سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی

پژوهش های اخیر نشان می دهد داده بعنوان یکی از ارزشمندترین منابع هر سازمان شناخته می شود. ازسوی دیگر امروزه داده های علم و فناوری در رشد و توسعه هر کشور به پایه و عنصری کلیدی تبدیل شده است. سامانه گنج نقشی کلیدی در اشاعه علم و فناوری در کشور و ارائه خدمات به پژوهشگران در راستای انجام پژوهش های اثربخش و کارا برعهده دارد. بر این اساس، کیفیت عملکرد این سامانه یکی از عوامل تاثیرگذار در این ماموریت محسوب می گردد. از سوی دیگر، بخش عمده مشکلات کیفی مشاهده شده در حوزه اشاعه اطلاعات از سوی این سامانه، بصورت ریشه ای به خروجی سامانه دیگری با عنوان سامانه ثبت برمی گردد که در مرحله آغازین کلان فرایند ثبت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات قرار دارد. تعیین وضعیت (یا سطح کیفیت) مطلوب در هر فیلد از فراداده از جنبه های کیفی مختلف مانند دقت، صحت، نامتناقض بودن، کامل بودن و ... یکی از حیاتی ترین اقدامات در حوزه کیفیت سامانه ثبت به حساب می آید. در پژوهش حاضر پس از بررسی مدل های استاندارد مدیریت کیفیت داده، چارچوبی جامع بمنظور تعیین ابعاد کیفیت سامانه ثبت ایجاد شد. مدل مدیریت کیفیت جامع داده ( TDQM ) بعنوان یکی از پرکاربردترین مدل های کیفیت داده بمنظور ارزیابی اجزاء سامانه از چهاربعد اصلی ذاتی، دسترس پذیری، زمینه ای و نمایشگری انتخاب شد. سپس در قالب طرح کیفیت سامانه ثبت عوامل کلیدی در کنترل کیفیت سامانه ثبت تعیین خواهد شد. طرح کیفیت داده ارائه شده پس از اعتبارسنجی توسط کارگروه خبرگان بعنوان مرجع تعیین عدم انطباق های آتی داده ها قرار گرفت. در انتهای پژوهش حاضر اقدامات کاربردی بمنظور ارتقاء کیفیت این سامانه نیز ارائه شد .

تحولات چند دهه اخیر نشان می دهد به دلیل کاهش هزینه های زمانی و مالی و همچنین افزایش بهره وری، لازم است کیفیت اجزا و سامانه های موجود در سازمان ها بهبود یابند. سامانه های اطلاعاتی نیز شامل همین قواعد می شوند و برای افزایش بهره وری، رضایت کاربران و سرعت بخشی به اجزای آن، ضروری است در مراحل مختلف به جنبه های کیفی آنها توجه ویژه ای شود. در تحقیق پیش رو تلاش شده است برای سامانه های اطلاعاتی گردآوری و ثبت، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات پایان نامه ها / رساله های دانش آموختگان داخل کشور، نظامی به منظور تضمین کیفیت پایه ریزی و اجرا شود که کلیه اجزا و مراحل سامانه اطلاعاتی را از جمع آوری، ثبت و ورود داده ها تا نمایه سازی و اشاعه اطلاعات دربرمی گیرد. این نظام بر اساس رویکرد بهبود مستمر در چرخه دمینگ، سازوکارها و فرایندهای سامانه اطلاعاتی خود را به شکلی تغییر و تحول می دهد که هرگونه توسعه و پیشرفت در سامانه با مد نظر قرار دادن استانداردهای موجود برای سامانه های اطلاعاتی و در نظر گرفتن جنبه ها و مسائل کیفی صورت پذیرد.