تضمین کیفیت

هدف از این پژوهش ارائه چارچوب تحلیلی الگوی تضمین کیفیت سیستم آموزش تربیت بدنی و ورزش در مدارس کشور بود. روش تحقیق از نوع کیفی با رویکرد تحلیل سیستماتیک می باشد. جامعه آماری شامل دو بخش جامعه انسانی (اساتید مدیریت ورزشی، معاونین و کارشناسان وزارت آموزش و پرورش و معلمان تربیت بدنی) و جامعه اطلاعاتی بود. نمونه آماری به تعداد قابل کفایت بر مبنای اشباع نظری به صورت هدفمند و دردسترس نمونه گیری و نظرخواهی گردید (16 نفر و 30 سند). ابزارهای پژوهش شامل مطالعه کتابخانه ای نظام مند و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. روایی ابزار با استفاده از روش های روایی سنجی کیفی مطلوب ارزیابی شد (روایی محتوایی، ضریب کاپا). از روش کدگذاری و چارچوب بندی مفهومی برای تحلیل یافته ها استفاده گردید. چارچوب تحلیلی ارائه شده شامل سه بخش اصلی ورودی، فرایند و خروجی یا پیامد می باشد. بخش ورودی شامل اهداف، منابع، فرصت ها و ضرورت ها و فرایند شامل کیفیت مدیریت آموزش، کیفیت محیط آموزشی، کیفیت برنامه آموزشی، کیفیت امکانات آموزشی، کیفیت مدرس در فرایند تدریس، کیفیت مشارکت فراگیر، کیفیت تدریس و ارزشیابی مبتنی بر کیفیت می باشد. در نهایت پیامدهای سیستم شامل پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی می باشد. بنابراین می توان گفت که عوامل تعیین کننده در کیفیت بخشی آموزش درس تربیت-بدنی و ورزش در مدارس محدود به بخش خاصی مانند برنامه ریزی کیفیت آموزش، فرصت ها، ضرورت ها و یا فرایندها آن نیست بلکه در سر تا سر سیستم وجود دارد و هر بخش جهت اجرای الگوی تضمین کیفیت آموزش، نیازمند یک راهبرد خاصی می باشد.

هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل اعتبارسنجی به منظور تضمین کیفیت آموزش در مدارس متوسطه نظری بود. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی-استنتاجی بود. برای دسترسی به داده های غنی پس از تحلیل اسناد (7 سند داخلی و 17 سند خارجی مرتبط با کلید واژه های منتخب)، از مصاحبه با صاحبنظران استفاده شد. مشارکت کنندگان در پژوهش بر اساس رویکردی هدفمند و با استفاده از روش موارد مطلوب، از بین خبرگان تعلیم و تربیت، متخصصین اعتبارسنجی و مسئولان اجرایی آموزش و پرورش برگزیده شدند. اشباع نظری به عنوان شاخص کفایت داده ها پس از مصاحبه عمیق با 35 نفر از مشارکت کنندگان، حاصل شد. برای گردآوری داده ها از تحلیل اسناد، مصاحبه عمیق و با رویکرد نیمه ساختاریافته بهره گرفته شد. برای اطمینان از صحت و استحکام داده ها ضمن انجام دقیق مصاحبه ها توسط پژوهشگر، فایل متنی مصاحبه ها تهیه و توسط مشارکت کنندگان، تایید شد. همچنین کدهای استخراج شده، مقوله بندی ها و نام گذاری آنها توسط مشارکت کنندگان و همتایان مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد مدل اعتبارسنجی مدارس متوسطه نظری دارای 7 عامل (ساختار سازمانی، ساختارفیزیکی، عوامل فردی معلم (کادر اداری و آموزشی)، عوامل فردی دانش آموزی، عوامل سیاسی، عوامل فرهنگی و هسته فنی تدریس و یادگیری) می باشد و 60 ملاک و 266 نشانگر متناسب با ویژگی های مدارس متوسطه نظری برای عوامل هفتگانه فوق شناسایی شد و نهایتاً مدل پیشنهادی اعتبارسنجی مدارس متوسطه نظری معرفی گردید. واژگان کلیدی: اعتبارسنجی، تضمین کیفیت، مدارس متوسطه، تحلیل محتوا، فرهنگ

هدف از این پژوهش، شناسایی درک و تفسیرهای خبرگان، مدیران و دانشجویان از تضمین کیفیت روش آموزش و آماده سازی دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان است. بدین منظور، مطالعه کیفی با رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. 11 صاحب نظر، 9 نفر از مدیران و 8 نفر از دانشجویان خبره به روش نمونه گیری هدفمند از نوع بیشینه تغییرات انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه بدون ساختار بهره گرفته شد. پس از کدگذاری های پژوهشگر، بررسی روایی و پایایی انجام شد. میزان پایایی کدگذاری مجدد 0.90 به دست آمد. برای شناسایی مضامین و مقوله های تضمین کیفیت آموزش و آماده سازی دانشجومعلمان از روش تحلیل مضمون استفاده شد. در نهایت، 6 مؤلفه به عنوان درک افراد از تضمین کیفیت آموزش و آماده سازی دانشجومعلمان شناسایی شد که عبارت اند از پایش و بهبود مستمر، دستیابی به اهداف و استانداردها، به روز رسانی اهداف و استانداردها، شایستگی حرفه ای معلمی، نتایج و پاسخگویی.

تحولات چند دهه اخیر نشان می دهد به دلیل کاهش هزینه های زمانی و مالی و همچنین افزایش بهره وری، لازم است کیفیت اجزا و سامانه های موجود در سازمان ها بهبود یابند. سامانه های اطلاعاتی نیز شامل همین قواعد می شوند و برای افزایش بهره وری، رضایت کاربران و سرعت بخشی به اجزای آن، ضروری است در مراحل مختلف به جنبه های کیفی آنها توجه ویژه ای شود. در تحقیق پیش رو تلاش شده است برای سامانه های اطلاعاتی گردآوری و ثبت، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات پایان نامه ها / رساله های دانش آموختگان داخل کشور، نظامی به منظور تضمین کیفیت پایه ریزی و اجرا شود که کلیه اجزا و مراحل سامانه اطلاعاتی را از جمع آوری، ثبت و ورود داده ها تا نمایه سازی و اشاعه اطلاعات دربرمی گیرد. این نظام بر اساس رویکرد بهبود مستمر در چرخه دمینگ، سازوکارها و فرایندهای سامانه اطلاعاتی خود را به شکلی تغییر و تحول می دهد که هرگونه توسعه و پیشرفت در سامانه با مد نظر قرار دادن استانداردهای موجود برای سامانه های اطلاعاتی و در نظر گرفتن جنبه ها و مسائل کیفی صورت پذیرد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های مدیریت استراتژیک آموزش های فنی و حرفه ای به منظور اعمال مدیریت استراتژیک بهینه در تقابل و سازگاری با محیط است. پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش اجرا توصیفی پیمایشی مقطعی و از نظر داده ها، آمیخته ( کیفی و کمی) است. در بخش مطالعه کتابخانه ای 28 منبع معتبر بر اساس اشباع نظری نمونه گیری شد و مولفه های استراتژیک آموزش فنی و حرفه ای براساس گرندد تئوری 12 مولفه و 35 زیرمولفه شناسایی و برای مدیریت استراتژیک به طور عام 6 مولفه و 22 زیرمولفه شامل کاوش مفهومی، پویش محیطی، استراتژی سازی، پیاده سازی و ارزشیابی دستاوردها و راهبری و پایش استراتژیک شناسایی شد. یافته های پژوهش شامل اشتغال؛ جذابیت آموزشی ؛ تقاضا محوری؛ شناسایی تغییرات شغلی؛ پژوهش محوری؛ انعطاف پذیری؛ مدرن سازی؛ اقتصاد آموزشی؛ تقویت یاران آموزشی؛ بهبود نظام سنجش؛ تضمین کیفیت (توسعه حرفه ای مربیان، نظام صلاحیت حرفه ای مربیان، آموزش مبتنی بر شایستگی، برنامه درسی مبتنی بر صلاحیت حرفه ای، اعتبار بخشی موسسات و رتبه بندی، استاندارد های مدیریت آموزش، مشاوره و هدایت آموزشی و شغلی) می باشد. با انجام مصاحبه نیمه ساختارمند شامل 6 پرسش الزامی و یک پرسش اختیاری با 10 نفر از خبرگان، نسبت به پیونددهی و سازماندهی مولفه ها به منظور تدوین مدل کیفی نهایی و اعتبارسنجی آن اقدام شد و درجه تناسب مدل 95 درصد بدست آمد و پیشنهاداتی ارائه شد که مدیران می توانند مدیریت استراتژیک را در سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با موفقیت اعمال نمایند.

پژوهش حاضر باهدف شناسایی و دریافت نقش تطبیق معیارهای تضمین کیفیت و اعتبار دهی در تولید دانش در پوهنتون های دولتی افغانستان انجام شد. تحقیق از نوع کاربردی و روش آن از نوع پیمایشی می باشد، جامعه آماری موردنظر اساتید پوهنتون های دولتی افغانستان و تعداد نمونه ها 79 استاد بر حال پوهنتون های دولتی افغانستان می باشد. پرسشنامه ها به صورت آنلاین توسط اساتید از پوهنتون های مختلف تکمیل گردیده است، که از آن جمله به تعداد 1 تن استاد با رتبه پوهندوی، 8 تن استاد پوهنمل 42 تن استاد پوهنیار، 22 تن استاد نامزد پوهنیار و 6 تن از استادان به رتبه پوهیالی در این تحقیق اشتراک نمودند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22، آزمون الفای کرونباخ برای دریافتن پایایی پرسشنامه و برای دانستن رابطه بین متغیرها آزمون همبستگی تاوی-بی کندال انجام یافته است. یافته های تحقیق نشان داد که تطبیق و آگهی پلان عملیاتی مطابق پلان استراتیژیک، توسعه و ارتقای کیفیت در نهادهای تحصیلی، ظواهر فزیکی خوب و قناعت بخش و موجودیت آمریت تضمین کیفیت در نهادهای تحصیلی باعث تطبیق معیارهای تضمین کیفیت و اعتبار دهی شده و با تولید دانش در این نهادها ارتباط مثبت و معنی دار دارند.

هدف این پژوهش طراحی مدل مدیریت کیفیت نظام آموزش تربیت بدنی و ورزش در مدارس بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث ماهیت توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی استادان مدیریت ورزشی، معاونان و کارشناسان وزارت آموزش و پرورش و معلمان تربیت بدنی و ورزش بودند و نمونه آماری به صورت در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و روایی صوری پرسشنامه توسط صاحب نظران (14 نفر)، تأیید شد. همچنین پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (99/0) و پایایی ترکیبی محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها و بررسی برازش مدل از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار PLS3-SPSS24 استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه ریزی کیفیت آموزش اثر معنا داری بر فرایند برنامه آموزشی (31/62) دارد، اما بر نتایج (20/1) آن به طور مستقیم اثر ندارد. همچنین متغیر فرایند به طور مستقیم اثر معنا داری بر نتایج برنامه آموزشی دارد (05/11). نتایج فرضیه میانجی نیز حاکی از این بود که برنامه ریزی کیفیت آموزشی بر نتایج آن از طریق متغیر میانجی فرایندها اثر معناداری دارد (13/11). بنابراین می توان گفت که با استفاده از رویکرد سیستمی (توجه به ورودی ها؛ فرایندها و خروجی های سیستم) به منظور ارتقای تضمین کیفیت آموزش درس تربیت بدنی و ورزش گام برداشت و تمام این فرایندها را به صورت سیستم یکپارچه و مرتبط در نظر گرفت تا بتوان به نتایج مطلوبی در این زمینه دست یافت.

هدف این پژوهش، ارائه الگوی تضمین کیفیت آماده سازی دانشجو- معلمان در نظام تربیت معلم بود. برای این منظور، از روش پژوهش آمیخته اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی از رویکرد نظریه برخاسته از داده ها استفاده شد. با کاربرد روش نمونه گیری هدفمند، 28 نفر از افرادی که با هدف پژوهش همخوانی بیشتری داشتند انتخاب شدند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با آنان صورت گرفت. با کاربرد شیوه تحلیل مضمون، در بخش اول 20 مؤلفه اصلی تضمین کیفیت استخراج شدند که عبارت بودند از: سیمای معلمی، جذب دانشجو، سیستم تربیت، مدیران، اعضای هیئت علمی، کارکنان، ساختار، فرهنگ سازمانی، نظارت و ارزیابی سیستم، قوانین و مقررات، برنامه رسمی، برنامه غیررسمی، برنامه کارورزی، فرایند مربیگری، فرایند آموزش، فرایند ارزشیابی، تسهیل گرهای یادگیری، مربیگری نومعلمی، سنجش پیامدهای یادگیری و حمایت حرفه ای نومعلمان. به منظور اعتباربخشی به الگوی تضمین کیفیت، از دو روش کمی (پرسشنامه) و کیفی (تشکیل گروه کانونی) بهره گرفته شد و الگو به صورت مفروض ارائه شد. در بخش کمی، با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 745 نفر از اعضای هیئت علمی، مدیران عالی و میانی و دانشجویان انتخاب شدند. با توجه به مؤلفه ها و زیرمؤلفه ها، پرسشنام ه ای مشتمل بر 159 گویه تدوین شد که پایایی آن با اجرای مقدماتی و به روش آلفای کرونباخ 0/94 به دست آمد. تحلیل عاملی مرتبه دوم حاکی از آن بود که زیرمؤلفه های هر یک از مؤلفه ها به طور معناداری مؤلفه ها را پیش بینی می کنند و الگوی ارائه شده از اعتبار لازم برای هدف پژوهش برخوردار است.

پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش اجرا توصیفی پیمایشی مقطعی و از نظر داده ها کمی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته شامل 6 مولفه و 35 زیر مولفه ( 105 گویه با طیف 5 گانه لیکرت) با شاخص روایی محتوایی CVI گویه ها و مولفه ها به میزان 0.9 و ضریب آلفای کرونباخ به میزان 0.969 تدوین و اعتبار بخشی شد. جامعه آماری شامل 31 استان به عنوان خوشه های طبیعی در نظرگرفته شد که 10 خوشه با استفاده از قرعه کشی به صورت تصادفی انتخاب شد که شامل تمامی مدیران سازمانی مدیران ارشد، میانی و پایه ( مدیرکل، معاونین مدیرکل و روسای ادارات و روسای مراکز آموزشی) به تعداد 379 نفر بود. یافته های پژوهش شامل اشتغال (اشتغال پذیری، کارآفرینی، نوآوری و خلاقیت)، جذابیت آموزشی (تنوع مخاطبین، بهبود دسترسی، افزایش کشش و جاذبه)، یادگیری مادام العمر (ارتقای مهارت شاغلین، توانمند سازی افراد)، شناسایی تغییرات شغلی (تغییرات مشاغل، تغییرات فناوری، تغییرات مهارتی)، تقویت یاران آموزشی (توسعه بخش خصوصی، مشوق های مالی و حمایتی)، تضمین کیفیت (توسعه حرفه ای مربیان، نظام صلاحیت حرفه ای مربیان، آموزش مبتنی بر شایستگی، برنامه درسی مبتنی بر صلاحیت حرفه ای، اعتبار بخشی موسسات و رتبه بندی، استاندارد های مدیریت آموزش، مشاوره و هدایت آموزشی و شغلی) به عنوان مولفه های سازنده مدل مدیریت استراتزیک بود که با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم برازش مدل در 6 مولفه و 20 زیر مولفه تدوین شد. درجه تناسب مدل به میزان 0.91 می باشد.

هدف پژوهشحاضر ارائه ی الگوی تضمینکیفیت یادگیری الکترونیکی در مراکز آموزش عالی ایران است. در این راستا از روش تحقیق کیفی نظریه برخاسته از داده ها سود جسته شده است. جامعه ی آماری پژوهشحاضر مدیران مراکز یادگیری الکترونیکی، اعضاء هیأت علمی، خبرگان موضوع یادگیریالکترونیکی، خبرگان کیفیت در آموزش عالی و سیاستگذاران، بودند که تعداد 16 نفر از میان آن ها به صورت هدفمند جهت انجام مصاحبه عمیق انتخاب شدند و مصاحبه ها تا آن جا ادامه یافت که داده ها به اشباع نظری رسیدند. روایی یافته ها با روش های تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار، مشارکتی بودن پژوهش و انعکاس پذیری پژوهشگر، تضمین شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. نتایج گویای آنست که 173 گزاره مفهومی اولیه با 35 مقوله فرعی و 15 گزاره مقوله ای اصلی در قالب ابعاد 6 گانه مدل پارادایمی شامل: شرایط علّی (3 مقوله)؛ پدیده اصلی (کیفیت یادگیری)؛ راهبرد (3 مقوله)؛ زمینه (2 مقوله)؛ شرایط محیطی (3 مقوله)؛ پیامد (3 مقوله)، شناسایی و روابط بین آن ها در قالب مدل پارادایمی ترسیم و ارائه شد.

تضمین کیفیت کالا، تعهد دادن عرضه کننده یا شخص ثالث به وجود وصف یا اوصاف مطلوبی در کالای مصرفی در مدت زمان معین برای مصرف کننده است. فسخ برهم زدن قراراد از جانب یک طرف قرارداد بعد از انعقاد قرارداد است. فسخ قرارداد به دلایل قانونی یا توسط تضمین گیرنده رابطه حقوقی میان دو طرف را زائل می کند و آن دو دیگر تعهد و مسؤولیتی نسبت به هم نخواهند داشت. فسخ قرارداد در تضمین کیفیت کالا به عنوان ضمانت اجرا و جبران خسارت متعهد له کارایی لازم را برای تضمین گیرنده به دنبال دارد. در نظام حقوقی اروپا و گاهی در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران، حق فسخ قرارداد در تضمین کیفیت کالا به سبب عواملی مانند عدم انطباق اساسی در کالای جزئی، علم تضمین گیرنده به عدم اجرای اساسی قرارداد توسط تضمین کننده، تأخیر تضمین کننده در اجرای تعهدات خویش، اشتباه تضمین گیرنده، بی دقتی تضمین کننده در اظهارات، تدلیس تضمین کننده نسبت به تضمین گیرنده، عدم رؤیت کالا توسط تضمین گیرنده و اقدام نکردن عرضه کننده به تضمین برای مصرف کننده ایجاد می شود. در صورت تحقق حق فسخ قرارداد برای تضمین گیرنده، باید در مدت زمان قانونی و عرفی اخطاریه فسخ را به طرف مقابل اعلام نماید. خودداری تضمین گیرنده از فسخ در این مدت با وجود علم به آن از نگاه عقلاء و عرف به منزله انصراف از حق و مسقط حق است. در کالای بسیط و جزئی که قابلیت تعمیر یا تعویض وجود ندارد امکان فسخ بخشی از قرارداد برای تضمین گیرنده وجود دارد.

هدف این مطالعه ارزیابی درونی گروه مهندسی الکترونیک دانشگاه شهید بهشتی بود و کوشش شد تا با رویکردی سیستمی وضعیت مؤلفه های عمده و اصلی دروندادی، فرایندی و بروندادی گروه مشخص، نکات قوت و ضعف گروه شناسایی و در نهایت، پیشنهادهایی برای بهبود و ارتقای کیفیت گروه ارائه شود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و هدف آن در زمره تحقیقات کاربردی است؛ جامعه آماری مورد مطالعه مدیرگروه، اعضای هیئت علمی، دانشجویان (کارشناسی و تحصیلات تکمیلی)، دانش آموختگان، مسئولان کتابخانه، رئیس دانشکده و معاونان آموزشی و پژوهشی دانشکده برق و کامپیوتر بوده اند که از این میان، مدیر گروه، اعضای هیئت علمی، مسئولان کتابخانه، رئیس دانشکده، معاونان آموزشی و پژوهشی به طور کامل و از بین دانشجویان کارشناسی 103 نفر، دانشجویان تحصیلات تکمیلی 38 نفر و دانش آموختگان 112 نفر با استفاده از جدول مورگان و به روش تصادفی نسبی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات و داده های لازم از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه سازمان یافته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل واریانس یکراهه و آزمون شفه) استفاده شد. با توجه به نتایج ارزیابی امتیاز نشانگرهای دروندادی گروه مهندسی الکترونیک 92/1، نشانگرهای فرایندی گروه مهندسی الکترونیک 16/2 و نشانگرهای بروندادی گروه مهندسی الکترونیک 86/1 بوده است. به طور کلی، در جمع بندی وضعیت گروه در تمام عوامل مورد بررسی در سطح نسبتاً مطلوب و مشابهی قرار گرفت که حکایت از ضرورت تلاش و فعالیت بیشتر اعضای گروه و مسئولان ذی ربط در تمام عوامل مورد بررسی دارد که از آن جمله می توان به جذب اعضای هیئت علمی با تجربه، به کارگیری روشهای تدریس متنوع و متناسب با برنامه های درسی در فرایند یادهی و یادگیری، هماهنگ کردن موضوعات درسی با نیازهای فرد و جامعه، ایجاد انجمن دانش آموختگان و افزایش کمّی و کیفی امکانات آموزشی و پژوهشی  اشاره کرد.

در دو دهه گذشته توجه به کیفیت آموزش مهندسی در نتیجه عواملی از قبیل تحرک پذیری سریع، محیط کاری چند فرهنگی، بین المللی و جهانی شدن آموزش مهندسی، افزایش تعداد دانشجویان و دانش آموختگان مهندسی و گسترش آموزش از راه دور و یادگیری الکترونیکی افزایش یافته است و به تدوین استانداردها و معیارهای حرفه ای در سطح جهانی برای تضمین کیفیت برنامه های آموزش مهندسی منجر شده است. از آنجا که طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه های آموزش مهندسی بر اساس معیارها و ترازهای منطقه ای و بین المللی جنبه ای مهم از تضمین کیفیت آموزش مهندسی به شمار می رود، استفاده از این پارامترها در برنامه های آموزش مهندسی موجب اطمینان دولت و صنعت به دانش و مهارتهای مورد نیاز دانش آموختگان مهندسی می شود. هدف این مقاله تعیین استانداردهای تضمین کیفیت آموزش مهندسی در کشور ایران با رویکردی جهانی است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است و در آن از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. سه مدل جهانی در خصوص تضمین کیفیت و اعتباربخشی برنامه های آموزش مهندسی بررسی و تحلیل شدند که وجوه مشترک معیارها و الزامات آنها در قالب هشت دسته استاندارد شامل هدفها و نتایج برنامه، برنامه درسی، هیئت علمی، منابع مالی و خدمات پشتیبانی، فضا و امکانات آموزشی، فرایند تدریس و یادگیری، دانشجویان و سنجش و ارزشیابی مشخص شد. این استانداردها می توانند چارچوبی برای تضمین کیفیت و اعتباربخشی برنامه های آموزش مهندسی در کشور ایران را فراهم سازند، به نحوی که بتوان به ارائه آموزش مهندسی با کیفیت در سطح ملی و فراملی اقدام کرد.

  هدف اصلی این پژوهش واکاوی نقش اعتباربخشی در فرایند تضمین کیفیت در آموزش مهندسی است. اعتباربخشی برنامه های دانشگاهی فرایندی است که مجموعه های حرفه ای به منظور بررسی وجود برخی معیارهای بین المللی در آنها انجام می دهند. این فرایند حفظ و تداوم استانداردها، هماهنگی میان مؤسسات گوناگون علمی و معیارهای یکسان درباره نتایح یادگیری و تربیت دانش آموختگان با استانداردهای بالای مهارتی را تضمین می کند. روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی است و پس از بررسی تاریخچه پیدایش برنامه های تضمین کیفیت بیرونی و انواع مختلف آنها، موضوع اعتباربخشی و نقش آن در کیفیت آموزش عالی و به طور ویژه آموزش مهندسی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان دادند که برنامه های تضمین کیفیت، کانون توجه خود را از محتوای برنامه ها به یادگیری دانشجویان و از مقیاسهای برونداد به پیامد تغییر داده اند. همچنین اعتباربخشی بر ارزشهای اساسی نظیر مأموریت، استقلال و آزادی دانشگاهی مؤسسات آموزش عالی مبتنی است و به تضمین کیفیت آستانه ای و بهبود آن منجر می شود و منبعی قابل اعتماد از کیفیت برای دانشجویان و جامعه به شمار می رود. بررسی اعتباربخشی در آموزش مهندسی نیز نشان داد که این فرایند بر استانداردهایی چون معیارهای دانشگاهی و مؤسسه ای و اخلاق مهندسی استوار است. در این میان، معیارهایی مانند دانشجویان، هدفهای آموزشی، بروندادهای مورد انتظار از دانشجویان، بهبود مداوم، برنامه درسی، اعضای هیئت علمی، امکانات و تسهیلات، حمایت مؤسسه ای، رهبری اخلاقی، اخلاق مشهود و رفتار اخلاقی، جایگاه ویژه ای در برنامه های اعتباربخشی و تضمین کیفیت آموزش مهندسی دارند.

هر برنامه آموزش مهندسی باید علاوه بر اهداف تعریف شده، سیستمی برای ارزیابی میزان دستیابی به این اهداف داشته باشد تا بتواند میزان آمادگی دانش آموختگان خود را برای مواجه با واقعیت های دنیای کار ارزیابی کند. در کشور ما با وجود افزایش بی سابقه تعداد مراکز آموزشی و تنوع برنامه های درسی در طی دو دهه گذشته، توجه مشابهی به ارزیابی برنامه های آموزشی و محصولات آنها؛ یعنی دانش آموختگان صورت نگرفته است. به منظور آگاهی از کاستی های آموزش مهندسی ، یک نظر خواهی به وسیله پرسشنامه از دانشجویان و استادان معدن کشور به عمل آمد. نتایج این بررسی جای خالی یک سیستم مؤثر ارزیابی کیفیت آموزش را بیش از پیش روشن ساخت. به نظر می رسد که پیاده کردن سیستم تضمین کیفیت آموزش مهندسی در ایران، به گونه ای که در کشورهای پیشرفته رایج است، در کوتاه مدت امکان پذیر نباشد. در غیاب یک سیستم مستقل ملی به منظور ارزیابی میزان موفقیت برنامه های آموزشی، دانشگاه ها و گروههای آموزشی باید رأساً روشی را برای ارزیابی مستمر عملکرد خود به اجرا گذارند. در مقاله حاضر با الگو قراردادن آموزش مهندسی معدن در ایران و پنج کشور نمونه دیگر، ضمن مشخص کردن اهداف عام آموزش مهندسی، الگویی برای ارزیابی کیفیت آموزش مهندسی ارائه شده است.

تضمین کیفیت کالا به لحاظ منشأ الزام بر دو قسم: اجباری و اختیاری است. مقررات تضمین اجباری از قواعد آمره بوده و امکان تخطی از آن ها و توافق برخلاف آن ها وجود ندارد. مقررات تضمین اختیاری از قواعد تکمیلی بوده و طبق اصل حاکمیت اراده و اصل آزادی قراردادی، امکان تخطی از آن ها و توافق برخلاف آن ها وجود دارد. تضمین کیفیت کالا به لحاظ قالب تضمین بر دو قسم: تعهد یک طرفه و تعهد دوطرفه است. در تعهد یک طرفه تضمین کننده تعهداتی را بر خودش به نفع مصرف کننده تحمیل می کند و مصرف کننده هیچ انتظاری ندارد. این قسم در دو شکل ایقاع و شرط ابتدایی تحقق می یابد که در هر دو شکل نیاز به قبول مصرف کننده ندارد. همه فقهای امامیه، حقوق دانان ایرانی و حقوق اتحادیه اروپا تعهد یک جانبه در قالب ایقاع را لازم و الزام آور برشمرند. هرچند برخی فقهای امامیه الزام آور بودن شرط ابتدایی را نپذیرفتند؛ ولی فقهای دیگر امامیه، همه حقوق دانان ایرانی و حقوق اتحادیه اروپا تعهد یک جانبه در قالب شرط ابتدایی را الزام آور شمرده اند. تعهد دوجانبه تضمین کیفیت کالا به لحاظ محل درج تضمین بر دو نوع: تضمین در ضمن قرارداد و تضمین در قرارداد مستقل است. در هر دو نوع اصل تضمین یک قرارداد جدای از قرارداد اول است و مشابه آن باعنوان ضمان عرفی وجود دارد. تعهد دوسویه تضمین کیفیت کالا به لحاظ شخص تضمین کننده بر دو نوع: تضمین عرضه کننده و تضمین شخص ثالث است. تعهد دوطرفه تضمین کیفیت کالا الزام آور است که با انحلال یا بطلان قرارداد رفع می شود. تضمین کیفیت کالا به لحاظ مفاد تضمین بر دو قسم: تضمین عملکرد بالا و تضمین دوام کیفیت است که هردو عقلایی و مورد انتظار بسیاری از خریداران هستند؛ ولی امکان تفکیک میان آن دو در قرارداد تضمین کیفیت کالا وجود دارد.

هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به الگوی تضمین کیفیت برنامه ریزی آموزشی دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش، کیفی و روش آن نظریه برخاسته از داده ها و طرح نوخاسته گلیزر می باشد. مشارکت کنندگان تحقیق شامل ۹ نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه و ۶ نفر از مدیران عالی دانشگاه فرهنگیان مرتبط با مدیریت و برنامه ریزی آموزشی و تضمین کیفیت بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون دپوی و گیلتین و با کاربرد نرم افزار MAXQDA استفاده شد. درباره مولفه های تضمین کیفیت، ۴۰ کد باز شناسایی شدند که در نهایت ۸ مقوله اصلی به دست آمد که عبارتند از برنامه درسی، برنامه غیر درسی، کارورزی، مربی گری و منتورینگ، موقعیت و فرایند یاددهی-یادگیری، استاد راهنمای کارورزی، الگوی نقش و معلم راهنما. در زمینه سیاست ها و اقدامات ۱۰۷ کد باز و ۲۲ مقوله شناسایی شدند. پس از شناسایی مقوله های اصلی، گروه کانونی متشکل از سه نفر صاحب نظر در زمینه برنامه درسی، دو نفر صاحب نظر در زمینه مدیریت آموزشی و آموزش عالی و پژوهشگر برای دستیابی به الگو تشکیل شد. برای انتخاب افراد نمونه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. در نهایت الگوی تضمین کیفیت برنامه ریزی آموزشی طراحی و تدوین شد.

ارزشیابی و تضمین کیفیت، از جمله مؤثرترین تدابیری است که می تواند نقش تسهیل کنندگی در کیفیت بخشی آموزش عالی ایفا کند. هدف از این پژوهش، بررسی نظام آموزش های کاربردی (اعم از دانشگاه های علمی-کاربردی و فنی و حرفه ای) و بهبود، ارتقاء کیفیت و ارزشیابی و تضمین کیفیت این نوع آموزش هاست. بدین منظور، نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش های کاربردی کشورهای آمریکا، فنلاند، هلند، آفریقای جنوبی، امارات متحده عربی و استرالیا به عنوان نمونه هایی هدفمند و مطلوب از 5 قاره جهان مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از مؤلفه های بررسی شده در این کشورها، پیشنهادهایی برای ارتقاء و بهبود آموزش های کاربردی در ایران ارائه شده است. روش پژوهش مورد استفاده در این تحقیق، روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و بررسی تطبیقی است. فرایند ارزیابی درونی در نظام آموزش های کاربردی ایران به طور مستمر نبوده و نیازمند تعیین یک چرخه زمانی مشخص به منظور تکرار فرایند اعتبارسنجی و استفاده از نتایج به دست آمده از اجرای فرایند مذکور است.

هدف: هدف از اجرای این پژوهش، ارائه الگوی نقش اعتبارسنجی آموزش عالی در جهت بین المللی شدن بوده است. روش پژوهش: روش پژوهش کیفی بوده و 20 خبره دانشگاهی به صورت هدفمند و زنجیره ای، انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، کدها، مفاهیم و مقوله های الگوی اعتبارسنجی آموزش عالی با روش نظریه برخاسته از داده ها (گراندد تئوری) شناسایی شدند. یافته ها: یافته ها نشان دهنده آن بود که بر اساس میزان تشابه مفهومی کدها، 101 کد استخراج و با توجه به وجه اشتراک آنها در قالب 62 خوشه مفهومی و 28 کد محوری دسته بندی شدند و درنهایت الگوی اعتبارسنجی آموزش عالی در جهت بین المللی شدن طراحی شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 20 صاحب نظر، الگویی مشتمل بر 3 شرط علی و 9 عامل مداخله گر ارائه شد. پدیده اصلی آن نیز تضمین کیفیت، هم هدف و هم وسیله کشف شد که تحت تأثیر 5 شرایط محیطی ناپایداری سیاسی، اقتصاد دولتی، سرمایه اجتماعی، اجتناب از عدم قطعیت و زمینه های فرهنگی فردگرا قرار داشت. به منظور نیل به پیامدهایی که در دو گروه ملی و فرا ملی حاصل می شدند اتخاذ راهبردهایی در سطح دانشگاه و همچنین دولت و سیاست گذاران ضروری به نظر رسید.

هدف: بین المللی شدن آموزش عالی فواید مثبت زیادی برای آموزش عالی دارد، اما چالش های جدی مرتبط با این پدیده چندوجهی و رو به رشد نیز قابل توجه است و بررسی عمیق تر در این حوزه ضروری است تا سیاست های بین المللی شدن،دانشگاه ها را از اهداف علمی و اصلی خود منحرف ننماید.روش پژوهش: در این پژوهش از روش بررسی و تحلیل اسنادی استفاده شده است.یافته ها: بر این اساس اهداف و رویه های بین المللی سازی آموزش عالی تبیین و به بررسی فرصت ها و تهدیدهای آن پرداخته شده است.نتیجه گیری: تحقق اثربخش و کارای پدیده بین المللی شدن آموزش عالی و منتفع شدن نظام های دانشگاهی از آن مستلزم برنامه ریزی و تدوین نقشه راه و  نیز طراحی سازوکارهای ارزیابی مستمر می باشد.