد که از میان 64 عامل بررسی شده در این تحقیق، 22 عامل به عنوان عامل کلیدی مؤثر بر آینده وضعیت تحقق پذیری طرح های آمایش سرزمین استان تهران، انتخاب شده اند. بخش عمده ای از این عوامل کلیدی در گروه متغیرهای تاثیرگذار و دوگانه تمرکز داشتند.

    زمینه و هدف: بعد از تحولات منطقه عربی، عربستان نسبت به افزایش نقش ایران در لبنان، فلسطین، یمن، سوریه و به ویژه عراق نگران است، تحولات چند سال گذشته در منطقه خاورمیانه که موجب افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران و شیعیان شد، اسباب نگرانی پادشاهی سعودی در مورد کاهش نقش و نفوذ خود در منطقه را فراهم آورده است. که این موضوع تاثیر زیادی در روابط خارجی این دوکشور مهم منطقه داشته است. به همین علت تحقیق حاضر به بررسی سناریوهای محتمل در آینده روابط خارجی دوکشور پرداخته است. روش: نوع تحقیق در این پژوهش از حیث هدف، کاربردی می باشد. اما از حیث ماهیت و روش، پیمایشی، خبرگی و دلفی و با کمک روش تایدا می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی نخبگانی است که در شغل سفیر در معاونت خاورمیانه و آفریقا وزارت خارجه مشغول هستند به همراه اساتید جغرافیای سیاسی (با رتبه دانشیار، استادتمامی) از سه دانشگاه تهران، تربیت مدرس، آزاد اسلامی (علوم و تحقیقات و تهران مرکز) می باشند که با سوالات باز پرسش شده اند. همجنین حجم نمونه در این پژوهش به دلیل حضور متخصصین شناخته شده، سعی شده به صورت هدفمند از تمامی واجدین شرایط سوالات انجام شود. یافته ها: یافته های تحقیق که حاصل سوال نخبگی از جامعه آماری تحقیق بوده نشان می دهد که: 83 درصد نخبگان وزارت خارجه و 78درصد اساتید جغرافیای سیاسی متغیر"نگاه تعدیل و موزانه نگر به توافق هسته ای و تعدیل در روبط خارجی با ایران"، 85درصد نخبگان وزارت خارجه و 82 درصد اساتید جغرافیای سیاسی متغیر "توافق هسته ای، افزایش ناامنی و اصطکاک در روابط خارجی با ایران"، 90درصد نخبگان وزارت خارجه و 87درصد اساتید جغرافیای سیاسی متغیر"تضعیف موقعیت منطقه ای عربستان"، 79درصد از نخبگان وزارت خارجه و 91 درصد از اساتید جغرافیای سیاسی متغیر"گسترش تفکر سلفی و وهابیگری" را از مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار در روابط خارجی ایران و عربستان در سناریوهای محتمل آینده می دانند. نتیجه : در تحقیق حاضر که به نوعی متمایز از سایر تحقیق به این موضوع پرداخته شده است، سعی کرده با شناسایی متغیرهای مهم و تاثیرگذار، سناریوهای محتمل را در روابط خارجی دو کشور بیان نماید و در پایان به این نتیجه می رسد که: الف- نگاه تعدیل و موزانه نگر به توافق هسته ای سبب بهبود روابط خارجی ایران و عربستان تا ده سال آینده خواهد شد. ب-توافق هسته ای بین ایران و 5+1 باعث اصطکاک بیشتر بین ایران و عربستان خواهد شد. پ-با برقراری توافق هسته ای موقعیت منطقه ای عربستان تضعیف خواهد شد که این مهم سبب کنار آمدن بیشتر عربستان با قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه و تصحیح در روابط خصمانه خود با ایران قدم برخواهد داشت. ت- توافق هسته ای به نگرانی های منطقه ای و ایدئولوژیکی خواهد افزود و عربستان برای فرار از این موقعیت سعی خواهد کرد با گسترش تفکر سلفی و وهابیگری در منطقه به نوعی بتواند مانع این مهم در منطقه شود.

جهان معاصر در آستانه ی تحولات و دگرگونی های شگرف و بی بدیلی است. سونامی های تغییر، تمامی آموزه های کهن و نظریه پردازی های خردمندانه فلسفی را به چالش می خوانند. ظهور ناپیوستگی های شگفتی ساز در عصر اطلاعات و افزایش شدید عدم قطعیت ها در حوزه های مختلف، برنامه ریزی برای سامانه های پیچیده شهری را با دشواری های فراوانی همراه کرده است. به دیگر سو تحولات تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری به خصوص در نیم قرن گذشته نشان می دهد به رغم تهیه و اجرای هزاران طرح توسعه شهری، چه از منظر فرایند و چه از دریچه ی نتیجه، مداخلات ما در شهر و منطقه ایرانی اخیر فرجامی روشن نداشته است. از این رو تغییر نگرش در فرایند و تحول در ابزارهای برنامه ریزی، با استفاده از رویکردهای نوین امری ضروری است. بدین منظور تحقیق حاضر، به تطبیق و برهم نهاد پارادایم های برنامه ریزی شهری رایج و آینده پژوهی پرداخته و چگونگی گذار از رویکردهای «اکتشافی» به «هنجاری» و از «آینده های قطعی» به «چندگانگی و آینده های بدیل» را تبیین نموده است. از آن ره با استنتاج از نتایج چنین مطالعات تطبیقی، بایستی طرح های توسعه شهری، از مفاهیم پیش بینی و کشف آینده عبور کرده و به حوزه آینده پژوهی و آینده نگاری که رسالتش، نگاشت و معماری آینده است، دست یازند.

تغییرات شگرف در حوزههای گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، و زیست محیطی، عدم قطعیت و افزایش سطح خطرپذیری از مهم ترین موانع پیش روی تصمیم گیرندگان در سطوح سازمانی و ملّی برای اتخاذ تصمیم-های مناسب در حوزه های گوناگون راهبردی و عملیاتی است. از سوی دیگر، سواحل مکران به عنوان راه اتصال ایران و حتی تمامی کشورهای مشترک المنافع حوزه آسیای مرکزی، قفقاز و شرق اروپا به دریاهای آزاد ژئوپلیتیک و قرار گرفتن در ساحل اقیانوس هند و دریای عمان، دروازه ایران به سوی آب های آزاد و اقیانوس هند می باشد به همین منظور، مقاله پیش رو با استفاده از روش سناریونویسی با رویکرد GBN و به شیوه ای نظام مند اقدام به کشف، خلق و آزمون آینده ی ای ممکن و مطلوب در خصوص سواحل مکران نموده است. بر این اساس با نظر خبرگان پیشران های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و زیستی توزین شده و با توجه به ماتریس عدم قطعیت و اهمیت چهار سناریوی چرخش به مکران با ویژگی ثبات سیاسی در پاکستان و بهبود روابط اقتصادی ایران و غرب، کندالینی گربه با ویژگی عدم ثبات سیاسی در پاکستان و بهبود روابط اقتصادی ایران و غرب، حصر مکران با ویژگی ثبات سیاسی در پاکستان و تضعیف روابط اقتصادی ایران و غرب و سناریو تفتان خاموش عدم ثبات سیاسی در پاکستان و تضعیف روابط اقتصادی ایران و غرب حاصل شده است و متناسب با هر یک از سناریوها، راهبردهای استراتژیک در جهت توسعه و ساخت آینده مکران ارائه گردیده است.

بسیاری از مسائل و مشکلات کنونی بخش کشاورزی نواحی روستایی، نتیجه غفلت برنامه ریزان گذشته نسبت به آینده پژوهی است. و از آنجا که توسعه یا عدم توسعه بخش کشاورزی بر سایر بخش های اقتصادی و توسعه کشور اثرگذار بوده، می بایست عوامل مؤثر در این بخش به دقت بررسی و آسیب ها و چالشهای آن شناسایی و مرتفع گردد.اکثر نیروهای شاغل در بخش کشاورزی به علت پیر سنی و تحصیلات ناکافی به مرور با مشکل مواجه شده اند و تناسبی با شرایط اقتصاد دانش بنیان جدید ندارند. زیرا جوانان و تحصیلکردگان روستاها را ترک کرده و راهی شهر ها شده اند. این پژوهش به دنبال آینده نگری در این زمینه است. تا از بروز چالش عمده جلوگیری نماید.پژوهش حاضر در سه مرحله انجام گردیده است.مرحله نخست که مربوط به بخش نظری تحقیق می باشد به شیوه کتابخانه ای و اسنادی اطلاعات مربوط به آینده پژوهی و توسعه منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. مرحله دوم در بخش داده ها و از شیوه مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده، و مرحله سوم از تکنیک های دلفی، تحلیل ساختاری و نرم افزارهای میک مک وویزارد استفاده شده است. براساس این پژوهش 24 عامل اصلی در توسعه منابع انسانی شناسایی و متغیرهای مدیریت یکپارچه توسعه و عمران روستا، اشتغال پایدار، فناوری پیشرفته، رفع تبعیض بین نواحی شهری و روستایی و گسترش تعاونی های تولید با بیشترین تاثیر مستقیم به عنوان پیشران های مهم در این رابطه شناسایی و سه گروه سناریو برای آینده منابع انسانی بخش کشاورزی نواحی روستایی پیشنهاد گردید.

موضوع و هدف مقاله: هدف از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی پیشران های استراتژیک و آینده ساز در حوزه فرهنگی-اجتماعی نظام مالیاتی کشور است. روش پژوهش: پژوهش حاضر براساس نوع داده، ترکیبی؛ بر اساس هدف، کاربردی و از منظر جمع آوری داده، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. پیشران های مؤثر بر نظام مالیاتی در حوزه فرهنگی- اجتماعی با استفاده از روش های پانل خبرگان، پرسشنامه باز، مصاحبه و دلفی فازی مثلثی شناسایی شد. یافته های پژوهش: پیشران های زیر به عنوان پیشران های استراتژیک و آینده ساز در حوزه فرهنگی- اجتماعی نظام مالیاتی کشور شناسایی شد: 1. ایمان و اعتقاد مردم به پرداخت مالیات، 2. توجه به عدالت و انصاف، 3. استفاده مردم از خدمات متقابل، 4. تحول اساسی در چارچوب حاکمیتی، 5. شاخص های حکمرانی و 6. مشخص نمودن آثار پرداختی مالیات در جامعه. با توجه به نوع پراکنش در مرکز مختصات، مبین ناپایداری سیستم مورد پژوهش است. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: ضرورت ایجاد مرکز آینده پژوهی در سازمان امور مالیاتی کشور به طور کلی و توجه به شاخص های حاکمیتی، حقوق شهروندی مالیاتی مؤدیان و حمایت حاکمیت از کلیت مالیات بدون سونگری می باشد.

تحولات فضایی و کالبدی یکی از مهمترین مباحث کلانشهرها برای پایداری و ناپایداری سطوح مختلف در سطوح مختلف فضایی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیط زیستی، مدیریتی- حکمروایی است. تحولات کالبدی در واقع همان مساحت و توسعه ای است که پیدا می کندو تحولات فضایی در واقع سران های فضایی که در درون آن قرار می گیرد تعریف میشود.این پژوهش به دنبال آن است تا با تحلیل تحولات فضایی –کالبدی وضعیت آینده پایدار منطقه 22 کلانشهر تهران را با استفاده از رویکرد سناریو مورد بررسی قرار دهد.پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به نظر ماهیت توصیفی –تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شده است. در مطالعات میدانی از تکنیک دلفی در قالب گروه 35 نفره استفاده گردیده است. برای تحلیل داده از روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزار MIC MAC بکار گرفته شد.نتایج پژوهش حاکی است که ابتدا 100 عامل بعنوان عوامل کلیدی در پنج بعد فضایی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیط زیست، مدیریتی-حکمروایی موثر به آینده پایدار منطقه شناسایی شد.سپس با نظر صاحب نظران 44 عامل کلیدی پیشران مشخص شد.نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت متغییرها حاکی از ناپایداری تحولات فضایی-کالبدی منطقه 22 کلانشهر تهران می باشد پنج دسته عوامل تاثیرپذیر، تاثیر گذار، دو وجهی، تنظیمی و مستقل شناسایی شدند. امتیازات نهایی و رتبه بندی عوامل کلیدی انجام شد و در نهایت سه سناریو برای وضعیت آینده پایدار منطقه 22 کلانشهر تهران ارایه گردید.

بافت های قدیمی شهرها که زمانی از انسجام فضایی و عملکردی مناسب و منسجمی برخوردار بوده اند، اکنون در پی تغییر الگوی زیست و شکل گیری نیازهای جدید دچار نارسایی های کالبدی - فضایی شدیدی گردیده اند. این تنگناها و تبعات اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن، به گونه ای دو سویه موجب پایین آمدن کیفیت زندگی در بافت های قدیمی شهری شده است. بنابراین هدف این پژوهش بازآفرینی محله سرتپوله شهر سنندج با رویکرد آینده پژوهی برای دستیابی به مسکن پایدار می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن روش توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش به منظور انتخاب آگاهانه ی شرکت کنندگان، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است (انتخاب گروهی از خبرگان شهری). با استناد به توضیحات فوق، جامعه آماری این پژوهش 40 تن از کارشناسان خبره در حوزه ی مسائل شهری، شامل کارشناسان شهرداری سنندج (مناطق شهری مختلف)، مهندسان مشاور و برخی از اساتید دانشگاهی متخصص در حوزه ی مورد مطالعه هستند، سپس داده ها از طریق نرم افزار MICMAC تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از پراکندگی متغیرها در محور تاثیرگذاری و تاثیرپذیری عوامل، حاکی از ناپایداری سیستم در بازآفرینی محله سرتپوله است. و در نهایت با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، 18 عامل اصلی بعنوان پیشران های کلیدی در آینده ی بازآفرینی محله سرتپوله با تأکید بر تأمین مسکن پایدار مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران های مورد بررسی، متغیرهای بخش اقتصادی و مالی بیشترین تأثیر را بر تأمین مسکن در زمینه ی بازآفرینی محله سرتپوله داشتند.