اقدام پژوهی

بدون شک سفر کردن به بیابان، کوهستان و دریا برای گردش یا تحقیق علمی نیازمند به آموزش و فراگیری مهارت های مختلفی است؛ که در این میان شناختن و فراگرفتن مهارت های جهت یابی برای مسافران و گردشگران یکی از ضروریاتِ سفر است. اگر نگوییم انسان از سرآغاز زندگی نیازمند دانستن مهارت جهت یابی بوده اما می توان اذعان داشت که از گذشته های بسیار دور تاکنون، انسان ها در سفرهای خود از مهارت جهت یابی استفاده کرده اند. با گسترش علم و فناوری در چند دهه اخیر همانطور که ابزارهای مختلف جهت یابی یکی پس از دیگری بوجود آمده اند؛ در سطوح مختلف نیاز به آموزش این مهارت هم افزایش یافته است. در دوره ابتدایی به منظور آشنایی دانش آموزان با مهارت جهت یابی در کتاب جغرافیا مواردی از آموزش مهارت جهت یابی آورده شده است. از آنجایی که در سنوات گذشته این مهارت به درستی به دانش آموزان آموزش داده نشده بود علاوه بر اینکه دانش آموزان این مهارت را به خوبی فرا نگرفته بودند در ابتدای سال تحصیلی متوجه شدم دانش آموزانم علاقه چندانی به فراگیری آن ندارند.لذا به منظور رفع این مشکل، بررسی علل بی انگیزگی دانش آموزانم نسبت به یادگیری این مهارت در قالب اقدام پژوهی در دستور کار بنده قرار گرفت. با بررسی های میدانی، مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه، با دانش آموزانم توانستم پاره ای از مشکلات را شناسایی کرده و به رفع آنها اقدام کنم.

یکی ازحوزه های تلاش برای جبران شکافِ بعد از رنسانس میان سازه و معماری مبحث آموزش بوده است. نوشتارحاضر حوزه آموزش مکانیک سازه ها را در سطح مقدماتی و با تکیه بر جنبه های شناختی مورد توجه قرار می دهد. گزارش پیش رو، بخشی از نتایج یک اقدام پژوهی چهار ساله را گزارش می نماید که به قصد فهم و بهبود مسائل این حوزه انجام پذیرفته است. پرسشهای اصلی این نوشتار معطوف به چالشهای آموزش سازه در معماری برای نوآموزان، خطاهای شناختی آنها و مسیرهای محتمل برای بهبود آن هستند. یافته ها مسائل پایه ای را نشان می دهندکه برای دستیابی به یادگیری مناسب و عمیق، باید به رفع آنها توجه داشت. راهکارهایی نیز، در این مقاله برای بهبود این حوزه ارائه می گردند.

در این مقاله فرایند طراحی شهری به عنوان اصلی ترین مؤلفه ی چنته دانش طراحی شهری مورد بررسی قرار گرفته و مناسبت این فرایند با تحقق پروژه ها به لحاظ نظری تحلیل شده است. به این منظور فرایند طراحی شهری در بستر نظری رشته طراحی شهری به عنوان یک رشته ی آکادمیک مستقل تحلیل شده و مشکلات تحقق پذیری پروژه ها در قالب رابطه سه گانه تئوری، حرفه و اجرا مورد بحث قرار گرفته است. هدف مقاله دستیابی به روش شناسی مناسب برای مواجهه طراحی شهری با مشکلات مرتبط با تحقق پذیری پروژه هاست. این روش شناسی در چارچوب نظری مقاله ارائه شده است. چارچوب نظری مقاله مبتنی بر تبیینی جدید از فرایند طراحی شهری است که به منظور افزایش تحقق پذیری پروژه ها مطرح شده است. فرایند یاد شده با عنوان فرایند تدریجی طراحی شهری مرحله اجرا را نیز به مراحل متداول فرایند، مطالعه، تحلیل و اجرا می افزاید و آنها را در یک مناسبت غیر خطی و غیر چرخه ای به صورت نامنظم و وابسته به مراحل اجرا در نظر می گیرد. این فرایند پیشنهادی در قالب روش شناسی پژوهشی اقدام پژوهی در یک پروژه طراحی شهری مورد بررسی قرار گرفته است. پروژه طراحی اراضی کن جنوبی شهر تهران مبتنی بر این روش شناسی در بستر عالم واقع و شرایط محیط حرفه ای مورد ارزیابی قرار گرفته است. در بررسی این نمونه ی موردی مراتب افزایش تحقق پذیری پروژه از طریق به کار گرفتن روش تدریجی شرح داده شده است. همچنین به عنوان شاهد عدم کامیابی فرایند کلاسیک طراحی شهری اسناد تحقق یک نمونه موردی دیگر، طرح جامع ویژه ی اراضی عباس آباد، با روش تحلیل محتوا آنالیز شده است. در نهایت در نتیجه بحث تعمیم پذیری فرایند تدریجی طراحی شهری به عنوان یک سازوکار جایگزین یا تکمیل کننده فرایندهای روتین و متداول طراحی شهری مطرح گردیده است.

مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، سازمانی دولتی دانشگاهی و وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) بوده که در حال حاضر به دنبال عملیاتی کردن استراتژی ها و ایجاد ارتباط میان برنامه استراتژیک و برنامه های وظیفه ای سازمان، همچون برنامه مالی و بودجه ای سازمان است. هدف از تحقیق مطالعه چگونگی پیاده سازی بودجه ریزی بر مبنای عملکرد با استفاده از روش کارت امتیازی متوازن، در این مرکز است. برای جمع آوری اطلاعات از روش مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد کتابخانه ای و آرشیوی استفاده شده است. استراتژی اصلی پژوهش، اقدام پژوهی است که در فرایند تحقیق حاضر با هدف تثبیت یادگیری حاصل از پژوهش، چرخه اقدام پژوهی دو بار تکرار شده است. جامعه آماری تحقیق کارشناسان اداری و مالی دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، مدیران و کارشناسان مرکز، کارشناسان دفتر مرکزی هیئت امنای وزارت عتف و کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بودند. برای نمونه گیری از روش نمونه برداری قضاوتی استفاده شده است. این پژوهش کاربردی بوده و در آن از رویکرد کیفی استفاده شده است. در بخش نتایج پژوهش، ابعاد پیاده سازی بودجه ریزی بر مبنای عملکرد، چگونگی اجرا و در نهایت نحوه توزیع بودجه مرکز طی برنامه استراتژیک و به ترتیب موضوعات راهبردی مرکز مشخص شده است.

مزیت های به دست آمده از استقرار سیستم های سازمانی بسیار متنوع اند و طی سال های متمادی دانشمندان بسیاری این موضوع را مطالعه کرده اند، اما یکی از جنبه های اصلی که کمتر بدان پرداخته شده است، مزیت های حاصل از استقرار در فرایند تأمین به صورت خاص در شرکت های پیمانکاری است که درواقع مسئله اصلی و هدف این پژوهش را شکل می دهد. از دیگر اهداف پژوهش، می توان به یافتن دلایل اصلی پذیرش سیستم های سازمانی و ارائه چارچوب سنجش مزیت ها با استفاده از کارت امتیازی متوازن اشاره کرد. این مقاله به دنبال ارائه چارچوبی با استفاده از بررسی کامل ادبیات پژوهش است و در تلاش است پس از سنجش چارچوب در پروژه های سازمان پیمانکاری با استفاده از روش اقدام پژوهی، مزایای استقرار را نیز بیان کند. از جمله یافته های پژوهش حاضر جدا از تعریف بومی شده، چارچوب مزیت های سیستم های سازمانی و سنجش مزیت های سیستم های سازمانی در سازمان نمونه، روش پژوهش تلفیقی با دو رویکرد اثبات گرایی و تفسیری طی دو چرخه کامل اقدام پژوهی است.

برنامه معلم پژوهنده در قالب فرآیند هایی چون اقدام پژوهی با اهداف متنوعی بررسی و شناسایی ظرفیت های پژوهشی معلمان و کاربست این یافته ها بصورت مستقیم در فرآیند های آموزشی و پرورشی جایگاه برجسته ای در تعلیم و تربیت داراست. این مطالعه به بررسی اهدافی چون میزان آشنایی معلمان با فرآیند اقدام پژوهی، تاثیر مولفه جنسیت در رغبت به مشارکت معلمان نسبت به این برنامه به همراه راهکار و اولویت بندی آنها پرداخته است. روش بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع آمیخته (کیفی و کمی) بود که جامعه آماری پژوهش را تمامی معلمان مقطع ابتدایی استان سیستان و بلوچستان تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل 379 نفر (214 زن و 165 مرد) بودند که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش نیز شامل مصاحبه ساختاریافته، گروه های کانونی و پرسشنامه محقق ساخته بود که داده های حاصل از پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (t تک نمونه ای و گروههای مستقل) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان آشنایی معلمان دوره ابتدایی استان سیستان و بلوچستان نسبت به فرآیند های اجرایی اقدام پژوهی در حد پایین است. همچنین میان جنسیت و میزان آشنایی با اقدام پژوهی ارتباط معنادار وجود دارد. علاوه بر این، اولویت بندی راهکارهای ترغیب معلمان نسبت به برنامه معلم پژوهنده بیانگر آن بود که به ترتیب راهکار های آموزشی و راهکار های سازمانی بالاترین اولویت و در مقابل، راهکار های مربوط به پشتیبانی مدرسه کمترین اولویت را نزد معلمان در این زمینه دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر آن است که علاوه بر شناسایی چالش های اقدامات پیشین، با پرورش ایده های نوآورانه از طریق برگزاری رویداد های نوآوری به رفع این چالش ها کمک کند. روش: نخست، از طریق مرور نظام مند ادبیات و سپس از طریق مصاحبه با افراد صاحب نظر و به کارگیری روش تحلیل مضمون، چالش های اقدامات سنتی در حوزه کتاب کودک شناسایی شد. در ادامه، با استفاده از راهبرد اقدام پژوهی، تلاشی متمرکز به منظور ایده پردازی در حوزه کتاب و کودک با هدف ایجاد آشتی میان کودکان و کتاب خوانی و افزایش رغبت به مطالعه در کودکان و رشد و پرورش ایده های خلاقانه در این حوزه در قالب یک رویداد استارتاپی صورت گرفت. یافته ها: ابتدا چالش های موجود در حوزه کتاب و کودک در 4 حوزه زیرساختی، فرهنگی، محتوایی، و اقتصادی شناسایی شد و سپس رویداد نوآورانه کتاب و کودک به عنوان رویداد استارتاپی در قالب اقدام پژوهی که شامل چهار فاز برنامه ریزی، اقدام، مشاهده و بازتاب است بررسی شد. اصالت/ارزش: چالش های متعدد شناسایی شده در حوزه ترویج کتاب کودک لزوم ابتکارات نوآورانه را به وضوح آشکار کرد. ازاین رو، رویداد نوآورانه کتاب و کودک در فرایندی پویا ضمن شناسایی و ارزیابی اولیه طرح های نوین کاربردی، آن ها را به چالش کشیده است و ضمن توانمندسازی آن ها از بُعد فنی، بازار و کسب وکار، زمینه لازم برای تجاری سازی طرح را فراهم آورد. در این رویداد، سعی شد با ایجاد ارتباط مستقیم بین ناشر و نویسنده، دست واسطه ها کوتاه و در نتیجه جلوی پرهزینه بودن نشر گرفته شود، به این صورت که ناشران بعد از مشاهده ایده اولیه روی آن سرمایه گذاری کردند.

هدف اصلی این پژوهش، فهم تجربه زیسته معلمان از نحوه اجرای طرح های درس پژوهی و اقدام پژوهی و فرصت ها و چالش های آن می باشد. برای این منظور از روش پژوهش پدیدارشناسی استفاده شد. 19 تن از معلمان منتخب استانی یا کشوری این دو طرح در مدارس ابتدایی شهر مشهد به عنوان مطلعان کلیدی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، طرح های درس پژوهی و اقدام پژوهی طی یک فرایند رسمی و نظام مند از بالا به پایین از طریق بخشنامه ها و شیوه نامه های آموزشی به مدارس ابلاغ شده و معلمان تحت نظارت و حمایت مدیر مدرسه طی یک برنامه زمانی معین، اقدام به اجرای آن نموده و نتایج ارزیابی آن در قالب یک جشنواره اعلام می شود. معلمان اغلب باانگیزه های درونی و بیرونی متفاوت در چنین طرح های شرکت می نمایند. مهم ترین فرصت های قابل بهره برداری از این دو طرح عبارت اند از: خلق روش های تدریس نو، تجربه گردانی و اشتراک دانش معلمان، بهبود تدریس، پرورش توان پژوهشگری، توسعه حرفه ای و رشد اخلاقی معلمان، و بهبود یادگیری دانش آموزان. از مهم ترین چالش های آن نیز می توان به تعدد قوانین اداری، ضعف داوری و بازخورد نتایج، عدم استفاده از نتایج پژوهش ها، ضعف برنامه های توانمندسازی معلمان، اثرات منفی ماهیت جشنواره ای طرح ها، عدم حمایت مالی، کمبود زمان، تنوع طرح ها و فرسودگی معلمان و عدم تناسب تقدیرها با میزان سختی کار اشاره نمود. چنین به نظر می رسد اجرای این طرح ها به عنوان فرصتهای یادگیری حرفه ای معلمان به شدت نیازمند همراهی و حمایت مدیران در مراتب مختلف آموزش و پرورش به ویژه مدیران مدارس می باشد.

امروزه جایگاه تعلیم و تربیت بر هیچ کس پوشیده نیست؛ در تعالیم دینیِ ما مسلمانان بخصوص در قرآن و سنت، به اهمیتِ تزکیه نفس و فراگیری علم و دانش تاکید فراوان شده است. دین مبین اسلام هم پیروان خود را به فراگیری و کسبِ علم حتی در سخت ترین شرایط و دورترین نقاط سفارش کرده است. علاوه بر تاکید ادیان الهی به پیروان خود در کسب و فراگیری علم؛ هر کشوری که داعیه پیشرفت را در سر می پروراند باید در عرصه تعلیم و تربیت ورود کند و اولویت سرمایه گذاری خود را بر رشد و توسعه نهاد آموزش و پرورش بنیان نهد. با اهتمام دستیابی دست اندرکاران تعلیم و تربیت به این مهم، رشد یا افت تحصیلی دانش آموزان در دوره های مختلف تحصیلی یکی از دغدغه های دیرین نهاد آموزش و پرورش است که در این میان موفقیت یا افت تحصیلی دانش آموزان پایه دوازدهم در امتحانات نهایی یکی از دغدغه های اصلی مدیران کل، مناطق و مدارس است. در دبیرستان کوثر حسین آباد بعد از گذشت یک ماه از سال تحصیلی، با انجام ارزشیابی های تشخیصی و تکوینی، متوجه اختلال یادگیری دانش آموزان پایه دوازدهم تجربی این آموزشگاه در درس عربی شدم. بمنظور رفع این مشکل، بررسی علل افت تحصیلی دانش آموزانم در قالب آموزش پژوهی در دستور کار قرار گرفت. بنده با بررسی های میدانی، مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه، پاره ای از مشکلات را شناسایی کرده و به رفع آنها اقدام کردم.

یکی از راههای مقابله با آسیب های اجتماعی از جمله خشونت و اعتیاد، پرورش جوانان ورزشکار یا فعال در حوزه ی فکری وجسمی ورزش است. این مقاله با هدف انجام یک اقدام و چگونگی فرایند مشارکت اجتماعی و افزایش نشاط اجتماعی با روش اجتماع محور(مشارکت مردم)در محله جوی آباد شهرستان خمینی شهر اصفهان صورت گرفته است. این پژوهش در ابتدا به روش پیمایش، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه و شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای اطلاعاتی بدست آورد. تعداد جامعه آماری 14182نفر و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 413 نفر بدست آمد. همچنین با هدف دستیابی به جامعه آماری و اطلاع از ویژگی های جمعیتی و زمینهای محله، طرح تمام شماری در محله با ابزار پرسشنامه انجام گردید و دادههای یافت شده با نرم افزار spss تحلیل شد. در نهایت اقدام پژوهی اوقات فراغت با رویکرد اجتماع محور در 5 مرحله حساسسازی، بسیج اجتماعی، تیم سازی و گروهسازی، جلسه با درگیران و جلسه با تصمیم گیران انجام شد. از نتایج این اقدام میتوان به تشکیل تیم دوچرخه سواری، تیم شطرنج محلی و ساخت یک پروژه عمرانی در راستای اوقات فراغت اشاره کرد.

هدف پژوهش حاضر مطالعه ی اختلالات نوشتاری و روش های بهبود آن است. نوشتن بهترین شیوه ی یادگیری و کامل ترین چرخه ی مهارتهای زبانی در بین انسان ها است. اختلالات نوشتاری یکی از شایع ترین اختلالات یادگیری در بین دانش آموزان (به ویژه دانش آموزان ابتدایی) است. علل فراوانی وجود دارد که چرا دانش آموزان در نوشتن دچار اختلالات زیادی هستند، اختلالاتی همچون ناهماهنگی حرکات چشم و دست، قرینه نویسی، جابجایی صدا ها و حروف. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده که با استفاده از روش پیمایشی و تکیه بر تکالیف کلاسی و منزل اطلاعات لازم را جمع آوری نموده و داده های گردآوری شده را با استفاده از تحلیل اسنادی و مرور متون مورد بحث و ارزیابی قرار داده است. یافته ها حاکی از اثر گذاری روش های درمانی اجرا شده (تقویت شنیداری، قالب گیری دست ها در حین نوشتن و نوشتن به کمک شن) بر روی بهبود نگارش دانش آموز می باشد.

داستان سرایی موجب از بین رفتن موانع خلاقیت می گردد و قدرت حل مساله را برای دانش آموزان فراهم می کند. هدف اصلی پژوهش آن بود که با بکارگیری یکی از روش های یادگیری فعال، یعنی داستان سرایی، یادگیری و علاقه مندی به مطالب درس هویت اجتماعی دانش آموزان را بهبود ببخشد. بنابراین، پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که، آیا می توان با استفاده از داستان سرایی، یادگیری و علاقه مندی دانش آموزان به محتوای درس هویت اجتماعی را بهبود بخشید؟. روش این تحقیق از نوع اقدام پژوهی (پژوهش در عمل) است. نمونه پژوهش متشکل از 26 دانش آموز تجربی و 28 دانش آموز ریاضی – فیزیک مدرسه علی ابن ابیطالب (ع) شهر فردیس (پایه دوازدهم) و 70 معلم پایه دوازدهم استان البرز بود (گروه انسانی)، که به صورت تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از دو دسته شواهد استفاده شد. دسته اول شواهد شامل آزمون سنتی (تستی – تشریحی) از دانش آموزان و نظرسنجی از معلمان بود. و دسته دوم شواهد شامل داستان سرایی (از جمله ابزارهایی که یادگیری فعال را تقویت می کند) بود. نتایج شواهد اول حاکی از عملکرد ضعیف دانش آموزان (با میانگین نمره 12) و همچنین علاقه مندی پایین آنها در درس مربوطه بود. اما نتایج شواهد دوم نشان داد که استفاده از روش داستان سرایی منجر به بهبود میزان یادگیری (با میانگین نمره 16) و افزایش علاقمندی دانش آموزان در درس مربوطه می شود.

رویدادهای استارتاپی (شتاب) ویژه زنان در سطح داخلی و بین المللی، اغلب به دنبال رفع مسأله کارآفرینی زنان بدون توجه به حداکثر کردن ارزش آفرینی آنان بوده اند. در این مقاله رویداد خاتون به دلیل رویکردی متفاوت آن نسبت به حل مسائل و مشکلات زنان مورد بررسی قرار می گیرد. سوال اصلی نیز رویداد خاتون در هدف اصلی این رویداد، شناسایی ایدههایی است که به دنبال کاهش تعارضات ناشی از ایفای همزمان نقش های خانوادگی و اجتماعی زنان باشند. شبکه سازی و ایجاد ارتباط میان بانوان فعال در حوزه های فرهنگی و تربیتی و اجتماعی، رشد و پرورش خلاقیت و نوآوری بانوان در این حوزه ها، تبدیل ایده های فرهنگی - تربیتی به یک محصول، حمایت مالی و معنوی از ایده ها، دستیابی به راه حل های واقعی و مؤثر برای مشکلات و معضلات فرهنگی تربیتی و اجتماعی از دیگر اهداف برگزاری این رویداد بوده است. از این رو در ابتدا به مرور ادبیات موضوعی رویدادهای استارتاپی(شتاب) با محوریت زنان پرداخته و سپس با بررسی رویداد خاتون در چارچوب روش اقدام پژوهی به ارزیابی و جایگاه آن مبادرت نموده ایم. نتایج نظری و عملی این رویداد پرورش ایده های خلاقانه بانوان و آگاهی بخشی و مهارت افزایی بانوان علاقمند به نوآوری اجتماعی، نقش آفرینی اجتماعی آنان، همراه با حفظ نقش "مادری"، "همسری" و "فرزندپروری" بوده است. ضمن اینکه از ۳۶ تیم باقی مانده در روز پایانی رویداد ۸ تیم و از ۱۲ تیم راه یافته به مرحله نهایی ۱۱ تیم حامی یافتند و حتی تیم هایی که در پیش رویداد حذف شدند نیز ۲ حمایت دریافت کردند.

هدف: نانوتکنولوژی در ایران همگام با توجه جامعه جهانی به این فناوری از ابتدای دهه 80 شروع به فعالیت کرده است. در چرخه عمر 20ساله نانوتکنولوژی، این اکوسیستم نوآوری توسعه یافته و دستاوردهای چشمگیری، به خصوص در عرصه علم ارائه کرده است؛ اما متناسب با رشد شاخص های علمی، تعداد پتنت ها و درآمد حاصل از فروش محصولات نانویی، رشد همگونی نداشته است. از آنجا که فعالیت مطلوب یک اکوسیستم، حاصل تلاش مشترک مجموعه ای متنوع از بازیگران و روابط بین آن هاست، هدف این پژوهش تحلیل ساختار فعلی این اکوسیستم، سازوکار های ارتباطی آن و پیشنهادهایی برای بهبود طراحی ساختار اکوسیستم است. روش: مبنای فلسفی این پژوهش پارادایم تفسیرگرایی و استراتژی پژوهش اقدام پژوهی است که با 3 چرخه کنش انجام شده است. در فرایند اجرای پژوهش، یک مدل مفهومی به عنوان مبنای طراحی ساختاری اکوسیستم نانو در ایران ترسیم شد؛ سپس بازیگران فعال در اکوسیستم شناسایی و در مدل مفهومی طراحی شده، جایابی شدند تا ساختار فعلی اکوسیستم و کاستی های آن مشخص شود. در نهایت، منطبق بر مبانی نظری و نظرهای خبرگان، پیشنهادهایی برای طراحی مطلوب ساختار اکوسیستم ارائه شده است. داده های پژوهش، به صورت هدفمند و با استفاده از مرور مستندات، ارسال پرسش نامه و تشکیل گروه های کانونی برای تأیید نتایج جمع آوری شده است. یافته ها: با توجه به مدل مفهومی  پژوهش و اهداف سند دوم توسعه نانوتکنولوژی، ایجاد بازیگری مهم به نام «سازمان پژوهش و فناوری» که وظیفه ارتباط صنعت و دانشگاه را برعهده دارد، در اکوسیستم نوآوری نانوتکنولوژی ضروری است. علاوه بر آن، ایجاد سازوکارهای ارتباطی، همانند برنامه های حمایت از صنعت و کنسرسیوم های پژوهش و توسعه برای تحقق اهداف اکوسیستم مهم است. نتیجه گیری: اهداف اکوسیستم نوآوری، هنگامی محقق می شود که تمانی بازیگران آن فعال و روابط بین آن ها به درستی برقرار شده باشد. اکوسیستم نوآوری نانوتکنولوژی در ایران، برای تحقق اهداف خود، به ایجاد بازیگران و سازوکار های ارتباطی نیازمند است که در حال حاضر وجود ندارند. مهم ترین بازیگر غایب این اکوسیستم، سازمانی تحت عنوان «سازمان پژوهش و فناوری» است که وظیفه تسهیل فرایند ارتباط صنعت و دانشگاه را برعهده دارد.

مسجد، به عنوان اصلی ترین محور تمدن اسلامی و اولین نهاد شکل گرفته در اسلام، از جایگاه بسیار ویژه و خاصی برخوردار است. باوجودِ بیش از 70 هزار مسجد، استفاده محدود از این ظرفیت عظیم در کشوری اسلامی سبب افول جایگاه آن شده است. ازاین رو، در این پژوهش با رویکرد اقدام پژوهی مشارکتی تلاش متمرکز و عمیقی جهت ایده پردازی در حوزه مسجد با هدف آرمانی نیل به جایگاه ویژه آن، یعنی مسجد طراز اسلامی، در قالب رویدادی استارت آپی صورت گرفته است. این موضوع اولین گام در عرصه استفاده از ظرفیت این رویدادها در خدمت موضوعات فرهنگی است. ایده برگزاری این استارت آپ ویکند در مدت یک سال برنامه ریزی شد و در بازه زمانی یک ماهه در قالب دو رویداد استارت آپ ویکند (شتاب) در محل کمپ آموزشی فرهنگی دماوند دانشگاه امام صادق (ع) در بهار سال 1397 برگزار شد. این رویداد مرجع هدایت و راهبری جریان تولید، جمع آوری و ترویج ایده های مسجدی، تیم سازی، تولید محصول، ارزش آفرینی و زمینه سازی جهت اجرای آن برای نیل به مسجد طراز اسلامی است. ازاین رو، سؤال اصلی در این مقاله این است که استارت آپ ویکند مسجد طراز اسلامی در طراحی ایده های خلاقانه چه نقشی داشته است. اصلی ترین نتایج عملیاتی اقدام پژوهی این رویداد استارت آپی عبارت اند از: شکل گیری، پرورش و اجرای ایده های خلاقانه در حوزه مسجد تا سطح کمینه محصول پذیرفتنی (MVP) باشند. ایده های «قرض الحسنه از طریق جمع سپاری مسجدی» و «رصد، پایش، ارزیابی و مقایسه وضعیت مساجد» در این رویداد به عنوان ایده های برتر انتخاب شدند.

به دلیل رواج رجوع به نمونه های مشابه در شروع هر طرح معماری، نیاز به روش یا تمرینی وجود دارد که توانایی دانشجویان را در برداشت صحیح از نمونه ها ارتقا دهد و این مهارت را به آنها بیاموزد که در دام کپی برداری یا برداشت های سطحی گرفتار نشوند. در این پژوهش با هدف ارتقای توانایی دانشجویان مبتدی معماری در برداشت صحیح از نمونه ها، مطالعه ای به روش اقدام پژوهی در طول یک ترم تحصیلی در یک کلاس درس دانشجویان سال دوم کارشناسی معماری انجام شده و توانایی دانشجویان در بهره گیری صحیح از نمونه ها در ایده آفرینی با گروه شاهد مقایسه شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تمرین کشف کیفیات معماری از نمونه ها، کشف رابطه بین نمونه ها و کشف رابطه بین نمونه و ایده طراحی که منجر به ارتقای تفکر ارتباطی در دانشجویان می شود، راهکاری موثر برای ارتقای ایده آفرینی است. بنابراین تمرین هایی در جهت ارتقای کنجکاوی و تفکر اکتشافی در دانشجویان در دروس پایه معماری به عنوان یک تمرین موثر پیشنهاد می شود. در عین حال دانشجویان باید با کیفیات و ارزش های معماری آشنا شوند. بنابراین کل آموزش معماری در ارتقای توانایی دانشجویان در برداشت از نمونه ها در ایده آفرینی موثر است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و واکاوی عوامل ترغیب معلمان به مشارکت در برنامه معلم پژوهنده و ارائه راهکارهای عملی و اولویت بندی راهکارها اجرا شد. روش پژوهش از نوع آمیخته (کیفی و کمی) بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی معلمان مقطع ابتدایی زن و مرد استان سیستان و بلوچستان تشکیل دادند. نمونه پژوهش برای بخش کیفی 43 نفر و برای بخش کمی شامل 379 نفر بودند که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها برای بخش کیفی شامل مصاحبه ساختار یافته و گروه های کانونی و برای بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های حاصل از پژوهش با استفاده از t تک نمونه ای و آزمون فریدمن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها نشان دادند ابتدا راهکارهای آموزشی و سپس راهکارهای سازمانی، مهم ترین راهکارهای عملی ترغیب معلمان برای شرکت در برنامه معلم پژوهنده هستند، راهکارهای مربوط به پشتیبانی مدرسه نیز کمترین اولویت را نزد معلمان در این زمینه داراست (Chi-Square= 952/748 , Sig= 0/000). به بیان دیگر، عوامل سازمانی و عوامل آموزشی می توانند انگیزاننده های بالاتری نسبت به عوامل انگیزشی-مالی و پشتیبانی مدرسه جهت مشارکت معلمان در برنامه معلم پژوهنده باشند.

نقطه آغاز این اقدام پژوهی، مواجهه با دانش آموزانی بود که به رغم توانایی های نسبتاً خوب در سایر حوزه های یادگیری، درخصوص روخوانی و روان خوانی متن درس مشکلات جدی ای داشتند؛ به این ترتیب، برای پژوهشگران این سؤال مطرح شد که: چگونه می توانیم به ارتقاء سواد خواندن، و توانایی روخوانی و روان خوانی دانش آموزان کمک کنیم؟ این اقدام پژوهی در سالِ تحصیلی 1401 1400 در پایه اول متوسطه در مدرسه «شهدای معلم» در منطقه 9 شهر تهران، با فراوانی 97 نفر دانش آموز در ارزیابی های اولیه و 89 نفر در ارزیابی های ثانویه انجام شده است. برای اعتباربخشی به تحقیق˙ نیز از تکنیک های «تماس طولانی با محیط پژوهش»، «توصیف غنی و پرمایه»، «بررسی همکار» و «ممیزی پژوهشی» بهره برده ایم. بنا بر دریافت های این پژوهش، روش های یادگیری فعال که در آن معلم شرایط یادگیری را فراهم می کند، تأثیر زیادی در ارتقاء سواد خواندن و تقویت توانایی روخوانی و روان خوانی دانش آموزان دارد؛ با این توضیح که درباره روش های فعال تدریس، خلاقیت معلمان در کاربست مصادیقی که خود در ارتباط و همراه با دانش آموزان کشف می کنند، حائز اهمیت بسیار است.

فضای مجازی بسیار سریع کابرد های تخصصی خود را پشت سر گذاشت و وارد فضای زندگی عموم مردم گردید. در سالهای اخیر نظر به شیوع غیرمنتظره کرونا و کشیده شدن آموزش به فضای مجازی انگیختگی دانش آموزان با این فضا به حداکثرخود رسید. بااین حال دردسترس قرار گرفتن فضای مجازی به همراه ابزارهای ارتباطی برای نوجوان آن را به بستری برای اعتیاد دانش آموزان به فضای مجازی مبدل کرد. این پژوهش در پی آن است که با استفاده از یکی از انواع پژوهش های کیفی، اقدام پژوهی، وابستگی شدید یکی از دانش آموزان را به فضای مجازی برطرف کند. براین اساس از طرق مختلف نظیر مشاهده، مصاحبه با دانش آموزان، والدین او، سایر معلمان و... اقدام به جمع آوری اطلاعات گردید. در مرحله ی بعد راه حل هایی مطابق با علاقه و میل دانش آموز نظیر دوری ساعتی از تلفن همراه، دوری مقطعی(چندروز) از تلفن همراه و فضای مجازی، بستن اعلان های شبکه های مجازی روی صفحه ی تلفن همراه، محدود کردن حساب های کاربری در شبکه های مختلف اجتماعی، ایجاد بودجه بندی در خرید اینترنت و.... اتخاذ شد. در نهایت با انجام راه حل های انتخابی اعتیاد به فضای مجازی دانش آموز رفع شده و آثار سوء آن مانند عدم تمرکز در کلاس، خواب آلودگی ، انزوا، سردرد، گردن درد و.... برطرف گردید.

آموزش هنر (تربیت هنری) به عنوان یکی از کارکردهای اساسی و مهم نظام آموزشی مطرح است. اهمیت این کارکرد از آنجا ناشی می شود که هنر و تربیت هنری در ایجاد و بارورسازی در زمینه هایی مانند نوآوری و خلاقیت، رشد مهارت های فکری و شناختی، پرورش و تعدیل عواطف و احساسات (تربیت عاطفی )، رشد اخلاقی و غیره تأثیر شگرف دارد. مولفه هایی چون: نبود کتاب درسی مخصوص هنر ، وقت کم درس هنر، شیوع کرونا و مجازی بودن دروس،همکاری نکردن والدین ، نداشتن تخصص و علاقه معلمان به درس هنر،عدم آشنایی معلمان با روش های مناسب تدریس، نبود معیار ارزشیابی مشخص، جایگاه ضعیف درس هنر در جامعه و واگذار شدن همه دروس به یک معلم سبب عدم تحقق اهداف برنامه درسی هنر شده است. پژوهش حاضر با هدف تحقق دادن اهداف برنامه درس هنر انجام شد. نمونه مورد پژوهش 30 نفر از دانش آموزان پسر پایه اول مدرسه جراحی زاده ساوه در سال تحصیلی 1401-1400 می باشد. پژوهشگران پس از جمع آوری اطلاعات با روش های مصاحبه و مشاهده و اطمینان از وجود مسئله، ضمن مطالعه منابع مختلف و همفکری و مشورت با اساتید سه راه حل را برای این موضوع در نظر گرفتند که شامل: آشنا کردن والدین با اهداف درس هنر، پیشنهاد مطالعه کتاب راهنمای معلم درس هنر در دوره ابتدایی به معلمان ، استفاده از یک روش تدریس جامع، متناسب با اهداف درس هنر همراه با ایجاد انگیزه بود. پس از تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده مشخص شد راه حل های ارائه شده می تواند تا حدود زیادی در جهت تحقق اهداف برنامه درس هنر موثر باشد. .