منابع اطلاعاتی

ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ واﺳﻄﻪ ای وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﺸﺘﺮی ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدی ﺑﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺎﻟﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن، ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ و ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ، ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ رﻓﺘﺎر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران اﺳﺖ. از اﯾﻦ رو ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ﺑﺎ اﺑﺰار ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری در ﻧﺮم اﻓﺰار SMARTPLSﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه، ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻔﺎﻫﯽ، ﻣﺸﺎوره ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ واﺳﻄﻪ ای وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﮐﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﺮ رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار است.

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت آگاهی، دسترسی و استفاده دانش آموزان سال اول دوره دوم متوسطه از منابع اطلاعاتی مؤثر بر انتخاب رشته تحصیلی است. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی است که در دانش آموزان سال دوم دوره دوم متوسطه شهرستان سی سخت که در سال تحصیلی جدید (95-94) به انتخاب رشته تحصیلی پرداخته بودند، انجام شد. 187 دانش آموز به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به یک پرسشنامه محقق ساخته که وضعیت موجودِ میزانِ آگاهی، دسترسی و استفاده ازمنابع موثر بر انتخاب رشته تحصیلی در دانش آموزان را مورد بررسی قرار می داد، پاسخ دادند. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون دو جمله ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که دانش آموزان نسبت به نقش استفاده از نظرات متخصصان هر رشته، نظرات معلمان و دانش آموزان سال بالاتر، تحلیل عملکرد تحصیلی خود در سال های گذشته، تحقیق فردی و سنجش علایق و استعدادهای خود در انتخاب رشته مناسب آگاه بودند، این منابع در دسترس آن ها بود و در عمل نیز از آن ها برای انتخاب رشته خود استفاده کرده بودند. یافته ها همچنین نشان داد که دانش آموزان از نقش مشاوران و مراکز خصوصی مشاوره برای انتخاب رشته مناسب آگاه بودند، اما به جز مشاوران مدارس، منابع دیگر مشاوره در دسترس بسیاری از آن ها نبود و بیشتر آن ها از خدمات این مراکز در انتخاب رشته استفاده نکرده بودند. دانش آموزان از نقش خدماتی که مدرسه می تواند به آن ها برای انتخاب رشته بدهد، و همچنین از نقش مطالعه فردی، استفاده از وسایل سمعی و بصری و بازدید از مشاغل در کسب اطلاعات برای انتخاب رشته مناسب آگاه بودند، اما امکانات دسترسی به این منابع برای حداقل نیمی از آن ها فراهم نبود و بسیاری از آن ها از این منابع در انتخاب رشته تحصیلی خود استفاده نکرده بودند. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آگاهی نسبتاً خوبی در مورد منابع مؤثر بر انتخاب رشته در دانش آموزان شرکت کننده در پژوهش وجود داشت اما بسیاری از این منابع، خصوصاً مراکز مشاوره، در دسترس این دانش آموزان که در یک شهر منطقه سه کشور (از لحاظ منطقه بندی کنکور سراسری) زندگی می کردند وجود نداشت و این امر منجر به عدم استفاده این دانش آموزان از بسیاری از منابع مؤثر در انتخاب رشته شده بود و بنابراین می توانست انتخاب رشته مناسب را در آن ها تحت تأثیر قرار دهد.

نظر به سندی بودن دانش تاریخ، اعتبار نوشته های تاریخی، در گام نخست، بستگی به میزان وثاقت منابع، مآخذ و هم چنین چگونگی استفاده از آنها دارد. بدین سبب منبع شناسی نوشته های تاریخی بویژه تواریخ محلی که عمدتاً با چاشنی وطن دوستی نگاشته شده، ضروری می نماید. پژوهش حاضر ضمن بررسی منابع اطلاعاتی مولف تاریخ قم، به نحوه استفاده وی از آنها نیز پرداخته است. یافته ها نشان می دهد مولف مضاف بر منابع رایج مورد استفاده مورخین مسلمان، به صورت گسترده از منابع اسنادی- هر چند برای آنها هویتی مستقل از منابع کتابی قایل نبوده است- و هم چنین مشاهدات باستان شناختی در گزارش های خود بهره برده است. وی گاه ضمن مبنا قرار دادن اسناد و گزارش های دیوانی، دیگر اخبار و روایات را بر محور آنها سنجیده است. قمی اگرچه آگاهانه از آثار باستانی و بناهای قدیمی به عنوان منبع اطلاعاتی استفاده نکرده است اما در مواضع مختلف در راستای بسط توصیفات و تکمیل گزارشات خود به آنها اشاره کرده است.

در پژوهش حاضر، سعی شده با رویکرد متن پژوهانه به بحث دربارۀ  بهره گیری از دگرسنجه ها در ارزیابی میزان استفاده از منابع اطلاعاتی در کتابخانه ها پرداخته شود. پژوهش حاضر از نوع مروری است و با استفاده از مطالعه، بررسی و تحلیل متون انجام شده است. استفاده از دگرسنجه در کتابخانه به تنظیم معیار مناسب به نسبت استفاده از محتوای دیجیتال و رسیدن به منابع هسته و خاص منجر می شود. این امر کتابخانه را برای دریافت کمک های مالی و بورس تحصیلی از سازمان های بین المللی برای پروژه های خاص محققان خود یاری می کند. گسترش دگرسنجه زمینۀ آگاهی محققان از تأثیر منابع علمی خود در داخل و خارج از سازمان را فراهم می کند و باعث می شود افراد از تأثیر منابع علمی در اطراف خود آگاه شوند. در این وضعیت، افزون بر اینکه کتابداران از فعالیت های علمی گروه های متعدد دانشگاه باخبر می شوند و می توانند دانشجویان را با خود همراه کنند، مدیریت کتابخانه گزارشی کامل از فعالیت های علمی برجستۀ محققان خود در فضای مجازی را به سازمان یا دانشگاه تابعه ارائه می کند.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نیازها و منابع اطلاع یابی بیماران سرطانی در مؤلفه های سواد اطلاعات درمان است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش را 570 بیمار مبتلا به سرطان تحت درمان در بیمارستان امید مشهد تشکیل می دادند که از این تعداد، 230 نفر به شیوه تصادفی طبقه ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته شامل 6 مؤلفه درمانی (داروها، شیوه درمان، تغذیه، آزمایشات، هزینه های درمان و ورزش) گردآوری شد. روایی پرسشنامه با نظر متخصصان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد.   یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از بین 6 مؤلفه سواد اطلاعات درمان 5 مؤلفه : دارو، شیوه درمان، تغذیه، آزمایشات و هزینه های درمان بیشترین نیاز اطلاعاتی بیماران است و کمترین نیاز اطلاعاتی آنان مؤلفه ورزش با میانگین 72/2 است. در ارتباط با منابع اطلاعاتی نیز کمترین نیاز به کلاس های آموزشی و مراجعه به کتابدار بیمارستانی داده شد. نتیجه گیری: می بایست به منابع مورد نیاز بیماران و چگونگی درک استفاده از منابع اطلاعاتی توجه ویژه ای نشان داد؛ تا از دستیابی به موقع آنان به اطلاعات باکیفیت، درست و متناسب با نیازشان اطمینان حاصل نمود.

هدف: مطالعه حاضر به دنبال تعیین تأثیر ادراک کاربران از مسئولیت اجتماعی بر میزان استفاده از خدمات و منابع کتابخانه های عمومی از طریق تصویر سازمانی ادراک شده است. روش: پژوهش کاربردی با روش پیمایشی-هم بستگی با رویکرد علّی انجام شد. جامعه پژوهش شامل اعضای کتابخانه های عمومی خوزستان بالغ بر 119409 بود، که از میان آن ها 383 نفر نمونه به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از ابزار پرسش نامه بکر- اولسن، کادمور و هیل (2006) و پرز و تورس (2017) و محقق ساخته بر اساس مطالعه کمالی (1398) برای بخش میزان استفاده گردآوری شد. تعداد 345 نفر به پرسش نامه ها پاسخ دادند و تجزیه وتحلیل با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و اسمارت پی اس اس انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد وضعیت متغیرهای پژوهش (ادراک کاربران از مسئولیت اجتماعی = 02/4، میزان استفاده از خدمات و منابع = 4/3 و تصویر سازمانی ادراک شده = 89/3، از میانگین نظری (3) بالاتر و نسبتاً مطلوب است. همچنین، ادراک کاربران از مسئولیت اجتماعی بر میزان استفاده از خدمات و منابع کتابخانه های عمومی (945/2 =T-Value ) و تصویر سازمانی ادراک شده (407/25 = T-Value) در سطح معناداری کمتر از 05/0 تأثیر دارد. اصالت/ارزش: یافته های مطالعه نشان داد که هرچقدر کاربران درک بیشتری از مسئولیت اجتماعی کتابخانه های عمومی داشته باشند، استفاده آن ها از خدمات و منابع اطلاعاتی کتابخانه ها بیشتر می شود. به علاوه، پایبندی کتابخانه ها به مسئولیت اجتماعی به شکل گیری تصویر سازنده و مثبت نیز منجر می شود. بر این اساس، متغیرهای موردبررسی می توانند مورد توجه سیاست گذاران و مدیران در تدوین راهبردهای سازمانی قرار گیرند.

هدف تحقیقِ توصیفی- همبستگی حاضر، بررسی تأثیر منابع ترویجی و اطلاعاتی بر مشارکت کشاورزان در تعاونیهای آب بران در سال 1389 بوده است. کلیه کشاورزان عضو تعاونیهای آب بران استان گلستان جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. براساس فرمول کوکران، 190 نفر به کمک روش نمونه گیری طبقه ای تناسبی و خوشه ای به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه است که روایی و پایایی آن تأیید گردید. در  پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون همبستگی اسپیرمن و همچنین برای پیش بینی تغییرات یک متغیر به وسیله متغیرهای دیگر از رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج حاصل از اولویت بندی گویه ها نشان داد که ملاقات کشاورزان با مروج در مرکز خدمات کشاورزی و شرکت در کلاسهای آموزشی- ترویجی دو اولویت اول متغیر ابزارهای ترویجی و نیز گویه های کشاورزان هم محل و پیشرو دو اولویت اول متغیر منابع اطلاعاتی هستند. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که بین مؤلفه های ارتباط با کشاورزان هم محل، کشاورزان پیشرو، برنامه های تلویزیونی، توصیه رهبران محلی، شورای اسلامی روستا، شرکت در کلاسهای آموزشی-ترویجی، نمایش فیلمهای ترویجی، ملاقات کشاورزان با مروج در مرکز خدمات کشاورزی، مزارع و بازدید از تعاونیهای موفق با مشارکت کشاورزان در تعاونیهای آب بران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که نمایش فیلمهای ترویجی، ملاقات مروج با کشاورزان در روستا و توصیه رهبران محلی 36% از تغییرات مشارکت کشاورزان در تعاونیهای آب بران را تبیین نموده اند.

مقدمه : مجموعه سازی به عنوان یکی از اساسی ترین فعالیت ها در کتابخانه مطرح می باشد و به دلیل اینکه یکی از موارد رضایت مراجعه کنندگان از کتابخانه منابع آن محسوب می شود، از حساسیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر به تحلیل فرآیند مجموعه سازی کتاب های چاپی و الکترونیکی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سطح تهران می پردازد. روش شناسی: پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی است که با رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته، شامل 15 سؤال باز بود که از طریق آن با 10 کارشناس مجموعه سازی یا معاون کتابخانه دانشگاهی مصاحبه به عمل آمد. برای طراحی سؤالات مصاحبه، مطالعات کتابخانه ای در حوزه فرایند مجموعه سازی و خط مشی مجموعه سازی در کتابخانه ها صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد مجموعه سازی کتاب ها ی چاپی در کتابخانه های موردمطالعه را می توان تحت تأثیر عواملی همچون سیاست های مجموعه سازی، شناسایی نیازهای کاربران، فراهم آوری منابع، بودجه و ارزیابی مجموعه مقوله بندی کرد. برای مجموعه سازی کتاب های الکترونیکی خط مشی مدونی وجود نداشت و برای فراهم آوری آن ها از روش های دانلود رایگان، خرید مجموعه ای منابع، اشتراک پایگاه های اطلاعاتی و یا مبادله بین کتابخانه ای استفاده می شد. از جمله چالش های مجموعه سازی در کتابخانه ها، فراهم نبودن خط مشی مکتوب، نیاز به دانش افزایی کتابداران و ضعف نرم افزارهای کتابخانه ای بود. نتیجه: مطابق با یافته ها، می توان نتیجه گرفت سازوکار مجموعه سازی در کتابخانه های موردمطالعه، فاقد گروهی از مؤلفه های مهم، مانند خط مشی مدون مجموعه سازی، اصول مشخص انتخاب و کمیته های انتخاب و همچنین ارزیابی مستمر مجموعه است. همچنین مجموعه ای از عوامل بیرونی و درونی در کاستی های موجود، دخیل هستند. تحریم های بین المللی، سیاست های کلی دانشگاه و نحوه تخصیص بودجه کتابخانه ها، جدی نگرفتن لزوم تهیه خط مشی مدون مجموعه سازی، نبود برنامه ریزی مشخص برای ارزیابی مجموعه، از جمله عوامل تأثیرگذار بودند. از نتایج پژوهش حاضر می توان برای شناسایی شیوه های مجموعه سازی در کتابخانه های دانشگاهی بهره گرفت و در جهت رفع نواقص و چالش های مجموعه سازی گام برداشت.

امروزه سازمان ها نیازمند ابزارهایی هستند که بتوانند اطلاعات مورد نیازشان را از محیط بیرونی شناسایی، گردآوری و تجزیه وتحلیل کنند تا در تصمیم های استراتژیک خود به کار گیرند. هوشمندی برون سازمانی، این اطلاعات تحلیل شده را برای تصمیم های سازمانی فراهم می کند. با وجود نیاز و اهمیت این ابزارها، هنوز مدلی برای سنجش عملکرد سازمان ها در زمینه هوشمندی برون سازمانی معرفی نشده است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در دسته پژوهش های پیمایشی تحلیلی قرار می گیرد. داده های گردآوری شده با استفاده از روش های تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که هوشمندی برون سازمانی از طریق هوشمندی کلان محیطی (هوشمندی تکنولوژیکی، سیاسی قانونی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی فرهنگی)، هوشمندی بازار (هوشمندی مرتبط با تأمین کنندگان، توزیع کنندگان و مشتریان و رقبا) اندازه گیری می شود. به علاوه، سازمان های مورد بررسی نسبت به عوامل بیرونی، هوشمندی متوسطی دارند.

فهم مؤلفه های بازنمایی بناهای تاریخی در فضای مجازی و تأثیر آن بر تصویر ذهنی گردشگران، عامل مهمی در شناخت ادراک و رفتار آنها است. بخشی از این موضوع، تأثیری است که بازنمایی مکان بر تصویر ذهنی گردشگر از مقصد می گذارد. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر بازنمایی بناهای تاریخی در فضای مجازی بر تصویر مقصد گردشگران است. این پژوهش جزء اولین پژوهش ها در زمینه گردشگری معماری است که اقامتگاه های سنتی را موضوع و مقصد گردشگران قرار داده است. این مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا انجام شده است. با 18 گردشگر داخلی و 7 گردشگر خارجی که از طریق فضای مجازی برای اولین بار با یکی از اقامتگاه های سنتی کاشان آشنا شده و آن مکان را برای اقامت انتخاب کرده بودند، مصاحبه شد. جمع آوری داده ها تا زمان رسیدن به اشباع نظری، توسط مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام گرفت. با تحلیل مفهوم بازنمایی مکان محور، 4 مقوله اصلی استخراج شد: 1) بازنمایی معمارانه، 2) بازنمایی وجوه معنایی، 3) بازنمایی فعالیت ها و رویدادها، 4) روش بازنمایی. نتایج این مطالعه نشان داد بازنمایی مکان محور، علاوه بر تأکید بر بازنمایی مؤلفه های فیزیکی، ابعاد مختلف تعامل میان انسان و محیط را در سطوح معنایی تعریف می کند. غنای بازنمایی مکان محور به معماران و متخصصان گردشگری کمک می کند تا به شناخت بهتری از تصویر ذهنی گردشگران از اقامتگاه های سنتی از طریق فضای مجازی دست یابند و از این طریق به معماران در چگونگی بازنمایی بناهای تاریخی کمک می کند. همچنین، راهنمایی برای مدیران گردشگری در جهت ارتقا تولید محتوا و بازاریابی مکان در فضای مجازی است.

امروزه جذب نیروی کار ماهر و بااستعداد به چالش بسیاری از سازمان ها تبدیل شده است. شناسایی و ارتقاء عوامل مؤثر بر جذابیت سازمانی برای جذب منابع انسانی مستعد، ارزش رقابتی دارد. هدف از پژوهش کاربردی حاضر، تعیین تأثیر منابع اطلاعاتی وابسته و مستقل بر ادراک کارجویان از جذابیت سازمانی و جذب نیروی کار ماهر بود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه های دولتی، پیام نور و آزاد زنجان تشکیل می دادند و حجم نمونه پژوهش نیز از طریق فرمول کوکران به تعداد 240 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استانداردی بود که برای بومی سازی، مجدداً روایی آن با استفاده از روایی محتوا و روایی همگرا و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی و نیز آلفای کرونباخ برابر با 0.870 مورد تأیید قرار گرفت. یافته های توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSS24 استخراج شد و مدل مفهومی پژوهش و داده های کمی آن نیز از طریق مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS2.6 پردازش گردید. یافته های پژوهش نشان داد که سودمندی ادراک شده، سهولت استفاده، نفوذ اجتماعی اطلاعاتی و نفوذ اجتماعی هنجاری بر ادراک از جذابیت سازمانی تأثیر معناداری دارند.

امروزه بازاریابی دیجیتال بر بستر شبکه های اجتماعی و وب سایت های گردشگری به عنوان منابع اطلاعاتی اصلی گردشگری، استراتژی محوری بازاریابی سازمان های مدیریت مقصد و کسب و کارهای پیشرو این حوزه جهت ارائه تصویر مقصد مناسب و معرفی قابلیت های این مقاصد در راستای جذب گردشگران در بازارهای رقابتی به حساب می آید. از اینرو شناسایی دقیق منابع اطلاعاتی اثربخش از اهمیت بالایی در بازاریابی مقاصد گردشگری برخوردار است. هدف اصلی این مطالعه شناسایی منابع اطلاعاتی مناسب مقاصد گردشگری با استفاده از تحلیل وبومتریک و با بررسی مطالعه موردی اصفهان است. شناسایی کلمات کلیدی به سه روش تجربی، کلمات مرتبط با گردشگری و تحلیل فنی صورت گرفت. سپس با استفاده از روش PSI، 15 کلمه کلیدی نهایی انتخاب شدند و سپس شناسایی و رتبه بندی 39 وب سایت و شبکه مجازی ارائه دهنده منابع اطلاعاتی مرتبط با اصفهان بر اساس این کلید واژه ها انجام گرفت. بر این اساس وب سایت های YouTube و Facebook در رتبه اول و دوم وب سایت های حاوی منابع اطلاعاتی مرتبط با اصفهان قرار گرفتند. دستاوردهای نظری و عملی این پژوهش و توصیه های مرتبط با آن در بخش پایانی مقاله ارائه گردیده است.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین هزینه – سودمندی منابع اطلاعاتی کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد واحد کرمانشاه در سال 1388 می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کاربردی و از نوع پیمایشی با رویکرد تحلیلی می باشد. در این پژوهش عناصر مورد ارزیابی شامل هفت منبع اطلاعاتی(اینترنت، پایگاه های اطلاعاتی پیوسته، پایگاه های اطلاعاتی دیسک نوری، مجلات الکترونیکی، امکانات چند رسانه ای، کتاب های چاپی و نشریات چاپی) موجود در کتابخانه مزبور می باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد کرمانشاه در سال 88 می باشد. به منظور جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با طیف لیکرت بین 71 نفر از اساتید، کارکنان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی توزیع گردید. همچنین بخشی از داده ها با مراجعه به اسناد مالی دانشگاه تأمین گردید. به منظور تحلیل سؤالات و فرضیه تحقیق، آزمون t تک نمونه ای، آزمون آنالیز واریانس (F فیشر) و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار  spssبه کار گرفته شد. به منظور تعیین میزان هزینه- سودمندی، هزینه منابع به تفکیک بر میزان استفاده کاربران مورد تقسیم قرار گرفت. یافته ها: این تحقیق نشان داد با اطمینان 95 درصد منابع موجود در کتابخانه مزبور برای کاربران تا حد زیادی سودمند بوده و نیاز اطلاعاتی آنان را برطرف نموده است. در بین هفت منبع موجود بیشترین استفاده از کتاب های چاپی و اینترنت صورت گرفته و استفاده از منابع موجود بیشتر در زمینه  تهیه مقاله بوده است. از نظر تعداد استفاده از منابع اطلاعاتی به ازای هر نفر از جامعه استفاده کننده بالقوه (8700 نفر) درسال 88، اینترنت با 4/2 نفر بیشترین و چند رسانه ای ها با 38/0 نفر کمترین استفاده را داشته است. همچنین با توجه به بررسی به عمل آمده مشخص شد که اینترنت با 8032 ریال بیشترین هزینه – سودمندی و کتاب های چاپی با 96386 ریال کمترین هزینه – سودمندی را دارا بوده اند. نتیجه گیری: در نهایت با اطمینان 95 درصد نتجه گرفته شد که بین هزینه منابع اطلاعاتی و سودمندی این منابع در سال 1388 رابطه معنی داری وجود دارد و با توجه به عدد ضریب همبستگی (924/0)این رابطه از نوع مستقیم و مثبت می باشد.

هدف: پژوهش حاضر چگونگی استفاده مدیران ارشد مراکز پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از اطلاعات در فرایند تصمیم گیری را بررسی می کند. روش پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته است. جامعه پژوهش را مدیران ارشد مراکز پژوهشی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل داده است که تعداد آنها بالغ بر 120 نفر بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار اس پی اس اس انجام گردید. برای تحلیل های آماری از روش های آماری توصیفی شامل درصد، میانگین، انحراف معیار و برای آزمون فرضیه از تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد مهم ترین ویژگی های کیفیت اطلاعات از دیدگاه مدیران برای تصمیم گیری دقیق بودن اطلاعات، صحیح بودن اطلاعات، عاری بودن از خطا، کافی بودن دامنه اطلاعات برای تصمیم گیری، قابل اعتماد بودن اطلاعات و مناسب ترین منابع اطلاعاتی خدمات اطلاع رسانی الکترونیکی، مشاوران و اعضای کمیته های تخصصی، متخصصان حوزه موضوعی، مدیران زیردست و منابع کتابخانه است. هم چنین بیشترین استفاده مدیران از اطلاعات برای تصمیم گیری های راهبردی بوده و مدیران بیشتر در مرحله شناخت راه کارهای گوناگون اخذ تصمیم از اطلاعات استفاده می کنند. عمده ترین موانع استفاده از اطلاعات نیز مربوط به فقدان یا کمبود زمان برای گردآوری اطلاعات، کمبود منابع اطلاعاتی به زبان فارسی و عدم دسترسی به منابع اطلاعاتی بودند. نتیجه گیری: اهمیت نسبی شاخص های کیفیت اطلاعات و رتبه بندی این شاخص ها مشروط به نوع استفاده از اطلاعات است. منابع اطلاعاتی فردی برای کسب اطلاعات، از مطلوبیت بالایی برای مدیران برخوردار است. هم چنین استفاده از اطلاعات در فعالیت تصمیم گیری مدیران، در ارتباط مستقیم با سطوح مدیریتی آنان بوده و مدیران بسته به وظایف مدیریتی خود از اطلاعات برای تصمیم گیری درخصوص سیاست گذاری های کلی و تعیین اهداف سازمان، ایجاد هماهنگی میان خط مشی ها و کنترل عملکرد سازمان و فعالیت های جاری سازمان استفاده می کنند.

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات حضوری مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی است. آگاهی از نظرات مراجعه کنندگان درباره خدمات اطلاع رسانی، امکانات و تجهیزات فنی، وضعیت منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی موجود در مرکز و نحوه برخورد کتابداران با مراجعه کنندگان، از دیگر اهداف پژوهش حاضر به شمار می رود. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی - توصیفی است و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش 350 نفر از اعضای کتابخانه مرکزی کشاورزی (افراد درون و برون سازمانی) هستند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که از میان علل و انگیزه های مختلف استفاده کنندگان از خدمات حضوری مرکز، مطالعه منابع علمی با 9/35 درصد مهم ترین انگیزه و خواندن روزنامه، مرور پست الکترونیکی و گذراندن اوقات فراغت با 07/0 درصد کمترین انگیزه استفاده کنندگان را تشکیل می دهند. از انواع خدمات حضوری مرکز، خدمات کاوش در پایگاه های اطلاعاتی با 5/41 درصد بیشترین و سایر خدمات (مانند خدمات بخش گزارش های نهایی طرح های تحقیقاتی و بخش پایان نامه ها) با 43/2 درصد کمترین استفاده را دارد. از میان منابع علمی موجود در مرکز، کتاب با 4/55 درصد بیشترین و مواد دیداری شنیداری با 07/0 درصد کمترین کاربرد را دارند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه وضعیت رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات حضوری مرکز حاکی از آن است که خدمات کاوش در پایگاه های اطلاعاتی با 2/93 درصد بیشترین رضایت و سایر خدمات (مانند خدمات بخش گزارش های نهایی طرح های تحقیقاتی و بخش پایان نامه ها) با 4/71 درصد کمترین رضایت را فراهم می کنند. به طور کلی 2/82 درصد از مراجعه کنندگان در اغلب مراجعاتشان به مرکز، اطلاعات مورد نیاز خود را به دست می آورند.

هدف: این پژوهش، با هدف بررسی هزینه– سودمندی منابع اطلاعاتی الکترونیکی کتابخانه مرکزی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال 2011 به انجام رسیده است.   روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و از روش پیمایشی بهره گرفته است. برای گردآوری اطلاعات از دو شیوه بسامد استفاده و تحلیل هزینه–سودمندی که دو شیوه علمی در ارزیابی منابع می باشند استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، منابع اطلاعاتی الکترونیکی اشتراکی کتابخانه مرکزی دانشگاه بوعلی سینا همدان، شامل مجلات الکترونیکی و پایگاه های اطلاعاتی دسترس پذیر از طریق سرورهای مرکزی دوازده پایگاه اطلاعاتی اسپورت دیسکاس [1] ، انجمن مکانیک آمریکا [2] ، انجمن عمران آمریکا [3] ، انجمن شیمی آمریکا [4] ، پروکوئست [5] ، ساینس دایرکت [6] ، اکنلیت [7] ، امرالد [8] ، اسکوپوس [9] ، انجمن ریاضی آمریکا [10] ، مؤسسه فیزیک [11] ، آکسفورد ژورنال [12] در سال 2011 می باشد.  یافته ها: این تحقیق نشان داد که فراوانی میزان استفاده بر اساس شاخص های سما [13] (تعداد دانلود مقاله با فرمت پی دی اف و اچ تی ام آل و تعداد دانلود چکیده) در پایگاه های مختلف اختلاف معناداری دارند.  نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در بین دوازده پایگاه موردمطالعه پایگاه ساینس دایرکت با 91 درصد دارای بالاترین میزان استفاده و پایگاه اکُنلیت با 0008/0 درصد دارای پایین ترین میزان استفاده بود. هزینه–سودمندی پایگاه های مورد مطالعه نیز با یکدیگر تفاوت داشتند و مشخص شد که هزینه–سودمندی پایگاه آکسفورد ژورنال با 2201 ریال از همه بالاتر هست و هزینه–سودمندی پایگاه اکُنلیت با 24795147 ریال از همه پایین تر است.

هدف: هدف پژوهش شناسایی نقش کتابداران پژوهنده در تهیه منابع اطلاعاتی طرح های تحقیقاتی دانشجویان پرستاری و مامایی در دانشگاه علوم پزشکی همدان است. روش پژوهش: نوع و روش پژوهش توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری دانشجویان پرستاری و مامایی مشغول به تحصیل در سال 1394 که مطابق جدول کرجسی و مورگان به ازای 570 نفر، تعداد 225 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و آلفای کرونباخ 967/0 به دست آمد. در بحث آمار توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی و میانگین و در آمار استنباطی برای مقایسه متغیرهای کیفی از آزمون خی دو و متغیرهای کمی از آزمون t استفاده شد و سپس داده ها توسط 16 SPSS تجزیه وتحلیل شده است. یافته ها : یافته ها نشان داد که 34% از دانشجویان موافق هستند که کتابدار پژوهنده می تواند در آموزش و رفع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان کمک نماید. 29% موافق هستند که کتابدار پژوهنده خدماتی را ارائه می نماید که به طراحی پروپوزال های پژوهشی کمک می نماید. 26% موافق هستند که کتابدار پژوهنده سعی دارد منابع اطلاعاتی موردنیاز دانشجویان را تهیه نماید. 34% موافق هستند که کتابدار پژوهنده تلاش می نماید که در انتخاب و بازیابی منابع به دانشجویان خدمت رسانی کند. همچنین 26% از موافق هستند که کتابدار پژوهنده نسبت به مشکلات دانشجویان در تدوین پروپوزال های پژوهشی آگاه است. نتیجه گیری : کتابداران به عنوان پژوهندگان منابع اطلاعاتی در تدوین و طراحی طرح های تحقیقاتی دانشجویان نقش مهمی دارند. کتابداران پژوهنده نقش مهمی در تهیه و بازیابی منابع اطلاعاتی و آشنایی با استراتژی جستجو دارند.

هدف این پژوهش نیازسنجی اطلاعات و مطالعه رفتار اطلاع یابی کاربران مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (رایسست) است.روش پژوهش: این پژوهش کاربردی بوده و با استفاده از روش ترکیبی انجام شد. در روش کمی جامعه آماری پژوهش متشکل از 234 نفر از کاربران مرکز منطقه ای بود که به روش نمونه گیری تصادفی و با ابزار پرسش نامه انجام شد. در رویکرد کیفی، داده ها از طریق مصاحبه با کتابداران جمع آوری شد.یافته ها: بر اساس یافته ها، کاربران این مرکز اکثراً پژوهشگران و دانشجویان بوده و نیاز اطلاعاتی آنان به ترتیب در خصوص فعالیت های علمی، نگارش مقاله و پایان نامه و انجام وظایف شغلی است. با وجود فراهم آوری انواع منابع اطلاعاتی در این مرکز و ایجاد دسترسی، بیش از نیمی از کاربران در رفع نیازهای اطلاعاتی خود با موانعی مواجه هستند. موتورهای جستجو، پایگاه های اطلاعاتی خارجی و پایگاه رایسست به ترتیب مهمترین مجراهای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز توسط کاربران است. بعضی از مشخصات جمعیت شناختی شامل مقطع تحصیلی، جنسیت و سن کاربران رابطه مستقیم و معناداری بر میزان استفاده از منابع و یا مواجه با مانع در دستیابی به اطلاعات دارد. نظر به تناسب منابع اطلاعاتی با نیازهای کاربران، مقالات، چکیده پایان نامه ها، مقالات انگلیسی و نشریات فارسی در سطح متوسط از دیدگاه کاربران ارزیابی شدند.نتیجه گیری: رفتار اطلاع یابی کاربران متأثر از نوع نیازهای اطلاعاتی و میزان بهره گیری آنان از منابع تا اندازه ای تحت تأثیر مشخصات جمعیت شناختی آنان است. با توجه به اینکه اثربخشی نتایج تحقیقات پژوهشگران منوط به رفع مطلوب نیازهای اطلاعاتی شان است، تهیه برنامه ای مدون جهت انجام دوره ای مطالعات نیازسنجی کاربران ضروری است. 

پژوهش حاضر با هدف شناسایی الزامات فنی حفاظت از کپی رایت منابع اطلاعاتی در سامانه های اطلاعاتی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و سپس ارزیابی آنها انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است به این دلیل که شناسایی الزامات فنی می تواند به بهبود حفاظت از حقوق پدیدآورندگان در سامانه ها کمک کند. برای گردآوری داده ها از رویکرد کیفی استفاده شده و روش تحلیل اسنادی، تحلیل مضمون و فن دلفی فازی به کار رفته است. جامعه پژوهش شامل سامانه های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و تعداد 21 نفر (10 نفر در مصاحبه و 11 نفر در پنل دلفی) از متخصصان حوزه کتابخانه های دیجیتال، فناوری اطلاعات و سامانه های اطلاعاتی برای شرکت در مصاحبه و پنل دلفی هستند. سامانه های موردمطالعه عبارتند از: سامانه منابع دیجیتال، شبکه کتابخانه های کشور، شبکه مراکز اسناد کشور، بانک نشریات ایران، فهرستگان نسخ خطی، سنا (سامانه نشریات ایران)، سامانه نشریات علمی ایران. برای تحلیل داده ها از کدگذاری و مقوله بندی مفاهیم در قالب کدگذاری باز برای تحلیل اسنادی و تحلیل مضمون استفاده شد. تحلیل کیفی داده ها با روش تحلیل مضمون به صورت دستی و با استفاده از نسخه 2020 نرم افزار مکس.کیو.دی.ای انجام شد. همچنین برای تحلیل شاخص ها در روش دلفی فازی، از پیمایش توصیفی استفاده شد و محاسبات با استفاده از اکسل صورت گرفت. برای نمایش و ترسیم بهتر شاخص ها، نرم افزار Tableau نسخه 2018 به کار رفته است. یافته ها با استفاده از روش تحلیل مضمون بیانگر شناسایی 70 شاخص الزامات فنی پیشگیرانه است. این شاخص ها در اختیار 11 خبره قرار گرفت و پس از دو دور انجام پنل دلفی فازی، توافق بر روی 69 شاخص که شامل 12 مولفه بودند، صورت گرفت. در نهایت شاخص "استفاده از آدوب ریدر و سایر ابزارها" از سیاهه وارسی حذف شد. استفاده از رویکرد مثلث سازی روش شناختی تاییدی بر اعتبار پژوهش است. یافته ها نشان می دهد، در سامانه های موردبررسی، اغلب شاخص های فنی مربوط به الزامات فنی پیشگیرانه استفاده نمی شود. امنیت شبکه؛ استانداردها و چارچوب ها؛ احراز هویت؛ ابزارهای خوانش دیجیتال؛ حفاظت دیجیتال؛ سیستم های پرداخت؛ فراداده حقوقی؛ کنترل دسترسی؛ کنترل کپی؛ مجوز؛ مخزن دیجیتال و نقل و انتقال، 12 مولفه الزامات فنی پیشگیرانه را شکل داده اند. همچنین یافته های پژوهش حاکی از آن است که سامانه های دیجیتالی و کتابشناختی از نظر بهره گیری از الزامات فنی پیشگیرانه برای رعایت کپی رایت نیز در سطح ضعیفی قرار دارند. نتایج این پژوهش استفاده از الزامات فنی از جمله: ریزدانگی، تدوین سیاست کپی رایت و استفاده از فراداده حقوقی، توسعه و روزآمدنگه داشتن سامانه ها و ارتباط و تعامل با شرکت پشتیبان نرم افزار، استاندارد متس و بهره گیری از مخزن دیجیتالی را در سامانه-های مورد مطالعه به منظور حفاظت از حقوق پدیدآورندگان و ذینفعان آثار پیشنهاد می دهد.

هدف: هدف پژوهش کنونی، شناسایی مخاطرات و تهدیدات فنی اثرگذار بر حق مؤلف منابع اطلاعاتی در سامانه های مورد مطالعه است.روش پژوهش: پژوهش کنونی از نظر هدف کاربردی است و برای گردآوری داده ها از رویکرد کیفی و روش های تحلیل اسنادی، تحلیل مضمون و دلفی فازی استفاده شد. برای کشف بهتر مفاهیم، با 6 نفر از متخصصان حوزه های سامانه های اطلاعاتی، حق مؤلف و کتابخانه های دیجیتالی مصاحبه انجام شد. در تحلیل مضمون برای کشف مضامین، کدگذاری از داده ها انجام شد. در روش دلفی فازی، پنل در دو دور انجام شد، 11 نفر خبره و متخصص انتخاب شدند. برای ترسیم داده ها، نسخه 2020 نرم افزار مکس.کیو.دی.ای و نرم افزار تبلو نسخه 2018 استفاده شد.یافته ها: خرابکاری عمدی کارکنان، پایین بودن منبع سرورها، بدافزارهای مختلف مانند ویروس ها، کرم ها و مانند آن، نداشتن پشتیبان از برنامه اصلی، نداشتن وبگاه آینه ای (امنیت شبکه)؛ ضعف و نقصان دی.آر.ام (DRM) در نسخه برداری و حفاظت طولانی مدت از آثار، روزآمد نبودن سامانه ها و مشکل در فضای ذخیره سازی (زیرساخت فنی)؛ دستکاری کردن یو آر ال (حفاظت دیجیتال)؛ استفاده نکردن از احراز هویت برای تمام بخش ها و صفحات محتوا (احراز هویت)؛ نبود کنترل کیفی محتواهای دیجیتالی و کم توجهی به مراحل آماده سازی شیء دیجیتالی (فرایند دیجیتال سازی) از جمله تهدیدات فنی اثرگذار در سامانه های مورد مطالعه محسوب می شوند.نتیجه گیری: تحلیل حاصل از ارزیابی سامانه ها در خصوص مخاطرات فنی تأثیرگذار بر حق مؤلف منابع اطلاعاتی در سامانه های مورد مطالعه نشان دهنده کمرنگ بودن توجه به پیشگیری از خطرات فنی پیرامون حفاظت از حقوق پدیدآورندگان و ذینفعان آثار در سامانه هاست. چرا که اقدامات قانونی و تصویب قوانین حق مؤلف تنها بخشی از حمایت های قانونی از پدیدآورندگان آثار را پوشش می دهد؛ بخشی دیگر، مربوط به اقدامات فنی و پیشگیری از تهدیدات فنی است که نبود آن ها نیز نقض حق مؤلف منابع اطلاعاتی در سامانه های اطلاعاتی را به همراه دارد.